TEDNYC
Andrew Dent: To eliminate waste, we need to rediscover thrift
Andrew Dent: Atık oranını azaltmak için tutumluluğu yeniden keşfetmeliyiz
Filmed:
Readability: 3.9
1,373,310 views
Andrew Dent, bir şeyleri çöpe atmak konusuna dikkat çekiyor ve şöyle söylüyor: -- yemek artıklarını, kırık bir oyuncağı ya da bir çift eski çorabı çöpe attığınızda bunların kaçınılmaz sonu gittikte büyüyen atık sahası oluyor. Ama biz ürünlerimizi yaratma ve yeniden yeniden yapma konusunda daha akıllı olabiliriz.-- Dent tutumluluk konusunda dikkat çekici örnekler veriyor - Bu örnekler ihtiyacımız olan nesneleri kullanma- yeniden kullanma fikrini ve böylelikle yeni bir şey almak zorunda kalmamamız konusunu ele aldığı gibi aynı zamanda naoselülozdan yapılma elektronikleri ve plastiği geri dönüştürmede kesin çözüm olan enzimleri konu eden materyal biliminin avantajlarını da içeriyor.
Andrew Dent - Material innovator
A leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products. Full bio
A leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Biraz tasarruf hakkında konuşalım
00:12
Let's talk about thrift.
0
865
1600
Tasarruf, azaltma, yeniden kullanma
ve geri dönüştürme anlayışıdır.
ve geri dönüştürme anlayışıdır.
00:15
Thrift is a concept where you
reduce, reuse and recycle,
reduce, reuse and recycle,
1
3206
4538
Ama bence ekonomik açıdan
yüksek bir değişim potansiyeli var.
yüksek bir değişim potansiyeli var.
00:19
but yet with an economic aspect
I think has a real potential for change.
I think has a real potential for change.
2
7768
3558
00:25
My grandmother, she knew about thrift.
3
13209
2134
Büyükannem tutumlu biriydi.
00:27
This is her string jar.
4
15367
1691
Bu onun iplik kavanozu.
00:29
She never bought any string.
5
17082
1396
Hiçbir zaman iplik satın almadı.
00:30
Basically, she would collect string.
6
18502
1716
Onları hep biriktirdi.
00:32
It would come from the butcher's,
it would come from presents.
it would come from presents.
7
20242
2921
Kasaptan ya da hediyelerden gelirdi.
00:35
She would put it in the jar
and then use it when it was needed.
and then use it when it was needed.
8
23187
2995
Bunları kavanoza koyar
ve gerektiğinde kullanırdı.
ve gerektiğinde kullanırdı.
İster gülleri bağlasın
00:38
When it was finished,
whether it was tying up the roses
whether it was tying up the roses
9
26206
2574
ister bisikletimin bir parçasını,
00:40
or a part of my bike,
10
28804
1151
işi bitince kavanoza geri koyardı.
00:41
once finished with that,
it'd go back into the jar.
it'd go back into the jar.
11
29979
2383
Bu harika bir tasarruf fikri;
İhtiyacın olanı kullanıyorsun,
İhtiyacın olanı kullanıyorsun,
00:44
This is a perfect idea of thrift;
you use what you need,
you use what you need,
12
32386
2631
00:47
you don't actually purchase anything,
so you save money.
so you save money.
13
35041
2691
herhangi bir şey satın almıyorsun
böylece de para biriktiriyorsun.
böylece de para biriktiriyorsun.
00:50
Kids also inherently know this idea.
14
38609
2067
Çocuklar doğası gereği bu fikre aşina.
00:52
When you want to throw out
a cardboard box,
a cardboard box,
15
40700
2007
Karton bir kutuyu atmak istediğinizde
00:54
the average kid will say, "Don't!
I want to use it for a robot head
I want to use it for a robot head
16
42731
3169
genellikle bir çocuk
"Atma! Onunla robot kafası yapacağım
"Atma! Onunla robot kafası yapacağım
00:57
or for a canoe to paddle down a river."
17
45924
2240
ya da nehirde süreceğim bir kano" der.
01:00
They understand the value
of the second life of products.
of the second life of products.
18
48188
3434
Çocuklar ürünlerin ikinci bir şansları
olduğunun farkında.
olduğunun farkında.
Bu yüzden, bence tutumluluk
içinde yaşadığımız zamanda
içinde yaşadığımız zamanda
01:04
So, I think thrift is
a perfect counterpoint
a perfect counterpoint
19
52530
3253
harika bir karşı görüş.
01:07
to the current age which we live in.
20
55807
1746
Günümüzde bütün ürünler değiştirilebilir.
01:09
All of our current products
are replaceable.
are replaceable.
21
57990
2224
01:12
When we get that bright, new, shiny toy,
22
60238
2354
Yepyeni bir oyuncak almamızın sebebi
01:14
it's because, basically,
we got rid of the old one.
we got rid of the old one.
