TED2016
Al Gore: The case for optimism on climate change
Al Gore: Cơ sở để lạc quan về biến đổi khí hậu
Filmed:
Readability: 4.4
2,065,961 views
Al Gore đưa ra 3 câu hỏi vể biến đổi khí hậu và tương lai. Đầu tiên? Chúng ta có bắt buộc phải thay đổi? Mỗi ngày, các nguồn ô nhiễm gây hiện tượng trái đất ấm lên giữ lại lượng nhiệt tương đương với 400.000 quả bơm nguyên tử cỡ Hiroshima. Nhiệt lượng này dẫn đến những cơn bão và lũ lụt dữ dội hơn, ông nói: "Xem tin tức trên tv mỗi đêm giống như đi dạo qua sách Khải Huyền." Câu hỏi thứ 2: Chúng ta có thể thay đổi không? Chúng ta thực sự đã bắt đầu rồi. vậy nên, câu hỏi lớn: Liệu chúng ta có thay đổi? Trong bài diễn thuyết hào hứng và truyền lửa này, Gore đã trả lời có. "Khi một vấn đề đạo đức có thể hoàn toàn giải quyết bằng cách chọn 1 trong 2 giữa cái gì đúng và cái gì sai, kết quả là có thể đoán được vì chúng ta là con người," ông nói. "Đó là lý do chúng ta sẽ chiến thắng điều này."
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I was excited to be a part
of the "Dream" theme,
of the "Dream" theme,
0
806
4180
Tôi đã rất hứng thú khi trở thành
một phần của chủ đề "Giấc mơ",
một phần của chủ đề "Giấc mơ",
00:17
and then I found out I'm leading off
the "Nightmare?" section of it.
the "Nightmare?" section of it.
1
5010
3379
để sau đó phát hiện ra là mình đang
dẫn phần "Ác mộng?" của nó.
dẫn phần "Ác mộng?" của nó.
00:20
(Laughter)
2
8413
3535
(Cười)
00:23
And certainly there are things
about the climate crisis that qualify.
about the climate crisis that qualify.
3
11972
4466
Và đương nhiên có vài thứ về
sự khủng hoảng khí hậu đã được chứng thực.
sự khủng hoảng khí hậu đã được chứng thực.
00:28
And I have some bad news,
4
16462
2263
Và tôi có một vài tin xấu,
00:30
but I have a lot more good news.
5
18749
2166
nhưng tôi có rất nhiều tin tốt.
00:32
I'm going to propose three questions
6
20939
3397
Tôi sẽ nêu ra 3 câu hỏi
00:36
and the answer to the first one
7
24360
2740
và câu trả lời cho câu hỏi đầu tiên
00:39
necessarily involves a little bad news.
8
27124
2367
cần thiết phải kèm theo một ít tin xấu.
00:41
But -- hang on, because the answers
to the second and third questions
to the second and third questions
9
29515
5409
Nhưng -- khoan đã, bởi câu trả lời
cho câu hỏi thứ 2 và 3
cho câu hỏi thứ 2 và 3
00:46
really are very positive.
10
34948
2113
thật sự rất khả quan.
00:49
So the first question is,
"Do we really have to change?"
"Do we really have to change?"
11
37085
4362
Vậy câu hỏi thứ nhất là,
"Chúng ta có thật sự phải thay đổi?"
"Chúng ta có thật sự phải thay đổi?"
00:54
And of course, the Apollo Mission,
among other things
among other things
12
42106
5125
Và đương nhiên, nhiệm vụ Apollo,
bên cạnh những thứ khác
bên cạnh những thứ khác
00:59
changed the environmental movement,
13
47255
2321
đã thay đổi phong trào môi trường,
01:01
really launched the modern
environmental movement
environmental movement
14
49600
2832
thật sự đã phát động phong trào môi trường
hiện đại
hiện đại
01:04
18 months after this Earthrise picture
was first seen on earth,
was first seen on earth,
15
52456
4457
18 tháng sau khi bức ảnh Trái đất mọc
được lần đầu tiên thấy trên Trái đất,
được lần đầu tiên thấy trên Trái đất,
01:08
the first Earth Day was organized.
16
56937
2600
Ngày Trái đất đầu tiên đã được tổ chức.
01:11
And we learned a lot about ourselves
17
59561
2739
Và chúng ta đã học được rất nhiều từ
chính bản thân mình
chính bản thân mình
khi nhìn lại hành tinh của chúng ta
từ vũ trụ.
từ vũ trụ.
01:14
looking back at our planet from space.
18
62324
2890
Và một trong những thứ ta đã học được
01:17
And one of the things that we learned
19
65238
1793
01:19
confirmed what the scientists
have long told us.
have long told us.
20
67055
2443
đã khẳng định những gì các nhà khoa học
nói từ lâu.
nói từ lâu.
01:21
One of the most essential facts
21
69522
2042
Một trong những yếu tố thiết yếu
01:23
about the climate crisis
has to do with the sky.
has to do with the sky.
22
71588
2820
về khủng hoảng khí hậu, có liên quan đến
bầu trời.
bầu trời.
01:26
As this picture illustrates,
23
74432
1776
Và bức ảnh này chỉ ra được rằng,
01:28
the sky is not the vast
and limitless expanse
and limitless expanse
24
76232
3041
bầu trời không phải là khoảng không
rộng lớn không có giới hạn
rộng lớn không có giới hạn
01:31
that appears when we look up
from the ground.
from the ground.
25
79297
2832
xuất hiện khi chúng ta nhìn lên
từ mặt đất.
từ mặt đất.
01:34
It is a very thin shell of atmosphere
26
82153
3853
Nó chỉ là một lớp vỏ khí quyển rất mỏng
01:38
surrounding the planet.
27
86030
1395
bao quanh hành tinh này.
01:40
That right now is the open sewer
for our industrial civilization
for our industrial civilization
28
88449
5196
Và hiện tại, đang trở thành ống cống mở
cho nền văn minh công nghiệp của chúng ta
cho nền văn minh công nghiệp của chúng ta
01:45
as it's currently organized.
29
93669
1880
ngay khi nó đang được sắp xếp.
01:47
We are spewing 110 million tons
30
95573
3622
Chúng ta đang thải ra 110 triệu tấn
01:51
of heat-trapping global warming pollution
into it every 24 hours,
into it every 24 hours,
31
99219
4968
các chất thải giữ nhiệt gây ra hiện tượng
ấm lên toàn cầu vào nó mỗi 24h,
ấm lên toàn cầu vào nó mỗi 24h,
01:56
free of charge, go ahead.
32
104211
1556
không hề tốn phí, cứ làm đi.
01:58
And there are many sources
of the greenhouse gases,
of the greenhouse gases,
33
106533
2495
Và có rất nhiều nguồn khí thải nhà kính
02:01
I'm certainly not going
to go through them all.
to go through them all.
34
109052
2240
Tôi chắc chắn sẽ không nói hết
toàn bộ chúng.
toàn bộ chúng.
02:03
I'm going to focus on the main one,
35
111316
1694
Tôi sẽ tập trung những cái chính,
02:05
but agriculture is involved,
diet is involved, population is involved.
diet is involved, population is involved.
36
113034
4388
nhưng nông nghiệp có liên quan, thực phẩm
có liên quan, dân số có liên quan.
có liên quan, dân số có liên quan.
02:09
Management of forests, transportation,
37
117446
2483
Việc quản lý rừng, giao thông,
02:11
the oceans, the melting of the permafrost.
38
119953
2068
biển cả, và sự tan chảy băng ở 2 cực.
02:14
But I'm going to focus
on the heart of the problem,
on the heart of the problem,
39
122458
2406
Nhưng tôi sẽ tập trung vào cốt lõi
của vấn đề,
của vấn đề,
02:16
which is the fact that we still rely
on dirty, carbon-based fuels
on dirty, carbon-based fuels
40
124888
4515
đó là sự thật rằng chúng ta vẫn dựa dẫm
vào nguồn năng lượng bẩn, từ carbon
vào nguồn năng lượng bẩn, từ carbon
02:21
for 85 percent of all the energy
that our world burns every year.
that our world burns every year.
41
129427
6439
cho khoảng 85% nguồn năng lượng mà
thế giới chúng ta đốt mỗi năm.
thế giới chúng ta đốt mỗi năm.
02:27
And you can see from this image
that after World War II,
that after World War II,
42
135890
3676
Và các bạn có thể thấy từ hình ảnh này
rằng sau Chiến tranh thế giới thứ 2,
rằng sau Chiến tranh thế giới thứ 2,
02:31
the emission rates
started really accelerating.
started really accelerating.
43
139590
2908
tỷ lệ khí thải đã bắt đầu gia tăng
thật sự.
thật sự.
02:34
And the accumulated amount
of man-made, global warming pollution
of man-made, global warming pollution
44
142522
3329
Và lượng tích lũy chất thải nhân tạo,
gây ấm lên toàn cầu
gây ấm lên toàn cầu
02:37
that is up in the atmosphere now
45
145875
1526
mà giờ đang bao lấy không khí
02:39
traps as much extra heat energy
as would be released
as would be released
46
147425
3734
thu giữ thêm một lượng nhiệt năng
bằng với lượng được phát ra
bằng với lượng được phát ra
02:43
by 400,000 Hiroshima-class
atomic bombs exploding
atomic bombs exploding
47
151183
5449
bởi 400,000 quả bom nguyên tử cùng cỡ
với quả ở Hiroshima khi phát nổ
với quả ở Hiroshima khi phát nổ
02:48
every 24 hours, 365 days a year.
48
156656
3013
mỗi 24 giờ, 356 ngày một năm.
02:52
Fact-checked over and over again,
49
160494
1818
Sự thật đã được kiểm chứng nhiều lần,
02:54
conservative, it's the truth.
50
162336
2197
những người bảo thủ, đó là sự thật.
02:56
Now it's a big planet, but --
51
164557
2096
Bây giờ đây là một hành tin lớn, nhưng --
02:59
(Explosion sound)
52
167131
2001
(Tiếng nổ)
03:01
that is a lot of energy,
53
169156
1623
Chừng đó là rất nhiều năng lượng,
03:02
particularly when you multiply it
400,000 times per day.
400,000 times per day.
54
170803
5403
đặc biệt là khi các bạn nhân nó với
400,000 lần mỗi ngày.
400,000 lần mỗi ngày.
