ABOUT THE SPEAKER
Rajesh Rao - Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization.

Why you should listen

Rajesh Rao is looking for the computational principles underlying the brain's remarkable ability to learn, process and store information --  hoping to apply this knowledge to the task of building adaptive robotic systems and artificially intelligent agents.

Some of the questions that motivate his research include: How does the brain learn efficient representations of novel objects and events occurring in the natural environment? What are the algorithms that allow useful sensorimotor routines and behaviors to be learned? What computational mechanisms allow the brain to adapt to changing circumstances and remain fault-tolerant and robust?

By investigating these questions within a computational and probabilistic framework, it is often possible to derive algorithms that not only provide functional interpretations of neurobiological properties but also suggest solutions to difficult problems in computer vision, speech, robotics and artificial intelligence.

More profile about the speaker
Rajesh Rao | Speaker | TED.com
TED2011

Rajesh Rao: A Rosetta Stone for a lost language

Rajesh Rao: Een Steen van Rosetta voor het Indus-schrift

Filmed:
2,103,451 views

Rajesh Rao is gefascineerd door "de moeder van alle kruiswoordpuzzels": het ontcijferen van het 4000 jaar oude Indus-schrift. Op TED 2011 vertelt hij hoe hij moderne computertechnieken inzet om de Indus-taal te lezen, de sleutel tot het begrijpen van deze oude beschaving.
- Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
I'd like to beginbeginnen with a thought experimentexperiment.
0
0
3000
Ik wil beginnen met een gedachtenexperiment.
00:19
ImagineStel je voor that it's 4,000 yearsjaar into the futuretoekomst.
1
4000
3000
Stel je voor dat het over 4000 jaar is, in de toekomst.
00:22
CivilizationBeschaving as we know it
2
7000
2000
Onze beschaving van nu
00:24
has ceasedopgehouden to existbestaan --
3
9000
2000
bestaat niet meer.
00:26
no booksboeken,
4
11000
2000
Geen boeken,
00:28
no electronicelektronisch devicesapparaten,
5
13000
3000
geen elektronische apparaten,
00:31
no FacebookFacebook or TwitterTwitter.
6
16000
3000
geen Facebook of Twitter.
00:34
All knowledgekennis of the EnglishEngels languagetaal and the EnglishEngels alphabetalfabet
7
19000
3000
Alle kennis van de Engelse taal en het Engelse alfabet
00:37
has been lostde weg kwijt.
8
22000
2000
is verloren gegaan.
00:39
Now imaginestel je voor archeologistsarcheologen
9
24000
2000
Dan zijn er archeologen
00:41
digginghet graven throughdoor the rubblepuin of one of our citiessteden.
10
26000
2000
die in de ruïnes van een van onze steden graven.
00:43
What mightmacht they find?
11
28000
2000
Wat zouden ze vinden?
00:45
Well perhapsmisschien some rectangularrechthoekig piecesstukken of plasticplastic
12
30000
3000
Misschien wat rechthoekige stukjes plastic
00:48
with strangevreemd symbolssymbolen on them.
13
33000
3000
met vreemde symbolen erop.
00:51
PerhapsMisschien some circularcirculaire piecesstukken of metalmetaal.
14
36000
3000
Misschien wat cirkelvormige stukjes metaal.
00:54
Maybe some cylindricalcilindrische containerscontainers
15
39000
2000
Misschien wat cylindervormige houders
00:56
with some symbolssymbolen on them.
16
41000
2000
met wat symbolen erop.
00:58
And perhapsmisschien one archeologistarcheoloog becomeswordt an instantogenblik celebrityberoemdheid
17
43000
3000
En misschien wordt een van de archeologen wel wereldberoemd
01:01
when she discoversontdekt --
18
46000
2000
door haar ontdekking,
01:03
buriedbegraven in the hillsheuvels somewhereergens in NorthNoord AmericaAmerika --
19
48000
2000
ergens in de heuvels van Noord-Amerika,
01:05
massivemassief versionsversies of these samedezelfde symbolssymbolen.
20
50000
3000
van enorme versies van diezelfde symbolen.
01:10
Now let's askvragen ourselvesonszelf,
21
55000
2000
Laten we ons eens afvragen
01:12
what could suchzodanig artifactsartefacten say about us
22
57000
3000
wat dat soort voorwerpen over ons vertellen
01:15
to people 4,000 yearsjaar into the futuretoekomst?
23
60000
3000
aan mensen die over 4000 jaar leven.
01:18
This is no hypotheticalhypothetisch questionvraag.
24
63000
2000
Dat is geen hypothetische vraag.
01:20
In factfeit, this is exactlyprecies the kindsoort of questionvraag we're facedgeconfronteerd with
25
65000
3000
Het is zelfs precies de soort vraag die we hebben
01:23
when we try to understandbegrijpen the IndusIndus ValleyVallei civilizationbeschaving,
26
68000
3000
als we proberen de beschaving van de Indusvallei te begrijpen
01:26
whichwelke existedbestonden 4,000 yearsjaar agogeleden.
27
71000
2000
die 4000 jaar geleden bestond.
01:28
The IndusIndus civilizationbeschaving was roughlyongeveer contemporaneousgelijktijdige
28
73000
3000
De Indusbeschaving viel ongeveer samen
01:31
with the much better knownbekend EgyptianEgyptische and the MesopotamianMesopotamische civilizationsbeschavingen,
29
76000
3000
met de beter bekende Egyptische en Mesopotamische beschavingen,
01:34
but it was actuallywerkelijk much largergrotere than eithereen van beide of these two civilizationsbeschavingen.
30
79000
3000
maar was veel groter dan elk van die twee beschavingen.
01:37
It occupiedbezet the areaGebied
31
82000
2000
Het ging om een gebied
01:39
of approximatelyongeveer one millionmiljoen squareplein kilometerskilometer,
32
84000
2000
van ongeveer een miljoen vierkante kilometer
01:41
coveringbekleding what is now PakistanPakistan,
33
86000
2000
op de plaats van het huidige Pakistan,
01:43
NorthwesternNoordwesten IndiaIndia
34
88000
2000
Noordwest-India,
01:45
and partsonderdelen of AfghanistanAfghanistan and IranIran.
35
90000
2000
en delen van Afghanistan en Iran.
01:47
GivenGegeven that it was suchzodanig a vastgroot civilizationbeschaving,
36
92000
2000
Omdat het zo'n grote beschaving was,
01:49
you mightmacht expectverwachten to find really powerfulkrachtig rulerslinialen, kingskoningen,
37
94000
4000
zou je misschien sterke leiders verwachten, koningen,
01:53
and hugereusachtig monumentsmonumenten glorifyingverheerlijken these powerfulkrachtig kingskoningen.
38
98000
3000
en enorme monumenten ter ere van die sterke koningen.
01:56
In factfeit,
39
101000
2000
In werkelijkheid
01:58
what archeologistsarcheologen have foundgevonden is nonegeen of that.
40
103000
2000
hebben archeologen niets van dat alles gevonden.
02:00
They'veZe hebben foundgevonden smallklein objectsvoorwerpen suchzodanig as these.
41
105000
3000
Ze hebben kleine voorwerpen gevonden, zoals deze.
02:03
Here'sHier is an examplevoorbeeld of one of these objectsvoorwerpen.
42
108000
3000
Dit is een voorbeeld van zo'n voorwerp.
02:06
Well obviouslyduidelijk this is a replicareplica.
43
111000
2000
Het is natuurlijk een replica.
02:08
But who is this personpersoon?
44
113000
3000
Maar wie is dit?
