ABOUT THE SPEAKER
Bran Ferren - Technology designer
Once known for entertaining millions by creating special effects for Hollywood, theme parks and Broadway, Applied Minds cofounder Bran Ferren now solves impossible tech challenges with previously unimaginable inventions.

Why you should listen

After dropping out of MIT in 1970, Bran Ferren became a designer and engineer for theater, touring rock bands, and dozens of movies, including Altered States and Little Shop of Horrors, before joining Disney as a lead Imagineer, then becoming president of R&D for the Walt Disney Company.

In 2000, Ferren and partner Danny Hillis left Disney to found Applied Minds, a playful design and invention firm dedicated to distilling game-changing inventions from an eclectic stew of the brightest creative minds culled from every imaginable discipline.

More profile about the speaker
Bran Ferren | Speaker | TED.com
TED2014

Bran Ferren: To create for the ages, let's combine art and engineering

Bran Ferren: Çağlar boyu kalan eserler için sanat ve mühendisliği bir araya getirelim

Filmed:
1,083,902 views

Bran Ferren sadece 9 yaşındayken, annesi ve babası onu Roma'da bulunan Pantheon'u görmeye götürdü ve bununla beraber her şey değişti. O an, bilim ve mühendislik araçlarının sanat, tasarım ve güzellikle birleştiğinde ne kadar etkili olduğunu anlamaya başladı. O zamandan bu yana, Roma'nın başyapıtına modern zamanların ikna edici dengini arıyor. Sürpriz önerisi için konuşmanın sonuna dek izlemeye devam edin.
- Technology designer
Once known for entertaining millions by creating special effects for Hollywood, theme parks and Broadway, Applied Minds cofounder Bran Ferren now solves impossible tech challenges with previously unimaginable inventions. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Good morningsabah.
0
1062
2265
Günaydın.
00:15
When I was a little boyoğlan,
1
3327
1787
Küçük bir çocukken,
00:17
I had an experiencedeneyim that changeddeğişmiş my life,
2
5114
3077
hayatımı değiştiren bir deneyim yaşadım
00:20
and is in factgerçek why I'm here todaybugün.
3
8191
2908
ve doğrusu bu yüzden bugün buradayım.
00:23
That one momentan
4
11099
1941
O tek an
00:25
profoundlyderinden affectedetkilenmiş how I think about
5
13040
2262
sanat, tasarım ve mühendislik
00:27
artSanat, designdizayn and engineeringmühendislik.
6
15302
3221
hakkındaki düşüncelerimi ciddi olarak etkiledi.
00:30
As backgroundarka fon, I was fortunateşanslı enoughyeterli to growbüyümek up
7
18523
2757
Geçmişime gelince, dünyanın en harika şehirlerinden birinde
00:33
in a familyaile of lovingseven and talentedyetenekli artistssanatçılar
8
21280
3713
sevgi dolu ve yetenekli sanatçıların olduğu bir ailede
00:36
in one of the world'sDünyanın en great citiesşehirler.
9
24993
2564
büyüyecek kadar şanslıydım.
00:39
My dadbaba, JohnJohn FerrenFerren, who diedvefat etti when I was 15,
10
27557
3877
Ben 15 yaşındayken ölen babam John Ferren'in
00:43
was an artistsanatçı by bothher ikisi de passiontutku and professionmeslek,
11
31434
3530
hem tutkusu, hem de mesleği sanatçılıktı,
00:46
as is my momanne, RaeRae.
12
34964
2260
zira annem Rae'nin de.
00:49
He was one of the NewYeni YorkYork SchoolOkul
13
37224
1805
Babam New York School'un
00:51
abstractsoyut expressionistsdışavurumcular who,
14
39029
1761
soyut ekspresyonistlerinden biriydi,
00:52
togetherbirlikte with his contemporariesçağdaşlarının,
15
40790
2512
çağdaşlarıyla beraber
00:55
inventedicat edildi AmericanAmerikan modernmodern artSanat,
16
43302
2898
Amerikan modern sanatını keşfetti
00:58
and contributedkatkıda to movinghareketli the AmericanAmerikan zeitgeistgenel görüş
17
46200
3185
ve o zamanki Amerikan ruhunun 20. yüzyılda
01:01
towardskarşı modernismmodernlik in the 20thinci centuryyüzyıl.
18
49385
4543
modernizme doğru taşınmasına katkıda bulundu.
01:05
Isn't it remarkabledikkat çekici that, after thousandsbinlerce of yearsyıl
19
53928
2921
İnsanların binlerce yıl çoğunlukla temsili sanat
01:08
of people doing mostlyçoğunlukla representationaltemsili artSanat,
20
56849
3641
yaptıktan sonra modern sanatın,
01:12
that modernmodern artSanat, comparativelynispeten speakingkonuşuyorum,
21
60490
2033
ki nispeten söylüyorum, 15 dakikalık
01:14
is about 15 minutesdakika oldeski,
22
62523
2340
olmasına rağmen çok yaygın olması
01:16
yethenüz now pervasiveyaygın.
23
64863
1898
çok kayda değer değil mi?
01:18
As with manyçok other importantönemli innovationsyenilikler,
24
66761
1944
Diğer pek çok önemli yenilik gibi,
01:20
those radicalradikal ideasfikirler requiredgereklidir no newyeni technologyteknoloji,
25
68705
3620
o radikal fikirler de hiçbir teknoloji gerektirmedi,
01:24
just freshtaze thinkingdüşünme and a willingnessistekli to experimentdeney,
26
72325
2893
sadece yeni düşünme biçimi ve deneme yapmaya istekli olmayı,
01:27
plusartı resiliencyesnekliği in the faceyüz of near-universalneredeyse evrensel criticismeleştiri
27
75218
4168
artı neredeyse tüm evrenin karşısında eleştiri ve
01:31
and rejectionret.
28
79386
1454
reddedilmeye karşı dayanıklılık gerektirdi.
01:32
In our home, artSanat was everywhereher yerde.
29
80840
2517
Sanat, evimizde her yerdeydi.
01:35
It was like oxygenoksijen,
30
83357
1571
Sanki oksijen gibiydi,
01:36
around us and necessarygerekli for life.
31
84928
3162
her tarafımızdaydı ve yaşam için gerekliydi.
01:40
As I watchedizledi him paintboya,
32
88090
1859
Onu resim yaparken seyrederken,
01:41
DadBaba taughtöğretilen me that artSanat
33
89949
2307
babam bana sanatın süsle ilgili
01:44
was not about beingolmak decorativeDekoratif,
34
92256
2209
olmadığını, aksine fikirleri iletmek için
01:46
but was a differentfarklı way of communicatingiletişim ideasfikirler,
35
94465
3114
farklı bir yol olduğunu
01:49
and in factgerçek one that could bridgeköprü the worldsdünyalar
36
97579
2037
ve aslında bilgi ve içgörü dünyalarına
01:51
of knowledgebilgi and insightIçgörü.
37
99616
2928
köprü olacak bir şey olduğunu anlatmıştı.
01:54
GivenVerilen this richzengin artisticartistik environmentçevre,
38
102544
2140
Bu zengin sanatsal çevreyi göz önüne alınca,
01:56
you'dşimdi etsen assumeüstlenmek that I would have been compelledmecbur
39
104684
1615
aile işine girmeye mecbur olduğumu
01:58
to go into the familyaile business,
40
106299
2109
zannedebilirsiniz,
02:00
but no.
41
108408
2616
ama hayır.
02:03
I followedtakip etti the pathyol of mostçoğu kidsçocuklar
42
111024
1787
Genetik olarak ailelerini delirtmeye
02:04
who are geneticallygenetik olarak programmedprogramlanmış
43
112811
1350
programlanmış çoğu
02:06
to make theironların parentsebeveyn crazyçılgın.
44
114161
2199
çocuğun ayak izlerini takip ettim.
02:08
I had no interestfaiz in becomingolma an artistsanatçı,
45
116360
2623
Sanatçı olmaya karşı hiçbir isteğim yoktu,
02:10
certainlykesinlikle not a painterressam.
46
118983
1560
özellikle de bir ressam olmaya.
02:12
What I did love was electronicselektronik and machinesmakineler --
47
120543
3299
Sevdiğim şey elektronik ve makinelerdi,
02:15
takingalma them apartayrı, buildingbina newyeni onesolanlar,
48
123842
1620
onları söküp, yenilerini yapmak
02:17
and makingyapma them work.
49
125462
1887
ve çalışmalarını sağlamak.
