TEDWomen 2015
Jimmy Carter: Why I believe the mistreatment of women is the number one human rights abuse
ჯიმი კარტერი: რატომ ვფიქრობ, რომ ადამიანის უფლებების დარღვევის საკითხში, ყველაზე მნიშვნელოვანი პრობლემა ქალთა მიმართ ძალადობაა
Filmed:
Readability: 4.4
1,642,741 views
აშშ-ს ყოფილი პრეზიდენტი ჯიმი კარტერი, მისთვის ჩვეული სიმტკიცით, იხილავს სამ მოულოდნელ მიზეზს იმისა, თუ რატომ ირღვევა კვალვაც ქალთა უფლებები, ამდენი სხვადასხვა ფორმით და მსოფლიოს ამდენ სხვადასხვა ნაწილში - როგორც განვითარებულ, ასევე განვითარებად ქვეყნებში. საბოლოოდ რა მიზეზს ასახელებს? "ზოგადად, მამაკაცებს ჰკიდიათ"
Jimmy Carter - Peace activist
The president of the United States from 1977 to 1981, Jimmy Carter has used his post-presidency years to work for peace, teach, write and engage in global activism. Full bio
The president of the United States from 1977 to 1981, Jimmy Carter has used his post-presidency years to work for peace, teach, write and engage in global activism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
As a matter of fact,
0
481
1534
სიმართლე გითხრათ,
00:14
I was trying to think about my career
since I left the White House,
since I left the White House,
1
2015
3272
მას შემდეგ რაც თეთრი სახლი დავტოვე,
ვცდილობ გავიაზრო ჩემი კარიერა,
ვცდილობ გავიაზრო ჩემი კარიერა,
00:17
and the best example I have is a cartoon
in The New Yorker a couple of years ago.
in The New Yorker a couple of years ago.
2
5287
4296
ამის საუკეთესო ილუსტრაცია იყო კომიქსი,
რომელიც რამდენიმე წლის წინ ვნახე
რომელიც რამდენიმე წლის წინ ვნახე
00:21
This little boy is looking up
at his father,
at his father,
3
9583
2159
ჟურნალ ნიუ-ორკერში.
პატარა ბიჭი უყურებს მამას
პატარა ბიჭი უყურებს მამას
00:23
and he says, "Daddy, when I grow up,
I want to be a former president."
I want to be a former president."
4
11742
4045
და ამბობს: "მამა როცა გავიზრდები მინდა
რომ ვიყო ყოფილი პრეზიდენტი"
რომ ვიყო ყოფილი პრეზიდენტი"
00:27
(Laughter)
5
15787
1690
(სიცილი)
00:29
Well, I have had a great blessing
as a former president,
as a former president,
6
17477
3716
დიდი უპირატესობაა იყო ყოფილი პრეზიდენტი,
00:33
because I have had an access
7
21193
2427
რადგან იმდენი საშუალება მქონდა
00:35
that very few other people
in the world have ever had
in the world have ever had
8
23620
2657
გამეცნო უამრავი ადამიანი მთელს სამყაროში,
00:38
to get to know so many people
around this whole universe.
around this whole universe.
9
26277
3646
რამდენიც ძალიან ცოტა ადამიანს
ჰქონია მსოფლიოში.
ჰქონია მსოფლიოში.
00:41
Not only am I familiar
with the 50 states in the United States,
with the 50 states in the United States,
10
29923
3622
არა მხოლოდ ამერიკის 50 შტატში,
00:45
but also my wife and I have visited
more than 145 countries in the world,
more than 145 countries in the world,
11
33545
4876
არამედ კიდევ 145 ქვეყანაში, რომელიც მე და
ჩემმა მეუღლემ მოვინახულეთ.
ჩემმა მეუღლემ მოვინახულეთ.
00:50
and the Carter Center has had full-time
programs in 80 nations on Earth.
programs in 80 nations on Earth.
12
38421
4249
კარტერის ცენტრს 80-ზე მეტ ქვეყანაში
ჰქონია პროგრამები.
ჰქონია პროგრამები.
00:54
And a lot of times,
when we go into a country,
when we go into a country,
13
42670
2196
როდესაც ჩავდივართ სხვადასხვა ქვეყანაში,
00:56
we not only the meet
the king or the president,
the king or the president,
14
44866
2210
ვხვდებით არა მხოლოდ
მონარქებს და პრეზიდენტებს,
მონარქებს და პრეზიდენტებს,
00:59
but we also meet the villagers who live
in the most remote areas of Africa.
in the most remote areas of Africa.
15
47076
4348
არამედ სოფლის მოსახლეობას,
რომელიც აფრიკის გარეუბნებში ცხოვრობს.
რომელიც აფრიკის გარეუბნებში ცხოვრობს.
01:03
So our overall commitment
at the Carter Center
at the Carter Center
16
51424
3506
კარტერის ცენტრის მთავარი ვალდებულება
და პრიორიტეტი,
და პრიორიტეტი,
01:06
is to promote human rights,
17
54930
1997
ადამიანთა უფლებების დაცვის ხელშეწყობაა.
01:08
and knowing the world as I do,
I can tell you without any equivocation
I can tell you without any equivocation
18
56927
4712
იმ გამოცდილებით და ცოდნით რაც მე გამაჩნია,
გადაუჭარბებლად შემიძლია გითხრათ,
გადაუჭარბებლად შემიძლია გითხრათ,
01:13
that the number one abuse
of human rights on Earth
of human rights on Earth
19
61639
3891
მსოფლიოში ყველაზე მეტად
ადამიანის უფლებები,
ადამიანის უფლებები,
01:17
is, strangely, not addressed quite often,
is the abuse of women and girls.
is the abuse of women and girls.
20
65530
5839
ქალების და გოგონების მიმართ ირღვევა.
უცნაურია რომ ეს არც ისე ხშირად განიხილება.
უცნაურია რომ ეს არც ისე ხშირად განიხილება.
01:23
(Applause)
21
71369
3288
(აპლოდისმენტები)
01:26
There are a couple of reasons for this
that I'll mention to begin with.
that I'll mention to begin with.
22
74657
5233
ამას რამოდენიმე ახსნა აქვს
და მინდა ამით დავიწყო.
და მინდა ამით დავიწყო.
01:31
First of all is the misinterpretation
of religious scriptures, holy scriptures,
of religious scriptures, holy scriptures,
23
79890
5470
პირველი არის რელიგიური სწავლებების
არასწორი ინტერპრეტაცია,
არასწორი ინტერპრეტაცია,
01:37
in the Bible, Old Testament,
New Testament, Quran and so forth,
New Testament, Quran and so forth,
24
85360
3623
ბიბლიის, ახალ აღთქმის, ძველ აღთქმის,
ყურანის და ასე შემდეგ.
ყურანის და ასე შემდეგ.