03:08
And all that extra heat energy
55
176881
1509
Và lượng nhiệt năng thêm đó
03:10
is heating up the atmosphere,
the whole earth system.
the whole earth system.
56
178414
2976
đang nung nóng bầu khí quyền,
toàn bộ hệ thống Trái đất.
toàn bộ hệ thống Trái đất.
03:13
Let's look at the atmosphere.
57
181414
1950
Hãy thử nhìn vào bầu khí quyển.
03:15
This is a depiction
58
183388
1290
Đây là sự miêu tả
03:16
of what we used to think of as
the normal distribution of temperatures.
the normal distribution of temperatures.
59
184702
5465
cho những thứ mà chúng ta từng nghĩ
là sự phân bổ thông thường của nhiệt độ.
là sự phân bổ thông thường của nhiệt độ.
03:22
The white represents
normal temperature days;
normal temperature days;
60
190191
3087
Màu trắng thể hiện cho những ngày
có nhiệt độ bình thường;
có nhiệt độ bình thường;
03:25
1951-1980 are arbitrarily chosen.
61
193302
3041
1951-1980 được chọn như là điển hình.
03:28
The blue are cooler than average days,
62
196367
1880
Màu xanh có nghĩa là mát hơn trung bình
03:30
the red are warmer than average days.
63
198271
2251
màu đỏ là ấm hơn trung bình ngày.
03:32
But the entire curve has moved
to the right in the 1980s.
to the right in the 1980s.
64
200546
4158
Nhưng toàn bộ đường cong đã và đang
dịch sang phải vào những năm 1980.
dịch sang phải vào những năm 1980.
03:36
And you'll see
in the lower right-hand corner
in the lower right-hand corner
65
204728
2151
Và các bạn sẽ thấy thấp dưới góc trái
03:38
the appearance of statistically
significant numbers
significant numbers
66
206903
2443
sự hiện diện của những con số thống kê
rõ ràng
rõ ràng
03:41
of extremely hot days.
67
209370
1578
của những ngày cực kỳ nóng.
03:42
In the 90s, the curve shifted further.
68
210972
1973
Vào thập niên 90s, đường cong dịch xa hơn
03:44
And in the last 10 years,
you see the extremely hot days
you see the extremely hot days
69
212969
3691
và trong vòng 10 năm trở lại đây,
các bạn thấy những ngày cực kỳ nóng
các bạn thấy những ngày cực kỳ nóng
03:48
are now more numerous
than the cooler than average days.
than the cooler than average days.
70
216684
3667
bây giờ đã áp đảo hơn những ngày
mát hơn trung bình.
mát hơn trung bình.
03:52
In fact, they are 150 times more common
on the surface of the earth
on the surface of the earth
71
220375
5456
Sự thật là, chúng phổ biến hơn 150 lần
trên bề mặt Trái đất
trên bề mặt Trái đất
03:57
than they were just 30 years ago.
72
225855
3381
hơn chúng đã từng cách đây 30 năm.
04:01
So we're having
record-breaking temperatures.
record-breaking temperatures.
73
229713
3070
Vậy, chúng ta đang có những nhiệt độ
đạt kỷ lục.
đạt kỷ lục.
14/15 những năm nóng nhất chưa từng có
được đo bằng các dụng cụ
được đo bằng các dụng cụ
04:04
Fourteen of the 15 of the hottest years
ever measured with instruments
ever measured with instruments
74
232807
3323
04:08
have been in this young century.
75
236154
1539
rơi vào thể kỷ mới này.
04:09
The hottest of all was last year.
76
237717
2533
Năm nóng nhất trong tất cả là năm ngoái,
04:12
Last month was the 371st month in a row
77
240274
3497
Tháng vừa rồi là tháng thứ 371 liên tiếp
04:15
warmer than the 20th-century average.
78
243795
2167
ấm hơn trung bình của thế kỷ 20.
04:17
And for the first time,
not only the warmest January,
not only the warmest January,
79
245986
3180
Và lần đầu tiên,
không chỉ là tháng 1 ấm nhất,
không chỉ là tháng 1 ấm nhất,
04:21
but for the first time, it was more
than two degrees Fahrenheit warmer
than two degrees Fahrenheit warmer
80
249190
5061
nhưng lần đầu tiền, là tháng 1 có trên
2 độ F ấm
2 độ F ấm
04:26
than the average.
81
254275
2082
hơn trung bình.
04:28
These higher temperatures
are having an effect on animals,
are having an effect on animals,
82
256381
3904
Những nhiệt độ cao như thế này,
đang ảnh hưởng đến các loại động vật,
đang ảnh hưởng đến các loại động vật,
04:32
plants, people, ecosystems.
83
260309
3063
cây cối, con người, hệ sinh thái.
04:35
But on a global basis, 93 percent
of all the extra heat energy
of all the extra heat energy
84
263396
4922
Nhưng theo cơ bản toàn cầu, 93%
của toàn lượng nhiệt năng thêm
của toàn lượng nhiệt năng thêm
04:40
is trapped in the oceans.
85
268342
1416
bị kẹt lại trong đại dương.
04:42
And the scientists can measure
the heat buildup
the heat buildup
86
270116
2207
Và các nhà khoa học có thể đo
sự tăng nhiệt
sự tăng nhiệt
04:44
much more precisely now
87
272347
1269
chính xác hơn rất nhiều
04:45
at all depths: deep, mid-ocean,
88
273640
2231
tại mọi độ sâu: đáy thẳm, mặt giữa,
04:47
the first few hundred meters.
89
275895
2040
vài trăm mét đầu
04:49
And this, too, is accelerating.
90
277959
2595
và tất cả đều đang gia tăng.
04:52
It goes back more than a century.
91
280578
1629
Điều này bắt đầu từ hơn 1 thế kỷ.
04:54
And more than half of the increase
has been in the last 19 years.
has been in the last 19 years.
92
282231
4387
và hơn 1 nửa sự gia tăng thuộc về 19 năm
gần đây.
gần đây.
04:58
This has consequences.
93
286642
1323
Điều này chứa những hậu quả
04:59
The first order of consequence:
94
287989
1543
Hậu quả đầu tiên:
05:01
the ocean-based storms get stronger.
95
289556
1954
Bão trên biển trở nên mạnh hơn.
05:03
Super Typhoon Haiyan
went over areas of the Pacific
went over areas of the Pacific
96
291534
2452
Siêu bão Haiyan đã đi qua khu vực
Thái Bình Dương
Thái Bình Dương
05:06
five and a half degrees Fahrenheit
warmer than normal
warmer than normal
97
294010
3319
mà ở đó nhiệt độ cao hơn 5.5 độ F
so với bình thường
so với bình thường
05:09
before it slammed into Tacloban,
98
297353
2493
trước khi đổ bộ vào Tacloban,
05:11
as the most destructive storm
ever to make landfall.
ever to make landfall.
99
299870
4023
với tư cách là cơn bão có sức hủy hoại
lớn nhất từng đổ bộ vào đất liền.
lớn nhất từng đổ bộ vào đất liền.
05:15
Pope Francis, who has made
such a difference to this whole issue,
such a difference to this whole issue,
100
303917
4620
Giáo hoàng Francis, người đã tạo
nên điều khác biệt cho toàn bộ vấn đề này,
nên điều khác biệt cho toàn bộ vấn đề này,
05:20
visited Tacloban right after that.
101
308561
2305
đã thăm Tacloban ngay sau đó.
05:22
Superstorm Sandy went over
areas of the Atlantic
areas of the Atlantic
102
310890
2579
Siêu bão Sandy đã đi qua khu vực biển
Atlantic
Atlantic
05:25
nine degrees warmer than normal
103
313493
2358
9 độ ấm hơn bình thường
05:27
before slamming into
New York and New Jersey.
New York and New Jersey.
104
315875
2887
trước khi đổ bộ vào New York và
New Jersey.
New Jersey.
05:31
The second order of consequences
are affecting all of us right now.
are affecting all of us right now.
105
319954
3168
Hậu quả vị trí thứ 2 đang ảnh hưởng đến
toàn bộ chúng ta hiện tại.
toàn bộ chúng ta hiện tại.
05:35
The warmer oceans are evaporating
much more water vapor into the skies.
much more water vapor into the skies.
106
323146
5731
Đại dương ấm lên khiến nước bốc hơi
nhanh hơn lên bầu trời.
nhanh hơn lên bầu trời.
05:40
Average humidity worldwide
has gone up four percent.
has gone up four percent.
107
328901
3830
Độ ẩm trung bình toàn thế giới
đã tăng lên 4%
đã tăng lên 4%
05:44
And it creates these atmospheric rivers.
108
332755
2693
Và điều này tạo nên những
con sông khí quyển.
con sông khí quyển.
05:47
The Brazilian scientists
call them "flying rivers."
call them "flying rivers."
109
335472
3018
Những nhà khoa học Brazil gọi chúng là
"những dòng sông bay".
"những dòng sông bay".
05:50
And they funnel all of that
extra water vapor over the land
extra water vapor over the land
110
338514
4743
Và chúng thu giữ tất cả các lượng nước
bốc hơi khắp mặt đất
bốc hơi khắp mặt đất
05:55
where storm conditions trigger
these massive record-breaking downpours.
these massive record-breaking downpours.
111
343281
5262
nơi có những điều kiện tạo cơn bão
gây ra những trận mưa lớn kỷ lục.
gây ra những trận mưa lớn kỷ lục.
06:00
This is from Montana.
112
348567
2740
Đây là từ Montana
06:03
Take a look at this storm last August.
113
351331
2323
Hãy nhìn vào cơn bão tháng 8 vừa rồi.
06:05
As it moves over Tucson, Arizona.
114
353678
2319
Khi nó di chuyển qua Tucson, Arizona.
06:08
It literally splashes off the city.
115
356021
3784
Nó thật sự cuốn bay cả thành phố.
06:11
These downpours are really unusual.
116
359829
3203
Những trận mưa lớn này thật sự
rất bất thường,
rất bất thường,
06:15
Last July in Houston, Texas,
117
363056
3151
Tháng 7 vừa rồi ở Houston, Texas,
06:18
it rained for two days,
162 billion gallons.
162 billion gallons.
118
366231
2954
trời đã mưa suốt 2 ngày, 162 tỷ gallon.