02:19
FortunatelyNeyse ki, my familyaile alsoAyrıca had engineersmühendisler in it,
50
127349
3902
Şanslıyım ki, ailemde mühendisler de vardı
02:23
and with my parentsebeveyn,
51
131251
1208
ve annem babamla birlikte
02:24
these were my first rolerol modelsmodeller.
52
132459
2628
ilk rol modellerimdiler.
02:27
What they all had in commonortak
53
135087
1357
Hepsinin ortak noktası
02:28
was they workedişlenmiş very, very hardzor.
54
136444
2708
çok, çok çalışmaktı.
02:31
My grandpaBüyükbaba ownedSahip olunan and operatedameliyat a sheettabaka metalmetal
55
139152
2370
Büyükbabam Brooklyn'de bir sac levha
02:33
kitchenmutfak cabinetdolap factoryfabrika in BrooklynBrooklyn.
56
141522
2700
mutfak dolabı fabrikası sahibi ve işleticisiydi.
02:36
On weekendshafta sonları, we would go
togetherbirlikte to CortlandtCortlandt StreetSokak,
57
144222
3424
Haftasonları, birlikte New York City's radyosuyla aynı sıradaki
02:39
whichhangi was NewYeni YorkYork City'sŞehrin radioradyo rowsıra.
58
147646
2675
Cortlandt Caddesi'ne giderdik.
02:42
There we would explorekeşfetmek massivemasif pilesbasur
59
150321
2803
Orada yığınlarca üretim fazlası
02:45
of surplusartı electronicselektronik,
60
153124
1221
elektroniği keşfe koyulur,
02:46
and for a fewaz bucksdolar bringgetirmek home treasureshazineler
61
154345
2302
Norden bombardıman vizörü
02:48
like NordenNorden bombsightsbombsights
62
156647
1432
ve IBM'in ilk tüplü bilgisayarlarından parçalar gibi
02:50
and partsparçalar from the first IBMIBM tube-basedtüp tabanlı computersbilgisayarlar.
63
158079
4511
hazineleri birkaç dolar karşılığında alıp eve götürürdük.
02:54
I foundbulunan these objectsnesneleri bothher ikisi de usefulişe yarar and fascinatingbüyüleyici.
64
162590
3066
Bu objeleri hem yararlı, hem de büyüleyici bulurdum.
02:57
I learnedbilgili about engineeringmühendislik and how things workedişlenmiş,
65
165656
2631
Mühendisliği ve nesnelerin nasıl çalıştığını,
03:00
not at schoolokul
66
168287
1460
okulda değil,
03:01
but by takingalma apartayrı and studyingders çalışıyor
67
169747
1789
parçalarına ayırarak ve bu inanılmaz derecede karmaşık
03:03
these fabulouslyinanılmaz complexkarmaşık devicescihazlar.
68
171536
2477
cihazları inceleyerek öğrendim.
03:06
I did this for hourssaatler everyher day,
69
174013
2584
Bunu her gün saatlerce yaptım,
03:08
apparentlygörünüşe göre avoidingkaçınma electrocutionElektrik çarpması.
70
176597
3298
elbette ki elektrik çarpmasından kaçınarak.
03:11
Life was good.
71
179895
1572
Hayat güzeldi.
03:13
HoweverAncak, everyher summeryaz, sadlyNe yazık ki,
72
181467
2321
Ancak ne yazık ki her yaz,
03:15
the machinesmakineler got left behindarkasında
73
183788
2033
annem, babam ve ben yurtdışına
03:17
while my parentsebeveyn and I traveledseyahat overseasdenizaşırı
74
185821
2204
tarih, sanat ve tasarımı deneyimlemek üzere
03:20
to experiencedeneyim historytarih, artSanat and designdizayn.
75
188025
3640
seyahat ettiğimizde makineler geride kaldı.
03:23
We visitedziyaret the great museumsMüze and historictarihi buildingsbinalar
76
191665
2394
Avrupa ve Ortadoğu'daki
03:26
of bothher ikisi de EuropeEurope and the MiddleOrta EastDoğu,
77
194059
1860
büyük müzeleri ve tarihi binaları gezdik,
03:27
but to encourageteşvik etmek my growingbüyüyen interestfaiz
78
195919
2260
ancak bilim ve teknolojiye karşı
03:30
in scienceBilim and technologyteknoloji,
79
198179
1815
artan merakımı desteklemek için
03:31
they would simplybasitçe dropdüşürmek me off in placesyerler
80
199994
2284
beni Londra Bilim Müzesi gibi yerlerde
03:34
like the LondonLondra ScienceBilim MuseumMüze,
81
202278
2440
bırakırlardı, ben de saatler boyunca
03:36
where I would wanderdolaşmak endlesslySonsuz bir şekilde for hourssaatler by myselfkendim
82
204718
3718
kendi başıma dolaşarak bilim ve teknolojinin
03:40
studyingders çalışıyor the historytarih of scienceBilim and technologyteknoloji.
83
208436
3976
tarihini incelerdim.
03:44
Then, when I was about ninedokuz yearsyıl oldeski,
84
212412
3264
Sonra, ben dokuz yaşlarındayken
03:47
we wentgitti to RomeRoma.
85
215676
1868
Roma'ya gittik.
03:49
On one particularlyözellikle hotSıcak summeryaz day,
86
217544
2361
Çok sıcak olan bir yaz günü,
03:51
we visitedziyaret a drum-shapeddavul şeklinde
buildingbina that from the outsidedışında
87
219905
2879
dışarıdan çok da ilginç olmayan davul şeklinde
03:54
was not particularlyözellikle interestingilginç.
88
222784
2244
bir binayı ziyaret ettik.
03:57
My dadbaba said it was calleddenilen the PantheonPantheon,
89
225028
2325
Babam adının Pantheon olduğunu söyledi,
03:59
a templetapınak for all of the godstanrılar.
90
227353
2468
bütün tanrıların tapınağı.
04:01
It didn't look all that specialözel from the outsidedışında,
91
229821
2274
Söylediğim gibi, dışarıdan öyle çok özel görünmüyordu,
04:04
as I said, but when we walkedyürüdü insideiçeride,
92
232095
2439
ama içeri doğru yürüdüğümde,
04:06
I was immediatelyhemen struckvurdu by threeüç things:
93
234534
3313
hemen üç şey dikkatimi çekti:
04:09
First of all, it was pleasantlyhoş coolgüzel
94
237847
3230
Dışarıdaki bunaltıcı sıcağa rağmen,
04:13
despiterağmen the oppressivebaskıcı heatsıcaklık outsidedışında.
95
241077
2078
hoş bir şekilde serindi.
04:15
It was very darkkaranlık, the only sourcekaynak of lightışık
96
243155
2714
Çok karanlıktı, tek ışık kaynağı çatıdaki
04:17
beingolmak an bigbüyük openaçık holedelik in the roofçatı.
97
245869
2473
kocaman açık delikti.
04:20
DadBaba explainedaçıkladı that this wasn'tdeğildi a bigbüyük openaçık holedelik,
98
248342
2233
Babam onun büyük bir delik değil,
04:22
but it was calleddenilen the oculusyuvarlak pencere,
99
250575
1814
oculus adı verilen
04:24
an eyegöz to the heavensgökler.
100
252389
2376
göğe bakan bir göz olduğunu açıkladı.
04:26
And there was something about this placeyer,
101
254765
2145
Ve bu yerle ilgili özel gelen bir şey vardı,
04:28
I didn't know why, that just feltkeçe specialözel.
102
256910
3003
niye bilmiyorum.
04:31
As we walkedyürüdü to the centermerkez of the roomoda,
103
259913
1998
Odanın ortasına yürüdüğümüzde,
04:33
I lookedbaktı up at the heavensgökler throughvasitasiyla the oculusyuvarlak pencere.
104
261911
2821
oculus'dan göğe doğru baktım.
04:36
This was the first churchkilise that I'd been to
105
264732
2297
Burası, Tanrı ile insan arasında
04:39
that providedsağlanan an unrestrictedsınırsız viewgörünüm
106
267029
2203
bir sınır olmadan görüş sağlayan,
04:41
betweenarasında God and man.
107
269232
3158
benim gittiğim tek kiliseydi.
04:44
But I wonderedmerak, what about when it rainedyağdırdı?
108
272390
3430
Ama yağmur yağdığında ne oluyor acaba diye düşündüm.
04:47
DadBaba mayMayıs ayı have calleddenilen this an oculusyuvarlak pencere,
109
275820
1857
Babam buna oculus diyebilirdi,
04:49
but it was, in factgerçek, a bigbüyük holedelik in the roofçatı.
110
277677
3087
ama aslında tavanda kocaman bir delikti.
