TED2002
Kary Mullis: Play! Experiment! Discover!
Kary Mullis over wat wetenschappers doen
Filmed:
Readability: 3.3
594,071 views
Biochemicus Kary Mullis heeft het over de basis van de moderne wetenschap: het experiment. Met verhalen uit de 17e eeuw en uit zijn eigen ervaringen met raketten in de achtertuin, looft Mullis de nieuwsgierigheid, de inspiratie en de nauwkeurigheid van goede wetenschap in al haar vormen.
Kary Mullis - Biochemist
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Kary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I'll just start talking about the 17th century.
0
0
2000
Ik moet wat kwijt over de 17e eeuw.
00:20
I hope nobody finds that offensive.
1
2000
2000
Ik hoop dat niemand daar aanstoot aan neemt.
00:22
I -- you know, when I -- after I had invented PCR,
2
4000
3000
Nadat ik PCR (Polymerase Chain Reaction) had uitgevonden,
00:25
I kind of needed a change.
3
7000
2000
had ik wat afwisseling nodig.
00:27
And I moved down to La Jolla and learned how to surf.
4
9000
3000
Ik verhuisde naar La Jolla en leerde er surfen.
00:30
And I started living down there on the beach for a long time.
5
12000
3000
Ik bracht toen veel tijd op het strand door.
00:33
And when surfers are out waiting
6
15000
2000
Misschien vraag je je af
00:35
for waves,
7
17000
2000
waarover surfers praten
00:37
you probably wonder, if you've never been out there, what are they doing?
8
19000
2000
terwijl ze op de golven wachten.
00:39
You know, sometimes there's a 10-, 15-minute break out there
9
21000
2000
Soms duurt het wel 10 – 15 minuten
00:41
when you're waiting for a wave to come in.
10
23000
2000
voor er weer eentje aan komt rollen.
00:43
They usually talk about the 17th century.
11
25000
2000
Ze praten meestal over de 17e eeuw.
00:46
You know, they get a real bad rap in the world.
12
28000
3000
Ze hebben geen al te beste faam in de wereld.
00:49
People think they're sort of lowbrows.
13
31000
3000
Mensen denken nogal eens dat ze niet bijster slim zijn.
00:53
One day, somebody suggested I read this book.
14
35000
2000
Op een dag stelde iemand voor dat ik dit boek zou lezen.
00:55
It was called --
15
37000
2000
Het heette
00:57
it was called "The Air Pump,"
16
39000
2000
'De luchtpomp'
00:59
or something like "The Leviathan and The Air Pump."
17
41000
2000
of misschien iets als 'De Leviathan en de luchtpomp'.
01:01
It was a real weird book about the 17th century.
18
43000
3000
Het was een echt raar boek over de 17e eeuw.
01:04
And I realized, the roots
19
46000
2000
En ik besefte dat
01:06
of the way I sort of thought
20
48000
2000
mijn soort van denken
01:08
was just the only natural way to think about things.
21
50000
3000
gewoon de enige natuurlijke manier was om over dingen na te denken.
01:11
That -- you know, I was born thinking about things that way,
22
53000
3000
Dat ik geboren was om zo te denken
01:14
and I had always been like a little scientist guy.
23
56000
2000
en dat ik altijd al een kleine wetenschapper was geweest.
01:16
And when I went to find out something,
24
58000
2000
Als ik iets uitzocht,
01:18
I used scientific methods. I wasn't real surprised,
25
60000
2000
gebruikte ik wetenschappelijke methoden. Ik was niet echt verrast
01:20
you know, when they first told me how --
26
62000
2000
toen ze me voor het eerst vertelden
01:22
how you were supposed to do science,
27
64000
2000
hoe je aan wetenschap moest doen,
01:24
because I'd already been doing it for fun and whatever.
28
66000
3000
omdat ik dat zo al deed voor de lol of voor wat dan ook.
01:28
But it didn't -- it never occurred to me
29
70000
3000
Maar zo was het niet - het was nooit bij me opgekomen
01:31
that it had to be invented
30
73000
2000
dat het moest worden uitgevonden
01:33
and that it had been invented
31
75000
2000
en dat dat slechts 350 jaar geleden
01:35
only 350 years ago.
32
77000
2000
was gebeurd.
01:37
You know, it was --
33
79000
2000
Het gebeurde
01:39
like it happened in England, and Germany, and Italy
34
81000
3000
zowat tegelijkertijd in Engeland,
01:42
sort of all at the same time.
35
84000
2000
Duitsland en Italië.
01:44
And the story of that,
36
86000
2000
En dat verhaal
01:46
I thought, was really fascinating.
37
88000
2000
vond ik fascinerend.
01:48
So I'm going to talk a little bit about that,
38
90000
2000
Dus ga ik daar een beetje over praten,
01:50
and what exactly is it that scientists are supposed to do.
39
92000
3000
en wat het precies is dat wetenschappers zoal doen.
01:53
And it's, it's a kind of --
40
95000
2000
Misschien weet je nog wel
01:55
You know, Charles I got beheaded
41
97000
4000
dat Charles I ergens in het begin
01:59
somewhere early in the 17th century.
42
101000
2000
van de 17e eeuw werd onthoofd.
02:01
And the English set up Cromwell
43
103000
2000
De Engelsen kozen voor Cromwell
02:03
and a whole bunch of Republicans or whatever,
44
105000
2000
en een hele hoop Republikeinen of wat dan ook
02:05
and not the kind of Republicans we had.
45
107000
2000
- niet het soort Republikeinen die wij nu hebben.
02:08
They changed the government, and it didn't work.
