ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Murchison - Cancer researcher
Elizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils.

Why you should listen

Elizabeth Murchison grew up in Tasmania, the island home of the small, aggressive marsupial known as the Tasmanian devil. In the mid-'90s, the devils were beset with a terrible new disease -- a contagious facial cancer, spread by biting, that killed the animals just as they reached breeding age. By 2008, half the devil population of Australia had contracted the cancer and died. And as Murchison says: "I didn’t want to sit back and let the devils disappear.”

Leading an international team at Cold Spring Harbor Laboratory, she worked to understand why this cancer was so virulent -- with the goal of saving the Taz, as it is called, but also of understanding how a contagious cancer works. Analyzing gene and microRNA activity in 25 different facial tumors and in healthy tissue, the team found that cancers from animals across Tasmania were identical, and that the cancer stems from Schwann cells, which normally insulate nerve fibers.

Now a Research Fellow in Medical Sciences at King's College, Cambridge, Murchison is using high-throughput DNA sequencing technologies to investigate the genetics and evolution of this disease, one of only three known cancers that spread contagiously.

She says: "This is why cancer is such a difficult disease to treat: It evolves."

More profile about the speaker
Elizabeth Murchison | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2011

Elizabeth Murchison: Fighting a contagious cancer

Elizabeth Murchison: Đấu tranh chống bệnh ung thư truyền nhiễm

Filmed:
552,510 views

Cái gì đang tiêu diệt loài Tasmanian devil? Một căn bệnh ung thư có tính lan truyền -- và không giống với hầu hết các căn bệnh ung thư, nó có thể truyền nhiễm. Nhà nghiên cứu Elizabeth Murchison cho chúng ta biết cô ấy đấu tranh như thế nào để cứu loài Taz, và cô ấy học được điều gì về tất cả bệnh ung thư từ chiều hướng bất thường này. Bao gồm những bức ảnh gây sốc của ung thư trên mặt
- Cancer researcher
Elizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
Everyone'sCủa mọi người familiarquen with cancerung thư,
0
0
4000
Mọi người đều biết bệnh ung thư,
00:19
but we don't normallybình thường think of cancerung thư
1
4000
2000
nhưng chúng ta thường không nghĩ ung thư
00:21
as beingđang a contagiouslây nhiễm diseasedịch bệnh.
2
6000
4000
là một căn bệnh truyền nhiễm.
00:25
The TasmanianTasmania devilác quỷ has shownđược hiển thị us
3
10000
2000
Loài Tasmanian devil đã cho chúng ta thấy
00:27
that, not only can cancerung thư be a contagiouslây nhiễm diseasedịch bệnh,
4
12000
3000
rằng ung thư không chỉ là một căn bệnh truyền nhiễm,
00:30
but it can alsocũng thế threatenđe dọa
5
15000
2000
mà nó còn có thể đe dọa
00:32
an entiretoàn bộ speciesloài with extinctionsự tuyệt chủng.
6
17000
3000
cả loài tuyệt chủng.
00:36
So first of all, what is a TasmanianTasmania devilác quỷ?
7
21000
4000
Vậy đầu tiên, Tasmanian devil là gì?
00:40
ManyNhiều of you mightcó thể be familiarquen with TazTaz, the cartoonhoạt hình charactertính cách,
8
25000
3000
Nhiều người trong số các bạn có lẽ quen thuộc với Taz, một nhân vật hoạt hình,
00:43
the one that spinsquay around and around and around.
9
28000
2000
con vật xoay vòng…vòng…vòng.
00:45
But not manynhiều people know
10
30000
2000
Nhưng nhiều người không biết
00:47
that there actuallythực ra is a realthực animalthú vật calledgọi là the TasmanianTasmania devilác quỷ,
11
32000
3000
đó là con vật có thật, được gọi là Tasmanian devil,
00:50
and it's the world'scủa thế giới largestlớn nhất carnivorousăn thịt marsupialloài thú có túi.
12
35000
4000
và nó là thú ăn thịt có túi lớn nhất trên thế giới.
00:54
A marsupialloài thú có túi is a mammalđộng vật có vú with a pouchPouch
13
39000
2000
Thú có túi là động vật có vú với chiếc túi
00:56
like a kangarooKangaroo.
14
41000
2000
giống như loài kangaroo.
00:58
The TasmanianTasmania devilác quỷ got its nameTên
15
43000
2000
Cái tên Tasmanian devil xuất phát
01:00
from the terrifyingđáng sợ nocturnalăn đêm screamhét lên that it makeslàm cho.
16
45000
4000
từ tiếng gào rú rất đáng sợ lúc về đêm của nó phát ra.
01:04
(ScreamingLa hét)
17
49000
11000
(Tiếng gào rú)
01:15
(LaughterTiếng cười)
18
60000
2000
(Tiếng cười)
01:17
The TasmanianTasmania devilác quỷ is predominantlychủ yếu a scavengerScavenger,
19
62000
3000
Loài Tasmanian devil phần lớn ăn xác thối,
01:20
and it usessử dụng its powerfulquyền lực jawshàm
20
65000
2000
và chúng sử dụng những cái hàm khỏe mạnh
01:22
and its sharpnhọn teethrăng
21
67000
2000
và những chiếc răng sắc nhọn của mình
01:24
to chompchomp on the bonesxương of rottingmục nát deadđã chết animalsđộng vật.
