ABOUT THE SPEAKER
Dorothy Roberts - Professor, author and social justice advocate
Global scholar, University of Pennsylvania civil rights sociologist and law professor Dorothy Roberts exposes the myths of race-­based medicine.

Why you should listen

Internationally recognized scholar, public intellectual and social justice advocate Dorothy Roberts studies the interplay of gender, race and class in legal issues. She has been a leader in transforming public thinking and policy on reproductive health, child welfare and bioethics.

Professor of Africana Studies, Law & Sociology at the University of Pennsylvania, Dorothy directs the Penn Program on Race, Science and Society. She has authored and co­-edited ten books, including the award-­winning Killing the Black Body and Shattered Bonds. Her latest book is Fatal Invention: How Science, Politics, and Big Business Re­-create Race in the Twenty­-First Century. She received the 2015 Solomon Carter Fuller Award from the American Psychiatric Association for "providing significant benefit for the quality of life for Black people."

More profile about the speaker
Dorothy Roberts | Speaker | TED.com
TEDMED 2015

Dorothy Roberts: The problem with race-based medicine

Dorothy Roberts: Irksal Tıbbın Yarattığı Problem

Filmed:
1,230,390 views

Sosyal adalet avukatı ve hukukçu Dorothy Roberts'ın kesin ve güçlü bir mesajı var: Irksal tıp, kötüdür. Bugün bile çok sayıda doktor, tıbbi açıdan kısa yoldan yargılara varmak için ırksal tahminleri kullanıyor. Tıbbi raporları ve ölçümleri göz ardı ederek, örneğin hastanın rengine bakarak ağrılara olan toleransını ölçebiliyor. Bu etkili konuşmada, Roberts bu durumun artık bir son bulması için insanlığa çağrıda bulunuyor. " Bu yasal yoldan kabul ettirilen durumun en acil şekilde yasaklanması gerekmektedir." diyerek toplumun sosyal açıdan eşitsiz biçimde bölünmesinin sonlandırılmasını arzulamaktadır.
- Professor, author and social justice advocate
Global scholar, University of Pennsylvania civil rights sociologist and law professor Dorothy Roberts exposes the myths of race-­based medicine. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
15 yearsyıl agoönce, I volunteeredgönüllü
to participatekatılmak in a researchAraştırma studyders çalışma
0
800
5256
15 yıl önce, genetik bir test içeren
00:18
that involvedilgili a geneticgenetik testÖlçek.
1
6080
2536
araştırmaya katılmak için gönüllü oldum.
00:20
When I arrivedgeldi at the clinicklinik to be testedtest edilmiş,
2
8640
2007
Test edilmek için kliniğe gittiğimde,
00:22
I was handedeli a questionnairesoru formu.
3
10672
1648
bana bir anket verildi.
00:25
One of the very first questionssorular
askeddiye sordu me to checkKontrol a boxkutu for my raceyarış:
4
13080
4216
İlk sorulardan birinde ırkımla ilgili
bir kutucuğu işaretlemem isteniyordu:
00:29
WhiteBeyaz, blacksiyah, AsianAsya, or NativeYerli AmericanAmerikan.
5
17320
3600
Beyaz, siyahi, Asyalı ya da Kızılderili.
00:33
I wasn'tdeğildi quiteoldukça sure
how to answerCevap the questionsoru.
6
21680
2880
Bu soruya nasıl cevap
vereceğimden tam olarak emin olmadım.
00:37
Was it aimedamaçlayan at measuringölçme the diversityçeşitlilik
7
25200
2376
Bu soru araştırmaya katılanların
00:39
of researchAraştırma participants'katılımcıların
socialsosyal backgroundsarka?
8
27600
3576
ait olduğu toplumsal grupların
farklılıklarını mı ölçmeyi amaçlıyordu?
00:43
In that casedurum, I would answerCevap
with my socialsosyal identityKimlik,
9
31200
3616
Bu durumda,
toplumsal kimliğimle cevap verip
00:46
and checkKontrol the boxkutu for "blacksiyah."
10
34840
2000
"siyahi" seçeneğini işaretledim.
00:49
But what if the researchersaraştırmacılar
were interestedilgili in investigatingsoruşturma
11
37480
3536
Ama ya araştırmacıların
ilgilendikleri şey,
00:53
some associationbirleşme betweenarasında ancestrysoy
and the riskrisk for certainbelli geneticgenetik traitsözellikleri?
12
41040
6096
soy ve bazı genetik özelliklerin riskleri
arasındaki ilişkiyi incelemekse?
00:59
In that casedurum, wouldn'tolmaz they want to know
something about my ancestrysoy,
13
47160
4536
Bu durumda Afrikalı oldukları kadar
Avrupalı da olan atalarımla ilgili
01:03
whichhangi is just as much EuropeanAvrupa as AfricanAfrika?
14
51720
3256
bir şeyler bilmek istemezler miydi?
01:07
And how could they make
scientificilmi findingsbulgular about my genesgenler
15
55000
4616
Eğer toplumsal kimliğimi
siyahi bir kadın olarak belirtirsem,
01:11
if I put down my socialsosyal identityKimlik
as a blacksiyah womankadın?