23
62616
2462
genellikle eskiyi elden çıkarmamız oluyor.
Bu elbette o an için harika bir fikir
01:17
The idea of that is, of course,
it's great in the moment,
it's great in the moment,
24
65807
3982
ama sorun şu ki
biz bunu yapmaya devam ettikçe
biz bunu yapmaya devam ettikçe
01:21
but the challenge is,
as we keep doing this,
as we keep doing this,
25
69813
2914
başka bir soruna neden oluyoruz.
01:24
we're going to cause a problem.
26
72751
1706
01:26
That problem is that
there is really no way.
there is really no way.
27
74481
3310
Esas problem başka bir yol olmaması.
Bir şeyi attığımız zaman,
o şey genellikle çöplüğe gidiyor.
o şey genellikle çöplüğe gidiyor.
01:29
When you throw something away,
it typically goes into a landfill.
it typically goes into a landfill.
28
77815
3433
01:33
Now, a landfill is basically something
which is not going to go away,
which is not going to go away,
29
81903
3579
Çöplük öncelikli olarak
yok olmayan bir şey
yok olmayan bir şey
01:37
and it's increasing.
30
85506
1166
ve büyüyor.
01:38
At the moment, we have about
1.3 billion tons of material every year
1.3 billion tons of material every year
31
86696
4443
Her yıl yaklaşık 1,3 milyar ton ürün
01:43
going into landfills.
32
91163
1453
çöpe gidiyor.
01:44
By 2100, it's going to be
about four billion tons.
about four billion tons.
33
92640
2696
2100 yılında, yaklaşık
4 milyar tona çıkacak.
4 milyar tona çıkacak.
01:48
See, instead, I'd prefer
if we started thrifting.
if we started thrifting.
34
96109
2554
Yani, bunun yerine
tutumlu olmaya başlasak.
tutumlu olmaya başlasak.
01:51
What that means is, we consider materials
when they go into products
when they go into products
35
99122
5112
Bunun anlamı,
malzemeler ürüne dönüştüğünde,
malzemeler ürüne dönüştüğünde,
01:56
and also when they get used,
36
104258
1391
ayrıca kullanıldıklarında
01:57
and, at the end of their life:
When can they be used again?
When can they be used again?
37
105673
2784
ve miadları dolduğunda şunu düşünsek:
Tekrar ne zaman kullanılabilir?
Tekrar ne zaman kullanılabilir?
02:00
It's the idea of completely changing
the way we think about waste,
the way we think about waste,
38
108481
3113
Bu, atıklar hakkındaki düşüncelerimizi
tamamen değiştirir,
tamamen değiştirir,
02:03
so waste is no longer a dirty word --
39
111618
1773
"atık" kirli bir kelime olmaktan çıkar.
02:05
we almost remove
the word "waste" completely.
the word "waste" completely.
40
113415
2135
"Atık" kelimesini neredeyse
tamamen yok ederiz.
tamamen yok ederiz.
02:07
All we're looking to is resources.
41
115574
1899
Ona kaynak olarak bakarız.
02:09
Resource goes into a product
42
117497
1334
Kaynak ürüne dönüşür
02:10
and then can basically go
into another product.
into another product.
43
118855
2396
ve sonra da başka bir ürüne...
Eskiden tasarrufta iyiydik.
02:15
We used to be good at thrifting.
44
123228
1633
Yine anneannem,
banyo duvarlarını kaplamak için
banyo duvarlarını kaplamak için
02:17
My grandmother, again,
used to use old seed packets
used to use old seed packets
45
125236
2706
eski tohum paketlerini kullanırdı.
02:19
to paper the bathroom walls.
46
127966
1403
Ben yine de bu değeri anlayan
ve destekleyen şirketlerin
ve destekleyen şirketlerin
02:21
I think, though, there are companies
out there who understand this value
out there who understand this value
47
129393
3437
olduğunu düşünüyorum.
02:24
and are promoting it.
48
132854
1206
02:26
And a lot of the technologies
that have been developed for the smart age
that have been developed for the smart age
49
134466
3413
Akıl çağı için geliştirilen çoğu teknoloji
kullanımı kısmaya, yeniden kullanıma
ve tasarrufa kolayca adapte edilebilir.
ve tasarrufa kolayca adapte edilebilir.
02:29
can also be adapted to reduce,
reuse and also thrift more proficiently.
reuse and also thrift more proficiently.
50
137903
3997
02:34
And as a materials scientist,
51
142741
1582
Bir malzeme bilimci olarak,
02:36
what I've been tracking
over the last couple of decades
over the last couple of decades
52
144347
2595
şirketlerin son birkaç on yılda
tasarrufta ne kadar ustalaştığını
tasarrufta ne kadar ustalaştığını
02:38
is how companies
are getting smart at thrifting,
are getting smart at thrifting,
53
146966
2279
kavramı nasıl anladıklarını
02:41
how they're able
to understand this concept
to understand this concept
54
149269
2031
ve nasıl kâr
elde ettiklerini araştırıyorum.
elde ettiklerini araştırıyorum.
