TED2018
Vishaan Chakrabarti: How we can design timeless cities for our collective future
Vishaan Chakrabarti: Hepimizin geleceği için hiç eskimeyen şehirler nasıl tasarlarız?
Filmed:
Readability: 4.8
1,355,686 views
Mimar Vishaan Chakrabarti'ye göre en yeni şehir yapıları ve sokak düzenlemelerimizde tüyler ürpertici bir benzerlik var. Diğer pek çok etkenin yanında, düzenlemelerin, toplu üretimin, güvenlik sorunlarının ve maliyet hesaplarının sonucu olan bu fiziksel homojenlik gezegenimizi de sosyal ve psikolojik olarak sarıp sarmaladı. Bu aydınlatıcı konuşmasında Chakrabarti, yerel kültürleri öne çıkaracak ve değişen dünya ve iklime adapte olacak çekici, şiirsel şehirlere dönüş yapma çağrısında bulunuyor.
Vishaan Chakrabarti - Architect, author
Vishaan Chakrabarti's book, "A Country of Cities: A Manifesto for an Urban America," makes the case that a more urban USA would result in a more prosperous, sustainable, joyous and socially mobile nation. Full bio
Vishaan Chakrabarti's book, "A Country of Cities: A Manifesto for an Urban America," makes the case that a more urban USA would result in a more prosperous, sustainable, joyous and socially mobile nation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Travel with me
0
1603
1190
Benimle birlikte
00:14
to some of the most beautiful spots
in cities around the world:
in cities around the world:
1
2817
3864
dünyanın en güzel merkezlerinden
bazılarına seyahat edin.
bazılarına seyahat edin.
00:19
Rome's Spanish steps;
2
7452
2268
Roma'daki İspanyol Merdivenleri;
00:21
the historic neighborhoods
of Paris and Shanghai;
of Paris and Shanghai;
3
9744
4911
Paris ve Şanghay'daki tarihi mahalleler;
00:28
the rolling landscape of Central Park;
4
16006
2524
Central Park'ın inişli çıkışlı manzarası;
00:31
the tight-knit blocks of Tokyo or Fez;
5
19430
4704
Tokyo ve Fez'de birbirine bağlı binalar;
00:37
the wildly sloping streets
of the favelas of Rio de Janeiro;
of the favelas of Rio de Janeiro;
6
25509
3978
Rio de Janeiro favelalarının
inanılmaz eğimli sokakları;
inanılmaz eğimli sokakları;
00:42
the dizzying step wells of Jaipur;
7
30960
2903
Jaipur'daki göz alıcı basamaklı kuyular;
00:48
the arched pedestrian bridges of Venice.
8
36127
2768
Venedik'teki kavisli yaya köprüleri.
00:53
Now let's go to some newer cities.
9
41165
2333
Şimdi de bazı yeni şehirlere göz atalım.
00:56
Six downtowns built across
six continents in the 20th century.
six continents in the 20th century.
10
44093
4877
20. yüzyılda altı kıtada inşa edilen
altı şehir merkezi.
altı şehir merkezi.
01:01
Why do none of these places
have any of the charming characteristics
have any of the charming characteristics
11
49763
4954
Niçin bu şehirlerden hiçbiri
eski şehirlerimizin o büyüleyici
özelliklerini hiç taşımıyor?
özelliklerini hiç taşımıyor?
01:06
of our older cities?
12
54741
1411
01:09
Or let's go to six suburbs built
on six continents in the 20th century.
on six continents in the 20th century.
13
57700
5398
Bir de 20. yüzyılda altı kıtada
inşa edilen altı banliyöye göz atalım.
inşa edilen altı banliyöye göz atalım.
01:16
Why do none of them have
any of the lyrical qualities
any of the lyrical qualities
14
64054
5143
Neden bunların hiçbirinde
en sevdiğimiz yerlerle bağdaştırdığımız
en sevdiğimiz yerlerle bağdaştırdığımız
01:21
that we associate with the places
that we cherish the most?
that we cherish the most?
15
69221
3983
o şiirsel özellikler yok?
01:27
Now, maybe you think
I'm just being nostalgic --
I'm just being nostalgic --
16
75196
3421
Belki de nostaljik
olduğumu düşünüyorsunuz.
olduğumu düşünüyorsunuz.
01:30
why does it matter?
17
78641
1164
Bunun ne önemi var?
01:31
Who cares if there is this creeping
sameness besetting our planet?
sameness besetting our planet?
18
79829
4219
Bu tüyler ürpertici benzerlik
gezegeni ele geçiriyorsa bu kimin umrunda?
gezegeni ele geçiriyorsa bu kimin umrunda?
01:37
Well, it matters because
most people around the world
most people around the world
19
85442
5170
Ancak bu önemli
çünkü dünyadaki çoğu insan
çünkü dünyadaki çoğu insan
01:42
are gravitating to urban areas globally.