22
69000
3000
để nhai xương của những con vật đang bị thối rữa.
01:27
[The] TasmanianTasmania devilác quỷ is foundtìm only on the islandĐảo of TasmaniaTasmania,
23
72000
3000
Loài Tasmanian devil chỉ được tìm thấy trên đảo Tasmania,
01:30
which is that smallnhỏ bé islandĐảo
24
75000
2000
đó là một hòn đảo nhỏ
01:32
just to the southmiền Nam of the mainlandlục địa of AustraliaÚc.
25
77000
2000
nằm ở phía nam của đất liền ở nước Úc.
01:34
And despitemặc dù theirhọ ferociousda man appearancexuất hiện,
26
79000
4000
Mặc dù có hình dáng hung tợn,
01:38
TasmanianTasmania devilsma quỷ are actuallythực ra
27
83000
2000
loài Tasmanian devil thực sự là
01:40
quitekhá adorableđáng yêu little animalsđộng vật.
28
85000
3000
những con vật nhỏ nhắn rất đáng yêu.
01:43
In factthực tế, growingphát triển up in TasmaniaTasmania,
29
88000
2000
Trên thực tế, lớn lên trên đảo Tasmania,
01:45
it always was incrediblyvô cùng excitingthú vị
30
90000
2000
chúng tôi luôn thích thú
01:47
when we got a chancecơ hội to see
31
92000
2000
khi chúng tôi có dịp trông thấy một
01:49
a TasmanianTasmania devilác quỷ in the wildhoang dã.
32
94000
2000
con Tasmanian devil trong hoang dã.
01:51
But the TasmanianTasmania devilác quỷ populationdân số
33
96000
2000
Nhưng số lượng loài Tasmanian devil
01:53
has been undergoingtrải qua a really extremelyvô cùng fastNhanh declinetừ chối.
34
98000
4000
liên tục trải qua sự sụt giảm nhanh cực kỳ.
01:57
And in factthực tế, there's concernmối quan ngại
35
102000
2000
Thực tế, có một mối lo ngại
01:59
that the speciesloài could go extincttuyệt chủng in the wildhoang dã
36
104000
3000
là chủng loài này có thể đi đến tuyệt chủng ở nơi hoang dã
02:02
withinbên trong 20 to 30 yearsnăm.
37
107000
3000
trong vòng 20 đến 30 năm.
02:05
And the reasonlý do for that
38
110000
2000
Và lý do của việc đó
02:07
is the emergencesự xuất hiện of a newMới diseasedịch bệnh,
39
112000
2000
là sự nổi lên của một căn bệnh mới,
02:09
a contagiouslây nhiễm cancerung thư.
40
114000
3000
bệnh ung thư truyền nhiễm.
02:13
The storycâu chuyện beginsbắt đầu in 1996
41
118000
2000
Câu chuyện bắt đầu vào năm 1996
02:15
when a wildlifeđộng vật hoang dã photographernhiếp ảnh gia tooklấy this photographảnh chụp here
42
120000
3000
khi một nhà nhiếp ảnh về đời sống hoang dã đã chụp được tấm hình này
02:18
of a TasmanianTasmania devilác quỷ
43
123000
2000
của một con Tasmanian devil
02:20
with a largelớn tumorkhối u on its faceđối mặt.
44
125000
2000
có một khối u lớn trên mặt.
02:22
At the time, this was thought to be a one-offmột lần.
45
127000
3000
Vào lúc đó, điều này được cho là xảy ra chỉ một lần.
02:25
AnimalsĐộng vật, just like humanscon người,
46
130000
2000
Động vật cũng giống như con người
02:27
sometimesđôi khi get strangekỳ lạ tumorskhối u.
47
132000
3000
đôi khi cũng bị những khối u lạ.
02:30
HoweverTuy nhiên, we now believe
48
135000
2000
Tuy nhiên, lúc này chúng tôi tin rằng
02:32
that this is the first sightingnhìn thấy of a newMới diseasedịch bệnh,
49
137000
3000
đây là lần chứng kiến đầu tiên về một căn bệnh mới,
02:35
which is now an epidemicustaw teraz teraz spreadingtruyền bá throughxuyên qua TasmaniaTasmania.
50
140000
4000
mà bây giờ là một bệnh dịch lây lan ra toàn đảo Tasmania.
02:39
The diseasedịch bệnh was first sightednhìn thấy
51
144000
2000
Căn bệnh này được thấy đầu tiên
02:41
in the northeastđông bắc of TasmaniaTasmania in 1996
52
146000
3000
ở phía đông bắc của đảo Tasmania vào năm 1996
02:44
and has spreadLan tràn acrossbăng qua TasmaniaTasmania like a hugekhổng lồ wavelàn sóng.
53
149000
3000
và đã lan truyền khắp Tasmania như một làn song khổng lồ.
02:47
Now there's only a smallnhỏ bé partphần of the populationdân số,
54
152000
3000
Bây giờ chỉ còn một phần nhỏ số lượng của loài này
02:50
which remainsvẫn còn unaffectedkhông bị ảnh hưởng.
55
155000
2000
là chưa bị lây nhiễm
02:52
This diseasedịch bệnh appearsxuất hiện first as tumorskhối u,
56
157000
3000
Căn bệnh này xuất hiện đầu tiên như những khối u,
02:55
usuallythông thường on the faceđối mặt or insidephía trong the mouthmiệng
57
160000
2000
thường thường nằm trên mặt hoặc bên trong miệng
02:57
of affectedbị ảnh hưởng TasmanianTasmania devilsma quỷ.
58
162000
2000
của những con Tasmanian devil bị nhiễm.
02:59
These tumorskhối u inevitablychắc chắn growlớn lên into largerlớn hơn tumorskhối u,
59
164000
3000
Những khối u này chắc hẳn phát triển thành những khối u lớn hơn
03:02
suchnhư là as these onesnhững người here.
60
167000
2000
như những cái này đây.
03:04
And the nextkế tiếp imagehình ảnh I'm going to showchỉ
61
169000
2000
Và hình ảnh tiếp theo tôi sắp chiếu lên
03:06
is quitekhá gruesomekhủng khiếp.
62
171000
2000
thì rất kinh khủng.
03:08
But inevitablychắc chắn, these tumorskhối u progresstiến độ