46
110000
3000
Zij veranderden van regering maar het werkte niet.
02:12
And
47
114000
2000
En
02:15
Charles II, the son,
48
117000
2000
Charles II, de zoon,
02:19
was finally put back on the throne of England.
49
121000
2000
kwam uiteindelijk weer op de troon van Engeland.
02:21
He was really nervous, because his dad had been,
50
123000
2000
Hij was nogal zenuwachtig, want zijn vader was
02:24
you know, beheaded for being the King of England
51
126000
2000
onthoofd omdat hij koning van Engeland was.
02:26
And he was nervous about the fact
52
128000
2000
Hij zat er nogal mee in
02:29
that conversations that got going
53
131000
2000
dat de gesprekken
02:31
in, like, bars and stuff
54
133000
2000
in bars en zo
02:33
would turn to --
55
135000
2000
die richting zouden uitgaan.
02:35
this is kind of -- it's hard to believe,
56
137000
2000
Misschien is het moeilijk te geloven
02:37
but people in the 17th century in England
57
139000
2000
maar de mensen in het zeventiende-eeuwse Engeland
02:39
were starting to talk about, you know,
58
141000
2000
begonnen in bars te praten over
02:41
philosophy and stuff in bars.
59
143000
2000
filosofie en dat soort dingen.
02:43
They didn't have TV screens,
60
145000
2000
Ze hadden geen tv en
02:45
and they didn't have any football games to watch.
61
147000
2000
geen voetbalwedstrijden om naar te kijken.
02:47
And they would get really pissy,
62
149000
2000
Ze konden daar echt nijdig om worden
02:49
and all of a sudden people would spill out into the street and fight
63
151000
3000
en zelfs overgaan tot straatgevechten,
02:52
about issues like whether or not
64
154000
2000
over zaken zoals of Robert Boyle
02:54
it was okay if Robert Boyle
65
156000
3000
al dan niet
02:57
made a device called the vacuum pump.
66
159000
2000
een vacuümpomp mocht maken.
02:59
Now, Boyle was a friend of Charles II.
67
161000
3000
Nu was Boyle een vriend van Charles II.
03:02
He was a Christian guy during the weekends,
68
164000
3000
Hij was tijdens de weekends een christelijke jongen
03:05
but during the week he was a scientist.
69
167000
3000
maar tijdens de week was hij een wetenschapper.
03:08
(Laughter)
70
170000
1000
(Gelach)
03:09
Which was -- back then it was
71
171000
2000
Hij was
03:11
sort of, you know, well, you know --
72
173000
3000
toen bezig met
03:14
if you made this thing -- he made this little device,
73
176000
2000
dit kleine apparaat te maken.
03:16
like kind of like a bicycle pump
74
178000
3000
Een soort omgekeerde fietspomp.
03:19
in reverse that could suck all the air out of --
75
181000
3000
Die zou de lucht uit
03:22
you know what a bell jar is? One of these things,
76
184000
2000
bijvoorbeeld een glazen stolp kunnen zuigen.
03:24
you pick it up, put it down, and it's got a seal,
77
186000
2000
Zo’n stolp kan je afsluiten,
03:26
and you can see inside of it,
78
188000
2000
je kunt de binnenkant ervan zien,
03:28
so you can see what's going on inside this thing.
79
190000
2000
zodat je kunt zien wat erin gebeurt.
03:30
But what he was trying to do was to pump all the air out of there,
80
192000
3000
Maar hij wou er alle lucht uit wegzuigen
03:33
and see what would happen inside there.
81
195000
2000
en zien wat er binnen zou gebeuren.
03:35
I mean, the first -- I think one of the first experiments he did
82
197000
3000
Een van de eerste experimenten die hij deed,
03:39
was he put a bird in there.
83
201000
2000
was er een vogel in zetten.
03:41
And people in the 17th century,
84
203000
3000
Mensen in de 17e eeuw
03:44
they didn't really understand the same way we do
85
206000
3000
begrijpen niet echt zoals wij
03:47
about you know, this stuff is
86
209000
2000
dat lucht uit
03:49
a bunch of different kinds of molecules,
87
211000
3000
een heleboel verschillende soorten moleculen bestaat
03:52
and we breathe it in for a purpose and all that.
88
214000
3000
en dat het inademen ervan een bedoeling heeft.
03:55
I mean, fish don't know much about water,
89
217000
2000
Ik bedoel, vissen weten niet veel over water
03:57
and people didn't know much about air.
90
219000
3000
en mensen weten niet veel over lucht.
04:00
But both started exploring it.
91
222000
2000
Maar Boyle begon met het te onderzoeken.
04:02
One thing, he put a bird in there, and he pumped all the air out,
92
224000
2000
Hij zette er een vogel in en pompte er al de lucht uit.
04:04
and the bird died. So he said, hmm ...
93
226000
2000
De vogel stierf. Dus zei hij, hmm ...
04:06
He said -- he called what he'd done as making --
94
228000
3000
Hij zei dat hij een...
04:09
they didn't call it a vacuum pump at the time.
95
231000
2000
- ze noemden het toen nog geen vacuümpomp.
04:11
Now you call it a vacuum pump; he called it a vacuum.
96
233000
3000
Nu noemen we het een vacuümpomp - een vacuüm maakte.
04:14
Right? And immediately,
97
236000
3000
Terstond kwam hij
04:17
he got into trouble with the local clergy
98
239000
2000
in de problemen met de lokale geestelijkheid.
04:19
who said, you can't make a vacuum.
99
241000
3000
Die zeiden dat je geen vacuüm mocht maken.