02:43
and profit from it.
55
151324
1174
02:45
I'm going to give you two examples.
56
153341
1726
Size iki örnek vereceğim.
02:47
The first one, a good one;
the second one, not so good.
the second one, not so good.
57
155091
2620
Birincisi iyi ama ikincisi
o kadar iyi sayılmaz.
o kadar iyi sayılmaz.
İlki otomotiv sektörü.
02:49
The first is the automotive industry.
58
157735
2062
En yenilikçi ya da yaratıcı endüstri
olarak bilinmese de
olarak bilinmese de
02:51
Not always known as the most
innovative or creative of industries,
innovative or creative of industries,
59
159821
3117
ürünlerinin geri dönüşümü
konusunda fazlasıyla iyiler.
konusunda fazlasıyla iyiler.
02:54
but it turns out, they're really,
really good at recycling their products.
really good at recycling their products.
60
162962
3528
02:58
Ninety-five percent of every single car
that goes on the road
that goes on the road
61
166839
2888
Trafiğe çıkan her arabanın %95'i
burada geri dönüştürülüyor.
03:01
gets recycled here.
62
169751
1310
03:03
And of that car, about
75 percent of the entire car
75 percent of the entire car
63
171085
3333
Ve o arabanın tamamının
neredeyse %75'i aslında
yeniden kullanılıyor.
yeniden kullanılıyor.
03:06
actually gets used again.
64
174442
1667
Bu dönüşümde hurda çelik
ve alüminyum gibi
ve alüminyum gibi
03:08
That includes, of course,
the old steel and aluminum
the old steel and aluminum
65
176584
2570
03:11
but then also the plastics
from the fender and the interiors,
from the fender and the interiors,
66
179178
3813
aynı zamanda çamurluktaki
ve aracın içindeki plastikler,
ve aracın içindeki plastikler,
03:15
glass from the windows and the windshield
67
183015
1991
yan ve ön camlar;
ve tekerlekler de dönüştürülüyor.
03:17
and also the tires.
68
185030
1468
Bu eski arabalarla ilgilenip
onları geri dönüşüme sokan
onları geri dönüşüme sokan
03:18
There's a mature and successful industry
that deals with these old cars
that deals with these old cars
69
186522
3992
ve yeni arabalar ya da başka şeyler olarak
03:22
and basically recycles them
and puts them back into use
and puts them back into use
70
190538
3023
kullanılabilir hale getiren
olgun ve başarılı bir endüstri var.
olgun ve başarılı bir endüstri var.
03:25
as new cars or other new products.
71
193585
2126
03:28
Even as we move towards
battery-powered cars,
battery-powered cars,
72
196165
2745
Şarj edilebilen pilli araçlara
doğru ilerlerken
doğru ilerlerken
bazı şirketler, 2020'de hayatımızda olacak
03:31
there are companies that claim
they can recycle up to 90 percent
they can recycle up to 90 percent
73
199496
3057
11 milyon ton bataryayı %90'a kadar
geri dönüştürebileceğini iddia ediyor.
geri dönüştürebileceğini iddia ediyor.
03:34
of the 11 million tons of batteries
that are going to be with us in 2020.
that are going to be with us in 2020.
74
202577
3741
03:39
That, I think, is not perfect,
75
207117
1485
Bence bu mükemmel değil ama kesinlikle iyi
03:40
but it's certainly good,
and it's getting better.
and it's getting better.
76
208626
2356
ve sürekli de daha iyiye gidiyor.
03:43
The industry that's not doing so well
is the architecture industry.
is the architecture industry.
77
211403
3297
Bu konuda çok iyi olmayan
endüstri ise mimarlık.
endüstri ise mimarlık.
03:48
One of the challenges
with architecture has always been
with architecture has always been
78
216045
2603
Mimarlığın en zorlu yanlarından biri
bir şey inşa ederken yıkımı düşünmememiz.
03:50
when we build up, we don't think
about taking down.
about taking down.
79
218672
2405
03:53
We don't dismantle,
we don't disassemble, we demolish.
we don't disassemble, we demolish.
80
221101
3365
Biz sökmüyoruz
ya da parçalamıyoruz, yıkıyoruz.
ya da parçalamıyoruz, yıkıyoruz.
03:56
That's a challenge,
81
224490
1159
Bu bir zorluk
çünkü ABD'de atık sahalarındaki
atıkların üçte birinin sebebi
atıkların üçte birinin sebebi
03:57
because it ends up that about a third
of all landfill waste in the US
of all landfill waste in the US
82
225673
3280
04:00
is architecture.
83
228977
1165
inşaat.
Bunu daha farklı biçimde düşünmeliyiz.
04:02
We need to think differently about this.
