ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com
TED2016

Al Gore: The case for optimism on climate change

Al Gore: Optymizm wobec zmian klimatycznych

Filmed:
2,065,961 views

Al Gore stawia trzy pytania dotyczące zmian klimatycznych i naszej przyszłości. Pierwsze: Czy musimy się zmienić? Każdego dnia produkowane przez nas zanieczyszczenia zawierają tyle energii, ile zostałoby wytworzyłaby eksplozja 400 tysięcy bomb atomowych takich, jak ta z Hiroszimy. To skumulowane ciepło powoduje silniejsze burze i większe powodzie. Gore stwierdza, że wieczorne wiadomości są jak wycieczka krajoznawcza przez Apokalipsę. Drugie pytanie: Czy umiemy się zmienić? Już zaczęliśmy. Stąd ostatnie, wielkie pytanie: Czy się zmienimy? W swojej inspirującej prelekcji, Gore odpowiada, że tak. "Kiedy wielkie moralne wyzwanie sprowadza się do wyboru zero-jedynkowego pomiędzy tym, co dobre i tym, co złe rezultat jest łatwy do przewidzenia, bo jesteśmy istotami ludzkimi" tak mówi. "Dlatego zwyciężymy".
- Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I was excitedpodekscytowany to be a partczęść
of the "DreamMarzenie" thememotyw,
0
806
4180
Cieszyłem się, że wystąpię
na TED 2016 "Marzenie",
00:17
and then I founduznany out I'm leadingprowadzący off
the "NightmareKoszmar?" sectionSekcja of it.
1
5010
3379
ale potem okazało się,
że rozpoczynam sekcję "Koszmar?".
00:20
(LaughterŚmiech)
2
8413
3535
(Śmiech)
00:23
And certainlyna pewno there are things
about the climateklimat crisiskryzys that qualifyzakwalifikować.
3
11972
4466
Istotnie kryzys klimatyczny
kwalifikuje się do tej sekcji.
00:28
And I have some badzły newsAktualności,
4
16462
2263
I mam kilka złych wiadomości,
00:30
but I have a lot more good newsAktualności.
5
18749
2166
ale dużo więcej dobrych.
00:32
I'm going to proposezaproponować threetrzy questionspytania
6
20939
3397
Postawię trzy pytania.
00:36
and the answerodpowiedź to the first one
7
24360
2740
Odpowiedź na pierwsze
00:39
necessarilykoniecznie involvesobejmuje a little badzły newsAktualności.
8
27124
2367
rzeczywiście zawiera
trochę złych wiadomości.
00:41
But -- hangpowiesić on, because the answersodpowiedzi
to the seconddruga and thirdtrzeci questionspytania
9
29515
5409
Ale odpowiedzi na drugie i trzecie
00:46
really are very positivepozytywny.
10
34948
2113
są bardzo pozytywne.
00:49
So the first questionpytanie is,
"Do we really have to changezmiana?"
11
37085
4362
Pierwsze pytanie brzmi:
"Czy naprawdę musimy się zmienić?".
00:54
And of coursekurs, the ApolloApollo MissionMisja,
amongpośród other things
12
42106
5125
To między innymi misja Apollo
00:59
changedzmienione the environmentalśrodowiskowy movementruch,
13
47255
2321
zmieniła ruch ekologiczny,
01:01
really launcheduruchomiona the modernnowoczesny
environmentalśrodowiskowy movementruch
14
49600
2832
właściwie zapoczątkowała
współczesny ruch ekologiczny.
01:04
18 monthsmiesiące after this EarthriseWschód ziemi pictureobrazek
was first seenwidziany on earthZiemia,
15
52456
4457
W 18 miesięcy po pokazaniu
zdjęcia wschodu Ziemi
01:08
the first EarthZiemia Day was organizedzorganizowany.
16
56937
2600
zorganizowano po raz pierwszy Dzień Ziemi.
01:11
And we learnednauczyli a lot about ourselvesmy sami
17
59561
2739
Patrząc na naszą planetę z kosmosu,
01:14
looking back at our planetplaneta from spaceprzestrzeń.
18
62324
2890
dowiedzieliśmy się wiele o sobie.
01:17
And one of the things that we learnednauczyli
19
65238
1793
Potwierdziło się to,
01:19
confirmedzatwardziały what the scientistsnaukowcy
have long told us.
20
67055
2443
o czym naukowcy już dawno mówili.
01:21
One of the mostwiększość essentialistotny factsfakty
21
69522
2042
Jeden z najważniejszych faktów
01:23
about the climateklimat crisiskryzys
has to do with the skyniebo.
22
71588
2820
dotyczących kryzysu klimatycznego
ma związek z niebem.
01:26
As this pictureobrazek illustratesprzedstawia,
23
74432
1776
Jak pokazuje to zdjęcie
01:28
the skyniebo is not the vastogromny
and limitlessnieograniczone expansePrzestrzeń
24
76232
3041
niebo nie jest bezkresną przestrzenią,
01:31
that appearspojawia się when we look up
from the groundziemia.
25
79297
2832
pojawiającą się, gdy patrzymy w górę.
01:34
It is a very thincienki shellmuszla of atmosphereatmosfera
26
82153
3853
To bardzo cienka powłoka atmosfery
01:38
surroundingotaczający the planetplaneta.
27
86030
1395
otaczająca naszą planetę.
01:40
That right now is the openotwarty sewerkanał ściekowy
for our industrialprzemysłowy civilizationcywilizacja
28
88449
5196
Obecnie jest otwartym ściekiem
01:45
as it's currentlyobecnie organizedzorganizowany.
29
93669
1880
dla naszej przemysłowej cywilizacji.
01:47
We are spewingwypływa 110 millionmilion tonsmnóstwo
30
95573
3622
Każdego dnia generujemy 110 milionów ton
01:51
of heat-trappingzatrzymujących ciepło globalświatowy warmingogrzewanie pollutionskażenie
into it everykażdy 24 hoursgodziny,
31
99219
4968
zanieczyszczeń zatrzymujących ciepło
i powodujących globalne ocieplenie.
01:56
freewolny of chargeopłata, go aheadprzed siebie.
32
104211
1556
Bezpłatnie, nie krępując się.
01:58
And there are manywiele sourcesźródła
of the greenhouseszklarnia gasesgazy,
33
106533
2495
Istnieje wiele źródeł
gazów cieplarnianych.
02:01
I'm certainlyna pewno not going
to go throughprzez them all.
34
109052
2240
Nie zamierzam ich wszystkich omawiać.
02:03
I'm going to focusskupiać on the mainGłówny one,
35
111316
1694
Skupię się na najważniejszym,
02:05
but agriculturerolnictwo is involvedzaangażowany,
dietdieta is involvedzaangażowany, populationpopulacja is involvedzaangażowany.
36
113034
4388
ale rolnictwo też ma wpływ,
dieta, populacja,
02:09
ManagementZarządzanie of forestslasy, transportationtransport,
37
117446
2483
zarządzanie lasami, transport,
02:11
the oceansoceany, the meltingtopienie of the permafrostwieczna zmarzlina.
38
119953
2068
oceany, topnienie wiecznej zmarzliny.
02:14
But I'm going to focusskupiać
on the heartserce of the problemproblem,
39
122458
2406
Ale sednem problemu jest to,
02:16
whichktóry is the factfakt that we still relypolegać
on dirtybrudny, carbon-basedna bazie węgla fuelspaliwa
40
124888
4515
że nadal używamy brudnych
paliw opartych na węglu
02:21
for 85 percentprocent of all the energyenergia
that our worldświat burnsoparzenia everykażdy yearrok.
41
129427
6439
do wytworzenia 85% energii
spalanej każdego roku.
02:27
And you can see from this imageobraz
that after WorldŚwiat WarWojny IIII,
42
135890
3676
Ten wykres pokazuje,
że po II wojnie światowej
02:31
the emissionemisji ratesstawki
startedRozpoczęty really acceleratingprzyspieszenie.
43
139590
2908
emisja zaczęła gwałtownie rosnąć.
02:34
And the accumulatednagromadzony amountilość
of man-madeprzez człowieka, globalświatowy warmingogrzewanie pollutionskażenie
44
142522
3329
A wytworzone przez ludzi zanieczyszczenia,
02:37
that is up in the atmosphereatmosfera now
45
145875
1526
zgromadzone teraz w atmosferze,
02:39
trapspułapki as much extradodatkowy heatciepło energyenergia
as would be releasedwydany
46
147425
3734
zawierają tyle energii cieplnej,
ile zostałoby wytworzone,
02:43
by 400,000 Hiroshima-classHiroszima Klasa
atomicatomowy bombsbomby explodingwybuchający
47
151183
5449
gdyby 400 tysięcy bomb atomowych,
jak ta z Hiroszimy, eksplodowało
02:48
everykażdy 24 hoursgodziny, 365 daysdni a yearrok.
48
156656
3013
codziennie przez 365 dni w roku.
02:52
Fact-checkedFakt sprawdzone over and over again,
49
160494
1818
Fakt potwierdzany wciąż na nowo,
02:54
conservativekonserwatywny, it's the truthprawda.
50
162336
2197
niedoszacowany, ale to prawda.
02:56
Now it's a bigduży planetplaneta, but --
51
164557
2096
To wielka planeta, ale...
02:59
(ExplosionWybuch sounddźwięk)
52
167131
2001
(Odgłos eksplozji)
03:01
that is a lot of energyenergia,
53
169156
1623
To naprawdę dużo energii,
03:02
particularlyszczególnie when you multiplyzwielokrotniać it
400,000 timesczasy perza day.
54
170803
5403
szczególnie jeśli pomnoży się ją
400 tysięcy razy dziennie.
03:08
And all that extradodatkowy heatciepło energyenergia
55
176881
1509
Całe to dodatkowe ciepło
03:10
is heatingogrzewanie up the atmosphereatmosfera,
the wholecały earthZiemia systemsystem.
56
178414
2976
podgrzewa atmosferę, cały ziemski system.
03:13
Let's look at the atmosphereatmosfera.
57
181414
1950
Spójrzmy na atmosferę.