04:22
Ah, uh --
100
244000
2000
Ah, uh -
04:24
(Laughter)
101
246000
3000
(Gelach)
04:27
Aristotle said that nature abhors one.
102
249000
2000
Aristoteles zei dat de natuur het vacuüm verafschuwt.
04:29
I think it was a poor translation, probably,
103
251000
2000
Ik denk dat dat waarschijnlijk door een slechte vertaling kwam.
04:31
but people relied on authorities like that.
104
253000
3000
Maar de mensen beriepen zich op dergelijke instanties.
04:34
And you know, Boyle says, well, shit.
105
256000
3000
"Shit!", zegt Boyle.
04:37
I make them all the time.
106
259000
2000
Ik maak ze aldoor.
04:39
I mean, whatever that is that kills the bird --
107
261000
3000
Ik noem dat wat de vogel doodmaakt
04:42
and I'm calling it a vacuum.
108
264000
2000
een vacuüm.
04:44
And the religious people said that
109
266000
3000
Maar de gelovige mensen zeiden dat
04:47
if God wanted you to make --
110
269000
3000
als God wilde dat je er een zou maken -
04:50
I mean, God is everywhere,
111
272000
2000
ik bedoel, God is overal,
04:52
that was one of their rules, is God is everywhere.
112
274000
2000
dat was een van hun regels: God is overal.
04:54
And a vacuum -- there's nothing in a vacuum,
113
276000
2000
En een vacuüm - er is niets in een vacuüm,
04:56
so you've -- God couldn't be in there.
114
278000
3000
dus kon God daar niet zijn.
04:59
So therefore the church said that you can't make a vacuum, you know.
115
281000
3000
Daarom zei de kerk dat je geen vacuüm mocht maken.
05:02
And Boyle said, bullshit.
116
284000
2000
Boyle zei: "Onzin."
05:04
I mean, you want to call it Godless,
117
286000
2000
Jullie willen het goddeloos noemen.
05:06
you know, you call it Godless.
118
288000
2000
Jullie noemen het goddeloos.
05:08
But that's not my job. I'm not into that.
119
290000
2000
Maar ik niet. Daar ben ik niet mee bezig.
05:10
I do that on the weekend. And like --
120
292000
2000
Ik doe dat in het weekend.
05:13
what I'm trying to do is figure out what happens
121
295000
3000
Ik probeer alleen maar uit te zoeken wat er gebeurt
05:16
when you suck everything out of a compartment.
122
298000
3000
als je alles wegzuigt uit een ruimte.
05:19
And he did all these cute little experiments.
123
301000
2000
En dan deed hij al die schattige experimentjes.
05:21
Like he did one with -- he had a little wheel,
124
303000
3000
Zoals met een klein wiel,
05:24
like a fan, that was
125
306000
2000
als een ventilator, dat
05:27
sort of loosely attached, so it could spin by itself.
126
309000
3000
los kon draaien, het kon draaien op zichzelf.
05:30
He had another fan opposed to it
127
312000
2000
Daar tegenover een ander wiel
05:32
that he had like a --
128
314000
2000
dat hij als een -
05:34
I mean, the way I would have done this would be, like, a rubber band,
129
316000
2000
ik zou het hebben gedaan met een rubberen band,
05:36
and, you know, around a tinker toy kind of fan.
130
318000
2000
een soort tinkertoy ventilator.
05:38
I know exactly how he did it; I've seen the drawings.
131
320000
3000
Ik weet precies hoe hij het deed. Ik heb de tekeningen gezien.
05:42
It's two fans, one which he could turn from outside
132
324000
2000
Met twee ventilatoren, een die hij van buiten kon doen draaien.
05:44
after he got the vacuum established,
133
326000
2000
Nadat hij al de lucht eruit had getrokken,
05:46
and he discovered that if he pulled all the air out of it,
134
328000
3000
ontdekte hij dat
05:49
the one fan would no longer turn the other one, right?
135
331000
3000
de ene ventilator niet langer meedraaide met de andere.
05:52
Something was missing, you know. I mean, these are --
136
334000
3000
Er ontbrak iets. Het lijkt raar dat iemand
05:55
it's kind of weird to think that someone had to do an experiment to show that,
137
337000
2000
een experiment moest doen om zoiets te laten zien,
05:57
but that was what was going on at the time.
138
339000
3000
maar dat was wat er toen gaande was.
06:02
And like, there was big arguments about it
139
344000
2000
Daarover werden in de ginhuizen, de cafés en zo
06:04
in the -- you know, the gin houses and in the coffee shops and stuff.
140
346000
3000
hevige discussies gevoerd.
06:08
And Charles
141
350000
2000
En Charles
06:10
started not liking that.
142
352000
2000
hield daar niet van.
06:12
Charles II was kind of saying, you know, you should keep that --
143
354000
2000
Charles II was er niet tegen,
06:15
let's make a place where you can do this stuff
144
357000
3000
maar hij zei: laten we een plek maken waar je je daarmee kunt bezighouden,
06:18
where people don't get so -- you know,
145
360000
2000
waar de mensen niet zo -
06:20
we don't want the -- we don't want to get the people mad at me again. And so --
146
362000
3000
we willen niet dat de mensen weer boos op me worden. En daarom -
06:23
because when they started talking about religion
147
365000
3000
want toen ze over religie
06:26
and science and stuff like that,
148
368000
2000
en wetenschap en dat soort dingen begonnen te praten,
06:28
that's when it had sort of gotten his father in trouble.
149
370000
2000
was zijn vader in de problemen geraakt.