84
230911
1984
04:04
There are programs that can actually
reduce some of this material.
reduce some of this material.
85
232919
3134
bu materyalin bir kısmını azaltabilen
programlar var.
programlar var.
04:08
A good example is this.
86
236077
1246
Buna iyi bir örnek.
04:09
These are actually bricks that are made
from old demolition waste,
from old demolition waste,
87
237347
3341
Eski yıkım atıklarından yapılmış
cam, moloz, beton içeren tuğlalar var.
04:12
which includes the glass,
the rubble, the concrete.
the rubble, the concrete.
88
240712
3389
04:16
You put up a grinder,
put it all together, heat it up
put it all together, heat it up
89
244125
2582
Bunların hepsi bir öğütücüye konulup
bir araya getirilerek
bir araya getirilerek
04:18
and make these bricks we can
basically build more buildings from.
basically build more buildings from.
90
246731
3079
daha fazla bina inşasında kullanılabilecek
yeni tuğlalar yapılıyor.
yeni tuğlalar yapılıyor.
04:21
But it's only a fraction of what we need.
91
249834
1971
Ama bu gerekenin sadece küçük bir kısmı.
04:23
My hope is that with big data
and geotagging,
and geotagging,
92
251829
4581
Büyük veri ve coğrafi etiketleme ile
bunu gerçekten değiştirebileceğimize
ve konu binalarsa
ve konu binalarsa
04:28
we can actually change that,
93
256434
1342
biraz daha tutumlu
olabileceğimize inanıyorum.
olabileceğimize inanıyorum.
04:29
and be more thrifty
when it comes to buildings.
when it comes to buildings.
94
257800
2253
Yıkılacak bir binada, yeni bir binanın
04:32
If there's a building down the block
which is being demolished,
which is being demolished,
95
260077
3135
04:35
are there materials there
96
263236
1428
yapımında kullanılabilecek
04:36
that the new building
being built here can use?
being built here can use?
97
264688
2452
malzemeler var mıdır?
Binadaki tüm malzemelerin
04:39
Can we use that, the ability to understand
98
267482
2683
hâlâ kullanılabilir olduğu fikrini
benimseyebilir miyiz?
benimseyebilir miyiz?
04:42
that all the materials available
in that building are still usable?
in that building are still usable?
99
270189
3183
Kullanımında herhangi bir
değer kaybı olmadan
değer kaybı olmadan
04:45
Can we then basically put them
into a new building,
into a new building,
100
273396
2689
onları doğrudan yeni binalarda
kullanabilir miyiz?
kullanabilir miyiz?
04:48
without actually losing
any value in the process?
any value in the process?
101
276752
2760
Şimdi diğer endüstrileri düşünelim.
04:53
So now let's think about other industries.
102
281068
2096
04:55
What are other industries doing
to create thrift?
to create thrift?
103
283188
2527
Diğer endüstriler
tutumluluk namına ne yapıyorlar?
tutumluluk namına ne yapıyorlar?
04:57
Well, it turns out
that there are plenty of industries
that there are plenty of industries
104
285739
2562
Kendi atıklarını ve onlarla neler
yapabileceklerini düşünen
yapabileceklerini düşünen
05:00
that are also thinking
about their own waste
about their own waste
105
288325
2061
birçok endüstri olduğu
ortaya çıkıyor.
05:02
and what we can do with it.
106
290410
1291
Basit bir örnekle
atıklar, sanayi sürecinin
atıklar, sanayi sürecinin
05:03
A simple example is the waste
that they basically belch out
that they basically belch out
107
291725
2884
bir parçası olarak resmen fışkırıyor.
05:06
as part of industrial processes.
108
294633
1569
Çoğu metal döküm tesisi doğaya
büyük oranda kardondioksit salıyor.
büyük oranda kardondioksit salıyor.
05:08
Most metal smelters give off
an awful lot of carbon dioxide.
an awful lot of carbon dioxide.
109
296226
3171
Land Detector isminde, Çin'de hizmet veren
05:11
Turns out, there's a company
called Land Detector
called Land Detector
110
299704
2524
ve yakında Güney Afrika'da da
çalışacak bir şirket var.
çalışacak bir şirket var.
05:14
that's actually working in China
and also soon in South Africa,
and also soon in South Africa,
111
302252
3003
05:17
that's able to take that waste gas --
112
305279
2899
Bu şirket dökümcü başına
05:20
about 700,000 tons per smelter --
113
308202
3272
ortalama 700.000 ton atık gazı
05:24
and then turn it into
about 400,000 tons of ethanol,
about 400,000 tons of ethanol,
114
312101
2947
ortalama 400.000 etanole çevirebiliyor.
Bu miktar 250.000 arabayı yani
çeyrek milyon arabayı bir yıl boyunca
çeyrek milyon arabayı bir yıl boyunca
05:27
which is equivalent to basically powering
250,000, or quarter of a million, cars
250,000, or quarter of a million, cars
115
315072
4543
çalıştıracak güce eş değer.