02:11
A kingkoning? A god?
45
116000
2000
Een koning? Een god?
02:13
A priestpriester?
46
118000
2000
Een priester?
02:15
Or perhapsmisschien an ordinarygewoon personpersoon
47
120000
2000
Of misschien gewoon iemand
02:17
like you or me?
48
122000
2000
zoals jij of ik?
02:19
We don't know.
49
124000
2000
We weten het niet.
02:21
But the IndusIndus people alsoook left behindachter artifactsartefacten with writingschrift on them.
50
126000
3000
Maar het Indusvolk heeft ook voorwerpen achtergelaten waarop is geschreven.
02:24
Well no, not piecesstukken of plasticplastic,
51
129000
2000
Geen stukjes plastic,
02:26
but stonesteen sealsseals, copperkoper tabletstablets,
52
131000
3000
maar stenen zegels, koperen tabletten,
02:29
potteryaardewerk and, surprisinglyverrassend,
53
134000
2000
aardewerk en, heel verrassend,
02:31
one largegroot signteken boardboord,
54
136000
2000
één groot bord
02:33
whichwelke was foundgevonden buriedbegraven nearin de buurt the gatepoort of a citystad.
55
138000
2000
dat in de grond bij de poort van een stad is gevonden.
02:35
Now we don't know if it sayszegt HollywoodHollywood,
56
140000
2000
We weten niet of er Hollywood op staat
02:37
or even BollywoodBollywood for that matterer toe doen.
57
142000
2000
of misschien zelfs Bollywood.
02:39
In factfeit, we don't even know
58
144000
2000
We weten niet eens
02:41
what any of these objectsvoorwerpen say,
59
146000
2000
wat er op al deze voorwerpen staat.
02:43
and that's because the IndusIndus scriptscript is undecipheredundeciphered.
60
148000
3000
Dat komt doordat het Indusschrift niet is ontcijferd.
02:46
We don't know what any of these symbolssymbolen mean.
61
151000
2000
We weten niet wat deze symbolen betekenen.
02:48
The symbolssymbolen are mostmeest commonlyalgemeen foundgevonden on sealsseals.
62
153000
3000
De symbolen komen vooral voor op zegels.
02:51
So you see up there one suchzodanig objectvoorwerp.
63
156000
2000
Hier zie je zo'n voorwerp.
02:53
It's the squareplein objectvoorwerp with the unicorn-likeUnicorn-achtige animaldier on it.
64
158000
3000
Het vierkante ding met het eenhoornachtige dier erop.
02:56
Now that's a magnificentprachtig piecestuk of artkunst.
65
161000
2000
Dat is een mooi stukje kunst.
02:58
So how biggroot do you think that is?
66
163000
2000
Hoe groot denk je dat het is?
03:00
PerhapsMisschien that biggroot?
67
165000
2000
Zo groot misschien?
03:02
Or maybe that biggroot?
68
167000
2000
Of misschien zo groot?
03:04
Well let me showtonen you.
69
169000
2000
Ik ga het laten zien.
03:07
Here'sHier is a replicareplica of one suchzodanig sealzegel.
70
172000
3000
Dit is een replica van een van de zegels.
03:10
It's only about one inchduim by one inchduim in sizegrootte --
71
175000
2000
Het is ongeveer 2,5 centimeter in het vierkant,
03:12
prettymooi tinyklein.
72
177000
2000
behoorlijk klein.
03:14
So what were these used for?
73
179000
2000
Waar werden ze voor gebruikt?
03:16
We know that these were used for stampingstempelen clayklei tagsTags
74
181000
3000
We weten dat ze werken gebruikt voor het stempelen van kleitabletjes
03:19
that were attachedgehecht to bundlesbundels of goodsgoederen that were sentverzonden from one placeplaats to the other.
75
184000
3000
die aan bundels goederen werden bevestigd die naar een andere plaats werden gestuurd.
03:22
So you know those packingverpakking slipsslips you get on your FedExFedEx boxesdozen?
76
187000
3000
Ken je de verzendbrieven die bij pakketjes van de koerier zitten?
03:25
These were used to make those kindssoorten of packingverpakking slipsslips.
77
190000
3000
Deze dingen werden gebruikt voor dat soort verzendbrieven.
03:28
You mightmacht wonderwonder what these objectsvoorwerpen containbevatten
78
193000
3000
Je vraagt je misschien af wat er op die voorwerpen staat
03:31
in termstermen of theirhun texttekst.
79
196000
2000
wat betreft de tekst.
03:33
PerhapsMisschien they're the namenaam of the senderafzender
80
198000
2000
Misschien is het de naam van de afzender
03:35
or some informationinformatie about the goodsgoederen
81
200000
2000
of informatie over de goederen
03:37
that are beingwezen sentverzonden from one placeplaats to the other -- we don't know.
82
202000
3000
die naar een andere plaats worden verzonden. We weten het niet.
03:40
We need to decipherontcijferen the scriptscript to answerantwoord that questionvraag.
83
205000
2000
We moeten het schrift ontcijferen om die vraag te beantwoorden.
03:42
DecipheringOntcijferen the scriptscript
84
207000
2000
Het ontcijferen van het schrift
03:44
is not just an intellectualintellectueel puzzlepuzzel;
85
209000
2000
is niet zomaar een intellectuele puzzel.
03:46
it's actuallywerkelijk becomeworden a questionvraag
86
211000
2000
Het is een vraag geworden
03:48
that's becomeworden deeplydiep intertwinedverweven
87
213000
2000
die nauw verbonden is geraakt
03:50
with the politicspolitiek and the culturalcultureel historygeschiedenis of SouthSouth AsiaAsia.
88
215000
3000
met de politiek en de culturele geschiedenis van Zuid-Azië.
03:53
In factfeit, the scriptscript has becomeworden a battlegroundslagveld of sortssoorten
89
218000
3000
Het schrift is een soort strijdtoneel geworden
03:56
betweentussen threedrie differentverschillend groupsgroepen of people.
90
221000
2000
tussen drie verschillende groepen mensen.
03:58
First, there's a groupgroep of people
91
223000
2000
Allereerst is er een groep mensen
04:00
who are very passionatehartstochtelijk in theirhun beliefgeloof
92
225000
2000
die gepassioneerd geloven
04:02
that the IndusIndus scriptscript
93
227000
2000
dat het Indusschrift
04:04
does not representvertegenwoordigen a languagetaal at all.
94
229000
2000
helemaal geen taal vertegenwoordigt.
04:06
These people believe that the symbolssymbolen
95
231000
2000
Deze mensen geloven dat de symbolen
04:08
are very similarsoortgelijk to the kindsoort of symbolssymbolen you find on trafficverkeer signstekenen
96
233000
3000
lijken op het soort symbolen dat je op verkeersborden ziet
04:11
or the emblemsemblemen you find on shieldsschilden.
97
236000
3000
of de emblemen op wapens.
04:14
There's a secondtweede groupgroep of people
98
239000
2000
Dan is er een tweede groep mensen
04:16
who believe that the IndusIndus scriptscript representsvertegenwoordigt an Indo-EuropeanIndo-Europese languagetaal.
99
241000
3000
die geloven dat het Indusschrift een Indo-Europese taal vertegenwoordigt.
04:19
If you look at a mapkaart of IndiaIndia todayvandaag,
100
244000
2000
Als je kijkt naar een kaart van het huidige India
04:21
you'llje zult see that mostmeest of the languagestalen spokenmondeling in NorthNoord IndiaIndia
101
246000
3000
zie je dat de meeste talen die in Noord-India worden gesproken
04:24
belongbehoren to the Indo-EuropeanIndo-Europese languagetaal familyfamilie.
