TEDNYC
Andrew Dent: To eliminate waste, we need to rediscover thrift
Andrew Dent: Loại trừ rác thải nhờ tằn tiện
Filmed:
Readability: 3.9
1,373,310 views
Không gì tệ hơn việc vứt bỏ , Andrew Dent nói - khi bạn vứt bỏ túi đựng thức ăn, đồ chơi hỏng hoặc đôi tất vào thùng rác, chắc chắn chúng rồi sẽ được tập kết ở những bãi rác đang không ngừng bành trướng. Nhưng có thể có những cách thông minh hơn để tạo hoặc tái tạo đồ dùng. Dent chia sẻ những ví dụ thú vị về sự tằn tiện - bằng cách dùng và tái sử dụng những thứ bạn cần để không phải mua mới - cũng như những kiến thức nâng cao trong ngành khoa học nguyên liệu, như thiết bị điện tử làm từ nanô xenlulôzơ và những loại enzim giúp tái chế nhựa mãi mãi.
Andrew Dent - Material innovator
A leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products. Full bio
A leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Hãy cùng nói về sự tằn tiện.
00:12
Let's talk about thrift.
0
865
1600
00:15
Thrift is a concept where you
reduce, reuse and recycle,
reduce, reuse and recycle,
1
3206
4538
Tằn tiện là khái niệm của việc
giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế sản phẩm
giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế sản phẩm
00:19
but yet with an economic aspect
I think has a real potential for change.
I think has a real potential for change.
2
7768
3558
và trên khía cạnh kinh tế, việc làm này
có khả năng tạo sự thay đổi lớn.
có khả năng tạo sự thay đổi lớn.
Bà tôi cũng biết đến khái niệm này.
00:25
My grandmother, she knew about thrift.
3
13209
2134
Đây là lọ chứa dây của bà.
00:27
This is her string jar.
4
15367
1691
Bà không mua dây để bỏ vào
00:29
She never bought any string.
5
17082
1396
00:30
Basically, she would collect string.
6
18502
1716
mà đơn giản là lấy dây
00:32
It would come from the butcher's,
it would come from presents.
it would come from presents.
7
20242
2921
từ những người bán thịt
hoặc trong các hộp quà.
hoặc trong các hộp quà.
00:35
She would put it in the jar
and then use it when it was needed.
and then use it when it was needed.
8
23187
2995
Bà đặt chúng trong lọ
và dùng khi cần.
và dùng khi cần.
00:38
When it was finished,
whether it was tying up the roses
whether it was tying up the roses
9
26206
2574
Sau khi dùng xong, ví dụ như
để buộc hoa hồng
để buộc hoa hồng
hay cố định bộ phận xe đạp,
00:40
or a part of my bike,
10
28804
1151
00:41
once finished with that,
it'd go back into the jar.
it'd go back into the jar.
11
29979
2383
bà sẽ cất chúng lại vào lọ.
Đây là một ý tưởng tằn tiện tuyệt vời.
00:44
This is a perfect idea of thrift;
you use what you need,
you use what you need,
12
32386
2631
Chỉ dùng thứ bạn cần
00:47
you don't actually purchase anything,
so you save money.
so you save money.
13
35041
2691
và vì chẳng mua gì
nên bạn tiết kiệm được tiền.
nên bạn tiết kiệm được tiền.
Trẻ con vốn cũng biết đến khái niệm này.
00:50
Kids also inherently know this idea.
14
38609
2067
Khi bạn vứt một hộp carton,
một đứa trẻ sẽ nói:
một đứa trẻ sẽ nói:
00:52
When you want to throw out
a cardboard box,
a cardboard box,
15
40700
2007
00:54
the average kid will say, "Don't!
I want to use it for a robot head
I want to use it for a robot head
16
42731
3169
"Đừng! Con muốn dùng nó
làm đầu của rôbốt,
làm đầu của rôbốt,
hoặc một cái thuyền nhỏ
để thả xuống sông".
để thả xuống sông".
00:57
or for a canoe to paddle down a river."
17
45924
2240
Chúng hiểu giá trị
của việc tái sử dụng đồ vật.
của việc tái sử dụng đồ vật.
01:00
They understand the value
of the second life of products.
of the second life of products.
18
48188
3434
Vậy nên, tôi cho rằng
01:04
So, I think thrift is
a perfect counterpoint
a perfect counterpoint
19
52530
3253
tằn tiện là một đối trọng tuyệt vời
trong thời đại mà ta đang sống.
trong thời đại mà ta đang sống.
01:07
to the current age which we live in.
20
55807
1746
Các sản phẩm ngày nay
đều có thể được thay mới.
đều có thể được thay mới.
01:09
All of our current products
are replaceable.
are replaceable.
21
57990
2224
01:12
When we get that bright, new, shiny toy,
22
60238
2354
Bạn mua một món đồ chơi mới toanh
01:14
it's because, basically,
we got rid of the old one.
we got rid of the old one.