16
59640
4040
genlerimle ilgili bilimsel sonuçları
nasıl elde edebilirlerdi?
01:16
After all, I considerdüşünmek myselfkendim
a blacksiyah womankadın with a whitebeyaz fatherbaba
17
64480
5136
Tüm bunlarla beraber ben kendimi
siyahi bir annesi olan beyaz bir kadın
01:21
ratherdaha doğrusu than a whitebeyaz womankadın
with a blacksiyah motheranne
18
69640
3416
olarak değil de beyaz bir babası olan
siyah bir kadın olarak görüyorum.
01:25
entirelyBaştan sona for socialsosyal reasonsnedenleri.
19
73080
2280
Tamamen toplumsal sebeplerden dolayı.

01:27
WhichHangi racialırk identityKimlik I checkKontrol
20
75800
2456
Kaldı ki işaretlediğim ırksal kimliğin
01:30
has nothing to do with my genesgenler.
21
78280
2840
genlerimle hiçbir ilgisi yoktu.
01:34
Well, despiterağmen the obviousaçık
importanceönem of this questionsoru
22
82080
3376
Bu sorunun, çalışmanın
bilimsel geçerliliği ile ilgili
01:37
to the study'sçalışmanın scientificilmi validitygeçerlilik,
23
85480
2496
bariz önemine rağmen,
01:40
I was told, "Don't worryendişelenmek about it,
24
88000
2536
bana, "Dert etme,
01:42
just put down howeverancak
you identifybelirlemek yourselfkendin."
25
90560
2880
kendini nasıl tanımlıyorsan
onu seç." denildi.
01:46
So I checkKontrol "blacksiyah,"
26
94200
2376
Ben de "siyahi" seçeneğini işaretledim
01:48
but I had no confidencegüven
in the resultsSonuçlar of a studyders çalışma
27
96600
3696
ama kritik bir değişkenine bu kadar
bilimsellik dışı bir şekilde yaklaşan
01:52
that treatedişlenmiş a criticalkritik variabledeğişken
so unscientificallyunscientifically.
28
100320
4200
bir araştırmanın sonuçlarına dair hiç
güvenim yoktu olmuştu.
01:58
That personalkişisel experiencedeneyim
with the use of raceyarış in geneticgenetik testingtest yapmak
29
106360
4336
Kişisel deneyimlerime göre genetik
bir testte ırksal terimlerin kullanılması
02:02
got me thinkingdüşünme:
30
110720
1576
beni düşündürdü:
02:04
Where elsebaşka in medicinetıp is raceyarış used
to make falseyanlış biologicalbiyolojik predictionstahminler?
31
112320
5720
Irk, tıptan başka nerede yanlış
biyolojik tahminler yapmaya neden olur?
02:10
Well, I foundbulunan out that raceyarış runskoşar deeplyderinden
throughoutboyunca all of medicaltıbbi practiceuygulama.
32
118720
6256
Sonuçta, ırkın tüm tıpta çok etkili
bir faktör olduğunu buldum.
02:17
It shapesşekiller physicians'Doktorlar diagnosestanıları,
33
125000
3015
Doktorların teşhislerini,
02:20
measurementsölçümler, treatmentstedaviler,
34
128039
2617
ölçümlerini, tedavilerini,
02:22
prescriptionsreçeteler,
35
130680
1616
reçetelerini,
02:24
even the very definitiontanım of diseaseshastalıklar.
36
132320
3160
hatta hastalıkların tanımlarını
bile şekillendiriyor.
02:28
And the more I foundbulunan out,
the more disturbedrahatsız I becameoldu.
37
136400
3960
Daha fazlasını buldukça
daha çok rahatsız oldum.
02:33
SociologistsSosyologlar like me have long explainedaçıkladı
38
141720
3096
Benim gibi sosyologlar ırkın
sosyal bir yapı olduğunu
02:36
that raceyarış is a socialsosyal constructioninşaat.
39
144840
2896
uzun uzun açıkladı.
02:39
When we identifybelirlemek people as blacksiyah,
whitebeyaz, AsianAsya, NativeYerli AmericanAmerikan, LatinaLatina,
40
147760
6496
İnsanları siyah, beyaz, Asyalı,
Kızılderili, Latin diye tanımladığımızda
02:46
we're referringatıfta to socialsosyal groupingsgruplandırmalar
41
154280
2736
dünya üzerinde zamanla değişen
02:49
with madeyapılmış up demarcationsdemarcations
that have changeddeğişmiş over time
42
157040
3696
ve çeşitlenen uydurma sınırlarla
sosyal gruplaşmalara
02:52
and varyfarklılık göstermek around the worldDünya.
43
160760
2536
atıfta bulunuruz.
02:55
As a legalyasal scholarbilim adamı, I've alsoAyrıca studiedokudu
44
163320
3216
Bir hukukçu olarak, ayrıca
nasıl biyologların değil de,
kanun yapıcıların
02:58
how lawmakersmilletvekilleri, not biologistsbiyologlar,
45
166560
2416
03:01
have inventedicat edildi the legalyasal
definitionstanımlar of racesyarışları.