102
249000
3000
bij de Indo-Europese taalfamilie horen.
04:27
So some people believe that the IndusIndus scriptscript
103
252000
2000
Dus sommige mensen geloven dat het Indusscript
04:29
representsvertegenwoordigt an ancientoude Indo-EuropeanIndo-Europese languagetaal suchzodanig as SanskritSanskriet.
104
254000
3000
een oude Indo-Europese taal zoals Sanskriet vertegenwoordigt.
04:32
There's a last groupgroep of people
105
257000
2000
Ten slotte is er een groep mensen
04:34
who believe that the IndusIndus people
106
259000
3000
die geloven dat het Indusvolk
04:37
were the ancestorsvoorvaders of people livingleven in SouthSouth IndiaIndia todayvandaag.
107
262000
3000
de voorouders waren van mensen die tegenwoordig in Zuid-India wonen.
04:40
These people believe that the IndusIndus scriptscript
108
265000
2000
Die mensen geloven dat het Indusscript
04:42
representsvertegenwoordigt an ancientoude formformulier
109
267000
2000
een oude vorm vertegenwoordigt
04:44
of the DravidianDravidische languagetaal familyfamilie,
110
269000
2000
van de Dravidische taalfamilie
04:46
whichwelke is the languagetaal familyfamilie spokenmondeling in much of SouthSouth IndiaIndia todayvandaag.
111
271000
3000
de taalfamilie die nu in een groot deel van Zuid-India wordt gesproken.
04:49
And the proponentsvoorstanders of this theorytheorie
112
274000
2000
De voorstanders van deze theorie
04:51
pointpunt to that smallklein pocketzak- of Dravidian-speakingDravidische sprekende people in the NorthNoord,
113
276000
3000
wijzen naar dat kleine gebied in het Noorden waar Dravidisch wordt gesproken
04:54
actuallywerkelijk nearin de buurt AfghanistanAfghanistan,
114
279000
2000
in de buurt van Afghanistan
04:56
and they say that perhapsmisschien, sometimeooit in the pastverleden,
115
281000
3000
en ze zeggen dat misschien ooit vroeger
04:59
DravidianDravidische languagestalen were spokenmondeling all over IndiaIndia
116
284000
3000
overal in India Dravidische talen werden gesproken
05:02
and that this suggestssuggereert
117
287000
2000
en dat het dus mogelijk is
05:04
that the IndusIndus civilizationbeschaving is perhapsmisschien alsoook DravidianDravidische.
118
289000
3000
dat de Indusbeschaving misschien ook Dravidisch is.
05:07
WhichDie of these hypotheseshypotheses can be truewaar?
119
292000
3000
Welk van deze hypotheses kan kloppen?
05:10
We don't know, but perhapsmisschien if you decipheredontcijferd the scriptscript,
120
295000
2000
We weten het niet, maar als je het schrift ontcijfert,
05:12
you would be ablein staat to answerantwoord this questionvraag.
121
297000
2000
kun je die vraag misschien beantwoorden.
05:14
But decipheringontcijferen the scriptscript is a very challenginguitdagend tasktaak.
122
299000
2000
Maar het ontcijferen van het schrift is een enorme uitdaging.
05:16
First, there's no RosettaRosetta StoneStone.
123
301000
2000
Ten eerste is er geen Steen van Rosetta.
05:18
I don't mean the softwaresoftware;
124
303000
2000
Ik heb het niet over de software
05:20
I mean an ancientoude artifactartefact
125
305000
2000
maar over een oud voorwerp
05:22
that containsbevat in the samedezelfde texttekst
126
307000
2000
waarop dezelfde tekst staat
05:24
bothbeide a knownbekend texttekst and an unknownonbekend texttekst.
127
309000
3000
in een bekende taal en een onbekende taal.
05:27
We don't have suchzodanig an artifactartefact for the IndusIndus scriptscript.
128
312000
3000
Zo'n voorwerp hebben we niet voor het Indusschrift.
05:30
And furthermorevoorts, we don't even know what languagetaal they spokespaak.
129
315000
3000
Bovendien weten we niet eens welke taal ze spraken.
05:33
And to make mattersaangelegenheden even worseerger,
130
318000
2000
En om het nog erger te maken,
05:35
mostmeest of the texttekst that we have are extremelyuiterst shortkort.
131
320000
2000
zijn de meeste teksten die we hebben heel kort.
05:37
So as I showedtoonden you, they're usuallydoorgaans foundgevonden on these sealsseals
132
322000
2000
Ik liet al zien dat ze meestal op deze zegels staan,
05:39
that are very, very tinyklein.
133
324000
2000
die heel erg klein zijn.
05:41
And so givengegeven these formidableformidabele obstaclesobstakels,
134
326000
2000
Met deze flinke hindernissen
05:43
one mightmacht wonderwonder and worryzorgen
135
328000
2000
kun je je afvragen
05:45
whetherof one will ever be ablein staat to decipherontcijferen the IndusIndus scriptscript.
136
330000
3000
of het ons ooit zal lukken om het Indusschrift te ontcijferen.
05:48
In the restrust uit of my talk,
137
333000
2000
In de rest van mijn voordracht
05:50
I'd like to tell you about how I learnedgeleerd to stop worryingzorgwekkend
138
335000
2000
wil ik jullie vertellen waarom ik me daar nu geen zorgen meer over maak
05:52
and love the challengeuitdaging posedstelde by the IndusIndus scriptscript.
139
337000
2000
en ik van de uitdaging van het Indusscript ben gaan houden.
05:54
I've always been fascinatedgefascineerd by the IndusIndus scriptscript
140
339000
3000
Ik ben al gefascineerd door het Indusscript
05:57
ever sincesinds I readlezen about it in a middlemidden- schoolschool- textbookleerboek.
141
342000
2000
sinds ik er op school in een lesboek over las.
05:59
And why was I fascinatedgefascineerd?
142
344000
2000
Waarom vond ik het zo fascinerend?
06:01
Well it's the last majorgroot undecipheredundeciphered scriptscript in the ancientoude worldwereld-.
143
346000
4000
Het is het laatste belangrijke niet-ontcijferde schrift uit de oudheid.
06:05
My careercarrière pathpad led me to becomeworden a computationalcomputational neuroscientistneurowetenschapper,
144
350000
3000
Ik ben uiteindelijk computer-neurowetenschapper geworden,
06:08
so in my day jobbaan,
145
353000
2000
dus in mijn gewone baan
06:10
I createcreëren computercomputer modelsmodellen of the brainhersenen
146
355000
2000
maak ik computermodellen van de hersenen
06:12
to try to understandbegrijpen how the brainhersenen makesmerken predictionsvoorspellingen,
147
357000
3000
om te leren begrijpen hoe de hersenen voorspellingen doen,
06:15
how the brainhersenen makesmerken decisionsbeslissingen,
148
360000
2000
hoe de hersenen beslissingen nemen,
06:17
how the brainhersenen learnsleert and so on.
149
362000
2000
hoe de hersenen leren, enzovoort.
06:19
But in 2007, my pathpad crossedgekruiste again with the IndusIndus scriptscript.
150
364000
3000
Maar in 2007 kruiste het Indusschrift mijn pad weer.
06:22
That's when I was in IndiaIndia,
151
367000
2000
Ik was toen in India
06:24
and I had the wonderfulprachtig opportunitykans
152
369000
2000
en kreeg de prachtige kans
06:26
to meetontmoeten with some IndianIndische scientistswetenschappers
153
371000
2000
om een aantal Indiase wetenschappers te ontmoeten
06:28
who were usinggebruik makend van computercomputer modelsmodellen to try to analyzeanalyseren the scriptscript.