63
173000
2000
Nhưng chắc chắn là những khối u này phát triển
03:10
towardsvề hướng beingđang enormousto lớn, ulceratingulcerating tumorskhối u like this one here.
64
175000
6000
thành những khối u to và lở loét như khối u này.
03:16
This one in particularcụ thể sticksgậy in my mindlí trí,
65
181000
2000
Hình ảnh này đặc biệt khắc sâu trong tâm trí tôi,
03:18
because this is the first casetrường hợp of this diseasedịch bệnh
66
183000
2000
vì đây là trường hợp đầu tiên
03:20
that I saw myselfriêng tôi.
67
185000
2000
chính tôi tận mắt chứng kiến.
03:22
And I remembernhớ lại the horrorkinh dị of seeingthấy this little femalegiống cái devilác quỷ
68
187000
3000
Và tôi nhớ nỗi kinh hoàng đó khi nhìn thấy con devil cái nhỏ này
03:25
with this hugekhổng lồ ulceratingulcerating, foul-smellingcó mùi hôi tumorkhối u
69
190000
2000
bị khối u lỡ loét to lớn và hôi thối
03:27
insidephía trong her mouthmiệng
70
192000
2000
bên trong miệng
03:29
that had actuallythực ra crackednứt off her entiretoàn bộ lowerthấp hơn jawhàm.
71
194000
4000
đã phá hủy hoàn toàn hàm dưới của nó.
03:33
She hadn'tđã không eatenăn for daysngày.
72
198000
3000
Nó đã không ăn được trong nhiều ngày.
03:36
Her gutsruột were swimmingbơi lội with parasitický sinh trùng wormsWorms.
73
201000
2000
Những con giun kí sinh thì bơi trong ruột nó.
03:38
Her bodythân hình was riddledthủng with secondarythứ hai tumorskhối u.
74
203000
3000
Những khối u nhỏ khác đã làm cơ thể của nó thủng lỗ chỗ.
03:41
And yetchưa, she was feedingcho ăn threesố ba little babyđứa bé TasmanianTasmania devilsma quỷ
75
206000
3000
Song, nó đang nuôi 3 con Tasmanian devil nhỏ
03:44
in her pouchPouch.
76
209000
3000
trong túi.
03:47
Of coursekhóa học, they diedchết alongdọc theo with the mothermẹ.
77
212000
3000
Tất nhiên là chúng cũng đã chết cùng với mẹ chúng.
03:50
They were too youngtrẻ to survivetồn tại withoutkhông có theirhọ mothermẹ.
78
215000
3000
Chúng còn quá nhỏ nên không thể sống sót mà không có mẹ.
03:53
In factthực tế, in the areakhu vực where she comesđến from,
79
218000
3000
Thực tế là, ở khu vực nơi nó xuất hiện,
03:56
more than 90 percentphần trăm of the TasmanianTasmania devilác quỷ populationdân số
80
221000
3000
hơn 90% số lượng loài Tasmanian devil
03:59
has alreadyđã diedchết of this diseasedịch bệnh.
81
224000
3000
đã chết vì căn bệnh này.
04:02
ScientistsCác nhà khoa học around the worldthế giới
82
227000
2000
Các nhà khoa học trên thế giới
04:04
were intriguedhấp dẫn by this cancerung thư,
83
229000
2000
đã bị thu hút bởi căn bệnh này,
04:06
this infectioustruyền nhiễm cancerung thư,
84
231000
2000
căn bệnh ung thư truyền nhiễm này
04:08
that was spreadingtruyền bá throughxuyên qua the TasmanianTasmania devilác quỷ populationdân số.
85
233000
3000
mà lây lan ra toàn loài Tasmanian devil.
04:11
And our mindstâm trí immediatelyngay turnedquay to cervicalcổ tử cung cancerung thư in womenđàn bà,
86
236000
3000
Và chúng tôi lập tức nghĩ ngay đến bệnh ung thư cổ ở phụ nữ
04:14
which is spreadLan tràn by a virusvirus,
87
239000
2000
do một con vi rút lây lan,
04:16
and to the AIDSAIDS epidemicustaw teraz teraz,
88
241000
2000
và bệnh dịch AIDS
04:18
which is associatedliên kết with a numbercon số of differentkhác nhau typesloại of cancerung thư.
89
243000
4000
mà có liên quan với nhiều loại bệnh ung thư khác nhau.
04:22
All the evidencechứng cớ suggestedgợi ý that this devilác quỷ cancerung thư
90
247000
3000
Tất cả bằng chứng làm cho chúng tôi nghĩ bệnh ung thư của loài devil này
04:25
was spreadLan tràn by a virusvirus.
91
250000
3000
do một con vi rút lây lan.
04:28
HoweverTuy nhiên, we now know -- and I'll tell you right now --
92
253000
3000
Tuy nhiên, bây giờ tôi sẽ nói cho các bạn biết
04:31
that we know that this cancerung thư is not spreadLan tràn by a virusvirus.
93
256000
3000
là chúng tôi biết căn bệnh này không phải lây lan do vi rút.
04:34
In factthực tế, the infectioustruyền nhiễm agentĐại lý of diseasedịch bệnh in this cancerung thư
94
259000
4000
Trên thực tế, tác nhân truyền nhiễm của bệnh ung thư này
04:38
is something altogetherhoàn toàn more sinisternham hiểm,
95
263000
2000
là cái gì đó còn có hại hơn,
04:40
and something that we hadn'tđã không really thought of before.
96
265000
3000
và cái gì đó trước đây chúng ta chưa từng nghĩ đến.
04:43
But in ordergọi món for me to explaingiải thích what that is,
97
268000
3000
Nhưng để tôi giải thích đó là gì,
04:46
I need to spendtiêu just a couplevợ chồng of minutesphút
98
271000
2000
trước hết tôi cần dành vài phút
04:48
talkingđang nói more about cancerung thư itselfchinh no.
99
273000
3000
để nói rõ hơn về bản thân căn bệnh ung thư.
04:51
CancerBệnh ung thư is a diseasedịch bệnh
100
276000
2000
Ung thư là một căn bệnh
04:53