04:52
I lookedbaktı down and saw floorzemin drainsdrenaj
111
280764
1829
Yere baktım ve taş zemine yer kanalları
04:54
had been cutkesim into the stonetaş floorzemin.
112
282593
2585
açıldığını gördüm.
04:57
As I becameoldu more accustomedalışık to the darkkaranlık,
113
285178
2459
Karanlığa alışınca,
04:59
I was ableyapabilmek to make out detailsayrıntılar of the floorzemin
114
287637
2264
zeminin ve onu çevreleyen duvarların
05:01
and the surroundingçevreleyen wallsduvarlar.
115
289901
1730
detaylarını anlayabildim.
05:03
No bigbüyük dealanlaştık mı here, just the sameaynı statuaryheykel stuffşey
116
291631
2577
Çok zor değildi, Roma'nin her yerinde gördüğümüz
05:06
that we'devlenmek seengörüldü all over RomeRoma.
117
294208
1916
aynı heykelimsi şeyler.
05:08
In factgerçek, it lookedbaktı like the AppianAppian Way
118
296124
1672
Aslında, Appian Yolu'na benziyordu,
05:09
marbleMermer salesmanSatıcı showedgösterdi up
119
297796
2196
mermer satışçı numune kitapla ortaya çıkıp,
05:11
with his sampleNumune bookkitap, showedgösterdi it to HadrianHadrian,
120
299992
2448
Hadrian'a göstermiş ve Hadrian da
05:14
and HadrianHadrian said, "We'llWe'll take all of it."
121
302440
2640
"Hepsini alacağız." demiş gibi.
05:17
(LaughterKahkaha)
122
305080
1706
(Gülüşmeler)
05:18
But the ceilingtavan was amazingşaşırtıcı.
123
306786
3218
Ancak tavan muhteşemdi.
05:22
It lookedbaktı like a BuckminsterBuckminster FullerFuller geodesicjeodezik domekubbe.
124
310004
2836
Buckminster Fuller'in jeodezik kubbelerine benziyordu.
05:24
I'd seengörüldü these before,
125
312840
1309
Onları daha önce görmüştüm
05:26
and BuckyBucky was friendsarkadaşlar with my dadbaba.
126
314149
2244
ve Bucky babamla arkadaştı.
05:28
It was modernmodern, high-techyüksek teknoloji, impressiveetkileyici,
127
316393
3491
Modern, yüksek teknolojiye sahip, etkileyiciydi,
05:31
a hugeKocaman 142-foot-ayak clearaçık spankarış
128
319884
2437
142 fitlik muazzam bir genişliğe,
05:34
whichhangi, not coincidentallytesadüfen, was exactlykesinlikle its heightyükseklik.
129
322321
3243
tesadüf değil, tam olarak aynı yüksekliğe sahipti.
05:37
I lovedsevilen this placeyer.
130
325564
1262
Bu yeri çok sevmiştim.
05:38
It was really beautifulgüzel and unlikeaksine
anything I'd ever seengörüldü before,
131
326826
3419
Gerçekten çok güzeldi ve daha önce gördüğüm hiçbir şeye benzemiyordu,
05:42
so I askeddiye sordu my dadbaba, "When was this builtinşa edilmiş?"
132
330245
3570
bu yüzden babama şu soruyu sordum, "Bu ne zaman inşa edildi?"
05:45
He said, "About 2,000 yearsyıl agoönce."
133
333815
3132
"Yaklaşık 2.000 sene önce.", dedi.
05:48
And I said, "No, I mean, the roofçatı."
134
336947
2504
Ve ben de, "Hayır, yani çatı demek istedim." dedim.
05:51
You see, I assumedkabul that this was a modernmodern roofçatı
135
339451
1959
Gördüğünüz gibi, bunun geçmişteki uzun bir savaşta
05:53
that had been put on because the originalorijinal
136
341410
1918
orijinalinin tahrip olmasından dolayı konan
05:55
was destroyedyerlebir edilmiş in some long-pastuzun geçmişi warsavaş.
137
343328
3546
modern bir çatı olduğunu varsaymıştım.
05:58
He said, "It's the originalorijinal roofçatı."
138
346874
3462
"Bu, orijinal çatı.", dedi.
06:02
That momentan changeddeğişmiş my life,
139
350336
2478
O an hayatımı değiştirdi
06:04
and I can rememberhatırlamak it as if it were yesterdaydün.
140
352814
2649
ve sanki dün gibi hatırlıyorum.
06:07
For the first time, I realizedgerçekleştirilen people were smartakıllı
141
355463
2595
İlk defa, insanların 2.000 sene önce
06:10
2,000 yearsyıl agoönce. (LaughterKahkaha)
142
358058
2140
zeki olduklarını fark ettim. (Gülüşmeler)
06:12
This had never crossedçarpı my mindus.
143
360198
2114
Bu hiç aklıma gelmemişti.
06:14
I mean, to me, the pyramidsPiramitleri at GizaGiza,
144
362312
3871
Yani, bana kalırsa, Gize'deki piramitler,
06:18
we visitedziyaret those the yearyıl before,
145
366183
1928
ki bir sene önce ziyaret etmiştik,
06:20
and sure they're impressiveetkileyici, niceGüzel enoughyeterli designdizayn,
146
368111
2920
elbette ki etkileyici, yeterince güzel bir tasarımdı,
06:23
but look, give me an unlimitedsınırsız budgetbütçe,
147
371031
2455
ama bakın, bana sınırsız bir bütçe verin,
06:25
20,000 to 40,000 laborersişçi, and about 10 to 20 yearsyıl
148
373486
3997
20.000 ila 40.000 işçi ve yaklaşık 10 ila 20 yıl süre,
06:29
to cutkesim and dragsürüklemek stonetaş blocksbloklar
acrosskarşısında the countrysidekırsal,
149
377483
3616
kırsalda taş bloklar kesip sürüklemek için,
06:33
and I'll buildinşa etmek you pyramidsPiramitleri too.
150
381099
2764
o zaman ben de piramitleri inşa ederim.
06:35
But no amounttutar of brutecanavar forcekuvvet
151
383863
2803
Ancak hiçbir kaba kuvvet
06:38
getsalır you the domekubbe of the PantheonPantheon,
152
386666
3042
size Pantheon'un kubbesini veremez,
06:41
not 2,000 yearsyıl agoönce, norne de todaybugün.
153
389708
3019
ne 2.000 yıl önce, ne de bugün.
06:44
And incidentallytesadüfen, it is still the largesten büyük
154
392727
2740
Ve bu arada, hâlâ şimdiye kadar inşa edilmiş
06:47
unreinforcedunreinforced concretebeton domekubbe that's ever been builtinşa edilmiş.
155
395467
3814
en büyük desteksiz beton kubbe.
06:51
To buildinşa etmek the PantheonPantheon tookaldı some miraclesmucizeler.
156
399281
2995
Pantheon'u inşa edebilmek bazı mucizeleri gerektiriyordu.
06:54
By miraclesmucizeler, I mean things that are
157
402276
2432
Mucizelerle, teknik olarak zar zor
06:56
technicallyteknik olarak barelyzar zor possiblemümkün,
158
404708
2587
mümkün olan, çok yüksek riskli ve
06:59
very high-riskyüksek risk, and mightbelki not be
159
407295
3072
şu anda aslında başarılamayabilecek olan
07:02
actuallyaslında accomplishableaccomplishable at this momentan in time,
160
410367
2584
şeylerden bahsediyorum,
07:04
certainlykesinlikle not by you.
161
412951
4252
kesinlikle sizin tarafınızdan değil.
07:09
For exampleörnek, here are some
of the Pantheon'sPantheon'ın miraclesmucizeler.
162
417203
3125
Örneğin, işte Pantheon'un bazı mucizeleri.
07:12
To make it even structurallyyapısal olarak possiblemümkün,
163
420328
2693
Yapısal olarak yapılabilir hâle getirmek için,
07:15
they had to inventicat etmek super-strongSüper güçlü concretebeton,
164
423021
2567
süper güçlü bir beton dahi icat etmek zorunda kaldılar
07:17
and to controlkontrol weightağırlık,
165
425588
1949
ve ağırlığı kontrol etmek için
07:19
variedçeşitli the densityyoğunluk of the aggregatetoplam
166
427537
2068
kubbenin tepesine doğru inşa ederlerken
07:21
as they workedişlenmiş theironların way up the domekubbe.
167
429605
2768
agreganın yoğunluğunu ayarladılar.