154
373000
3000
die het schrift probeerden te analyseren met computermodellen.
06:31
And so it was then that I realizedrealiseerde
155
376000
2000
Toen realiseerde ik me
06:33
there was an opportunitykans for me to collaboratesamenwerken with these scientistswetenschappers,
156
378000
3000
dat ik de mogelijkheid had om met die wetenschappers samen te werken.
06:36
and so I jumpedsprong at that opportunitykans.
157
381000
2000
Ik greep die kans meteen aan.
06:38
And I'd like to describebeschrijven some of the resultsuitslagen that we have foundgevonden.
158
383000
2000
Ik wil wat van onze resultaten beschrijven.
06:40
Or better yetnog, let's all collectivelycollectief decipherontcijferen.
159
385000
3000
Of nog beter: laten we samen gaan ontcijferen.
06:43
Are you readyklaar?
160
388000
2000
Zijn jullie er klaar voor?
06:45
The first thing that you need to do when you have an undecipheredundeciphered scriptscript
161
390000
3000
Het eerste wat je moet doen met een niet-ontcijferd schrift
06:48
is try to figurefiguur out the directionrichting of writingschrift.
162
393000
2000
is uitzoeken wat de schrijfrichting is.
06:50
Here are two textsteksten that containbevatten some symbolssymbolen on them.
163
395000
3000
Dit zijn twee teksten met wat symbolen erin.
06:53
Can you tell me
164
398000
2000
Kan je me vertellen
06:55
if the directionrichting of writingschrift is right to left or left to right?
165
400000
3000
of de schrijfrichting van rechts naar links of van links naar rechts is?
06:58
I'll give you a couplepaar of secondsseconden.
166
403000
3000
Je krijgt een paar seconden.
07:01
Okay. Right to left, how manyveel? Okay.
167
406000
3000
Oke. Hoeveel denken van rechts naar links?
07:04
Okay. Left to right?
168
409000
2000
Oke. Van links naar rechts?
07:06
Oh, it's almostbijna 50/50. Okay.
169
411000
2000
Het is bijna 50/50.
07:08
The answerantwoord is:
170
413000
2000
Het antwoord is:
07:10
if you look at the left-handlinkerhand sidekant of the two textsteksten,
171
415000
2000
Als je naar de linkerkant van de twee teksten kijkt,
07:12
you'llje zult noticekennisgeving that there's a crampingkramp of signstekenen,
172
417000
3000
zie je dat de tekens dichter bij elkaar staan.
07:15
and it seemslijkt like 4,000 yearsjaar agogeleden,
173
420000
2000
Het lijkt erop dat 4000 jaar geleden,
07:17
when the scribeScribe was writingschrift from right to left,
174
422000
2000
toen de schrijver van rechts naar links schreef,
07:19
they ranrende out of spaceruimte.
175
424000
2000
er niet genoeg ruimte was.
07:21
And so they had to cramCram the signteken.
176
426000
2000
Het teken werd erbij gepropt.
07:23
One of the signstekenen is alsoook belowbeneden the texttekst on the toptop.
177
428000
2000
Een van de tekens staat ook onder de tekst aan de bovenkant.
07:25
This suggestssuggereert the directionrichting of writingschrift
178
430000
2000
Het lijkt er dus op dat de schrijfrichting
07:27
was probablywaarschijnlijk from right to left,
179
432000
2000
waarschijnlijk van rechts naar links was.
07:29
and so that's one of the first things we know,
180
434000
2000
Dat is een van de eerste dingen die we weten,
07:31
that directionalitygerichtheid is a very keysleutel aspectaspect of linguistictaalkundig scriptsscripts.
181
436000
3000
dat richting een belangrijk aspect is van linguïstisch schrift.
07:34
And the IndusIndus scriptscript now has
182
439000
2000
Het Indusschrift heeft dus
07:36
this particularbijzonder propertyeigendom.
183
441000
2000
deze bepaalde eigenschap.
07:38
What other propertieseigenschappen of languagetaal does the scriptscript showtonen?
184
443000
2000
Welke eigenschappen van taal zouden we kunnen zien?
07:40
LanguagesTalen containbevatten patternspatronen.
185
445000
2000
Talen bevatten patronen.
07:42
If I give you the letterbrief Q
186
447000
2000
Als ik je de letter Q geef
07:44
and askvragen you to predictvoorspellen the nextvolgende letterbrief, what do you think that would be?
187
449000
3000
en je vraag te voorspellen wat de volgende letter is, wat denk je dan?
07:47
MostDe meeste of you said U, whichwelke is right.
188
452000
2000
De meesten zeiden U, en dat klopt.
07:49
Now if I askedgevraagd you to predictvoorspellen one more letterbrief,
189
454000
2000
Als ik je ook de volgende letter zou vragen,
07:51
what do you think that would be?
190
456000
2000
welke zou dat dan zijn, denk je?
07:53
Now there's severalverscheidene thoughtsgedachten. There's E. It could be I. It could be A,
191
458000
3000
Er zijn verschillende mogelijkheden. E, of I. Misschien A.
07:56
but certainlyzeker not B, C or D, right?
192
461000
3000
Maar zeker niet B, C of D, of wel?
07:59
The IndusIndus scriptscript alsoook exhibitsexposities similarsoortgelijk kindssoorten of patternspatronen.
193
464000
3000
Het Indusschrift heeft net zulke patronen.
08:02
There's a lot of texttekst that startbegin with this diamond-shapeddiamant vormige- symbolsymbool.
194
467000
3000
Er zijn veel teksten die beginnen met dit ruitvormige symbool.
08:05
And this in turnbeurt tendsneigt to be followedgevolgd
195
470000
2000
En dat wordt op zijn beurt vaak gevolgd
08:07
by this quotationcitaat marks-likemerken-achtige symbolsymbool.
196
472000
2000
door dit symbool dat lijkt op aanhalingstekens.
08:09
And this is very similarsoortgelijk to a Q and U examplevoorbeeld.
197
474000
2000
Net zoals het voorbeeld van de Q en de U.
08:11
This symbolsymbool can in turnbeurt be followedgevolgd
198
476000
2000
Dit symbool kan weer worden gevolgd
08:13
by these fish-likevis-achtige symbolssymbolen and some other signstekenen,
199
478000
3000
door deze visachtige symbolen en wat andere tekens,
08:16
but never by these other signstekenen at the bottombodem.
200
481000
2000
maar nooit door die tekens onderaan.
08:18
And furthermorevoorts, there's some signstekenen
201
483000
2000
Daarnaast zijn er wat tekens
08:20
that really preferverkiezen the endeinde of textsteksten,
202
485000
2000
die bij voorkeur aan het eind van teksten staan,
08:22
suchzodanig as this jar-shapedjar vormige- signteken,
203
487000
2000
zoals dit komvormige teken.
08:24
and this signteken, in factfeit, happensgebeurt to be
204
489000
2000
Dit teken is trouwens
08:26
the mostmeest frequentlyvaak occurringvoorkomend signteken in the scriptscript.
205
491000
2000
het meest voorkomende teken in het schrift.
08:28
GivenGegeven suchzodanig patternspatronen, here was our ideaidee.
206
493000
3000
Door deze patronen kregen we een idee.
08:31
The ideaidee was to use a computercomputer
207
496000
2000
Het idee was om een computer te gebruiken
08:33
to learnleren these patternspatronen,
208
498000
2000
om die patronen te leren.
08:35
and so we gavegaf the computercomputer the existingbestaand textsteksten.