23
62616
2462
để thay thế món đồ cũ đã vứt đi.
01:17
The idea of that is, of course,
it's great in the moment,
it's great in the moment,
24
65807
3982
Thoạt nghe có vẻ rất tuyệt
01:21
but the challenge is,
as we keep doing this,
as we keep doing this,
25
69813
2914
nhưng khó khăn là,
nếu cứ tiếp tục như thế,
nếu cứ tiếp tục như thế,
01:24
we're going to cause a problem.
26
72751
1706
ta vô tình gây rắc rối.
01:26
That problem is that
there is really no way.
there is really no way.
27
74481
3310
Đó là, thực ra,
không có sự "vứt bỏ" nào cả.
không có sự "vứt bỏ" nào cả.
01:29
When you throw something away,
it typically goes into a landfill.
it typically goes into a landfill.
28
77815
3433
Khi bạn "vứt bỏ" thứ gì đó ,
nó thường sẽ được đưa đến bãi rác.
01:33
Now, a landfill is basically something
which is not going to go away,
which is not going to go away,
29
81903
3579
Bãi rác không tự nhiên biến mất
mà càng ngày càng bành trướng.
01:37
and it's increasing.
30
85506
1166
01:38
At the moment, we have about
1.3 billion tons of material every year
1.3 billion tons of material every year
31
86696
4443
Hiện tại, mỗi năm,
có khoảng 1.3 tỉ tấn rác
có khoảng 1.3 tỉ tấn rác
được đưa đến bãi rác.
01:43
going into landfills.
32
91163
1453
01:44
By 2100, it's going to be
about four billion tons.
about four billion tons.
33
92640
2696
Và đến năm 2100,
con số này sẽ tăng lên đến bốn tỉ tấn.
con số này sẽ tăng lên đến bốn tỉ tấn.
Sẽ tốt hơn
nếu chúng ta bắt đầu tằn tiện.
nếu chúng ta bắt đầu tằn tiện.
01:48
See, instead, I'd prefer
if we started thrifting.
if we started thrifting.
34
96109
2554
Hãy cân nhắc đến các vật liệu
tạo thành sản phẩm,
tạo thành sản phẩm,
01:51
What that means is, we consider materials
when they go into products
when they go into products
35
99122
5112
khi chúng được sử dụng,
01:56
and also when they get used,
36
104258
1391
và không sử dụng nữa:
khi nào ta có thể tái sử dụng chúng?
khi nào ta có thể tái sử dụng chúng?
01:57
and, at the end of their life:
When can they be used again?
When can they be used again?
37
105673
2784
Quan niệm này sẽ thay đổi
cách ta nhìn nhận về rác thải,
cách ta nhìn nhận về rác thải,
02:00
It's the idea of completely changing
the way we think about waste,
the way we think about waste,
38
108481
3113
"rác thải" sẽ không còn là
một từ bẩn thỉu --
một từ bẩn thỉu --
02:03
so waste is no longer a dirty word --
39
111618
1773
chúng ta sẽ không
cần dùng đến nó.
cần dùng đến nó.
02:05
we almost remove
the word "waste" completely.
the word "waste" completely.
40
113415
2135
Tất cả những gì ta thấy
là "tài nguyên".
là "tài nguyên".
02:07
All we're looking to is resources.
41
115574
1899
Tài nguyên tạo nên sản phẩm này
02:09
Resource goes into a product
42
117497
1334
02:10
and then can basically go
into another product.
into another product.
43
118855
2396
được tái chế thành sản phẩm khác.
Chúng ta từng rất giỏi tằn tiện.
02:15
We used to be good at thrifting.
44
123228
1633
Bà tôi đã từng dùng
những túi đựng hạt cây
những túi đựng hạt cây
02:17
My grandmother, again,
used to use old seed packets
used to use old seed packets
45
125236
2706
để dán tường nhà tắm.
02:19
to paper the bathroom walls.
46
127966
1403
Tôi nghĩ
vẫn còn nhiều công ty
vẫn còn nhiều công ty
02:21
I think, though, there are companies
out there who understand this value
out there who understand this value
47
129393
3437
xem trọng
và đang tuyên truyền giá trị này.
và đang tuyên truyền giá trị này.
02:24
and are promoting it.
48
132854
1206
Rất nhiều các công nghệ mới
được phát triển
được phát triển
02:26
And a lot of the technologies
that have been developed for the smart age
that have been developed for the smart age
49
134466
3413
giúp "giảm thiểu", "tái sử dụng"
và "tằn tiện" hiệu quả hơn.
và "tằn tiện" hiệu quả hơn.
02:29
can also be adapted to reduce,
reuse and also thrift more proficiently.
reuse and also thrift more proficiently.