03:15
This is a depictionsceny
58
183388
1290
Ten wykres obrazuje
03:16
of what we used to think of as
the normalnormalna distributiondystrybucja of temperaturestemperatury.
59
184702
5465
normalny rozkład temperatur.
03:22
The whitebiały representsreprezentuje
normalnormalna temperaturetemperatura daysdni;
60
190191
3087
Biały kolor przedstawia
przeciętne temperatury.
03:25
1951-1980 are arbitrarilydowolnie chosenwybrany.
61
193302
3041
Lata 1951-1980
zostały wybranie arbitralnie.
03:28
The blueniebieski are coolerchłodnica than averageśredni daysdni,
62
196367
1880
Niebieski przedstawia dni zimniejsze,
03:30
the redczerwony are warmercieplej than averageśredni daysdni.
63
198271
2251
a czerwony cieplejsze niż zwykle.
03:32
But the entireCały curvekrzywa has movedprzeniósł
to the right in the 1980s.
64
200546
4158
W latach 80. cała krzywa
przesunęła się w prawo.
03:36
And you'llTy będziesz see
in the lowerniższy right-handprawa ręka cornerkąt
65
204728
2151
W prawym dolnym rogu
03:38
the appearancewygląd of statisticallystatystycznie
significantznaczący numbersliczby
66
206903
2443
pojawiły się statystycznie istotne ilości
03:41
of extremelyniezwykle hotgorąco daysdni.
67
209370
1578
dni szczególnie gorących.
03:42
In the 90s, the curvekrzywa shiftedprzesunięty furtherdalej.
68
210972
1973
W latach 90. krzywa przesunęła się dalej.
03:44
And in the last 10 yearslat,
you see the extremelyniezwykle hotgorąco daysdni
69
212969
3691
W ciągu ostatnich 10 lat
bardzo gorących dni
03:48
are now more numerousliczny
than the coolerchłodnica than averageśredni daysdni.
70
216684
3667
było więcej niż zimniejszych
i tych o średniej temperaturze.
03:52
In factfakt, they are 150 timesczasy more commonpospolity
on the surfacepowierzchnia of the earthZiemia
71
220375
5456
Właściwie one są teraz 150 razy częstsze
03:57
than they were just 30 yearslat agotemu.
72
225855
3381
niż były jeszcze 30 lat temu.
04:01
So we're havingmający
record-breakingrekordowe temperaturestemperatury.
73
229713
3070
Mamy więc rekordowe temperatury.
04:04
FourteenCzternaście of the 15 of the hottestnajgorętsze yearslat
ever measuredwymierzony with instrumentsinstrumenty
74
232807
3323
14 z 15 zanotowanych
kiedykolwiek najgorętszych lat
04:08
have been in this youngmłody centurystulecie.
75
236154
1539
wystąpiło w XXI wieku.
04:09
The hottestnajgorętsze of all was last yearrok.
76
237717
2533
Najgorętszy ze wszystkich był zeszły rok.
04:12
Last monthmiesiąc was the 371stul monthmiesiąc in a rowrząd
77
240274
3497
Ostatni miesiąc po raz 371 z kolei
był cieplejszy niż średnia temperatura
04:15
warmercieplej than the 20th-centurystulecie averageśredni.
78
243795
2167
dla tego miesiąca w XX wieku.
04:17
And for the first time,
not only the warmestNajcieplejszym JanuaryStycznia,
79
245986
3180
Po raz pierwszy styczeń
był nie tylko najcieplejszy,
04:21
but for the first time, it was more
than two degreesstopni FahrenheitFahrenheit warmercieplej
80
249190
5061
ale temperatura była około
jeden stopień Celsjusza wyższa
04:26
than the averageśredni.
81
254275
2082
niż średnia.
04:28
These higherwyższy temperaturestemperatury
are havingmający an effectefekt on animalszwierzęta,
82
256381
3904
Te podwyższone temperatury
mają wpływ na zwierzęta,
04:32
plantsrośliny, people, ecosystemsekosystemy.
83
260309
3063
rośliny, ludzi, ekosystemy.
04:35
But on a globalświatowy basispodstawa, 93 percentprocent
of all the extradodatkowy heatciepło energyenergia
84
263396
4922
Ale w skali globalnej
93% tej nadwyżki ciepła
04:40
is trappeduwięziony in the oceansoceany.
85
268342
1416
jest skumulowane w oceanach.
04:42
And the scientistsnaukowcy can measurezmierzyć
the heatciepło buildupnarastanie
86
270116
2207
Naukowcy umieją zmierzyć to stężenie
04:44
much more preciselydokładnie now
87
272347
1269
bardzo dokładnie
na wszystkich głębokościach:
głębia, średnia głębokość
04:45
at all depthsgłębokości: deepgłęboki, mid-oceanśrodku oceanu,
88
273640
2231
04:47
the first fewkilka hundredsto metersmetrów.
89
275895
2040
pierwsze kilkaset metrów.
04:49
And this, too, is acceleratingprzyspieszenie.
90
277959
2595
Ono także się zwiększa.
04:52
It goesidzie back more than a centurystulecie.
91
280578
1629
Badania trwają od ponad wieku.
04:54
And more than halfpół of the increasezwiększać
has been in the last 19 yearslat.
92
282231
4387
A połowa wzrostu to ostatnie 19 lat.
04:58
This has consequenceskonsekwencje.
93
286642
1323
Ma to swoje konsekwencje.
04:59
The first orderzamówienie of consequencekonsekwencja:
94
287989
1543
Pierwsza z kolei,
05:01
the ocean-basedoparte na ocean stormsburze get strongersilniejszy.
95
289556
1954
sztormy znad oceanów są silniejsze.
05:03
SuperSuper TyphoonTajfun HaiyanHaiyan
wentposzedł over areasobszary of the PacificPacyfiku
96
291534
2452
Supertajfun Haiyan
przeszedł nad Pacyfikiem,
05:06
fivepięć and a halfpół degreesstopni FahrenheitFahrenheit
warmercieplej than normalnormalna
97
294010
3319
cieplejszym o ponad 3°C niż zwykle,
05:09
before it slammedtrzasnął into TaclobanTacloban,
98
297353
2493
zanim uderzył w Tacloban,
05:11
as the mostwiększość destructivedestrukcyjne stormburza
ever to make landfallwyjścia na ląd.
99
299870
4023
jako najbardziej niszczący sztorm,
który kiedykolwiek uderzył w ląd.
05:15
PopePapież FrancisFranciszek, who has madezrobiony
suchtaki a differenceróżnica to this wholecały issuekwestia,
100
303917
4620
Papież Franciszek, który wpłynął na
zmianę podejścia do tego zdarzenia,
05:20
visitedodwiedzone TaclobanTacloban right after that.
101
308561
2305
odwiedził Tacloban zaraz po katastrofie.
05:22
SuperstormSuperStorm SandySandy wentposzedł over
areasobszary of the AtlanticAtlantic
102
310890
2579
Supersztorm Sandy
przeszedł nad Atlantykiem,
05:25
ninedziewięć degreesstopni warmercieplej than normalnormalna
103
313493
2358
cieplejszym o 5°C niż normalnie,
05:27
before slammingtrzaskanie into
NewNowy YorkYork and NewNowy JerseyJersey.
104
315875
2887
zanim uderzył w Nowy Jork i New Jersey.
05:31
The seconddruga orderzamówienie of consequenceskonsekwencje
are affectingwpływający all of us right now.
105
319954
3168
Druga kategoria konsekwencji
dotyka obecnie nas wszystkich.
05:35
The warmercieplej oceansoceany are evaporatingodparowanie
much more waterwoda vaporpary into the skiesnieba.
106
323146
5731
Z cieplejszych oceanów wyparowuje
więcej pary wodnej do nieba.
05:40
AverageŚrednia humiditywilgotność worldwidena calym swiecie
has goneodszedł up fourcztery percentprocent.
107
328901
3830
Średnia światowa wilgotność wzrosła o 4%.
05:44
And it createstworzy these atmosphericatmosferyczny riversrzeki.
108
332755
2693
To powoduje powstawanie
rzek atmosferycznych.
05:47
The BrazilianBrazylijski scientistsnaukowcy
call them "flyinglatający riversrzeki."
109
335472
3018
Brazylijscy naukowcy nazywają je
"latającymi rzekami".
05:50
And they funnelLejek all of that
extradodatkowy waterwoda vaporpary over the landwylądować
110
338514
4743
One kierują nadmiar pary wodnej nad ląd,
05:55
where stormburza conditionswarunki triggercyngiel
these massivemasywny record-breakingrekordowe downpoursulewy.
111
343281
5262
gdzie powodują rekordowe ulewy.
06:00
This is from MontanaMontana.
112
348567
2740
To zdjęcie z Montany.
06:03
Take a look at this stormburza last AugustSierpnia.
113
351331
2323
Spójrzcie na tę ulewę z sierpnia.
06:05
As it movesporusza się over TucsonTucson, ArizonaArizona.
114
353678
2319
Przechodząc nad Tuscon w Arizonie,
06:08
It literallydosłownie splashesrozpryski off the cityMiasto.
115
356021
3784
dosłownie zalała miasto.
06:11
These downpoursulewy are really unusualniezwykły.
116
359829
3203
Te ulewy są naprawdę nietypowe.
06:15
Last JulyLipiec in HoustonHouston, TexasTexas,
117
363056
3151
W lipcu w Houston w Teksasie
06:18
it rainedpadało for two daysdni,
162 billionmiliard gallonsgalony.
118
366231
2954
600 miliardów litrów deszczu
spadło w ciągu dwóch dni.
06:21
That representsreprezentuje more than two daysdni
of the fullpełny flowpływ of NiagaraNiagara FallsFalls
119
369209
4063
To tak, jakby przez ponad
dwa dni wodospad Niagara
06:25
in the middleśrodkowy of the cityMiasto,
120
373296
1245
zalewał miasto,
06:26
whichktóry was, of coursekurs, paralyzedsparaliżowany.
121
374565
1903
które oczywiście było sparaliżowane.