209
500000
3000
We gaven de computer de bestaande teksten.
08:38
And the computercomputer learnedgeleerd a statisticalstatistisch modelmodel-
210
503000
2000
En de computer leerde een statistisch model
08:40
of whichwelke symbolssymbolen tendde neiging hebben to occurvoorkomen togethersamen
211
505000
2000
van welke symbolen meestal samen voorkomen
08:42
and whichwelke symbolssymbolen tendde neiging hebben to followvolgen eachelk other.
212
507000
2000
en welke symbolen meestal op elkaar volgen.
08:44
GivenGegeven the computercomputer modelmodel-,
213
509000
2000
Als we het computermodel hebben,
08:46
we can testtest the modelmodel- by essentiallyin wezen quizzingquizzen it.
214
511000
3000
kunnen we het model testen door het te ondervragen.
08:49
So we could deliberatelymet opzet erasewissen some symbolssymbolen,
215
514000
2000
We kunnen met opzet wat symbolen wissen
08:51
and we can askvragen it to predictvoorspellen the missingmissend symbolssymbolen.
216
516000
3000
en het model vragen de ontbrekende symbolen te voorspellen.
08:54
Here are some examplesvoorbeelden.
217
519000
3000
Hier zijn wat voorbeelden.
09:00
You maymei regardbeschouwen this
218
525000
2000
Je kan dit zien
09:02
as perhapsmisschien the mostmeest ancientoude gamespel
219
527000
2000
als misschien wel de oudste versie
09:04
of WheelWiel of FortuneFortuin.
220
529000
3000
van het Rad van Fortuin.
09:08
What we foundgevonden
221
533000
2000
We ontdekten
09:10
was that the computercomputer was successfulgeslaagd in 75 percentprocent of the casesgevallen
222
535000
2000
dat het de computer in 75 procent van de gevallen lukte
09:12
in predictingvoorspellen the correctcorrect symbolsymbool.
223
537000
2000
om het juiste symbool te voorspellen.
09:14
In the restrust uit of the casesgevallen,
224
539000
2000
In de rest van de gevallen
09:16
typicallytypisch the secondtweede bestbeste guessraden or thirdderde bestbeste guessraden was the right answerantwoord.
225
541000
3000
was meestal de tweede of derde suggestie het goede antwoord.
09:19
There's alsoook practicalpraktisch use
226
544000
2000
Er is ook een praktisch nut
09:21
for this particularbijzonder procedureprocedure.
227
546000
2000
voor deze procedure.
09:23
There's a lot of these textsteksten that are damagedbeschadigde.
228
548000
2000
Veel teksten zijn beschadigd.
09:25
Here'sHier is an examplevoorbeeld of one suchzodanig texttekst.
229
550000
2000
Dit is een voorbeeld van zo'n tekst.
09:27
And we can use the computercomputer modelmodel- now to try to completecompleet this texttekst
230
552000
3000
Met het computermodel kunnen we proberen deze tekst aan te vullen
09:30
and make a bestbeste guessraden predictionvoorspelling.
231
555000
2000
met een zo goed mogelijke voorspelling.
09:32
Here'sHier is an examplevoorbeeld of a symbolsymbool that was predictedvoorspelde.
232
557000
3000
Dit is een voorbeeld van een symbool dat is voorspeld.
09:35
And this could be really usefulnuttig as we try to decipherontcijferen the scriptscript
233
560000
2000
Dit kan erg nuttig zijn als we het schrift proberen te ontcijferen.
09:37
by generatingopwekkende more datagegevens that we can analyzeanalyseren.
234
562000
3000
We kunnen meer gegevens genereren om te analyseren.
09:40
Now here'shier is one other thing you can do with the computercomputer modelmodel-.
235
565000
3000
We kunnen nog iets anders doen met het computermodel.
09:43
So imaginestel je voor a monkeyaap
236
568000
2000
Stel je een aap voor
09:45
sittingzittend at a keyboardtoetsenbord.
237
570000
2000
die achter een toetsenbord zit.
09:47
I think you mightmacht get a randomwillekeurig jumblewirwar of lettersbrieven that lookslooks like this.
238
572000
3000
Dan krijg je een willekeurige mix van letters die er zo uitziet.
09:50
SuchDergelijke a randomwillekeurig jumblewirwar of lettersbrieven
239
575000
2000
Van zo'n willekeurige mix van letters
09:52
is said to have a very highhoog entropyentropie.
240
577000
2000
wordt gezegd dat deze een zeer hoge entropie heeft.
09:54
This is a physicsfysica and informationinformatie theorytheorie termtermijn.
241
579000
2000
Dat is een term uit de natuurkunde en informatietheorie.
09:56
But just imaginestel je voor it's a really randomwillekeurig jumblewirwar of lettersbrieven.
242
581000
3000
Maar het is gewoon een zeer willekeurige mix van letters.
09:59
How manyveel of you have ever spilledgemorst coffeekoffie on a keyboardtoetsenbord?
243
584000
4000
Wie heeft er wel eens koffie op een toetsenbord geknoeid?
10:03
You mightmacht have encounteredondervonden the stuck-keyvast-sleutel problemprobleem --
244
588000
2000
Dan hebt u misschien wel eens last gehad van een vastzittend toetsenbord.
10:05
so basicallyeigenlijk the samedezelfde symbolsymbool beingwezen repeatedherhaald over and over again.
245
590000
3000
Hetzelfde symbool wordt dan steeds weer herhaald.
10:08
This kindsoort of a sequencevolgorde is said to have a very lowlaag entropyentropie
246
593000
3000
Zo'n soort reeks heeft een heel lage entropie
10:11
because there's no variationvariatie at all.
247
596000
2000
omdat er helemaal geen variatie is.
10:13
LanguageTaal, on the other handhand-, has an intermediatetussen- levelniveau of entropyentropie;
248
598000
3000
Taal heeft daarentegen een gemiddeld entropieniveau,
10:16
it's neithernoch too rigidstijve,
249
601000
2000
niet heel rigide
10:18
nornoch is it too randomwillekeurig.
250
603000
2000
maar ook niet te willekeurig.
10:20
What about the IndusIndus scriptscript?
251
605000
2000
Hoe zit het met het Indusschrift?
10:22
Here'sHier is a graphdiagram that plotspercelen the entropiesentropieën of a wholegeheel bunchbos of sequencessequenties.
252
607000
4000
Dit is een grafiek met de entropieën van een heleboel reeksen.
10:26
At the very toptop you find the uniformlyuniform randomwillekeurig sequencevolgorde,
253
611000
2000
Helemaal bovenaan staat de volledig willekeurige reeks
10:28
whichwelke is a randomwillekeurig jumblewirwar of lettersbrieven --
254
613000
2000
die een willekeurige mix van letters is.
10:30
and interestinglybelangwekkend, we alsoook find
255
615000
2000
Wat interessant is, is dat daar ook
10:32
the DNADNA sequencevolgorde from the humanmenselijk genomegenoom and instrumentalinstrumentaal musicmuziek-.
256
617000
3000
de DNA-volgorde van het menselijke genoom en instrumentale muziek staan.
10:35
And bothbeide of these are very, very flexibleflexibele,
257
620000
2000
Die zijn allebei heel erg flexibel
10:37
whichwelke is why you find them in the very highhoog rangereeks.
258
622000
2000
en dus hebben ze een zeer grote variatie.
10:39
At the lowerlager endeinde of the scaleschaal,
259
624000
2000
Helemaal onder aan de schaal
10:41
you find a rigidstijve sequencevolgorde, a sequencevolgorde of all A'sA's,
260
626000
2000
zie je een rigide reeks, een reeks met alleen A's.