that affectsảnh hưởng millionshàng triệu of people around the worldthế giới everymỗi yearnăm.
101
278000
3000
gây ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới.
04:56
One in threesố ba people in this roomphòng
102
281000
2000
Trong số 3 người thì 1 người ở phòng này
04:58
will developphát triển, xây dựng cancerung thư at some stagesân khấu in theirhọ livescuộc sống.
103
283000
3000
sẽ phát bệnh ung thư ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời.
05:01
I myselfriêng tôi had a tumorkhối u removedloại bỏ from my largelớn intestineruột
104
286000
2000
Chính tôi đã được cắt bỏ một khối u trong ruột già
05:03
when I was only 14.
105
288000
3000
khi tôi chỉ mới 14 tuổi.
05:06
CancerBệnh ung thư occursxảy ra
106
291000
2000
Ung thư xảy ra
05:08
when a singleĐộc thân celltế bào in your bodythân hình
107
293000
2000
khi một đơn bào bên trong cơ thể bạn
05:10
acquiresmua lại a setbộ of randomngẫu nhiên mutationsđột biến in importantquan trọng genesgen
108
295000
3000
giành được một loạt những biến đổi ngẫu nhiên ở những gien quan trọng,
05:13
that causenguyên nhân that celltế bào to startkhởi đầu to producesản xuất
109
298000
3000
mà làm cho tế đó bắt đầu sản sinh
05:16
more and more and more copiesbản sao of itselfchinh no.
110
301000
4000
ra nhiều và nhiều và nhiều bản sao của chính nó.
05:20
ParadoxicallyNghịch lý, onceMột lần establishedthành lập,
111
305000
3000
Nghịch lý thay, khi đã hình thành,
05:23
naturaltự nhiên selectionlựa chọn actuallythực ra favorsủng hộ
112
308000
2000
quá trình chọn lọc tự nhiên lại tạo điều kiện cho ung thư
05:25
the continuedtiếp tục growthsự phát triển of cancerung thư.
113
310000
2000
tiếp tục phát triển.
05:27
NaturalTự nhiên selectionlựa chọn is survivalSự sống còn of the fittestfittest.
114
312000
3000
Quá trình chọn lọc tự nhiên là sự sống sót của cá thể thích nghi.
05:30
And when you have a populationdân số of fast-dividingphân chia nhanh cancerung thư cellstế bào,
115
315000
3000
Và khi bạn có một lượng tế bào ung thư phân chia nhanh,
05:33
if one of them acquiresmua lại newMới mutationsđột biến,
116
318000
2000
nếu một trong số chúng chiếm được những biến đổi mới
05:35
which allowcho phép them to growlớn lên more quicklyMau,
117
320000
2000
mà khiến chúng phát triển nhanh hơn,
05:37
acquirecó được, thu được nutrientschất dinh dưỡng more successfullythành công,
118
322000
2000
sẽ lấy đi chất dinh dưỡng dễ dàng hơn,
05:39
invadexâm chiếm the bodythân hình,
119
324000
2000
xâm chiếm cơ thể,
05:41
they'llhọ sẽ be selectedđã chọn for by evolutionsự phát triển.
120
326000
3000
thì chúng là được chọn bởi sự tiến hóa.
05:44
That's why cancerung thư is suchnhư là a difficultkhó khăn diseasedịch bệnh to treatđãi.
121
329000
4000
Đó là lý do tại sao ung thư là một trong những căn bệnh khó chữa trị như vậy.
05:48
It evolvesphát triển.
122
333000
2000
Nó tiến hóa.
05:50
ThrowNém a drugthuốc uống at it,
123
335000
2000
Cho nó một loại thuốc,
05:52
and resistantkháng cự cellstế bào will growlớn lên back.
124
337000
3000
và những kháng tế bào sẽ phát triển trở lại.
05:55
An amazingkinh ngạc factthực tế is that,
125
340000
2000
Một sự thật kinh ngạc là,
05:57
givenđược the right environmentmôi trường and the right nutrientschất dinh dưỡng,
126
342000
3000
trong môi trường thuận lợi và những chất dinh dưỡng thích hợp,
06:00
a cancerung thư celltế bào has the potentialtiềm năng
127
345000
2000
một tế bào ung thư có khả năng
06:02
to go on growingphát triển forevermãi mãi.
128
347000
3000
phát triển mãi mãi.
06:05
HoweverTuy nhiên cancerung thư is constrainedbị hạn chế
129
350000
2000
Tuy nhiên, ung thư buộc phải
06:07
by livingsống insidephía trong our bodiescơ thể,
130
352000
2000
sống bên trong cơ thể của chúng ta,
06:09
and its continuedtiếp tục growthsự phát triển,
131
354000
2000
và tiếp tục phát triển,
06:11
its spreadingtruyền bá throughxuyên qua our bodiescơ thể
132
356000
2000
nó lây lan khắp cơ thể
06:13
and eatingĂn away at our tissues,
133
358000
2000
và ăn dần ăn mòn mô của chúng ta,
06:15
leadsdẫn to the deathtử vong of the cancerung thư patientbệnh nhân
134
360000
3000
dẫn đến cái chết của bệnh nhân ung thư
06:18
and alsocũng thế to the deathtử vong of the cancerung thư itselfchinh no.
135
363000
4000
và cũng dẫn đến cái chết của chính nó.
06:22
So cancerung thư could be thought of
136
367000
2000
Vì vậy ung thư có thể được coi
06:24
as a strangekỳ lạ, short-livedngắn ngủi, self-destructivephá hoại life formhình thức --
137
369000
5000
như một dạng sống lạ, thời gian sống ngắn, và tự tiêu diệt --
06:29
an evolutionarytiến hóa deadđã chết endkết thúc.
138
374000
3000
một ngõ cụt của sự tiến hóa.
06:33
But that is where the TasmanianTasmania devilác quỷ cancerung thư
139
378000
2000
Nhưng đó là cái mà bệnh ung thư của loài Tasmanian devil