07:24
For strengthkuvvet and lightnesshafiflik, the domekubbe structureyapı
168
432373
2301
Dayanıklılık ve hafiflik için, kubbe yapısında
07:26
used fivebeş ringshalkalar of cofferskasasına,
169
434674
2037
beş halka tavan süsü kullanıldı,
07:28
eachher of diminishingazalan sizeboyut,
170
436711
1607
her biri azalan büyüklükte,
07:30
whichhangi impartskazandırır a dramaticdramatik forcedzorunlu perspectiveperspektif
171
438318
2736
ki bunlar tasarıma çarpıcı bir zorunlu perspektif
07:33
to the designdizayn.
172
441054
2007
katıyor.
07:35
It was wonderfullyharika coolgüzel insideiçeride
173
443061
1925
İçerisi harika bir şekilde serindi,
07:36
because of its hugeKocaman thermalTermal masskitle,
174
444986
2183
devasa termal kütlesi,
07:39
naturaldoğal convectionKonveksiyon of airhava risingyükselen up
175
447169
2085
havanın doğal ısı yayımının oculus ile
07:41
throughvasitasiyla the oculusyuvarlak pencere,
176
449254
1401
ile havaya yükselmesi
07:42
and a VenturiVenturi effectEfekt when windrüzgar blowsdarbeler acrosskarşısında
177
450655
2475
ve binanın tepesinde rüzgâr estiğinde
07:45
the topüst of the buildingbina.
178
453130
2303
Venturi etkisi sebebiyle.
07:47
I discoveredkeşfedilen for the first time that lightışık itselfkendisi
179
455433
3960
İlk defa ışığın kendisinin de bir varlığı olduğunu
07:51
has substancemadde.
180
459393
1967
keşfettim.
07:53
The shaftşaft of lightışık beaminggülen throughvasitasiyla the oculusyuvarlak pencere
181
461360
2677
Oculus'dan gelen uzun ışık hüzmesi
07:56
was bothher ikisi de beautifulgüzel and palpablesomut,
182
464037
2490
hem güzel, hem de ortadaydı
07:58
and I realizedgerçekleştirilen for the first time
183
466527
2257
ve ilk defa ışığın tasarlanabileceğini
08:00
that lightışık could be designedtasarlanmış.
184
468784
1901
fark ettim.
08:02
FurtherDaha fazla, that of all of the formsformlar of designdizayn,
185
470685
4874
Dahası, tasarımın her türlü formu,
08:07
visualgörsel designdizayn,
186
475559
1376
görsel tasarım,
08:08
they were all kindtür of irrelevantilgisiz withoutolmadan it,
187
476935
1831
o olmadan bir anlamda önemsizdiler,
08:10
because withoutolmadan lightışık, you can't see any of them.
188
478766
3861
çünkü ışık olmadan hiçbirini göremiyorsunuz.
08:14
I alsoAyrıca realizedgerçekleştirilen that I wasn'tdeğildi the first personkişi
189
482627
2452
Bu yerin gerçekten özel olduğunu düşünen
08:17
to think that this placeyer was really specialözel.
190
485079
3259
ilk kişinin ben olmadığını da fark ettim.
08:20
It survivedhayatta gravityyerçekimi, barbariansbarbarlar, lootersYağmacılar, developersgeliştiriciler
191
488338
4377
Yer çekimine, barbarlara, yağmacılara, inşaatçılara
08:24
and the ravagesyıkım of time to becomeolmak
192
492715
1899
ve zamanın yıkıcı etkisine karşı koyarak,
08:26
what I believe is the longestEn uzun
193
494614
1380
inanıyorum ki, tarihteki en uzun süre durmadan
08:27
continuouslydevamlı olarak occupiedmeşgul buildingbina in historytarih.
194
495994
2957
içinde oturulan bina oldu.
08:30
LargelyBüyük ölçüde because of that visitziyaret etmek,
195
498951
2216
Büyük oranda o gezi sebebiyle,
08:33
I camegeldi to understandanlama that,
196
501167
1537
okulda bana öğretilenin aksine
08:34
contraryaksi to what I was beingolmak told in schoolokul,
197
502704
2639
sanat ve tasarım dünyalarının
08:37
the worldsdünyalar of artSanat and designdizayn
198
505343
2029
aslında bilim ve mühendislikle
08:39
were not, in factgerçek, incompatibleuyumsuz
199
507372
2016
birbirine zıt olmadığını
08:41
with scienceBilim and engineeringmühendislik.
200
509388
1676
anladım.
08:43
I realizedgerçekleştirilen, when combinedkombine,
201
511064
2093
Birleştirildiği zaman,
08:45
you could createyaratmak things that were amazingşaşırtıcı
202
513157
2763
her iki alanın da tek başına yapamayacağı
08:47
that couldn'tcould be donetamam in eitherya domaindomain aloneyalnız.
203
515920
2846
harika şeyleri yapabileceğinizi fark ettim.
08:50
But in schoolokul, with fewaz exceptionsözel durumlar,
204
518766
2433
Ancak okulda, bazı istisnalar dışında,
08:53
they were treatedişlenmiş as separateayrı worldsdünyalar,
205
521199
1920
ayrı dünyalar olarak ele alındı
08:55
and they still are.
206
523119
2143
ve hâlâ da öyle.
08:57
My teachersöğretmenler told me that I had to get seriousciddi
207
525262
2696
Öğretmenlerim bana ciddiye alıp,
08:59
and focusodak on one or the other.
208
527958
2173
birinden birine odaklanmam gerektiğini söylediler.
09:02
HoweverAncak, urgingçağıran me to specializeuzmanlaşmak
209
530131
3095
Ancak, uzmanlaşmamın istenmesi,
09:05
only causedneden oldu me to really
appreciateanlamak those polymathspolymaths
210
533226
3310
sadece Michelangelo, Leonardo da Vinci, Benjamin Franklin gibi
09:08
like MichelangeloMichelangelo, LeonardoLeonardo dada VinciVinci,
211
536536
4150
o çok yönlü bilim adamlarını,
09:12
BenjaminBenjamin FranklinFranklin,
212
540686
1425
tam tersini yapan insanları,
09:14
people who did exactlykesinlikle the oppositekarşısında.
213
542111
2710
gerçekten takdir etmeme sebebiyet verdi.
09:16
And this led me to embracekucaklamak
214
544821
2189
Ve bu da benim her iki dünyayı kucaklamama
09:19
and want to be in bothher ikisi de worldsdünyalar.
215
547010
2970
ve içinde olmak istememe yol açtı.
09:21
So then how do these projectsprojeler of unprecedentedeşi görülmemiş creativeyaratıcı visionvizyon and technicalteknik complexitykarmaşa
216
549980
5828
Peki o zaman Pantheon gibi emsalsiz yaratıcı vizyonu ve teknik karmaşıklığı
09:27
like the PantheonPantheon actuallyaslında happenolmak?
217
555808
2494
olan bu projeler aslında nasıl meydana çıkıyor?
09:30
SomeoneBirisi themselveskendilerini, perhapsbelki HadrianHadrian,
218
558302
3928
Birilerinin, belki Hadrian'ın,
09:34
neededgerekli a brilliantparlak creativeyaratıcı visionvizyon.
219
562230
3191
dahice bir yaratıcı vizyona ihtiyacı vardı.
09:37
They alsoAyrıca neededgerekli the storytellinghikaye anlatımı
and leadershipliderlik skillsbecerileri
220
565421
2793
Fonlamak ve yürütmek için gerekli
09:40
necessarygerekli to fundfon, sermaye and executegerçekleştirmek it,
221
568214
2778
hikâye anlatma ve liderlik becerilerine de ihtiyacı vardı,
09:42
and a masteryustalık of scienceBilim and technologyteknoloji
222
570992
2862
sonra bilim ve teknolojide ustalıkla birlikte
09:45
with the abilitykabiliyet and knowhowNe kadar
223
573854
2083
mevcut yenilikleri daha da ileri götürecek
09:47
to pushit existingmevcut innovationsyenilikler even fartherdaha uzağa.
224
575937
4046
yetenek ve bilgiye de.
09:51
It is my beliefinanç that to createyaratmak
these rarenadir gameoyun changersdeğiştiriciler
225
579983
3920
Oyunun kurallarını değiştiren bu nadir şeyleri yaratmak için
09:55
requiresgerektirir you to pullÇek off at leasten az fivebeş miraclesmucizeler.
226
583903
4130
en azından beş mucizeyi başarmanız gerektiğine inanıyorum.
10:00
The problemsorun is, no mattermadde how talentedyetenekli,
227
588033
2693
Sorun şu ki, ne kadar yetenekli, zengin ya da
10:02
richzengin or smartakıllı you are,
228
590726
1732
zeki olursanız olun,
10:04
you only get one to one and a halfyarım miraclesmucizeler.