10:43
and you alsoook find a computercomputer programprogramma,
261
628000
2000
Daar staat ook een computerprogramma,
10:45
in this casegeval in the languagetaal FortranFortran,
262
630000
2000
in dit geval in de taal Fortran,
10:47
whichwelke obeysgehoorzaamt really strictstreng rulesreglement.
263
632000
2000
waarvoor zeer strikte regels gelden.
10:49
LinguisticTaalkundige scriptsscripts
264
634000
2000
Linguïstisch schrift
10:51
occupybezetten the middlemidden- rangereeks.
265
636000
2000
zit in het middelste bereik.
10:53
Now what about the IndusIndus scriptscript?
266
638000
2000
Maar hoe zit het met het Indusschrift?
10:55
We foundgevonden that the IndusIndus scriptscript
267
640000
2000
We ontdekten dat het Indusschrift
10:57
actuallywerkelijk fallsfalls withinbinnen the rangereeks of the linguistictaalkundig scriptsscripts.
268
642000
2000
binnen het bereik van linguïstisch schrift valt.
10:59
When this resultresultaat was first publishedgepubliceerd,
269
644000
2000
Toen dit resultaat voor het eerst werd gepubliceerd,
11:01
it was highlyzeer controversialcontroversieel.
270
646000
3000
was het zeer controversieel.
11:04
There were people who raisedverheven a huetint and cryhuilen,
271
649000
3000
Sommige mensen schreeuwden het haast uit.
11:07
and these people were the onesdegenen who believedgeloofde
272
652000
2000
Dat waren de mensen die geloofden
11:09
that the IndusIndus scriptscript does not representvertegenwoordigen languagetaal.
273
654000
3000
dat het Indusschrift geen taal vertegenwoordigt.
11:12
I even startedbegonnen to get some hatehaat mailmail.
274
657000
2000
Ik kreeg zelfs haatmails.
11:14
My studentsstudenten said
275
659000
2000
Mijn studenten vonden
11:16
that I should really seriouslyernstig consideroverwegen gettingkrijgen some protectionbescherming.
276
661000
3000
dat ik erover moest denken om me te laten beveiligen.
11:19
Who'dWie zou have thought
277
664000
2000
Wie had ooit gedacht
11:21
that decipheringontcijferen could be a dangerousgevaarlijk professionberoep?
278
666000
2000
dat ontcijferen zo'n gevaarlijk beroep zou zijn?
11:23
What does this resultresultaat really showtonen?
279
668000
2000
Wat betekent dit resultaat nu eigenlijk?
11:25
It showsshows that the IndusIndus scriptscript
280
670000
2000
Het betekent dat het Indusschrift
11:27
sharesaandelen an importantbelangrijk propertyeigendom of languagetaal.
281
672000
2000
een belangrijke eigenschap van taal deelt.
11:29
So, as the oldoud sayinggezegde goesgaat,
282
674000
2000
Zoals in het bekende gezegde
11:31
if it lookslooks like a linguistictaalkundig scriptscript
283
676000
2000
'als het eruit ziet als een linguïstisch schrift,
11:33
and it actsacts like a linguistictaalkundig scriptscript,
284
678000
2000
en het zich gedraagt als een linguïstisch schrift,
11:35
then perhapsmisschien we maymei have a linguistictaalkundig scriptscript on our handshanden.
285
680000
3000
dan hebben we misschien een linguïstisch schrift te pakken.'
11:38
What other evidencebewijsmateriaal is there
286
683000
2000
Wat is er nog meer voor bewijs
11:40
that the scriptscript could actuallywerkelijk encodecoderen languagetaal?
287
685000
2000
dat het schrift een taal zou kunnen coderen?
11:42
Well linguistictaalkundig scriptsscripts can actuallywerkelijk encodecoderen multiplemeerdere languagestalen.
288
687000
3000
Linguïstisch schrift kan meerdere talen coderen.
11:45
So for examplevoorbeeld, here'shier is the samedezelfde sentencezin writtengeschreven in EnglishEngels
289
690000
3000
Hier staat bijvoorbeeld een zin die in het Engels is geschreven
11:48
and the samedezelfde sentencezin writtengeschreven in DutchNederlands
290
693000
2000
en dezelfde zin die in het Nederlands is geschreven
11:50
usinggebruik makend van the samedezelfde lettersbrieven of the alphabetalfabet.
291
695000
2000
met dezelfde letters van het alfabet.
11:52
If you don't know DutchNederlands and you only know EnglishEngels
292
697000
3000
Als je geen Nederlands spreekt en alleen maar Engels,
11:55
and I give you some wordstekst in DutchNederlands,
293
700000
2000
en ik je wat Nederlandse woorden laat zien,
11:57
you'llje zult tell me that these wordstekst containbevatten
294
702000
2000
zul je zeggen dat er in die woorden
11:59
some very unusualongebruikelijk patternspatronen.
295
704000
2000
ongebruikelijke patronen zitten.
12:01
Some things are not right,
296
706000
2000
Sommige dingen kloppen niet
12:03
and you'llje zult say these wordstekst are probablywaarschijnlijk not EnglishEngels wordstekst.
297
708000
3000
en je zult zeggen dat het waarschijnlijk geen Engelse woorden zijn.
12:06
The samedezelfde thing happensgebeurt in the casegeval of the IndusIndus scriptscript.
298
711000
2000
Hetzelfde gebeurt bij het Indusschrift.
12:08
The computercomputer foundgevonden severalverscheidene textsteksten --
299
713000
2000
De computer heeft verschillende teksten gevonden --
12:10
two of them are showngetoond here --
300
715000
2000
dit zijn twee voorbeelden --
12:12
that have very unusualongebruikelijk patternspatronen.
301
717000
2000
met zeer ongebruikelijke patronen.
12:14
So for examplevoorbeeld the first texttekst:
302
719000
2000
Neem bijvoorbeeld de eerste tekst.
12:16
there's a doublingverdubbeling of this jar-shapedjar vormige- signteken.
303
721000
3000
Daarin wordt het komvormige teken verdubbeld.
12:19
This signteken is the mostmeest frequently-occurringvaak voorkomende signteken
304
724000
2000
Dat teken is het meest voorkomende teken
12:21
in the IndusIndus scriptscript,
305
726000
2000
in het Indusschrift,
12:23
and it's only in this texttekst
306
728000
2000
en alleen in deze tekst
12:25
that it occursvoordoet as a doublingverdubbeling pairpaar-.
307
730000
2000
komt het voor als een dubbel paar.
12:27
Why is that the casegeval?
308
732000
2000
Waarom is dat zo?
12:29
We wentgegaan back and lookedkeek at where these particularbijzonder textsteksten were foundgevonden,
309
734000
3000
We gingen kijken waar deze teksten zijn gevonden
12:32
and it turnsbochten out that they were foundgevonden
310
737000
2000
en het blijkt dat ze zijn gevonden
12:34
very, very farver away from the IndusIndus ValleyVallei.
311
739000
2000
ergens heel ver weg van de Indusvallei.
12:36
They were foundgevonden in presentaanwezig day IraqIrak and IranIran.
312
741000
3000
Ze zijn gevonden in het huidige Irak en Iran.
12:39
And why were they foundgevonden there?
313
744000
2000
Waarom zijn ze daar gevonden?
12:41
What I haven'thebben niet told you is that
314
746000
2000
Er is iets wat ik nog niet heb verteld.
12:43
the IndusIndus people were very, very enterprisingondernemende.