06:35
has acquiredđã mua an absolutelychắc chắn rồi amazingkinh ngạc
140
380000
3000
có được
06:38
evolutionarytiến hóa adaptationthích nghi.
141
383000
3000
sự thích nghi tiến hóa đáng kinh ngạc.
06:41
And the answercâu trả lời cameđã đến from studyinghọc tập
142
386000
2000
Và câu trả lời đến từ việc nghiên cứu
06:43
the TasmanianTasmania devilác quỷ cancer'scủa bệnh ung thư DNADNA.
143
388000
2000
ADN của bệnh ung thư loài Tasmanian devil.
06:45
This was work from manynhiều people,
144
390000
2000
Đây là công việc của nhiều người,
06:47
but I'm going to explaingiải thích it throughxuyên qua a confirmatoryconfirmatory experimentthí nghiệm
145
392000
2000
nhưng tôi sẽ giải thích công việc này thông qua một cuộc thí nghiệm
06:49
that I did a fewvài yearsnăm agotrước.
146
394000
2000
mà tôi đã thực hiện cách đây vài năm.
06:51
The nextkế tiếp slidetrượt is going to be gruesomekhủng khiếp.
147
396000
3000
Trang kế tiếp sẽ ghê rợn đấy.
06:54
This is JonasJonas.
148
399000
2000
Đây là Jonas.
06:56
He's a TasmanianTasmania devilác quỷ that we foundtìm
149
401000
3000
Nó là một con Tasmanian devil chúng tôi đã tìm thấy
06:59
with a largelớn tumorkhối u on his faceđối mặt.
150
404000
2000
với một khối u lớn trên mặt.
07:01
And beingđang a geneticistnhà di truyền học,
151
406000
2000
Là một nhà di truyền học,
07:03
I'm always interestedquan tâm to look at DNADNA and mutationsđột biến.
152
408000
3000
tôi luôn thích thú xem ADN và những sự biến đổi.
07:06
So I tooklấy this opportunitycơ hội
153
411000
2000
Vì vậy tôi đã nhân cơ hội này
07:08
to collectsưu tầm some samplesmẫu from Jonas'Jonas' tumorkhối u
154
413000
2000
để thu thập một số mẫu từ khối u của Jonas
07:10
and alsocũng thế some samplesmẫu from other partscác bộ phận of his bodythân hình.
155
415000
3000
và một số mẫu từ những bộ phận khác trên cơ thể nó.
07:13
I tooklấy these back to the labphòng thí nghiệm.
156
418000
2000
Tôi lấy những mẫu này trở về phòng thí nghiệm.
07:15
I extractedchiết xuất DNADNA from them.
157
420000
2000
Tôi đã chiết ADN từ những mẫu này.
07:17
And when I lookednhìn at the sequencetrình tự of the DNADNA,
158
422000
3000
Và khi tôi nhìn vào chuỗi ADN này,
07:20
and comparedso the sequencetrình tự of Jonas'Jonas' tumorkhối u
159
425000
3000
và so sánh chuỗi ADN từ khối u của Jonas
07:23
to that of the restnghỉ ngơi of his bodythân hình,
160
428000
2000
với từ bộ phận còn lại của cơ thể nó
07:25
I discoveredphát hiện ra that they had a completelyhoàn toàn differentkhác nhau geneticdi truyền profileHồ sơ.
161
430000
5000
tôi đã khám phá ra rằng chúng có mô tả sơ lược gien hoàn toàn khác.
07:30
In factthực tế, JonasJonas and his tumorkhối u
162
435000
2000
Thực ra là, Jonas và khối u của nó
07:32
were as differentkhác nhau from eachmỗi other
163
437000
3000
khác với nhau
07:35
as you and the personngười sittingngồi nextkế tiếp to you.
164
440000
3000
như bạn và người ngồi bên cạnh bạn.
07:38
What this told us was that Jonas'Jonas' tumorkhối u
165
443000
3000
Vần đề mà điều này nói với chúng ta là khối u của Jonas
07:41
did not arisenảy sinh from cellstế bào of his ownsở hữu bodythân hình.
166
446000
3000
đã không sinh ra từ tế bào của chính cơ thể nó.
07:44
In factthực tế, more geneticdi truyền profilingđịnh hình
167
449000
3000
Trên thực tế, việc mô tả sơ lược gien
07:47
told us that this tumorkhối u in JonasJonas
168
452000
2000
đã cho chúng tôi biết khối u này của Jonas
07:49
actuallythực ra probablycó lẽ first arosenổi lên
169
454000
2000
có lẽ đã sinh ra đầu tiên
07:51
from the cellstế bào of a femalegiống cái TasmanianTasmania devilác quỷ --
170
456000
2000
từ tế bào của con Tasmanian devil cái --
07:53
and JonasJonas was clearlythông suốt a maleNam giới.
171
458000
2000
và rõ ràng Jonas là một con đực.
07:55
So how come
172
460000
2000
Vậy thì tại sao
07:57
a tumorkhối u that arosenổi lên from the cellstế bào of anotherkhác individualcá nhân
173
462000
3000
khối u xuất hiện từ tế bào của cá thể khác
08:00
is growingphát triển on Jonas'Jonas' faceđối mặt?
174
465000
3000
lại đang phát triển trên măt của Jonas?
08:03
Well the nextkế tiếp breakthroughđột phá
175
468000
2000
Bước đột phá tiếp theo
08:05
cameđã đến from studyinghọc tập hundredshàng trăm of TasmanianTasmania devilác quỷ cancersung thư
176
470000
3000
đến từ việc nghiên cứu trên hàng trăm căn bệnh ung thư của loài Tasmanian devil
08:08
from all around TasmaniaTasmania.
177
473000
2000
trên khắp đảo Tasmania.
08:10
We foundtìm that all of these cancersung thư
178
475000
2000
Chúng tôi nhận thấy rằng tất cả những căn bệnh ung thư này
08:12
sharedchia sẻ the sametương tự DNADNA.
179
477000
2000
đều có cùng ADN.
08:14
Think about that for a minutephút.
180
479000
2000
Nghĩ kỹ thêm một chút.
08:16