46
169000
3840
ırkların yasal tanımlarını
icat ettiklerini çalıştım.
03:06
And it's not just the viewgörünüm
of socialsosyal scientistsBilim adamları.
47
174640
3456
Bu sadece sosyal bilimcilerin
görüşü değil.
03:10
You rememberhatırlamak when the mapharita
of the humaninsan genomegenom
48
178120
2616
Haziran 2000'de, Beyaz Saray
seremonisi sırasında,
03:12
was unveiledaçıkladı at a WhiteBeyaz HouseEv
ceremonytöreni in JuneHaziran 2000?
49
180760
4256
insan gen haritasının nasıl gözler
önüne serildiğini hatırlarsınız.
03:17
PresidentBaşkan BillBill ClintonClinton famouslyünlü declaredbeyan,
50
185040
3616
Başkan Bill Clinton'un sözleri
herkesce bilinir:
03:20
"I believe one of the great truthsgerçekler
51
188680
2176
"İnanıyorum ki, insan genomundaki
03:22
to emergeçıkmak from this triumphantmuzaffer expeditionsefer
52
190880
3176
bu başarılı yolculuğun
03:26
insideiçeride the humaninsan genomegenom
53
194080
1816
en büyük gerçeklerinden biri de,
03:27
is that in geneticgenetik termsşartlar,
54
195920
1856
genetik açıdan,
03:29
humaninsan beingsvarlıklar, regardlessne olursa olsun of raceyarış,
55
197800
2816
insanlar, ırka bakılmaksızın
03:32
are more than 99.9 percentyüzde the sameaynı."
56
200640
3520
%99,9'dan daha fazla benzer olduğudur."
03:36
And he mightbelki have addedkatma
57
204920
1576
Ayrıca,
03:38
that that lessaz than one percentyüzde
of geneticgenetik differencefark
58
206520
3696
bu %1'den daha az olan
genetik farklılığın,
03:42
doesn't falldüşmek into racialırk boxeskutuları.
59
210240
2520
ırksal ayrım anlamına
gelmediğini de ifade etmiştir.
03:45
FrancisFrancis CollinsCollins, who led
the Humanİnsan GenomeGenom ProjectProje
60
213440
3656
İnsan Genomu Projesi
ve Ulusal Sağlık Örgütü Başkanı
03:49
and now headskafalar NIHNIH,
61
217120
1696
Francis Collins,
03:50
echoedyankılandı PresidentBaşkan ClintonClinton.
62
218840
2056
Başkan Clinton'ı yineledi:
03:52
"I am happymutlu that todaybugün,
63
220920
1936
"Bugün konuştuğumuz tek ırk,
03:54
the only raceyarış we're talkingkonuşma about
is the humaninsan raceyarış."
64
222880
3840
insan ırkı olduğu için mutluyum."
04:00
DoctorsDoktorlar are supposedsözde to practiceuygulama
evidence-basedkanıta dayalı medicinetıp,
65
228400
3976
Doktorlar, kanıta dayalı tıp çalışmaları
04:04
and they're increasinglygiderek calleddenilen
to joinkatılmak the genomicgenomik revolutiondevrim.
66
232400
3936
ve genetik devrime katılımı
teşvik etmeliler.
04:08
But theironların habitalışkanlık of treatingtedavi patientshastalar
by raceyarış lagsgecikme faruzak behindarkasında.
67
236360
4880
Fakat hastaları ırklarına göre tedavi etme
alışkanlıkları bunun çok gerisindedir.
04:14
Take the estimatetahmin
68
242200
1216
Glomerüler filtrasyon hızını (GFH)
04:15
of glomerularglomerular filtrationFiltrasyon rateoran, or GFRGFR.
69
243440
3256
tahminini ele alın.
04:18
DoctorsDoktorlar routinelyrutin interpretyorumlamak GFRGFR,
70
246720
3536
Doktorlar, böbrek fonksiyonu için
önemli bir gösterge olan
04:22
this importantönemli indicatorgösterge
of kidneyböbrek functionfonksiyon, by raceyarış.
71
250280
4240
GFH kontrolünü bile ırka göre yapıyorlar.
04:27
As you can see in this lablaboratuvar testÖlçek,
72
255840
3239
Bu laboratuvar testinde gördüğünüz gibi,
04:31
the exactkesin sameaynı creatininekreatinin levelseviye,
73
259720
5176
aynı kreatin seviyesi,
04:36
the concentrationkonsantrasyon
in the bloodkan of the patienthasta,
74
264920
3776
hastanın kanındaki oranı,
04:40
automaticallyotomatik olarak producesüretir
a differentfarklı GFRGFR estimatetahmin
75
268720
4456
hastanın Afro-Amerikan
olup olmamasına göre
04:45
dependingbağlı on whetherolup olmadığını or not
the patienthasta is African-AmericanAfrikalı-Amerikalı.
76
273200
4480
otomatik olarak farklı bir
GFH değeri üretilir.
04:51
Why?
77
279120
1200
Neden?
04:53
I've been told it's basedmerkezli on an assumptionvarsayım
78
281280
3256
Bana, Afro-Amerikanların
diğer ırklara oranla daha fazla
kas kütlesine sahip olduğu varsayımının
04:56
that African-AmericansAfrika-Amerikalı
have more musclekas masskitle
79
284560
3096
04:59
than people of other racesyarışları.
