ABOUT THE SPEAKER
Rajesh Rao - Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization.

Why you should listen

Rajesh Rao is looking for the computational principles underlying the brain's remarkable ability to learn, process and store information --  hoping to apply this knowledge to the task of building adaptive robotic systems and artificially intelligent agents.

Some of the questions that motivate his research include: How does the brain learn efficient representations of novel objects and events occurring in the natural environment? What are the algorithms that allow useful sensorimotor routines and behaviors to be learned? What computational mechanisms allow the brain to adapt to changing circumstances and remain fault-tolerant and robust?

By investigating these questions within a computational and probabilistic framework, it is often possible to derive algorithms that not only provide functional interpretations of neurobiological properties but also suggest solutions to difficult problems in computer vision, speech, robotics and artificial intelligence.

More profile about the speaker
Rajesh Rao | Speaker | TED.com
TED2011

Rajesh Rao: A Rosetta Stone for a lost language

راجش رائو: سرنخی همانند «سنگ‌نوشته رزتا» برای یک زبان گمشده

Filmed:
2,103,451 views

راجش رائو شیفته‌ی این است که چگونه میتوان خط کهن ایندوس که متعلق به ۴۰۰۰ سال قبل است را رمزگشایی کنیم و این کار را همانند حل «مادر تمام جدول‌های کلمات متقاطع» می‌داند. وی در کنفرانس تد سال ۲۰۱۱ می‌گوید که چطور از فنون محاسباتی مدرن برای خواندن زبان ایندوس بهره می‌برد. زبانی که کلید فهم این تمدن باستانی است.
- Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'd like to beginشروع with a thought experimentآزمایشی.
0
0
3000
اول می‌خوام با یه
تجربه‌ی فکری شروع کنم.
00:19
Imagineتصور کن that it's 4,000 yearsسالها into the futureآینده.
1
4000
3000
تصور کنید ۴٫۰۰۰ سال بعده.
00:22
Civilizationتمدن as we know it
2
7000
2000
تمدن به اون معنا که می‌شناسیم
00:24
has ceasedمتوقف شد to existوجود دارد --
3
9000
2000
دیگه وجود نداره --
00:26
no booksکتاب ها,
4
11000
2000
نه هیچ کتابی،
00:28
no electronicالکترونیکی devicesدستگاه ها,
5
13000
3000
نه وسایل الکترونیکی،
00:31
no Facebookفیس بوک or Twitterتوییتر.
6
16000
3000
نه فیسبوک و توییتر.
00:34
All knowledgeدانش of the Englishانگلیسی languageزبان and the Englishانگلیسی alphabetالفبا
7
19000
3000
تمام اطلاعات زبان و الفبای انگلیسی
00:37
has been lostکم شده.
8
22000
2000
از بین رفته.
00:39
Now imagineتصور کن archeologistsباستان شناسان
9
24000
2000
حالا باستان‌شناس‌ها رو تصور کنید
00:41
diggingحفر throughاز طریق the rubbleخرابه of one of our citiesشهرها.
10
26000
2000
که در بقایای یکی از شهرهای ما
کاوش می‌کنن.
00:43
What mightممکن they find?
11
28000
2000
چی می‌تونن پیدا کنن؟
00:45
Well perhapsشاید some rectangularمستطیل شکل piecesقطعات of plasticپلاستیک
12
30000
3000
خب شاید یه مشت پلاستیک مستطیلی شکل
00:48
with strangeعجیب symbolsنمادها on them.
13
33000
3000
با نمادهایی عجیب غریب بر رویشان.
00:51
Perhapsشاید some circularدایره ای piecesقطعات of metalفلز.
14
36000
3000
شاید یه مشت فلزات دایره‌ای.
00:54
Maybe some cylindricalاستوانه ای containersظروف
15
39000
2000
شاید قوطی‌های استوانه‌ای
00:56
with some symbolsنمادها on them.
16
41000
2000
با نمادهایی روشون.
00:58
And perhapsشاید one archeologistباستان شناس becomesتبدیل می شود an instantفوری celebrityمشهور
17
43000
3000
و شاید وقتی یک باستان‌شناس
در جایی در شمال آمریکا،
01:01
when she discoversکشف می کند --
18
46000
2000
از زیر خروارها خاک کوه‌ها (هالیوود)
01:03
buriedدفن شده in the hillsتپه ها somewhereجایی in Northشمال Americaآمریکا --
19
48000
2000
نسخه‌های متعددی از
همان نمادها رو کشف می‌کند
01:05
massiveعظیم versionsنسخه ها of these sameیکسان symbolsنمادها.
20
50000
3000
به یک شخصیت معروف بدل بشه.
01:10
Now let's askپرسیدن ourselvesخودمان,
21
55000
2000
حالا بیایید از خودمان سوال کنیم،
01:12
what could suchچنین artifactsمصنوعات say about us
22
57000
3000
چنین دست‌ساخته‌هایی
به مردم ۴٫۰۰۰ سال بعد
01:15
to people 4,000 yearsسالها into the futureآینده?
23
60000
3000
راجع به ما می‌تونن چی بگن؟
01:18
This is no hypotheticalفرضیه ای questionسوال.
24
63000
2000
این یه سوال فرضی نیست.
01:20
In factواقعیت, this is exactlyدقیقا the kindنوع of questionسوال we're facedدر مواجهه with
25
65000
3000
در واقع این دقیقاً سوالی هست که ما
باهاش مواجهیم
وقتی سعی داریم از تمدن «دره‌ی ایندوس»
که ۴٫۰۰۰ سال پیش
01:23
when we try to understandفهمیدن the Indusهندو Valleyدره civilizationتمدن,
26
68000
3000
01:26
whichکه existedوجود داشت 4,000 yearsسالها agoپیش.
27
71000
2000
وجود داشته سر در بیاریم.
01:28
The Indusهندو civilizationتمدن was roughlyتقریبا contemporaneousهم زمان
28
73000
3000
تمدن ایندوس تقریباً هم عصر بوده با
01:31
with the much better knownشناخته شده Egyptianمصری and the Mesopotamianبین النهرین civilizationsتمدن ها,
29
76000
3000
تمدن‌های معروفی چون
تمدن مصر و بین‌النهرین،
01:34
but it was actuallyدر واقع much largerبزرگتر than eitherیا of these two civilizationsتمدن ها.
30
79000
3000
ولی در واقع خیلی بزرگتر از هر یک از
این دو تمدن بوده.
01:37
It occupiedمشغول the areaمنطقه
31
82000
2000
شامل مساحتی بحدود
01:39
of approximatelyتقریبا one millionمیلیون squareمربع kilometersکیلومتر,
32
84000
2000
یک میلیون کیلومتر مربع می‌شده است.
01:41
coveringپوشش what is now Pakistanپاکستان,
33
86000
2000
در جای پاکستان امروزی،
01:43
Northwesternشمال غرب Indiaهندوستان
34
88000
2000
شمال غربی هند،
01:45
and partsقطعات of Afghanistanافغانستان and Iranایران.
35
90000
2000
و بخش‌هایی از ایران و افغانستان.
01:47
Givenداده شده that it was suchچنین a vastعظیم civilizationتمدن,
36
92000
2000
با این اوصاف تمدن خیلی پهناوری بوده،
01:49
you mightممکن expectانتظار to find really powerfulقدرتمند rulersحاکمان, kingsپادشاهان,
37
94000
4000
و باید منتظر پیدا کردن
حاکمان قدرتمند، پادشاهان،
01:53
and hugeبزرگ monumentsبناهای تاریخی glorifyingشکوه دادن these powerfulقدرتمند kingsپادشاهان.
38
98000
3000
و مقبره‌های غول‌پیکر برای
تجلیل از این پادشاهان قدرتمند باشید.
01:56
In factواقعیت,
39
101000
2000
در واقع،
چیزی که باستان‌شناسان پیدا کرده‌اند
هیچ یک از این‌ها نیست.
01:58
what archeologistsباستان شناسان have foundپیدا شد is noneهیچ کدام of that.
40
103000
2000
02:00
They'veآنها دارند foundپیدا شد smallکوچک objectsاشیاء suchچنین as these.
41
105000
3000
اونها اشیاء کوچکی
مثل این‌ها رو پیدا کرده‌اند.
02:03
Here'sاینجاست an exampleمثال of one of these objectsاشیاء.
42
108000
3000
این هم یک نمونه از آن اشیا است.
02:06