That meanscó nghĩa that all of these cancersung thư
181
481000
2000
Điều đó có nghĩa là tất cả những căn bệnh ung thư này
08:18
actuallythực ra are the sametương tự cancerung thư
182
483000
2000
thực chất là cùng một bệnh ung thư
08:20
that arosenổi lên onceMột lần from one individualcá nhân devilác quỷ,
183
485000
3000
trước kia đã phát sinh từ một cá thể devil,
08:23
that have brokenbị hỏng freemiễn phí of that first devil'scủa quỷ bodythân hình
184
488000
3000
chúng thoát ra từ cơ thể con devil đầu tiên đó
08:26
and spreadLan tràn throughxuyên qua the entiretoàn bộ TasmanianTasmania devilác quỷ populationdân số.
185
491000
4000
và lan rộng ra toàn số lượng loài Tasmanian devil.
08:30
But how can a cancerung thư spreadLan tràn in a populationdân số?
186
495000
3000
Nhưng làm thế nào mà bệnh ung thư có thể lan ra toàn loài>
08:33
Well the finalsau cùng piececái of the puzzlecâu đố cameđã đến
187
498000
2000
Rồi mảnh ghép của cuối cùng của bức tranh cũng đã đến
08:35
when we remembernhớ lại how devilsma quỷ behavehành xử when they meetgặp eachmỗi other in the wildhoang dã.
188
500000
3000
khi chúng tôi nhớ tới những con devil cư xử như thế nào khi chúng gặp nhau ở nơi hoang dã.
08:38
They tendcó xu hướng to bitecắn eachmỗi other,
189
503000
2000
Chúng hay cắn lẫn nhau,
08:40
oftenthường xuyên quitekhá ferociouslyferociously and usuallythông thường on the faceđối mặt.
190
505000
3000
rất hung dữ và thường là ở trên mặt.
08:43
We think that cancerung thư cellstế bào
191
508000
3000
Chúng tôi nghĩ rằng những tế bào ung thư
08:46
actuallythực ra come off the tumorkhối u, get into the salivanước bọt.
192
511000
3000
thoát ra khỏi khối u và lẫn vào nước bọt.
08:49
When the devilác quỷ bitesvết cắn anotherkhác devilác quỷ,
193
514000
2000
Khi một con devil này cắn một con devil khác,
08:51
it actuallythực ra physicallythể chất implantscấy ghép livingsống cancerung thư cellstế bào into the nextkế tiếp devilác quỷ,
194
516000
3000
theo tự nhiên nó lây nhiễm những tế bào ung thư sống qua con devil đó,
08:54
so the tumorkhối u continuestiếp tục to growlớn lên.
195
519000
2000
vì vậy khối u tiếp tục phát triển.
08:56
So this TasmanianTasmania devilác quỷ cancerung thư
196
521000
2000
Vậy nên bệnh ung thư của con Tasmanian devil này
08:58
is perhapscó lẽ the ultimatetối hậu cancerung thư.
197
523000
2000
có lẽ là bệnh ung thư gốc.
09:00
It's not constrainedbị hạn chế by livingsống withinbên trong the bodythân hình that gaveđưa ra risetăng lên to it.
198
525000
3000
Nó không buộc phải sống bên trong cơ thể, nơi làm cho nó lớn lên.
09:03
It spreadslan truyền throughxuyên qua the populationdân số,
199
528000
2000
Nó lan truyền ra khắp số lượng loài,
09:05
has mutationsđột biến that allowcho phép it to evadené tránh the immunemiễn dịch systemhệ thống,
200
530000
3000
có những sự biến đổi cho phép nó tránh được hệ thống miễn dịch,
09:08
and it's the only cancerung thư that we know of
201
533000
2000
và nó là căn bệnh ung thư duy nhất mà chúng ta biết
09:10
that's threateningđe dọa an entiretoàn bộ speciesloài with extinctionsự tuyệt chủng.
202
535000
4000
đang đe dọa toàn bộ loài tuyệt chủng.
09:14
But if this can happenxảy ra in TasmanianTasmania devilsma quỷ,
203
539000
3000
Nhưng nếu căn bệnh này có thể xảy ra ở loài Tasmanian devils,
09:17
why hasn'tđã không it happenedđã xảy ra in other animalsđộng vật
204
542000
2000
thì tại sao nó không xảy ra ở loài động vật khác
09:19
or even humanscon người?
205
544000
2000
hoặc thậm chí là con người?
09:21
Well the answercâu trả lời is, it has.
206
546000
4000
Câu trả lời là có xảy ra.
09:25
This is KimboKimbo.
207
550000
2000
Đây là Kimbo.
09:27
He's a dogchó that belongsthuộc to a familygia đình in MombasaMombasa in KenyaKenya.
208
552000
4000
Nó là một con chó thuộc sở hữu của một gia đình ở Mombasa thuộc Kenya.
09:31
Last yearnăm, his ownerchủ nhân noticednhận thấy some bloodmáu
209
556000
3000
Năm ngoái, chủ của nó để ý thấy những giọt máu
09:34
tricklingtrickling from his genitalbộ phận sinh dục regionkhu vực.
210
559000
3000
chảy ra từ bộ phận sinh dục của nó.
09:37
She tooklấy him to the vetbác sĩ thú y
211
562000
2000
Bà ấy đã dẫn nó đến bác sĩ thú y
09:39
and the vetbác sĩ thú y discoveredphát hiện ra something quitekhá disgustingghê tởm.
212
564000
3000
và người bác sĩ thú y đó đã khám phá ra một thứ rất ghê tởm.
09:42
And if you're squeamishsqueamish, please look away now.
213
567000
3000
Và nếu như các bạn hay dễ buồn nôn thì bây giờ xin hãy nhìn sang chổ khác.
09:45
He discoveredphát hiện ra this,
214
570000
2000
Ông ấy đã khám phá ra cái này,
09:47
a hugekhổng lồ bleedingsự chảy máu tumorkhối u
215
572000
2000
một khối u lớn đang chảy máu
09:49
at the basecăn cứ of Kimbo'sCủa Kimbo penisdương vật.
216
574000
3000