80
287680
2200
esas alındığı söylendi.
05:02
But what senseduyu does it make
81
290880
1816
Fakat nasıl olur da bir doktor,
05:04
for a doctordoktor to automaticallyotomatik olarak assumeüstlenmek
82
292720
3456
vücut geliştirici bir kadından
05:08
I have more musclekas masskitle
than that femalekadın bodybuildervücut geliştirmeci?
83
296200
3880
daha fazla kas kütlesine
sahip olduğumu varsayabilir?
05:12
Wouldn'tOlmaz it be faruzak more accuratedoğru
and evidence-basedkanıta dayalı
84
300600
3976
Sadece onlara bakarak
hastaların kas kütlelerine
karar vermek daha doğru
05:16
to determinebelirlemek the musclekas masskitle
of individualbireysel patientshastalar
85
304600
4016
05:20
just by looking at them?
86
308640
2040
ve kanıta dayalı olmaz mıydı?
05:24
Well, doctorsdoktorlar tell me
they're usingkullanma raceyarış as a shortcutkısayol.
87
312360
3416
Doktorlar ırkı bir kısayol olarak
kullandıklarını söylüyorlar.
05:27
It's a crudeham but convenientuygun proxyProxy
88
315800
2736
Bu, eksik fakat uygun bir yaklaşımdır.
05:30
for more importantönemli factorsfaktörler,
like musclekas masskitle,
89
318560
3256
Kas kütlesi, enzim seviyesi,
genetik özellikler gibi
05:33
enzymeenzim levelseviye, geneticgenetik traitsözellikleri
90
321840
2376
diğer önemli etkenlere
05:36
they just don't have time to look for.
91
324240
2280
bakmak için zamanları yoktur.
05:39
But raceyarış is a badkötü proxyProxy.
92
327600
2776
Fakat ırk, kötü bir vekalettir.
05:42
In manyçok casesvakalar, raceyarış addsekler
no relevantuygun informationbilgi at all.
93
330400
4136
Çoğu zaman, bizimle ilgisi
olmayan şeyler içerebilir.
05:46
It's just a distractionoyalama.
94
334560
1880
Bu sadece bir dikkat dağıtımıdır.
05:49
But raceyarış alsoAyrıca tendseğilimi to overwhelmboğmak
the clinicalklinik measuresönlemler.
95
337600
4880
Irk, ayrıca kliniksel
ölçümleri de bastırır.
05:55
It blindskör bahisler doctorsdoktorlar to patients'hastaların symptomssemptomlar,
96
343440
3680
Doktorlar, hastaların ırkından önce
05:59
familyaile illnesseshastalıklar,
97
347760
1680
kalıtsal rahatsızlıklarını
06:02
theironların historytarih, theironların ownkendi illnesseshastalıklar
they mightbelki have --
98
350440
4336
ve hastalık belirtilerini
06:06
all more evidence-basedkanıta dayalı
than the patient'shastanın raceyarış.
99
354800
3520
gözden geçirmelilerdir.
06:11
RaceYarış can't substitutevekil
for these importantönemli clinicalklinik measuresönlemler
100
359920
4776
Irk, hastanın iyileşmesi için
gerekli ölçümlerin
06:16
withoutolmadan sacrificingödün patienthasta well-beingsağlık.
101
364720
3680
yerine geçemeyebilir.
06:21
DoctorsDoktorlar alsoAyrıca tell me
raceyarış is just one of manyçok factorsfaktörler
102
369800
3656
Doktorlar bana ırkın, değerlendirdikleri
diğer birçok faktörden
06:25
they take into accounthesap,
103
373480
1536
sadece biri olduğunu söylediler.
06:27
but there are numeroussayısız medicaltıbbi teststestler,
104
375040
2136
Çok sayıda medikal test vardı:
06:29
like the GFRGFR,
105
377200
1736
Örneğin GFR,
06:30
that use raceyarış categoricallykategorik olarak
106
378960
3256
ırksal açıdan sınıflandırma yaparak
06:34
to treattedavi etmek blacksiyah, whitebeyaz,
AsianAsya patientshastalar differentlyfarklı olarak
107
382240
3976
siyah, beyaz ve Asyalı hastaları,
ırklarından dolayı
06:38
just because of theironların raceyarış.
108
386240
2080
farklı şekilde tedavi ediyordu.
06:41
RaceYarış medicinetıp alsoAyrıca leavesyapraklar
patientshastalar of colorrenk especiallyözellikle vulnerablesavunmasız
109
389680
5496
Irksal tıp, hastaları
renklerine göre ayırarak
06:47
to harmfulzararlı biasesönyargıların and stereotypesklişeler.
110
395200
2800
ön yargılara ve basmakalıp
düşüncelere maruz bırakıyor.