50
137903
3997
Là một nhà vật liệu học,
02:34
And as a materials scientist,
51
142741
1582
tôi quan sát được trong vài thập kỷ qua,
02:36
what I've been tracking
over the last couple of decades
over the last couple of decades
52
144347
2595
các công ty đã tằn tiện thông minh hơn,
02:38
is how companies
are getting smart at thrifting,
are getting smart at thrifting,
53
146966
2279
hiểu hơn về quan niệm này,
và thu lợi nhuận từ nó.
và thu lợi nhuận từ nó.
02:41
how they're able
to understand this concept
to understand this concept
54
149269
2031
02:43
and profit from it.
55
151324
1174
Tôi sẽ đưa ra hai ví dụ.
02:45
I'm going to give you two examples.
56
153341
1726
Một ví dụ tích cực,
và một ví dụ không mấy tích cực.
và một ví dụ không mấy tích cực.
02:47
The first one, a good one;
the second one, not so good.
the second one, not so good.
57
155091
2620
Đầu tiên là ngành công nghiệp ô tô.
02:49
The first is the automotive industry.
58
157735
2062
02:51
Not always known as the most
innovative or creative of industries,
innovative or creative of industries,
59
159821
3117
Tuy không phải là ngành tiên tiến
và phát triển nhất
và phát triển nhất
nhưng ngành này tái chế rất hiệu quả.
02:54
but it turns out, they're really,
really good at recycling their products.
really good at recycling their products.
60
162962
3528
02:58
Ninety-five percent of every single car
that goes on the road
that goes on the road
61
166839
2888
Khoảng 95% xe ngoài thị trường
là xe tái chế.
là xe tái chế.
03:01
gets recycled here.
62
169751
1310
Trong số đó,
khoảng 75% của một chiếc xe
khoảng 75% của một chiếc xe
03:03
And of that car, about
75 percent of the entire car
75 percent of the entire car
63
171085
3333
03:06
actually gets used again.
64
174442
1667
được tái sử dụng hoàn toàn.
Bao gồm các linh kiện nhôm, thép,
03:08
That includes, of course,
the old steel and aluminum
the old steel and aluminum
65
176584
2570
cũng như nhựa từ các phụ tùng nội thất,
03:11
but then also the plastics
from the fender and the interiors,
from the fender and the interiors,
66
179178
3813
thuỷ tinh từ cửa sổ, kính chiếu hậu,
và lốp xe.
và lốp xe.
03:15
glass from the windows and the windshield
67
183015
1991
03:17
and also the tires.
68
185030
1468
Họ có cả một ngành công nghiệp
03:18
There's a mature and successful industry
that deals with these old cars
that deals with these old cars
69
186522
3992
chuyên xử lý các xe đã qua sử dụng.
Họ phuc hồi các linh kiện,
và tái sử dụng chúng
và tái sử dụng chúng
03:22
and basically recycles them
and puts them back into use
and puts them back into use
70
190538
3023
như là xe mới hoặc sản phẩm mới khác.
03:25
as new cars or other new products.
71
193585
2126
Ngay cả với xe chạy pin,
03:28
Even as we move towards
battery-powered cars,
battery-powered cars,
72
196165
2745
các công ty tuyên bố
có thể tái chế lên đến 90% vật liệu,
có thể tái chế lên đến 90% vật liệu,
03:31
there are companies that claim
they can recycle up to 90 percent
they can recycle up to 90 percent
73
199496
3057
03:34
of the 11 million tons of batteries
that are going to be with us in 2020.
that are going to be with us in 2020.
74
202577
3741
trong tổng số 11 triệu tấn pin
được sử dụng vào năm 2020.
được sử dụng vào năm 2020.
Mặc dù nó không hoàn hảo,
03:39
That, I think, is not perfect,
75
207117
1485
nhưng đó là một khởi đầu tốt,
và ngày càng trở nên tốt hơn.
và ngày càng trở nên tốt hơn.
03:40
but it's certainly good,
and it's getting better.
and it's getting better.
76
208626
2356
03:43
The industry that's not doing so well
is the architecture industry.
is the architecture industry.
77
211403
3297
Bên cạnh đó, ngành kiến trúc
lại là một dẫn chứng không mấy tích cực.
lại là một dẫn chứng không mấy tích cực.
Khi xây dựng,
ta không nghĩ đến việc dỡ bỏ.
ta không nghĩ đến việc dỡ bỏ.
03:48
One of the challenges
with architecture has always been
with architecture has always been
78
216045
2603
03:50
when we build up, we don't think
about taking down.
about taking down.
79
218672
2405
Chúng ta không tháo dỡ mà là phá hủy.
03:53
We don't dismantle,
we don't disassemble, we demolish.
we don't disassemble, we demolish.
80
221101
3365
03:56
That's a challenge,
81
224490
1159
Đó là một thử thách
03:57
because it ends up that about a third
of all landfill waste in the US
of all landfill waste in the US
82
225673
3280
vì 1/3 rác thải ở Mỹ
là rác thải xây dựng.
04:00
is architecture.
83
228977
1165
04:02
We need to think differently about this.
84
230911
1984
Chúng ta cần nghĩ khác về vấn đề này.