06:21
That represents more than two days
of the full flow of Niagara Falls
of the full flow of Niagara Falls
119
369209
4063
Chừng đó tương đương với lượng dòng chảy
đầy của thác Niagara trong 2 ngày
đầy của thác Niagara trong 2 ngày
06:25
in the middle of the city,
120
373296
1245
ngay giữa thành phố
06:26
which was, of course, paralyzed.
121
374565
1903
nơi mà, đương nhiên, đã bị tê liệt.
06:28
These record downpours are creating
historic floods and mudslides.
historic floods and mudslides.
122
376492
4348
Những trận mưa kỷ lục này đang tạo ra
những trận lụt và và lũ quét lịch sử.
những trận lụt và và lũ quét lịch sử.
06:32
This one is from Chile last year.
123
380864
3414
Cái này đến từ Chile năm ngoái.
06:37
And you'll see that warehouse going by.
124
385175
3143
Và các bạn sẽ thấy cái nhà kho
chạy ngang qua.
chạy ngang qua.
06:40
There are oil tankers cars going by.
125
388342
2604
Còn có thêm xe bồn chứa dầu nữa.
06:42
This is from Spain last September,
126
390970
1936
Cái này từ Tây Ban Nha tháng 9 trước,
06:44
you could call this the running
of the cars and trucks, I guess.
of the cars and trucks, I guess.
127
392930
4094
các bạn có thể gọi đây là cuộc chạy đua
của xe hơi và xe tải, tôi đoán vậy.
của xe hơi và xe tải, tôi đoán vậy.
06:49
Every night on the TV news now
is like a nature hike
is like a nature hike
128
397865
2828
Mọi tối trên bản tin TV hiện nay giống
đi bộ thiên nhiên
đi bộ thiên nhiên
06:52
through the Book of Revelation.
129
400717
1531
qua sách Khải huyền vậy.
06:54
(Laughter)
130
402575
2391
(Cười)
06:56
I mean, really.
131
404990
1361
Ý tôi là, thật đấy.
06:59
The insurance industry
has certainly noticed,
has certainly noticed,
132
407056
2646
Nền công nghiệp bảo hiểm chắc chắn
đã và đang chú ý đến
đã và đang chú ý đến
07:01
the losses have been mounting up.
133
409726
2220
những tổn thất đang gia tăng.
07:03
They're not under any illusions
about what's happening.
about what's happening.
134
411970
3598
Họ không mang ảo tưởng
về những thứ đang xảy ra.
về những thứ đang xảy ra.
07:07
And the causality requires
a moment of discussion.
a moment of discussion.
135
415972
5270
Và quan hệ nhân quả đòi hỏi phải có
thời gian nào đó để bàn bạc.
thời gian nào đó để bàn bạc.
07:13
We're used to thinking of linear cause
and linear effect --
and linear effect --
136
421266
3314
Chúng ta đang dần quen với lối suy nghĩ
hẹp về nguyên nhân và hậu quả
hẹp về nguyên nhân và hậu quả
07:16
one cause, one effect.
137
424604
1151
một nhân, một quả.
07:17
This is systemic causation.
138
425779
2802
Đây là một hệ quả ngấm ngầm.
07:21
As the great Kevin Trenberth says,
139
429009
2239
Như Kevin Trenberth vĩ đại nói,
07:23
"All storms are different now.
140
431272
1460
"Tất cả cơn bão giờ đã khác.
07:24
There's so much extra energy
in the atmosphere,
in the atmosphere,
141
432756
2239
Có rất nhiều năng lượng thừa
trong khí quyển,
trong khí quyển,
07:27
there's so much extra water vapor.
142
435019
1665
có rất nhiều hơi nước thừa.
07:28
Every storm is different now."
143
436708
2993
Mọi cơn bão giờ đã khác."
07:31
So, the same extra heat pulls
the soil moisture out of the ground
the soil moisture out of the ground
144
439725
4341
Vậy, cũng với lượng nhiệt đó đã đẩy
lượng ẩm ra khỏi mặt đất
lượng ẩm ra khỏi mặt đất
07:36
and causes these deeper, longer,
more pervasive droughts
more pervasive droughts
145
444090
4410
và gây nên những đợt hạn hán tệ hơn,
dài hơn và lan tỏa hơn
dài hơn và lan tỏa hơn
07:40
and many of them are underway right now.
146
448524
2090
và rất nhiều trong số chúng đang diễn ra.
07:42
It dries out the vegetation
147
450638
1514
Nó làm khô héo thực vật
07:44
and causes more fires
in the western part of North America.
in the western part of North America.
148
452176
3662
và gây hỏa hoạn tại
phía tây của Bắc Mỹ.
phía tây của Bắc Mỹ.
07:47
There's certainly been evidence
of that, a lot of them.
of that, a lot of them.
149
455862
3459
Chắc chắn có những bằng chứng cho
việc này, rất nhiều.
việc này, rất nhiều.
07:51
More lightning,
150
459345
1151
Nhiều sấm chớp,
07:52
as the heat energy builds up,
a considerable amount
a considerable amount
151
460520
2722
khi lượng nhiệt năng tăng cao,
cũng có một lượng đáng kể
cũng có một lượng đáng kể
07:55
of additional lightning also.
152
463266
2820
sấm chớp thêm vào.
07:58
These climate-related disasters also have
geopolitical consequences
geopolitical consequences
153
466710
6868
Những thiên tai liên quan đến khí hậu này
cũng có những hậu quả địa lý chính trị
cũng có những hậu quả địa lý chính trị
08:05
and create instability.
154
473602
1810
và tạo ra sự bất ổn.
08:07
The climate-related historic drought
that started in Syria in 2006
that started in Syria in 2006
155
475436
5276
Đợt hạn hán kỷ lục liên quan đến thời tiết
bắt đầu ở Syria vào 2006
bắt đầu ở Syria vào 2006
08:12
destroyed 60 percent
of the farms in Syria,
of the farms in Syria,
156
480736
2952
đã phá hủy 60% nông trại ở Syria,
08:15
killed 80 percent of the livestock,
157
483712
2341
giết 80% lượng vật nuôi,
08:18
and drove 1.5 million climate refugees
into the cities of Syria,
into the cities of Syria,
158
486077
4219
và khiến 1.5 triệu người tị nạn vì khí hậu
tìm đến các thành phố ở Syria,
tìm đến các thành phố ở Syria,
08:22
where they collided with another
1.5 million refugees
1.5 million refugees
159
490320
3229
nơi họ đã đụng mặt với 1.5 triệu
người tị nạn khác
người tị nạn khác
08:25
from the Iraq War.
160
493573
2016
từ chiến tranh I-rắc.
08:27
And along with other factors,
that opened the gates of Hell
that opened the gates of Hell
161
495985
4225
Và cùng với những yếu tố khác,
đã mở ra cánh cổng địa ngục
đã mở ra cánh cổng địa ngục
08:32
that people are trying to close now.
162
500234
3180
mà mọi người hiện giờ đang cố gắng
đóng lại.
đóng lại.
08:35
The US Defense Department has long warned
163
503438
2414
Bộ quốc phòng Mỹ từ lâu đã cảnh báo
08:37
of consequences from the climate crisis,
164
505876
2298
về những hậu quả từ khủng hoảng khí hậu,
08:40
including refugees,
food and water shortages
food and water shortages
165
508198
4527
bao gồm những người tị nạn,
thiếu thức ăn và nước uống
thiếu thức ăn và nước uống
08:44
and pandemic disease.
166
512749
1880
và đại dịch bệnh tật.
08:46
Right now we're seeing microbial diseases
from the tropics spread
from the tropics spread
167
514653
4729
Hiện tại, chúng ta đang chứng kiến bệnh
do vi khuẩn lan truyền từ vùng nhiệt đới
do vi khuẩn lan truyền từ vùng nhiệt đới
08:51
to the higher latitudes;
168
519406
1260
đến vùng có vĩ độ cao hơn;
08:52
the transportation revolution has had
a lot to do with this.
a lot to do with this.
169
520690
3618
cuộc cách mạng vận tải đã đóng góp lớn
trong việc gây ra điều này.
trong việc gây ra điều này.
08:56
But the changing conditions
change the latitudes in the areas
change the latitudes in the areas
170
524332
3665
Nhưng chính sự thay đổi điều kiện
thời tiết đã thay đổi phạm vi của các vùng
thời tiết đã thay đổi phạm vi của các vùng
09:00
where these microbial diseases
can become endemic
can become endemic
171
528021
3833
nơi những căn bệnh do vi khuẩn có thể
trở thành dịch bệnh
trở thành dịch bệnh
09:03
and change the range of the vectors,
like mosquitoes and ticks that carry them.
like mosquitoes and ticks that carry them.
172
531878
4739
và thay đổi phạm vi chủng loại các vật chủ
trung gian mang bệnh như muỗi và ve.
trung gian mang bệnh như muỗi và ve.
09:08
The Zika epidemic now --
173
536641
3468
Đại dịch Zika bây giờ --
09:12
we're better positioned in North America
174
540133
1917
Thật tốt khi chúng ta sống ở Bắc Mỹ
09:14
because it's still a little too cool
and we have a better public health system.
and we have a better public health system.
175
542074
4690
bởi vì ở đây hơi quá lạnh và chúng ta có
hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng tốt
hệ thống chăm sóc sức khỏe công cộng tốt
09:18
But when women in some regions
of South and Central America
of South and Central America
176
546788
4300
Nhưng khi phụ nữ ở một số khu vực tại Nam
và Trung Mỹ
và Trung Mỹ
09:23
are advised not to get pregnant
for two years --
for two years --
177
551112
2711
được khuyên rằng không nên mang thai
trong vòng 2 năm --
trong vòng 2 năm --
09:25
that's something new,
that ought to get our attention.
that ought to get our attention.
178
553847
3273
điều đó mới, và cần nhận được sự chú ý
của chúng ta
của chúng ta
09:29
The Lancet, one of the two greatest
medical journals in the world,
medical journals in the world,
179
557961
3148
Thời báo Lancet, một trong 2 tạp chí
y khoa lớn nhất thế giới,
y khoa lớn nhất thế giới,
09:33
last summer labeled this
a medical emergency now.
a medical emergency now.
180
561133
4230
hè năm ngoài đã gọi đây hiện là
một trường hợp khẩn cấp của y học.
một trường hợp khẩn cấp của y học.
09:37
And there are many factors because of it.