01:40
and these have been misinterpreted by men
who are now in the ascendant positions
who are now in the ascendant positions
25
88983
7263
არასწორად გადმოცემულია მამაკაცების მიერ,
რომლებიც იკავებენ უმაღლეს პოზიციებს
რომლებიც იკავებენ უმაღლეს პოზიციებს
01:48
in the synagogues and the churches
and in the mosques.
and in the mosques.
26
96246
2629
სინაგოგებში, მეჩეთებში და ეკლესიებში.
01:50
And they interpret these rules
to make sure that women
to make sure that women
27
98875
3831
ისინი იმგვარად გადმოსცემენ ამ სწავლებებს,
01:54
are ordinarily relegated
to a secondary position
to a secondary position
28
102706
4254
თითქოს ქალი მეორეხარისხოვანია
01:58
compared to men in the eyes of God.
29
106960
2888
მამაკაცთან შედარებით ღმერთის წინაშე.
02:02
This is a very serious problem.
It's ordinarily not addressed.
It's ordinarily not addressed.
30
110558
4222
ეს დიდი პრობლემაა,
რომელიც ხშირად იგნორირებულია.
რომელიც ხშირად იგნორირებულია.
02:06
A number of years ago, in the year 2000,
31
114780
2111
რამდენიმე წლის წინ, 2000 წელს
02:08
I had been a Baptist,
a Southern Baptist for 70 years --
a Southern Baptist for 70 years --
32
116891
3563
მე ბაფტისტი ვიყავი, 70 წლის განმავლობაში.
02:12
I tell you, I still teach
Sunday school every Sunday;
Sunday school every Sunday;
33
120454
2482
მე კვლავაც ვასწავლი საკვირაო სკოლაში;
02:14
I'll be teaching this Sunday as well --
34
122936
1871
ამ კვირასაც ჩავატარებ...
02:16
but the Southern Baptist Convention
in the year 2000 decided
in the year 2000 decided
35
124807
4415
მაგრამ სამხრეთ ბაფტისტულმა კონვენციამ
2000 წელს გადაწყვიტა,
2000 წელს გადაწყვიტა,
02:21
that women should play
a secondary position,
a secondary position,
36
129222
2601
რომ ქალმა უნდა ითამაშოს
მეორეხარისხოვანი როლი,
მეორეხარისხოვანი როლი,
02:23
a subservient position to men.
37
131823
2066
უნდა დაექვემდებაროს მამაკაცს.
02:25
So they issued an edict, in effect,
38
133889
2717
მათ გამოსცეს ბრძანება, რომელიც ქალებს
02:28
that prevents women from being priests,
pastors, deacons in the church,
pastors, deacons in the church,
39
136606
5904
მაღალი სასულიერო თანამდებობების
დაკავებას უკრძალავს.
დაკავებას უკრძალავს.
02:34
or chaplains in the military,
40
142510
2292
იყვნენ თუნდაც კაპელანები
სამხედრო სტრუქტურებში
სამხედრო სტრუქტურებში
02:36
and if a woman teaches a classroom
41
144802
3158
და ქალი მხოლოდ იმ შემთხვევაში ასწავლის
02:39
in a Southern Baptist seminary,
42
147960
2182
სამხრეთ ბაფტისტურ სემინარიაში,
02:42
they cannot teach if a boy is in the room,
43
150142
3413
თუ კლასში ბიჭი არ იქნება,
02:45
because you can find verses in the Bible,
44
153555
2021
რადგან ბიბლიაში არსებობს სტროფი,
02:47
there's over 30,000 verses in the Bible,
45
155576
3024
მასში 30 000 -ზე მეტი სტროფია,
02:50
that say that a woman shouldn't
teach a man, and so forth.
teach a man, and so forth.
46
158600
2810
რომლის მიხედვითაც ქალს არ შეუძლია
ასწავლოს მამაკაცს და ა.შ.
ასწავლოს მამაკაცს და ა.შ.
02:53
But the basic thing is the scriptures
are misinterpreted
are misinterpreted
47
161410
3035
მაგრამ, მთავარი ამ ტექსტებში არის
არასწორი ინტერპრეტირება.
არასწორი ინტერპრეტირება.
02:56
to keep men in an ascendant position.
48
164445
2461
რომ კვლავ მამაკაცები
დარჩნენ უპირატეს მდგომარეობაში.
დარჩნენ უპირატეს მდგომარეობაში.
02:58
That is an all-pervasive problem,
49
166906
2090
ეს გავრცელებული პრობლემაა.
03:00
because men can exert that power
50
168996
4876
მამაკაცები ბოროტად იყენებენ ძალაუფლებას.
03:05
and if an abusive husband or an employer,
for instance, wants to cheat women,
for instance, wants to cheat women,
51
173872
6014
როდესაც არაკეთილსინდისიერი დამსაქმებელი,
ან ქმარი უსამართლოდ ექცევა ქალს,
ან ქმარი უსამართლოდ ექცევა ქალს,
03:11
they can say that if women
are not equal in the eyes of God,
are not equal in the eyes of God,
52
179886
3784
მან შეუძლია თქვას, რომ თუ ღმერთის თვალში
ქალი და მამაკაცი არათანაბარია,
ქალი და მამაკაცი არათანაბარია,
03:15
why should I treat them as equals myself?
53
183670
2192
მაშინ რატომ უნდა მოვექცე მე მას
როგორც თანასწორს?
როგორც თანასწორს?
03:17
Why should I pay them equal pay
for doing the same kind of work?
for doing the same kind of work?
54
185862
4458
რატომ უნდა გადავუხადო იგივე,
იგივენაირი სამუშაოსთვის?
იგივენაირი სამუშაოსთვის?
03:22
The other very serious blight
55
190320
1927
კიდევ ერთი ყურადსაღები მიზეზი,
03:24
that causes this problem
is the excessive resort to violence,
is the excessive resort to violence,
56
192247
4017
რომელიც ამ პრობლემას იწვევს
არის ზედმეტი ძალის გამოყენება,
არის ზედმეტი ძალის გამოყენება,
03:28
and that is increasing
tremendously around the world.
tremendously around the world.
57
196264
4594
რომელიც სწრაფად იზრდება მთელ მსოფლიოში.
03:32
In the United States of America,
for instance, we have had
for instance, we have had
58
200858
2929
მაგალითად აშშ-ში
ძალადობის დიდი ზრდა გვაქვს
ძალადობის დიდი ზრდა გვაქვს
03:35
an enormous increase
in abuse of poor people,
in abuse of poor people,
59
203787
4180
ღარიბი მოსახლეობის მიმართ,
03:39
mostly black people and minorities,
by putting them in prison.
by putting them in prison.
60
207967
5294
შავკანიანების და უმცირესობების მიმართ,
რომლებსაც ციხეებში ყრიან.
რომლებსაც ციხეებში ყრიან.
03:45
When I was in office
as governor of Georgia,
as governor of Georgia,
61
213261
2554
ჩემი ჯორჯიის შტატის გუბერნატორობისას
03:47
one out of every 1,000 Americans
were in prison.
were in prison.
62
215815
3366
ყოველი 1000 ამერიკელიდან ერთი იყო ციხეში.