06:50
BlackSiyah and LatinoLatino patientshastalar
are twiceiki defa as likelymuhtemelen
111
398600
3296
Siyah ve Latin hastalar kemik kırıklarında
06:53
to receiveteslim almak no painAğrı medicationilaç as whitesBeyazlar
112
401920
3496
beyaz hastalara oranla
06:57
for the sameaynı painfulacı verici long bonekemik fractureskırıklar
113
405440
4576
daha az acı hissediyor.
07:02
because of stereotypesklişeler
114
410040
2216
Çünkü, yaygın düşünceler
07:04
that blacksiyah and brownkahverengi people
feel lessaz painAğrı,
115
412280
3856
siyah ve kahverengi insanların acıyı
daha az hissetiği,
07:08
exaggerateabartmak theironların painAğrı,
116
416160
1936
ağrılarını abarttıkları
07:10
and are predisposedyatkın to drugilaç addictionbağımlılığı.
117
418120
2720
ve uyuşturucu bağımlılığına
meyilli olduklarıdır.
07:14
The FoodGıda and DrugUyuşturucu AdministrationYönetim has even
approvedonaylı a race-specificyarış özel medicinetıp.
118
422320
5656
Gıda ve İlaçlar Bakanlığı
ırka özel ilaç üretmiştir:
07:20
It's a pillhap calleddenilen BiDilBiDil
119
428000
2416
BiDil diye adlandırılan bu ilaç,
07:22
to treattedavi etmek heartkalp failurebaşarısızlık in self-identifiedkendi kendine teşhis
African-AmericanAfrikalı-Amerikalı patientshastalar.
120
430440
4640
Afro-Amerikan hastalarda kalp
yetmezliğini tedavi etmektedir.
07:27
A cardiologistkardiyolog developedgelişmiş this drugilaç
withoutolmadan regardsaygı to raceyarış or geneticsgenetik,
121
435640
6176
Kardiyolojist, bu ilacı genetik
ya da ırksal faktörleri
07:33
but it becameoldu convenientuygun
122
441840
2256
göz önünde bulundurmadan,
sadece yaygın
07:36
for commercialticari reasonsnedenleri
123
444120
1896
ticari nedenlere dayandırarak,
07:38
to marketpazar the drugilaç to blacksiyah patientshastalar.
124
446040
2720
siyahi hastalar için üretmiştir.
07:42
The FDAFDA then allowedizin
125
450360
2256
Bakanlık,
07:44
the companyşirket, the drugilaç companyşirket,
126
452640
3056
ilaç şirketinin bu ilacı
07:47
to testÖlçek the efficacyetkinlik in a clinicalklinik trialDeneme
127
455720
3616
sadece Afro-Amerikan hastalar üzerinde
07:51
that only includeddahil
African-AmericanAfrikalı-Amerikalı subjectskonular.
128
459360
4560
denemesine izin vermiştir.
07:56
It speculatedileri sürüldü
129
464760
1776
Bu spekülasyona göre,
07:58
that raceyarış stooddurdu in as a proxyProxy
for some unknownBilinmeyen geneticgenetik factorfaktör
130
466560
6096
ırksal özellikler,
kalp rahatsızlıklarını etkileyen
08:04
that affectsetkiler heartkalp diseasehastalık
131
472680
2776
ya da alınacak ilaca karar veren
08:07
or responsetepki to drugsilaçlar.
132
475480
2760
yetkili durumuna gelmiştir.
08:11
But think about
the dangeroustehlikeli messagemesaj it sentgönderilen,
133
479560
3456
Gönderilmek istenen
tehlikeli mesaja bir bakın,
08:15
that blacksiyah people'sinsanların bodiesbedenler
are so substandardstandartların altında,
134
483040
4456
siyah insanların bedenleri
standartların o kadar altında ki,
08:19
a drugilaç testedtest edilmiş in them
135
487520
1696
üstlerinde denenen ilaçların
08:21
is not guaranteedgarantili
to work in other patientshastalar.
136
489240
3480
diğer hastalarda işe yarayacağı
garanti edilemiyor.
08:26
In the endson, the drugilaç company'sŞirket'in
marketingpazarlama schemedüzen failedbaşarısız oldu.
137
494840
3816
Sonunda, ilaç şirketinin pazarlama
tekniği başarısız oldu.
08:30
For one thing, blacksiyah patientshastalar
were understandablyanlaşılır warydikkatli
138
498680
3976
Siyahi hastalar sadece
onlar için üretilen
08:34
of usingkullanma a drugilaç just for blacksiyah people.
139
502680
3376
ilaçları kullanırken
temkinli davranıyorlardı.
08:38
One elderlyyaşlı blacksiyah womankadın stooddurdu up
in a communitytoplum meetingtoplantı and shoutedbağırdı,
140
506080
3936
Yaşlı bir siyahi kadın toplantı
sırasında bağırmaya başladı,
08:42
"Give me what the whitebeyaz
people are takingalma!"
141
510040
2456
"Beyazlara ne veriyorsanız
ben de ondan istiyorum!"
08:44
(LaughterKahkaha)
142
512520
1480
(Gülüşmeler)
08:47
And if you find race-specificyarış özel
medicinetıp surprisingşaşırtıcı,
143
515559
3801
Eğer ırka özel bir ilaç
görürseniz şaşırmayın,
08:52
wait untila kadar you learnöğrenmek
144
520200
1935
öğrenene kadar bekleyin.