315
748000
2000
Het Indusvolk was heel ondernemend.
12:45
They used to tradehandel with people prettymooi farver away from where they livedleefden,
316
750000
3000
Ze handelden met mensen die behoorlijk ver weg leefden.
12:48
and so in this casegeval, they were travelingop reis by seazee
317
753000
3000
In dit geval reisden ze over zee,
12:51
all the way to MesopotamiaMesopotamië, present-dayheden IraqIrak.
318
756000
3000
helemaal naar Mesopotamië, het huidige Irak.
12:54
And what seemslijkt to have happenedgebeurd here
319
759000
2000
En het lijkt erop dat daar
12:56
is that the IndusIndus tradershandelaren, the merchantskooplieden,
320
761000
3000
de Indushandelaren, de kooplieden,
12:59
were usinggebruik makend van this scriptscript to writeschrijven a foreignbuitenlands languagetaal.
321
764000
3000
dit schrift gebruikten om een vreemde taal op te schrijven.
13:02
It's just like our EnglishEngels and DutchNederlands examplevoorbeeld.
322
767000
2000
Net zoals ons voorbeeld met Engels en Nederlands.
13:04
And that would explainuitleg geven why we have these strangevreemd patternspatronen
323
769000
2000
Dat zou deze vreemde patronen verklaren
13:06
that are very differentverschillend from the kindssoorten of patternspatronen you see in the texttekst
324
771000
3000
die erg afwijken van het soort patronen in de teksten
13:09
that are foundgevonden withinbinnen the IndusIndus ValleyVallei.
325
774000
3000
die zijn gevonden in de Indusvallei.
13:12
This suggestssuggereert that the samedezelfde scriptscript, the IndusIndus scriptscript,
326
777000
2000
Het lijkt er dus op dat hetzelfde schrift, het Indusschrift,
13:14
could be used to writeschrijven differentverschillend languagestalen.
327
779000
3000
kon worden gebruikt om verschillende talen op te schrijven.
13:17
The resultsuitslagen we have so farver seemlijken to pointpunt to the conclusionconclusie
328
782000
3000
De resultaten tot nu toe lijken op de conclusie te wijzen
13:20
that the IndusIndus scriptscript probablywaarschijnlijk does representvertegenwoordigen languagetaal.
329
785000
3000
dat het Indusscript waarschijnlijk inderdaad taal vertegenwoordigt.
13:23
If it does representvertegenwoordigen languagetaal,
330
788000
2000
Dus als het taal vertegenwoordigt,
13:25
then how do we readlezen the symbolssymbolen?
331
790000
2000
hoe moeten we de symbolen dan lezen?
13:27
That's our nextvolgende biggroot challengeuitdaging.
332
792000
2000
Dat is de volgende grote uitdaging.
13:29
So you'llje zult noticekennisgeving that manyveel of the symbolssymbolen
333
794000
2000
Je ziet dat veel van de symbolen
13:31
look like picturesafbeeldingen of humansmensen, of insectsinsecten,
334
796000
2000
lijken op plaatjes van mensen, van insecten,
13:33
of fishesvissen, of birdsvogelstand.
335
798000
3000
van vissen, van vogels.
13:36
MostDe meeste ancientoude scriptsscripts
336
801000
2000
De meeste oude schriften
13:38
use the rebusRebus principlebeginsel,
337
803000
2000
gebruiken het rebusprincipe.
13:40
whichwelke is, usinggebruik makend van picturesafbeeldingen to representvertegenwoordigen wordstekst.
338
805000
3000
Er worden plaatjes gebruikt om woorden te vertegenwoordigen.
13:43
So as an examplevoorbeeld, here'shier is a wordwoord.
339
808000
3000
Hier is bijvoorbeeld een woord.
13:46
Can you writeschrijven it usinggebruik makend van picturesafbeeldingen?
340
811000
2000
Kan je dat met plaatjes schrijven?
13:48
I'll give you a couplepaar secondsseconden.
341
813000
2000
Ik geef je een paar seconden.
13:50
Got it?
342
815000
2000
Heb je het?
13:52
Okay. Great.
343
817000
2000
Oke. Geweldig.
13:54
Here'sHier is my solutionoplossing.
344
819000
2000
Dit is mijn oplossing.
13:56
You could use the pictureafbeelding of a beeBee followedgevolgd by a pictureafbeelding of a leafblad --
345
821000
2000
Een plaatje van een bij gevolgd door een plaatje van een blad
13:58
and that's "beliefgeloof," right.
346
823000
2000
vormen in het Engels 'belief'.
14:00
There could be other solutionsoplossingen.
347
825000
2000
Er zijn andere oplossingen mogelijk.
14:02
In the casegeval of the IndusIndus scriptscript,
348
827000
2000
In het geval van het Indusschrift
14:04
the problemprobleem is the reverseomgekeerde.
349
829000
2000
is het probleem omgekeerd.
14:06
You have to figurefiguur out the soundsklanken of eachelk of these picturesafbeeldingen
350
831000
3000
Je moet de geluiden van elk van deze plaatjes ontdekken
14:09
suchzodanig that the entiregeheel sequencevolgorde makesmerken sensezin.
351
834000
2000
zodat de hele reeks betekenis krijgt.
14:11
So this is just like a crosswordkruiswoordraadsel puzzlepuzzel,
352
836000
3000
Het lijkt op een kruiswoordpuzzel,
14:14
exceptbehalve that this is the mothermoeder of all crosswordkruiswoordraadsel puzzlespuzzels
353
839000
3000
alleen is het de moeder van alle kruiswoordpuzzels,
14:17
because the stakesinzet are so highhoog if you solveoplossen it.
354
842000
4000
omdat er zoveel van afhangt als je hem oplost.
14:21
My colleaguescollega's, IravathamIravatham MahadevanMahadevan and AskoAsko ParpolaParpola,
355
846000
3000
Mijn collega's Iravatham Mahadevan en Asko Parpola
14:24
have been makingmaking some headwayvooruitgang on this particularbijzonder problemprobleem.
356
849000
2000
zijn al een eindje op weg met dit probleem.
14:26
And I'd like to give you a quicksnel examplevoorbeeld of Parpola'sParpola van work.
357
851000
2000
Ik geef een kort voorbeeld van Parpola's werk.
14:28
Here'sHier is a really shortkort texttekst.
358
853000
2000
Dit is een heel korte tekst.
14:30
It containsbevat sevenzeven verticalverticaal strokesberoertes followedgevolgd by this fish-likevis-achtige signteken.
359
855000
3000
Hij bevat zeven vertikale strepen gevolgd door een visachtig teken.
14:33
And I want to mentionnoemen that these sealsseals were used
360
858000
2000
Ik moet zeggen dat deze zegels werden gebruikt
14:35
for stampingstempelen clayklei tagsTags
361
860000
2000
voor het stempelen van kleitabletjes
14:37
that were attachedgehecht to bundlesbundels of goodsgoederen,
362
862000
2000
die werden bevestigd aan bundels goederen.
14:39
so it's quiteheel likelywaarschijnlijk that these tagsTags, at leastminst some of them,
363
864000
3000
Het is dus goed mogelijk dat in elk geval sommige ervan
14:42
containbevatten namesnamen of merchantskooplieden.
364
867000
2000
namen van kooplieden bevatten.
14:44
And it turnsbochten out that in IndiaIndia
365
869000
2000
En het blijkt dat er in India
14:46
there's a long traditiontraditie
366
871000
2000
een lange traditie is
14:48
of namesnamen beingwezen basedgebaseerde on horoscopeshoroscopen
367
873000
2000
om namen te baseren op horoscopen
14:50
and starster constellationssterrenbeelden presentaanwezig at the time of birthgeboorte.