05:31
for a year.
116
319639
1151
Bu çok etkili bir atık kullanımı.
05:32
That's a very effective use of waste.
117
320814
1880
05:36
How about products more close to home?
118
324125
2464
Peki evdeki ürünlerle neler yapılabilir?
Bu basit bir çözüm.
05:38
This is a simple solution.
119
326613
1663
Ve bu, tekrardan, aza indirgeme
ve yeniden kullanma fikrini
ve yeniden kullanma fikrini
05:40
And it, again, takes the idea
of reducing, reusing,
of reducing, reusing,
120
328300
2864
05:43
but then also with economic advantage.
121
331188
2143
ekonomik avantajlarıyla birlikte
ortaya çıkarır.
ortaya çıkarır.
05:45
So it's a simple process
of changing from a cut and sew,
of changing from a cut and sew,
122
333355
2905
Geniş kıyafetlerden kesilen, dikilen
ve hatta bazen yapıştırılan
ve hatta bazen yapıştırılan
05:48
where typically between
20 and 30 materials are used
20 and 30 materials are used
123
336284
3151
normalde 20-30 civarı ürünün kullanıldığı
basit bir kesme dikme işlemiyle
ürünü değiştirdiklerini
ürünü değiştirdiklerini
05:51
which are cut from a large cloth and then
sewn together or even sometimes glued,
sewn together or even sometimes glued,
124
339459
3959
ve bir ayakkabı ördüklerini söylediler.
05:55
they changed it and said
that they just knitted the shoe.
that they just knitted the shoe.
125
343442
2676
Bunun tek avantajı işin basitliği değil
05:58
The advantage with this is not just
a simplification of the process,
a simplification of the process,
126
346142
3261
aynı zamanda şu:
"Bir malzemem var ve hiç atığım yok."
"Bir malzemem var ve hiç atığım yok."
06:01
it's also, "I've got one material.
I have zero waste,"
I have zero waste,"
127
349427
3167
06:04
and then also, "I'm able to potentially
recycle that at the end of its life."
recycle that at the end of its life."
128
352618
3856
ve hatta "Ürünün miadı dolunca
geri dönüştürme imkanım var."
geri dönüştürme imkanım var."
06:10
Digital manufacturing is also allowing us
to do this more effectively.
to do this more effectively.
129
358260
3309
Dijital üretim bunu daha da etkili
bir biçimde yapmamızı sağlıyor.
bir biçimde yapmamızı sağlıyor.
Bu durumda, ürün dayanıklılığın
teorik limitini oluşturuyor.
teorik limitini oluşturuyor.
06:13
In this case, it's actually creating
the theoretical limit of strength
the theoretical limit of strength
130
361593
3311
06:16
for a material:
131
364928
1152
Materyal miktarında bu şekilden daha güçlü
06:18
you cannot get any stronger
for the amount of material
for the amount of material
132
366104
2582
bir şey yapılamaz.
06:20
than this shape.
133
368710
1169
Bu aslında basit bir blok
06:22
So it's a basic simple block,
134
370624
1620
ama burada amaçlanan,
bu daha büyük boyutlarda uygulanabilir.
bu daha büyük boyutlarda uygulanabilir.
06:24
but the idea is, I can extrapolate this,
I can make it into large formats,
I can make it into large formats,
135
372268
3583
06:27
I can make it into buildings, bridges,
136
375875
1994
Bunlarla sadece binalar, köprüler değil
06:29
but also airplane wings and shoes.
137
377893
1936
uçak kanatları
veya ayakkabılar da yapılabilir.
veya ayakkabılar da yapılabilir.
Buradaki fikir, malzeme miktarını
en aza indirgemek.
en aza indirgemek.
06:32
The idea here is, I'm minimizing
the amount of material.
the amount of material.
138
380260
2834
İşte mimariden güzel bir örnek.
06:36
Here's a good example from architecture.
139
384101
2037
06:38
Typically, these sorts of metal nodes
are used to hold up large tent structures.
are used to hold up large tent structures.
140
386895
4135
Genelde bu tarz metal düğümler, büyük
çadırların iskelelerini tutmak içindir.
çadırların iskelelerini tutmak içindir.
Bu Hauge'da, bir alışveriş
merkezinde kullanıldı.
merkezinde kullanıldı.
06:43
In this case, it in was in the Hague,
along a shopping center.
along a shopping center.
141
391054
2937
Soldaki üründen 1600 adet kullandılar.
06:46
They used 1600
of the materials on the left.
of the materials on the left.
142
394015
2455
Aradaki fark şu, sağdaki çözümü kullanarak
06:48
The difference is, by using
the solution on the right,
the solution on the right,
143
396982
2548
06:51
they cut down the number of steps
from seven to one,
from seven to one,
144
399554
2817
aşama sayısını yediden bire çektiler.