08:54
that manyçok doctorsdoktorlar in the UnitedAmerika StatesBirleşik
145
522159
2817
Amerika'da birçok doktor,
08:57
still use an updatedgüncellenmiş versionversiyon
146
525000
3136
kölelik döneminde üretilmiş
09:00
of a diagnosticArıza tespit toolaraç
147
528160
1896
bu ilaçların
09:02
that was developedgelişmiş by a physicianhekim
duringsırasında the slaverykölelik eraçağ,
148
530080
4456
geliştirilmiş sürümünü kullanmaktadır.
09:06
a diagnosticArıza tespit toolaraç that is tightlysıkıca linkedbağlantılı
149
534560
3296
Bu ilaçlar,
09:09
to justificationsgerekçeleri for slaverykölelik.
150
537880
2360
köleliğin kanıtıdır.
09:13
DrDr. SamuelSamuel CartwrightCartwright graduatedmezun
151
541560
2656
Pensilvanya Tıp Fakültesi mezunu
09:16
from the UniversityÜniversitesi
of PennsylvaniaPennsylvania MedicalTıbbi SchoolOkul.
152
544240
3376
Dr. Samuel Cartwright,
09:19
He practiceduygulanan in the DeepDerin SouthGüney
before the CivilSivil WarSavaş,
153
547640
3576
İç Savaş'tan önce iç Güney
eyaletlerinde çalışmış
09:23
and he was a well-knowniyi bilinen expertuzman
on what was then calleddenilen "NegroZenci medicinetıp."
154
551240
4120
ve "Zenci tıbbı" olarak adlandırılan
dalda tanınan bir uzmandır.
09:28
He promotedterfi the racialırk conceptkavram of diseasehastalık,
155
556120
3216
O, hastalıklara ırksal yaklaşımı açıkladı
09:31
that people of differentfarklı racesyarışları
sufferacı çekmek from differentfarklı diseaseshastalıklar
156
559360
3696
ve farklı ırkların farklı
hastalıklara sahip olduğunu,
09:35
and experiencedeneyim
commonortak diseaseshastalıklar differentlyfarklı olarak.
157
563080
3640
yaygın hastalıkları farklı şekilde
deneyimlediğini açıkladı.
09:39
CartwrightCartwright arguedsavundu in the 1850s
158
567880
3256
Cartwright, 1850'lerde köleliğin
09:43
that slaverykölelik was beneficialfaydalı
for blacksiyah people
159
571160
4016
siyah insanlar için tıbbi açıdan
09:47
for medicaltıbbi reasonsnedenleri.
160
575200
2056
faydalı olduğunu savundu.
09:49
He claimediddia etti that because blacksiyah people
have loweralt lungakciğer capacitykapasite than whitesBeyazlar,
161
577280
4896
Siyahların akciğer kapasiteleri,
beyazlardan az olduğu için
09:54
forcedzorunlu laboremek was good for them.
162
582200
2560
zorunlu çalışmanın
onlara iyi geldiğini açıkladı.
09:57
He wroteyazdı in a medicaltıbbi journaldergi,
163
585840
2256
Tıbbi bir makale yazdı,
10:00
"It is the redkırmızı vitalhayati bloodkan
sentgönderilen to the brainbeyin
164
588120
3416
"Beyaz adamların kontrolünde
10:03
that liberatesaçığa theironların mindszihinler
when underaltında the whitebeyaz man'sadam controlkontrol,
165
591560
4336
kan beyne gönderildiğinde,
onu özgürleştirir,
10:07
and it is the want of sufficiencyyeterlilik
of redkırmızı vitalhayati bloodkan
166
595920
3736
bu özgürlük anında barbarlık
10:11
that chainszincirler theironların mindszihinler to ignorancecehalet
and barbarismbarbarlık when in freedomözgürlük."
167
599680
4400
ve cehaleti en üst seviyeye çıkartır."
10:17
To supportdestek this theoryteori,
CartwrightCartwright helpedyardım etti to perfectmükemmel
168
605160
3136
Bu teoriyi desteklemek için Cartwright,
10:20
a medicaltıbbi devicecihaz for measuringölçme breathingnefes
calleddenilen the spirometerSpirometre
169
608320
4840
siyah insanların akciğerlerindeki
eksikliği göstermek için

10:26
to showgöstermek the presumedolduğu tahmin deficiencyeksikliği
in blacksiyah people'sinsanların lungsakciğerler.
170
614240
4040
spirometre denilen bir cihaz geliştirdi.
10:31
TodayBugün, doctorsdoktorlar still
upholdkorumak Cartwright'sCartwright'ın claimİddia
171
619880
5536
Bugün, doktorlar Claim'in
yaklaşımını sürdürüyorlar,
10:37
the blacksiyah people as a raceyarış
172
625440
2616
siyah insanlar ırksal olarak
10:40
have loweralt lungakciğer capacitykapasite
than whitebeyaz people.
173
628080
3000
beyazlardan daha az
akciğer kapasitesine sahiptir.