Well obviouslyبدیهی است this is a replicaالمثنی، کپی دقیق.
43
111000
2000
خب معلومه که این یه نمونه بازسازی شده هست.
02:08
But who is this personفرد?
44
113000
3000
اما این شخص کیست؟
02:11
A kingپادشاه? A god?
45
116000
2000
یک پادشاه؟ یک خدا؟
02:13
A priestکشیش?
46
118000
2000
یک روحانی؟
02:15
Or perhapsشاید an ordinaryعادی personفرد
47
120000
2000
یا شاید یک شخص عادی
02:17
like you or me?
48
122000
2000
شبیه من یا شما؟
02:19
We don't know.
49
124000
2000
نمی‌دونیم.
اما مردم ایندوس دست‌ساخته‌هایی
همراه با نوشته هم باقی گذاشته‌اند.
02:21
But the Indusهندو people alsoهمچنین left behindپشت artifactsمصنوعات with writingنوشتن on them.
50
126000
3000
02:24
Well no, not piecesقطعات of plasticپلاستیک,
51
129000
2000
خب نه، از جنس پلاستیک نیست،
02:26
but stoneسنگ sealsمهر و موم, copperفلز مس tabletsقرص ها,
52
131000
3000
اما مقداری مهرهای سنگی،
لوح‌های مسی،
02:29
potteryسفالگری and, surprisinglyشگفت آور,
53
134000
2000
سفالینه و در کمال شگفتی،
یک تخته‌ی بزرگ از علائم،
02:31
one largeبزرگ signامضا کردن boardهیئت مدیره,
54
136000
2000
02:33
whichکه was foundپیدا شد buriedدفن شده nearنزدیک the gateدروازه of a cityشهر.
55
138000
2000
که در نزدیکی دروازه‌ی شهر
مدفون بوده است.
02:35
Now we don't know if it saysمی گوید Hollywoodهالیوود,
56
140000
2000
حال نمی‌دانیم درمورد هالیوود
02:37
or even Bollywoodبالیوود for that matterموضوع.
57
142000
2000
یا حتی بالیوود بوده یا نه.
02:39
In factواقعیت, we don't even know
58
144000
2000
در واقع، ما حتی نمی‌دونیم
روی هر کدام از این اشیاء چی نوشته،
02:41
what any of these objectsاشیاء say,
59
146000
2000
02:43
and that's because the Indusهندو scriptاسکریپت is undecipheredundeciphered.
60
148000
3000
و علتش اینه که خط ایندوسی رمزگشایی نشده.
02:46
We don't know what any of these symbolsنمادها mean.
61
151000
2000
نمی‌دونیم هر یک از این نمادها
چه معنی می‌دهند.
02:48
The symbolsنمادها are mostاکثر commonlyمعمولا foundپیدا شد on sealsمهر و موم.
62
153000
3000
این نمادها بیشتر روی مهرها بوده‌اند.
02:51
So you see up there one suchچنین objectشی.
63
156000
2000
حالا اون بالا یکی از
این اشیاء رو می‌بینید.
02:53
It's the squareمربع objectشی with the unicorn-likeتک شاخ مانند animalحیوانات on it.
64
158000
3000
یک لوح مربع هست با حیوانی
تک‌شاخ-مانند روی آن.
02:56
Now that's a magnificentباشکوه pieceقطعه of artهنر.
65
161000
2000
خب اثر هنری فوق‌العاده‌ای هست.
02:58
So how bigبزرگ do you think that is?
66
163000
2000
اما فکر می‌کنید اندازه‌اش چقدره؟
03:00
Perhapsشاید that bigبزرگ?
67
165000
2000
شاید اینقدر؟
03:02
Or maybe that bigبزرگ?
68
167000
2000
یا شاید هم اینقدری؟
03:04
Well let me showنشان بده you.
69
169000
2000
خب بذارید نشون‌تون بدم.
03:07
Here'sاینجاست a replicaالمثنی، کپی دقیق of one suchچنین sealمهر.
70
172000
3000
این یک کپی از اون مهرهاست.
03:10
It's only about one inchاینچ by one inchاینچ in sizeاندازه --
71
175000
2000
فقط یک اینچ در یک اینچه --
03:12
prettyبسیار tinyکوچک.
72
177000
2000
خیلی کوچک.
03:14
So what were these used for?
73
179000
2000
اما مورد استفاده‌شون چی بوده؟
03:16
We know that these were used for stampingمهر زدن clayخاک رس tagsبرچسب ها
74
181000
3000
می‌دونیم که برای مهر زدن بر
لوح‌های گلی استفاده می‌شده که
03:19
that were attachedمتصل شده to bundlesبسته of goodsکالاها that were sentارسال شد from one placeمحل to the other.
75
184000
3000
به بسته‌های باری که به نقاط دیگر
ارسال می‌شده وصل می‌کرده‌اند.
03:22
So you know those packingبسته بندی slipsلغزش you get on your FedExفدرال اکسپرس boxesجعبه ها?
76
187000
3000
برچسب‌های بسته‌بندی رو می‌شناسید که
روی جعبه‌های پستی فدکس‌تان هست؟
03:25
These were used to make those kindsانواع of packingبسته بندی slipsلغزش.
77
190000
3000
این‌ها هم همان کار را می‌کرده‌اند.
03:28
You mightممکن wonderتعجب what these objectsاشیاء containحاوی
78
193000
3000
شاید این سئوال برایتان پیش بیاید
این اشیاء در نوشته‌های خود
03:31
in termsاصطلاحات of theirخودشان textمتن.
79
196000
2000
چه دارند؟
03:33
Perhapsشاید they're the nameنام of the senderفرستنده
80
198000
2000
شاید نام فرستنده باشند
03:35
or some informationاطلاعات about the goodsکالاها
81
200000
2000
یا اطلاعاتی راجع به کالا
03:37
that are beingبودن sentارسال شد from one placeمحل to the other -- we don't know.
82
202000
3000
که به جایی دیگه منتقل می‌شده -- نمی‌دونیم.
03:40
We need to decipherرمزگشایی the scriptاسکریپت to answerپاسخ that questionسوال.
83
205000
2000
برای جواب به این سئوال
باید خطش رو بفهمیم.
03:42
Decipheringرمزگشایی the scriptاسکریپت
84
207000
2000
رمزگشایی یک زبان
03:44
is not just an intellectualفکری puzzleپازل;
85
209000
2000
تنها یک معمای فکری نیست،
03:46
it's actuallyدر واقع becomeتبدیل شدن به a questionسوال
86
211000
2000
این کار حالا مأموریتی است
03:48
that's becomeتبدیل شدن به deeplyعمیقا intertwinedدر هم آمیخته
87
213000
2000
که عمیقاً با تاریخ فرهنگی
03:50
with the politicsسیاست and the culturalفرهنگی historyتاریخ of Southجنوب Asiaآسیا.
88
215000
3000
و سیاسی جنوب آسیا در هم تنیده شده.
03:53
In factواقعیت, the scriptاسکریپت has becomeتبدیل شدن به a battlegroundمیدان جنگ of sortsانواع
89
218000
3000
در حقیقت، این خط نوشته تبدیل شده به
میدان مبارزه‌ای بین
03:56
betweenبین threeسه differentناهمسان groupsگروه ها of people.
90
221000
2000
سه گروه مجزا از آدم‌ها.
03:58
First, there's a groupگروه of people
91
223000
2000
اول، گروهی از افراد
04:00
who are very passionateپرشور in theirخودشان beliefاعتقاد
92
225000
2000
که در اعتقادشان خیلی راسخ هستند
04:02
that the Indusهندو scriptاسکریپت
93
227000
2000
که متون ایندوسی
04:04
does not representنمایندگی a languageزبان at all.
94
229000
2000
اصلاً بیانگر هیچ زبانی نیست.
04:06
These people believe that the symbolsنمادها
95
231000
2000
این افراد معتقدند که این نمادها
04:08
are very similarمشابه to the kindنوع of symbolsنمادها you find on trafficترافیک signsعلائم
96
233000
3000
بسیار شبیه به نمادهای تابلوهای
راهنمایی‌رانندگی هستند
04:11
or the emblemsنمادهای you find on shieldsسپرها.
97
236000
3000
یا علائمی که روی سپرها هست.
04:14
There's a secondدومین groupگروه of people
98
239000
2000
دسته‌ی دومی از افراد هم هستند
04:16
who believe that the Indusهندو scriptاسکریپت representsنشان دهنده an Indo-Europeanهندو اروپایی languageزبان.
99
241000
3000
که معتقدند متون ایندوسی یک زبان
هندواروپایی است.
04:19
If you look at a mapنقشه of Indiaهندوستان todayامروز,
100
244000
2000
اگر امروز نگاهی به نقشه‌ی هند بکنید
04:21
you'llشما خواهید بود see that mostاکثر of the languagesزبان ها spokenصحبت کرد in Northشمال Indiaهندوستان
101
246000
3000
می‌بینید که بیشتر زبان‌های رایج