04:04
There are programs that can actually
reduce some of this material.
reduce some of this material.
85
232919
3134
Có những cách
để giảm thiểu những rác thải đó.
để giảm thiểu những rác thải đó.
Một ví dụ điển hình:
04:08
A good example is this.
86
236077
1246
04:09
These are actually bricks that are made
from old demolition waste,
from old demolition waste,
87
237347
3341
những viên gạch này
được làm từ phế liệu xây dựng
được làm từ phế liệu xây dựng
04:12
which includes the glass,
the rubble, the concrete.
the rubble, the concrete.
88
240712
3389
bao gồm thủy tinh, cao su và bê tông.
Bạn đổ mọi thứ vào máy nghiền, bật nhiệt,
04:16
You put up a grinder,
put it all together, heat it up
put it all together, heat it up
89
244125
2582
và làm ra chúng
để phục vụ các công trình khác.
để phục vụ các công trình khác.
04:18
and make these bricks we can
basically build more buildings from.
basically build more buildings from.
90
246731
3079
Nhưng đó chỉ là phần nhỏ
trong những thứ ta cần.
trong những thứ ta cần.
04:21
But it's only a fraction of what we need.
91
249834
1971
04:23
My hope is that with big data
and geotagging,
and geotagging,
92
251829
4581
Tôi hy vọng với nguồn dữ liệu lớn
và việc gắn thẻ địa lý
và việc gắn thẻ địa lý
ta có thể tạo ra thay đổi.
04:28
we can actually change that,
93
256434
1342
04:29
and be more thrifty
when it comes to buildings.
when it comes to buildings.
94
257800
2253
Ta sẽ tằn tiện hơn khi xây dựng.
04:32
If there's a building down the block
which is being demolished,
which is being demolished,
95
260077
3135
Nếu có một tòa nhà sắp bị phá hủy,
liệu có những nguyên liệu
04:35
are there materials there
96
263236
1428
04:36
that the new building
being built here can use?
being built here can use?
97
264688
2452
ta có thể dùng
cho những tòa nhà đang được xây?
cho những tòa nhà đang được xây?
04:39
Can we use that, the ability to understand
98
267482
2683
Ta có thể hiểu rằng
các vật liệu của ngôi nhà đó
các vật liệu của ngôi nhà đó
04:42
that all the materials available
in that building are still usable?
in that building are still usable?
99
270189
3183
vẫn còn có thể tái sử dụng?
04:45
Can we then basically put them
into a new building,
into a new building,
100
273396
2689
Liệu có thể dùng chúng
cho những toà nhà mới,
cho những toà nhà mới,
04:48
without actually losing
any value in the process?
any value in the process?
101
276752
2760
mà vẫn đảm bảo chất lượng?
Nào, giờ thì hãy
nghĩ đến những lĩnh vực khác.
nghĩ đến những lĩnh vực khác.
04:53
So now let's think about other industries.
102
281068
2096
04:55
What are other industries doing
to create thrift?
to create thrift?
103
283188
2527
Những ngành khác đang làm gì để tằn tiện?
04:57
Well, it turns out
that there are plenty of industries
that there are plenty of industries
104
285739
2562
Chà, hóa ra có rất nhiều ngành
đang tính đến rác thải
và xem liệu có thể làm gì với nó.
và xem liệu có thể làm gì với nó.
05:00
that are also thinking
about their own waste
about their own waste
105
288325
2061
05:02
and what we can do with it.
106
290410
1291
05:03
A simple example is the waste
that they basically belch out
that they basically belch out
107
291725
2884
Ví dụ như là khí thải mà họ thải ra
trong quá trình công nghiệp.
05:06
as part of industrial processes.
108
294633
1569
05:08
Most metal smelters give off
an awful lot of carbon dioxide.
an awful lot of carbon dioxide.
109
296226
3171
Đa phần các lò nung kim loại
thải ra khá nhiều các-bon đi-ô-xít.
thải ra khá nhiều các-bon đi-ô-xít.
05:11
Turns out, there's a company
called Land Detector
called Land Detector
110
299704
2524
Một công ty tên Land Detector
05:14
that's actually working in China
and also soon in South Africa,
and also soon in South Africa,
111
302252
3003
làm việc ở Trung Quốc và Nam Phi
05:17
that's able to take that waste gas --
112
305279
2899
có thể nhận lượng khí thải đó
05:20
about 700,000 tons per smelter --
113
308202
3272
khoảng 700.000 tấn mỗi lò
và biến nó thành
400.000 tấn ê-tha-nôn,
400.000 tấn ê-tha-nôn,
05:24
and then turn it into
about 400,000 tons of ethanol,
about 400,000 tons of ethanol,
114
312101
2947
05:27
which is equivalent to basically powering
250,000, or quarter of a million, cars
250,000, or quarter of a million, cars
115
315072
4543
tương đương với nhiên liệu
cho 250.000 xe ô tô trong một năm.
cho 250.000 xe ô tô trong một năm.