03:51
Nowadays, 7.3 people
per 1,000 are in prison.
per 1,000 are in prison.
63
219181
5109
ახლა 7.3 ადამიანი არის ციხეში,
ყოველ ათასზე.
ყოველ ათასზე.
03:56
That's a sevenfold increase.
64
224290
2020
7 ჯერ გაზრდილია რიცხვი.
03:58
And since I left the White House,
65
226310
1648
მას შემდეგ რაც თეთრი სახლი დავტოვე,
03:59
there's been an 800 percent increase
in the number of women
in the number of women
66
227958
3321
800 პროცენტით გაიზარდა
04:03
who are black who are in prison.
67
231279
2577
შავკანიანი ქალების რაოდენობა ციხეებში.
04:05
We also have
[one of the only countries] on Earth
[one of the only countries] on Earth
68
233856
2524
ჩვენ ასევე იმ განვითარებული
ქვეყნების პატარა სიაში ვართ,
ქვეყნების პატარა სიაში ვართ,
04:08
that still has the death penalty
that is a developed country.
that is a developed country.
69
236380
3954
რომელთაც კვლავ აქვთ
სიკვდილით დასჯის პრაქტიკა.
სიკვდილით დასჯის პრაქტიკა.
04:12
And we rank right alongside
the countries that are most abusive
the countries that are most abusive
70
240334
3367
სიკვდილით დასჯის მხარდაჭერით,
ჩვენ იმ ქვეყნების რიცხვში ვართ,
ჩვენ იმ ქვეყნების რიცხვში ვართ,
04:15
in all elements of human rights
in encouraging the death penalty.
in encouraging the death penalty.
71
243701
3504
რომლებიც ყველაზე უხეშად არღვევენ
ადამიანის ელემენტარულ უფლებებს.
ადამიანის ელემენტარულ უფლებებს.
04:19
We're in California now,
and I figured out the other day
and I figured out the other day
72
247555
2856
ახლა კალიფორნიაში ვართ
და იმ დღეს აღმოვაჩინე,
და იმ დღეს აღმოვაჩინე,
04:22
that California has spent
four billion dollars
four billion dollars
73
250411
2995
რომ კალიფორნიამ 4 მილიარდი დოლარი დახარჯა
04:25
in convicting 13 people
for the death penalty.
for the death penalty.
74
253406
4412
13 ადამიანის სიკვდილით დასჯისთვის.
04:29
If you add that up, that's 307 million
dollars it costs California
dollars it costs California
75
257818
4835
ანუ კალიფორნიაში
307 მილიონი დოლარი ღირს
307 მილიონი დოლარი ღირს
04:34
to send a person to be executed.
76
262653
2948
თითო ადამიანის სიკვდილით დასჯა.
04:37
Nebraska this week just passed a law
abolishing the death penalty,
abolishing the death penalty,
77
265991
3483
წინა კვირაში, ნებრასკაში სიკვდილით დასჯის
წინააღმდეგ კანონი მიიღეს,
წინააღმდეგ კანონი მიიღეს,
04:41
because it costs so much. (Applause)
78
269474
4466
რადგან ის ძალიან ძვირი ჯდება
(აპლოდისმენტები)
(აპლოდისმენტები)
04:46
So the resort to violence and abuse
of poor people and helpless people
of poor people and helpless people
79
274861
4226
ძალადობის ფაქტების ზრდა ღარიბი და
მიუსაფარი ადამიანების მიმართ,
მიუსაფარი ადამიანების მიმართ,
04:51
is another cause of the increase
in abuse of women.
in abuse of women.
80
279087
4098
ქალებზე ძალადობის ზრდის
კიდევ ერთი მიზეზია.
კიდევ ერთი მიზეზია.
04:55
Let me just go down a very few
abuses of women that concern me most,
abuses of women that concern me most,
81
283475
4504
ნება მომეცით ჩამოგითვალოთ
რამოდენიმე სახის ძალადობის ფორმები.
რამოდენიმე სახის ძალადობის ფორმები.
04:59
and I'll be fairly brief, because I have
a limited amount of time, as you know.
a limited amount of time, as you know.
82
287979
3901
შევეცდები მოკლედ გადმოგცეთ.
05:03
One is genital mutilation.
83
291880
4250
პირველი არის გენიტალიების დასახიჩრება.
05:08
Genital mutilation is horrible
and not known by American women,
and not known by American women,
84
296360
4114
ამერიკელი ქალები არ იცნობენ
ამ საშინელ აქტს,
ამ საშინელ აქტს,
05:12
but in some countries, many countries,
85
300474
3745
მაგრამ ზოგიერთ ქვეყანაში, ბევრ ქვეყანაში,
05:16
when a child is born that's a girl,
very soon in her life,
very soon in her life,
86
304219
4306
როდესაც გოგონა იბადება, მალევე,
05:20
her genitals are completely cut away
by a so-called cutter
by a so-called cutter
87
308525
6710
მას გენეტალიებს კვეთენ ე.წ. მკვეთავები,
05:27
who has a razor blade and,
in a non-sterilized way,
in a non-sterilized way,
88
315235
3992
რომელიც კეთდება, სამართებლით
არასტერილურად.
არასტერილურად.
05:31
they remove the exterior parts
of a woman's genitalia.
of a woman's genitalia.
89
319227
3943
ისინი კვეთენ გენიტალიის გარე ნაწილებს.
05:35
And sometimes, in more extreme cases
but not very rare cases,
but not very rare cases,
90
323170
4421
ზოგჯერ, უკიდურეს შემთხვევებში,
მაგრამ არა იშვიათად
მაგრამ არა იშვიათად
05:39
they sew the orifice up so the girl
can just urinate or menstruate.
can just urinate or menstruate.
91
327591
3814
უკერავენ საშოს ისე, რომ მხოლოდ შარდის
და მენსტრუაციის გამოყოფა ხდებოდეს.
და მენსტრუაციის გამოყოფა ხდებოდეს.
05:43
And then later, when she gets married,
the same cutter goes in
the same cutter goes in
92
331405
3379
და მოგვიანებით, როდესაც ის ქორწინდება,
იგივე "მკვეთავი"
იგივე "მკვეთავი"
05:46
and opens the orifice up
so she can have sex.
so she can have sex.
93
334784
2616
კვეთს საშოს, იმისათვის რომ
ქალი სექსით დაკავდეს.
ქალი სექსით დაკავდეს.
05:49
This is not a rare thing, although
it's against the law in most countries.
it's against the law in most countries.
94
337400
4015
ეს იშვიათობა არ არის, მიუხედავად იმისა
რომ უმეტეს ქვეყნებში კანონგარეშეა.
რომ უმეტეს ქვეყნებში კანონგარეშეა.
05:53
In Egypt, for instance,
95
341415
1932
მაგალითად ეგვიპტეში
მცხოვრები ქალების
მცხოვრები ქალების
05:55
91 percent of all the females
that live in Egypt today
that live in Egypt today
96
343347
3653
91 პროცენტი
05:59
have been sexually mutilated in that way.