06:54
because the one on the left
is currently welded,
is currently welded,
145
402395
2277
Çünkü soldaki hali hazırda kaynaklanmış
06:56
the one on the right
is simply just printed.
is simply just printed.
146
404696
2050
ama sağdaki yazıcıdan çıkarılmış.
06:58
And it was able to reduce waste to zero,
147
406770
2191
Böylelikle atık oranı sıfıra indirilebilir
07:00
cost less money
148
408985
1563
daha az para harcanır
07:02
and also, because it's made out of steel,
149
410572
2166
ve ayrıca çelikten olduğu için
07:04
can be eventually recycled
at the end of its life.
at the end of its life.
150
412762
2475
sonunda tekrar geri dönüşütürülebilir.
Doğa tasarruf konusunda çok iyidir.
07:09
Nature also is very effective at thrift.
151
417824
2673
07:12
Think about it: nature has zero waste.
152
420521
2207
Düşünün, doğada hiç atık olmaz.
Her şey bir diğer aşamada kullanılır.
07:14
Everything is useful for another process.
153
422752
2135
07:17
So, in this case, nanocellulose,
154
425569
2095
Bu durumda,
selülozun en küçük yapı taşlarından olan
ve ağaçları güçlü yapan şeylerden
ve ağaçları güçlü yapan şeylerden
07:19
which is basically one of the very fine
building blocks of cellulose,
building blocks of cellulose,
155
427688
3255
07:22
which is one of the materials
that makes trees strong,
that makes trees strong,
156
430967
3670
biri olan nanoselülozu yalıtabiliriz
ve karbon fibere
çok benzer bir işlev görür.
çok benzer bir işlev görür.
07:27
you can isolate it, and it works
very much like carbon fiber.
very much like carbon fiber.
157
435053
3286
Yani ağaçtan bu formu alın
ve fiberleri oluşturun
ve fiberleri oluşturun
07:30
So, take that from a tree,
form it into fibers,
form it into fibers,
158
438363
2778
07:33
and then those fibers
can strengthen things,
can strengthen things,
159
441165
2191
ve bu fiberlerle uçakları, binaları
ya da arabaları sağlamlaştırabilirsiniz.
07:35
such as airplanes, buildings, cars.
160
443380
2600
Avantajı ise sadece doğadan
elde edilmesi değil
elde edilmesi değil
07:38
The advantage of this, though,
is it's not just bioderived,
is it's not just bioderived,
161
446291
2804
aynı zamanda yenilenebilir
kaynaklardan da edinilebilmesi,
kaynaklardan da edinilebilmesi,
07:41
comes from a renewable resource,
162
449119
1626
07:42
but also that it is transparent,
163
450769
1840
ama ayrıca saydam.
07:44
so it can be used in consumer electronics,
as well as food packaging.
as well as food packaging.
164
452633
3380
Hem tüketiciye sunulan elektroniklerde
hem de yiyecek paketlemede kullanılır.
hem de yiyecek paketlemede kullanılır.
07:48
Not bad for something that basically
comes from the backyard.
comes from the backyard.
165
456363
3043
Arka bahçenizden gelen bir şey için
hiç de fena değil.
hiç de fena değil.
07:51
Another one from the biosource
is synthetic spider silk.
is synthetic spider silk.
166
459430
2830
Biyolojik kaynaklardan edinilen
bir diğer şey sentetik örümcek ağıdır.
bir diğer şey sentetik örümcek ağıdır.
Aslında örümcek ağını
doğal olarak yaratmak çok zor.
doğal olarak yaratmak çok zor.
07:54
Now, it's very hard to actually
create spider silk naturally.
create spider silk naturally.
167
462921
3593
07:58
You can basically get it from spiders,
168
466538
1820
Esasen örümcekten elde edilir
ama bir aradaki çok sayıda örümcek
birbirlerini öldürüp yeme eğilimindedir.
birbirlerini öldürüp yeme eğilimindedir.
08:00
but in large numbers, they tend
to kill each other, eat each other,
to kill each other, eat each other,
169
468382
3157
08:03
so you've got a problem with creating it,
170
471563
1961
Bu da size aynı ipek oluşumundaki
gibi bir sorun çıkarır.
08:05
in the same way you do with regular silk.
171
473548
1956
08:07
So what you can do is instead
take the DNA from the spider,
take the DNA from the spider,
172
475528
2796
Ama bunun yerine örümceğin DNA'sını alıp
08:10
and put it into various different things.
173
478348
1985
çeşitli şeylere aktarabilirsiniz.
Bu DNA'yı bakteriye, mayaya
08:12
You can put it into bacteria,
you can put it into yeast,
you can put it into yeast,
174
480357
2689
ya da süte koyabilirsiniz.
08:15
you can put it into milk.