ở phần gốc dương vật của con Kimbo.
09:53
The vetbác sĩ thú y diagnosedchẩn đoán this as transmissiblebệnh venerealvenereal tumorkhối u,
217
578000
3000
Bác sĩ thú y đó đã chuẩn đoán đây là khối u bị lây chuyền qua đường sinh dục,
09:56
a sexuallytình dục transmittedtruyền cancerung thư
218
581000
3000
bệnh ung thư lây qua đường sinh dục
09:59
that affectsảnh hưởng dogschó.
219
584000
2000
làm ảnh hưởng đến loài chó.
10:01
And just as the TasmanianTasmania devilác quỷ cancerung thư is contagiouslây nhiễm
220
586000
3000
Và như là bệnh ung thư của loài Tasmanian devil dễ lây nhiễm
10:04
throughxuyên qua the spreadLan tràn of livingsống cancerung thư cellstế bào,
221
589000
2000
nhờ sự lan truyền tế bào sống,
10:06
so is this dogchó cancerung thư.
222
591000
2000
thì bệnh ung thư ở loái chó cũng vậy.
10:08
But this dogchó cancerung thư is quitekhá remarkableđáng chú ý,
223
593000
2000
Nhưng bệnh ung thư của con chó này rất đáng chú ý,
10:10
because it spreadLan tràn all around the worldthế giới.
224
595000
2000
vì nó lây lan ra toàn thế giới.
10:12
And in factthực tế, these sametương tự cellstế bào
225
597000
2000
Và thực tế, những tế bào tương tự
10:14
that are affectingảnh hưởng đến KimboKimbo here
226
599000
3000
đang ảnh hưởng đến con Kimbo ở đây
10:17
are alsocũng thế foundtìm affectingảnh hưởng đến dogschó
227
602000
2000
cũng đang gây ảnh hưởng đến những con chó
10:19
in NewMới YorkYork CityThành phố,
228
604000
2000
ở thành phố New York,
10:21
in mountainnúi villageslàng in the HimalayasHimalaya
229
606000
2000
ở những ngôi làng trên dãy núi Himalaya,
10:23
and in OutbackVùng hẻo lánh AustraliaÚc.
230
608000
3000
và ở vùng xa xôi hẻo lánh của nước Úc.
10:26
We alsocũng thế believe this cancerung thư mightcó thể be very old.
231
611000
2000
Chúng tôi cũng tin rằng căn bệnh ung thư này có lẽ đã có từ rất lâu.
10:28
In factthực tế, geneticdi truyền profilingđịnh hình tellsnói
232
613000
2000
Thực tế là, việc mô tả sơ lược gien nói lên
10:30
that it mayTháng Năm be tenshàng chục of thousandshàng nghìn of yearsnăm old,
233
615000
3000
rằng nó có lẽ nó đã mười ngàn năm tuổi,
10:33
which meanscó nghĩa that this cancerung thư
234
618000
2000
tức là bệnh ung thư này
10:35
mayTháng Năm have first arisenphát sinh
235
620000
2000
có lẽ đã xuất hiện đầu tiên
10:37
from the cellstế bào of a wolfchó sói
236
622000
2000
từ tế bào của một con chó sói
10:39
that livedđã sống alongsidecùng với the NeanderthalsNgười Neanderthal.
237
624000
3000
sống dọc theo vùng Neanderthals.
10:42
This cancerung thư is remarkableđáng chú ý.
238
627000
2000
Bệnh ung thư này rất đáng để ý.
10:44
It's the oldestcũ nhất mammalian-derivedmammalian-nguồn gốc life formhình thức that we know of.
239
629000
4000
Nó là một dạng sống bắt nguồn từ động vật có vú mà chúng ta biết được.
10:48
It's a livingsống relicThánh tích
240
633000
2000
Nó là di tích sống
10:50
of the distantxa xôi pastquá khứ.
241
635000
3000
của quá khứ xa xôi.
10:54
So we'vechúng tôi đã seenđã xem that this can happenxảy ra in animalsđộng vật.
242
639000
2000
Vì vậy chúng tôi thấy rằng căn bệnh này có thể xảy ra ở nhiều loài động vật.
10:56
Could cancersung thư be contagiouslây nhiễm betweengiữa people?
243
641000
5000
Những căn bệnh ung thư cũng có thể lây nhiễm giữa người với người chăng?
11:01
Well this is a questioncâu hỏi
244
646000
2000
Đây là câu hỏi
11:03
which fascinatedquyến rũ ChesterChester SouthamSoutham,
245
648000
2000
đã thu hút Chester Southam,
11:05
a cancerung thư doctorBác sĩ in the 1950s.
246
650000
3000
một bác sĩ về ung thư ở những năm 1950.
11:08
AdQuảng cáo he decidedquyết định to put this to the testthử nghiệm
247
653000
3000
Và ông ấy đã quyết định thử nghiệm căn bệnh này
11:11
by actuallythực ra deliberatelythong thả inoculatingcối people
248
656000
3000
bằng cách cố ý tiêm bệnh ung thư vào con người
11:14
with cancerung thư from somebodycó ai elsekhác.
249
659000
3000
từ một người khác.
11:17
And this is a photographảnh chụp of DrTiến sĩ. SouthamSoutham in 1957
250
662000
4000
Và đây là một bức ảnh về tiến sĩ Southam năm 1957
11:21
injectingtiêm chích cancerung thư into a volunteerTình nguyện,
251
666000
3000
đang tiêm bệnh ung thư vào một người tình nguyện,
11:24
who in this casetrường hợp was an inmatetù nhân
252
669000
2000
trong trường hợp này là một tù nhân
11:26
in OhioOhio StateNhà nước PenitentiaryNhà tù.
253
671000
3000
của nhà lao bang Ohio.
11:30
MostHầu hết of the people that DrTiến sĩ. SouthamSoutham injectedtiêm
254
675000
2000
Hầu hết những người được tiến sĩ Southam tiêm
11:32
did not go on to developphát triển, xây dựng cancerung thư
255
677000
2000
đều không phát triển bệnh ung thư
11:34
from the injectedtiêm cellstế bào.
256
679000
2000
từ tế bào được tiêm.
11:36
But a smallnhỏ bé numbercon số of them did,