در شمال هند
04:24
belongتعلق داشتن to the Indo-Europeanهندو اروپایی languageزبان familyخانواده.
102
249000
3000
هم‌خانواده‌ی زبان‌های هندواروپایی هستند.
04:27
So some people believe that the Indusهندو scriptاسکریپت
103
252000
2000
و عده‌ای معتقدند که متون ایندوسی
بیانگر زبانی باستانی از خانواده‌ی
هندواروپایی همچون سانسکریت است.
04:29
representsنشان دهنده an ancientباستانی Indo-Europeanهندو اروپایی languageزبان suchچنین as Sanskritسانسکریت.
104
254000
3000
04:32
There's a last groupگروه of people
105
257000
2000
دسته‌ی آخر از مردم
04:34
who believe that the Indusهندو people
106
259000
3000
بر این باورند که مردم ایندوس
نیاکان مردمی بوده‌اند که امروزه
در جنوب هند زندگی می‌کنند.
04:37
were the ancestorsاجداد of people livingزندگي كردن in Southجنوب Indiaهندوستان todayامروز.
107
262000
3000
04:40
These people believe that the Indusهندو scriptاسکریپت
108
265000
2000
این افراد فکر می‌کنند که خط نوشته‌ی ایندوس
04:42
representsنشان دهنده an ancientباستانی formفرم
109
267000
2000
بیانگر نمونه‌ای باستانی از
04:44
of the DravidianDravidian languageزبان familyخانواده,
110
269000
2000
خانواده‌ی زبان‌های دراویدی است،
04:46
whichکه is the languageزبان familyخانواده spokenصحبت کرد in much of Southجنوب Indiaهندوستان todayامروز.
111
271000
3000
که خانواده‌ای از زبان‌های عموماً رایج
در جنوب هند امروزی است.
04:49
And the proponentsطرفداران of this theoryتئوری
112
274000
2000
و طرفداران این نظریه
04:51
pointنقطه to that smallکوچک pocketجیب of Dravidian-speakingدرویدی صحبت کردن people in the Northشمال,
113
276000
3000
به حباب کوچکی از مردم متکلم
به دراویدی در شمال اشاره می‌کنند
04:54
actuallyدر واقع nearنزدیک Afghanistanافغانستان,
114
279000
2000
که نزدیک به افغانستان است،
04:56
and they say that perhapsشاید, sometimeچند وقت in the pastگذشته,
115
281000
3000
و می‌گویند شاید، یک زمانی در گذشته،
04:59
DravidianDravidian languagesزبان ها were spokenصحبت کرد all over Indiaهندوستان
116
284000
3000
زبان دراویدی در همه‌جای هند صحبت می‌شده
05:02
and that this suggestsحاکی از
117
287000
2000
و این یعنی
05:04
that the Indusهندو civilizationتمدن is perhapsشاید alsoهمچنین DravidianDravidian.
118
289000
3000
شاید تمدن ایندوس هم دراویدی بوده‌اند.
05:07
Whichکدام of these hypothesesفرضیه ها can be trueدرست است?
119
292000
3000
کدام یک از این نظریه‌ها درست است؟
05:10
We don't know, but perhapsشاید if you decipheredرمزگشایی شده است the scriptاسکریپت,
120
295000
2000
نمی‌دانیم، اما شاید اگر متن را
رمزگشایی کنیم
05:12
you would be ableتوانایی to answerپاسخ this questionسوال.
121
297000
2000
بشود جواب این پرسش را داد.
05:14
But decipheringرمزگشایی the scriptاسکریپت is a very challengingچالش برانگیز taskوظیفه.
122
299000
2000
اما رمزگشایی این خط نوشته
کار خیلی پرچالشی است.
05:16
First, there's no Rosettaروزتا Stoneسنگ.
123
301000
2000
نخست اینکه هیچ «سنگ‌نوشته روزتا» نداریم.
05:18
I don't mean the softwareنرم افزار;
124
303000
2000
منظورم نرم‌افزار معروف یادگیری زبان نیست.
05:20
I mean an ancientباستانی artifactغیرواقعی، ساختگی
125
305000
2000
منظورم دست‌نوشته‌ای باستانی است
05:22
that containsحاوی in the sameیکسان textمتن
126
307000
2000
که در یک متن همزمان
05:24
bothهر دو a knownشناخته شده textمتن and an unknownناشناخته textمتن.
127
309000
3000
حاوی زبانی شناخته شده
و ناشناخته باشد.
05:27
We don't have suchچنین an artifactغیرواقعی، ساختگی for the Indusهندو scriptاسکریپت.
128
312000
3000
ما چنین سنگ‌تراشیده‌ای
برای خط نوشته‌ی ایندوسی نداریم.
05:30
And furthermoreعلاوه بر این, we don't even know what languageزبان they spokeصحبت کرد.
129
315000
3000
و مضاف بر آن، ما حتی نمی‌دانیم
زبان آن‌ها چه بوده.
05:33
And to make mattersمسائل even worseبدتر,
130
318000
2000
و باز برای سخت‌تر شدن اوضاع،
05:35
mostاکثر of the textمتن that we have are extremelyفوق العاده shortکوتاه.
131
320000
2000
بیشتر متن‌هایی که در دست داریم
خیلی کوتاه‌اند.
05:37
So as I showedنشان داد you, they're usuallyمعمولا foundپیدا شد on these sealsمهر و موم
132
322000
2000
و همان‌طور که نشان‌تان دادم،
معمولاً روی این مهرهای
05:39
that are very, very tinyکوچک.
133
324000
2000
خیلی خیلی کوچک هستند.
05:41
And so givenداده شده these formidableتوانمند obstaclesموانع,
134
326000
2000
و حال با این موانع دشوار،
کسی شاید نگران شود و بپرسد که
05:43
one mightممکن wonderتعجب and worryنگرانی
135
328000
2000
05:45
whetherچه one will ever be ableتوانایی to decipherرمزگشایی the Indusهندو scriptاسکریپت.
136
330000
3000
آیا زمانی یک نفر متون ایندوسی را
رمزگشایی خواهد کرد؟
05:48
In the restباقی مانده of my talk,
137
333000
2000
در باقی‌مانده‌ی سخنرانی‌ام،
می‌خوام بهتون بگم چطور یاد گرفتم
نگران نباشم
05:50
I'd like to tell you about how I learnedیاد گرفتم to stop worryingنگرانی
138
335000
2000
05:52
and love the challengeچالش posedمطرح شد by the Indusهندو scriptاسکریپت.
139
337000
2000
و عاشق این چالش به وجود آمده
از خط-نوشته‌ی ایندوسی باشم.
05:54
I've always been fascinatedمجذوب by the Indusهندو scriptاسکریپت
140
339000
3000
من همیشه شیفته‌ی متن ایندوسی بودم
از زمانی که در درس‌های کتاب مدرسه
راجع بهش خوندم.
05:57
ever sinceاز آنجا که I readخواندن about it in a middleوسط schoolمدرسه textbookکتاب درسی.
141
342000
2000
05:59
And why was I fascinatedمجذوب?
142
344000
2000
و چرا مجذوبش شدم؟
06:01
Well it's the last majorعمده undecipheredundeciphered scriptاسکریپت in the ancientباستانی worldجهان.
143
346000
4000
خب این آخرین متن مهم رمزگشایی نشده
در دنیای باستانه.
06:05
My careerحرفه pathمسیر led me to becomeتبدیل شدن به a computationalمحاسباتی neuroscientistعصب شناس,
144
350000
3000
مسیر شغلی من باعث شد که
مهندس شبکه‌های عصبی کامپیوتری بشوم،
06:08
so in my day jobکار,
145
353000
2000
و در کار روزانه‌ام،
06:10
I createايجاد كردن computerکامپیوتر modelsمدل ها of the brainمغز
146
355000
2000
مدل‌های کامپیوتری از مغز می‌سازم
06:12
to try to understandفهمیدن how the brainمغز makesباعث می شود predictionsپیش بینی ها,
147
357000
3000
تا بفهمم مغز چطور پیش‌بینی می‌کنه،
06:15
how the brainمغز makesباعث می شود decisionsتصمیمات,
148
360000
2000
چطور تصمیم‌گیری می‌کنه،
06:17
how the brainمغز learnsیاد میگیرد and so on.
149
362000
2000
چطوری می‌آموزه و غیره.
اما سال ۲۰۰۷ باز گذرم
به خط-نوشته‌ی ایندوسی افتاد.
06:19
But in 2007, my pathمسیر crossedعبور کرد again with the Indusهندو scriptاسکریپت.
150
364000
3000
06:22
That's when I was in Indiaهندوستان,
151
367000
2000
اون سال در هند بودم،
06:24
and I had the wonderfulفوق العاده opportunityفرصت
152
369000
2000
و این فرصت استثنایی رو داشتم
06:26
to meetملاقات with some Indianهندی scientistsدانشمندان