181
565387
2662
Và có rất nhiều yếu tố là nguyên nhân
gây ra điều này.
gây ra điều này.
09:40
This is also connected
to the extinction crisis.
to the extinction crisis.
182
568073
2797
Điều này còn liên quan đến khủng hoảng
tuyệt chủng.
tuyệt chủng.
09:42
We're in danger of losing 50 percent
of all the living species on earth
of all the living species on earth
183
570894
3547
Chúng ta đang có nguy cơ mất 50%
các giống loài đang sống trên Trái Đất
các giống loài đang sống trên Trái Đất
09:46
by the end of this century.
184
574465
1323
đến cuối thế kỷ này.
09:47
And already, land-based plants and animals
185
575812
2762
và hiện tại, những thực vật trên cạn
và nhiều loài động vật
và nhiều loài động vật
09:50
are now moving towards the poles
186
578598
1648
đang di chuyển về phía 2 cực
09:52
at an average rate of 15 feet per day.
187
580270
3383
với tốc độ trung bình 15 feet 1 ngày.
09:56
Speaking of the North Pole,
188
584661
1310
Nhắc tới Bắc Cực,
09:57
last December 29, the same storm
that caused historic flooding
that caused historic flooding
189
585995
5270
29 tháng 12 vừa rồi, cũng là cơn bão
đã gây nên trận lụt lịch sử
đã gây nên trận lụt lịch sử
10:03
in the American Midwest,
190
591289
1649
ở miền trung Tây Mỹ
10:04
raised temperatures at the North Pole
191
592962
2183
đã làm tăng nhiệt độ ở Bắc Cực
10:07
50 degrees Fahrenheit warmer than normal,
192
595169
2630
50 độ F ấm hơn bình thường,
10:09
causing the thawing of the North Pole
193
597823
2438
gây nên hiện tăng băng tan ở Bắc Cực
10:12
in the middle of the long,
dark, winter, polar night.
dark, winter, polar night.
194
600285
4612
ngay giữa đêm mùa đông Bắc cực tối tăm
và dai dẳng.
và dai dẳng.
10:16
And when the land-based ice
of the Arctic melts,
of the Arctic melts,
195
604921
3582
Và khi băng trên mặt đất tại Bắc Cực tan,
10:20
it raises sea level.
196
608527
1718
nó sẽ làm tăng mực nước biển.
10:22
Paul Nicklen's beautiful photograph
from Svalbard illustrates this.
from Svalbard illustrates this.
197
610269
3745
Bức ảnh tuyệt đẹp của Paul Nicklen từ
Svalbard cho ta thấy điều đó.
Svalbard cho ta thấy điều đó.
10:26
It's more dangerous coming off Greenland
198
614474
1960
Điều này còn nguy hiểm hơn ở Greenland
10:28
and particularly, Antarctica.
199
616458
2006
và đặc biệt là Nam Cực
10:30
The 10 largest risk cities
for sea-level rise by population
for sea-level rise by population
200
618488
4690
10 thành phố lớn nhất theo dân số đang
gặp nguy hiểm bởi mực nước biển tăng
gặp nguy hiểm bởi mực nước biển tăng
10:35
are mostly in South and Southeast Asia.
201
623202
2739
hầu hết nằm ở Nam và Đông Nam Á
10:37
When you measure it by assets at risk,
number one is Miami:
number one is Miami:
202
625965
4109
Khi các bạn đo lường theo mức độ
thiệt hại tài chính, số 1 là Miami:
thiệt hại tài chính, số 1 là Miami:
10:42
three and a half trillion dollars at risk.
203
630098
2623
3,5 tỷ tỷ đô la đang gặp nguy hiểm.
10:44
Number three: New York and Newark.
204
632745
1671
Đứng thứ 3 là New York và Newark
10:46
I was in Miami last fall
during the supermoon,
during the supermoon,
205
634440
3296
Tôi đã ở Miami mùa thu vừa rồi suốt đợt
siêu trăng,
siêu trăng,
10:49
one of the highest high-tide days.
206
637760
3111
một trong những ngày triều cường
lên cao nhất.
lên cao nhất.
10:52
And there were fish from the ocean
swimming in some of the streets
swimming in some of the streets
207
640895
3132
Và đã có những con cá từ biển,
bơi lội tung tăng trên vài con phố
bơi lội tung tăng trên vài con phố
10:56
of Miami Beach and Fort Lauderdale
208
644051
2151
ở khu vực Miami Beach và Fort Lauderdale
10:58
and Del Rey.
209
646226
1174
và Del Rey.
10:59
And this happens regularly
during the highest-tide tides now.
during the highest-tide tides now.
210
647424
2974
Điều này bây giờ diễn ra thường xuyên
suốt những đợt triều lớn
suốt những đợt triều lớn
11:02
Not with rain -- they call it
"sunny-day flooding."
"sunny-day flooding."
211
650422
2615
Vì không có mưa -- họ gọi đó là
"lụt ngày nắng"
"lụt ngày nắng"
11:05
It comes up through the storm sewers.
212
653061
4551
Nó tràn từ những đường cống bão.
11:09
And the Mayor of Miami
speaks for many when he says
speaks for many when he says
213
657636
4364
Và ngài thị trưởng của Miami đã đại diện
nhiều người khi ông nói rằng
nhiều người khi ông nói rằng
11:14
it is long past time this can be viewed
through a partisan lens.
through a partisan lens.
214
662024
4223
đã quá lâu để vấn đề này được suy xét
dưới góc độ của những đảng phái.
dưới góc độ của những đảng phái.
11:18
This is a crisis
that's getting worse day by day.
that's getting worse day by day.
215
666271
3136
Đây là một khủng hoảng, và nó đang
ngày một tệ hơn.
ngày một tệ hơn.
11:21
We have to move beyond partisanship.
216
669431
2321
Chúng ta phải còn hơn cả việc ủng hộ
phe phái.
phe phái.
11:23
And I want to take a moment
to honor these House Republicans --
to honor these House Republicans --
217
671776
3262
Và tôi muốn dành ít phút để vinh danh
những người thuộc đảng Cộng Hòa
những người thuộc đảng Cộng Hòa
11:27
(Applause)
218
675062
1054
(Vỗ tay)
11:28
who had the courage last fall
219
676140
2833
những người đã có sự dũng cảm tới
phút cuối
phút cuối
11:30
to step out and take a political risk,
220
678997
4434
để bước ra và chấp nhận rủi ro chính trị,
11:35
by telling the truth
about the climate crisis.
about the climate crisis.
221
683455
2739
để nói ra sự thật về khủng hoảng khí hậu.
11:38
So the cost of the climate
crisis is mounting up,
crisis is mounting up,
222
686218
3157
Vậy là, cái giá của khủng hoảng khí hậu
đang ngày càng gia tăng,
đang ngày càng gia tăng,
11:41
there are many of these aspects
I haven't even mentioned.
I haven't even mentioned.
223
689399
3668
có rất nhiều mặt khía cạnh mà tôi
chưa đề cập.
chưa đề cập.
11:45
It's an enormous burden.
224
693091
1973
Đây là một gánh nặng cực kì lớn.
11:47
I'll mention just one more,
225
695088
1564
Tôi sẽ chỉ đề cập thêm 1 nữa,
11:48
because the World Economic Forum
last month in Davos,
last month in Davos,
226
696676
4727
bởi vì Diễn đàn Kinh tế thế giới
tháng vừa rồi ở Davos,
tháng vừa rồi ở Davos,
11:53
after their annual survey
of 750 economists,
of 750 economists,
227
701427
3017
sau cuộc khảo sát thường niên với 750
nhà kinh tế học,
nhà kinh tế học,
11:56
said the climate crisis is now
the number one risk
the number one risk
228
704468
2860
đã nói rằng, khủng hoảng khí hậu bây giờ
là mối nguy hại số 1
là mối nguy hại số 1
11:59
to the global economy.
229
707352
1829
cho nền kinh tế thế giới.
12:01
So you get central bankers
230
709205
1318
Các chủ ngân hàng trung tâm
12:02
like Mark Carney, the head
of the UK Central Bank,
of the UK Central Bank,
231
710547
2770
như Mark Carney, đứng đầu ngân hàng
Trung Ương Anh quốc
Trung Ương Anh quốc
12:05
saying the vast majority
of the carbon reserves are unburnable.
of the carbon reserves are unburnable.
232
713341
4036
nói rằng đa số lượng carbon dự trữ là
không thể đốt cháy được.
không thể đốt cháy được.
12:09
Subprime carbon.
233
717401
1746
Carbon dưới chuẩn.
12:11
I'm not going to remind you what happened
with subprime mortgages,
with subprime mortgages,
234
719171
3291
Tôi sẽ không nhắc các bạn nhớ về những gì
đã xảy ra với nợ dưới chuẩn.
đã xảy ra với nợ dưới chuẩn.
12:14
but it's the same thing.
235
722486
1602
nhưng nó cũng tương tự vậy.
12:16
If you look at all of the carbon fuels
that were burned
that were burned
236
724112
2715
Nếu các bạn quan sát phần nhiên liệu
carbon được đốt cháy
carbon được đốt cháy
12:18
since the beginning
of the industrial revolution,
of the industrial revolution,
237
726851
2670
kể từ khi cuộc cách mạng công nghiệp
nổ ra
nổ ra
12:21
this is the quantity burned
in the last 16 years.
in the last 16 years.
238
729545
3516
đây là lượng đã được sử dụng trong vòng
16 năm gần đây.
16 năm gần đây.
12:25
Here are all the ones that are proven
and left on the books,
and left on the books,
239
733085
3579
Đây là những gì được chứng minh và ghi
trong sách vở,
trong sách vở,
12:28
28 trillion dollars.
240
736688
1788
28 tỷ tỷ đô-la.
12:30
The International Energy Agency
says only this amount can be burned.
says only this amount can be burned.
241
738500
4209
Cơ quan Năng lượng quốc tế nói rằng,
chỉ có một lượng như này có thể được dùng.
chỉ có một lượng như này có thể được dùng.
12:34
So the rest, 22 trillion dollars --
242
742733
2889
Vậy phần còn lại, 22 tỷ tỷ đô-la
12:37
unburnable.
243
745646
1197
không đốt được.
12:39
Risk to the global economy.
244
747303
2233
Nguy cơ cho nền kinh tế thế giới.