06:30
And so,
150
372000
2000
Daarom zei Charles:
06:32
Charles said, I'm going to put up the money
151
374000
2000
"Ik ga wat geld uittrekken
06:34
give you guys a building,
152
376000
2000
om jullie een gebouw te geven.
06:36
come here and you can meet in the building,
153
378000
2000
Jullie kunnen elkaar daar ontmoeten,
06:38
but just don't talk about religion in there.
154
380000
2000
maar praat liever niet over religie."
06:40
And that was fine with Boyle.
155
382000
2000
Dat was prima voor Boyle.
06:42
He said, OK, we're going to start having these meetings.
156
384000
2000
Hij zei: "We gaan beginnen met bijeenkomsten
06:44
And anybody who wants to do science is --
157
386000
3000
voor iedereen die aan wetenschap wil doen."
06:47
this is about the time that Isaac Newton was starting to whip out
158
389000
2000
Net toen Isaac Newton met veel interessante dingen
06:49
a lot of really interesting things.
159
391000
2000
op de proppen kwam.
06:51
And there was all kind of people that would come to the Royal Society,
160
393000
3000
Allerlei mensen kwamen naar de Royal Society,
06:54
they called it. You had to be dressed up pretty well.
161
396000
3000
zoals ze het noemden. Je moest wel mooi opgetut zijn.
06:57
It wasn't like a TED conference.
162
399000
2000
Het was niet zoals bij een TED-conferentie.
06:59
That was the only criteria, was that you be --
163
401000
2000
Het enige criterium was dat je
07:01
you looked like a gentleman, and they'd let anybody could come.
164
403000
3000
eruitzag als een gentleman, maar voor de rest mocht iedereen komen.
07:04
You didn't have to be a member then.
165
406000
2000
Je moest toen nog geen lid zijn.
07:06
And so, they would come in and you would do --
166
408000
2000
Zo kwamen ze samen en
07:08
Anybody that was going to show an experiment,
167
410000
3000
iedereen kon er zijn experiment laten zien.
07:11
which was kind of a new word at the time,
168
413000
2000
Een of ander principe demonstreren
07:13
demonstrate some principle,
169
415000
2000
was toen een nieuwigheid.
07:15
they had to do it on stage, where everybody could see it.
170
417000
3000
Ze moesten het op een podium doen waar iedereen het kon zien.
07:18
So they were --
171
420000
2000
De echt belangrijke nieuwigheid
07:20
the really important part of this was,
172
422000
2000
hieraan was
07:22
you were not supposed to talk
173
424000
2000
dat het niet de bedoeling was om te praten
07:24
about final causes, for instance.
174
426000
3000
over ultieme oorzaken.
07:27
And God was out of the picture.
175
429000
2000
God kwam er niet meer bij te pas.
07:29
The actual nature of reality was not at issue.
176
431000
3000
De ware aard van de werkelijkheid was geen gespreksonderwerp.
07:33
You're not supposed to talk about the absolute nature of anything.
177
435000
3000
Je werd niet verondersteld om te praten over het absolute karakter van wat dan ook.
07:36
You were not supposed to talk about anything
178
438000
2000
Je mocht het alleen maar hebben over
07:38
that you couldn't demonstrate.
179
440000
2000
wat je kon laten zien.
07:40
So if somebody could see it, you could say, here's how the machine works,
180
442000
3000
Dus als iemand het kon zien, kon je zeggen: zo werkt het apparaat,
07:43
here's what we do, and then here's what happens.
181
445000
3000
dit is wat we doen en hier is wat er gebeurt.
07:47
And seeing what happens, it was OK
182
449000
2000
Door te zien wat er gebeurt, was het in orde
07:49
to generalize,
183
451000
2000
om te generaliseren
07:51
and say, I'm sure that this will happen anytime
184
453000
3000
en te zeggen: ik ben er zeker van dat dit altijd zal gebeuren
07:54
we make one of these things.
185
456000
2000
als we een van deze dingen maken.
07:56
And so you can start making up some rules.
186
458000
2000
Zo kan je dan een aantal regels opstellen.
07:58
You say, anytime you have a vacuum state,
187
460000
3000
In een vacuüm
08:01
you will discover that one wheel will not turn another one,
188
463000
3000
zal een wiel een ander niet meer aan het draaien kunnen brengen
08:04
if the only connection between them
189
466000
2000
als de enige verbinding tussen beide
08:06
is whatever was there before the vacuum. That kind of thing.
190
468000
3000
alleen maar het vacuüm is. Dat soort dingen.
08:09
Candles can't burn in a vacuum,
191
471000
2000
Kaarsen kunnen niet branden in een vacuüm,
08:11
therefore, probably sparklers wouldn't either.
192
473000
3000
sterretjes daarom waarschijnlijk ook niet.
08:14
It's not clear; actually sparklers will,
193
476000
2000
Het is niet duidelijk, sterretjes eigenlijk wel,
08:16
but they didn't know that.
194
478000
2000
maar dat wisten ze toen niet.
08:18
They didn't have sparklers. But, they --
195
480000
2000
Ze hadden geen sterretjes. Maar, zij -
08:20
(Laughter)
196
482000
5000
(Gelach)
08:25
-- you can make up rules, but they have to relate
197
487000
2000
- je kunt regels maken, maar ze mogen alleen maar betrekking hebben
08:28
only to the things that you've been able to demonstrate.
198
490000
2000
op de dingen die je kan aantonen.
08:30
And most the demonstrations had to do with visuals.
199
492000
3000
De meeste van die demonstraties hadden te maken met wat je kon zien.
08:33
Like if you do an experiment on stage,
200
495000
2000
Als je een experiment op een podium uitvoert
08:35
and nobody can see it, they can just hear it, they would probably think you were freaky.