175
483070
1206
08:16
And what you can do then is,
176
484300
1936
Ve sonrasında yapmanız gereken
08:18
the milk or the bacteria produce
in much larger volumes
in much larger volumes
177
486260
2928
büyük oranda bakteri ya da süt üretmek
ve bunu şekillendirmek, sonra da örneğin
bir kumaş ya da halat oluşturmak.
bir kumaş ya da halat oluşturmak.
08:21
and then from that, spin a yarn
and then create a fabric or a rope.
and then create a fabric or a rope.
178
489212
4085
Canlıdan elde edilmiş maddeler
inanılmaz güçlü, tıpkı Kevlar gibi.
inanılmaz güçlü, tıpkı Kevlar gibi.
08:25
Again, bioderived, has incredible
strength -- about the same as Kevlar --
strength -- about the same as Kevlar --
179
493677
3563
Bu kurşun geçirmez yeleklerde, kasklarda
08:29
so they're using it in things like
bulletproof vests and helmets
bulletproof vests and helmets
180
497264
3080
ve outdoor ceketlerde kullanılıyor.
08:32
and outdoor jackets.
181
500368
1153
08:33
It has a great performance.
182
501545
1303
Performansı çok yüksek.
08:34
But again, it's bioderived,
and at the end of its life,
and at the end of its life,
183
502872
2597
Tekrarlıyorum, bu doğadan
edinilmiştir ve ömrü dolunca
edinilmiştir ve ömrü dolunca
08:37
it potentially can go back
into the soil and get composted
into the soil and get composted
184
505493
2739
tekrar toprağa dönecek
ve yeni bir ürün olarak
ve yeni bir ürün olarak
08:40
to again be potentially used
as a new material.
as a new material.
185
508256
2296
tekrar kullanılmak için gübre olacak.
08:44
I'd like to leave you with one
last form which is biobased,
last form which is biobased,
186
512201
2778
Doğa temelli son bir örnek vermek isterim.
sanıyorum bu artık üst düzey bir tasarruf.
08:47
but this, I think,
is like the ultimate thrift.
is like the ultimate thrift.
187
515003
2214
Çarpıcı tüketimin tipik bir örneği
olarak düşünün.
olarak düşünün.
08:49
Think about the poster child
for conspicuous consumption.
for conspicuous consumption.
188
517241
2714
Su şişesi...
08:51
It's the water bottle.
189
519979
1269
Bunlardan çok fazla var, her yerdeler,
08:53
We have too many of them,
they're basically going everywhere,
they're basically going everywhere,
190
521712
2883
okyanuslarda büyük problem oluşturuyorlar.
08:56
they're a problem in the ocean.
191
524619
1838
Peki bunları ne yapacağız?
08:58
What do we do with them?
192
526481
1533
İşlem bunları sadece geri
dönüştürmekten ibaret değil,
dönüştürmekten ibaret değil,
09:00
This process is able
not just to recycle them,
not just to recycle them,
193
528038
2579
onları tamamen dönüştürmeliyiz.
09:02
but to recycle them infinitely.
194
530641
1498
Peki bu neden ilgi çekici?
09:04
Why is that interesting?
195
532163
1257
Çünkü tekrar kullanım
ve geri dönüştürmeyi düşünürsek
ve geri dönüştürmeyi düşünürsek
09:05
Because when we think
about reusing and recycling,
about reusing and recycling,
196
533444
2501
metal, cam gibi şeyler istediğiniz kadar
çok geri dönüştürülebilir.
çok geri dönüştürülebilir.
09:08
metals, glass, things like that,
can be recycled as many times as you like.
can be recycled as many times as you like.
197
536538
5142
Arabanızdaki metal,
09:13
There's metal in your car
198
541704
1562
belki de 1950'deki bir arabadan geri
dönüştürülmüş olabilir.
dönüştürülmüş olabilir.
09:15
that may well have come
from a 1950s Oldsmobile,
from a 1950s Oldsmobile,
199
543290
2794
Bunu bir verim kaybı yaşamadan
sonsuz kere geri dönüştürebilirsiniz
sonsuz kere geri dönüştürebilirsiniz
09:18
because you can recycle it infinitely
with no loss of performance.
with no loss of performance.
200
546108
3151
Ama plastikler, ister şişe olsun
ister sandalye,
ister sandalye,
09:21
Plastics offer about
once or twice of recycling,
once or twice of recycling,
201
549283
2707
isterse de halı, ne olursa olsun
09:24
whether it's a bottle,
whether it's a chair --
whether it's a chair --
202
552014
2174
yalnızca bir veya iki defa
dönüştürülebilir.
dönüştürülebilir.
09:26
whatever it is, if it's carpet --
203
554212
1597
09:27
after two times of recycling, whether
it goes back into another chair, etc,
it goes back into another chair, etc,
204
555833
3570
ikinciden sonra, sandalye veya başka bir
şey olsun ya da olmasın,
şey olsun ya da olmasın,
sağlamlığını yitirmeye meyillidir
ve artık kullanılamaz.
ve artık kullanılamaz.