12:41
That's why divestment movement
makes practical sense
makes practical sense
245
749560
3037
Đó là lý do vì sao hành động rút đầu tư
trở nên thực tiễn hơn
trở nên thực tiễn hơn
12:44
and is not just a moral imperative.
246
752621
2580
và không chỉ là sự bắt buộc mang tính
đạo đức.
đạo đức.
12:47
So the answer to the first question,
"Must we change?"
"Must we change?"
247
755225
4170
Vậy câu trả lời cho câu hỏi đầu tiên,
"Chúng ta có buộc phải thay đổi không?"
"Chúng ta có buộc phải thay đổi không?"
12:51
is yes, we have to change.
248
759419
1924
là có, chúng ta phải thay đổi.
12:53
Second question, "Can we change?"
249
761367
1752
Câu 2, "Vậy có thể thay đổi không?"
12:55
This is the exciting news!
250
763143
2321
Đây là tin khá thú vị !
12:57
The best projections
in the world 16 years ago
in the world 16 years ago
251
765488
3505
Những dự án tốt nhất trên thế giới
cách đây 16 năm
cách đây 16 năm
13:01
were that by 2010, the world
would be able to install
would be able to install
252
769017
4031
là đến năm 2010, thế giới sẽ có thể
lắp đặt
lắp đặt
13:05
30 gigawatts of wind capacity.
253
773072
2167
30 giga oát công suất từ gió.
13:07
We beat that mark
by 14 and a half times over.
by 14 and a half times over.
254
775263
4991
Chúng ta đã đạt được hơn điều đó 14.5 lần.
13:12
We see an exponential curve
for wind installations now.
for wind installations now.
255
780278
3784
Chúng ta thấy đường cong hàm mũ của việc
dựng trạm năng lượng gió ở hiện tại.
dựng trạm năng lượng gió ở hiện tại.
13:16
We see the cost coming down dramatically.
256
784086
3575
Chúng ta thấy chi phí giảm xuống rõ rệt.
13:19
Some countries -- take Germany,
an industrial powerhouse
an industrial powerhouse
257
787685
3250
Một vài nước -- ví dụ như Đức, một
trung tâm năng lượng công nghiệp
trung tâm năng lượng công nghiệp
13:22
with a climate not that different
from Vancouver's, by the way --
from Vancouver's, by the way --
258
790959
3368
với khí hậu không khác Vancouver,
một ngày tháng 12 vừa rồi,
13:26
one day last December,
259
794351
1635
đạt 81% toàn bộ năng lượng nước đó
từ năng lượng tái tạo.
từ năng lượng tái tạo.
13:28
got 81 percent of all its energy
from renewable resources,
from renewable resources,
260
796010
3438
chủ yếu từ mặt trời và gió
13:31
mainly solar and wind.
261
799472
1633
13:33
A lot of countries are getting
more than half on an average basis.
more than half on an average basis.
262
801129
3301
Rất nhiều nước đang đạt mức hơn nửa so với
trung bình cơ bản.
trung bình cơ bản.
Thêm nhiều tin tốt:
13:36
More good news:
263
804454
1158
13:37
energy storage,
from batteries particularly,
from batteries particularly,
264
805636
3023
dự trữ năng lượng,
đặc biệt là từ pin,
đặc biệt là từ pin,
13:40
is now beginning to take off
265
808683
1594
đang bắt đầu phát triển
13:42
because the cost has been
coming down very dramatically
coming down very dramatically
266
810301
3793
bởi chi phí đang dần đi xuống
một cách rõ rệt
một cách rõ rệt
để giải quyết vấn đề gián đoạn.
13:46
to solve the intermittency problem.
267
814118
1773
13:47
With solar, the news is even
more exciting!
more exciting!
268
815915
2511
Với năng lượng mặt trời, tin này
còn đáng mừng hơn!
còn đáng mừng hơn!
13:50
The best projections 14 years ago
were that we would install
were that we would install
269
818450
3349
Những dự án tốt nhất cách đây 14 năm
là rằng chúng ta sẽ lắp đặt
là rằng chúng ta sẽ lắp đặt
13:53
one gigawatt per year by 2010.
270
821823
2547
1 giga oát 1 năm đến 2010.
13:56
When 2010 came around,
we beat that mark by 17 times over.
we beat that mark by 17 times over.
271
824394
4620
Khi thời điểm 2010 đến gần,
chúng ta đã vượt ngưỡng đó gấp 17 lần.
chúng ta đã vượt ngưỡng đó gấp 17 lần.
Năm ngoái, chúng ta đã vượt 58 lần.
14:01
Last year, we beat it by 58 times over.
272
829038
3585
14:04
This year, we're on track
to beat it 68 times over.
to beat it 68 times over.
273
832647
3240
Năm nay, chúng ta đang trên đà
vượt mức 68 lần.
vượt mức 68 lần.
Chúng ta sẽ thắng.
14:07
We're going to win this.
274
835911
1190
14:09
We are going to prevail.
275
837125
1734
Chúng ta chắc chắn sẽ thắng thế.
Đường cong hàm mũ về năng lượng mặt trời
thậm chí dốc hơn và ngày càng rõ rệt.
thậm chí dốc hơn và ngày càng rõ rệt.
14:10
The exponential curve on solar
is even steeper and more dramatic.
is even steeper and more dramatic.
276
838883
4083
14:14
When I came to this stage 10 years ago,
277
842990
1929
Khi tôi đến sân khấu này 10 năm trước
14:16
this is where it was.
278
844943
1395
Đây là vị trí của nó.
Chúng ta đang chứng kiến một cuộc
bức phá cách mạng
bức phá cách mạng
14:18
We have seen a revolutionary breakthrough
279
846894
3554
trong sự vươn lên của những đường cong
này.
này.
14:22
in the emergence
of these exponential curves.
of these exponential curves.
280
850472
3189
14:25
(Applause)
281
853685
3224
(Vỗ tay)
Và chi phí đã giảm 10% mỗi năm
14:28
And the cost has come down
10 percent per year
10 percent per year
282
856933
3497
trong vòng 30 năm.
14:32
for 30 years.
283
860454
1299
Và nó vẫn tiếp tục giảm.
14:33
And it's continuing to come down.
284
861777
2298
14:36
Now, the business community
has certainly noticed this,
has certainly noticed this,
285
864099
2646
Hiện, cộng đồng kinh doanh
đã chắc chắn chú ý điều này,
đã chắc chắn chú ý điều này,
14:38
because it's crossing
the grid parity point.
the grid parity point.
286
866769
2809
bời vì nó đang vượt qua điểm cân bằng
hiệu quả kinh tế.
hiệu quả kinh tế.
14:41
Cheaper solar penetration rates
are beginning to rise.
are beginning to rise.
287
869602
3252
Tỷ lệ thâm nhập năng lượng mặt trời rẻ hơn
đang tiếp tục tăng.
đang tiếp tục tăng.
14:44
Grid parity is understood
as that line, that threshold,
as that line, that threshold,
288
872878
3516
Cân bằng hiệu quả kinh tế là
một đường thẳng có ngưỡng,
một đường thẳng có ngưỡng,
14:48
below which renewable electricity
is cheaper than electricity
is cheaper than electricity
289
876418
3874
dưỡi ngưỡng đó thì điện có thể tái tạo
sẽ rẻ hơn điện
sẽ rẻ hơn điện
14:52
from burning fossil fuels.
290
880316
2218
tạo từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
14:54
That threshold is a little bit
like the difference
like the difference
291
882558
2693
Cái ngưỡng đó gần giống như sự khác biệt
14:57
between 32 degrees Fahrenheit
and 33 degrees Fahrenheit,
and 33 degrees Fahrenheit,
292
885275
4110
giữa 32 độ F và 33 độ F,
15:01
or zero and one Celsius.
293
889409
1586
hoặc 0 và 1 độ C.
15:03
It's a difference of more than one degree,
294
891019
2024
Sự khác biệt là hơn cả việc cách nhau
1 độ,
1 độ,
15:05
it's the difference between ice and water.
295
893067
2701
đó là sự khác biệt giữa đá và nước.
Và đó là sự khác biệt giữa những
thị trường bị đóng băng,
thị trường bị đóng băng,
15:07
And it's the difference between markets
that are frozen up,
that are frozen up,
296
895792
3944
15:11
and liquid flows of capital
into new opportunities for investment.
into new opportunities for investment.
297
899760
4532
và dòng chảy nguồn vốn vào những cơ hội
đầu tư mới.
đầu tư mới.
Đây là cơ hội kinh doanh mới lớn nhất
15:16
This is the biggest
new business opportunity
new business opportunity
298
904316
3605
15:19
in the history of the world,
299
907945
1532
trong lịch sử loài người,
và 2/3 trong số đó thuộc về mảng
cá nhân.
cá nhân.
15:21
and two-thirds of it
is in the private sector.
is in the private sector.
300
909501
3148
Chúng ta đang chứng kiến một sự bùng nổ
trong việc đầu tư mới.
trong việc đầu tư mới.
15:24
We are seeing an explosion
of new investment.
of new investment.
301
912673
3436
15:28
Starting in 2010, investments globally
in renewable electricity generation
in renewable electricity generation
302
916133
5568
Bắt đầu từ năm 2010, đầu tư toàn cầu
vào sản xuất điện năng tái tạo
vào sản xuất điện năng tái tạo
15:33
surpassed fossils.
303
921725
1533
đã vượt mặt điện hóa thạch.
Khoảng cách đang ngày một gia tăng từ
thời điểm đó.
thời điểm đó.
15:35
The gap has been growing ever since.
304
923282
2416
Những dự án cho tương lai lại càng
rõ hơn nữa,
rõ hơn nữa,
15:37
The projections for the future
are even more dramatic,
are even more dramatic,
305
925722
2948
mặc dù năng lượng hóa thạch vẫn đang được
trợ cấp
trợ cấp
15:40
even though fossil energy
is now still subsidized
is now still subsidized
306
928694
3599
15:44
at a rate 40 times larger than renewables.
307
932317
3227
ở mức 40 lần lớn hơn năng lượng tái tạo.