201
497000
3000
en je kan het alleen maar horen, zouden ze je waarschijnlijk een rare vinden.
08:38
I mean, reality is what you can see.
202
500000
3000
De realiteit is wat je kunt zien.
08:41
That wasn't an explicit rule in the meeting,
203
503000
4000
Dat was geen expliciete regel in de vergadering, maar ik weet zeker dat het er
08:45
but I'm sure that was part of it, you know. If people hear voices,
204
507000
2000
een onderdeel van was. Als mensen stemmen horen
08:47
and they can't see and associate it with somebody,
205
509000
3000
en ze kunnen niets zien en het niet met iemand associëren,
08:50
that person's probably not there.
206
512000
2000
dan is die 'iemand' er waarschijnlijk ook niet.
08:52
But the general idea that you could only --
207
514000
2000
Maar het algemene idee was dat je alleen
08:56
you could only really talk about things in that place
208
518000
2000
kon praten over dingen
08:58
that had some kind of experimental basis.
209
520000
3000
met een experimentele basis.
09:01
It didn't matter what Thomas Hobbes,
210
523000
2000
Het maakte niet uit wat Thomas Hobbes,
09:03
who was a local philosopher,
211
525000
2000
de plaatselijke filosoof,
09:05
said about it, you know,
212
527000
2000
erover zei,
09:07
because you weren't going to be talking final causes.
213
529000
2000
omdat je niet van plan was om te praten over uiteindelijke oorzaken.
09:09
What's happening here,
214
531000
2000
Wat hier
09:11
in the middle of the 17th century,
215
533000
2000
in het midden van de 17e eeuw gebeurde,
09:13
was that what became my field --
216
535000
2000
zou later mijn onderzoeksgebied worden.
09:15
science, experimental science --
217
537000
2000
Wetenschap, experimentele wetenschap
09:17
was pulling itself away,
218
539000
2000
werd een zelfstandige discipline.
09:19
and it was in a physical way, because we're going to do it in this room over here,
219
541000
3000
Op een fysieke manier, want we gaan het hier in deze zaal doen,
09:22
but it was also what -- it was an amazing thing that happened.
220
544000
2000
maar er was nog een ander verbazingwekkend iets.
09:24
Science had been all interlocked
221
546000
2000
Wetenschap was tot dan toe verstrengeld geweest
09:26
with theology, and philosophy,
222
548000
2000
met theologie en filosofie,
09:28
and -- and -- and mathematics,
223
550000
3000
en wiskunde,
09:31
which is really not science.
224
553000
2000
dat eigenlijk geen wetenschap is.
09:34
But experimental science had been tied up with all those things.
225
556000
3000
Maar experimentele wetenschap zat vast aan al die dingen.
09:37
And the mathematics part
226
559000
3000
De wiskunde
09:40
and the experimental science part
227
562000
2000
en de experimentele wetenschap begonnen
09:42
was pulling away from philosophy.
228
564000
2000
zich aan de filosofie te onttrekken.
09:44
And -- things --
229
566000
2000
En...
09:46
we never looked back.
230
568000
2000
we keken nooit meer achteruit.
09:48
It's been so cool since then.
231
570000
2000
Het is zo cool sindsdien.
09:51
I mean, it just -- it just -- untangled a thing that was really impeding
232
573000
5000
Ze ontdeden zich van iets dat
09:56
technology from being developed.
233
578000
2000
de ontwikkeling van de technologie had belemmerd.
09:58
And, I mean, everybody in this room --
234
580000
2000
Ik herinner iedereen in deze zaal eraan
10:00
now, this is 350 short years ago.
235
582000
2000
dat dit slechts 350 korte jaren geleden is gebeurd.
10:02
Remember, that's a short time.
236
584000
2000
Vergeet het niet, dat is een korte tijd.
10:04
It was 300,000, probably, years ago
237
586000
2000
Het was waarschijnlijk 300.000 jaren geleden
10:07
that most of us, the ancestors of most of us in this room
238
589000
3000
dat de voorouders van de meesten van ons in deze zaal
10:10
came up out of Africa and turned to the left.
239
592000
2000
uit Afrika kwamen en naar links afdraaiden.
10:13
You know, the ones that turned to the right, there are some of those
240
595000
2000
Degenen die naar rechts zijn afgedraaid, vind je nu
10:15
in the Japanese translation.
241
597000
2000
terug in een Japanse versie.
10:17
But that happened very -- a long time ago
242
599000
3000
Maar dat gebeurde zeer lang geleden
10:20
compared to
243
602000
2000
vergeleken met
10:22
350 short years ago.
244
604000
2000
die korte 350 jaar.
10:24
But in that 350 years,
245
606000
2000
Maar in die 350 jaar
10:26
the place has just undergone a lot of changes.
246
608000
3000
is er een hoop veranderd.
10:29
In fact, everybody in this room probably,
247
611000
2000
In feite heeft iedereen in deze zaal waarschijnlijk
10:31
especially if you picked up your bag --
248
613000
3000
- toch als je zelf je koffer hebt gepakt -
10:34
some of you, I know, didn't pick up your bags --
249
616000
2000
en sommigen van jullie, ik weet het, dragen hun koffers niet zelf -
10:36
but if you picked up your bag, everybody in this room
250
618000
2000
maar als je je koffer hebt gepakt, heb je
10:38
has got in their pocket, or back in their room,
251
620000
2000
in je zak, of op je kamer,
10:40
something
252
622000
2000
iets
10:42
that 350 years ago,
253
624000
2000
waarvoor 350 jaar geleden
10:44
kings would have gone to war to have.