153
371000
2000
که با چند دانشمند هندی دیدار کنم
06:28
who were usingاستفاده كردن computerکامپیوتر modelsمدل ها to try to analyzeتجزیه و تحلیل the scriptاسکریپت.
154
373000
3000
که از مدل‌های کامپیوتری برای
تحلیل این خط-نوشته استفاده می‌کردند.
06:31
And so it was then that I realizedمتوجه شدم
155
376000
2000
و آن زمان بود که فهمیدم
06:33
there was an opportunityفرصت for me to collaborateهمکاری with these scientistsدانشمندان,
156
378000
3000
این فرصت هست تا بتوانم
با آنها همکاری داشته باشم،
06:36
and so I jumpedپرید at that opportunityفرصت.
157
381000
2000
و آن فرصت رو غنیمت شمردم.
06:38
And I'd like to describeتوصیف کردن some of the resultsنتایج that we have foundپیدا شد.
158
383000
2000
و مایلم بعضی از نتایج
این تحقیق رو شرح بدم.
06:40
Or better yetهنوز, let's all collectivelyمجموعا decipherرمزگشایی.
159
385000
3000
یا اصلاً بیایید با هم رمزگشایی‌اش کنیم.
06:43
Are you readyآماده?
160
388000
2000
آماده هستید؟
06:45
The first thing that you need to do when you have an undecipheredundeciphered scriptاسکریپت
161
390000
3000
اولین کاری که در مواجهه با یک
متن رمزگشایی نشده باید بکنید
06:48
is try to figureشکل out the directionجهت of writingنوشتن.
162
393000
2000
اینه که جهت اون نوشته رو پیدا کنید.
06:50
Here are two textsمتون that containحاوی some symbolsنمادها on them.
163
395000
3000
در تصویر دو متن هست که
علائمی رویشان است.
06:53
Can you tell me
164
398000
2000
آیا می‌توانید بگویید
06:55
if the directionجهت of writingنوشتن is right to left or left to right?
165
400000
3000
جهت خواندن راست به چپ است
یا از چپ به راست؟
06:58
I'll give you a coupleزن و شوهر of secondsثانیه.
166
403000
3000
چند ثانیه به شما وقت می‌دم.
07:01
Okay. Right to left, how manyبسیاری? Okay.
167
406000
3000
خیلی‌خب. راست به چپ چند نفر؟ خوبه.
07:04
Okay. Left to right?
168
409000
2000
خب، از چپ به راست؟
07:06
Oh, it's almostتقریبا 50/50. Okay.
169
411000
2000
آه، تقریباً ۵۰/۵۰ هست. خیلی‌خب.
07:08
The answerپاسخ is:
170
413000
2000
پاسخ اینه:
07:10
if you look at the left-handدست چپ sideسمت of the two textsمتون,
171
415000
2000
اگر به سمت چپ دو نوشته نگاه کنید،
07:12
you'llشما خواهید بود noticeاطلاع that there's a crampingگرفتگی of signsعلائم,
172
417000
3000
می‌بینید که آنجا چندین علامت متراکم شده،
07:15
and it seemsبه نظر می رسد like 4,000 yearsسالها agoپیش,
173
420000
2000
و به نظر می‌رسه ۴٫۰۰۰ سال قبل
07:17
when the scribeکتاب مقدس was writingنوشتن from right to left,
174
422000
2000
زمانی‌که متن از راست به چپ نوشته می‌شده،
07:19
they ranفرار کرد out of spaceفضا.
175
424000
2000
جا کم آورده‌اند.
07:21
And so they had to cramترم the signامضا کردن.
176
426000
2000
و مجبور شده‌اند علامت‌ها رو فشرده کنند.
07:23
One of the signsعلائم is alsoهمچنین belowدر زیر the textمتن on the topبالا.
177
428000
2000
یکی از علائم در بالای تصویر
از خط اصلی پایین‌تره.
07:25
This suggestsحاکی از the directionجهت of writingنوشتن
178
430000
2000
این بیانگر جهت نوشته است
07:27
was probablyشاید from right to left,
179
432000
2000
که احتمالاً راست به چپ بوده،
07:29
and so that's one of the first things we know,
180
434000
2000
و این اولین چیزی است که می‌دانیم،
این جهت‌دار بودن یک ویژگی خیلی مهم
از نوشته‌های مربوط به زبان است،
07:31
that directionalityجهت گیری is a very keyکلیدی aspectجنبه of linguisticزبانی scriptsاسکریپت ها.
181
436000
3000
07:34
And the Indusهندو scriptاسکریپت now has
182
439000
2000
و خط-نوشته‌ی ایندوسی حالا
07:36
this particularخاص propertyویژگی.
183
441000
2000
این ویژگی رو دارد.
این خط-نوشته چه خصوصیات دیگری
که مربوط به زبان باشد را نشان می‌دهد؟
07:38
What other propertiesخواص of languageزبان does the scriptاسکریپت showنشان بده?
184
443000
2000
07:40
Languagesزبان ها containحاوی patternsالگوها.
185
445000
2000
زبان‌ها دارای الگو هستند.
07:42
If I give you the letterنامه Q
186
447000
2000
اگر به شما حرف Q را بدهم
و از شما بخواهم حرف بعد را پیش‌بینی کنید
فکر می‌کنید چه حرفی خواهد بود؟
07:44
and askپرسیدن you to predictپیش بینی the nextبعد letterنامه, what do you think that would be?
187
449000
3000
07:47
Mostاکثر of you said U, whichکه is right.
188
452000
2000
بیشتر شما گفتید U که درست هم هست.
07:49
Now if I askedپرسید: you to predictپیش بینی one more letterنامه,
189
454000
2000
حال اگر درخواست می‌کردم
یک حرف دیگر را هم بگویید،
07:51
what do you think that would be?
190
456000
2000
آن حرف به نظرتان کدام است؟
07:53
Now there's severalچند thoughtsاندیشه ها. There's E. It could be I. It could be A,
191
458000
3000
چندین احتمال هست. شاید E باشد.
شاید I یا شاید A
07:56
but certainlyقطعا not B, C or D, right?
192
461000
3000
اما مطمئناً C ، B یا D نیست. درسته؟
07:59
The Indusهندو scriptاسکریپت alsoهمچنین exhibitsنمایشگاه ها similarمشابه kindsانواع of patternsالگوها.
193
464000
3000
متن ایندوسی هم چنین الگوهایی در خود دارد.
08:02
There's a lot of textمتن that startشروع کن with this diamond-shapedالماس شکل symbolسمبل.
194
467000
3000
و متن‌های بی‌شماری هست که با این
نماد الماسی‌شکل شروع می‌شوند.
08:05
And this in turnدور زدن tendsتمایل دارد to be followedدنبال شد
195
470000
2000
و این در عوض تمایل دارد که
با این علائم شبیه نقل‌قول‌ ادامه یابد.
08:07
by this quotationنقل قول marks-likeعلائم مانند symbolسمبل.
196
472000
2000
08:09
And this is very similarمشابه to a Q and U exampleمثال.
197
474000
2000
و این خیلی شبیه به مثال
Q و U است.
08:11
This symbolسمبل can in turnدور زدن be followedدنبال شد
198
476000
2000
در اینجا بعد از این علامت می‌شه
08:13
by these fish-likeماهی مانند symbolsنمادها and some other signsعلائم,
199
478000
3000
این علامت‌های ماهی‌شکل و
چند علامت دیگه بیان،
08:16
but never by these other signsعلائم at the bottomپایین.
200
481000
2000
اما هیچوقت این علامت‌های پایینی
نمی‌شه بیان.
08:18
And furthermoreعلاوه بر این, there's some signsعلائم
201
483000
2000
و بعلاوه،‌ چند علامت هم هستند
08:20
that really preferترجیح می دهند the endپایان of textsمتون,
202
485000
2000
که واقعاً آخر متن رو ترجیح می‌دن.
08:22
suchچنین as this jar-shapedشیشه ای شکل signامضا کردن,
203
487000
2000
مانند این علامت ظرفی‌شکل،
08:24
and this signامضا کردن, in factواقعیت, happensاتفاق می افتد to be
204
489000
2000
و این علامت، از قضا
بیشترین علامت تکرار شده
در این خط-نوشته است.
08:26
the mostاکثر frequentlyمکررا occurringاتفاق می افتد signامضا کردن in the scriptاسکریپت.
205
491000
2000
08:28
Givenداده شده suchچنین patternsالگوها, here was our ideaاندیشه.
206
493000
3000
بعد از گفتن این الگوها،
ایده‌ی ما این بود.
08:31
The ideaاندیشه was to use a computerکامپیوتر
207
496000
2000