229
592458
3026
sadece bir veya bir buçuk mucize elde edersiniz.
10:07
That's it. That's the quotaKota.
230
595484
1782
Bu kadar. Kota bu.
10:09
Then you runkoş out of time, moneypara, enthusiasmcoşku,
231
597266
2613
Sonra, zamanınız, paranız, hevesiniz,
10:11
whateverher neyse.
232
599879
1379
her neyse kalmaz.
10:13
RememberHatırlıyorum, mostçoğu people can't even imaginehayal etmek
233
601258
2277
Hatırlayın, çoğu insan bu teknik mucizelerden
10:15
one of these technicalteknik miraclesmucizeler,
234
603535
1907
birini bile hayal edemezken,
10:17
and you need at leasten az fivebeş to make a PantheonPantheon.
235
605442
3109
Pantheon'u yapmak için en az beşine ihtiyacınız var.
10:20
In my experiencedeneyim, these rarenadir visionariesvizyon
236
608551
2501
Deneyimlerime göre, sanat,
10:23
who can think acrosskarşısında the worldsdünyalar of artSanat,
237
611052
1837
tasarım ve mühendislik dünyaları arasında
10:24
designdizayn and engineeringmühendislik
238
612889
1827
düşünebilen bu nadir vizyonerler,
10:26
have the abilitykabiliyet to noticeihbar
239
614716
2202
amaca ulaşmak için diğerleri yeterince mucize
10:28
when othersdiğerleri have providedsağlanan enoughyeterli of the miraclesmucizeler
240
616918
2717
sağlayınca bunları fark etme
10:31
to bringgetirmek the goalhedef withiniçinde reachulaşmak.
241
619635
2556
kabiliyetine sahipler.
10:34
DrivenTahrik by the clarityberraklık of theironların visionvizyon,
242
622191
2637
Kendi vizyonlarının berraklığı ile hareket ederek,
10:36
they summonçağırmak the couragecesaret and determinationbelirleme
243
624828
2310
geri kalan mucizeleri ortaya koymak için
10:39
to deliverteslim etmek the remainingkalan miraclesmucizeler
244
627138
2097
cesaret ve kararlılığı toplayıp,
10:41
and they oftensık sık take what other people think to be
245
629235
3550
diğer insanların genelde başa çıkılmaz engeller olarak
10:44
insurmountableaşılmaz obstaclesengeller
246
632785
2046
düşündüğü şeyleri alarak
10:46
and turndönüş them into featuresÖzellikler.
247
634831
1785
onları vasıflara çevirirler.
10:48
Take the oculusyuvarlak pencere of the PantheonPantheon.
248
636616
2927
Pantheon'daki oculus'a bakın.
10:51
By insistingısrar eden that it be in the designdizayn,
249
639543
1898
Onun tasarımda olması için ısrar etmek,
10:53
it meantdemek you couldn'tcould use much
of the structuralyapısal technologyteknoloji
250
641441
2873
Roma kemerleri için geliştirilen yapısal teknolojinin
10:56
that had been developedgelişmiş for RomanRoma archesKemerler.
251
644314
2974
çoğunu kullanamayacağınız anlamına geliyordu.
10:59
HoweverAncak, by insteadyerine embracingkucaklama it
252
647288
2898
Ancak, aksine onu benimseyip,
11:02
and rethinkingtekrar düşünme weightağırlık and stressstres distributiondağıtım,
253
650186
2588
ağırlık ve gerilim dağılımını yeniden düşündüklerinde,
11:04
they camegeldi up with a designdizayn that only worksEserleri
254
652774
2482
sadece eğer çatıda büyük bir delik varsa
11:07
if there's a bigbüyük holedelik in the roofçatı.
255
655256
1904
iş gören bir tasarımla ortaya çıktılar.
11:09
That donetamam, you now get the aestheticestetik
256
657160
3007
Bunu yapınca, artık ışığın, soğutmanın
11:12
and designdizayn benefitsfaydaları of lightışık, coolingsoğutma
257
660167
4381
ve gökle o kritik bağlantının estetik
11:16
and that criticalkritik directdirekt connectionbağ with the heavensgökler.
258
664548
3300
ve tasarım yararlarını elde edersiniz.
11:19
Not badkötü.
259
667848
2044
Hiç fena değil.
11:21
These people not only believedinanılır
260
669892
2061
Bu insanlar sadece imkânsızın
11:23
that the impossibleimkansız can be donetamam,
261
671953
2056
başarılabileceğine inanmadılar,
11:26
but that it mustşart be donetamam.
262
674009
2826
ama yapılması gerektiğine inandılar.
11:28
EnoughYeterince ancienteski historytarih.
263
676835
2101
Bu kadar eski tarih yeter.
11:30
What are some recentson examplesörnekler of innovationsyenilikler
264
678936
3133
Yaratıcı tasarımla teknolojik ilerlemeleri
11:34
that combinebirleştirmek creativeyaratıcı designdizayn
265
682069
1879
çok kayda değer bir şekilde
11:35
and technologicalteknolojik advancesgelişmeler in a way so profoundderin
266
683948
3243
birleştirdiği için bundan bin yıl sonra
11:39
that they will be rememberedhatırladı
267
687191
1329
hatırlanacak olan
11:40
a thousandbin yearsyıl from now?
268
688520
1833
bazı yeni inovasyon örnekleri nelerdir?
11:42
Well, puttingkoyarak a man on the moonay was a good one,
269
690353
3096
Aya adam göndermek iyi bir örnek
11:45
and returningdönen him safelygüvenli bir şekilde to EarthDünya wasn'tdeğildi badkötü eitherya.
270
693449
3017
ve onun dünyaya güvenli bir şekilde dönmesini sağlamak da fena değil.
11:48
Talk about one giantdev leapsıçrama:
271
696466
2492
Koca bir sıçramadan söz ediyoruz:
11:50
It's hardzor to imaginehayal etmek a more profoundderin momentan
272
698958
2448
İnsanoğlunun tarihinde
11:53
in humaninsan historytarih
273
701406
1312
başka bir yere ayak basmak üzere
11:54
than when we first left our worldDünya
274
702718
2173
dünyamızı ilk terk etmekten daha
11:56
to setset footayak on anotherbir diğeri.
275
704891
1891
kayda değer bir an hayal etmek zor.
11:58
So what camegeldi after the moonay?
276
706782
2221
Peki aydan sonra ne geldi?
12:01
One is temptedcazip to say that today'sbugünkü pantheonPantheon
277
709003
2808
Birisi bugünün Pantheon'unun internet
12:03
is the InternetInternet,
278
711811
1661
olduğunu söyleyebilir,
12:05
but I actuallyaslında think that's quiteoldukça wrongyanlış,
279
713472
2469
ancak aslında bunun oldukça yanlış olduğunu düşünüyorum
12:07
or at leasten az it's only partBölüm of the storyÖykü.
280
715941
2855
veya hikâyenin yalnızca bir parçası olduğunu.
12:10
The InternetInternet isn't a PantheonPantheon.
281
718796
2516
İnternet, Pantheon değildir.
12:13
It's more like the inventionicat of concretebeton:
282
721312
2591
Daha çok betonun icadı gibidir:
12:15
importantönemli, absolutelykesinlikle necessarygerekli
283
723903
2575
Önemli, Pantheon'u inşa etmek için
12:18
to buildinşa etmek the PantheonPantheon,
284
726478
1440
kesinlikle gerekli
12:19
and enduringkalıcı,
285
727918
1356
ve dayanıklı,
12:21
but entirelyBaştan sona insufficientyetersiz by itselfkendisi.
286
729274
3191
ancak kendi başına tamamıyla yetersiz.
12:24
HoweverAncak, just as the technologyteknoloji of concretebeton
287
732465
2932
Ancak, nasıl betonun teknolojisi
12:27
was criticalkritik in realizationgerçekleşme of the PantheonPantheon,
288
735397
3587
Pantheon'un gerçekleşmesi için kritikse,
12:30
newyeni designerstasarımcılar will use the
technologiesteknolojiler of the InternetInternet
289
738984
3215
yeni tasarımcılar da internet teknolojilerini
12:34
to createyaratmak novelyeni conceptskavramlar that will enduretahammül.
290
742199
3198
uzun süre var olacak yeni konseptler yaratmak için kullanacaklardır.
12:37
The smartphoneSmartphone is a perfectmükemmel exampleörnek.
291
745397
2058
Akıllı telefon mükemmel bir örnek.