254
626000
2000
koningen ten oorlog zouden zijn getrokken.
10:47
I mean, if you can think how important --
255
629000
2000
Als je maar kunt bedenken hoe belangrijk -
10:49
If you have a GPS system and there are no satellites,
256
631000
2000
als je een gps-systeem hebt en er zijn geen satellieten,
10:51
it's not going to be much use. But, like --
257
633000
2000
heb je er niet veel aan. Maar als
10:53
but, you know, if somebody had a GPS system
258
635000
2000
iemand een gps-systeem had
10:55
in the 17th century
259
637000
3000
in de 17e eeuw
10:58
some king would have gotten together an army
260
640000
2000
zouden sommige koningen een leger hebben bijeengetrommeld
11:00
and gone to get it, you know. If that person --
261
642000
2000
om het te bemachtigen. Als die persoon -
11:02
Audience: For the teddy bear? The teddy bear?
262
644000
2000
Publiek: Voor de teddybeer? De teddybeer?
11:04
Kary Mullis: They might have done it for the teddy bear, yeah.
263
646000
2000
Kay Mullis: Ze zouden het ook hebben gedaan voor de teddybeer, ja.
11:07
But -- all of us own stuff.
264
649000
2000
Maar – we hebben allemaal spullen.
11:09
I mean, individuals own things
265
651000
2000
Ik bedoel, mensen hebben dingen
11:11
that kings would have definitely gone to war to get.
266
653000
2000
waarvoor koningen zeker ten oorlog zouden zijn getrokken.
11:13
And this is just 350 years.
267
655000
2000
En dit is slechts 350 jaar aan de gang.
11:15
Not a whole lot of people doing this stuff.
268
657000
2000
Niet veel mensen houden er zich mee bezig.
11:17
You know, the important people --
269
659000
2000
Je weet wel, de belangrijke mensen -
11:19
you can almost read about their lives,
270
661000
2000
je kunt lezen over hun leven,
11:21
about all the really important people that made advances, you know.
271
663000
3000
over al de echt belangrijke mensen die de vooruitgang hebben geholpen.
11:24
And, I mean --
272
666000
2000
En, ik bedoel -
11:26
this kind of stuff, you know, all this stuff
273
668000
3000
dit alles
11:29
came from that separation
274
671000
2000
kwam uit die afscheiding
11:31
of this little sort of thing that we do --
275
673000
3000
van dit soort kleine dingen die we doen.
11:34
now I, when I was a boy
276
676000
2000
Nu ben ik
11:36
was born sort of with this idea
277
678000
2000
een beetje geboren met dit idee
11:38
that if you want to know something --
278
680000
2000
dat als je iets wilt weten -
11:40
you know, maybe it's because my old man was gone a lot,
279
682000
2000
misschien wel omdat mijn vader veel weg was,
11:42
and my mother didn't really know much science,
280
684000
2000
en mijn moeder niet echt veel wist over wetenschap -
11:44
but I thought if you want to know something about stuff,
281
686000
2000
maar ik dacht dat als je iets wilt weten over dingen,
11:47
you do it -- you make an experiment, you know.
282
689000
2000
je een experiment moet doen.
11:49
You get -- you get, like --
283
691000
2000
Ik had een natuurlijk gevoel
11:51
I just had a natural feeling for science
284
693000
3000
voor wetenschap en het opzetten van experimenten.
11:54
and setting up experiments. I thought that was the way everybody had always thought.
285
696000
2000
Ik dacht dat dat de manier was waarop iedereen altijd had nagedacht.
11:56
I thought that anybody with any brains will do it that way.
286
698000
3000
Ik dacht dat iedereen met enig verstand het op die manier deed.
11:59
It isn't true. I mean, there's a lot of people --
287
701000
3000
Het is niet waar.
12:02
You know, I was one of those scientists that was --
288
704000
3000
Ik was een van die wetenschappers die
12:05
got into trouble the other night at dinner
289
707000
2000
de vorige nacht tijdens het diner in de problemen kwam
12:07
because of the post-modernism thing.
290
709000
2000
door dat postmodernisme-gedoe.
12:09
And I didn't mean, you know -- where is that lady?
291
711000
2000
En ik bedoel niet, je weet - waar is die dame?
12:11
Audience: Here.
292
713000
1000
Publiek: Hier.
12:12
(Laughter)
293
714000
1000
(Gelach)
12:13
KM: I mean, I didn't really think of that as an argument
294
715000
2000
KM: Ik bedoel, ik vond dat geen ruzie,
12:15
so much as just a lively discussion.
295
717000
3000
meer een soort levendige discussie.
12:18
I didn't take it personally, but --
296
720000
2000
Ik nam het niet persoonlijk op, maar -
12:21
I just -- I had -- I naively had thought,
297
723000
3000
Ik was naïef:
12:24
until this surfing experience started me into the 17th century,
298
726000
3000
totdat deze surfervaring mij naar de 17e eeuw bracht,
12:27
I'd thought that's just the way people thought,
299
729000
2000
had ik gedacht dat dat gewoon de manier was waarop mensen denken,
12:29
and everybody did, and they recognized reality
300
731000
3000
dat iedereen dat deed en dat men oog had voor de werkelijkheid
12:32
by what they could see or touch or feel or hear.
301
734000
2000
door wat ze konden zien of aanraken of voelen of horen.
12:35
At any rate, when I was a boy,
302
737000
3000
In ieder geval, toen ik een jongen was
12:40
I, like, for instance, I had this --
303
742000
2000
kreeg ik bijvoorbeeld
12:42
I got this little book from Fort Sill, Oklahoma --
304
744000
2000
dit boekje uit Fort Sill, Oklahoma.