ایده استفاده از کامپیوتر برای
08:33
to learnیاد گرفتن these patternsالگوها,
208
498000
2000
یافتن این الگوها بود،
08:35
and so we gaveداد the computerکامپیوتر the existingموجود است textsمتون.
209
500000
3000
پس متون موجود رو به کامپیوتر دادیم.
08:38
And the computerکامپیوتر learnedیاد گرفتم a statisticalآماری modelمدل
210
503000
2000
و کامپیوتر مدلی آماری یافت
08:40
of whichکه symbolsنمادها tendگرایش داشتن to occurبه وقوع پیوستن togetherبا یکدیگر
211
505000
2000
از علامت‌هایی که معمولاً با هم میان
08:42
and whichکه symbolsنمادها tendگرایش داشتن to followدنبال کردن eachهر یک other.
212
507000
2000
و علامت‌هایی که غالباً پشت‌هم میان.
08:44
Givenداده شده the computerکامپیوتر modelمدل,
213
509000
2000
حال که مدل کامپیوتری داریم،
08:46
we can testتست the modelمدل by essentiallyاساسا quizzingپرسیدن it.
214
511000
3000
می‌تونیم آن را با آزمودن بسنجیم.
08:49
So we could deliberatelyعمدا eraseپاک کردن some symbolsنمادها,
215
514000
2000
پس می‌تونیم بعضی علامت‌ها رو
با ترفند پاک کنیم،
08:51
and we can askپرسیدن it to predictپیش بینی the missingگم شده symbolsنمادها.
216
516000
3000
و ازش بخوایم علامت‌های
حذف شده رو حدس بزنه.
08:54
Here are some examplesمثال ها.
217
519000
3000
چند مثالش اینجاست.
09:00
You mayممکن است regardتوجه this
218
525000
2000
شاید این رو به عنوان
09:02
as perhapsشاید the mostاکثر ancientباستانی gameبازی
219
527000
2000
قدیمی‌ترین بازی باستانی از
«چرخ شانس» در نظر بگیرید.
(برنامه تلویزیونی حل جدول)
09:04
of Wheelچرخ of Fortuneفورچون.
220
529000
3000
09:08
What we foundپیدا شد
221
533000
2000
نتیجه این بود که
09:10
was that the computerکامپیوتر was successfulموفق شدن in 75 percentدرصد of the casesموارد
222
535000
2000
کامپیوتر در ۷۵ درصد موارد
علامت درست رو
09:12
in predictingپیش بینی the correctدرست symbolسمبل.
223
537000
2000
به خوبی پیش‌بینی کرد.
09:14
In the restباقی مانده of the casesموارد,
224
539000
2000
در باقی موارد،
09:16
typicallyمعمولا the secondدومین bestبهترین guessحدس بزن or thirdسوم bestبهترین guessحدس بزن was the right answerپاسخ.
225
541000
3000
معمولاً دومین یا سومین حدس آن
جواب صحیح ما بود.
09:19
There's alsoهمچنین practicalکاربردی use
226
544000
2000
استفاده‌ی عملی دیگری هم
09:21
for this particularخاص procedureروش.
227
546000
2000
برای این پروسه‌ی خاص وجود دارد.
09:23
There's a lot of these textsمتون that are damagedآسیب دیده.
228
548000
2000
انبوهی از این متون هست
که آسیب دیده‌اند.
09:25
Here'sاینجاست an exampleمثال of one suchچنین textمتن.
229
550000
2000
این یک مثال از آن متون است.
09:27
And we can use the computerکامپیوتر modelمدل now to try to completeتکمیل this textمتن
230
552000
3000
و می‌شه با استفاده از این مدل کامپیوتری
این متن‌ها رو کامل کرد.
09:30
and make a bestبهترین guessحدس بزن predictionپیش بینی.
231
555000
2000
و بهترین حدس رو ازش دریافت کرد.
09:32
Here'sاینجاست an exampleمثال of a symbolسمبل that was predictedپیش بینی شده.
232
557000
3000
اینجا یک مثال از علامتی است
که پیش‌بینی شده.
09:35
And this could be really usefulمفید است as we try to decipherرمزگشایی the scriptاسکریپت
233
560000
2000
و این می‌تونه واقعاً در
رمزگشایی این متن با
09:37
by generatingتولید کننده more dataداده ها that we can analyzeتجزیه و تحلیل.
234
562000
3000
تولید اطلاعات بیشتر که
بتونیم تحلیل کنیم مفید باشه.
09:40
Now here'sاینجاست one other thing you can do with the computerکامپیوتر modelمدل.
235
565000
3000
حال یک چیز دیگر که می‌شه
با مدل کامپیوتری انجام داد.
09:43
So imagineتصور کن a monkeyمیمون
236
568000
2000
میمونی را تصور کنید
09:45
sittingنشسته at a keyboardصفحه کلید.
237
570000
2000
که پشت کیبورد بنشیند.
09:47
I think you mightممکن get a randomتصادفی jumbleخجالت کشیدن of lettersنامه ها that looksبه نظر می رسد like this.
238
572000
3000
فکر می‌کنم دسته‌ای تصادفی از حروف
شبیه به این تحویل بگیرید.
09:50
Suchچنین a randomتصادفی jumbleخجالت کشیدن of lettersنامه ها
239
575000
2000
چنین دسته‌ی تصادفی از حروف
09:52
is said to have a very highبالا entropyآنتروپی.
240
577000
2000
دارای بی‌نظمی خیلی بالایی است.
09:54
This is a physicsفیزیک and informationاطلاعات theoryتئوری termدوره.
241
579000
2000
این اصطلاح نظریه‌ی اطلاعات
و علم فیزیک است.
09:56
But just imagineتصور کن it's a really randomتصادفی jumbleخجالت کشیدن of lettersنامه ها.
242
581000
3000
اما تصور کنید واقعاً این
یک دسته‌ی تصادفی از حروف باشد.
09:59
How manyبسیاری of you have ever spilledریخته coffeeقهوه on a keyboardصفحه کلید?
243
584000
4000
چند نفر از شما تا کنون
قهوه را روی کیبورد ریخته‌اید؟
10:03
You mightممکن have encounteredمواجه شده the stuck-keyگیره کلید problemمسئله --
244
588000
2000
احتمالاً با گیرکردن دکمه‌های کیبورد
مواجه شدید --
10:05
so basicallyاساسا the sameیکسان symbolسمبل beingبودن repeatedمکررا over and over again.
245
590000
3000
طوری که یک علامت
بارها و بارها تکرار می‌شه.
10:08
This kindنوع of a sequenceتوالی is said to have a very lowکم entropyآنتروپی
246
593000
3000
به این سری می‌گیم
بی‌نظمی خیلی کمی داره.
10:11
because there's no variationتغییر at all.
247
596000
2000
چون اصلاً گوناگونی در کار نیست.
10:13
Languageزبان, on the other handدست, has an intermediateحد واسط levelسطح of entropyآنتروپی;
248
598000
3000
زبان، از طرف دیگر، بی‌نظمی متوسطی دارد،
10:16
it's neitherنه too rigidسفت و سخت,
249
601000
2000
نه خیلی یکنواخت است
10:18
norنه is it too randomتصادفی.
250
603000
2000
نه خیلی پرتغییر.
10:20
What about the Indusهندو scriptاسکریپت?
251
605000
2000
متن ایندویی چطور؟
10:22
Here'sاینجاست a graphنمودار that plotsتوطئه ها the entropiesانتروپی ها of a wholeکل bunchدسته ای of sequencesدنباله ها.
252
607000
4000
اینجا نموداری هست که ترسیم‌گر
بی‌نظمی تمام انواع سری‌هاست.
10:26
At the very topبالا you find the uniformlyیکنواخت randomتصادفی sequenceتوالی,
253
611000
2000
در بالای نمودار شاهد
سری تصادفی یکنواخت هستید،
10:28
whichکه is a randomتصادفی jumbleخجالت کشیدن of lettersنامه ها --
254
613000
2000
که یک دسته‌ی تصادفی از حروف است --
10:30
and interestinglyجالب است, we alsoهمچنین find
255
615000
2000
و جالب آنکه سری دی‌ان‌ای ژنوم انسان
10:32
the DNADNA sequenceتوالی from the humanانسان genomeژنوم and instrumentalوسیله musicموسیقی.
256
617000
3000
و موسیقی سازی رو هم داریم
10:35
And bothهر دو of these are very, very flexibleقابل انعطاف,
257
620000
2000
و هر دوی اینها خیلی پرتغییر هستند،
10:37
whichکه is why you find them in the very highبالا rangeدامنه.
258
622000
2000
به همین دلیل آنها را در
گستره‌ی خیلی بالایی مشاهده می‌کنید.
10:39
At the lowerپایین تر endپایان of the scaleمقیاس,
259
624000
2000
در سمت پایین نمودار،