97
347000
2560
ამ აქტის მსხვერპლია.
06:01
In some countries,
it's more than 98 percent
it's more than 98 percent
98
349560
3390
ზოგიერთ ქვეყანაში კი ქალების
98 პროცენტზე მეტია
98 პროცენტზე მეტია
06:04
of the women are cut that way
before they reach maturity.
before they reach maturity.
99
352950
4296
დასახიჩრებული ამ გზით,
სექსუალური სიმწიფეს მიღწევამდე.
სექსუალური სიმწიფეს მიღწევამდე.
06:09
This is a horrible affliction
100
357246
2600
ეს საშინელი სენია,
06:11
on all women that live in those countries.
101
359846
3669
ყველა იმ ქალისთვის ვინც
ამ ქვეყნებში ცხოვრობს.
ამ ქვეყნებში ცხოვრობს.
06:15
Another very serious thing
is honor killings,
is honor killings,
102
363515
3784
მეორე ასევე სერიოზული საკითხია
"მკვლელობა ღირსების სახელით",
"მკვლელობა ღირსების სახელით",
06:19
where a family with misinterpretation,
again, of a holy scripture --
again, of a holy scripture --
103
367299
3326
როდესაც ოჯახი, ისევ და ისევ
წმინდა წიგნების არასწორი ინტერპეტირებით,
წმინდა წიგნების არასწორი ინტერპეტირებით,
06:22
there's nothing in the Quran
that mandates this --
that mandates this --
104
370625
2688
რადგან არსად ყურანში ეს არ არის დაშვებული,
06:25
will execute a girl in their family
105
373313
4187
ოჯახი სიკვდილით სჯის გოგონას,
06:29
if she is raped
106
377500
1877
თუ ის გააუპატიურეს,
06:31
or if she marries a man
that her father does not approve,
that her father does not approve,
107
379377
3735
ან ცოლად გაჰყვა მამაკაცს,
რომლის წინააღმდეგიც იყო მისი მამა.
რომლის წინააღმდეგიც იყო მისი მამა.
06:35
or sometimes even if she
wears inappropriate clothing.
wears inappropriate clothing.
108
383112
3111
ზოგჯერ მაშინაც კი სჯიან თუ ქალს
"შეუსაბამო" ტანსაცმელი აცვია.
"შეუსაბამო" ტანსაცმელი აცვია.
06:38
And this is done by members
of her own family,
of her own family,
109
386223
3028
ამ ყველაფერს საკუთარი ოჯახის
წევრები ჩადიან.
წევრები ჩადიან.
06:41
so the family becomes murderers
110
389251
2205
ასე რომ ოჯახი ხდება მკვლელი,
06:43
when the girl brings
so-called disgrace to the family.
so-called disgrace to the family.
111
391456
4352
თუ მათ ქალიშვილი შეარცხვენს.
06:47
An analysis was done in Egypt
not so long ago by the United Nations
not so long ago by the United Nations
112
395808
3347
ცოტა ხნის წინ, გაეროს
კვლევების ანალიზმა აჩვენა,
კვლევების ანალიზმა აჩვენა,
06:51
and it showed that 75 percent
of these murders of a girl
of these murders of a girl
113
399155
4042
რომ ეგვიპტეში,
ამგვარი მკვლელობების 75%
ამგვარი მკვლელობების 75%
06:55
are perpetrated by the father,
the uncle or the brother,
the uncle or the brother,
114
403197
5383
ჩადენილია მამების, ძმების,
ან ბიძების მიერ,
ან ბიძების მიერ,
07:00
but 25 percent of the murders
are conducted by women.
are conducted by women.
115
408580
3452
მაგრამ 25 პროცენტი ჩაიდინეს ქალებმა.
07:04
Another problem that we have in the world
116
412032
1962
კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც არსებობს
07:05
that relates to women
particularly is slavery,
particularly is slavery,
117
413994
2738
და რომელიც ქალებს უკავშირდება,
არის მონობა,
არის მონობა,
07:08
or human trafficking it's called nowadays.
118
416732
2415
რომელსაც დღეს ტრეფიკინგს ვეძახით.
07:11
There were about 12.5 million people
sold from Africa into slavery
sold from Africa into slavery
119
419147
4418
მე-19 და მე-18 საუკუნეებში
07:15
in the New World back in
the 19th century and the 18th century.
the 19th century and the 18th century.
120
423565
4219
აფრიკიდან 12.5 მილიონ ადამიანზე მეტი იყო
გაყიდული მონად დასავლეთ ნახევარსფეროში.
გაყიდული მონად დასავლეთ ნახევარსფეროში.
07:19
There are 30 million people
now living in slavery.
now living in slavery.
121
427784
3855
დღესდღეობით 30 მილიონი ადამიანი
ცხოვრობს მონობაში.
ცხოვრობს მონობაში.
07:23
The United States Department of State
now has a mandate from Congress
now has a mandate from Congress
122
431639
5642
აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტი ვალდებულია
07:29
to give a report every year,
123
437281
2322
ყოველწლიურად წარუდგინოს ანგარიში კონგრესს,
07:31
and the State Department reports
that 800,000 people are sold
that 800,000 people are sold
124
439603
4643
რომელშიც ნათქვამია,
რომ ყოველწლიურად საზღვარგარეთ
რომ ყოველწლიურად საზღვარგარეთ
07:36
across international borders
every year into slavery,
every year into slavery,
125
444246
3647
800 000 ადამიანი არის მონად გაყიდული.
07:39
and that 80 percent
of those sold are women,
of those sold are women,
126
447893
2948
მათი 80 პროცენტი კი ქალია,
07:42
into sexual slavery.
127
450841
2136
რომლებიც სექსუალურ მონებად იყიდებიან.
07:44
In the United States right this moment,
128
452977
2554
ამ წუთას ამერიკაში
07:47
60,000 people are living
in human bondage, or slavery.
in human bondage, or slavery.
129
455531
3854
60 000 ადამიანი ცხოვრობს მონობაში.
07:51
Atlanta, Georgia, where
the Carter Center is located
the Carter Center is located
130
459385
2786
ატლანტაში, ჯორჯიაში, იქ სადაც
კარტერის ცენტრია განლაგებული
კარტერის ცენტრია განლაგებული
07:54
and where I teach at Emory University,
131
462171
2601
და ემორის უნივერსიტეტი, სადაც მე ვასწავლი,
07:56
they have between 200 and 300 women,
people sold into slavery every month.
people sold into slavery every month.
132
464772
5307
ყოველთვიურად 200-300 ქალი იყიდება მონად.
08:02
It's the number one place
in the nation because of that.
in the nation because of that.
133
470672
3109
პირველ ადგილს იკავებს ამ მხრივ ეს შტატი
08:05
Atlanta has the busiest
airport in the world,
airport in the world,
134
473781
2206
ატლანტაში არის ერთ-ერთი ყველაზე
დატვირთული აეროპორტი მსოფლიოში.