20
90636
2767
küresel çapta şehirlere doğru geliyor.
01:46
And how we design those urban areas
could well determine
could well determine
21
94434
4127
Bizim bu şehir alanlarını
tasarlayışımız şeklimiz de
tasarlayışımız şeklimiz de
01:50
whether we thrive or not as a species.
22
98585
2499
insan türü olarak ne kadar
gelişeceğimizi etkileyebilir.
gelişeceğimizi etkileyebilir.
01:53
So, we already know that people
who live in transit-rich areas,
who live in transit-rich areas,
23
101934
6582
Şunu zaten biliyoruz ki
çok geçitli alanlarda yaşayan insanlar
çok geçitli alanlarda yaşayan insanlar
02:00
live in apartment buildings,
24
108540
1581
banliyölerde yaşayanlara göre
02:02
have a far lower carbon footprint
25
110145
2812
apartman dairelerinde yaşıyorlar
02:04
than their suburban counterparts.
26
112981
1960
ve çok daha az karbon salınımı yapıyorlar.
02:07
So maybe one lesson from that
is if you love nature,
is if you love nature,
27
115276
3134
Buradan çıkarılacak ders,
eğer doğayı seviyorsanız
eğer doğayı seviyorsanız
02:10
you shouldn't live in it.
28
118434
1249
doğa içinde yaşamayın.
02:11
(Laughter)
29
119707
2414
(Kahkahalar)
02:15
But I think the dry statistics
30
123157
2150
Ama bana kalırsa
02:17
of what's known as
transit-oriented development
transit-oriented development
31
125331
2269
transite dayalı gelişime dair rakamlar
02:19
only tells part of the story.
32
127624
1739
hikâyenin yalnızca bir kısmını anlatıyor.
02:22
Because cities, if they're
going to attract people,
going to attract people,
33
130339
4246
Çünkü eğer şehirler
insanlara cazip gelecekse
insanlara cazip gelecekse
02:26
have to be great.
34
134609
1244
harika olmaları lazım.
02:28
They have to be powerful magnets
with distinctive appeal
with distinctive appeal
35
136306
4311
Tüm o yeni yeşil
kentselliği yansıtmak için
kentselliği yansıtmak için
belirgin cezbedicilikle
çok güçlü mıknatıslar gibi olmalılar.
çok güçlü mıknatıslar gibi olmalılar.
02:32
to bring in all those new green urbanites.
36
140641
2420
02:36
And this is not just
an aesthetic issue, mind you.
an aesthetic issue, mind you.
37
144125
3174
Ama dikkat edin,
bu sadece estetik bir kaygı değil.
bu sadece estetik bir kaygı değil.
02:39
This is an issue
of international consequence.
of international consequence.
38
147323
3285
Uluslararası bir netice sorunu.
02:43
Because today, every day,
39
151419
3539
Çünkü bugün, her geçen gün,
02:46
literally hundreds of thousands of people
are moving into a city somewhere,
are moving into a city somewhere,
40
154982
6397
kelimenin tam anlamıyla
yüz binlerce insan şehre taşınıyor,
yüz binlerce insan şehre taşınıyor,
02:53
mainly in the Global South.
41
161403
1800
genel olarak Küresel Güney'e.
02:56
And when you think
about that, ask yourself:
about that, ask yourself:
42
164641
3023
Bunu düşündüğünüzde kendinize sorun:
02:59
Are they condemned to live
in the same bland cities
in the same bland cities
43
167688
2627
Bu insanlar bizim
20. yüzyılda inşa ettiğimiz
20. yüzyılda inşa ettiğimiz
03:02
we built in the 20th century,
44
170339
2048
aynı vasat şehirlerde yaşamaya mahkum mu
03:04
or can we offer them something better?
45
172411
2272
yoksa onlara daha iyi
bir şey sunabilir miyiz?
bir şey sunabilir miyiz?
03:07
And to answer that question,
46
175736
1365
Bu soruyu cevaplamak için
03:09
you have to unpack
how we got here in the first place.
how we got here in the first place.
47
177125
3284
bu aşamaya nasıl
geldiğimize bakmamız lazım.
geldiğimize bakmamız lazım.
03:13
First: mass production.
48
181287
2078
Birincisi toplu üretim.
03:15
Just like consumer goods and chain stores,
49
183857
3453
Tıpkı tüketici malları
ve mağaza zincirleri gibi
ve mağaza zincirleri gibi
03:19
we mass-produce glass and steel
and concrete and asphalt and drywall,
and concrete and asphalt and drywall,
50
187334
5553
toplu olarak cam, çelik, tuğla,
asfalt ve alçı levha üretiyoruz
asfalt ve alçı levha üretiyoruz
03:24
and we deploy them in mind-numbingly
similar ways across the planet.
similar ways across the planet.