10:41
you find a rigidسفت و سخت sequenceتوالی, a sequenceتوالی of all A'sمانند,
260
626000
2000
یک سری یکنواخت را می‌بینید،
سری تماماً A
10:43
and you alsoهمچنین find a computerکامپیوتر programبرنامه,
261
628000
2000
و همین‌طور یک برنامه‌ی
کامپیوتری هم می‌بینید
10:45
in this caseمورد in the languageزبان Fortranفورتن,
262
630000
2000
که در این مورد زبان فرترن هست،
10:47
whichکه obeysاطاعت می کند really strictسخت گیرانه rulesقوانین.
263
632000
2000
که از قوانین خیلی سختی پیروی می‌کند.
10:49
Linguisticزبانشناختی scriptsاسکریپت ها
264
634000
2000
متن‌های مرتبط با زبان
10:51
occupyاشغال the middleوسط rangeدامنه.
265
636000
2000
گستره‌ی وسط را شامل می‌شوند.
10:53
Now what about the Indusهندو scriptاسکریپت?
266
638000
2000
اما جای متن ایندوسی کجاست؟
10:55
We foundپیدا شد that the Indusهندو scriptاسکریپت
267
640000
2000
ما پی بردیم که متن ایندوسی
10:57
actuallyدر واقع fallsسقوط withinدر داخل the rangeدامنه of the linguisticزبانی scriptsاسکریپت ها.
268
642000
2000
در واقع جزو گستره‌ی متن‌های
مرتبط با زبان است.
10:59
When this resultنتيجه was first publishedمنتشر شده,
269
644000
2000
زمانی‌که برای نخستین بار
این نتیجه منتشر شد،
11:01
it was highlyبه شدت controversialبحث برانگیز.
270
646000
3000
خیلی بحث‌برانگیز شد.
11:04
There were people who raisedبالا بردن a hueرنگ and cryگریه کردن,
271
649000
3000
عده‌ای سروصدا راه انداختند،
11:07
and these people were the onesآنهایی که who believedمعتقد
272
652000
2000
اینها کسانی بودند که اعتقاد داشتند
11:09
that the Indusهندو scriptاسکریپت does not representنمایندگی languageزبان.
273
654000
3000
متن ایندوسی بیانگر یک زبان نیست.
حتی پیام‌های نفرت‌بار هم دریافت کردم.
11:12
I even startedآغاز شده to get some hateنفرت mailپست الکترونیکی.
274
657000
2000
11:14
My studentsدانش آموزان said
275
659000
2000
دانشجوهایم بهم می‌گفتند
11:16
that I should really seriouslyبه طور جدی considerدر نظر گرفتن gettingگرفتن some protectionحفاظت.
276
661000
3000
باید به طور جدی به فکر
داشتن محافظ باشم.
11:19
Who'dچه کسی می خواهد have thought
277
664000
2000
چه کسی فکر می‌کرد
11:21
that decipheringرمزگشایی could be a dangerousخطرناک است professionحرفه?
278
666000
2000
رمزگشایی می‌تواند یک شغل خطرناک باشد؟
11:23
What does this resultنتيجه really showنشان بده?
279
668000
2000
این نتیجه واقعاً نشان‌دهنده‌ی چه چیزی است؟
11:25
It showsنشان می دهد that the Indusهندو scriptاسکریپت
280
670000
2000
نشانگر این است که متن ایندوسی
11:27
sharesسهام an importantمهم propertyویژگی of languageزبان.
281
672000
2000
خاصیت‌های مهمی از زبان را داراست.
11:29
So, as the oldقدیمی sayingگفت: goesمی رود,
282
674000
2000
خب همان‌طور که قبلاً هم گفتم،
11:31
if it looksبه نظر می رسد like a linguisticزبانی scriptاسکریپت
283
676000
2000
اگر شبیه به یک متن مربوط به زبان باشد
11:33
and it actsعمل می کند like a linguisticزبانی scriptاسکریپت,
284
678000
2000
و شبیه یک متن مربوط به زبان عمل کند،
11:35
then perhapsشاید we mayممکن است have a linguisticزبانی scriptاسکریپت on our handsدست ها.
285
680000
3000
آنوقت شاید این یک خط نوشته‌ی
مربوط به زبان باشد.
11:38
What other evidenceشواهد is there
286
683000
2000
چه سرنخ دیگری داریم که نشان دهد
11:40
that the scriptاسکریپت could actuallyدر واقع encodeرمزگذاری languageزبان?
287
685000
2000
این خط نوشته‌ی یک زبان دارای معنی است؟
11:42
Well linguisticزبانی scriptsاسکریپت ها can actuallyدر واقع encodeرمزگذاری multipleچندگانه languagesزبان ها.
288
687000
3000
خب با یک دسته الفبا می‌شود
به چندین زبان نوشت.
11:45
So for exampleمثال, here'sاینجاست the sameیکسان sentenceجمله writtenنوشته شده است in Englishانگلیسی
289
690000
3000
برای مثال، این یک جمله
به زبان انگلیسی است
11:48
and the sameیکسان sentenceجمله writtenنوشته شده است in Dutchهلندی
290
693000
2000
و همان جمله به زبان آلمانی
11:50
usingاستفاده كردن the sameیکسان lettersنامه ها of the alphabetالفبا.
291
695000
2000
که با حروف الفبای یکسان نوشته شده‌اند.
11:52
If you don't know Dutchهلندی and you only know Englishانگلیسی
292
697000
3000
اگر آلمانی ندانید و تنها
انگلیسی بلد باشید
11:55
and I give you some wordsکلمات in Dutchهلندی,
293
700000
2000
و به شما چند کلمه‌ای آلمانی بدهم،
11:57
you'llشما خواهید بود tell me that these wordsکلمات containحاوی
294
702000
2000
خواهید گفت که این کلمات
11:59
some very unusualغیر معمول patternsالگوها.
295
704000
2000
حاوی الگوهای خیلی عجیبی هستند.
12:01
Some things are not right,
296
706000
2000
یک چیزهایی درست نیست،
12:03
and you'llشما خواهید بود say these wordsکلمات are probablyشاید not Englishانگلیسی wordsکلمات.
297
708000
3000
و خواهید گفت احتمالاً این کلمات
انگلیسی نیستند.
چنین اتفاقی هم در مورد
متن ایندوسی صادق است.
12:06
The sameیکسان thing happensاتفاق می افتد in the caseمورد of the Indusهندو scriptاسکریپت.
298
711000
2000
12:08
The computerکامپیوتر foundپیدا شد severalچند textsمتون --
299
713000
2000
کامپیوتر چندین متن را پیدا کرد --
12:10
two of them are shownنشان داده شده here --
300
715000
2000
دو تا از آن‌ها را در تصویر می‌بینید --
12:12
that have very unusualغیر معمول patternsالگوها.
301
717000
2000
که الگوهای خیلی عجیبی دارند.
12:14
So for exampleمثال the first textمتن:
302
719000
2000
برای مثال در اولین متن:
12:16
there's a doublingدو برابر شدن of this jar-shapedشیشه ای شکل signامضا کردن.
303
721000
3000
تکرار علامت ظرفی‌شکل آمده
12:19
This signامضا کردن is the mostاکثر frequently-occurringاغلب اتفاق می افتد signامضا کردن
304
724000
2000
این علامت دارای بیشترین تناوب
12:21
in the Indusهندو scriptاسکریپت,
305
726000
2000
در متن ایندوسی است،
12:23
and it's only in this textمتن
306
728000
2000
و فقط در این متن است که
12:25
that it occursاتفاق می افتد as a doublingدو برابر شدن pairجفت.
307
730000
2000
به صورت دوتایی ظاهر شده.
12:27
Why is that the caseمورد?
308
732000
2000
چرا اینطور شده؟
12:29
We wentرفتی back and lookedنگاه کرد at where these particularخاص textsمتون were foundپیدا شد,
309
734000
3000
به عقب برگشتیم و نگاه کردیم
کجا این متن‌های خاص پیدا شده‌اند،
12:32
and it turnsچرخش out that they were foundپیدا شد
310
737000
2000
و معلوم شد در جایی خیلی خیلی
12:34
very, very farدور away from the Indusهندو Valleyدره.
311
739000
2000
دورتر از «دره‌ی ایندیوس» پیدا شده‌اند.
12:36
They were foundپیدا شد in presentحاضر day Iraqعراق and Iranایران.
312
741000
3000
در جای عراق و ایران امروزی یافت شده‌اند.
12:39
And why were they foundپیدا شد there?
313
744000
2000
و چرا آنجا پیدا شده‌اند؟
12:41
What I haven'tنه told you is that
314
746000
2000
چیزی که به شما نگفتم این است که
12:43
the Indusهندو people were very, very enterprisingسازنده.