დატვირთული აეროპორტი მსოფლიოში.
08:07
and they also have a lot of passengers
that come from the Southern Hemisphere.
that come from the Southern Hemisphere.
135
475987
5247
აქ ასევე თავს იყრის უამრავი მგზავრი
სამხრეთ ნახევარსფეროდან.
სამხრეთ ნახევარსფეროდან.
08:13
If a brothel owner
136
481234
2624
თუ მაგალითად ბორდელის მეპატრონეს
08:15
wants to buy a girl
that has brown or black skin,
that has brown or black skin,
137
483858
3019
უნდა რომ იყიდოს ფერადკანიანი,
ან შავკანიანი გოგო,
ან შავკანიანი გოგო,
08:18
they can do it for 1,000 dollars.
138
486877
2646
მას ეს 1000 დოლარი დაუჯდება.
08:21
A white-skinned girl brings
several times more than that,
several times more than that,
139
489523
4087
თეთრკანიანი გოგონა რამდენჯერმე ძვირია.
08:25
and the average brothel owner in Atlanta
and in the United States now
and in the United States now
140
493610
3390
საშუალოდ ბორდელის მეპატრონეს
ატლანტაში და მთლიანად შტატებში,
ატლანტაში და მთლიანად შტატებში,
08:29
can earn about $35,000 per slave.
141
497000
4504
ერთ მონაზე 35 000 დოლარი
შეუძლია გამოიმუშაოს.
შეუძლია გამოიმუშაოს.
08:33
The sex trade in Atlanta, Georgia, exceeds
the total drug trade in Atlanta, Georgia.
the total drug trade in Atlanta, Georgia.
142
501504
5109
ატლანტაში, მონებით ვაჭრობის ბრუნვა,
ნარკოვაჭრობას აჭარბებს.
ნარკოვაჭრობას აჭარბებს.
08:38
So this is another very serious problem,
and the basic problem is prostitution,
and the basic problem is prostitution,
143
506613
4845
ძირითადი პრობლემა პროსტიტუციაა.
08:43
because there's not
a whorehouse in America
a whorehouse in America
144
511465
3994
რადგან არ არსებობს ამერიკაში ბორდელი,
08:47
that's not known by the local officials,
145
515459
2229
რომელიც არ იცოდეს ადგილობრივმა პოლიციამ,
08:49
the local policemen, or the chief
of police or the mayor and so forth.
of police or the mayor and so forth.
146
517688
3971
პოლიციის შეფმა, ან ქალაქის მერმა.
08:53
And this leads to one
of the worst problems,
of the worst problems,
147
521659
2727
ამას კიდევ ერთ დიდ პრობლემამდე მივყავართ
08:56
and that is that women are bought
increasingly and put into sexual slavery
increasingly and put into sexual slavery
148
524386
4249
რაც არის ქალების მონებად გაყიდვა,
რომლის რიცხვი იზრდება
რომლის რიცხვი იზრდება
09:00
in all countries in the world.
149
528635
1951
მთელი მსოფლიოს მასშტაბით.
09:02
Sweden has got a good approach to it.
150
530586
2554
შვედეთში კარგი მიდგომა იპოვეს.
09:05
About 15 to 20 years ago, Sweden
decided to change the law,
decided to change the law,
151
533140
3622
დაახლოებით 15-20 წლის წინ,
შვედეთში გადაწყდა კანონის ცვლილება.
შვედეთში გადაწყდა კანონის ცვლილება.
09:08
and women are no longer prosecuted
152
536762
2554
ქალები სექსუალური მონობისთვის
09:11
if they are in sexual slavery,
153
539316
2784
კანონით აღარ იდევნებიან,
09:14
but the brothel owners and the pimps
and the male customers are prosecuted,
and the male customers are prosecuted,
154
542100
5575
არამედ იდევნებიან ბორდელის მეპატრონეები,
სუტინიორები, მამაკაცი კლიენტები
სუტინიორები, მამაკაცი კლიენტები
09:19
and -- (Applause) --
prostitution has gone down.
prostitution has gone down.
155
547675
4788
და... (აპლოდისმენტები)
პროსტიტუცია შემცირდა.
პროსტიტუცია შემცირდა.
09:24
In the United States, we take
just the opposite position.
just the opposite position.
156
552463
3014
ამერიკაში, საპირისპირო მიდგომა გვაქვს.
09:27
For every male arrested
for illegal sex trade,
for illegal sex trade,
157
555477
6187
ყოველ დაპატიმრებულ მამაკაცზე,
რომელიც სექსუალური ვაჭრობითაა დაკავებული,
რომელიც სექსუალური ვაჭრობითაა დაკავებული,
09:33
25 women are arrested
in the United States of America.
in the United States of America.
158
561664
5456
მოდის 25 დაპატიმრებული ქალი.
09:39
Canada, Ireland, I've already said Sweden,
159
567120
4110
კანადა, ირლანდია, როგორც უკვე გითხარით
შვედეთი
შვედეთი
09:43
France, and other countries are moving now
towards this so-called Swedish model.
towards this so-called Swedish model.
160
571230
3920
საფრანგეთი და სხვა ქვეყნები მიდიან ამ
ე.წ. შვედური მოდელისკენ.
ე.წ. შვედური მოდელისკენ.
09:47
That's another thing that can be done.
161
575150
2159
ეს უნდა გაკეთდეს.
09:49
We have two great institutions
in this country that all of us admire:
in this country that all of us admire:
162
577309
3371
ამ ქვეყანაში
ორი დიდებული ინსტიტუციით ვამაყობთ:
ორი დიდებული ინსტიტუციით ვამაყობთ:
09:52
our military and our great
university system.
university system.
163
580680
3831
ჩვენი სამხედრო სისტემა და
საუნივერსიტეტო სისტემა.
საუნივერსიტეტო სისტემა.
09:56
In the military, they are now analyzing
how many sexual assaults take place.
how many sexual assaults take place.
164
584511
4319
ახლა ჯარში აანალიზებენ სექსუალური
ძალადობის რაოდენობას.
ძალადობის რაოდენობას.
10:00
The last report I got,
there were 26,000 sexual assaults
there were 26,000 sexual assaults
165
588830
4389
ბოლო ანგარიშის მიხედვით 26 000 სექსუალური
ძალადობის ფაქტი
ძალადობის ფაქტი
10:05
that took place in the military --
166
593219
2345
დაფიქსირდა არმიაში,
10:07
26,000.
167
595564
1636
26 000!
10:09
Only 3,000, not much more than 1 percent,
are actually prosecuted,
are actually prosecuted,
168
597210
5210
მხოლოდ 3000, ერთ პროცენტზე
ოდნავ მეტია დასჯილი,
ოდნავ მეტია დასჯილი,
10:14
and the reason is that the commanding
officer of any organization --
officer of any organization --
169
602420
4170
ამის მიზეზი
ნებისმიერი ორგანიზაციის ხელმძღვანელობაა...
ნებისმიერი ორგანიზაციის ხელმძღვანელობაა...