15:47
And by the way, if you add
the projections for nuclear on here,
the projections for nuclear on here,
308
935568
4090
Và tiện thể, nếu các bạn thêm vào đây
những dự án năng lượng nguyên tử,
những dự án năng lượng nguyên tử,
đặc biệt nếu các bạn cho rằng
nhiều việc đang được làm
nhiều việc đang được làm
15:51
particularly if you assume
that the work many are doing
that the work many are doing
309
939682
2621
15:54
to try to break through to safer
and more acceptable,
and more acceptable,
310
942327
2714
để tạo ra một dạng an toàn và
dễ chấp nhận hơn,
dễ chấp nhận hơn,
15:57
more affordable forms of nuclear,
311
945065
1839
rẻ hơn của năng lượng nguyên tử,
15:58
this could change even more dramatically.
312
946928
2443
điều này có thể thay đổi thậm chí
rõ hơn.
rõ hơn.
16:01
So is there any precedent
for such a rapid adoption
for such a rapid adoption
313
949934
2956
Vậy đã có tiền lệ nào cho việc tiếp nhận
nhanh chóng
nhanh chóng
một công nghệ mới như thế này?
16:04
of a new technology?
314
952914
1729
16:06
Well, there are many,
but let's look at cell phones.
but let's look at cell phones.
315
954667
2460
Thật ra, có nhiều,
nhưng hãy xem điện thoại di động
nhưng hãy xem điện thoại di động
Vào năm 1980, AT&T, sau đó là Ma Bell,
16:09
In 1980, AT&T, then Ma Bell,
316
957151
3373
đã trả cho McKinsey để
nghiên cứu thị trường
nghiên cứu thị trường
16:12
commissioned McKinsey to do
a global market survey
a global market survey
317
960548
2393
16:14
of those clunky new mobile phones
that appeared then.
that appeared then.
318
962965
3616
về loại điện thoại di động "cục gạch" mới
mà sau đó đã xuất hiện.
mà sau đó đã xuất hiện.
16:18
"How many can we sell
by the year 2000?" they asked.
by the year 2000?" they asked.
319
966605
3163
"Chúng ta có thể bán bao nhiêu cái đến
năm 2000?" họ hỏi.
năm 2000?" họ hỏi.
16:21
McKinsey came back and said, "900,000."
320
969792
2568
McKinsey quay trở lại và nói, "900.000".
Và đủ chắc chắn, khi năm 2000 đến,
16:24
And sure enough,
when the year 2000 arrived,
when the year 2000 arrived,
321
972384
2072
họ thật sự đã bán 900.000---
trong vòng 3 ngày đầu.
trong vòng 3 ngày đầu.
16:26
they did sell 900,000 --
in the first three days.
in the first three days.
322
974480
2578
Và tính trung bình năm,
họ đã bán 120 lần hơn thế.
họ đã bán 120 lần hơn thế.
16:29
And for the balance of the year,
they sold 120 times more.
they sold 120 times more.
323
977082
3912
16:33
And now there are more cell connections
than there are people in the world.
than there are people in the world.
324
981018
4376
Và giờ thì số lượng kết nối thuê bao
còn nhiều hơn số người trên thế giới.
còn nhiều hơn số người trên thế giới.
Vậy, tại sao họ không chỉ sai
mà lại quá sai đến vậy?
mà lại quá sai đến vậy?
16:37
So, why were they not only wrong,
but way wrong?
but way wrong?
325
985418
4469
Tôi đã tự hỏi câu hỏi này, "Tại sao?"
16:41
I've asked that question myself, "Why?"
326
989911
2400
16:44
(Laughter)
327
992335
1003
(Cười)
Và tôi nghĩ ra câu trả lời với 3 phần.
16:45
And I think the answer is in three parts.
328
993362
2233
16:48
First, the cost came down much faster
than anybody expected,
than anybody expected,
329
996122
3389
Thứ nhất, chi phí đã đi xuống nhanh hơn
nhiều người dự kiến.
nhiều người dự kiến.
16:51
even as the quality went up.
330
999535
2507
thậm chí trong khi chất lượng tăng lên.
16:54
And low-income countries, places
that did not have a landline grid --
that did not have a landline grid --
331
1002066
4272
Và những nước có thu nhập thấp, những nơi
không có hệ thống điện thoại cố định --
không có hệ thống điện thoại cố định --
16:58
they leap-frogged to the new technology.
332
1006362
2228
Họ nhảy cóc luôn sang công nghệ mới.
Sự phát triển này đã và đang xảy ra ở
các nước đang phát triển.
các nước đang phát triển.
17:00
The big expansion has been
in the developing counties.
in the developing counties.
333
1008614
3064
Vậy còn mạng lưới điện ở những nước
đang phát triển thì sao?
đang phát triển thì sao?
17:03
So what about the electricity grids
in the developing world?
in the developing world?
334
1011702
3748
Thật ra thì cũng không nóng sốt lắm.
17:07
Well, not so hot.
335
1015474
1730
Và tại nhiều vùng, chúng còn không
tồn tại.
tồn tại.
17:09
And in many areas, they don't exist.
336
1017228
2298
17:11
There are more people
without any electricity at all in India
without any electricity at all in India
337
1019550
3146
Số lượng người sống hoàn toàn không
có điện ở Ấn Độ
có điện ở Ấn Độ
còn hơn toàn bộ dân số nước Mỹ.
17:14
than the entire population
of the United States of America.
of the United States of America.
338
1022720
3122
17:17
So now we're getting this:
339
1025866
1504
Nên giờ ta tiến tới điều này:
Pin mặt trời trên các lều cỏ
17:19
solar panels on grass huts
340
1027394
1838
17:21
and new business models
that make it affordable.
that make it affordable.
341
1029256
2938
và những mô hình kinh doanh
để làm nó rẻ hơn.
để làm nó rẻ hơn.
Muhammad Yunus đã cấp vốn cho loại
như này ở Bangladesh với khoản vay nhỏ
như này ở Bangladesh với khoản vay nhỏ
17:24
Muhammad Yunus financed
this one in Bangladesh with micro-credit.
this one in Bangladesh with micro-credit.
342
1032218
4885
17:29
This is a village market.
343
1037127
1708
Đây là một khu chợ quê.
17:30
Bangladesh is now the fastest-deploying
country in the world:
country in the world:
344
1038859
2890
Bangladesh hiện đang là nước
triển khai nhanh nhất thế giới:
triển khai nhanh nhất thế giới:
trung bình 2 hệ thống mỗi phút,
ngày và đêm.
ngày và đêm.
17:33
two systems per minute
on average, night and day.
on average, night and day.
345
1041773
2412
17:36
And we have all we need:
346
1044209
1189
Và chúng ta có tất cả:
17:37
enough energy from the Sun
comes to the Earth
comes to the Earth
347
1045422
2292
năng lượng vừa đủ lấy từ Mặt trời đến
Trái Đất
Trái Đất
mỗi giờ để cung cấp năng lượng cho cả
thế giới trong vòng 1 năm.
thế giới trong vòng 1 năm.
17:39
every hour to supply the full world's
energy needs for an entire year.
energy needs for an entire year.
348
1047738
5363
17:45
It's actually a little bit
less than an hour.
less than an hour.
349
1053125
2173
Thật ra thì ít hơn 1 giờ 1 chút.
17:47
So the answer to the second question,
"Can we change?"
"Can we change?"
350
1055322
3332
Vậy câu trả lời cho câu hỏi thứ 2,
"Chúng ta có thể thay đổi không?"
"Chúng ta có thể thay đổi không?"
rõ ràng là "Có."
17:50
is clearly "Yes."
351
1058678
1923
17:52
And it's an ever-firmer "yes."
352
1060625
2772
Và là câu "Có" chắc chắn hơn bao giờ.
17:55
Last question, "Will we change?"
353
1063421
2608
Câu hỏi cuối, "Chúng ta sẽ thay đổi chứ?"
Paris thực sự đã làm nên một bước đột phá
17:58
Paris really was a breakthrough,
354
1066053
1992
Vài nguồn cung cấp đang được gộp
18:00
some of the provisions are binding
355
1068069
1663
18:01
and the regular reviews will matter a lot.
356
1069756
2038
và đánh giá thường sẽ
rất quan trọng.
rất quan trọng.
Nhưng các quốc gia không đợi,
họ đang tiến lên.
họ đang tiến lên.
18:03
But nations aren't waiting,
they're going ahead.
they're going ahead.
357
1071818
2251
Trung Quốc đã thông báo rằng
bắt đầu từ năm sau,
bắt đầu từ năm sau,
18:06
China has already announced
that starting next year,
that starting next year,
358
1074093
2515
họ sẽ tiếp nhận hệ thống cắt giảm khí thải
toàn quốc.
toàn quốc.
18:08
they're adopting a nationwide
cap and trade system.
cap and trade system.
359
1076632
2983
Họ có vẻ sẽ liên kết với EU
18:11
They will likely link up
with the European Union.
with the European Union.
360
1079639
3143
18:14
The United States
has already been changing.
has already been changing.
361
1082806
2492
Hoa Kỳ cũng đang dần thay đổi.
18:17
All of these coal plants were proposed
362
1085322
2050
Tất cả những lò than đá đã được
đề xuất
đề xuất
18:19
in the next 10 years and canceled.
363
1087396
2530
trong 10 năm tới và sẽ cho đóng cửa
18:21
All of these existing
coal plants were retired.
coal plants were retired.
364
1089950
2919
Tất các những lò than đá hiện hữu
đã được cho về hưu.
đã được cho về hưu.
18:24
All of these coal plants have had
their retirement announced.
their retirement announced.
365
1092893
3017
Tất cả những lò than đá này đều đã
ra thông cáo đóng cửa.
ra thông cáo đóng cửa.
Tất cả -- cho đóng cửa
18:27
All of them -- canceled.
366
1095934
2328
18:30
We are moving forward.
367
1098286
1490
Chúng ta đang tiến về trước.
Năm ngoái -- nếu bạn nhìn những gói đầu tư
18:31
Last year -- if you look at
all of the investment
all of the investment
368
1099800
2468
vào nhà máy điện mới ở Mỹ,
18:34
in new electricity generation
in the United States,
in the United States,
369
1102292
2943
hầu hết 3/4 là từ năng lượng tái tạo,
18:37
almost three-quarters
was from renewable energy,
was from renewable energy,
370
1105259
2666
hầu hết là gió và mặt trời.
18:39
mostly wind and solar.
371
1107949
2512
18:42
We are solving this crisis.
372
1110485
3147
Chúng ta đang giải quyết sự
khủng hoảng này.
khủng hoảng này.