368
875000
3000
en constellaties op het moment van de geboorte.
14:53
In DravidianDravidische languagestalen,
369
878000
2000
In Dravidische talen
14:55
the wordwoord for fishvis is "meenmeen"
370
880000
2000
is het woord voor vis 'meen'
14:57
whichwelke happensgebeurt to soundgeluid just like the wordwoord for starster.
371
882000
3000
en dat klinkt precies als het woord voor ster.
15:00
And so sevenzeven starssterren
372
885000
2000
Zeven sterren
15:02
would standstand for "eluElu meenmeen,"
373
887000
2000
staat dus voor 'elu meen'
15:04
whichwelke is the DravidianDravidische wordwoord
374
889000
2000
en dat is het Dravidische woord
15:06
for the BigGrote DipperDipper starster constellationsterrenbeeld.
375
891000
2000
voor het sterrenbeeld de Grote Beer.
15:08
SimilarlyOp dezelfde manier, there's anothereen ander sequencevolgorde of sixzes starssterren,
376
893000
3000
Zo is er een andere reeks van zes sterren,
15:11
and that translatesvertaalt to "aruAru meenmeen,"
377
896000
2000
wat vertaald 'aru meen' is,
15:13
whichwelke is the oldoud DravidianDravidische namenaam
378
898000
2000
en dat is de oude Dravidische naam
15:15
for the starster constellationsterrenbeeld PleiadesPleiades.
379
900000
2000
voor het sterrenbeeld de Plejaden.
15:17
And finallyTenslotte, there's other combinationscombinaties,
380
902000
3000
Ten slotte zijn er andere combinaties
15:20
suchzodanig as this fishvis signteken with something that lookslooks like a roofdak on toptop of it.
381
905000
3000
zoals dit visteken met iets dat lijkt op een dakje er bovenop.
15:23
And that could be translatedvertaalde into "meyMey meenmeen,"
382
908000
3000
Dat kan worden vertaald als 'mey meen'
15:26
whichwelke is the oldoud DravidianDravidische namenaam for the planetplaneet SaturnSaturnus.
383
911000
3000
en dat is de oude Dravidische naam voor de planeet Saturnus.
15:29
So that was prettymooi excitingopwindend.
384
914000
2000
Dat was behoorlijk spannend.
15:31
It lookslooks like we're gettingkrijgen somewhereergens.
385
916000
2000
Het lijkt erop dat we goed op weg zijn.
15:33
But does this provebewijzen
386
918000
2000
Maar bewijst dit
15:35
that these sealsseals containbevatten DravidianDravidische namesnamen
387
920000
2000
dat deze zegels Dravidische namen bevatten
15:37
basedgebaseerde on planetsplaneten and starster constellationssterrenbeelden?
388
922000
2000
die zijn gebaseerd op planeten en sterrenbeelden?
15:39
Well not yetnog.
389
924000
2000
Nog niet.
15:41
So we have no way of validatingvalideren
390
926000
2000
We kunnen niet controleren
15:43
these particularbijzonder readingslezingen,
391
928000
2000
of deze lezingen kloppen.
15:45
but if more and more of these readingslezingen startbegin makingmaking sensezin,
392
930000
3000
Maar als steeds meer lezingen betekenis lijken te hebben,
15:48
and if longerlanger and longerlanger sequencessequenties
393
933000
2000
en als steeds langere reeksen
15:50
appearverschijnen to be correctcorrect,
394
935000
2000
lijken te kloppen,
15:52
then we know that we are on the right trackspoor.
395
937000
2000
weten we dat we op het goede spoor zitten.
15:54
TodayVandaag,
396
939000
2000
Tegenwoordig
15:56
we can writeschrijven a wordwoord suchzodanig as TEDTED
397
941000
3000
kunnen we een woord zoals TED schrijven
15:59
in EgyptianEgyptische hieroglyphicshiërogliefen and in cuneiformCuneiform scriptscript,
398
944000
3000
in Egyptische hiërogliefen en in spijkerschrift,
16:02
because bothbeide of these were decipheredontcijferd
399
947000
2000
want die zijn allebei ontcijferd
16:04
in the 19thth centuryeeuw.
400
949000
2000
in de negentiende eeuw.
16:06
The deciphermentontcijfering of these two scriptsscripts
401
951000
2000
Door de ontcijfering van deze twee schriften
16:08
enabledingeschakeld these civilizationsbeschavingen to speakspreken to us again directlydirect.
402
953000
3000
kunnen deze beschavingen weer rechtstreeks tot ons spreken.
16:11
The MayansMaya 's
403
956000
2000
De Maya's
16:13
startedbegonnen speakingsprekend to us in the 20thth centuryeeuw,
404
958000
2000
begonnen in de twintigste eeuw tegen ons te spreken,
16:15
but the IndusIndus civilizationbeschaving remainsstoffelijk overschot silentstil.
405
960000
3000
maar de Indusbeschaving is nog stil.
16:18
Why should we carezorg?
406
963000
2000
Waarom moet ons dat iets kunnen schelen?
16:20
The IndusIndus civilizationbeschaving does not belongbehoren
407
965000
2000
De Indusbeschaving is niet alleen
16:22
to just the SouthSouth IndiansIndianen or the NorthNoord IndiansIndianen
408
967000
2000
van de Zuid-Indiase of de Noord-Indiase bevolking
16:24
or the PakistanisPakistani;
409
969000
2000
of van de Pakistani.
16:26
it belongsbehoort to all of us.
410
971000
2000
Ze is van ons allemaal.
16:28
These are our ancestorsvoorvaders --
411
973000
2000
Dit zijn onze voorouders,
16:30
yoursde jouwe and minede mijne.
412
975000
2000
van jou en van mij.
16:32
They were silencedhet zwijgen opgelegd
413
977000
2000
Hen is het zwijgen opgelegd
16:34
by an unfortunateongelukkige accidentongeval of historygeschiedenis.
414
979000
2000
door een ongelukkige historische gebeurtenis.
16:36
If we decipherontcijferen the scriptscript,
415
981000
2000
Als we het schrift ontcijferen,
16:38
we would enablein staat stellen them to speakspreken to us again.
416
983000
2000
kunnen we ze weer tot ons laten spreken.
16:40
What would they tell us?
417
985000
3000
Wat zouden ze ons vertellen?
16:43
What would we find out about them? About us?
418
988000
3000
Wat zouden we over ze ontdekken? En over ons?
16:46
I can't wait to find out.
419
991000
3000
Ik ben heel benieuwd.
16:49
Thank you.
420
994000
2000
Bedankt.
16:51
(ApplauseApplaus)
421
996000
4000
(Applaus)
Translated by Ellen Westenbrink
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Rajesh Rao - Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization.

Why you should listen

Rajesh Rao is looking for the computational principles underlying the brain's remarkable ability to learn, process and store information --  hoping to apply this knowledge to the task of building adaptive robotic systems and artificially intelligent agents.

Some of the questions that motivate his research include: How does the brain learn efficient representations of novel objects and events occurring in the natural environment? What are the algorithms that allow useful sensorimotor routines and behaviors to be learned? What computational mechanisms allow the brain to adapt to changing circumstances and remain fault-tolerant and robust?

By investigating these questions within a computational and probabilistic framework, it is often possible to derive algorithms that not only provide functional interpretations of neurobiological properties but also suggest solutions to difficult problems in computer vision, speech, robotics and artificial intelligence.

More profile about the speaker
Rajesh Rao | Speaker | TED.com