51
192911
4332
ve bunları dünyanın her yanında aşırı
sıkıcı bir şekilde benzer kullanıyoruz.
sıkıcı bir şekilde benzer kullanıyoruz.
03:31
Second: regulation.
52
199165
2301
İkincisi düzenleme.
03:33
So, take cars, for instance.
53
201934
2262
Örneğin arabaları ele alın.
03:36
Cars travel at very high speeds.
54
204561
2643
Arabalar çok yüksek hızda gidiyor.
03:39
They're susceptible to human error.
55
207228
1936
İnsan hatasına çok elverişliler.
03:41
So when we're asked, as architects,
to design a new street,
to design a new street,
56
209188
3604
Bizdem mimar olarak yeni bir sokak
tasarlamamız istendiğinde
tasarlamamız istendiğinde
kaldırımın yüksekliğine karar vermek için
03:44
we have to look at drawings like this,
57
212816
1852
03:46
that tell us how high a curb needs to be,
58
214692
2076
bunun gibi çizimlere bakmamız gerekiyor,
03:48
that pedestrians need to be over here
and vehicles over there,
and vehicles over there,
59
216792
3134
yayaların bu kısımda olması,
araçların da şurada olması lazım,
araçların da şurada olması lazım,
03:51
a loading zone here, a drop-off there.
60
219950
2849
buraya bir park yeri gerek,
şurası da eğimli olsun gibi.
şurası da eğimli olsun gibi.
03:54
What the car really did
in the 20th century
in the 20th century
61
222823
2738
Otomobilin 20. yüzyılda yaptığı şey
03:57
is it created this carved-up,
segregated landscape.
segregated landscape.
62
225585
3467
bu bölünmüş, ayrımlı manzarayı yarattı.
04:03
Or take the ladder fire truck --
you know, those big ladder trucks
you know, those big ladder trucks
63
231330
3531
Mesela merdivenli itfaiye aracını düşünün,
04:06
that are used to rescue people
from burning buildings?
from burning buildings?
64
234885
2697
yanan binalardan insanları
kurtarmada kullanılan aracı.
kurtarmada kullanılan aracı.
04:11
Those have such a wide turning radius,
65
239776
2309
Bunların o kadar geniş
bir dönüş açıları var ki
bir dönüş açıları var ki
04:14
that we have to deploy an enormous amount
of pavement, of asphalt,
of pavement, of asphalt,
66
242109
4833
yerleşebilmeleri için
aşırı düzeyde kaldırım
ve asfalt kullanmamız gerekiyor.
ve asfalt kullanmamız gerekiyor.
04:18
to accommodate them.
67
246966
1267
04:22
Or take the critically
important wheelchair.
important wheelchair.
68
250633
3000
Bir de çok önemli olan
tekerlekli sandalye var.
tekerlekli sandalye var.
04:25
A wheelchair necessitates
a landscape of minimal slopes
a landscape of minimal slopes
69
253990
4182
Bir tekerlekli sandalye için
minimal eğim ve azaltılmış
dikey sirkülasyon gerek.
dikey sirkülasyon gerek.
04:30
and redundant vertical circulation.
70
258196
1691
04:31
So wherever there's a stair,
there has to be an elevator or a ramp.
there has to be an elevator or a ramp.
71
259911
3237
Yani merdiven olan yerde
bir asansör veya rampa olması lazım.
bir asansör veya rampa olması lazım.
04:36
Now, don't get me wrong, please --
I am all for pedestrian safety,
I am all for pedestrian safety,
72
264323
4374
Yanlış anlamayın lütfen,
ben de yaya güvenliğinden yanayım,
ben de yaya güvenliğinden yanayım,
04:40
firefighting
73
268721
1494
itfaiyelerin varlığından
ve tabii ki tekerlekli
sandalyelerden de.
sandalyelerden de.
04:42
and certainly, wheelchair access.
74
270239
1609
04:43
Both of my parents were in wheelchairs
at the end of their lives,
at the end of their lives,
75
271872
3071
Annem ve babam hayatlarının
son evresinde buna ihtiyaç duydular,
son evresinde buna ihtiyaç duydular,
04:46
so I understand very much that struggle.
76
274967
1975
o yüzden bu zorluğu çok iyi anlıyorum.
04:49
But we also have to acknowledge
that all of these well-intentioned rules,
that all of these well-intentioned rules,
77
277419
4218
Ancak o iyi niyetli kuralları da
kabul etmemiz lazım,
kabul etmemiz lazım,
04:54
they had the tremendous
unintended consequence
unintended consequence
78
282608
3318
aşırı düzeyde istenmeyen
sonuçlara yol açtılar;
sonuçlara yol açtılar;
04:57
of making illegal the ways
in which we used to build cities.
in which we used to build cities.
79
285950
4638
şehirler inşa etmek için
yasa dışı yollara başvurmak gibi.
yasa dışı yollara başvurmak gibi.