05:31
for a year.
116
319639
1151
Đó là cách tái chế rất hiệu quả.
05:32
That's a very effective use of waste.
117
320814
1880
Vậy còn những thứ
gần gũi hơn với chúng ta?
gần gũi hơn với chúng ta?
05:36
How about products more close to home?
118
324125
2464
Đây là một giải pháp đơn giản
05:38
This is a simple solution.
119
326613
1663
vẫn xoay quanh việc
giảm thiểu và tái sử dụng
giảm thiểu và tái sử dụng
05:40
And it, again, takes the idea
of reducing, reusing,
of reducing, reusing,
120
328300
2864
05:43
but then also with economic advantage.
121
331188
2143
nhưng cũng đem lại lợi ích kinh tế.
Một sự thay đổi đơn giản
trong việc cắt may.
trong việc cắt may.
05:45
So it's a simple process
of changing from a cut and sew,
of changing from a cut and sew,
122
333355
2905
05:48
where typically between
20 and 30 materials are used
20 and 30 materials are used
123
336284
3151
Có từ 20-30 nguyên liệu được sử dụng,
05:51
which are cut from a large cloth and then
sewn together or even sometimes glued,
sewn together or even sometimes glued,
124
339459
3959
được cắt ra từ một miếng vải lớn, sau đó,
may lại hoặc được đính vào nhau,
may lại hoặc được đính vào nhau,
họ thay đổi bằng cách đan chiếc giày.
05:55
they changed it and said
that they just knitted the shoe.
that they just knitted the shoe.
125
343442
2676
05:58
The advantage with this is not just
a simplification of the process,
a simplification of the process,
126
346142
3261
Lợi ích của việc này không chỉ là
đơn giản hóa công việc
đơn giản hóa công việc
mà còn: "Tôi sử dụng một loại
nguyên liệu, tôi không lãng phí gì cả"
nguyên liệu, tôi không lãng phí gì cả"
06:01
it's also, "I've got one material.
I have zero waste,"
I have zero waste,"
127
349427
3167
06:04
and then also, "I'm able to potentially
recycle that at the end of its life."
recycle that at the end of its life."
128
352618
3856
và cũng là:"Tôi có thể tái chế nó
khi nó bị vứt bỏ"
khi nó bị vứt bỏ"
Sản xuất kỹ thuật số đang cho phép
ta tiết kiệm hiệu quả hơn.
ta tiết kiệm hiệu quả hơn.
06:10
Digital manufacturing is also allowing us
to do this more effectively.
to do this more effectively.
129
358260
3309
Trong trường hợp này, nó thực sự tạo ra
giới hạn lý thuyết của sức bền.
giới hạn lý thuyết của sức bền.
06:13
In this case, it's actually creating
the theoretical limit of strength
the theoretical limit of strength
130
361593
3311
06:16
for a material:
131
364928
1152
Đây là hình dạng bền chắc nhất
của mọi loại vật chất.
của mọi loại vật chất.
06:18
you cannot get any stronger
for the amount of material
for the amount of material
132
366104
2582
06:20
than this shape.
133
368710
1169
Đó là một hình khối đơn giản.
06:22
So it's a basic simple block,
134
370624
1620
06:24
but the idea is, I can extrapolate this,
I can make it into large formats,
I can make it into large formats,
135
372268
3583
Nhưng ý tưởng là, tôi có thể từ đó,
tạo ra một dạng lớn hơn,
tạo ra một dạng lớn hơn,
06:27
I can make it into buildings, bridges,
136
375875
1994
có thể là toà nhà, cây cầu,
06:29
but also airplane wings and shoes.
137
377893
1936
cánh máy bay hoặc những đôi giày.
Ý tưởng ở đây là:
tối thiểu lượng nguyên liệu.
tối thiểu lượng nguyên liệu.
06:32
The idea here is, I'm minimizing
the amount of material.
the amount of material.
138
380260
2834
Đây là một ví dụ tốt từ kiến trúc.
06:36
Here's a good example from architecture.
139
384101
2037
Thường thì, những đốt kim loại này
được dùng để cố định bạt lớn.
được dùng để cố định bạt lớn.
06:38
Typically, these sorts of metal nodes
are used to hold up large tent structures.
are used to hold up large tent structures.
140
386895
4135
Trong trường hợp này, nó được dùng
cho một trung tâm mua sắm ở Hague.
cho một trung tâm mua sắm ở Hague.
06:43
In this case, it in was in the Hague,
along a shopping center.
along a shopping center.
141
391054
2937
06:46
They used 1600
of the materials on the left.
of the materials on the left.
142
394015
2455
Họ dùng 1600 đốt bên trái.