06:28
These recordrekord downpoursulewy are creatingtworzenie
historichistoryczny floodspowodzie and mudslidesbłota.
122
376492
4348
Te rekordowe ulewy powodują powstanie
wielkich powodzi i lawin błotnych.
06:32
This one is from ChileChile last yearrok.
123
380864
3414
Ta miała miejsce w Chile w zeszłym roku.
06:37
And you'llTy będziesz see that warehousemagazyn going by.
124
385175
3143
Widać przepływający magazyn.
06:40
There are oilolej tankerstankowce carssamochody going by.
125
388342
2604
Tutaj widać płynącą cysternę.
06:42
This is from SpainHiszpania last SeptemberWrześnia,
126
390970
1936
A to Hiszpania we wrześniu.
06:44
you could call this the runningbieganie
of the carssamochody and truckssamochody ciężarowe, I guessodgadnąć.
127
392930
4094
Można by to określić jako przepędzanie
samochodów i ciężarówek ulicami miasta.
06:49
EveryKażdy night on the TVTELEWIZOR newsAktualności now
is like a natureNatura hikewycieczka
128
397865
2828
Wieczorne wiadomości są obecnie
jak wycieczka krajoznawcza
06:52
throughprzez the BookKsiążki of RevelationObjawienie.
129
400717
1531
przez Apokalipsę.
06:54
(LaughterŚmiech)
130
402575
2391
(Śmiech)
06:56
I mean, really.
131
404990
1361
Nie żartuję.
06:59
The insuranceubezpieczenie industryprzemysł
has certainlyna pewno noticedzauważyłem,
132
407056
2646
Ubezpieczyciele z pewnością zauważyli,
07:01
the lossesstraty have been mountingMontaż up.
133
409726
2220
że ilość szkód wzrasta.
07:03
They're not underpod any illusionsiluzje
about what's happeningwydarzenie.
134
411970
3598
Oni nie mają złudzeń,
co do tego, co się dzieje.
07:07
And the causalityprzyczynowość requireswymaga
a momentza chwilę of discussiondyskusja.
135
415972
5270
Przyczyny tego wymagają dyskusji.
07:13
We're used to thinkingmyślący of linearliniowy causeprzyczyna
and linearliniowy effectefekt --
136
421266
3314
Jesteśmy przyzwyczajeni myśleć
w sposób linearny:
07:16
one causeprzyczyna, one effectefekt.
137
424604
1151
przyczyna, skutek.
07:17
This is systemicsystemowy causationzwiązku przyczynowego.
138
425779
2802
To jest systemowa przyczynowość.
07:21
As the great KevinKevin TrenberthTrenberth saysmówi,
139
429009
2239
Jak mawia wielki Kevin Trenberth:
07:23
"All stormsburze are differentróżne now.
140
431272
1460
"Teraz każda burza jest inna.
07:24
There's so much extradodatkowy energyenergia
in the atmosphereatmosfera,
141
432756
2239
W atmosferze jest tak wiele
dodatkowej energii
07:27
there's so much extradodatkowy waterwoda vaporpary.
142
435019
1665
i tak wiele dodatkowej pary wodnej.
07:28
EveryKażdy stormburza is differentróżne now."
143
436708
2993
Każda burza jest teraz inna".
07:31
So, the samepodobnie extradodatkowy heatciepło pullsciągnie
the soilgleba moisturewilgoć out of the groundziemia
144
439725
4341
To samo ciepło wyciąga wilgoć z gleby,
07:36
and causesprzyczyny these deepergłębiej, longerdłużej,
more pervasiverozpowszechniony droughtssusze
145
444090
4410
powodując głębsze, dłuższe
i wszechobecne susze,
07:40
and manywiele of them are underwayw toku right now.
146
448524
2090
wiele z nich trwa teraz.
07:42
It drieswysycha out the vegetationwegetacja
147
450638
1514
Roślinność wysycha,
07:44
and causesprzyczyny more firespożary
in the westernwestern partczęść of NorthPółnoc AmericaAmeryka.
148
452176
3662
a w zachodniej części Ameryki Północnej
notuje się coraz więcej pożarów.
07:47
There's certainlyna pewno been evidencedowód
of that, a lot of them.
149
455862
3459
Można by podać wiele przykładów.
07:51
More lightningBłyskawica,
150
459345
1151
Więcej piorunów,
07:52
as the heatciepło energyenergia buildsbuduje up,
a considerableznaczne amountilość
151
460520
2722
skoro zwiększa się ilość energii cieplnej,
07:55
of additionaldodatkowe lightningBłyskawica alsorównież.
152
463266
2820
to ilość dodatkowych błyskawic również.
07:58
These climate-relatedzwiązanych z klimatem disasterskatastrofy alsorównież have
geopoliticalgeopolityczny consequenceskonsekwencje
153
466710
6868
Te katastrofy klimatyczne mają również
konsekwencje geopolityczne
08:05
and createStwórz instabilityniestabilność.
154
473602
1810
i powodują brak stabilności.
08:07
The climate-relatedzwiązanych z klimatem historichistoryczny droughtsusza
that startedRozpoczęty in SyriaSyria in 2006
155
475436
5276
Susza związana z klimatem,
która zaczęła się w Syrii w 2006 roku,
08:12
destroyedzniszczony 60 percentprocent
of the farmsfarmy in SyriaSyria,
156
480736
2952
zniszczyła 60% gospodarstw rolnych,
08:15
killedzabity 80 percentprocent of the livestockżywy inwentarz,
157
483712
2341
zabiła 80% zwierząt hodowlanych
08:18
and drovestado 1.5 millionmilion climateklimat refugeesuchodźcy
into the citiesmiasta of SyriaSyria,
158
486077
4219
i zmusiła do przeniesienia się do miast
1,5 miliona klimatycznych uchodźców,
08:22
where they collidedzderzył się with anotherinne
1.5 millionmilion refugeesuchodźcy
159
490320
3229
gdzie spotkali 1,5 miliona ludzi
08:25
from the IraqIrak WarWojny.
160
493573
2016
uciekających przed wojną z Irakiem.
08:27
And alongwzdłuż with other factorsczynniki,
that openedotwierany the gatesbramy of HellPiekło
161
495985
4225
To wraz z innymi czynnikami
otworzyło bramy piekieł,
08:32
that people are tryingpróbować to closeblisko now.
162
500234
3180
które próbujemy teraz zamknąć.
08:35
The US DefenseObrony DepartmentDział has long warnedostrzegł
163
503438
2414
Departament Obrony USA ostrzegał
08:37
of consequenceskonsekwencje from the climateklimat crisiskryzys,
164
505876
2298
przed konsekwencjami kryzysu klimatycznego
08:40
includingwłącznie z refugeesuchodźcy,
foodjedzenie and waterwoda shortagesniedobory
165
508198
4527
wliczając w to: uchodźców,
braki żywności i wody
08:44
and pandemicpandemiczny diseasechoroba.
166
512749
1880
oraz pandemie.
08:46
Right now we're seeingwidzenie microbialmikrobiologiczny diseaseschoroby
from the tropicstropiki spreadrozpiętość
167
514653
4729
Obserwujemy rozprzestrzenianie się
tropikalnych chorób zakaźnych
w wyższych szerokościach geograficznych;
08:51
to the higherwyższy latitudesszerokościach geograficznych;
168
519406
1260
08:52
the transportationtransport revolutionrewolucja has had
a lot to do with this.
169
520690
3618
rewolucja transportowa
miała na to spory wpływ.
08:56
But the changingwymiana pieniędzy conditionswarunki
changezmiana the latitudesszerokościach geograficznych in the areasobszary
170
524332
3665
Ale zmieniające się warunki przekształcają
szerokości geograficzne w obszary,
09:00
where these microbialmikrobiologiczny diseaseschoroby
can becomestają się endemicendemiczne
171
528021
3833
gdzie te choroby zakaźne
mogą stać się powszechne.
09:03
and changezmiana the rangezasięg of the vectorswektory,
like mosquitoeskomary and ticksKleszcze that carrynieść them.
172
531878
4739
Zmieniają się też ich nosiciele,
jak komary czy kleszcze.
09:08
The ZikaZika epidemicepidemia now --
173
536641
3468
Aktualna epidemia wirusa Zika...
09:12
we're better positionedumieszczony in NorthPółnoc AmericaAmeryka
174
540133
1917
W Ameryce Północnej
09:14
because it's still a little too coolchłodny
and we have a better publicpubliczny healthzdrowie systemsystem.
175
542074
4690
jesteśmy w lepszej sytuacji, bo tutaj jest
za zimno i mamy lepszą opiekę zdrowotną.
09:18
But when womenkobiety in some regionsregiony
of SouthPołudniowa and CentralCentrum AmericaAmeryka
176
546788
4300
Ale jeśli w pewnych regionach centralnej
i południowej Ameryki radzi się kobietom,
09:23
are advisedzaleca not to get pregnantw ciąży
for two yearslat --
177
551112
2711
żeby nie zachodziły w ciążę
przez dwa lata...
09:25
that's something newNowy,
that oughtpowinni to get our attentionUwaga.
178
553847
3273
To coś nowego, co powinno
zwrócić naszą uwagę.
09:29
The LancetLancet, one of the two greatestnajwiększy
medicalmedyczny journalsczasopism in the worldświat,
179
557961
3148
"The Lancet", jedno z najlepszych
czasopism medycznych na świecie,
09:33
last summerlato labeledoznaczone jako this
a medicalmedyczny emergencynagły wypadek now.
180
561133
4230
określiło tę sytuację jako
medyczny stan wyjątkowy.
09:37
And there are manywiele factorsczynniki because of it.
181
565387
2662
Istnieje wiele przesłanek ku temu.
09:40
This is alsorównież connectedpołączony
to the extinctionwygaśnięcie crisiskryzys.
182
568073
2797
To jest także związane
z kryzysem wymierania.
09:42
We're in dangerniebezpieczeństwo of losingprzegrywający 50 percentprocent
of all the livingżycie speciesgatunki on earthZiemia
183
570894
3547
Do końca tego stulecia
może zniknąć aż 50% gatunków
09:46
by the endkoniec of this centurystulecie.