10:18
a ship like my submarine,
or a battalion in the Army
or a battalion in the Army
170
606590
4252
წყალქვეშა გემის, როგორზეც მე ვმსახურობდი,
ნებისმიერი ბატალიონის,
ნებისმიერი ბატალიონის,
10:22
or a company in the Marines --
171
610842
2136
ან საზღვაო ძალების ხელმძღვანელობის...
10:24
the commanding officer
has the right under law to decide
has the right under law to decide
172
612978
4125
კანონის თანახმად მათ აქვთ
უფლება თავად გადაწყვიტონ,
უფლება თავად გადაწყვიტონ,
10:29
whether to prosecute a rapist or not,
173
617103
2585
არის თუ არა მოძალადე დასასჯელი.
10:31
and of course, the last thing they want
is for anybody to know
is for anybody to know
174
619688
3181
და რა თქმა უნდა,
მათ არ უნდათ ამბის გახმაურება,
მათ არ უნდათ ამბის გახმაურება,
10:34
that under their command,
sexual assaults are taking place,
sexual assaults are taking place,
175
622869
3437
რომ სწორედ მათი ხელმძვანელობის ქვეშ მოხდა
ძალადობის ფაქტი.
ძალადობის ფაქტი.
10:38
so they do not do it.
176
626306
1904
ამიტომ მოძალადე იშვიათად ისჯება.
10:40
That law needs to be changed.
177
628210
2542
ეს კანონი უნდა შეიცვალოს.
10:43
About one out of four girls
who enter American universities
who enter American universities
178
631472
3192
ყოველი მეოთხე გოგონა,
რომელიც აბარებს აშშ-ს უნივერსიტეტში,
რომელიც აბარებს აშშ-ს უნივერსიტეტში,
10:46
will be sexually assaulted
before she graduates,
before she graduates,
179
634664
2787
ხდება სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი
უნივერსიტეტის დამთავრებამდე.
უნივერსიტეტის დამთავრებამდე.
10:49
and this is now getting
a lot of publicity,
a lot of publicity,
180
637451
2286
ამას უკვე დიდი ყურადღება ეთმობა
10:51
partially because of my book,
but other things,
but other things,
181
639737
2206
ნაწილობრივ ალბათ ჩემი წიგნის გამო.
10:53
and so 89 universities in America
are now condemned
are now condemned
182
641943
4188
89 უნივერსიტეტი ამერიკაში,
არის გასამართლებული
არის გასამართლებული
10:58
by the Department of Education
under Title IX
under Title IX
183
646131
2685
განათლების დეპარტამენტის მიერ,
IX თავის შესაბამისად,
IX თავის შესაბამისად,
11:00
because the officials of the universities
are not taking care of the women
are not taking care of the women
184
648816
4713
იმის გამო რომ ისინი არ იცავენ ქალებს
11:05
to protect them from sexual assault.
185
653529
1951
სექსუალური თავდასხმებისგან.
11:07
The Department of Justice says
that more than half of the rapes
that more than half of the rapes
186
655480
3668
იუსტიციის სამინისტროს მონაცემებით,
ამ ძალადობების ნახევარზე მეტი,
ამ ძალადობების ნახევარზე მეტი,
11:11
on a college campus
take place by serial rapists,
take place by serial rapists,
187
659148
3483
ჩადენილია სერიული მოძალადეების მიერ,
11:14
because outside of the university system,
188
662631
2578
რადგან უნივერსიტეტის გარეთ
ჩადენილი დანაშაულისთვის
ჩადენილი დანაშაულისთვის
11:17
if they rape somebody,
they'll be prosecuted,
they'll be prosecuted,
189
665209
3018
ისინი დაპატიმრებული იქნებიან,
11:20
but when they get on a university campus,
they can rape with impunity.
they can rape with impunity.
190
668227
4028
სასწავლო დაწესებულების ტერიტორიის შიგნით
კი მათ შეუძლიათ სასჯელს გადაურჩნენ
კი მათ შეუძლიათ სასჯელს გადაურჩნენ
11:24
They're not prosecuted.
191
672255
2043
და არ მიეცნენ პასუხისგებაში.
11:26
Those are the kinds of things
that go on in our society.
that go on in our society.
192
674298
3344
ამგვარი რაღაცეები ხდება
ჩვენს საზოგადოებაში.
ჩვენს საზოგადოებაში.
11:29
Another thing that's very serious
about the abuse of women and girls
about the abuse of women and girls
193
677642
5572
კიდევ ერთი მიმართულებით ირღვევა
ქალთა უფლებები,
ქალთა უფლებები,
11:35
is the lack of equal pay for equal work,
194
683214
4993
ეს არის არათანაბარი სამუშაო ანაზღაურება,
11:40
as you know. (Applause)
195
688207
2089
როგორც უკვე იცით (აპლოდისმენტები)
11:42
And this is sometimes misinterpreted,
but for full-time employment,
but for full-time employment,
196
690296
6837
მთლიანი სამუშაო განაკვეთის შემთხვევაში
11:49
a woman in the United States now
gets 23 percent less than a man.
gets 23 percent less than a man.
197
697133
3347
აშშ-ში ქალი ღებულობს 23%-ით
ნაკლებ ანაზღაურებას მამაკაცთან შედარებით.
ნაკლებ ანაზღაურებას მამაკაცთან შედარებით.
11:52
When I became president,
the difference was 39 percent.
the difference was 39 percent.
198
700480
2889
როდესაც მე გავხდი პრეზიდენტი,
სხვაობა 39% იყო.
სხვაობა 39% იყო.
11:55
So we've made some progress,
partially because I was president
partially because I was president
199
703369
3877
ჩვენ გვაქვს პროგრესი,
ნაწილობრივ ჩემი პრეზიდეტობის გამო
ნაწილობრივ ჩემი პრეზიდეტობის გამო
11:59
and so forth -- (Applause) (Laughter) --
200
707246
5914
და ა.შ. (სიცილი) (აპლოდისმენტები)
12:05
but in the last 15 years,
there's been no progress made,
there's been no progress made,
201
713160
3408
მაგრამ ბოლო 15 წლის განმავლობაში,
პროგრესი არ ყოფილა.
პროგრესი არ ყოფილა.
12:08
so it's been just about 23
or 24 percent difference
or 24 percent difference
202
716568
2856
23-24 პროცენტზეა გაჩერებული ეს სხვაობა.
12:11
for the last 15 years.
203
719424
2275
ბოლო 15 წელია უკვე
12:13
These are the kind of things that go on.
204
721699
1928
და ასე გრძელდება.
12:15
If you take the Fortune 500 companies,
205
723627
3083
თუ ავიღებთ 500 წარმატებულ კომპანიას,
12:18
23 of them have women CEOs,
206
726710
3139
მხოლოდ 23-ს ჰყავს ქალი ხელმძღვანელი,
12:21
out of 500,
207
729849
1811
500-დან 23-ს
12:23
and those CEOs, I need not tell you,
208
731660
3135
და ეს ქალები, მინდა გითხრათ,
12:26
make less on an average
209
734795
1997
საშუალოდ უფრო ნაკლებ ანაზღაურებას იღებენ,
12:28
than the other CEOs.