05:05
Similarly illegal: at the end
of the 19th century,
of the 19th century,
80
293191
3173
Benzer şekilde, 19. yüzyılın sonunda,
05:08
right after the elevator was invented,
81
296388
1819
asansörün icadının hemen ardından,
05:10
we built these charming urban buildings,
82
298231
3148
bu göz alıcı kentsel binaları inşa ettik,
05:13
these lovely buildings,
all over the world,
all over the world,
83
301403
2190
çok güzellerdi,
İtalya'dan Hindistan'a
tüm dünyaya yaılmışlardı.
tüm dünyaya yaılmışlardı.
05:15
from Italy to India.
84
303617
1373
05:17
And they had maybe
10 or 12 apartments in them.
10 or 12 apartments in them.
85
305752
2785
İçlerinde 10 veya 12 daire vardı.
05:20
They had one small elevator
and a staircase that wrapped them
and a staircase that wrapped them
86
308561
3682
Bir asansörleri,
daireleri saran bir merdivenleri
daireleri saran bir merdivenleri
05:24
and a light well.
87
312267
1150
bir de ışıklık olurdu.
05:25
And not only were they charming buildings
that were cost-effective,
that were cost-effective,
88
313903
4072
Bu göz alıcı binalar
sadece masrafsız değil,
sadece masrafsız değil,
05:29
they were communal --
89
317999
1197
aynı zamanda ortaktı;
05:31
you ran into your neighbor
on that stairwell.
on that stairwell.
90
319220
3200
merdivende komşunuza rastlardınız.
05:35
Well, you can't build this, either.
91
323053
1767
Artık böyle bina yapamıyoruz.
05:37
By contrast, today, when we have to build
a major new apartment building somewhere,
a major new apartment building somewhere,
92
325506
4182
Aksine bugün, çok büyük bir apartman
yapmamız gerektiğinde
yapmamız gerektiğinde
05:41
we have to build
lots and lots of elevators
lots and lots of elevators
93
329712
2230
çok sayıda asansör de yapıyoruz,
05:43
and lots of fire stairs,
94
331966
1905
çok sayıda yangın merdiveni
05:45
and we have to connect them with these
long, anonymous, dreary corridors.
long, anonymous, dreary corridors.
95
333895
5466
ve onları uzun, kasvetli koridorlarla
birbirine bağlıyoruz.
birbirine bağlıyoruz.
05:52
Now, developers --
when they're confronted with the cost
when they're confronted with the cost
96
340524
3420
İmarcılar tüm bu ortak alt yapının
05:55
of all of that common infrastructure,
97
343968
2334
masrafıyla yüzleştiklerinde
05:58
they have to spread that cost
over more apartments,
over more apartments,
98
346326
3117
maliyeti daha çok daireye
dağıtmak zorundalar,
dağıtmak zorundalar,
06:01
so they want to build bigger buildings.
99
349467
2205
o yüzden daha büyük
binalar yapmak istiyorlar.
binalar yapmak istiyorlar.
06:04
What that results in is the thud,
100
352022
4365
Bunun sonucu ortada,
06:08
the dull thud of the same
apartment building being built
apartment building being built
101
356411
5079
Dünyanın her şehrinde
06:13
in every city across the world.
102
361514
2642
aynı sıkıcı apartmanlar yapılıyor.
06:17
And this is not only creating
physical sameness,
physical sameness,
103
365166
3167
Bu yalnızca fiziksel benzerlik yaratmıyor,
06:20
it's creating social sameness,
104
368357
2269
sosyal benzerlik de yaratıyor,
06:22
because these buildings
are more expensive to build,
are more expensive to build,
105
370650
3110
çünkü bu binaların inşası daha pahalı
06:25
and it helped to create
an affordability crisis
an affordability crisis
106
373784
2634
ve dünyanın her yanında şehirlerde
parasal bir krize yol açıyor,
parasal bir krize yol açıyor,
06:28
in cities all over the world,
including places like Vancouver.
including places like Vancouver.
107
376442
4131
buna Vancouver gibi yerler de dâhil.
06:33
Now, I said there was a third reason
for all this sameness,
for all this sameness,
108
381688
2937
Tüm bu benzerliğin üçüncü
bir sebebi olduğunu söylemiştim,
bir sebebi olduğunu söylemiştim,
06:36
and that's really a psychological one.
109
384649
2141
bu aslında psikolojik bir sebep.
06:39
It's a fear of difference,
110
387220
1643
Farklılık korkusu
06:40
and architects hear this
all the time from their clients:
all the time from their clients:
111
388887
2800
ve mimarlar bunu müşterilerinden
her zaman duyuyor:
her zaman duyuyor:
06:43
"If I try that new idea, will I be sued?
112
391711
3702
''Bu yeni fikri denersem
beni dava ederler mi?
beni dava ederler mi?
06:48
Will I be mocked?
113
396165
1253
Benimle alay ederler mi?
06:50
Better safe than sorry."