184
574465
1323
żyjących obecnie na Ziemi.
09:47
And alreadyjuż, land-basedna lądzie plantsrośliny and animalszwierzęta
185
575812
2762
A już teraz zwierzęta i rośliny lądowe
09:50
are now movingw ruchu towardsw kierunku the polestyczki
186
578598
1648
przemieszczają się
09:52
at an averageśredni rateoceniać of 15 feetstopy perza day.
187
580270
3383
w kierunku biegunów
średnio 4,5 metra na dzień.
09:56
SpeakingMówiąc of the NorthPółnoc PolePolak,
188
584661
1310
Co do Bieguna Północnego,
09:57
last DecemberGrudnia 29, the samepodobnie stormburza
that causedpowodowany historichistoryczny floodingpowódź
189
585995
5270
to 29 grudnia ta sama ulewa,
która spowodowała powodzie
10:03
in the AmericanAmerykański MidwestMidwest,
190
591289
1649
w środkowozachodniej Ameryce,
10:04
raisedpodniesiony temperaturestemperatury at the NorthPółnoc PolePolak
191
592962
2183
podniosła temperaturę
na Biegunie Północnym
10:07
50 degreesstopni FahrenheitFahrenheit warmercieplej than normalnormalna,
192
595169
2630
o 28 stopni Celsjusza,
10:09
causingspowodowanie the thawingrozmrażanie of the NorthPółnoc PolePolak
193
597823
2438
powodując jego topnienie
10:12
in the middleśrodkowy of the long,
darkciemny, winterzimowy, polarpolarny night.
194
600285
4612
w samym środku długiej,
ciemnej, zimowej, polarnej nocy.
10:16
And when the land-basedna lądzie icelód
of the ArcticArctic meltstopi się,
195
604921
3582
A kiedy topi się lód arktyczny,
10:20
it raisespodnosi seamorze levelpoziom.
196
608527
1718
podnosi się poziom oceanów i mórz.
10:22
PaulPaweł Nicklen'sNicklen's beautifulpiękny photographfotografia
from SvalbardSvalbard illustratesprzedstawia this.
197
610269
3745
Dobrze pokazuje to piękne zdjęcie
ze Svalbardu, autorstwa Paula Nicklena.
10:26
It's more dangerousniebezpieczny comingprzyjście off GreenlandGrenlandia
198
614474
1960
Groźniejsze jest topnienie Grenlandii,
10:28
and particularlyszczególnie, AntarcticaAntarktyda.
199
616458
2006
a w szczególności Antarktydy.
10:30
The 10 largestNajwiększa riskryzyko citiesmiasta
for sea-levelpoziomu morza risewzrost by populationpopulacja
200
618488
4690
Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców,
10 najbadziej zagrożonych miast
10:35
are mostlyprzeważnie in SouthPołudniowa and SoutheastPołudniowo-wschodniej AsiaAsia.
201
623202
2739
znajduje się w południowej
i południowo-wschodniej Azji.
10:37
When you measurezmierzyć it by assetsmajątek at riskryzyko,
numbernumer one is MiamiMiami:
202
625965
4109
Ale mierząc wartość zagrożonych dóbr,
na pierwszym miejscu jest Miami.
10:42
threetrzy and a halfpół trillionkwintylion dollarsdolarów at riskryzyko.
203
630098
2623
tam zagrożone jest 3,5 biliona dolarów.
10:44
NumberNumer threetrzy: NewNowy YorkYork and NewarkNewark.
204
632745
1671
Numer trzy: Nowy Jork i Newark.
10:46
I was in MiamiMiami last fallspadek
duringpodczas the supermoonSupermoon,
205
634440
3296
Poprzedniej jesieni byłem w Miami,
gdy widoczny był superksieżyc,
10:49
one of the highestnajwyższy high-tideprzypływ daysdni.
206
637760
3111
w dzień największego przypływu.
10:52
And there were fishryba from the oceanocean
swimmingpływanie in some of the streetsulice
207
640895
3132
Ryby z oceanu płynęły niektórymi ulicami
10:56
of MiamiMiami BeachPlaża and FortFort LauderdaleLauderdale
208
644051
2151
Miami Beach, Fort Lauderdale
10:58
and DelDel ReyRey.
209
646226
1174
i Del Rey.
10:59
And this happensdzieje się regularlyregularnie
duringpodczas the highest-tideNajwyższa fala tidespływy now.
210
647424
2974
Podczas największych przypływów
obecnie jest to normalne.
11:02
Not with raindeszcz -- they call it
"sunny-daysłoneczny dzień floodingpowódź."
211
650422
2615
To nie przez deszcz,
to "powódź w słoneczny dzień".
11:05
It comespochodzi up throughprzez the stormburza sewerskanalizacja.
212
653061
4551
Wszystko wypływa
przez kanalizację burzową.
11:09
And the MayorBurmistrz of MiamiMiami
speaksmówi for manywiele when he saysmówi
213
657636
4364
Burmistrz Miami zabrał głos
w imieniu wielu, kiedy mówił,
11:14
it is long pastprzeszłość time this can be viewedobejrzeli
throughprzez a partisanpartyzant lensobiektyw.
214
662024
4223
że minął czas, kiedy ten problem
był widoczny tylko dla jednej partii.
11:18
This is a crisiskryzys
that's gettinguzyskiwanie worsegorzej day by day.
215
666271
3136
Mamy kryzys i z każdym dniem jest gorzej.
11:21
We have to moveruszaj się beyondpoza partisanshippoplecznictwo.
216
669431
2321
Musimy przejść ponad
podziałami politycznymi.
11:23
And I want to take a momentza chwilę
to honorhonor these HouseDom RepublicansRepublikanie --
217
671776
3262
W tym momencie chciałbym
uhonorować tych Republikanów,
11:27
(ApplauseAplauz)
218
675062
1054
(Brawa)
11:28
who had the courageodwaga last fallspadek
219
676140
2833
którzy zeszłej jesieni mieli odwagę
11:30
to stepkrok out and take a politicalpolityczny riskryzyko,
220
678997
4434
wyjść przed szereg
i podjąć polityczne ryzyko
11:35
by tellingwymowny the truthprawda
about the climateklimat crisiskryzys.
221
683455
2739
mówienia prawdy o kryzysie klimatycznym.
11:38
So the costkoszt of the climateklimat
crisiskryzys is mountingMontaż up,
222
686218
3157
Koszty kryzysu klimatycznego rosną,
11:41
there are manywiele of these aspectsaspekty
I haven'tnie mam even mentionedwzmiankowany.
223
689399
3668
istnieje wiele aspektów,
o których nie wspomniałem.
11:45
It's an enormousogromny burdenobciążenie.
224
693091
1973
To ogromne obciążenie.
11:47
I'll mentionwzmianka just one more,
225
695088
1564
Wspomnę tylko o jeszcze jednym,
11:48
because the WorldŚwiat EconomicGospodarczej ForumForum
last monthmiesiąc in DavosDavos,
226
696676
4727
bo po corocznym badaniu
z udziałem 750 ekonomistów,
11:53
after theirich annualroczny surveyAnkieta
of 750 economistsekonomiści,
227
701427
3017
Światowe Forum Ekonomiczne
orzekło, że kryzys klimatyczny
11:56
said the climateklimat crisiskryzys is now
the numbernumer one riskryzyko
228
704468
2860
jest teraz największym zagrożeniem
11:59
to the globalświatowy economygospodarka.
229
707352
1829
dla światowej ekonomii.
12:01
So you get centralcentralny bankersbankowcy
230
709205
1318
Eksperci banku centralnego,
12:02
like MarkMark CarneyCarney, the headgłowa
of the UKWIELKA BRYTANIA CentralCentrum BankBank,
231
710547
2770
tacy jak Mark Carney,
naczelnik Banku Anglii,
12:05
sayingpowiedzenie the vastogromny majoritywiększość
of the carbonwęgiel reservesrezerwy are unburnableunburnable.
232
713341
4036
mówią, że większość rezerw węgla,
to węgiel niemożliwy do spalenia.
12:09
SubprimeSubprime carbonwęgiel.
233
717401
1746
Węgiel o zwiększonym ryzyku.
12:11
I'm not going to remindprzypominać you what happenedstało się
with subprimesubprime mortgageskredyty hipoteczne,
234
719171
3291
Pamiętacie, co się stało z kredytami
hipotecznymi o zwiększonym ryzyku.
12:14
but it's the samepodobnie thing.
235
722486
1602
To jest to samo.
12:16
If you look at all of the carbonwęgiel fuelspaliwa
that were burnedspalony
236
724112
2715
To są paliwa węglowe spalone
12:18
sinceod the beginningpoczątek
of the industrialprzemysłowy revolutionrewolucja,
237
726851
2670
od początku rewolucji przemysłowej,
12:21
this is the quantityilość burnedspalony
in the last 16 yearslat.
238
729545
3516
a to te spalone w ciągu ostatnich 16 lat.
12:25
Here are all the oneste that are provenudowodniony
and left on the booksksiążki,
239
733085
3579
A to są istniejące rezerwy,
12:28
28 trillionkwintylion dollarsdolarów.
240
736688
1788
28 bilionów dolarów.
12:30
The InternationalInternational EnergyEnergii AgencyAgencja
saysmówi only this amountilość can be burnedspalony.
241
738500
4209
Tylko tyle może zostać spalone według
Międzynarodowej Agencji Energetycznej.
12:34
So the restodpoczynek, 22 trillionkwintylion dollarsdolarów --
242
742733
2889
Pozostałe 22 biliony dolarów,
12:37
unburnableunburnable.
243
745646
1197
niemożliwe do spalenia.
12:39
RiskRyzyko to the globalświatowy economygospodarka.
244
747303
2233
Są ryzykiem dla gospodarki światowej.
12:41
That's why divestmentzbycie movementruch
makesczyni practicalpraktyczny sensesens
245
749560
3037
Właśnie dlatego dywestycja ma sens
12:44
and is not just a moralmorał imperativetryb rozkazujący.
246
752621
2580
i nie wynika tylko z nakazów moralnych.