18:45
The only question is:
how long will it take to get there?
how long will it take to get there?
373
1113656
4899
Câu hỏi duy nhất là: sẽ mất bao lâu
để chúng ta đạt được điều đó?
để chúng ta đạt được điều đó?
18:50
So, it matters that a lot
of people are organizing
of people are organizing
374
1118579
4617
Vậy, vấn đề nằm ở chỗ rất nhiều người đang
sắp xếp tổ chức
sắp xếp tổ chức
18:55
to insist on this change.
375
1123220
2138
để theo đuổi tới cùng sự thay đổi này.
Gần 40.000 người đã diễu hành ở New York
18:57
Almost 400,000 people
marched in New York City
marched in New York City
376
1125382
3784
19:01
before the UN special session on this.
377
1129190
2847
trước phiên họp đặc biệt của Liên hợp quốc
về vấn đề này.
về vấn đề này.
Hàng ngàn người, hàng vạn người
19:04
Many thousands, tens of thousands,
378
1132061
2004
19:06
marched in cities around the world.
379
1134089
2873
đã diễu hành trên các thành phố
khắp thế giới.
khắp thế giới.
Và vì thế, tôi cực kỳ lạc quan.
19:08
And so, I am extremely optimistic.
380
1136986
4143
Như tôi đã nói lúc trước,
chúng ta sẽ thắng.
chúng ta sẽ thắng.
19:13
As I said before,
we are going to win this.
we are going to win this.
381
1141153
2555
Tôi sẽ kết thúc với câu chuyện
như thế này.
như thế này.
19:15
I'll finish with this story.
382
1143732
1967
19:18
When I was 13 years old,
383
1146218
2592
Khi tôi 13 tuổi,
tôi được nghe kế hoạch đề xuất bởi
Tổng thống Kennedy
Tổng thống Kennedy
19:20
I heard that proposal by President Kennedy
384
1148834
3431
19:24
to land a person on the Moon
and bring him back safely
and bring him back safely
385
1152289
2551
để đưa con người lên Mặt trăng
và an toàn trở về
và an toàn trở về
trong 10 năm.
19:26
in 10 years.
386
1154864
1165
Và tôi nghe những người lớn thời đó
nói rằng,
nói rằng,
19:28
And I heard adults
of that day and time say,
of that day and time say,
387
1156053
2984
19:31
"That's reckless, expensive,
may well fail."
may well fail."
388
1159061
3517
"Điều đó quá liều lĩnh, tốn kém, và
chắc hẳn sẽ thất bại."
chắc hẳn sẽ thất bại."
19:34
But eight years and two months later,
389
1162602
2177
Nhưng 8 năm và 2 tháng sau đó,
ngay thời khác Neil Armstrong đặt chân
lên Mặt trăng,
lên Mặt trăng,
19:36
in the moment that Neil Armstrong
set foot on the Moon,
set foot on the Moon,
390
1164803
3262
mọi người đã ăn mừng hết lớn tại
phòng điều phối của NASA ở Houston.
phòng điều phối của NASA ở Houston.
19:40
there was great cheer that went up
in NASA's mission control in Houston.
in NASA's mission control in Houston.
391
1168089
4590
Có một sự thật ít người biết:
19:44
Here's a little-known fact about that:
392
1172703
2460
độ tuổi trung bình của những
kỹ sư hệ thống,
kỹ sư hệ thống,
19:47
the average age of the systems engineers,
393
1175187
2205
19:49
the controllers in the room
that day, was 26,
that day, was 26,
394
1177416
3176
những người điều phối trong căn phòng
hôm đó, mới 26 tuổi,
hôm đó, mới 26 tuổi,
19:52
which means, among other things,
395
1180616
1559
có nghĩa, giữa những thứ khác
19:54
their age, when they heard
that challenge, was 18.
that challenge, was 18.
396
1182199
3250
độ tuổi của họ, khi họ lần đầu biết về
thử thách đó,là 18.
thử thách đó,là 18.
Chúng ta hiện tại đang có những thử thách
đạo đức
đạo đức
19:57
We now have a moral challenge
397
1185473
3202
20:00
that is in the tradition of others
that we have faced.
that we have faced.
398
1188699
3530
trong việc đối mặt với những truyền thống
của những người khác
của những người khác
Một trong những nhà thơ lớn nhất
của thế kỷ qua ở US,
của thế kỷ qua ở US,
20:04
One of the greatest poets
of the last century in the US,
of the last century in the US,
399
1192253
3654
20:07
Wallace Stevens,
400
1195931
1349
Wallace Stevens,
đã viết một lời khiến tôi nhớ mãi:
20:09
wrote a line that has stayed with me:
401
1197304
1818
"Sau một lời "không" cuối cùng,
sẽ là một lời "có" ,
sẽ là một lời "có" ,
20:11
"After the final 'no,'
there comes a 'yes,'
there comes a 'yes,'
402
1199146
2483
Và với lời "có" này,
tương lai thế giới sẽ phụ thuộc vào đó."
tương lai thế giới sẽ phụ thuộc vào đó."
20:13
and on that 'yes',
the future world depends."
the future world depends."
403
1201653
2981
Khi những nhà chống nô lệ
bắt đầu hành động,
bắt đầu hành động,
20:16
When the abolitionists
started their movement,
started their movement,
404
1204658
2285
20:18
they met with no after no after no.
405
1206967
2207
họ gặp phải sự từ chối lần này
qua lần khác.
qua lần khác.
20:21
And then came a yes.
406
1209198
1276
Và sau đó lời "có" đã đến.
Phong trào vì Quyền lợi và
bầu cử của phụ nữ
bầu cử của phụ nữ
20:22
The Women's Suffrage
and Women's Rights Movement
and Women's Rights Movement
407
1210498
2389
20:24
met endless no's, until finally,
there was a yes.
there was a yes.
408
1212911
3595
gặp phải sự từ chối vô tận,
cho đến phút cuối, sự đồng ý đã xuất hiện.
cho đến phút cuối, sự đồng ý đã xuất hiện.
20:28
The Civil Rights Movement,
the movement against apartheid,
the movement against apartheid,
409
1216530
2771
Phong trào vì Nhân quyền,
chống sự phân biệt chủng tộc
chống sự phân biệt chủng tộc
20:31
and more recently, the movement
for gay and lesbian rights
for gay and lesbian rights
410
1219325
3591
và gần đây, phong trào vì quyền lợi của
những người đồng tính
những người đồng tính
ở đây tại Hoa Kỳ và những nơi khác.
20:34
here in the United States and elsewhere.
411
1222940
2405
Sau chữ "không" cuối cùng, sẽ là chữ "có".
20:37
After the final "no" comes a "yes."
412
1225369
2176
Khi bất cứ một thử thách đạo đức to lớn
nào cuối cùng cũng được giải quyết
nào cuối cùng cũng được giải quyết
20:39
When any great moral challenge
is ultimately resolved
is ultimately resolved
413
1227569
5133
theo kiểu lựa chọn có, không giữa
cái gì đúng và cái gì sai,
cái gì đúng và cái gì sai,
20:44
into a binary choice
between what is right and what is wrong,
between what is right and what is wrong,
414
1232726
3855
20:48
the outcome is fore-ordained
because of who we are as human beings.
because of who we are as human beings.
415
1236605
4129
kết quả lúc đó đã được định trước
bởi chúng ta với tư cách là con người.
bởi chúng ta với tư cách là con người.
99% trong chúng ta,
đó là vị trí hiện tại của chúng ta
đó là vị trí hiện tại của chúng ta
20:52
Ninety-nine percent of us,
that is where we are now
that is where we are now
416
1240758
3853
20:56
and it is why we're going to win this.
417
1244635
2492
và đó là lý do chúng ta sẽ chiến thắng
điều này.
điều này.
20:59
We have everything we need.
418
1247151
1938
Chúng ta có mọi thứ chúng ta cần.
Một vài người nghi ngờ việc chúng ta
có đủ ý chí để hành động,
có đủ ý chí để hành động,
21:01
Some still doubt that we have
the will to act,
the will to act,
419
1249113
3415
nhưng tôi nói chính ý chí để hành động
đã là một năng lượng tái tạo rồi.
đã là một năng lượng tái tạo rồi.
21:04
but I say the will to act is itself
a renewable resource.
a renewable resource.
420
1252552
4690
21:09
Thank you very much.
421
1257266
1207
Cảm ơn các bạn nhiều.
21:10
(Applause)
422
1258497
3471
(Vỗ tay)
Chris Anderson: Anh có một sự kết hợp
tuyệt vời các kỹ năng.
tuyệt vời các kỹ năng.
21:47
Chris Anderson: You've got this incredible
combination of skills.
combination of skills.
423
1295319
3183
21:50
You've got this scientist mind
that can understand
that can understand
424
1298526
2961
Anh có đầu óc của một nhà khoa học để
có thể hiểu
có thể hiểu
toàn diện về những vấn đề,
21:53
the full range of issues,
425
1301511
2301
21:55
and the ability to turn it
into the most vivid language.
into the most vivid language.
426
1303836
3652
và những khả năng để biến nó trở thành
một ngôn ngữ sống động.
một ngôn ngữ sống động.
Không ai có thể làm điều đó,
đó là lý do mà anh đã dẫn dắt.
đó là lý do mà anh đã dẫn dắt.
21:59
No one else can do that,
that's why you led this thing.
that's why you led this thing.
427
1307512
2883
22:02
It was amazing to see it 10 years ago,
it was amazing to see it now.
it was amazing to see it now.
428
1310419
3411
Rất tuyệt vời khi thấy
điều này 10 năm trước, giờ vẫn rất tuyệt.
điều này 10 năm trước, giờ vẫn rất tuyệt.
Al Gore: Cảm ơn đã nói vậy, Chris.
22:05
Al Gore: Well, you're nice
to say that, Chris.
to say that, Chris.
429
1313854
2175
22:08
But honestly, I have a lot
of really good friends
of really good friends
430
1316053
3161
Nhưng thật sự, tôi có rất nhiều những
người bạn tốt
người bạn tốt
22:11
in the scientific community
who are incredibly patient
who are incredibly patient
431
1319238
3719
trong cộng đồng khoa học,
những người cực kỳ kiên nhẫn
những người cực kỳ kiên nhẫn
22:14
and who will sit there
and explain this stuff to me
and explain this stuff to me
432
1322981
2771
những người sẽ ngồi đó, giải thích mọi thứ
cho tôi
cho tôi
22:17
over and over and over again
433
1325776
1334
hết lần này qua lần khác
cho tới khi tôi có thể biến nó thành
một thứ ngôn ngữ đủ đơn giản
một thứ ngôn ngữ đủ đơn giản
22:19
until I can get it
into simple enough language
into simple enough language
434
1327134
3596
mà tôi có thể hiểu được.