114
398546
1999
Pişman olmaktansa güvende olayım.''
06:53
And all of these things
have conspired together
have conspired together
115
401450
3524
Tüm bu hususlar bir araya geldi
06:56
to blanket our planet with a homogeneity
that I think is deeply problematic.
that I think is deeply problematic.
116
404998
5899
ve dünyamızı çok derin bir sorun olarak
gördüğüm bir homojenlik esiri yaptı.
gördüğüm bir homojenlik esiri yaptı.
07:03
So how can we do the opposite?
117
411660
1865
Bunun tersini nasıl yaparız?
07:05
How can we go back to building cities
118
413549
2246
Fiziksel ve kültürel açıdan
07:07
that are physically
and culturally varied again?
and culturally varied again?
119
415819
3726
çok çeşitli binalar inşa etmeye
nasıl geri döneriz?
nasıl geri döneriz?
07:11
How can we build cities of difference?
120
419569
2534
Farklı şehirler nasıl inşa ederiz?
07:14
I would argue that we should start
121
422823
2310
Bence başlangıç noktamız
07:17
by injecting into the global the local.
122
425157
3209
yereli küresele taşımak olmalı.
07:20
This is already happening
with food, for instance.
with food, for instance.
123
428814
2928
Bu zaten yiyecek konusunda
yaşadığımız bir şey.
yaşadığımız bir şey.
07:24
You just look at the way in which
craft beer has taken on corporate beer.
craft beer has taken on corporate beer.
124
432076
5239
Geleneksel biranın nasıl
ticari biraya galip geldiğine bakın.
ticari biraya galip geldiğine bakın.
07:30
Or, how many of you
still eat Wonder Bread?
still eat Wonder Bread?
125
438704
3397
Mesela aranızdan kaçı
hâlâ Wonder Bread yiyor?
hâlâ Wonder Bread yiyor?
07:35
I'd bet most of you don't.
126
443164
2008
Eminim çoğunuz yemiyordur.
07:37
And I bet you don't because
you don't want processed food
you don't want processed food
127
445196
2733
Eminim yemeyişinizin sebebi,
hayatınızda işlenmiş gıda
istemiyor olmanız.
istemiyor olmanız.
07:39
in your life.
128
447953
1174
07:41
So if you don't want processed food,
129
449151
1942
İşlenmiş gıda istemiyorsanız
07:43
why would you want processed cities?
130
451117
2643
neden işlenmiş şehirler isteyesiniz ki?
07:45
Why would you want these
mass-produced, bleached places
mass-produced, bleached places
131
453784
3119
Neden bu toplu üretilmiş,
adeta ağartılmış şehirlerde
adeta ağartılmış şehirlerde
07:48
where all of us have to live
and work every day?
and work every day?
132
456927
2788
her gün yaşamak ve çalışmak isteyesiniz?
07:53
(Applause)
133
461498
4594
(Alkışlar)
07:58
So, technology was a big part
of the problem in the 20th century.
of the problem in the 20th century.
134
466806
4698
Teknoloji 20. yüzyılda
sorunun büyük bir parçasıydı.
sorunun büyük bir parçasıydı.
08:03
When we invented the automobile,
what happened is,
what happened is,
135
471528
2549
Otomobili icat ettiğimizde
08:06
the world all bent towards the invention.
136
474101
2733
tüm dünya bu icada kilitlendi.
08:09
And we recreated our landscape around it.
137
477363
2388
Tüm çevre mimarisini buna göre ayarladık.
08:12
In the 21st century,
138
480125
2500
21. yüzyılda ise,
08:14
technology can be part of the solution --
139
482649
2761
teknoloji çözümün bir parçası olabilir,
08:17
if it bends to the needs of the world.
140
485434
2825
tabii dünyanın ihtiyaçlarına
göre ayarlanırsa.
göre ayarlanırsa.
08:21
So what do I mean by that?
141
489730
1284
Bundan kastettiğim şey ne?
08:23
Take the autonomous vehicle.
142
491038
1385
Sürücüsüz araçları ele alalım.
08:24
I don't think the autonomous vehicle
is exciting because it's a driverless car.
is exciting because it's a driverless car.
143
492447
3746
Burada heyecan verici şey
bence bir sürücüsü olmaması değil.
bence bir sürücüsü olmaması değil.
08:28
That, to me, only implies
144
496217
1614
Bana göre bu sadece şu demek,
08:29
that there's even more congestion
on the roads, frankly.
on the roads, frankly.
145
497855
3396
yollarda daha fazla tıklanıklık olacak.
08:34
I think what's exciting about
the autonomous vehicle is the promise --
the autonomous vehicle is the promise --
146
502013
3859
Burada heyecan verici olan şey
sürücüsüz otomobilin bize vadettiği -
sürücüsüz otomobilin bize vadettiği -
08:37
and I want to stress the word "promise,"
147
505896
1958
Arizona'daki kazayı düşününce
''vadetmek'' kelimesini
vurgulamak istiyorum.
vurgulamak istiyorum.