06:48
The difference is, by using
the solution on the right,
the solution on the right,
143
396982
2548
Điểm khác biệt là, bằng cách
sử dụng đốt bên phải,
sử dụng đốt bên phải,
06:51
they cut down the number of steps
from seven to one,
from seven to one,
144
399554
2817
họ giảm số bước từ bảy xuống còn một
06:54
because the one on the left
is currently welded,
is currently welded,
145
402395
2277
vì đốt bên trái được hàn
06:56
the one on the right
is simply just printed.
is simply just printed.
146
404696
2050
đốt bên phải được in (3D)
06:58
And it was able to reduce waste to zero,
147
406770
2191
Điều đó giúp loại bỏ rác thải hoàn toàn,
07:00
cost less money
148
408985
1563
tốn ít tiền hơn,
07:02
and also, because it's made out of steel,
149
410572
2166
đồng thời, vì được làm từ thép,
07:04
can be eventually recycled
at the end of its life.
at the end of its life.
150
412762
2475
nó có thể được tái chế
khi không còn sử dụng.
khi không còn sử dụng.
Tự Nhiên cũng tằn tiện khá hiệu quả.
07:09
Nature also is very effective at thrift.
151
417824
2673
Tự Nhiên không có rác thải.
07:12
Think about it: nature has zero waste.
152
420521
2207
07:14
Everything is useful for another process.
153
422752
2135
Mọi thứ đều có tác dụng
cho một quá trình nào đó.
cho một quá trình nào đó.
Trong trường hợp này
là na-nô xen-lu-lô-zơ.
là na-nô xen-lu-lô-zơ.
07:17
So, in this case, nanocellulose,
154
425569
2095
07:19
which is basically one of the very fine
building blocks of cellulose,
building blocks of cellulose,
155
427688
3255
Đây là một cấu trúc của xen-lu-lô-zơ,
07:22
which is one of the materials
that makes trees strong,
that makes trees strong,
156
430967
3670
một trong những thành phần
giúp cây khỏe mạnh.
giúp cây khỏe mạnh.
07:27
you can isolate it, and it works
very much like carbon fiber.
very much like carbon fiber.
157
435053
3286
Bạn có thể tách nó, và nó hoạt
động hệt như sợi các-bon.
động hệt như sợi các-bon.
Vậy nên, tách từ một cái cây,
chuyển nó thành sợi,
chuyển nó thành sợi,
07:30
So, take that from a tree,
form it into fibers,
form it into fibers,
158
438363
2778
07:33
and then those fibers
can strengthen things,
can strengthen things,
159
441165
2191
rồi dùng chúng để làm
mọi thứ chắc chắn hơn
mọi thứ chắc chắn hơn
07:35
such as airplanes, buildings, cars.
160
443380
2600
như cho máy bay, nhà cửa, xe cộ.
07:38
The advantage of this, though,
is it's not just bioderived,
is it's not just bioderived,
161
446291
2804
Lợi ích của việc này là không chỉ
có nguồn gốc thực vật,
có nguồn gốc thực vật,
một nguồn tài nguyên tái tạo được
07:41
comes from a renewable resource,
162
449119
1626
07:42
but also that it is transparent,
163
450769
1840
mà nó còn trong suốt
07:44
so it can be used in consumer electronics,
as well as food packaging.
as well as food packaging.
164
452633
3380
nên có thể dùng trong điện gia dụng
cũng như đóng gói đồ ăn
cũng như đóng gói đồ ăn
Không tệ với một nguyên liệu có
nguồn gốc từ chính khu vườn của bạn.
nguồn gốc từ chính khu vườn của bạn.
07:48
Not bad for something that basically
comes from the backyard.
comes from the backyard.
165
456363
3043
07:51
Another one from the biosource
is synthetic spider silk.
is synthetic spider silk.
166
459430
2830
Một thứ khác có nguồn gốc sinh học
là tơ nhện tổng hợp.
là tơ nhện tổng hợp.
Khá khó khăn
để làm tơ nhện tự nhiên
để làm tơ nhện tự nhiên
07:54
Now, it's very hard to actually
create spider silk naturally.
create spider silk naturally.
167
462921
3593
07:58
You can basically get it from spiders,
168
466538
1820
Bạn có thể lấy nó từ những con nhện
08:00
but in large numbers, they tend
to kill each other, eat each other,
to kill each other, eat each other,
169
468382
3157
nhưng nhện có xu hướng
giết và ăn thịt lẫn nhau,
giết và ăn thịt lẫn nhau,
08:03
so you've got a problem with creating it,
170
471563
1961
vậy nên, khá khó khăn
để làm được tơ nhện tự nhiên
để làm được tơ nhện tự nhiên
08:05
in the same way you do with regular silk.
171
473548
1956
so với tơ thường.
08:07
So what you can do is instead
take the DNA from the spider,
take the DNA from the spider,
172
475528
2796
Vậy thay vào đó, bạn lấy DNA từ nhện,
08:10
and put it into various different things.
173
478348
1985
đưa nó vào những thứ khác nhau.