315
748000
2000
مردم ایندوس خیلی خیلی ماجراجو بودند.
12:45
They used to tradeتجارت with people prettyبسیار farدور away from where they livedزندگی می کرد,
316
750000
3000
عادت داشتند با مردمانی بسیار دور از
منطقه‌ی خودشان داد و ستد کنند،
12:48
and so in this caseمورد, they were travelingمسافرت by seaدریا
317
753000
3000
و در این مورد، آنها از راه دریا
12:51
all the way to Mesopotamiaبین النهرین, present-dayامروز Iraqعراق.
318
756000
3000
تا بین‌النهرین در عراق امروزی رفته بودند.
12:54
And what seemsبه نظر می رسد to have happenedاتفاق افتاد here
319
759000
2000
و چیزی که به نظر می‌رسد
آنجا رخ داده باشد
12:56
is that the Indusهندو tradersمعامله گران, the merchantsبازرگانان,
320
761000
3000
این است که بازرگان‌های ایندوس
12:59
were usingاستفاده كردن this scriptاسکریپت to writeنوشتن a foreignخارجی languageزبان.
321
764000
3000
از این متن برای نوشتن یک
زبان بیگانه استفاده می‌کرده‌اند.
13:02
It's just like our Englishانگلیسی and Dutchهلندی exampleمثال.
322
767000
2000
درست شبیه مثال انگلیسی و آلمانی خودمان.
13:04
And that would explainتوضیح why we have these strangeعجیب patternsالگوها
323
769000
2000
و این شاید توجیه کند که چرا
این الگوهای عجیب را داریم
13:06
that are very differentناهمسان from the kindsانواع of patternsالگوها you see in the textمتن
324
771000
3000
که با متنی که در دره‌ی ایندوس یافت شده بود
13:09
that are foundپیدا شد withinدر داخل the Indusهندو Valleyدره.
325
774000
3000
فرق خیلی زیادی دارند.
13:12
This suggestsحاکی از that the sameیکسان scriptاسکریپت, the Indusهندو scriptاسکریپت,
326
777000
2000
این یعنی همان خط، خط ایندوسی،
13:14
could be used to writeنوشتن differentناهمسان languagesزبان ها.
327
779000
3000
شاید برای نوشتن زبان‌های دیگری
به کار رفته باشد.
13:17
The resultsنتایج we have so farدور seemبه نظر می رسد to pointنقطه to the conclusionنتیجه
328
782000
3000
مشاهداتی که تاکنون به دست آورده‌ایم
به این نتیجه می‌رسند
13:20
that the Indusهندو scriptاسکریپت probablyشاید does representنمایندگی languageزبان.
329
785000
3000
که متن ایندوسی احتمالاً بیانگر زبان است.
13:23
If it does representنمایندگی languageزبان,
330
788000
2000
اما اگر بیانگر زبان باشد،
13:25
then how do we readخواندن the symbolsنمادها?
331
790000
2000
چطور باید علائم را بخوانیم؟
13:27
That's our nextبعد bigبزرگ challengeچالش.
332
792000
2000
این چالش بزرگ بعدی ماست.
13:29
So you'llشما خواهید بود noticeاطلاع that manyبسیاری of the symbolsنمادها
333
794000
2000
می‌بینید که خیلی از این علامت‌ها
13:31
look like picturesتصاویر of humansانسان, of insectsحشرات,
334
796000
2000
شبیه تصویر انسان‌ها، حشرات
13:33
of fishesماهی ها, of birdsپرنده ها.
335
798000
3000
ماهی‌ها و پرندگان است
13:36
Mostاکثر ancientباستانی scriptsاسکریپت ها
336
801000
2000
اغلب متون باستانی
13:38
use the rebusربوس principleاصل,
337
803000
2000
از اصل تصویرسازی استفاده می‌کنند،
13:40
whichکه is, usingاستفاده كردن picturesتصاویر to representنمایندگی wordsکلمات.
338
805000
3000
یعنی استفاده از تصاویر در کلمات.
13:43
So as an exampleمثال, here'sاینجاست a wordکلمه.
339
808000
3000
برای مثال، این یک کلمه است.
13:46
Can you writeنوشتن it usingاستفاده كردن picturesتصاویر?
340
811000
2000
می‌توانید با تصویر آن را بنویسید؟
13:48
I'll give you a coupleزن و شوهر secondsثانیه.
341
813000
2000
چند ثانیه به شما وقت می‌دهم.
13:50
Got it?
342
815000
2000
شد؟
13:52
Okay. Great.
343
817000
2000
خیلی‌خب. خوبه.
13:54
Here'sاینجاست my solutionراه حل.
344
819000
2000
راه حل من اینه.
می‌شه از تصویر زنبور عسل
در کنار تصویر یک برگ استفاده کرد --
13:56
You could use the pictureعکس of a beeزنبور عسل followedدنبال شد by a pictureعکس of a leafبرگ --
345
821000
2000
13:58
and that's "beliefاعتقاد," right.
346
823000
2000
که می‌شه «اعتقاد» خب.
14:00
There could be other solutionsراه حل ها.
347
825000
2000
شاید راه حل‌های دیگری هم باشد.
14:02
In the caseمورد of the Indusهندو scriptاسکریپت,
348
827000
2000
در مورد متن ایندوسی،
14:04
the problemمسئله is the reverseمعکوس.
349
829000
2000
مشکل برعکسه.
14:06
You have to figureشکل out the soundsبرای تلفن های موبایل of eachهر یک of these picturesتصاویر
350
831000
3000
باید صدای هر یک از این تصاویر رو
پیدا کنید
14:09
suchچنین that the entireکل sequenceتوالی makesباعث می شود senseاحساس.
351
834000
2000
به گونه‌ای که کل سری
بامعنی باشه.
14:11
So this is just like a crosswordجدول کلمات متقاطع puzzleپازل,
352
836000
3000
پس مثل یک جدول کلمات متقاطع هست،
14:14
exceptبجز that this is the motherمادر of all crosswordجدول کلمات متقاطع puzzlesپازل
353
839000
3000
جز اینکه این مادر تمام اینگونه معماهاست.
14:17
because the stakesسهم are so highبالا if you solveحل it.
354
842000
4000
چون شانس حل کردنش خیلی کمه.
14:21
My colleaguesهمکاران, Iravathamایرواتام Mahadevanمهدوان and AskoAsko Parpolaپارپولا,
355
846000
3000
همکارانم،
ایراواتام ماهادوان و آسکو پارپولا،
در حل این مسآله‌ی خاص
مشغول تلاش بودند.
14:24
have been makingساخت some headwayپیشرفت on this particularخاص problemمسئله.
356
849000
2000
14:26
And I'd like to give you a quickسریع exampleمثال of Parpola'sپارپولا work.
357
851000
2000
و مایلم مثالی فوری از
کار پارپولا بگم.
14:28
Here'sاینجاست a really shortکوتاه textمتن.
358
853000
2000
این یک متن خیلی کوتاه است.
14:30
It containsحاوی sevenهفت verticalعمودی strokesسکته مغزی followedدنبال شد by this fish-likeماهی مانند signامضا کردن.
359
855000
3000
شامل هفت خط تیره عمودی
در کنار این علامت ماهی‌شکل است.
14:33
And I want to mentionاشاره that these sealsمهر و موم were used
360
858000
2000
و می‌خواهم اشاره کنم که
این مهرها برای
14:35
for stampingمهر زدن clayخاک رس tagsبرچسب ها
361
860000
2000
لوح‌های گلی مصرف می‌شدند
14:37
that were attachedمتصل شده to bundlesبسته of goodsکالاها,
362
862000
2000
که به بسته‌های کالا وصل می‌شدند،
14:39
so it's quiteکاملا likelyاحتمال دارد that these tagsبرچسب ها, at leastکمترین some of them,
363
864000
3000
پس کاملاً محتمل است که این لوح‌ها،
حداقل بعضی از آن‌ها،
14:42
containحاوی namesنام ها of merchantsبازرگانان.
364
867000
2000
شامل نام بازرگان‌شان باشند.
14:44
And it turnsچرخش out that in Indiaهندوستان
365
869000
2000
و معلوم شد در هند
14:46
there's a long traditionسنت
366
871000
2000
سنتی خیلی قدیمی هست
14:48
of namesنام ها beingبودن basedمستقر on horoscopesطالع بینی
367
873000
2000
که اسامی براساس طالع
14:50
and starستاره constellationsصورت فلکی presentحاضر at the time of birthتولد.
368
875000
3000
و صور فلکی حاضر
در زمان تولد انتخاب می‌شدند.
14:53
In DravidianDravidian languagesزبان ها,
369
878000
2000
در زبان‌های دراویدی،
14:55