09:31
it tends to lose strength,
it's no longer of any use.
it's no longer of any use.
205
559427
2494
09:33
This, though, just using a few enzymes,
is able to recycle it infinitely.
is able to recycle it infinitely.
206
561945
3491
Fakat sadece birkaç enzim kullanılarak
sonsuz kere dönüştürülebilirler.
sonsuz kere dönüştürülebilirler.
09:37
I take a bottle or a chair
or some other plastic product,
or some other plastic product,
207
565460
3445
Bir şişeyi ya da sandalyeyi
veya herhangi plastik bir ürünü alsam
veya herhangi plastik bir ürünü alsam
09:40
I basically put it in with a few enzymes,
they break it apart,
they break it apart,
208
568929
3299
ve ona birkaç enzim eklesem
parçalara ayrılırlar,
parçalara ayrılırlar,
orijinal moleküllerine ayrışırlar.
09:44
they basically put it back
into its original molecules.
into its original molecules.
209
572252
2614
Ve bu molekülleri kullanarak
09:46
And then from those molecules,
210
574890
1451
yeniden bir sandalye, halı
ya da şişe yapabilirsiniz.
ya da şişe yapabilirsiniz.
09:48
you can build another chair
or carpet or bottle.
or carpet or bottle.
211
576365
2882
09:51
So, the cycle is infinite.
212
579673
1733
Yani döngü sonsuzdur.
09:53
The advantage with that, of course,
213
581966
1698
Tabi ki de bunun avantajı
kaynak malzemede sıfır kayıp
potansiyeline sahip olmasıdır.
potansiyeline sahip olmasıdır.
09:55
is that you have potentially
zero loss of material resources.
zero loss of material resources.
214
583688
3254
Bu mükemmel bir tasarruf fikridir.
09:58
Again, the perfect idea of thrift.
215
586966
1924
Sonuç olarak
herhangi bir şey yapıyorsanız,
herhangi bir şey yapıyorsanız,
10:02
So in conclusion, I just want to have
you think about -- if you make anything,
you think about -- if you make anything,
216
590090
4592
bir tasarım firmasının üyesiyseniz
10:06
if you're any part of a design firm,
217
594706
1769
ya da sadece evinizi yeniliyorsanız,
10:08
if you basically
are refurbishing your house --
are refurbishing your house --
218
596499
2602
10:11
any aspect where you make something,
219
599125
2611
bunu tüm yönleriyle düşünmenizi istiyorum.
Bir ürünün nasıl ikinci, üçüncü
ya da dördüncü kere
ya da dördüncü kere
10:13
think about how that product
could potentially be used
could potentially be used
220
601760
3214
en iyi şekilde
kullanılabilineceğini düşünün.
kullanılabilineceğini düşünün.
10:16
as a second life, or third life
or fourth life.
or fourth life.
221
604998
2396
Bunun bir parçası olacak
biçimde tasarlayın.
biçimde tasarlayın.
10:19
Design in the ability for it
to be taken apart.
to be taken apart.
222
607418
2764
10:23
That, to me, is the ultimate thrift,
223
611466
1770
Bu benim için üst düzey tasarruf
ve bence anneannem de böylesini isterdi.
10:25
and I think that's basically
what my grandmother would love.
what my grandmother would love.
224
613260
3089
(Alkışlar)
10:28
(Applause)
225
616373
4613
ABOUT THE SPEAKER
Andrew Dent - Material innovatorA leading expert on sustainable materials, Andrew Dent has played an important part in creating a new generation of more sustainable products.
Why you should listen
Dr. Andrew Dent plays a key role in the expansion of Material ConneXion’s technical knowledge base. His research directs the implementation of consulting projects and the selection of innovative, sustainable and advanced materials to Material ConneXion’s library. As the Executive Vice President of Research at Material ConneXion and Chief Material Scientist at SANDOW, Dent has helped hundreds of clients -- from Whirlpool and Adidas to BMW and Procter & Gamble -- develop or improve their products through the use of innovative materials.
Prior to joining Material ConneXion, Dent held a number of research positions both in industry and academia. At Rolls Royce PLC, he specialized in turbine blades for the present generation of jet engines. He has completed postdoctoral research at Cambridge University and at the Center for Thermal Spray Research, SUNY, Stony Brook, NY. Other research projects during this period, included work for the US Navy, DARPA, NASA and the British Ministry of Defense. He received his PhD in materials science from the University of Cambridge.
Dent is a frequent speaker on sustainable and innovative material strategies, having given talks at TEDxGrandRapids and TEDNYC, and he is the co-author of the Material Innovation book series, which includes Packaging Design, Product Design and Architecture. Dent has also contributed to numerous publications on the subject of material science including Fast Company, The Economist and the Financial Times.
Andrew Dent | Speaker | TED.com