10:44
Some even use a modernmodern day spirometerSpirometre
174
632280
4296
Bazıları üzerinde "ırk" yazan
10:48
that actuallyaslında has a buttondüğme labeledetiketli "raceyarış"
175
636600
3736
buton bulunan spirometreleri kullanıyor.
10:52
so the machinemakine adjustsayarlanabilece¤inden the measurementÖlçüm
176
640360
2656
Bu yüzden, makine her hastayı
10:55
for eachher patienthasta
accordinggöre to his or her raceyarış.
177
643040
3976
ırkına göre değerlendirmektedir.
10:59
It's a well-knowniyi bilinen functionfonksiyon
calleddenilen "correctingdüzeltme for raceyarış."
178
647040
3840
"Irka göre düzeltme" bilinen
bir özeliktir.
11:05
The problemsorun with raceyarış medicinetıp
extendsuzanır faruzak beyondötesinde misdiagnosingMisdiagnosing patientshastalar.
179
653880
5480
Irksal tıbbın problemi
yanlış tanı koymasıdır.
11:11
Its focusodak on innateDoğuştan gelen
racialırk differencesfarklar in diseasehastalık
180
659920
4456
Bu yöntem sadece ırksal
farklılıklara odaklanmaktadır,
11:16
divertsYönlendirme attentionDikkat and resourceskaynaklar
181
664400
3096
sosyal farklılıklardan kaynaklanan
11:19
from the socialsosyal determinantsbelirleyicileri
182
667520
2216
sağlık alanında oluşan
11:21
that causesebeb olmak appallingkorkunç
racialırk gapsboşluklar in healthsağlık:
183
669760
3976
ırksal farklılıkları göz ardı etmektedir:
11:25
lackeksiklik of accesserişim
to high-qualityyüksek kalite medicaltıbbi carebakım;
184
673760
3320
Kaliteli sağlık hizmetine ulaşamama,
11:29
foodGıda desertsçöller in poorfakir neighborhoodsmahalleler;
185
677560
2840
fakir ülkelerdeki açlık krizi,
11:33
exposurePozlama to environmentalçevre toxinstoksinler;
186
681160
3280
çevresel toksinlere maruz kalma,
11:37
highyüksek ratesoranları of incarcerationhapsetme;
187
685000
2280
tutuklanma oranlarının çokluğu
11:39
and experiencingyaşandığı the stressstres
of racialırk discriminationayrımcılık.
188
687920
4360
ve ırksal ayrımın yarattığı stres.
11:45
You see, raceyarış is not a biologicalbiyolojik categorykategori
189
693120
3776
Gördüğünüz gibi, ırk
biyolojik bir sınıflandırma değil,
11:48
that naturallydoğal olarak producesüretir
these healthsağlık disparitiesfarklılıkların
190
696920
3416
genetik farklılıklardan oluşan
sağlık eşitsizliklerinin
11:52
because of geneticgenetik differencefark.
191
700360
2240
doğal bir sonucudur.
11:55
RaceYarış is a socialsosyal categorykategori
192
703240
2616
Irk, biyolojik nedenlere dayandırılan
11:57
that has staggeringşaşırtıcı
biologicalbiyolojik consequencessonuçları,
193
705880
3656
insan sağlığının sosyal eşitsizliğinden
12:01
but because of the impactdarbe
of socialsosyal inequalityeşitsizlik on people'sinsanların healthsağlık.
194
709560
4920
kaynaklanan sosyal bir sınıflandırmadır.
12:07
YetHenüz raceyarış medicinetıp pretendsyerindeymiş gibi
the answerCevap to these gapsboşluklar in healthsağlık
195
715160
4136
Irka özel ilaçların üretimiyle
sağlık alanındaki bu eksiklikler
12:11
can be foundbulunan in a race-specificyarış özel pillhap.
196
719320
3216
doldurulmaya çalışılıyor.
12:14
It's much easierDaha kolay and more lucrativekazançlı
197
722560
2736
Teknolojik bir tedaviyi pazara sunmak,
12:17
to marketpazar a technologicalteknolojik fixdüzeltmek
198
725320
2760
sağlık alanındaki bu eşitsizlikle
12:20
for these gapsboşluklar in healthsağlık
199
728680
2136
sosyal açıdan başa çıkmaktan
12:22
than to dealanlaştık mı with the structuralyapısal
inequitieseşitsizlikler that produceüretmek them.
200
730840
4800
daha kolay görünüyor.
12:29
The reasonneden I'm so passionatetutkulu
about endingbitirme raceyarış medicinetıp
201
737960
4336
Irksal tıbbın sonlandırılması
isteğimin nedeni
12:34
isn't just because it's badkötü medicinetıp.
202
742320
3056
sadece kötü bir tedavi yöntemi
olduğu için değil.
12:37
I'm alsoAyrıca on this missionmisyon
203
745400
1856
Bu görevi üstlendim,
12:39
because the way doctorsdoktorlar practiceuygulama medicinetıp
204
747280
2936
çünkü doktorların uyguladığı bu yöntem
12:42
continuesdevam ediyor to promotedesteklemek
a falseyanlış and toxictoksik viewgörünüm of humanityinsanlık.
205
750240
5640
insanlığı zehirli bir yola sokmaktadır.