22:22
that I can understand it.
435
1330754
1212
Và đó là chìa khóa trong nỗ lực
để giao tiếp.
để giao tiếp.
22:23
And that's the key to trying
to communicate.
to communicate.
436
1331990
2928
22:27
CA: So, your talk. First part: terrifying,
437
1335497
3685
CA: Vậy, lời phát biểu của anh.
Phần đầu: kinh hoàng,
Phần đầu: kinh hoàng,
22:31
second part: incredibly hopeful.
438
1339206
1937
phần 2: cực kỳ đầy hy vọng,
22:33
How do we know that all those graphs,
all that progress, is enough
all that progress, is enough
439
1341810
5301
Làm sao chúng tôi biết được tất cả
những biều đồ, những tiến trình, là đủ
những biều đồ, những tiến trình, là đủ
22:39
to solve what you showed
in the first part?
in the first part?
440
1347135
2728
để giải quyết những thứ mà anh đã
chỉ ra ở phần đầu
chỉ ra ở phần đầu
AG: Tôi nghĩ rằng việc tiến đến
22:41
AG: I think that the crossing --
441
1349887
3528
anh biết đó, tôi chỉ mới vào thế giới
kinh doanh được 15 năm.
kinh doanh được 15 năm.
22:45
you know, I've only been
in the business world for 15 years.
in the business world for 15 years.
442
1353439
3013
22:48
But one of the things I've learned
is that apparently it matters
is that apparently it matters
443
1356476
3278
Nhưng một thứ tôi học được đó là
xem ra sẽ là cả 1 vấn đề
xem ra sẽ là cả 1 vấn đề
22:51
if a new product or service
is more expensive
is more expensive
444
1359778
3164
nếu một sản phẩm hoặc dịch vụ trở nên
đắt hơn
đắt hơn
22:54
than the incumbent, or cheaper than.
445
1362966
2154
những thứ cùng ngành với nó, hoặc rẻ hơn.
Hóa ra là, sẽ có sự khác biệt đáng kể
nếu nó rẻ hơn.
nếu nó rẻ hơn.
22:57
Turns out, it makes a difference
if it's cheaper than.
if it's cheaper than.
446
1365144
2555
(Cười)
22:59
(Laughter)
447
1367723
1095
Và khi nó vượt qua ranh giới đó,
23:00
And when it crosses that line,
448
1368842
2694
23:03
then a lot of things really change.
449
1371560
1896
thì rất nhiều thứ sẽ thay đổi.
Chúng ta thường hay ngạc nhiên bởi
những sự phát triển này.
những sự phát triển này.
23:05
We are regularly surprised
by these developments.
by these developments.
450
1373480
2945
23:08
The late Rudi Dornbusch,
the great economist said,
the great economist said,
451
1376449
2547
Rudi Dornbusch quá cố, nhà
kinh tế học vĩ đại đã nói,
kinh tế học vĩ đại đã nói,
"Mọi thứ xảy ra chậm
khiến bạn nghĩ nó sẽ luôn chậm,
khiến bạn nghĩ nó sẽ luôn chậm,
23:11
"Things take longer to happen
then you think they will,
then you think they will,
452
1379020
2796
23:13
and then they happen much faster
than you thought they could."
than you thought they could."
453
1381840
2958
và rồi nó xảy ra nhanh hơn nhiều so với
bạn nghĩ nó có thể."
bạn nghĩ nó có thể."
23:16
I really think that's where we are.
454
1384822
1698
Tôi nghĩ đó là vị trí hiện tại.
Một vài người hiện sử dụng cụm
"Điểm kỳ dị năng lượng mặt trời"
"Điểm kỳ dị năng lượng mặt trời"
23:18
Some people are using the phrase
"The Solar Singularity" now,
"The Solar Singularity" now,
455
1386544
3677
23:22
meaning when it gets
below the grid parity,
below the grid parity,
456
1390245
3293
có nghĩa là khi nó xuống dưới điểm cân bằng
kinh tế,
kinh tế,
23:25
unsubsidized in most places,
457
1393562
2048
bỏ trợ cấp ở hầu hết các nơi,
thì nó là lựa chọn mặc định.
23:27
then it's the default choice.
458
1395634
1642
23:29
Now, in one of the presentations
yesterday, the jitney thing,
yesterday, the jitney thing,
459
1397300
5990
Bây giờ, trong một trong những bài
thuyết trình hôm qua, Thứ rẻ tiền,
thuyết trình hôm qua, Thứ rẻ tiền,
đã có một nỗ lực trong việc dùng luật để
làm chậm điều này lại.
làm chậm điều này lại.
23:35
there is an effort to use
regulations to slow this down.
regulations to slow this down.
460
1403314
5107
23:40
And I just don't think it's going to work.
461
1408445
3139
Và tôi không nghĩ điều này sẽ có hiệu quả.
23:44
There's a woman in Atlanta, Debbie Dooley,
462
1412608
2396
Có một phụ nữ từ Atlanta, Debbie Dooley,
23:47
who's the Chairman
of the Atlanta Tea Party.
of the Atlanta Tea Party.
463
1415028
2081
người là chủ tịch của Đảng trà Atlanta.
23:49
They enlisted her
in this effort to put a tax
in this effort to put a tax
464
1417133
2177
Họ đã quy kết bà để cố gắng đặt thuế
các tấm năng lượng mặt trời và
ra quy định.
ra quy định.
23:51
on solar panels and regulations.
465
1419334
2123
23:53
And she had just put
solar panels on her roof
solar panels on her roof
466
1421481
2119
Và bà chỉ vừa mới đặt chúng lên mái nhà
23:55
and she didn't understand the request.
467
1423624
1866
và bà đã không hiểu yêu cầu này.
(Cười)
23:57
(Laughter)
468
1425514
1765
Và vì thế bà đã tạo lập liên hệ
với CLB Sierra
với CLB Sierra
23:59
And so she went and formed
an alliance with the Sierra Club
an alliance with the Sierra Club
469
1427303
3478
24:02
and they formed a new organization
called the Green Tea Party.
called the Green Tea Party.
470
1430805
4053
Và họ đã lập nên tổ chức mới,
được gọi là "Đảng Trà Xanh".
được gọi là "Đảng Trà Xanh".
(Cười)
24:06
(Laughter)
471
1434882
1002
24:07
(Applause)
472
1435908
1001
(Vỗ tay)
Và họ đã đánh bại bản dự thảo.
24:08
And they defeated the proposal.
473
1436933
1488
24:10
So, finally, the answer
to your question is,
to your question is,
474
1438445
3226
Vậy, cuối cùng, câu trả lời cho câu hỏi
của anh là,
của anh là,
24:13
this sounds a little corny
and maybe it's a cliché,
and maybe it's a cliché,
475
1441695
3033
cái này nghe có vẻ hơi sến và hơi sáo rỗng
24:16
but 10 years ago -- and Christiana
referred to this --
referred to this --
476
1444752
3516
nhưng cách đây 10 năm -- và Christiana
đã liên hệ tới điều này --
đã liên hệ tới điều này --
24:20
there are people in this audience
who played an incredibly significant role
who played an incredibly significant role
477
1448292
5907
có những người trong khán giả hôm nay đã
đóng một phần to lớn
đóng một phần to lớn
trong việc tạo nên những
đường cong hàm mũ.
đường cong hàm mũ.
24:26
in generating those exponential curves.
478
1454223
2801
và nó đã không có kết quả kinh tế
cho một vài người.
cho một vài người.
24:29
And it didn't work out economically
for some of them,
for some of them,
479
1457048
2524
24:31
but it kick-started
this global revolution.
this global revolution.
480
1459596
3054
nhưng nó đã kích thích cho cuộc cách mạng
toàn cầu này.
toàn cầu này.
Và điều mà những con người đang ngồi đây
làm bây giờ
làm bây giờ
24:34
And what people in this audience do now
481
1462674
3779
với ý niệm rằng chúng ta sẽ thắng.
24:38
with the knowledge
that we are going to win this.
that we are going to win this.
482
1466477
2505
24:41
But it matters a lot how fast we win it.
483
1469006
4230
Nhưng vấn đề lớn nằm chỗ chúng ta sẽ thắng
nhanh như thế nào?
nhanh như thế nào?
24:45
CA: Al Gore, that was incredibly powerful.
484
1473260
2357
CA: Al Gore, thật vĩ đại.
Nếu đây là năm
24:47
If this turns out to be the year,
485
1475641
1675
24:49
that the partisan thing changes,
486
1477340
2828
mà việc liên quan đến đảng phái thay đổi,
24:52
as you said, it's no longer
a partisan issue,
a partisan issue,
487
1480192
3378
như anh nói, nó sẽ không còn là
vấn đề của đảng phái nữa,
vấn đề của đảng phái nữa,
24:55
but you bring along people
from the other side together,
from the other side together,
488
1483594
4166
nhưng anh đem những người từ phía khác
lại với nhau,
lại với nhau,
trên cơ sở bằng khoa học, bằng những
cơ hội đầu tư,
cơ hội đầu tư,
24:59
backed by science, backed by these kinds
of investment opportunities,
of investment opportunities,
489
1487784
3285
bởi lý do rằng các bạn sẽ làm thắng --
25:03
backed my reason that you win the day --
490
1491093
2108
25:05
boy, that's really exciting.
491
1493225
2359
chàng trai, điều này thật sự tuyệt vời.
25:07
Thank you so much.
492
1495608
1168
Cảm ơn anh rất nhiều.
25:08
AG: Thank you so much
for bringing me back to TED.
for bringing me back to TED.
493
1496800
2507
AG: Cám ơn các bạn
đã đưa tôi lại với TED.
đã đưa tôi lại với TED.
Cảm ơn các bạn !
25:11
Thank you!
494
1499331
1151
25:12
(Applause)
495
1500506
2606
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocateNobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.
Why you should listen
Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.
He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”
Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.
Al Gore | Speaker | TED.com