210
736792
3118
ვიდრე სხვა მამაკაცი ხელმძღვანელები.
12:31
Well, that's what goes on in our country.
211
739910
2478
აი ეს ხდება ჩვენს ქვეყანაში.
12:34
Another problem with the United States
212
742388
2484
ჩვენი ქვეყნის კიდევ ერთი პრობლემაა,
12:36
is we are the most warlike
nation on Earth.
nation on Earth.
213
744872
3692
რომ დედამიწაზე
ყველაზე მეტი ომი გვიწარმოებია.
ყველაზე მეტი ომი გვიწარმოებია.
12:40
We have been to war
with about 25 different countries
with about 25 different countries
214
748564
4226
ჩვენ დაახლოებით 25 ქვეყანასთან ვიომეთ
12:44
since the Second World War.
215
752790
2461
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.
12:47
Sometimes, we've had soldiers
on the ground fighting.
on the ground fighting.
216
755251
2531
ზოგჯერ სახმელეთო ჯარებით,
12:49
The other times,
we've been flying overhead
we've been flying overhead
217
757782
2020
ზოგჯერ საჰაერო
12:51
dropping bombs on people.
218
759802
1973
და ადამიანებს ბომბებს ვაყრიდით.
12:53
Other times, of course, now, we have
drones that attack people and so forth.
drones that attack people and so forth.
219
761775
3762
ახლა კი გვყავს
უპილოტო საფრენი აპარატები და ა.შ.
უპილოტო საფრენი აპარატები და ა.შ.
12:57
We've been at war
with 25 different countries
with 25 different countries
220
765537
2673
ჩვენ გვქონდა საომარი მოქმედებები
25 სხვადასხვა ქვეყანასთან,
25 სხვადასხვა ქვეყანასთან,
13:00
or more since the Second World War.
221
768210
2783
ან უფრო მეტთან მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.
13:02
There was four years,
I won't say which ones,
I won't say which ones,
222
770993
2377
იყო 4 წელი, არ ვიტყვი რომელი,
13:05
where we didn't --
223
773370
1594
როცა არავისთან გვქონია ომის მდგომარეობა
13:06
(Applause) -- we didn't drop a bomb,
we didn't launch a missile,
we didn't launch a missile,
224
774964
5758
(აპლოდისმენტები) როცა ჩვენ არ ჩამოგვიყრია
ბომბები, არ გაგვიშვია რაკეტები,
ბომბები, არ გაგვიშვია რაკეტები,
13:12
we didn't fire a bullet.
225
780722
1742
არ გაგვისვრია ტყვია,
13:14
But anyway, those kinds of things,
the resort to violence
the resort to violence
226
782464
4396
მაგრამ მიუხედავად ამისა,
ძალის გამოყენება
ძალის გამოყენება
13:18
and the misinterpretation
of the holy scriptures
of the holy scriptures
227
786860
2616
და წმინდა წიგნების
არასწორი ინტერპრეტაცია,
არასწორი ინტერპრეტაცია,
13:21
are what causes, are the basic causes,
of abuse of women and girls.
of abuse of women and girls.
228
789476
5294
ქალთა მიმართ ძალადობის მთავარი მიზეზია.
13:26
There's one more basic cause
that I need not mention,
that I need not mention,
229
794770
3599
არის კიდევ ერთი ძირეული მიზეზი,
რომელიც უნდა აღვნიშნო.
რომელიც უნდა აღვნიშნო.
13:30
and that is that in general,
men don't give a damn.
men don't give a damn.
230
798369
5341
ეს არის მამაკაცების გულგრილობა.
13:35
(Applause)
That's true.
That's true.
231
803710
3041
(აპლოდისმენტები)
ეს მართალია...
ეს მართალია...
13:38
The average man that might say,
I'm against the abuse of women and girls
I'm against the abuse of women and girls
232
806751
5026
საშუალო სტატისტიკური მამაკაცი იტყვის,
რომ ის ქალზე ძალადობის წინააღმდეგია
რომ ის ქალზე ძალადობის წინააღმდეგია
13:43
quietly accepts the privileged
position that we occupy,
position that we occupy,
233
811777
4353
და გააგრძელებს
იმ პრივილეგიით სარგებლობას, რომელიც აქვს.
იმ პრივილეგიით სარგებლობას, რომელიც აქვს.
13:48
and this is very similar
to what I knew when I was a child,
to what I knew when I was a child,
234
816130
3440
ეს ძალიან მაგონებს იმას,
რასაც ბავშვობაში ვისმენდი
რასაც ბავშვობაში ვისმენდი
13:51
when separate but equal had existed.
235
819570
2227
როდესაც იყო
"განცალკევებული, მაგრამ თანსწორი".
"განცალკევებული, მაგრამ თანსწორი".
13:53
Racial discrimination, legally,
had existed for 100 years,
had existed for 100 years,
236
821797
5643
რასობრივი დისკრიმინაცია,
100 წლის განმავლობაში კანონიერი იყო.
100 წლის განმავლობაში კანონიერი იყო.
13:59
from 1865 at the end of the War
Between the States, the Civil War,
Between the States, the Civil War,
237
827440
3133
1865 წლიდან
სამოქალაქო ომის დასრულების შემდეგ,
სამოქალაქო ომის დასრულების შემდეგ,
14:02
all the way up to the 1960s,
238
830573
2844
1960 წლამდე,
14:05
when Lyndon Johnson got the bills passed
239
833417
2717
როდესაც ლინდონ ჯონსონმა
ხელი მოაწერა კანონს
ხელი მოაწერა კანონს
14:08
for equal rights.
240
836134
1973
თანაბარუფლებიანობის შესახებ,
14:10
But during that time,
there were many white people
there were many white people
241
838107
2740
მაგრამ ამ ხნის განმავლობაში,
იყო ბევრი თეთრკანიანი,
იყო ბევრი თეთრკანიანი,
14:12
that didn't think that
racial discrimination was okay,
racial discrimination was okay,
242
840847
3367
რომელიც არ ეთანხმებოდა
რასობრივ დისკრიმინაციას,
რასობრივ დისკრიმინაციას,
14:16
but they stayed quiet,
243
844214
2159
მაგრამ ჩუმად იყვნენ,
14:18
because they enjoyed the privileges
of better jobs,
of better jobs,
244
846373
5134
რადგან მოსწონდათ
უკეთესი სამუშაოს მიღების პრივილეგია,
უკეთესი სამუშაოს მიღების პრივილეგია,
14:23
unique access to jury duty,
245
851507
3411
მსაჯულობის უფლება,
14:26
better schools, and everything else,
246
854918
2251
უკეთესი სკოლები და ყველაფერი დანარჩენი.
14:29
and that's the same thing
that exists today,
that exists today,
247
857169
2161
ეს იგივეა რაც დღეს ხდება,
14:31
because the average man
really doesn't care.
really doesn't care.