08:12
You can put it into bacteria,
you can put it into yeast,
you can put it into yeast,
174
480357
2689
Bạn có thể đưa nó vào vi khuẩn,
vào các loại men,
vào các loại men,
08:15
you can put it into milk.
175
483070
1206
có thể cho vào sữa.
08:16
And what you can do then is,
176
484300
1936
Và sau đó, bạn thấy,
08:18
the milk or the bacteria produce
in much larger volumes
in much larger volumes
177
486260
2928
sữa hoặc vi khuẩn sinh ra nhiều hơn,
08:21
and then from that, spin a yarn
and then create a fabric or a rope.
and then create a fabric or a rope.
178
489212
4085
và từ đó, xe chỉ, tạo ra
một miếng vải hoặc sợi dây.
một miếng vải hoặc sợi dây.
Những thứ có nguồn gốc sinh học
có sức mạnh rất lớn
có sức mạnh rất lớn
08:25
Again, bioderived, has incredible
strength -- about the same as Kevlar --
strength -- about the same as Kevlar --
179
493677
3563
như sợi Kevlar
08:29
so they're using it in things like
bulletproof vests and helmets
bulletproof vests and helmets
180
497264
3080
nên họ dùng nó cho những thứ như
áo chống đạn, mũ bảo hiểm và áo khoác.
áo chống đạn, mũ bảo hiểm và áo khoác.
08:32
and outdoor jackets.
181
500368
1153
Nó có ứng dụng tuyệt vời.
08:33
It has a great performance.
182
501545
1303
08:34
But again, it's bioderived,
and at the end of its life,
and at the end of its life,
183
502872
2597
Và vì có nguồn gốc sinh học
nên khi không sử dụng nữa,
nên khi không sử dụng nữa,
08:37
it potentially can go back
into the soil and get composted
into the soil and get composted
184
505493
2739
nó có thể được dùng làm phân trộn
08:40
to again be potentially used
as a new material.
as a new material.
185
508256
2296
và trở thành một nguyên liệu mới.
Cuối cùng, tôi xin giới thiệu
một thứ có nguồn gốc sinh học
một thứ có nguồn gốc sinh học
08:44
I'd like to leave you with one
last form which is biobased,
last form which is biobased,
186
512201
2778
08:47
but this, I think,
is like the ultimate thrift.
is like the ultimate thrift.
187
515003
2214
mà theo tôi, là thứ
có tính tằn tiện nhất.
có tính tằn tiện nhất.
08:49
Think about the poster child
for conspicuous consumption.
for conspicuous consumption.
188
517241
2714
Một ví dụ về sự lạm dụng:
08:51
It's the water bottle.
189
519979
1269
Đó là chai nước.
08:53
We have too many of them,
they're basically going everywhere,
they're basically going everywhere,
190
521712
2883
Chúng ta có quá nhiều chai nước,
ở khắp mọi nơi,
ở khắp mọi nơi,
gây vấn đề cho đại dương.
08:56
they're a problem in the ocean.
191
524619
1838
Chúng ta làm gì với chúng?
08:58
What do we do with them?
192
526481
1533
09:00
This process is able
not just to recycle them,
not just to recycle them,
193
528038
2579
Quá trình này
không chỉ giúp tái chế chúng,
không chỉ giúp tái chế chúng,
mà còn là tái chế vĩnh viễn.
09:02
but to recycle them infinitely.
194
530641
1498
09:04
Why is that interesting?
195
532163
1257
Sao nó lại thú vị ? Bởi khi
ta nghĩ đến tái chế và tái sử dụng,
ta nghĩ đến tái chế và tái sử dụng,
09:05
Because when we think
about reusing and recycling,
about reusing and recycling,
196
533444
2501
kim loại, thủy tinh, những thứ tương tự,
có thể tái chế bao nhiêu lần tuỳ ý.
có thể tái chế bao nhiêu lần tuỳ ý.
09:08
metals, glass, things like that,
can be recycled as many times as you like.
can be recycled as many times as you like.
197
536538
5142
Phần kim loại trong xe bạn
09:13
There's metal in your car
198
541704
1562
có thể đến từ
một chiếc Oldsmobile đời 1950,
một chiếc Oldsmobile đời 1950,
09:15
that may well have come
from a 1950s Oldsmobile,
from a 1950s Oldsmobile,
199
543290
2794
09:18
because you can recycle it infinitely
with no loss of performance.
with no loss of performance.
200
546108
3151
vì bạn có thể tái chế nó mãi mãi
mà giảm chất lượng.
mà giảm chất lượng.
09:21
Plastics offer about
once or twice of recycling,
once or twice of recycling,
201
549283
2707
Sản phẩm từ nhựa
chỉ có thể tái chế một hoặc hai lần,
chỉ có thể tái chế một hoặc hai lần,
09:24
whether it's a bottle,
whether it's a chair --
whether it's a chair --
202
552014
2174
khi nó là chai, khi nó là ghế,
09:26
whatever it is, if it's carpet --
203
554212
1597
bất cứ là gì, có thể là thảm -
09:27
after two times of recycling, whether
it goes back into another chair, etc,
it goes back into another chair, etc,
204
555833
3570
sau hai lần tái chế, hoặc là trở thành
một cái ghế khác, vân vân...
một cái ghế khác, vân vân...