12:39
SoonYakında the majorityçoğunluk of people on the planetgezegen
292
747455
1745
Yakında gezegendeki insanların çoğu
12:41
will have one,
293
749200
1334
bir taneye sahip olacak
12:42
and the ideaFikir of connectingbağlantı everyoneherkes
294
750534
2401
ve herkesi hem bilgiye, hem de birbirine bağlama
12:44
to bothher ikisi de knowledgebilgi and eachher other will enduretahammül.
295
752935
3250
fikri devam edecek.
12:48
So what's nextSonraki?
296
756185
1308
Peki sıradaki ne?
12:49
What imminentyakın advanceilerlemek will be
the equivalenteşdeğer of the PantheonPantheon?
297
757493
3406
Hangi eli kulağında gelişme Pantheon'un dengi olacak?
12:52
ThinkingDüşünme about this,
298
760899
1435
Bunu düşünerek,
12:54
I rejectedreddedilen manyçok very plausiblemakul
299
762334
2547
gelecek birçok oldukça mantıklı ve
12:56
and dramaticdramatik breakthroughsbuluşların to come,
300
764881
1896
dramatik buluşu reddettim,
12:58
suchböyle as curingkür cancerkanser.
301
766777
2017
örneğin kanseri iyileştirmek.
13:00
Why? Because PantheonsPantheons are anchoredbağlantılı
302
768794
3338
Neden? Çünkü Pantheon'lar
13:04
in designedtasarlanmış physicalfiziksel objectsnesneleri,
303
772132
2935
tasarlanan fiziksel objelere demirlenmişlerdir,
13:07
onesolanlar that inspireilham vermek by simplybasitçe seeinggörme
304
775067
2322
onlar sadece görüldüğünde ve deneyimlendiğinde
13:09
and experiencingyaşandığı them,
305
777389
1420
ilham verecekler
13:10
and will continuedevam et to do so indefinitelysüresiz olarak.
306
778809
2882
ve sonsuza dek öyle yapmaya devam edeceklerdir.
13:13
It is a differentfarklı kindtür of languagedil, like artSanat.
307
781691
4573
O farklı bir lisandır, tıpkı sanat gibi.
13:18
These other vitalhayati contributionskatkıları that extenduzatmak life
308
786264
2772
Yaşamı uzatan ve acıyı azaltan diğer önemli katkılar
13:21
and relieverahatlatmak sufferingçile are, of coursekurs, criticalkritik,
309
789036
2693
elbette ki kritik
13:23
and fantasticfantastik,
310
791729
1687
ve harikadır,
13:25
but they're partBölüm of the continuumsüreç of
311
793416
1793
ama bunlar bütün bilgi ve teknolojimizin
13:27
our overalltüm knowledgebilgi and technologyteknoloji,
312
795209
2512
devamının bir parçasıdır,
13:29
like the InternetInternet.
313
797721
2524
internet gibi.
13:32
So what is nextSonraki?
314
800245
2344
Peki sırada ne var?
13:34
PerhapsBelki de counterintuitivelycounterintuitively,
315
802589
1719
Belki de düşünülenin aksine,
13:36
I'm guessingtahmin it's a visionarydüşsel ideaFikir
316
804308
2312
1930'ların sonlarında ortaya çıkan, o zamandan
13:38
from the lategeç 1930s
317
806620
1854
beri de her on yılda bir yeniden canlanan
13:40
that's been revivedcanlandı everyher decadeonyıl sincedan beri:
318
808474
3160
hayalperest bir fikir olduğunu tahmin ediyorum:
13:43
autonomousözerk vehiclesAraçlar.
319
811634
2014
Kendi kendine çalışan araçlar.
13:45
Now you're thinkingdüşünme, give me a breakkırılma.
320
813648
1738
Şimdi şöyle düşünüyorsunuz, daha neler.
13:47
How can a fancyfantezi versionversiyon of cruiseCruise controlkontrol
321
815386
3518
Hız kontrolünün daha gelişmiş bir versiyonu
13:50
be profoundderin?
322
818904
1700
nasıl kayda değer olabilir?
13:52
Look, much of our worldDünya
323
820604
2124
Bakın, dünyamızın çoğu yollar ve ulaşım
13:54
has been designedtasarlanmış around
roadsyollar and transportationtaşımacılık.
324
822728
3483
etrafında tasarlanmıştır.
13:58
These were as essentialgerekli to the successbaşarı
325
826211
1875
Bunlar Roma İmparatorluğu'nun
14:00
of the RomanRoma Empireİmparatorluğu
326
828086
1498
başarısı için ne kadar gerekliyse,
14:01
as the interstateEyaletler arası highwaykarayolu systemsistem
327
829584
1985
eyaletler arası otoban sistemi de
14:03
to the prosperityrefah and developmentgelişme
328
831569
1794
Amerika Birleşik Devletleri'nin refahı
14:05
of the UnitedAmerika StatesBirleşik.
329
833363
2210
ve gelişmesi için o kadar gereklidir.
14:07
TodayBugün, these roadsyollar that interconnectara bağlantı our worldDünya
330
835573
3034
Bugün, dünyamızı birbirine bağlayan bu yollara
14:10
are dominatedhakim by carsarabalar and truckskamyonlar
331
838607
2098
100 yıldır büyük oranda değişmeden
14:12
that have remainedkalmıştır largelybüyük oranda unchangeddeğişmeden
332
840705
1868
kalmış olan arabalar ve kamyonlar
14:14
for 100 yearsyıl.
333
842573
2571
hâkim durumda.
14:17
AlthoughHer ne kadar perhapsbelki not obviousaçık todaybugün,
334
845144
3259
Belki bugün çok aşikâr olmasa da,
14:20
autonomousözerk vehiclesAraçlar will be the keyanahtar technologyteknoloji
335
848403
4585
kendi kendine giden arabalar şehirlerimizi
14:24
that enablessağlayan us to redesignyeniden tasarlamak our citiesşehirler
336
852988
3098
ve bundan dolayı medeniyeti yeniden tasarlamamızı
14:28
and, by extensionuzantı, civilizationmedeniyet.
337
856086
2219
sağlayan kilit teknoloji olacaktır.
14:30
Here'sİşte why:
338
858305
1602
İşte nedeni:
14:31
OnceBir kez they becomeolmak ubiquitousher yerde birden bulunan,
339
859907
1753
Bir kere yaygınlaşınca,
14:33
eachher yearyıl, these vehiclesAraçlar will savekayıt etmek
340
861660
2537
bu araçlar her sene sadece
14:36
tensonlarca of thousandsbinlerce of liveshayatları in the UnitedAmerika StatesBirleşik aloneyalnız
341
864197
3108
Amerika Birleşik Devletleri'nde on binlerce
14:39
and a millionmilyon globallyküresel.
342
867305
3127
ve dünya çapında milyonlarca hayat kurtaracak.
14:42
AutomotiveOtomotiv energyenerji consumptiontüketim and airhava pollutionkirlilik
343
870432
2899
Otomotiv enerji tüketimi ve hava kirliliği
14:45
will be cutkesim dramaticallydramatik.
344
873331
2373
dramatik olarak azalacak.
14:47
Much of the roadyol congestiontıkanıklık
345
875704
1405
Şehir içi ve şehirler arası trafik
14:49
in and out of our citiesşehirler will disappearkaybolmak.
346
877109
3810
tıkanıklığının büyük bir kısmı yok olacak.
14:52
They will enableetkinleştirmek compellingzorlayıcı newyeni conceptskavramlar
347
880919
2687
Bunlar, şehirlere, işe ve nasıl yaşadığımıza
14:55
in how we designdizayn citiesşehirler, work,
348
883606
2469
dair ilginç yeni konseptler
14:58
and the way we livecanlı.
349
886075
1937
ortaya çıkmasına olanak sağlayacaktır.
15:00
We will get where we're going fasterDaha hızlı
350
888012
2546
Gideceğimiz yere daha hızlı varacağız
15:02
and societytoplum will recaptureyeniden ele geçirmek vastgeniş amountsmiktarlar
351
890558
2998
ve toplum şimdi trafikte oturarak sadece
15:05
of lostkayıp productivityverimlilik
352
893556
1291
hava kirliliğine sebep olan büyük oranlardaki
15:06
now spentharcanmış sittingoturma in traffictrafik basicallytemel olarak pollutingkirletici.
353
894847
3641
kayıp üretkenliği yeniden kazanacak.
15:10
But why now? Why do we think this is readyhazır?
354
898488
3273
Ama neden şimdi? Niye bunun hazır olduğunu düşünüyoruz?