08:39
given the recent accident in Arizona --
148
507878
1970
08:42
the promise that we could have
these small, urban vehicles
these small, urban vehicles
149
510577
3309
Vadettiği şey, yaya ve bisikletlerle
güven içinde etkileşime geçecek
güven içinde etkileşime geçecek
08:45
that could safely comingle
with pedestrians and bicycles.
with pedestrians and bicycles.
150
513910
4336
küçük ve kentsel araçlar.
08:50
That would enable us
to design humane streets again,
to design humane streets again,
151
518776
3936
Bu bizim yeniden insani sokaklar
tasarlamamıza imkân sağlayacak,
tasarlamamıza imkân sağlayacak,
08:54
streets without curbs,
152
522736
1612
bordürleri olmayan sokaklar,
08:56
maybe streets like the wooden
walkways on Fire Island.
walkways on Fire Island.
153
524372
3125
belki de Fire Island'daki gibi
ahşap yürüyüş patikaları.
ahşap yürüyüş patikaları.
09:01
Or maybe we could design streets
with the cobblestone of the 21st century,
with the cobblestone of the 21st century,
154
529078
5096
Hatta belki de 21. yüzyılın kaldırım
taşıyla sokaklar tasarlayabiliriz,
taşıyla sokaklar tasarlayabiliriz,
09:06
something that captures
kinetic energy, melts snow,
kinetic energy, melts snow,
155
534198
3469
kinetik enerjiyi çeken
ve karı eriten bir şey,
ve karı eriten bir şey,
09:09
helps you with your fitness when you walk.
156
537691
2412
yürürken formunuzu korumanıza yardım eder.
09:13
Or remember those big ladder fire trucks?
157
541720
2548
Merdivenli büyük
itfaiye araçlarını düşünün.
itfaiye araçlarını düşünün.
09:16
What if we could replace them
and all the asphalt that comes with them
and all the asphalt that comes with them
158
544292
3872
Hem itfaiye araçları hem de onlar için
gerekli olan asfaltın yerine
gerekli olan asfaltın yerine
09:20
with drones and robots that could
rescue people from burning buildings?
rescue people from burning buildings?
159
548188
4000
insanları yanan binalardan kurtaran
drone ve robotlar kullansak?
drone ve robotlar kullansak?
09:24
And if you think that's outlandish,
you'd be amazed to know
you'd be amazed to know
160
552212
2786
Bunun uçarı olduğunu düşünüyorsanız
09:27
how much of that technology
is already being used today
is already being used today
161
555022
3444
kurtarma operasyonlarında
zaten bu teknolojinin pek çoğunun
kullandığını söylesem çok şaşırırsınız.
kullandığını söylesem çok şaşırırsınız.
09:30
in rescue activity.
162
558490
1267
09:33
But now I'd like you
to really imagine with me.
to really imagine with me.
163
561291
3079
Benimle gerçekten hayal edin.
09:36
Imagine if we could design
the hovercraft wheelchair.
the hovercraft wheelchair.
164
564966
4188
Hava yastıklı tekerlekli
sandalyeyi hayal edin.
sandalyeyi hayal edin.
09:42
Right?
165
570299
1165
Olamaz mı?
09:43
An invention that would
not only allow equal access,
not only allow equal access,
166
571488
3740
Bu sadece herkes için
eşit erişimi temin etmekle kalmaz,
eşit erişimi temin etmekle kalmaz,
09:47
but would enable us to build
the Italian hill town of the 21st century.
the Italian hill town of the 21st century.
167
575252
5514
21. yüzyılın İtalyan tepe kentini
inşa etmemizi sağlar.
inşa etmemizi sağlar.
09:54
I think you'd be amazed to know
168
582244
2301
İnsanların ihtiyaçlarına yönelik olan
09:56
that just a few of these inventions,
responsive to human need,
responsive to human need,
169
584569
4787
bu icatlardan sadece birkaçı
10:01
would completely transform
the way we could build our cities.
the way we could build our cities.
170
589380
3703
şehirlerimizi inşa ediş şeklimizi
tamamen dönüşüme uğratır.
tamamen dönüşüme uğratır.
10:06
Now, I bet you're also thinking:
171
594253
2075
Şöyle düşündüğünüze eminim:
10:08
"We don't have kinetic cobblestones
or flying wheelchairs yet,
or flying wheelchairs yet,
172
596352
3693
''Ne kinetik kaldırım taşlarımız var
ne de uçan tekerlekli sandalyemiz,
ne de uçan tekerlekli sandalyemiz,
10:12
so what can we do about this problem
with today's technology?"
with today's technology?"
173
600069
3397
bu sorunu çözmek için
bugünün teknolojisiyle ne yapabiliriz?''
bugünün teknolojisiyle ne yapabiliriz?''