12:44
This is about the time that George Dyson's dad
305
746000
2000
Ongeveer in de tijd dat George Dyson's vader
12:46
was starting to blow nuclear --
306
748000
2000
aan kernenergie begon te denken,
12:48
thinking about blowing up nuclear rockets and stuff.
307
750000
3000
aan nucleaire raketten en zo.
12:51
I was thinking about making my own little rockets.
308
753000
3000
Ik zat toen na te denken over het maken van mijn eigen kleine raketten.
12:54
And I knew that frogs -- little frogs --
309
756000
3000
En ik wist dat kikkers - kleine kikkers -
12:57
had aspirations of space travel,
310
759000
2000
ruimtevaartaspiraties hadden,
12:59
just like people. And I --
311
761000
2000
net als mensen. En ik -
13:01
(Laughter)
312
763000
3000
(Gelach)
13:04
I was looking for a --
313
766000
2000
Ik was op zoek naar
13:06
a propulsion system
314
768000
2000
een aandrijfsysteem
13:08
that would like, make a rocket, like,
315
770000
2000
dat als een raket
13:10
maybe about four feet high go up a couple of miles.
316
772000
2000
van misschien een meter hoog enkele kilometer omhoog kon gaan.
13:12
And, I mean, that was my sort of goal.
317
774000
3000
Dat was mijn bedoeling.
13:15
I wanted it to go out of sight and then I wanted this little parachute
318
777000
3000
Ik wilde ze zo hoog krijgen dat ik ze niet meer kon zien en dan wilde ik
13:18
to come back with the frog in it.
319
780000
3000
dat deze kleine parachute met de kikker eraan terug zou komen.
13:21
And -- I -- I --
320
783000
2000
En toen kreeg ik
13:23
I got this book from Fort Sill, Oklahoma,
321
785000
2000
dit boek uit Fort Sill, Oklahoma,
13:25
where there's a missile base.
322
787000
2000
waar er een raketbasis is.
13:27
They send it out for amateur rocketeers,
323
789000
2000
Ze stuurden het naar raketamateurs
13:30
and
324
792000
2000
en
13:32
it said in there
325
794000
2000
er stond in dat je nooit
13:34
do not ever heat a mixture of potassium perchlorate and sugar.
326
796000
3000
een mengsel van kaliumperchloraat en suiker mocht verhitten.
13:37
(Laughter)
327
799000
3000
(Gelach)
13:40
You know,
328
802000
2000
Je weet wel,
13:42
that's what you call a lead.
329
804000
2000
dat is wat je een tip noemt.
13:44
(Laughter)
330
806000
2000
(Gelach)
13:46
You sort of -- now you say, well, let's see if I can
331
808000
2000
Dan wil je natuurlijk in
13:48
get hold of some potassium chlorate and sugar, perchlorate and sugar,
332
810000
3000
het bezit komen van wat kaliumchloraat en suiker, perchloraat en suiker,
13:51
and heat it; it would be interesting to see what it is they don't want me to do,
333
813000
3000
en het verwarmen. Het zou interessant zijn om te zien wat het was dat ze niet wilden dat ik deed,
13:54
and what it is going to --
and how is it going to work.
and how is it going to work.
334
816000
2000
en hoe ging het werken.
13:56
And we didn't have --
335
818000
2000
Maar mijn moeder
13:58
like, my mother
336
820000
2000
hield
14:00
presided over the back yard
337
822000
3000
de achtertuin
14:03
from an upstairs window,
338
825000
2000
vanuit een bovenraam in de gaten.
14:05
where she would be ironing or something like that.
339
827000
2000
Ze stond daar te strijken of zoiets.
14:07
And she was usually just sort of keeping an eye on,
340
829000
2000
Ze hield ons meestal in de gaten
14:09
and if there was any puffs of smoke out there,
341
831000
2000
en als er wat rookwolkjes waren te zien,
14:11
she'd lean out and admonish us all
342
833000
2000
riep ze
14:13
not to blow our eyes out. That was her --
343
835000
2000
dat we onze ogen er niet moesten uitblazen. Dat was haar manier -
14:18
You know, that was kind of the worst thing that could happen to us.
344
840000
2000
dat was zowat het ergste dat ons kon overkomen.
14:20
That's why I thought, as long as I don't blow my eyes out ...
345
842000
1000
Daarom dacht ik, zolang ik mijn ogen er niet uitblaas ...
14:22
I may not care about the fact
346
844000
3000
hoef ik me geen zorgen te maken
14:25
that it's prohibited from heating this solution.
347
847000
2000
dat het verboden is deze oplossing te verwarmen.
14:27
I'm going to do it carefully, but I'll do it.
348
849000
2000
Ik ga het voorzichtig doen maar ik zal het doen.
14:29
It's like anything else that's prohibited:
349
851000
2000
Het was net zoals met alles wat verboden was:
14:31
you do it behind the garage.
350
853000
2000
je deed het achter de garage.
14:33
(Laughter)
351
855000
2000
(Gelach)
14:35
So, I went to the drug store
352
857000
2000
Dus ging ik naar de drogist
14:37
and I tried to buy some potassium perchlorate
353
859000
3000
en ik probeerde wat kaliumperchloraat kopen.
14:40
and it wasn't unreasonable then for a kid
354
862000
2000
Het was toen niet ongewoon voor een kind
14:42
to walk into a drug store and buy chemicals.
355
864000
3000
om bij een drogist binnen te lopen en wat chemicaliën te kopen.