15:13
Because over the last 30 yearsyıl,
355
901761
2194
Çünkü son 30 yıl içinde,
15:15
people from outsidedışında the automotiveotomotiv industrysanayi
356
903955
2048
otomotiv endüstrisinin dışındaki insanlar
15:18
have spentharcanmış countlesssayısız billionsmilyarlarca
357
906003
2108
gerekli mucizeleri yaratmak için
15:20
creatingoluşturma the neededgerekli miraclesmucizeler,
358
908111
1735
milyarlar harcadılar,
15:21
but for entirelyBaştan sona differentfarklı purposesamaçlar.
359
909846
2872
ancak tamamen farklı amaçlar için.
15:24
It tookaldı folksarkadaşlar like DARPADARPA, universitiesüniversiteler,
360
912718
2628
DARPA, üniversiteler
15:27
and companiesşirketler completelytamamen
outsidedışında of the automotiveotomotiv industrysanayi
361
915346
3164
ve otomotiv endüstrisinin tamamen dışındaki şirketlerin,
15:30
to noticeihbar that if you were cleverzeki about it,
362
918510
2301
eğer bu konuda akıllı olunursa
15:32
autonomyözerklik could be donetamam now.
363
920811
2530
otonominin hemen yapılabileceğini fark etmesi gerekti.
15:35
So what are the fivebeş miraclesmucizeler
neededgerekli for autonomousözerk vehiclesAraçlar?
364
923341
3383
Peki kendi kendine çalışan arabalar için gerekli beş mucize neydi?
15:38
One, you need to know
365
926724
1643
İlki, nerede olduğunuzu ve
15:40
where you are and exactlykesinlikle what time it is.
366
928367
2734
tam olarak saat kaç olduğunu bilmeniz lazım.
15:43
This was solvedçözülmüş neatlydüzgünce by the GPSGPS systemsistem,
367
931101
2408
Bu, ABD Hükümet'nin yerleştirdiği GPS sistemi,
15:45
GlobalKüresel PositioningKonumlandırma SystemSistem,
368
933509
1312
küresel konumlandırma sistemi
15:46
that the U.S. GovernmentHükümet put in placeyer.
369
934821
2666
tarafından güzel bir şekilde çözümlendi.
15:49
You need to know where all the roadsyollar are,
370
937487
2523
Bütün yolların nerede, kuralların ne olduğunu
15:52
what the ruleskurallar are, and where you're going.
371
940010
2903
ve nereye gittiğinizi bilmek zorundasınız.
15:54
The variousçeşitli needsihtiyaçlar of personalkişisel navigationGezinti systemssistemler,
372
942913
2583
Kişisel navigasyon sistemleri,
15:57
in-cararaç içi navigationGezinti systemssistemler,
373
945496
1755
araba içi navigasyon sistemleri
15:59
and web-basedörümcek ağı-esaslı mapsharitalar addressadres this.
374
947251
3033
ve ağ tabanlı haritaların çeşitli ihtiyaçları bunu ele alır.
16:02
You mustşart have near-continuousyanında sürekli communicationiletişim
375
950284
2627
Yüksek performanslı bilişim ağları ile
16:04
with high-performanceyüksek performans computingbilgi işlem networksağlar
376
952911
1893
ve yakınlarınızda olan diğerleriyle
16:06
and with othersdiğerleri nearbyyakında
377
954804
1670
niyetlerini anlamak için
16:08
to understandanlama theironların intentniyet.
378
956474
3315
sürekliye yakın şekilde iletişiminizin olması gereklidir.
16:11
The wirelesskablosuz technologiesteknolojiler
developedgelişmiş for mobileseyyar devicescihazlar,
379
959789
3108
Mobil telefonlar için geliştirilen kablosuz teknolojiler
16:14
with some minorküçük modificationsdeğişiklikler,
380
962897
1793
biraz modifikasyonla
16:16
are completelytamamen suitableuygun to solveçözmek this.
381
964690
2959
bunu çözümlemek için tamamen uygundur.
16:19
You'llYou'll probablymuhtemelen want some restrictedkısıtlı roadwaysKarayolları
382
967649
2490
Başlamak için muhtemelen hem toplumun,
16:22
to get startedbaşladı
383
970139
1190
hem de avukatların bunun kullanımı için
16:23
that bothher ikisi de societytoplum and its lawyersavukatları
384
971329
2478
güvenli olduğuna hemfikir olduğu
16:25
agreeanlaşmak are safekasa to use for this.
385
973807
1872
bazı yollar isteyeceksiniz.
16:27
This will startbaşlama with the HOVHOV lanesşerit
386
975679
1849
Şartlı şeritlerle başlayıp,
16:29
and movehareket from there.
387
977528
2133
sonra devam edeceksiniz.
16:31
But finallyen sonunda, you need to recognizetanımak
388
979661
2551
Ancak sonunda, insanları, işaretleri
16:34
people, signsişaretler and objectsnesneleri.
389
982212
2103
ve objeleri tanımanız gereklidir.
16:36
MachineMakine visionvizyon, specialözel sensorssensörler,
and high-performanceyüksek performans computingbilgi işlem
390
984315
3054
Makine görüşü, özel sensörler ve yüksek performanslı bilgisayarlar
16:39
can do a lot of this,
391
987369
1572
bunun büyük bir kısmını yapar,
16:40
but it turnsdönüşler out a lot is not good enoughyeterli
392
988941
2558
ancak aileniz arabanın içerisindeyken
16:43
when your familyaile is on boardyazı tahtası.
393
991499
1941
büyük bir kısmının yeterli olmadığı aşikâr.
16:45
OccasionallyZaman zaman, humansinsanlar will
need to do sense-makinganlam verme.
394
993440
3521
Bazen, insanlar da anlam kazandırmak durumunda kalacaklar.
16:48
For this, you mightbelki actuallyaslında have to wakeuyanmak up
395
996961
3612
Bunun için yolcunuzu uyandırıp, yolun ortasındaki
16:52
your passengeryolcu and asksormak them what the hellcehennem
396
1000573
2096
büyük tümseğin ne olduğunu
16:54
that bigbüyük lumpyumru is in the middleorta of the roadyol.
397
1002669
2802
sormak zorunda kalabilirsiniz.
16:57
Not so badkötü, and it will give us a senseduyu of purposeamaç
398
1005487
2344
Çok kötü bir şey değil ve bu yeni dünyada bize
16:59
in this newyeni worldDünya.
399
1007831
1853
bir amaç verecektir.
17:01
BesidesAyrıca, oncebir Zamanlar the first driverssürücüleri explainaçıklamak
400
1009684
2740
Bunun yanında, ilk sürücüler kafası karışmış
17:04
to theironların confusedŞaşkın cararaba
401
1012424
1326
arabalarına yoldaki çataldaki
17:05
that the giantdev chickentavuk at the forkçatal in the roadyol
402
1013750
2666
koca tavuğun aslında bir restoran
17:08
is actuallyaslında a restaurantrestoran,
403
1016416
1543
olduğunu açıklayınca,
17:09
and it's okay to keep drivingsürme,
404
1017959
2304
sürmeye devam edilebilir,
17:12
everyher other cararaba on the surfaceyüzey of the EarthDünya
405
1020263
3420
o andan sonra dünyadaki her bir araba da
17:15
will know that from that pointpuan on.
406
1023683
2922
bunun böyle olduğunu bilecektir.
17:18
FiveBeş miraclesmucizeler, mostlyçoğunlukla deliveredteslim,
407
1026605
2263
Beş tane mucize, çoğu hazır
17:20
and now you just need a clearaçık visionvizyon
408
1028868
1878
ve artık sadece baştan çıkarıcı güzellik ve
17:22
of a better worldDünya filleddolu with autonomousözerk vehiclesAraçlar
409
1030746
2837
yeni fonksiyonel tasarımlara sahip otonom araçlarla
17:25
with seductivelyseductively beautifulgüzel
and newyeni functionalfonksiyonel designstasarımlar
410
1033583
3613
dolu, daha iyi bir dünyanın görünür vizyonuna ihtiyacınız var,
17:29
plusartı a lot of moneypara and hardzor work
411
1037196
2454
artı elde edebilmek için
17:31
to bringgetirmek it home.
412
1039650
1596
bir sürü para ve çok çalışmaya.
17:33
The beginningbaşlangıç is now only a handfulavuç of yearsyıl away,
413
1041246
3022
Artık başlangıç birkaç yıl uzakta
17:36
and I predicttahmin that autonomousözerk vehiclesAraçlar
414
1044268
1868
ve otonom araçların önümüzdeki
17:38
will permanentlykalıcı olarak changedeğişiklik our worldDünya
415
1046136
2071
birkaç on yıl içinde dünyamızı
17:40
over the nextSonraki severalbirkaç decadeson yıllar.