12:47
So the answerodpowiedź to the first questionpytanie,
"MustNależy we changezmiana?"
247
755225
4170
Odpowiedź na pierwsze pytanie:
"Czy musimy się zmienić?"
12:51
is yes, we have to changezmiana.
248
759419
1924
brzmi: "Tak. Musimy".
Drugie pytanie: "Umiemy się zmienić?".
12:53
SecondDrugi questionpytanie, "Can we changezmiana?"
249
761367
1752
12:55
This is the excitingekscytujący newsAktualności!
250
763143
2321
I tu mam naprawdę ekscytującą wiadomość!
12:57
The bestNajlepiej projectionsprognozy
in the worldświat 16 yearslat agotemu
251
765488
3505
Najbardziej optymistyczne prognozy
sprzed 16 lat zapowiadały,
13:01
were that by 2010, the worldświat
would be ablezdolny to installzainstalować
252
769017
4031
że do 2010 całkowita moc
elektrowni wiatrowych na świecie
13:05
30 gigawattsgigawatów of windwiatr capacityPojemność.
253
773072
2167
wyniesie 30 GW.
13:07
We beatbić that markznak
by 14 and a halfpół timesczasy over.
254
775263
4991
Przekroczyliśmy ten próg 14,5 raza.
13:12
We see an exponentialwykładniczy curvekrzywa
for windwiatr installationsinstalacji now.
255
780278
3784
Ilość instalacji wiatrowych
rośnie obecnie wykładniczo.
13:16
We see the costkoszt comingprzyjście down dramaticallydramatycznie.
256
784086
3575
Ich koszty zaczynają znacząco spadać.
13:19
Some countrieskraje -- take GermanyNiemcy,
an industrialprzemysłowy powerhousemotorem napędowym
257
787685
3250
Niektóre kraje... Jak Niemcy,
mocno uprzemysłowione,
13:22
with a climateklimat not that differentróżne
from Vancouver'sVancouver, by the way --
258
790959
3368
z klimatem podobnym do Vancouver,
13:26
one day last DecemberGrudnia,
259
794351
1635
jednego dnia w grudniu
13:28
got 81 percentprocent of all its energyenergia
from renewableodnawialny resourceszasoby,
260
796010
3438
81% wyprodukowanej tam energii
pochodziło ze źródeł odnawialnych,
13:31
mainlygłównie solarsłoneczny and windwiatr.
261
799472
1633
głównie słonecznych i wiatrowych.
13:33
A lot of countrieskraje are gettinguzyskiwanie
more than halfpół on an averageśredni basispodstawa.
262
801129
3301
Wiele krajów uzyskuje tak średnio
ponad połowę potrzebnej energii.
13:36
More good newsAktualności:
263
804454
1158
Inne dobre wiadomości:
13:37
energyenergia storageprzechowywanie,
from batteriesbaterie particularlyszczególnie,
264
805636
3023
przechowywanie energii,
w szczególności w bateriach,
13:40
is now beginningpoczątek to take off
265
808683
1594
wreszcie "wystartowało",
13:42
because the costkoszt has been
comingprzyjście down very dramaticallydramatycznie
266
810301
3793
bo znacząco zmniejszyły się jego koszty,
13:46
to solverozwiązać the intermittencynieregularnością problemproblem.
267
814118
1773
co rozwiązuje problem nieciągłości.
13:47
With solarsłoneczny, the newsAktualności is even
more excitingekscytujący!
268
815915
2511
Co do energii słonecznej,
to jest jeszcze lepiej!
13:50
The bestNajlepiej projectionsprognozy 14 yearslat agotemu
were that we would installzainstalować
269
818450
3349
Najbardziej optymistyczne
prognozy sprzed 14 lat
13:53
one gigawattGW perza yearrok by 2010.
270
821823
2547
mówiły o 1 GW wzrostu
rocznie do 2010 roku.
13:56
When 2010 cameoprawa ołowiana witrażu around,
we beatbić that markznak by 17 timesczasy over.
271
824394
4620
Gdy nadszedł 2010 okazało się,
że przekroczyliśmy ten próg 17 razy.
14:01
Last yearrok, we beatbić it by 58 timesczasy over.
272
829038
3585
W ostatnim roku przekroczono go 58 razy.
14:04
This yearrok, we're on tracktor
to beatbić it 68 timesczasy over.
273
832647
3240
Jesteśmy na najlepszej drodze,
by w tym roku przekroczyć go 68 razy.
14:07
We're going to winzdobyć this.
274
835911
1190
Wygramy to.
14:09
We are going to prevailprzeważają.
275
837125
1734
Zwyciężymy.
14:10
The exponentialwykładniczy curvekrzywa on solarsłoneczny
is even steeperstroma and more dramaticdramatyczny.
276
838883
4083
Krzywa wykładnicza energii słonecznej
jest bardziej stroma i spektakularna.
14:14
When I cameoprawa ołowiana witrażu to this stageetap 10 yearslat agotemu,
277
842990
1929
Kiedy byłem na tej scenie 10 lat temu,
14:16
this is where it was.
278
844943
1395
znajdowała się tutaj.
14:18
We have seenwidziany a revolutionaryrewolucyjny breakthroughprzełom
279
846894
3554
Pojawienie się tych krzywych wykładniczych
14:22
in the emergencepowstanie
of these exponentialwykładniczy curvesKrzywe.
280
850472
3189
to rewolucyjny przełom.
14:25
(ApplauseAplauz)
281
853685
3224
(Brawa)
14:28
And the costkoszt has come down
10 percentprocent perza yearrok
282
856933
3497
A koszty spadały o 10% rocznie
14:32
for 30 yearslat.
283
860454
1299
od 30 lat.
14:33
And it's continuingciąg dalszy to come down.
284
861777
2298
I nadal spadają.
14:36
Now, the businessbiznes communityspołeczność
has certainlyna pewno noticedzauważyłem this,
285
864099
2646
Ludzie biznesu z pewnością to dostrzegli,
14:38
because it's crossingprzejście
the gridkrata parityparzystość pointpunkt.
286
866769
2809
ponieważ punkt parytetu sieci
został przekroczony.
14:41
CheaperTańsze solarsłoneczny penetrationPenetracja ratesstawki
are beginningpoczątek to risewzrost.
287
869602
3252
Wskaźnik penetracji tańszej
energetyki słonecznej zaczyna rosnąć.
14:44
GridSiatki parityparzystość is understoodzrozumiany
as that linelinia, that thresholdpróg,
288
872878
3516
Parytet sieci jest rozumiany jako granica,
14:48
belowponiżej whichktóry renewableodnawialny electricityElektryczność
is cheapertaniej than electricityElektryczność
289
876418
3874
poniżej której energia
ze źródeł odnawialnych jest tańsza
14:52
from burningpalenie fossilskamieniałość fuelspaliwa.
290
880316
2218
niż ze spalania paliw kopalnych.
14:54
That thresholdpróg is a little bitkawałek
like the differenceróżnica
291
882558
2693
Ta granica trochę przypomina różnicę
14:57
betweenpomiędzy 32 degreesstopni FahrenheitFahrenheit
and 33 degreesstopni FahrenheitFahrenheit,
292
885275
4110
pomiędzy 0 i 1 stopniem Celsjusza.
15:01
or zerozero and one CelsiusCelsjusza.
293
889409
1586
15:03
It's a differenceróżnica of more than one degreestopień,
294
891019
2024
To nie tylko różnica jednego stopnia,
15:05
it's the differenceróżnica betweenpomiędzy icelód and waterwoda.
295
893067
2701
to różnica pomiędzy lodem i wodą.
15:07
And it's the differenceróżnica betweenpomiędzy marketsrynki
that are frozenmrożony up,
296
895792
3944
Pomiędzy zamarzniętymi rynkami
15:11
and liquidciekły flowsprzepływy of capitalkapitał
into newNowy opportunitiesmożliwości for investmentinwestycja.
297
899760
4532
a kapitałem płynącym ku nowym
możliwościom inwestowania.
15:16
This is the biggestnajwiększy
newNowy businessbiznes opportunityokazja
298
904316
3605
To najlepsze możliwe inwestycje
15:19
in the historyhistoria of the worldświat,
299
907945
1532
w historii świata,
15:21
and two-thirdsdwie trzecie of it
is in the privateprywatny sectorsektor.
300
909501
3148
a 2/3 z nich znajduje się
w prywatnych rękach.
15:24
We are seeingwidzenie an explosioneksplozja
of newNowy investmentinwestycja.
301
912673
3436
Nowych inwestycji jest coraz więcej.
15:28
StartingPocząwszy od in 2010, investmentsinwestycje globallyglobalnie
in renewableodnawialny electricityElektryczność generationgeneracja
302
916133
5568
Po roku 2010 globalna ilość inwestycji
w odnawialne źródła energii
15:33
surpassedprzekroczyła fossilsskamieniałości.
303
921725
1533
przekroczyła te w paliwa kopane.
15:35
The gapszczelina has been growingrozwój ever sinceod.
304
923282
2416
Od tego czasu różnica
między nimi się zwiększa.
15:37
The projectionsprognozy for the futureprzyszłość
are even more dramaticdramatyczny,
305
925722
2948
Przewidywania na przyszłość
są jeszcze bardziej spektakularne,
15:40
even thoughchociaż fossilskamieniałość energyenergia
is now still subsidizeddotowane
306
928694
3599
pomimo dofinansowywania
energii z paliw kopalnianych
15:44
at a rateoceniać 40 timesczasy largerwiększy than renewablesodnawialne źródła energii.
307
932317
3227
na poziomie 40 razy większym
niż energii ze źródeł odnawialnych.
15:47
And by the way, if you addDodaj
the projectionsprognozy for nuclearjądrowy on here,
308
935568
4090
Jeśli dodać tutaj przewidywania
dla energii jądrowej,
15:51
particularlyszczególnie if you assumezałożyć
that the work manywiele are doing
309
939682
2621
szczególnie biorąc pod uwagę
15:54
to try to breakprzerwa throughprzez to saferbezpieczniejsze
and more acceptabledo przyjęcia,
310
942327
2714
prace nad bezpieczniejszymi,
bardziej akceptowalnymi
15:57
more affordableniedrogie formsformularze of nuclearjądrowy,
311
945065
1839
i dostępnymi formami tej energii,
15:58
this could changezmiana even more dramaticallydramatycznie.