the wordکلمه for fishماهی is "meenمین"
370
880000
2000
کلمه‌ی برابر ماهی «مین» است
14:57
whichکه happensاتفاق می افتد to soundصدا just like the wordکلمه for starستاره.
371
882000
3000
که خیلی شبیه به کلمه‌ی ستاره است.
15:00
And so sevenهفت starsستاره ها
372
885000
2000
و هفت ستاره
15:02
would standایستادن for "eluزندگی meenمین,"
373
887000
2000
«ایلو مین» خوانده می‌شود.
15:04
whichکه is the DravidianDravidian wordکلمه
374
889000
2000
که لغت دراویدی است
15:06
for the Bigبزرگ Dipperقیچی starستاره constellationصورت فلکی.
375
891000
2000
برای صورت فلکی دب اکبر.
15:08
Similarlyبه طور مشابه, there's anotherیکی دیگر sequenceتوالی of sixشش starsستاره ها,
376
893000
3000
به طور مشابه، یک سری دیگر
از شش ستاره هست
15:11
and that translatesترجمه شده است to "aruگفتن meenمین,"
377
896000
2000
و ترجمه می‌شود به «آرو مین»،
15:13
whichکه is the oldقدیمی DravidianDravidian nameنام
378
898000
2000
که نام قدیمی دراویدی
15:15
for the starستاره constellationصورت فلکی PleiadesPleiades.
379
900000
2000
برای صورت فلکی گاو است.
15:17
And finallyسرانجام, there's other combinationsترکیبات,
380
902000
3000
و در آخر،‌ ترکیبات دیگری هست
15:20
suchچنین as this fishماهی signامضا کردن with something that looksبه نظر می رسد like a roofسقف on topبالا of it.
381
905000
3000
مانند این علامت ماهی با چیزی شبیه به
یک سقف روی آن.
15:23
And that could be translatedترجمه شده into "meyمین meenمین,"
382
908000
3000
که شاید ترجمه شود به
«می مین»،
15:26
whichکه is the oldقدیمی DravidianDravidian nameنام for the planetسیاره Saturnزحل.
383
911000
3000
که نام قدیمی دراویدی برای
سیاره‌ی زحل است.
15:29
So that was prettyبسیار excitingهیجان انگیز.
384
914000
2000
و این خیلی هیجان‌انگیز بود.
15:31
It looksبه نظر می رسد like we're gettingگرفتن somewhereجایی.
385
916000
2000
انگار داریم به جاهایی می‌رسیم.
15:33
But does this proveثابت كردن
386
918000
2000
اما آیا این اثبات می‌کند
15:35
that these sealsمهر و موم containحاوی DravidianDravidian namesنام ها
387
920000
2000
که مهرها دارای نام‌های دراویدی
15:37
basedمستقر on planetsسیارات and starستاره constellationsصورت فلکی?
388
922000
2000
بر اساس سیارات و صور فلکی هستند؟
15:39
Well not yetهنوز.
389
924000
2000
خب نه هنوز.
15:41
So we have no way of validatingتأیید اعتبار
390
926000
2000
پس چاره‌ای نداریم جز اعتباربخشی
15:43
these particularخاص readingsخواندن,
391
928000
2000
به این متون خاص،
15:45
but if more and more of these readingsخواندن startشروع کن makingساخت senseاحساس,
392
930000
3000
ولی اگر متون بیشتری از آنها معنا دهد،
15:48
and if longerطولانی تر and longerطولانی تر sequencesدنباله ها
393
933000
2000
و اگر سری‌های بلند و بلندتری
15:50
appearبه نظر می رسد to be correctدرست,
394
935000
2000
به درستی ظاهر شوند،
15:52
then we know that we are on the right trackمسیر.
395
937000
2000
خواهیم فهمید که در مسیر درست هستیم.
15:54
Todayامروز,
396
939000
2000
امروز،
15:56
we can writeنوشتن a wordکلمه suchچنین as TEDTED
397
941000
3000
می‌توانیم کلمه‌ای مانند TED را
15:59
in Egyptianمصری hieroglyphicsیونسکو and in cuneiformشمشیر scriptاسکریپت,
398
944000
3000
به زبان هیروگلیف مصری
و خط میخی بنویسیم،
16:02
because bothهر دو of these were decipheredرمزگشایی شده است
399
947000
2000
چون هر دوی این‌ها در قرن نوزدهم
16:04
in the 19thth centuryقرن.
400
949000
2000
رمزگشایی شده‌اند.
16:06
The deciphermentرمزگشایی of these two scriptsاسکریپت ها
401
951000
2000
رمزگشایی این دو خط
16:08
enabledفعال شده است these civilizationsتمدن ها to speakصحبت to us again directlyبه طور مستقیم.
402
953000
3000
تمدن‌هایشان را قادر ساخت
تا دوباره با ما مستقیم صحبت کنند.
16:11
The Mayansمایان ها
403
956000
2000
مایاها
16:13
startedآغاز شده speakingصحبت كردن to us in the 20thth centuryقرن,
404
958000
2000
در قرن بیستم شروع به گفتگو با ما کردند.
16:15
but the Indusهندو civilizationتمدن remainsبقایای silentبی صدا.
405
960000
3000
اما تمدن ایندوس همچنان ساکت مانده.
16:18
Why should we careاهميت دادن?
406
963000
2000
چرا برایمان مهم باشد؟
16:20
The Indusهندو civilizationتمدن does not belongتعلق داشتن
407
965000
2000
تمدن ایندوس تنها به جنوب هند
16:22
to just the Southجنوب Indiansسرخپوستان or the Northشمال Indiansسرخپوستان
408
967000
2000
یا به شمال هند یا به پاکستان
16:24
or the Pakistanisپاکستانی ها;
409
969000
2000
تعلق ندارد،
16:26
it belongsمتعلق به to all of us.
410
971000
2000
متعلق به همه‌ی ماست.
16:28
These are our ancestorsاجداد --
411
973000
2000
آن‌ها نیاکان ما هستند --
16:30
yoursشما and mineمال خودم.
412
975000
2000
نیاکان من و شما.
16:32
They were silencedخاموش
413
977000
2000
آن‌ها به واسطه‌ی یک
16:34
by an unfortunateمتاسفم accidentتصادف of historyتاریخ.
414
979000
2000
اتفاق ناگوار تاریخی خاموش شدند.
16:36
If we decipherرمزگشایی the scriptاسکریپت,
415
981000
2000
اگر این خط را رمزگشایی کنیم،
16:38
we would enableفعال کردن them to speakصحبت to us again.
416
983000
2000
آن‌ها را قادر می‌سازیم
تا دوباره با ما صحبت کنند.
16:40
What would they tell us?
417
985000
3000
به ما چه خواهند گفت؟
16:43
What would we find out about them? About us?
418
988000
3000
درباره آنها،
درباره خودمان چه خواهیم فهمید؟
16:46
I can't wait to find out.
419
991000
3000
بی‌صبرانه منتظرم بفهمم.
16:49
Thank you.
420
994000
2000
متشکرم.
16:51
(Applauseتشویق و تمجید)
421
996000
4000
(تشویق)
Translated by emshe emshian
Reviewed by nima pourreza

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rajesh Rao - Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization.

Why you should listen

Rajesh Rao is looking for the computational principles underlying the brain's remarkable ability to learn, process and store information --  hoping to apply this knowledge to the task of building adaptive robotic systems and artificially intelligent agents.

Some of the questions that motivate his research include: How does the brain learn efficient representations of novel objects and events occurring in the natural environment? What are the algorithms that allow useful sensorimotor routines and behaviors to be learned? What computational mechanisms allow the brain to adapt to changing circumstances and remain fault-tolerant and robust?

By investigating these questions within a computational and probabilistic framework, it is often possible to derive algorithms that not only provide functional interpretations of neurobiological properties but also suggest solutions to difficult problems in computer vision, speech, robotics and artificial intelligence.

More profile about the speaker
Rajesh Rao | Speaker | TED.com