10:15
And my inspiration for that question
comes from a very different city,
comes from a very different city,
174
603990
4722
Bu soruya duyduğum ilham
çok farklı bir şehirden geliyor,
çok farklı bir şehirden geliyor,
10:20
the city of Ulaanbaatar, Mongolia.
175
608736
2341
Moğolistan'ın Ulanbatur şehrinden.
10:23
I have clients there
176
611101
1163
Orada müşterilerim var,
10:24
who have asked us to design
a 21st-century open-air village
a 21st-century open-air village
177
612288
4654
bizden bir 21. yüzyıl açık hava
kasabası tasarlamamızı istediler,
kasabası tasarlamamızı istediler,
10:28
that's sustainably heated
using today's technology,
using today's technology,
178
616966
4278
şehirlerinin merkezinde
bugünün teknolojisini kullanarak
ısıyı dengede tutan bir kasaba.
ısıyı dengede tutan bir kasaba.
10:33
in the heart of their downtown.
179
621268
2206
10:35
And that's to cope
with their frigid winters.
with their frigid winters.
180
623498
2667
Zorlu geçen kışları için istiyorlardı.
10:38
And the project is both poetry and prose.
181
626918
3262
Proje hem şiirsel hem de sıkıcı.
10:42
The poetry is really
about evoking the local:
about evoking the local:
182
630204
3857
Şiirsel kısmı lokal
özellikleri uyandırmak:
özellikleri uyandırmak:
10:46
the mountainous terrain,
183
634085
1803
dağlık bölge,
10:47
using colors to pick up
the spectacular light,
the spectacular light,
184
635912
3578
harika ışıklandırma için renk seçimi,
10:51
understanding how to interpret
the nomadic traditions
the nomadic traditions
185
639514
3852
Moğol milletini yansıtacak
10:55
that animate the nation of Mongolia.
186
643390
2574
göçebe geleneklerini yorumlama becerisi.
10:59
The prose has been the development
of a catalogue of buildings,
of a catalogue of buildings,
187
647427
3753
Sıkıcı olan kısım ise bina
seçeneklerini bir araya getirme,
seçeneklerini bir araya getirme,
11:03
of small buildings
that are fairly affordable,
that are fairly affordable,
188
651204
2889
kısmen daha karşılanabilir küçük binalar,
11:06
using local construction
materials and technology
materials and technology
189
654117
3079
yerel inşaat malzemeleri
ve teknolojisi kullanılarak
ve teknolojisi kullanılarak
11:09
that can still provide
new forms of housing,
new forms of housing,
190
657220
2825
yeni konutlar yapmak;
11:12
new workspace,
191
660069
1701
yeni çalışma alanları,
11:13
new shops
192
661794
1155
yeni mağazalar,
11:14
and cultural buildings,
like a theater or a museum --
like a theater or a museum --
193
662973
2504
yeni kültürel binalar,
tiyatro ve müze gibi,
tiyatro ve müze gibi,
11:17
even a haunted house.
194
665501
1254
hatta lanetli bir ev.
11:21
While working on this in our office,
195
669016
1798
Bunun üzerinde çalışırken
11:22
we've realized that we're building upon
the work of our colleagues,
the work of our colleagues,
196
670838
4045
meslektaşlarımızın işleri üzerinde
çalıştığımızı fark ettik,
çalıştığımızı fark ettik,
11:26
including architect Tatiana Bilbao,
working in Mexico City;
working in Mexico City;
197
674907
4284
Mexico City'de çalışan
mimar Tatiana Bilbao,
mimar Tatiana Bilbao,
11:32
Pritzker laureate
Alejandro Aravena, working in Chile;
Alejandro Aravena, working in Chile;
198
680220
4230
Şili'de çalışan Pritzker kazananı
Alejandro Aravena
Alejandro Aravena
11:36
and recent Pritzker winner
Balkrishna Doshi, working in India.
Balkrishna Doshi, working in India.
199
684474
3715
ve son Pritzker kazananı
Hindanstan'da çalışan Balkrishna Doshki.
Hindanstan'da çalışan Balkrishna Doshki.
11:40
And all of them are building spectacular
new forms of affordable housing,
new forms of affordable housing,
200
688506
4785
Hepsi de inanılmaz yeni şekillerde
karşılanabilir konutlar yapıyorlar,
karşılanabilir konutlar yapıyorlar,
11:45
but they're also building
cities of difference,
cities of difference,
201
693315
2500
ama ayrıca farklı şehirler de yapıyorlar,
11:47
because they're building cities
that respond to local communities,
that respond to local communities,
202
695839
4071
çünkü yerel topluluklara yönelik
şehirler inşa ediyorlar;
şehirler inşa ediyorlar;
11:51
local climates
203
699934
1678
yerel iklimlere
11:53
and local construction methods.
204
701636
1933
ve yerel inşaat tekniklerine göre.