312
946928
2443
ten wykres zmieni się znacząco.
16:01
So is there any precedentprecedens
for suchtaki a rapidszybki adoptionprzyjęcie
313
949934
2956
Czy istnieje jakiś precedens
dla tak szybkiego
16:04
of a newNowy technologytechnologia?
314
952914
1729
przyjęcia się nowej technologii?
16:06
Well, there are manywiele,
but let's look at cellkomórka phonestelefony.
315
954667
2460
Całkiem sporo, ale spójrzmy
na telefony komórkowe.
16:09
In 1980, AT&T, then MaMa BellBell,
316
957151
3373
W 1980 roku AT&T, potem Ma Bell,
16:12
commissioneddo służby McKinseyMcKinsey to do
a globalświatowy marketrynek surveyAnkieta
317
960548
2393
zleciło firmie McKinsey
globalne badanie rynku
16:14
of those clunkyniezgrabny newNowy mobilemobilny phonestelefony
that appearedpojawił się then.
318
962965
3616
dla telefonów komórkowych,
które się wtedy pojawiły.
16:18
"How manywiele can we sellSprzedać
by the yearrok 2000?" they askedspytał.
319
966605
3163
Pytano: "Ile sprzedamy do roku 2000?".
16:21
McKinseyMcKinsey cameoprawa ołowiana witrażu back and said, "900,000."
320
969792
2568
Odpowiedź McKinseya: "900 tysięcy".
16:24
And sure enoughdość,
when the yearrok 2000 arrivedprzybył,
321
972384
2072
I rzeczywiście, kiedy nadszedł rok 2000
16:26
they did sellSprzedać 900,000 --
in the first threetrzy daysdni.
322
974480
2578
sprzedano ich 900 tysięcy...
Przez pierwsze trzy dni.
16:29
And for the balancesaldo of the yearrok,
they soldsprzedany 120 timesczasy more.
323
977082
3912
W ciągu roku sprzedano 120 razy więcej.
16:33
And now there are more cellkomórka connectionsznajomości
than there are people in the worldświat.
324
981018
4376
Teraz jest więcej połączeń komórkowych
niż ludzi na świecie.
16:37
So, why were they not only wrongźle,
but way wrongźle?
325
985418
4469
Czemu nie tylko się pomylili,
ale aż tak bardzo się pomylili?
16:41
I've askedspytał that questionpytanie myselfsiebie, "Why?"
326
989911
2400
Stawiam to pytanie sobie: "Czemu?".
16:44
(LaughterŚmiech)
327
992335
1003
(Śmiech)
16:45
And I think the answerodpowiedź is in threetrzy partsCzęści.
328
993362
2233
Odpowiedź składa się z trzech części.
16:48
First, the costkoszt cameoprawa ołowiana witrażu down much fasterszybciej
than anybodyktoś expectedspodziewany,
329
996122
3389
Po pierwsze koszty spadały szybciej
niż ktokolwiek przewidywał,
16:51
even as the qualityjakość wentposzedł up.
330
999535
2507
pomimo że jakość się poprawiała.
16:54
And low-incomeniski przychód countrieskraje, placesmiejsca
that did not have a landlinetelefon stacjonarny gridkrata --
331
1002066
4272
Kraje o niskich dochodach, miejsca
pozbawione sieci telefonii stacjonarnej
16:58
they leap-froggedskok frogged to the newNowy technologytechnologia.
332
1006362
2228
rzuciły się na nową technologię.
17:00
The bigduży expansionekspansja has been
in the developingrozwijanie countiespowiaty.
333
1008614
3064
W krajach rozwijających się
nastąpił wielki boom.
17:03
So what about the electricityElektryczność gridssiatki
in the developingrozwijanie worldświat?
334
1011702
3748
A co z siecią energetyczną
w tych krajach?
17:07
Well, not so hotgorąco.
335
1015474
1730
Nie tak różowo.
17:09
And in manywiele areasobszary, they don't exististnieć.
336
1017228
2298
Na wielu obszarach sieć nie istnieje.
17:11
There are more people
withoutbez any electricityElektryczność at all in IndiaIndie
337
1019550
3146
W Indiach więcej ludzi nie ma
dostępu do elektryczności
17:14
than the entireCały populationpopulacja
of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa of AmericaAmeryka.
338
1022720
3122
niż mieszka w USA.
17:17
So now we're gettinguzyskiwanie this:
339
1025866
1504
A teraz mamy taką sytuację.
17:19
solarsłoneczny panelspanele on grasstrawa hutschaty
340
1027394
1838
Panele słoneczne na lepiankach
17:21
and newNowy businessbiznes modelsmodele
that make it affordableniedrogie.
341
1029256
2938
i nowe modele biznesowe,
sprawiające, że są one dostępne.
17:24
MuhammadMuhammad YunusYunus financedsfinansowane
this one in BangladeshBangladesz with micro-creditmikro kredytów.
342
1032218
4885
W Bangladeszu Muhammad Yunus
sfinansował ten panel
dzięki mikrokredytowi.
17:29
This is a villagewioska marketrynek.
343
1037127
1708
To jest lokalny targ.
17:30
BangladeshBangladesz is now the fastest-deployingnajszybsze wdrażanie
countrykraj in the worldświat:
344
1038859
2890
W Bangladeszu instaluje się ich
najwięcej na świecie,
17:33
two systemssystemy perza minutechwila
on averageśredni, night and day.
345
1041773
2412
średnio dwa systemy na minutę,
w dzień i w nocy.
17:36
And we have all we need:
346
1044209
1189
Mamy wszystko:
17:37
enoughdość energyenergia from the SunSłońce
comespochodzi to the EarthZiemia
347
1045422
2292
każdej godziny Słońce dostarcza energii,
17:39
everykażdy hourgodzina to supplyDostawa the fullpełny world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy
energyenergia needswymagania for an entireCały yearrok.
348
1047738
5363
która mogłaby zaspokoić
światowe potrzeby przez cały rok.
17:45
It's actuallytak właściwie a little bitkawałek
lessmniej than an hourgodzina.
349
1053125
2173
Właściwie w mniej niż godzinę.
17:47
So the answerodpowiedź to the seconddruga questionpytanie,
"Can we changezmiana?"
350
1055322
3332
Odpowiedź na drugie pytanie:
"Czy możemy się zmienić?"
17:50
is clearlywyraźnie "Yes."
351
1058678
1923
brzmi zdecydowanie "Tak".
17:52
And it's an ever-firmercoraz mocniejsze "yes."
352
1060625
2772
Za każdym razem jest to
bardziej stanowcze "Tak".
17:55
Last questionpytanie, "Will we changezmiana?"
353
1063421
2608
Ostatnie pytanie: "Czy się zmienimy?".
17:58
ParisParyż really was a breakthroughprzełom,
354
1066053
1992
Paryż to był prawdziwy przełom,
18:00
some of the provisionsprzepisy are bindingwiązania
355
1068069
1663
kilka wiążących postanowień
18:01
and the regularregularny reviewsOpinie will mattermateria a lot.
356
1069756
2038
i regularne sprawozdania wiele znaczą.
18:03
But nationsnarody aren'tnie są waitingczekanie,
they're going aheadprzed siebie.
357
1071818
2251
Ale narody nie czekają, tylko idą naprzód.
18:06
ChinaChiny has alreadyjuż announcedogłosił
that startingstartowy nextNastępny yearrok,
358
1074093
2515
Chiny już ogłosiły, że od przyszłego roku
18:08
they're adoptingprzyjęcie a nationwideogólnonarodowy
capczapka z daszkiem and tradehandel systemsystem.
359
1076632
2983
wdrożą w kraju system
"cap and trade" (ogranicz i handluj).
18:11
They will likelyprawdopodobne linkpołączyć up
with the EuropeanEuropejski UnionUnii.
360
1079639
3143
Prawdopodobnie połączą się
z Unią Europejską.
18:14
The UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
has alreadyjuż been changingwymiana pieniędzy.
361
1082806
2492
USA już się zmienia.
18:17
All of these coalwęgiel plantsrośliny were proposedproponowane
362
1085322
2050
Wszystkie elektrownie węglowe
18:19
in the nextNastępny 10 yearslat and canceledanulowany.
363
1087396
2530
planowane w ciągu ostatnich 10 lat,
zostały wycofane.
18:21
All of these existingistniejący
coalwęgiel plantsrośliny were retiredna emeryturze.
364
1089950
2919
Te wszystkie elektrownie węglowe
zostały zamknięte.
18:24
All of these coalwęgiel plantsrośliny have had
theirich retirementprzejścia na emeryturę announcedogłosił.
365
1092893
3017
Zamknięcie tych zostało już ogłoszone.
18:27
All of them -- canceledanulowany.
366
1095934
2328
Tych wszystkich: nie ma lub nie będzie.
18:30
We are movingw ruchu forwardNaprzód.
367
1098286
1490
Idziemy naprzód.
18:31
Last yearrok -- if you look at
all of the investmentinwestycja
368
1099800
2468
Jeśli spojrzeć na wszystkie
zeszłoroczne inwestycje
18:34
in newNowy electricityElektryczność generationgeneracja
in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa,
369
1102292
2943
w wytwarzanie nowej
energii elektrycznej w USA,
18:37
almostprawie three-quarterstrzy czwarte
was from renewableodnawialny energyenergia,
370
1105259
2666
to prawie 3/4 związanych było
z odnawialnymi źródłami,
18:39
mostlyprzeważnie windwiatr and solarsłoneczny.
371
1107949
2512
wiatrem i słońcem.
18:42
We are solvingrozwiązywanie this crisiskryzys.
372
1110485
3147
Radzimy sobie z tym kryzysem.
18:45
The only questionpytanie is:
how long will it take to get there?
373
1113656
4899
Pytanie tylko, ile czasu to zajmie.