09:31
it tends to lose strength,
it's no longer of any use.
it's no longer of any use.
205
559427
2494
nó sẽ mất đi sức mạnh.
09:33
This, though, just using a few enzymes,
is able to recycle it infinitely.
is able to recycle it infinitely.
206
561945
3491
Chỉ cần dùng một vài loại en-zim,
ta có thể tái chế chúng mãi mãi.
ta có thể tái chế chúng mãi mãi.
09:37
I take a bottle or a chair
or some other plastic product,
or some other plastic product,
207
565460
3445
Tôi lấy một cái chai hoặc cái ghế,
hoặc thứ gì đó làm từ nhựa,
hoặc thứ gì đó làm từ nhựa,
09:40
I basically put it in with a few enzymes,
they break it apart,
they break it apart,
208
568929
3299
đưa vào đó một vài loại en-zim,
09:44
they basically put it back
into its original molecules.
into its original molecules.
209
572252
2614
làm nó trở về dạng phân tử gốc.
09:46
And then from those molecules,
210
574890
1451
Và từ những phân tử đó,
09:48
you can build another chair
or carpet or bottle.
or carpet or bottle.
211
576365
2882
bạn có thể làm ra ghế
hoặc một cái thảm khác.
hoặc một cái thảm khác.
Sự tái chế này là vĩnh viễn
09:51
So, the cycle is infinite.
212
579673
1733
Lợi ích của việc này, chắc chắn là
09:53
The advantage with that, of course,
213
581966
1698
09:55
is that you have potentially
zero loss of material resources.
zero loss of material resources.
214
583688
3254
bạn không lãng phí
bất kì một nguyên liệu nào.
bất kì một nguyên liệu nào.
09:58
Again, the perfect idea of thrift.
215
586966
1924
Một sự tằn tiện hoàn hảo.
10:02
So in conclusion, I just want to have
you think about -- if you make anything,
you think about -- if you make anything,
216
590090
4592
Để kết luận, tôi muốn các bạn nghĩ về việc
- nếu các bạn làm thứ gì đó,
- nếu các bạn làm thứ gì đó,
nếu bạn làm công việc thiết kế
10:06
if you're any part of a design firm,
217
594706
1769
10:08
if you basically
are refurbishing your house --
are refurbishing your house --
218
596499
2602
hoặc trang trí lại nhà cửa,
10:11
any aspect where you make something,
219
599125
2611
bất cứ khía cạnh nào,
hãy nghĩ xem liệu sản phẩm của bạn
có thể được tái sử dụng.
có thể được tái sử dụng.
10:13
think about how that product
could potentially be used
could potentially be used
220
601760
3214
10:16
as a second life, or third life
or fourth life.
or fourth life.
221
604998
2396
lần một, hai, ba hoặc bốn.
10:19
Design in the ability for it
to be taken apart.
to be taken apart.
222
607418
2764
Hãy thiết kế
để nó có thể được phân rã.
để nó có thể được phân rã.
Với tôi, đó là sự tằn tiện tốt nhất,
10:23
That, to me, is the ultimate thrift,
223
611466
1770
10:25
and I think that's basically
what my grandmother would love.
what my grandmother would love.
224
613260
3089
và tôi nghĩ đó là điều
mà bà tôi hằng mong muốn.
mà bà tôi hằng mong muốn.
10:28
(Applause)
225
616373
4613
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Andrew Dent - Material innovatorA leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products.
Why you should listen
Dr. Andrew Dent plays a key role in the expansion of Material ConneXion’s technical knowledge base. His research directs the implementation of consulting projects and the selection of innovative, sustainable and advanced materials to Material ConneXion’s library. As the Executive Vice President of Research at Material ConneXion and Chief Material Scientist at SANDOW, Dent has helped hundreds of clients -- from Whirlpool and Adidas to BMW and Procter & Gamble -- develop or improve their products through the use of innovative materials.
Prior to joining Material ConneXion, Dent held a number of research positions both in industry and academia. At Rolls Royce PLC, he specialized in turbine blades for the present generation of jet engines. He has completed postdoctoral research at Cambridge University and at the Center for Thermal Spray Research, SUNY, Stony Brook, NY. Other research projects during this period, included work for the US Navy, DARPA, NASA and the British Ministry of Defense. He received his PhD in materials science from the University of Cambridge.
Dent is a frequent speaker on sustainable and innovative material strategies, having given talks at TEDxGrandRapids and TEDNYC, and he is the co-author of the Material Innovation book series, which includes Packaging Design, Product Design and Architecture. Dent has also contributed to numerous publications on the subject of material science including Fast Company, The Economist and the Financial Times.
Andrew Dent | Speaker | TED.com