416
1048207
4184
kalıcı olarak değiştireceğini öngörüyorum.
17:44
In conclusionSonuç, I've come to believe
417
1052391
2652
Sonuçta, bir sonraki Pantheon'ların
17:47
that the ingredientsmalzemeler for the nextSonraki PantheonsPantheons
418
1055043
2238
bileşenlerinin her yanımızda olduğuna
17:49
are all around us,
419
1057281
1387
inanıyorum,
17:50
just waitingbekleme for visionarydüşsel people
420
1058668
2187
sadece geniş bilgileri,
17:52
with the broadgeniş knowledgebilgi,
421
1060855
1734
çok disiplinli yetenekleri
17:54
multidisciplinarymultidisipliner skillsbecerileri,
422
1062589
1610
ve derin tutkuları ile
17:56
and intenseyoğun passiontutku
423
1064199
1868
vizyoner insanların onları
17:58
to harnesskoşum them to make theironların dreamsrüyalar a realitygerçeklik.
424
1066067
5086
hayallerini gerçekleştirmek için kullanmalarını bekliyorlar.
18:03
But these people don't spontaneouslykendiliğinden
425
1071153
2496
Ancak bu insanlar kendiliğinden
18:05
poppop into existencevaroluş.
426
1073649
1339
birdenbire var olmuyor.
18:06
They need to be nurturedbeslenen and encouragedteşvik
427
1074988
1839
Küçük bir çocukken yetiştirilmeleri ve
18:08
from when they're little kidsçocuklar.
428
1076827
1779
ve cesaret verilmeleri gerekiyor.
18:10
We need to love them and help them
429
1078606
1860
Onları sevmemiz ve tutkularını keşfetmelerine
18:12
discoverkeşfetmek theironların passionstutkular.
430
1080466
1719
yardımcı olmamız gerekiyor.
18:14
We need to encourageteşvik etmek them to work hardzor
431
1082185
2214
Çok çalışmaları için teşvik etmemiz ve
18:16
and help them understandanlama that failurebaşarısızlık
432
1084399
2437
başarısızlığın başarı için gerekli bir bileşen olduğunu
18:18
is a necessarygerekli ingredientMadde for successbaşarı,
433
1086836
2871
anlamalarına yardım etmemiz gerekiyor,
18:21
as is perseveranceazim.
434
1089707
2181
aynı şekilde sebatın da.
18:23
We need to help them to find theironların ownkendi rolerol modelsmodeller,
435
1091888
3098
Kendi rol modellerini bulmalarına yardımcı olmamız,
18:26
and give them the confidencegüven
to believe in themselveskendilerini
436
1094986
2672
kendilerine inanmaları için ve her şeyin
18:29
and to believe that anything is possiblemümkün,
437
1097658
2777
mümkün olduğuna inanmaları için güven vermemiz gerekiyor,
18:32
and just as my grandpaBüyükbaba did when
he tookaldı me shoppingalışveriş yapmak for surplusartı,
438
1100435
3509
aynı büyükbabamın beni üretim fazlaları için alışverişe götürdüğü zaman olduğu gibi
18:35
and just as my parentsebeveyn did
439
1103944
1783
ve annemle babamın beni bilim müzelerine
18:37
when they tookaldı me to scienceBilim museumsMüze,
440
1105727
2022
götürdüğü zaman olduğu gibi,
18:39
we need to encourageteşvik etmek them to find theironların ownkendi pathyol,
441
1107749
3281
kendi yollarını bulmaları için onları cesaretlendirmeliyiz,
18:43
even if it's very differentfarklı from our ownkendi.
442
1111030
2657
kendimizinkinden çok farklı olsa bile.
18:45
But a cautionaryeğitici noteNot:
443
1113687
1408
Ancak uyarıcı bir not:
18:47
We alsoAyrıca need to periodicallyperiyodik olarak prygözetlemek them away
444
1115095
2434
Aynı zamanda onları periyodik olarak
18:49
from theironların modernmodern miraclesmucizeler,
445
1117529
1469
modern mucizelerden, bilgisayarlardan,
18:50
the computersbilgisayarlar, phonestelefonlar, tabletstabletler,
446
1118998
1971
telefonlardan, tabletlerden,
18:52
gameoyun machinesmakineler and TVsTV,
447
1120969
1594
oyun makinalarından ve TV'lerden uzaklaştırmak,
18:54
take them out into the sunlightGüneş ışığı
448
1122563
2244
dünyamızın, gezegenimizin ve medeniyetimizin
18:56
so they can experiencedeneyim bothher ikisi de the naturaldoğal
449
1124807
2129
hem doğal, hem de tasarlanan mucizelerini
18:58
and designdizayn wondersharikaları of our worldDünya,
450
1126936
2897
deneyimlemeleri için onları
19:01
our planetgezegen and our civilizationmedeniyet.
451
1129833
2242
güneş ışığına çıkarın.
19:04
If we don't, they won'talışkanlık understandanlama
452
1132075
2927
Eğer yapmazsak, bir gün korumak
19:07
what these preciousdeğerli things are
453
1135002
1882
ve geliştirmekten sorumlu olacakları
19:08
that somedaybirgün they will be resopnsibleresopnsible
454
1136884
2595
bu değerli şeylerin ne olduklarını
19:11
for protectingkoruyucu and improvinggeliştirme.
455
1139479
2282
anlamayacaklar.
19:13
We alsoAyrıca need them to understandanlama
456
1141761
1643
Aynı zamanda, giderek teknolojiye bağımlı
19:15
something that doesn't seemgörünmek adequatelyyeterince appreciatedtakdir
457
1143404
3029
olan dünyamızda yeteri kadar takdir
19:18
in our increasinglygiderek tech-dependentteknoloji bağımlı worldDünya,
458
1146433
2463
edilmiyor gibi görünen bir şeyin,
19:20
that artSanat and designdizayn
459
1148896
1683
sanat ve tasarımın lüks olmadığını,
19:22
are not luxurieslüks,
460
1150579
1913
bilim ve mühendislikle de
19:24
norne de somehowbir şekilde incompatibleuyumsuz
461
1152492
1826
bir şekilde birbirine zıt olmadığını
19:26
with scienceBilim and engineeringmühendislik.
462
1154318
1869
anlamalarını sağlamamız gerekiyor.
19:28
They are in factgerçek essentialgerekli to what makesmarkaları us specialözel.
463
1156187
5575
Aksine bunlar bizi özel hale getirmek için gereklidir.
19:33
SomedayBir gün, if you get the chanceşans,
464
1161762
2515
Bir gün eğer şansınız olursa,
19:36
perhapsbelki you can take your kidsçocuklar
465
1164277
1537
belki çocuklarınızı gerçek Pantheon'a
19:37
to the actualgerçek PantheonPantheon,
466
1165814
1771
götürürsünüz,
19:39
as we will our daughterkız evlat KiraKira,
467
1167585
2660
biz de kızımız Kira'yı götüreceğiz,
19:42
to experiencedeneyim firsthandilk elden
468
1170245
2078
2.000 sene öteye ulaşarak,
19:44
the powergüç of that astonishingşaşırtıcı designdizayn,
469
1172323
4257
Roma'da onu görmesem kayda değer olmayacak bir günde,
19:48
whichhangi on one otherwiseaksi takdirde unremarkablenormal sınırlarda day in RomeRoma,
470
1176580
3744
hayatımın yolunu çizen
19:52
reachedulaştı 2,000 yearsyıl into the futuregelecek
471
1180324
3027
hayret verici o tasarımın gücünü
19:55
to setset the coursekurs for my life.
472
1183351
2658
ilk elden deneyimlemesi için.
19:58
Thank you.
473
1186009
2131
Teşekkürler.
20:00
(ApplauseAlkış)
474
1188140
4308
(Alkış)
Translated by Eren Gokce
Reviewed by Fatih Yuvacı

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Bran Ferren - Technology designer
Once known for entertaining millions by creating special effects for Hollywood, theme parks and Broadway, Applied Minds cofounder Bran Ferren now solves impossible tech challenges with previously unimaginable inventions.

Why you should listen

After dropping out of MIT in 1970, Bran Ferren became a designer and engineer for theater, touring rock bands, and dozens of movies, including Altered States and Little Shop of Horrors, before joining Disney as a lead Imagineer, then becoming president of R&D for the Walt Disney Company.

In 2000, Ferren and partner Danny Hillis left Disney to found Applied Minds, a playful design and invention firm dedicated to distilling game-changing inventions from an eclectic stew of the brightest creative minds culled from every imaginable discipline.

More profile about the speaker
Bran Ferren | Speaker | TED.com