18:50
So, it matterssprawy that a lot
of people are organizingorganizowanie
374
1118579
4617
To istotne, że wielu ludzi się organizuje,
18:55
to insistdomagać się on this changezmiana.
375
1123220
2138
by manifestować w sprawie tej zmiany.
18:57
AlmostPrawie 400,000 people
marchedszli in NewNowy YorkYork CityMiasto
376
1125382
3784
Prawie 400 tysięcy ludzi
wyszło na ulice Nowego Jorku
19:01
before the UNONZ specialspecjalny sessionsesja on this.
377
1129190
2847
przed specjalną sesją ONZ
poświęconą temu tematowi.
19:04
ManyWiele thousandstysiące, tenskilkadziesiąt of thousandstysiące,
378
1132061
2004
Tysiące, dziesiątki tysięcy
19:06
marchedszli in citiesmiasta around the worldświat.
379
1134089
2873
manifestowało w wielu miastach
na całym świecie.
19:08
And so, I am extremelyniezwykle optimisticoptymistyczny.
380
1136986
4143
Dlatego jestem takim optymistą.
19:13
As I said before,
we are going to winzdobyć this.
381
1141153
2555
Jak powiedziałem wcześniej: zwyciężymy.
19:15
I'll finishkoniec with this storyfabuła.
382
1143732
1967
Zakończę taką anegdotą.
19:18
When I was 13 yearslat oldstary,
383
1146218
2592
Kiedy miałem 13 lat
19:20
I heardsłyszał that proposalwniosek by PresidentPrezydent KennedyKennedy
384
1148834
3431
prezydent Kennedy obiecał,
19:24
to landwylądować a personosoba on the MoonKsiężyc
and bringprzynieść him back safelybezpiecznie
385
1152289
2551
że w ciągu 10 lat
człowiek stanie na Księżycu,
19:26
in 10 yearslat.
386
1154864
1165
a potem wróci na Ziemię.
19:28
And I heardsłyszał adultsdorośli ludzie
of that day and time say,
387
1156053
2984
Dorośli mówili wówczas:
19:31
"That's recklessnieprzemyślane, expensivedrogi,
maymoże well failzawieść."
388
1159061
3517
"To niebezpieczne, drogie
i może się nie powieść".
19:34
But eightosiem yearslat and two monthsmiesiące laterpóźniej,
389
1162602
2177
Ale w 8 lat i 2 miesiące później,
19:36
in the momentza chwilę that NeilNeil ArmstrongArmstrong
setzestaw footstopa on the MoonKsiężyc,
390
1164803
3262
w chwili, gdy Neil Armstrong
postawił stopę na Księżycu,
19:40
there was great cheerCheer that wentposzedł up
in NASA'sNASA missionmisja controlkontrola in HoustonHouston.
391
1168089
4590
w centrum kontroli lotów NASA
w Houston wybuchła burza oklasków.
19:44
Here'sTutaj jest a little-knownmało znany factfakt about that:
392
1172703
2460
Niewiele osób wie,
19:47
the averageśredni agewiek of the systemssystemy engineersinżynierowie,
393
1175187
2205
że średnia wieku wśród
obecnych tam inżynierów
19:49
the controllersKontrolery in the roompokój
that day, was 26,
394
1177416
3176
i kontrolerów wynosiła 26 lat,
19:52
whichktóry meansznaczy, amongpośród other things,
395
1180616
1559
co między innymi oznacza,
19:54
theirich agewiek, when they heardsłyszał
that challengewyzwanie, was 18.
396
1182199
3250
że mieli po 18 lat, gdy usłyszeli
oświadczenie prezydenta.
19:57
We now have a moralmorał challengewyzwanie
397
1185473
3202
Przed nami moralne wyzwanie,
20:00
that is in the traditiontradycja of othersinni
that we have facedw obliczu.
398
1188699
3530
zgodnie z tradycją innych,
z którymi musieliśmy się zmierzyć.
20:04
One of the greatestnajwiększy poetspoeci
of the last centurystulecie in the US,
399
1192253
3654
Jeden z największych
amerykańskich poetów XX wieku,
20:07
WallaceWallace StevensStevens,
400
1195931
1349
Wallace Stevens
20:09
wrotenapisał a linelinia that has stayedzostał with me:
401
1197304
1818
napisał ważne dla mnie słowa:
20:11
"After the finalfinał 'no' nie,'
there comespochodzi a 'yes' tak,'
402
1199146
2483
"Po ostatecznym nie, przychodzi jakieś tak
20:13
and on that 'yes''tak',
the futureprzyszłość worldświat dependszależy."
403
1201653
2981
Od tego tak zależy przyszłość świata".
20:16
When the abolitionistszniesienie kary śmierci
startedRozpoczęty theirich movementruch,
404
1204658
2285
Kiedy abolicjoniści rozpoczęli swój ruch,
20:18
they metspotkał with no after no after no.
405
1206967
2207
ciągle trafiali na nie.
20:21
And then cameoprawa ołowiana witrażu a yes.
406
1209198
1276
A potem nadeszło tak.
20:22
The Women'sDla kobiet SuffragePrawo wyborcze
and Women'sDla kobiet RightsPrawa MovementRuch
407
1210498
2389
Kobiety walczące o swoje prawa
20:24
metspotkał endlessnieskończony no'sNo, untilaż do finallywreszcie,
there was a yes.
408
1212911
3595
ciągle słyszały nie,
aż w końcu pojawiło się tak.
20:28
The CivilCywilnego RightsPrawa MovementRuch,
the movementruch againstprzeciwko apartheidapartheid,
409
1216530
2771
Obrońcy praw obywatelskich,
ruch przeciwko apartheidowi,
20:31
and more recentlyostatnio, the movementruch
for gaywesoły and lesbianlesbijka rightsprawa
410
1219325
3591
a ostatnio ruch walczący
o prawa gejów i lesbijek
20:34
here in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and elsewheregdzie indziej.
411
1222940
2405
tutaj w USA i wszędzie indziej.
20:37
After the finalfinał "no" comespochodzi a "yes."
412
1225369
2176
Po ostatecznym nie przychodzi jakieś tak.
20:39
When any great moralmorał challengewyzwanie
is ultimatelyostatecznie resolvedzdecydowany
413
1227569
5133
Kiedy wielkie moralne wyzwanie
sprowadza się do wyboru zero-jedynkowego
20:44
into a binarydwójkowy choicewybór
betweenpomiędzy what is right and what is wrongźle,
414
1232726
3855
pomiędzy tym, co dobre i tym co złe,
20:48
the outcomewynik is fore-ordainedwyświęcony w przód
because of who we are as humanczłowiek beingsIstoty.
415
1236605
4129
rezultat jest łatwy do przewidzenia,
bo jesteśmy istotami ludzkimi.
20:52
Ninety-nineDziewięćdziesiąt dziewięć percentprocent of us,
that is where we are now
416
1240758
3853
99% z nas, na takim etapie jesteśmy
20:56
and it is why we're going to winzdobyć this.
417
1244635
2492
i właśnie dlatego wygramy.
20:59
We have everything we need.
418
1247151
1938
Mamy wszystko, czego potrzeba.
21:01
Some still doubtwątpić that we have
the will to actdziałać,
419
1249113
3415
Niektórzy nadal wątpią,
że mamy wolę działania,
21:04
but I say the will to actdziałać is itselfsamo
a renewableodnawialny resourceratunek.
420
1252552
4690
ale według mnie, wola działania
jest też źródłem odnawialnym.
21:09
Thank you very much.
421
1257266
1207
Bardzo dziękuję.
21:10
(ApplauseAplauz)
422
1258497
3471
(Brawa)
21:47
ChrisChris AndersonAnderson: You've got this incredibleniesamowite
combinationpołączenie of skillsumiejętności.
423
1295319
3183
Chris Anderson: Masz tę niesamowitą
mieszankę umiejętności.
21:50
You've got this scientistnaukowiec mindumysł
that can understandzrozumieć
424
1298526
2961
Masz ścisły umysł,
dzięki któremu rozumiesz
21:53
the fullpełny rangezasięg of issuesproblemy,
425
1301511
2301
cały szereg zagadnień
21:55
and the abilityzdolność to turnskręcać it
into the mostwiększość vividżywy languagejęzyk.
426
1303836
3652
i umiejętność przekazywania ich
zrozumiałym językiem.
21:59
No one elsejeszcze can do that,
that's why you led this thing.
427
1307512
2883
Nikt inny tego nie umie,
dlatego to ty prowadzisz ten temat.
22:02
It was amazingniesamowity to see it 10 yearslat agotemu,
it was amazingniesamowity to see it now.
428
1310419
3411
To było niesamowite przeżycie,
słuchać cię 10 lat temu i teraz.
22:05
AlAl GoreGore: Well, you're nicemiły
to say that, ChrisChris.
429
1313854
2175
Al Gore: To bardzo miłe,
że tak mówisz Chris.
22:08
But honestlyszczerze, I have a lot
of really good friendsprzyjaciele
430
1316053
3161
Ale szczerze mówiąc,
mam wielu dobrych przyjaciół
22:11
in the scientificnaukowy communityspołeczność
who are incrediblyniewiarygodnie patientcierpliwy
431
1319238
3719
wśród ludzi nauki,
którzy są niesamowicie cierpliwi.
22:14
and who will sitsiedzieć there
and explainwyjaśniać this stuffrzeczy to me
432
1322981
2771
Oni wszystko mi wyjaśniają
22:17
over and over and over again
433
1325776
1334
po kilka razy tak,
22:19
untilaż do I can get it
into simpleprosty enoughdość languagejęzyk
434
1327134
3596
żebym zrozumiał i umiał o tym opowiedzieć
22:22
that I can understandzrozumieć it.
435
1330754
1212
prostym językiem.
22:23
And that's the keyklawisz to tryingpróbować
to communicatekomunikować się.
436
1331990
2928
I to jest ważne: próby dogadania się.
22:27
CACA: So, your talk. First partczęść: terrifyingprzerażający,
437
1335497
3685
CA: Pierwsza część twojej prelekcji
była przerażająca,
22:31
seconddruga partczęść: incrediblyniewiarygodnie hopefulpełen nadziei.