257
681000
2000
Nhưng một số lượng nhỏ trong số họ đã phát triển bệnh ung thư,
11:38
and they were mostlychủ yếu people who were otherwisenếu không thì illbệnh --
258
683000
3000
và họ hầu hết là những người đang ốm --
11:41
whose immunemiễn dịch systemshệ thống were probablycó lẽ compromisedbị tổn thương.
259
686000
3000
mà hệ thống miễn dịch có vẻ như đã thỏa hiệp với căn bệnh.
11:46
What this tellsnói us,
260
691000
2000
Thí nghiệm này nói với chúng ta rằng,
11:48
ethicalđạo đức issuesvấn đề asidequa một bên,
261
693000
2000
bỏ qua những vấn đề về đạo đức,
11:50
is that ...
262
695000
2000
đó là…
11:52
(LaughterTiếng cười)
263
697000
2000
(Tiếng cười)
11:54
it's probablycó lẽ extremelyvô cùng rarehiếm
264
699000
3000
những căn bệnh ung thư hầu như rất hiếm
11:57
for cancersung thư to be transferredchuyển giao betweengiữa people.
265
702000
3000
lây truyền trong con người.
12:01
HoweverTuy nhiên, underDưới some circumstanceshoàn cảnh,
266
706000
2000
Tuy nhiên, trong một số hoàn cảnh nào đó,
12:03
it can happenxảy ra.
267
708000
3000
nó có thể xảy ra.
12:06
And I think that this is something
268
711000
2000
Và tôi nghĩ rằng đây là điều
12:08
that oncologistsung and epidemiologistscác nhà dịch tễ học
269
713000
2000
các bác sĩ chuyên khoa về ung thư và các bác sĩ nghiên cứu về dịch bệnh
12:10
should be awareý thức of in the futureTương lai.
270
715000
3000
nên quan tâm đến trong tương lai.
12:13
So just finallycuối cùng,
271
718000
2000
Cuối cùng,
12:15
cancerung thư is an inevitablechắc chắn xảy ra outcomekết quả
272
720000
2000
bệnh ung thư là kết quả không thể tránh khỏi
12:17
of the abilitycó khả năng of our cellstế bào
273
722000
2000
của khả năng
12:19
to dividechia
274
724000
2000
phân chia
12:21
and to adaptphỏng theo to theirhọ environmentsmôi trường.
275
726000
3000
và thích nghi với môi trường của tế bào.
12:24
But that does not mean that we should give up hopemong
276
729000
3000
Nhưng nó không có nghĩa là chúng ta sẽ từ bỏ hi vọng
12:27
in the fightchiến đấu againstchống lại cancerung thư.
277
732000
2000
đấu tranh chống bệnh ung thư.
12:29
In factthực tế, I believe, givenđược more knowledgehiểu biết
278
734000
2000
Trên thực tế, tôi tin rằng, với vốn kiến thức
12:31
of the complexphức tạp evolutionarytiến hóa processesquy trình that drivelái xe cancer'scủa bệnh ung thư growthsự phát triển,
279
736000
3000
về quá trình tiến hóa phức tạp làm bệnh ung thư phát triển,
12:34
we can defeatđánh bại cancerung thư.
280
739000
3000
chúng ta có thể đánh bại bệnh ung thư.
12:37
My personalcá nhân aimmục đích
281
742000
2000
Mục đích của riêng tôi
12:39
is to defeatđánh bại the TasmanianTasmania devilác quỷ cancerung thư.
282
744000
4000
là tiêu diệt bệnh ung thư Tasmananian devil.
12:43
Let's preventngăn chặn the TasmanianTasmania devilác quỷ
283
748000
2000
Chúng ta hãy ngăn chặn loài Tasmanian devil
12:45
from beingđang the first animalthú vật
284
750000
2000
trở thành loài động vật đầu tiên
12:47
to go extincttuyệt chủng from cancerung thư.
285
752000
2000
bị tuyệt chủng bởi ung thư.
12:49
Thank you.
286
754000
2000
Cảm ơn.
12:51
(ApplauseVỗ tay)
287
756000
6000
(Vỗ tay)
Translated by Hieu Nguyen
Reviewed by Duc Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Murchison - Cancer researcher
Elizabeth Murchison studies a mysterious (and contagious) cancer that threatens to wipe out Tasmanian devils.

Why you should listen

Elizabeth Murchison grew up in Tasmania, the island home of the small, aggressive marsupial known as the Tasmanian devil. In the mid-'90s, the devils were beset with a terrible new disease -- a contagious facial cancer, spread by biting, that killed the animals just as they reached breeding age. By 2008, half the devil population of Australia had contracted the cancer and died. And as Murchison says: "I didn’t want to sit back and let the devils disappear.”

Leading an international team at Cold Spring Harbor Laboratory, she worked to understand why this cancer was so virulent -- with the goal of saving the Taz, as it is called, but also of understanding how a contagious cancer works. Analyzing gene and microRNA activity in 25 different facial tumors and in healthy tissue, the team found that cancers from animals across Tasmania were identical, and that the cancer stems from Schwann cells, which normally insulate nerve fibers.

Now a Research Fellow in Medical Sciences at King's College, Cambridge, Murchison is using high-throughput DNA sequencing technologies to investigate the genetics and evolution of this disease, one of only three known cancers that spread contagiously.

She says: "This is why cancer is such a difficult disease to treat: It evolves."

More profile about the speaker
Elizabeth Murchison | Speaker | TED.com