11:57
We're doubling down on that idea,
we're researching a new model
we're researching a new model
205
705369
3965
Bu fikir üzerine kendimizi geliştiriyoruz,
12:01
for our growing cities
with gentrification pressures,
with gentrification pressures,
206
709358
3802
kentsel güzelleştirmeye ihtiyaç duyan
gelişmekte olan şehirlerimiz için
gelişmekte olan şehirlerimiz için
12:05
that could build upon
that late-19th-century model
that late-19th-century model
207
713184
2726
19. yüzyılın sonlarında
inşa edilmiş havası veren
inşa edilmiş havası veren
12:07
with that center core,
208
715934
1476
yeni bir model araştırıyoruz,
12:09
but a prototype that could shape-shift
in response to local needs
in response to local needs
209
717434
5695
yerel ihtiyaçlara ve yerel yapı
materyallerine yanıt vererek
materyallerine yanıt vererek
12:15
and local building materials.
210
723153
2166
adeta şekil değiştiren bir prototip.
12:18
All of these ideas,
to me, are nostalgia-free.
to me, are nostalgia-free.
211
726906
3843
Tüm bu fikirler benim için
hiç de nostaljik değil.
hiç de nostaljik değil.
12:23
They all tell me
212
731276
2007
Benim için görünen şey,
12:25
that we can build cities that can grow,
213
733307
2945
gelişebilen şehirler inşa edebiliriz,
12:28
but grow in a way that reflects
the diverse residents
the diverse residents
214
736276
2738
o şehirlerde yaşayan farklı insanların
farklılıklarını yansıtacak kadar gelişen;
12:31
that live in those cities;
215
739038
1531
12:33
grow in a way that can accommodate
all income groups,
all income groups,
216
741395
4960
renk, inanış ve cinsiyet ayırt etmeksizin
her tür topluluğa ev sahibi
yapacak kadar gelişen şehirler.
yapacak kadar gelişen şehirler.
12:38
all colors, creeds, genders.
217
746379
2167
12:42
We could build such spectacular cities
that we could disincentivize sprawl
that we could disincentivize sprawl
218
750022
4479
Öyle harika şehirler yapabiliriz ki
yayılmaya engel olabilir
yayılmaya engel olabilir
12:47
and actually protect nature.
219
755304
1989
ve gerçekten doğayı koruyabiliriz.
12:51
We can grow cities that are high-tech,
220
759260
2550
İleri teknoloji şehirler yapabiliriz,
12:53
but also respond to the timeless
cultural needs of the human spirit.
cultural needs of the human spirit.
221
761834
4614
ama ayrıca insan doğasının dönemi olmayan
kültürel gereklerine yanıt verebilir.
kültürel gereklerine yanıt verebilir.
12:59
I'm convinced that we can build
cities of difference
cities of difference
222
767778
3436
Hepimizin çok istediği kültürel mozaiği
yaratmamıza yardım edecek
yaratmamıza yardım edecek
13:03
that help to create the global mosaic
to which so many of us aspire.
to which so many of us aspire.
223
771238
4146
farklılıkları yansıtan şehirler
yapabileceğimize gerçekten inanıyorum.
yapabileceğimize gerçekten inanıyorum.
13:07
Thank you.
224
775786
1150
Teşekkürler.
13:08
(Applause)
225
776960
3643
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Vishaan Chakrabarti - Architect, authorVishaan Chakrabarti's book, "A Country of Cities: A Manifesto for an Urban America," makes the case that a more urban USA would result in a more prosperous, sustainable, joyous and socially mobile nation.
Why you should listen
As the designer for Brooklyn's Domino Sugar Refinery, the first mixed-use skyscrapers in Philadelphia's Schuylkill Yards project, a nonprofit artist space in Harlem, attainable housing in Newark and a contemporary urban bazaar in Ulaanbaatar, Mongolia, Vishaan Chakrabarti is engaged in some of the most distinctive projects redefining global urban life in the 21st century. He has also advocated for more equitable and ecological cities in New York Times op-eds such as "Penn Station Reborn" and "America's Urban Future." In his 2013 book, A Country of Cities: A Manifesto for an Urban America, he illustrates through hard data and soft cartoons why Americans would be more prosperous, sustainable, joyful and socially mobile in a more urban nation.
Chakrabarti is the founder of Practice for Architecture and Urbanism (PAU), a New York-based architecture studio dedicated to the advancement of metropolitan life. He is also a Professor of Practice at Columbia University, where he teaches architectural design and urban theory. Prior to founding PAU, he served as the director of planning for Manhattan under Mayor Michael Bloomberg after the tragic events of 9/11, during which he helped to plan the High Line, the reconstruction of the World Trade Center and the expansion of Columbia University. Born in Calcutta, Chakrabarti holds degrees from Cornell, MIT and Berkeley.
Vishaan Chakrabarti | Speaker | TED.com