438
1339206
1937
druga: dająca nadzieję.
22:33
How do we know that all those graphswykresy,
all that progresspostęp, is enoughdość
439
1341810
5301
Skąd wiemy, że te wszystkie wykresy,
cały ten postęp jest wystarczający,
22:39
to solverozwiązać what you showedpokazał
in the first partczęść?
440
1347135
2728
żeby zaradzić temu,
co widzieliśmy na początku?
22:41
AGAG: I think that the crossingprzejście --
441
1349887
3528
AG: Myślę, że przejście...
22:45
you know, I've only been
in the businessbiznes worldświat for 15 yearslat.
442
1353439
3013
Do świata biznesu
należę dopiero od 15 lat.
22:48
But one of the things I've learnednauczyli
is that apparentlywidocznie it matterssprawy
443
1356476
3278
Ale jednej rzeczy zdążyłem się nauczyć.
Najwyraźniej ma znaczenie,
22:51
if a newNowy productprodukt or serviceusługa
is more expensivedrogi
444
1359778
3164
czy nowy produkt lub usługa jest droższa
22:54
than the incumbentbeneficjent, or cheapertaniej than.
445
1362966
2154
niż aktualnie dostępna czy tańsza.
22:57
TurnsWłącza out, it makesczyni a differenceróżnica
if it's cheapertaniej than.
446
1365144
2555
Okazuje się, że jeśli jest tańsza,
to ma znaczenie.
22:59
(LaughterŚmiech)
447
1367723
1095
(Śmiech)
23:00
And when it crosseskrzyże that linelinia,
448
1368842
2694
Kiedy przekracza tę linię,
23:03
then a lot of things really changezmiana.
449
1371560
1896
wiele rzeczy się zmienia.
23:05
We are regularlyregularnie surprisedzaskoczony
by these developmentsrozwój sytuacji.
450
1373480
2945
Jesteśmy regularnie zaskakiwani
przez to, co się dzieje.
23:08
The latepóźno RudiRudi DornbuschDornbusch,
the great economistekonomista said,
451
1376449
2547
Zmarły Rudi Dornbusch,
wielki ekonomista powiedział:
23:11
"Things take longerdłużej to happenzdarzyć
then you think they will,
452
1379020
2796
"Pewne rzeczy potrzebują
więcej czasu niż się wydaje,
23:13
and then they happenzdarzyć much fasterszybciej
than you thought they could."
453
1381840
2958
ale potem dzieją się dużo szybciej
niż można by pomyśleć".
23:16
I really think that's where we are.
454
1384822
1698
Myślę, że tak właśnie jest.
23:18
Some people are usingza pomocą the phrasewyrażenie
"The SolarSolar SingularityOsobliwość" now,
455
1386544
3677
Niektórzy ludzie używają określenia
"osobliwość energii społecznej"
23:22
meaningznaczenie when it getsdostaje
belowponiżej the gridkrata parityparzystość,
456
1390245
3293
i mają na myśli to, że kiedy
zejdzie poniżej parytetu sieci,
23:25
unsubsidizeddopłat in mostwiększość placesmiejsca,
457
1393562
2048
w większości niedotowana,
23:27
then it's the defaultdomyślne choicewybór.
458
1395634
1642
stanie się podstawowym wyborem.
23:29
Now, in one of the presentationsprezentacje
yesterdaywczoraj, the jitneyjitney thing,
459
1397300
5990
W jednej z wczorajszych prelekcji,
tej dotyczącej wspólnych przejazdów,
23:35
there is an effortwysiłek to use
regulationsprzepisy prawne to slowpowolny this down.
460
1403314
5107
mówiono o wprowadzeniu regulacji,
mającej na celu spowolnienie tego procesu.
23:40
And I just don't think it's going to work.
461
1408445
3139
Ale nie wydaje mi się, żeby to zadziałało.
23:44
There's a womankobieta in AtlantaAtlanta, DebbieDebbie DooleyDooley,
462
1412608
2396
Debbie Dooley jest przewodniczącą
23:47
who'skto jest the ChairmanPrzewodniczący
of the AtlantaAtlanta TeaHerbata PartyStrona.
463
1415028
2081
Partii Herbacianej w Atlancie.
23:49
They enlistedZarejestrowany her
in this effortwysiłek to put a taxpodatek
464
1417133
2177
Próbowano ją przekonać
do nałożenia podatku
23:51
on solarsłoneczny panelspanele and regulationsprzepisy prawne.
465
1419334
2123
na panele słonecznie, do zmiany przepisów.
23:53
And she had just put
solarsłoneczny panelspanele on her roofdach
466
1421481
2119
Ale ona właśnie zamontowała
na dachu panele
23:55
and she didn't understandzrozumieć the requestwniosek.
467
1423624
1866
i nie zrozumiała tej prośby.
23:57
(LaughterŚmiech)
468
1425514
1765
(Śmiech)
23:59
And so she wentposzedł and formedpowstały
an allianceSojusz with the SierraSierra ClubKlub
469
1427303
3478
Co więcej weszła w sojusz z Sierra Club
24:02
and they formedpowstały a newNowy organizationorganizacja
callednazywa the GreenZielony TeaHerbata PartyStrona.
470
1430805
4053
i stworzyła nową organizację:
Partię Zielonej Herbaty.
24:06
(LaughterŚmiech)
471
1434882
1002
(Śmiech)
24:07
(ApplauseAplauz)
472
1435908
1001
(Brawa)
24:08
And they defeatedpokonał the proposalwniosek.
473
1436933
1488
I oni odrzucili prośbę.
24:10
So, finallywreszcie, the answerodpowiedź
to your questionpytanie is,
474
1438445
3226
Odpowiadając w końcu na twoje pytanie,
24:13
this soundsDźwięki a little cornyCorny
and maybe it's a clichCliché,
475
1441695
3033
to brzmi trochę banalnie,
może to jest frazes,
24:16
but 10 yearslat agotemu -- and ChristianaChristiana
referredodniesione to this --
476
1444752
3516
ale 10 lat temu, Christiana
odnosiła się do tego,
24:20
there are people in this audiencepubliczność
who playedgrał an incrediblyniewiarygodnie significantznaczący rolerola
477
1448292
5907
na tej widowni siedzieli ludzie,
odgrywający niesamowicie istotną rolę
24:26
in generatinggenerowanie those exponentialwykładniczy curvesKrzywe.
478
1454223
2801
w generowaniu tych krzywych wykładniczych.
24:29
And it didn't work out economicallyekonomicznie
for some of them,
479
1457048
2524
Dla niektórych z nich
to nie zadziałało ekonomicznie,
24:31
but it kick-startedotworzyły drogę
this globalświatowy revolutionrewolucja.
480
1459596
3054
ale uruchomiło światową rewolucję.
24:34
And what people in this audiencepubliczność do now
481
1462674
3779
Co ludzie na widowni zrobią teraz
24:38
with the knowledgewiedza, umiejętności
that we are going to winzdobyć this.
482
1466477
2505
z wiedzą, że wygramy?
24:41
But it matterssprawy a lot how fastszybki we winzdobyć it.
483
1469006
4230
Ważne jest to, jak szybko wygramy.
24:45
CACA: AlAl GoreGore, that was incrediblyniewiarygodnie powerfulpotężny.
484
1473260
2357
CA: Al Gore, to było bardzo mocne.
24:47
If this turnsskręca out to be the yearrok,
485
1475641
1675
Okazuje się, że to będzie rok,
24:49
that the partisanpartyzant thing changeszmiany,
486
1477340
2828
w którym sympatie polityczne
przestaną mieć znaczenie.
24:52
as you said, it's no longerdłużej
a partisanpartyzant issuekwestia,
487
1480192
3378
Jak mówiłeś, to już nie jest problem
zwolenników jednej partii,
24:55
but you bringprzynieść alongwzdłuż people
from the other sidebok togetherRazem,
488
1483594
4166
bo przekonujesz też ludzi
z drugiej strony barykady
24:59
backedwspierane by sciencenauka, backedwspierane by these kindsrodzaje
of investmentinwestycja opportunitiesmożliwości,
489
1487784
3285
wspierany przez naukę,
przez możliwości inwestowania,
25:03
backedwspierane my reasonpowód that you winzdobyć the day --
490
1491093
2108
przez przekonanie,
że pewnego dnia wygrasz.
25:05
boychłopak, that's really excitingekscytujący.
491
1493225
2359
To naprawdę ekscytujące.
25:07
Thank you so much.
492
1495608
1168
Bardzo dziękuję.
25:08
AGAG: Thank you so much
for bringingprzynoszący me back to TEDTED.
493
1496800
2507
AG: Bardzo dziękuję
za ponowne zaproszenie na TED.
25:11
Thank you!
494
1499331
1151
Dziękuję!
25:12
(ApplauseAplauz)
495
1500506
2606
(Brawa)
Translated by Kasia Biel
Reviewed by Marta Kliber

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Al Gore - Climate advocate
Nobel Laureate Al Gore focused the world’s attention on the global climate crisis. Now he’s showing us how we’re moving towards real solutions.

Why you should listen

Former Vice President Al Gore is co-founder and chairman of Generation Investment Management. While he’s is a senior partner at Kleiner Perkins Caufield & Byers, and a member of Apple, Inc.’s board of directors, Gore spends the majority of his time as chair of The Climate Reality Project, a nonprofit devoted to solving the climate crisis.

He is the author of the bestsellers Earth in the Balance, An Inconvenient Truth, The Assault on Reason, Our Choice: A Plan to Solve the Climate Crisis, and most recently, The Future: Six Drivers of Global Change. He is the subject of the Oscar-winning documentary An Inconvenient Truth and is the co-recipient, with the Intergovernmental Panel on Climate Change, of the Nobel Peace Prize for 2007 for “informing the world of the dangers posed by climate change.”

Gore was elected to the U.S. House of Representatives in 1976, 1978, 1980 and 1982 and the U.S. Senate in 1984 and 1990. He was inaugurated as the 45th Vice President of the United States on January 20, 1993, and served eight years.

More profile about the speaker
Al Gore | Speaker | TED.com