248
859330
3645
საშუალოდ მამაკაცს არ აღელვებს ეს საკითხი.
14:34
Even though they say, "I'm against
discrimination against girls and women,"
discrimination against girls and women,"
249
862975
6345
როდესაც ამბობენ, რომ წინააღმდეგი არიან
ქალთა მიმართ ძალადობის,
ქალთა მიმართ ძალადობის,
14:41
they enjoy a privileged position.
250
869320
3450
მაშინაც კი ტკბებიან საკუთარი პოზიციით
და პრივილეგიით.
და პრივილეგიით.
14:44
And it's very difficult to get
the majority of men
the majority of men
251
872770
2372
ძალიან რთულია მიიმხრო
მამაკაცების უმრავლოსობა,
მამაკაცების უმრავლოსობა,
14:47
who control the university system,
252
875142
3046
როდესაც ისინი აკონტროლებენ
საუნივერსიტეტო სისტემას,
საუნივერსიტეტო სისტემას,
14:50
the majority of men that control
the military system,
the military system,
253
878188
2664
სამხედრო სისტემას,
14:52
the majority of men that control
the governments of the world,
the governments of the world,
254
880852
3498
სახელმწიფოებს დედამიწაზე,
14:56
and the majority of men that control
the great religions.
the great religions.
255
884350
5234
და მამაკაცების უმრავლესობა,
რომელიც აკონტროლებს რელიგიებს.
რომელიც აკონტროლებს რელიგიებს.
15:01
So what is the basic thing
that we need to do today?
that we need to do today?
256
889584
3413
რა არის მთავარი რაც უნდა გავაკეთოთ დღეს?
15:04
I would say the best thing
that we could do today
that we could do today
257
892997
2531
დღეს ყველაზე მეტი შეუძლიათ
15:07
is for the women in the powerful nations
258
895528
4312
ძლიერი სახელმწიფოების ქალებს,
15:11
like this one, and where you come from,
259
899840
2723
როგორიც ამერიკაა, ან სხვა,
15:14
Europe and so forth, who have influence
and who have freedom to speak and to act,
and who have freedom to speak and to act,
260
902563
4969
ევროპის და ა.შ. ვისაც აქვს გავლენა.
თავისუფალი გამოხატვის და მოქმედების უფლება
თავისუფალი გამოხატვის და მოქმედების უფლება
15:19
need to take the responsibility
on yourselves
on yourselves
261
907532
5026
მათ საკუთარ თავზე
უნდა აიღონ პასუხისმგებლობა
უნდა აიღონ პასუხისმგებლობა
15:24
to be more forceful in demanding
262
912558
3065
და მეტად მოითხოვონ
15:27
an end to racial discrimination
against girls and women
against girls and women
263
915623
4642
ქალების მიმართ
დისკრიმინაციის დასასრული
დისკრიმინაციის დასასრული
15:32
all over the world.
264
920265
1361
მთელ დედამიწაზე.
15:33
The average woman in Egypt
265
921626
2901
საშუალო ეგვიპტელი ქალი
15:36
doesn't have much to say
about her daughters
about her daughters
266
924527
2166
ვერაფერს იტყვის
15:38
getting genitally mutilated and so forth.
267
926693
3408
საკუთარი ქალიშვილის შესახებ,
რომელსაც გენიტალიები მოკვეთეს.
რომელსაც გენიტალიები მოკვეთეს.
15:42
I didn't even go down
to detail about that.
to detail about that.
268
930101
2074
დეტალებში არც შევალ,
15:44
But I hope that out of this conference,
269
932175
2059
მაგრამ იმედი მაქვს,
რომ ამ კონფერენციის შემდეგ,
რომ ამ კონფერენციის შემდეგ,
15:46
that every woman here
will get your husbands to realize
will get your husbands to realize
270
934234
4514
ყველა ქალი დააფიქრებს ქმარს
15:50
that these abuses on the college campuses
and the military and so forth
and the military and so forth
271
938748
4122
რომ ეს ძალადობა კოლეჯებში
და სამხედრო სტრუქტურებში,
და სამხედრო სტრუქტურებში,
15:54
and in the future job market,
272
942872
2539
ასევე სამუშაო ბაზარზე დისკრიმინაცია,
15:57
need to protect your daughters
and your granddaughters.
and your granddaughters.
273
945411
4449
არის ის რისგანაც უნდა დავიცვათ
ჩვენი ქალიშვილები და შვილიშვილები.
ჩვენი ქალიშვილები და შვილიშვილები.
16:01
I have 12 grandchildren,
four children, and 10 great-grandchildren,
four children, and 10 great-grandchildren,
274
949860
5762
მე მყავს 12 შილიშვილი,
4 შვილი და 10 შვილთაშვილი.
4 შვილი და 10 შვილთაშვილი.
16:07
and I think often about them
275
955622
1924
ხშირად ვფიქრობ მათ შესახებ
16:09
and about the plight that they
will face in America,
will face in America,
276
957546
3065
იმის შესახებ,
რასაც შეიძლება შეეჩეხონ
რასაც შეიძლება შეეჩეხონ
16:12
not only if they lived in Egypt
or a foreign country,
or a foreign country,
277
960611
3785
უთანასწორობის თვალსაზრისით ამერიკაშიც კი,
16:16
in having equal rights,
278
964396
2206
არა მხოლოდ ეგვიპტეში,
ან სხვა უცხო ქვეყანაში.
ან სხვა უცხო ქვეყანაში.
16:18
and I hope that all of you will join me
279
966602
2333
იმედი მაქვს ყველა შემომიერთდებით
16:20
in being a champion for women
and girls around the world
and girls around the world
280
968935
3727
ვიყოთ ჩემპიონები მთელ დედამიწაზე
16:24
and protect their human rights.
281
972662
1555
ქალთა უფლებების დაცვაში.
16:26
Thank you very much.
282
974217
2972
დიდი მადლობა
16:29
(Applause)
283
977189
4000
(აპლოდისმენტები)
ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Carter - Peace activistThe president of the United States from 1977 to 1981, Jimmy Carter has used his post-presidency years to work for peace, teach, write and engage in global activism.
Why you should listen
While in office, Jimmy Carter brokered historic peace deals and treaties. Since the 1980s, he has worked tirelessly for conflict resolution around the globe through The Carter Center, where he has engaged in mediation in Ethiopia, Eritrea, North Korea, Liberia, Haiti, Bosnia, Venezuela, Nepal and the Middle East, among many other countries and regions. Under his leadership, The Carter Center has sent 96 election observation missions to the Americas, Africa and Asia. They're also leading the fight against Guinea worm, on track to be the second human disease in history to be eradicated.
In 2002, Carter was awarded the Nobel Peace Prize "for his decades of untiring effort to find peaceful solutions to international conflicts, to advance democracy and human rights, and to promote economic and social development." He's a member of the Elders, a group of independent global leaders working for peace and human rights.
Jimmy Carter | Speaker | TED.com