12:48
DespiteRağmen the manyçok visionarydüşsel breakthroughsbuluşların
in medicinetıp we'vebiz ettik been learningöğrenme about,
206
756840
6096
Tıp alanındaki nefes kesici gelişmelere
rağmen şunu öğrendim,
12:54
there's a failurebaşarısızlık of imaginationhayal gücü
207
762960
2616
ırk konusuna gelince
12:57
when it comesgeliyor to raceyarış.
208
765600
1720
hayal dünyası sekteye uğruyor.
13:00
Would you imaginehayal etmek with me, just a momentan:
209
768920
2920
Bir dakika benimle birlikte
hayal eder misiniz?
13:04
What would happenolmak if doctorsdoktorlar
stoppeddurduruldu treatingtedavi patientshastalar by raceyarış?
210
772600
6120
Eğer doktorlar hastalarını ırklarına
göre tedavi etmezlerse ne olur?
13:12
SupposeVarsayalım they rejectedreddedilen
211
780360
2536
Farz edin ki 18. yüzyıl
sınıflandırma sisteminde
13:14
an 18th-centuryinci yüzyıl classificationsınıflandırma systemsistem
212
782920
3696
onlar reddedildi
13:18
and incorporatedAnonim insteadyerine
the mostçoğu advancedileri knowledgebilgi
213
786640
3736
ve genetik çeşitlilik ve birliktelik için
13:22
of humaninsan geneticgenetik diversityçeşitlilik and unityBirlik,
214
790400
2936
daha avantajlı, insanoğlunu
biyolojik ırkına göre
13:25
that humaninsan beingsvarlıklar cannotyapamam be categorizedkategorize
into biologicalbiyolojik racesyarışları?
215
793360
6160
sınıflandırmayan bir çalışma yapıldı.
13:32
What if, insteadyerine of usingkullanma raceyarış
as a crudeham proxyProxy
216
800600
4776
Eğer ırkı bir öncelik olarak görmeyip
13:37
for some more importantönemli factorfaktör,
217
805400
2376
daha önemli faktörlere odaklanırsak,
13:39
doctorsdoktorlar actuallyaslında investigatedaraştırılmıştır
and addressedele that more importantönemli factorfaktör?
218
807800
5120
doktorlar daha önemli çalışmalara
imza atmazlar mı?
13:46
What if doctorsdoktorlar joinedkatıldı the forefrontön planda
219
814720
3136
Eğer doktorlar ırkçılığa karşı
13:49
of a movementhareket to endson
the structuralyapısal inequitieseşitsizlikler
220
817880
3736
başlatılan hareketin öncüleri olup
13:53
causedneden oldu by racismırkçılık,
221
821640
2216
genetik farklılıktan kaynaklanan ırkçılığı
13:55
not by geneticgenetik differencefark?
222
823880
2080
yok etmeye çalışırsa?
14:01
RaceYarış medicinetıp is badkötü medicinetıp,
223
829240
3280
Irksal tıp, yetersiz bir
bilime dayandırılan
14:05
it's poorfakir scienceBilim
224
833160
2136
insanlığı yanlış tanımlayan
14:07
and it's a falseyanlış
interpretationyorumu of humanityinsanlık.
225
835320
3360
kötü bir tıp dalıdır.
14:11
It is more urgentacil than ever
226
839520
2576
Her şeyden daha acil olan,
14:14
to finallyen sonunda abandonterk this backwardgeriye dönük legacymiras
227
842120
4536
bizleri sosyal açıdan eşitsiz olarak bölen
14:18
and to affirmteyit our commonortak humanityinsanlık
228
846680
3416
bu yöntemin yasaklanması
14:22
by endingbitirme the socialsosyal inequalitieseşitsizlikler
that trulygerçekten dividebölmek us.
229
850120
5896
ve insanlığın ortak olduğunun
kabul edilmesidir.
14:28
Thank you.
230
856040
1216
Teşekkürler.
14:29
(ApplauseAlkış)
231
857280
2216
(Alkışlar)
14:31
Thank you. Thanksteşekkürler.
232
859520
1880
Çok teşekkürler.
14:34
Thank you.
233
862320
1200
Teşekkürler.
Translated by esra alantepe
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dorothy Roberts - Professor, author and social justice advocate
Global scholar, University of Pennsylvania civil rights sociologist and law professor Dorothy Roberts exposes the myths of race-­based medicine.

Why you should listen

Internationally recognized scholar, public intellectual and social justice advocate Dorothy Roberts studies the interplay of gender, race and class in legal issues. She has been a leader in transforming public thinking and policy on reproductive health, child welfare and bioethics.

Professor of Africana Studies, Law & Sociology at the University of Pennsylvania, Dorothy directs the Penn Program on Race, Science and Society. She has authored and co­-edited ten books, including the award-­winning Killing the Black Body and Shattered Bonds. Her latest book is Fatal Invention: How Science, Politics, and Big Business Re­-create Race in the Twenty­-First Century. She received the 2015 Solomon Carter Fuller Award from the American Psychiatric Association for "providing significant benefit for the quality of life for Black people."

More profile about the speaker
Dorothy Roberts | Speaker | TED.com