14:45
Nowadays, it's no ma'am,
356
867000
2000
Vandaag de dag, is het: neen, mevrouw.
14:47
check your shoes. And like --
357
869000
2000
Controleer uw schoenen. En net als -
14:49
(Laughter)
358
871000
2000
(Gelach)
14:51
But then it wasn't -- they didn't have any, but the guy had --
359
873000
2000
Ze hadden er geen, maar de man had -
14:53
I said, what kind of salts of potassium do you have? You know.
360
875000
3000
ik vroeg welke kaliumzouten hij dan wel had.
14:56
And he had potassium nitrate.
361
878000
2000
Hij had kaliumnitraat.
14:58
And I said, that might do the same thing, whatever it is.
362
880000
3000
Ik zei, dat heeft misschien hetzelfde effect, wat ook zo is.
15:01
I'm sure it's got to do with rockets or it wouldn't be in that manual.
363
883000
3000
Ik weet zeker dat het te maken heeft met raketten, anders zou het niet in die handleiding staan.
15:04
And so I -- I did some experiments.
364
886000
2000
En dus begon ik met enkele experimenten.
15:06
You know, I started off with little tiny amounts
365
888000
2000
Ik begon met zeer kleine kleine hoeveelheden
15:08
of potassium nitrate and sugar,
366
890000
2000
kaliumnitraat en suiker.
15:10
which was readily available,
367
892000
2000
Daar was wel aan te komen.
15:12
and I mixed it in different proportions,
368
894000
2000
Ik mengde ze in verschillende verhoudingen
15:14
and I tried to light it on fire.
369
896000
2000
en probeerde dat aan te steken.
15:17
Just to see what would happen, if you mixed it together.
370
899000
2000
Gewoon om te zien wat er zou gebeuren, als je het gemengd had.
15:19
And it -- they burned.
371
901000
2000
En het brandde.
15:21
It burned kind of slow, but it made a nice smell,
372
903000
2000
Nogal traag, maar het gaf een fijne geur,
15:23
compared to other rocket fuels I had tried,
373
905000
2000
in vergelijking met andere raketbrandstoffen die ik al had geprobeerd.
15:25
that all had sulfur in them.
374
907000
2000
Die bevatten allemaal zwavel.
15:27
And, it smelt like burnt candy.
375
909000
2000
Het rook net als verbrande snoep.
15:30
And then I tried the melting business, and I melted it.
376
912000
3000
Daarna probeerde ik het te smelten.
15:33
And then it melted into a little sort of syrupy liquid, brown.
377
915000
4000
Gesmolten gaf het een soort stroperige bruine vloeistof.
15:37
And then it cooled down to a brick-hard substance,
378
919000
3000
Afgekoeld werd het hard als baksteen.
15:40
that when you lit that,
379
922000
2000
Als je dat aanstak
15:42
it went off like a bat.
380
924000
2000
ging het af als een duiveltje uit een doosje.
15:44
I mean, the little bowl of that stuff that had cooled down --
381
926000
2000
De kleine schaal met dat afgekoelde spul
15:46
you'd light it, and it would just start dancing around the yard.
382
928000
2000
stak je aan. Ze danste over het erf.
15:48
And I said, there
383
930000
2000
En ik zei: nu heb
15:50
is a way to get a frog up to where he wants to go.
384
932000
3000
ik een manier om die kikker te laten gaan waar hij naartoe wil.
15:53
(Laughter)
385
935000
1000
(Gelach)
15:54
So I started developing --
386
936000
3000
Dus begon ik met de ontwikkeling -
15:57
you know, George's dad had a lot of help. I just had my brother.
387
939000
2000
je weet wel, Georges vader had veel hulp. Ik had alleen mijn broer.
16:00
But I -- it took me about -- it took me about,
388
942000
3000
Maar ik - het kostte me
16:03
I'd say, six months
389
945000
2000
zo’n zes maanden
16:05
to finally figure out all the little things.
390
947000
2000
om alle details uit te werken.
16:07
There's a lot of little things involved
391
949000
2000
Er komen veel details aan te pas
16:09
in making a rocket that it will actually work,
392
951000
2000
om een raket te maken die werkt,
16:11
even after you have the fuel.
393
953000
2000
zelfs als je de brandstof al hebt.
16:13
But you do it, by -- what I just--
394
955000
2000
Maar je doet het door
16:15
you know, you do experiments,
395
957000
2000
experimenteren
16:17
and you write down things sometimes,
396
959000
1000
en je schrijft af en toe wat op,
16:18
you make observations, you know.
397
960000
2000
je doet waarnemingen.
16:20
And then you slowly build up a theory
398
962000
2000
En dan moet je langzaam een theorie opbouwen
16:22
of how this stuff works.
399
964000
2000
van hoe dit spul werkt.
16:24
And it was -- I was following all the rules.
400
966000
2000
Ik volgde alle regels.
16:26
I didn't know what the rules were,
401
968000
2000
Ik wist niet eens wat die regels waren.
16:28
I'm a natural born scientist, I guess,
402
970000
2000
Ik ben een geboren wetenschapper, denk ik,
16:30
or some kind of a throwback to the 17th century, whatever.
403
972000
3000
of een soort terugval naar de 17e eeuw, wat dan ook.
16:33
But at any rate, we finally did
404
975000
4000
Maar in ieder geval kregen we uiteindelijk toch
16:37
have a device that would reproduceably
405
979000
2000
een apparaat dat
16:39
put a frog out of sight
406
981000
2000
een kikker reproduceerbaar omhoog kon sturen
16:41
and get him back alive.
407
983000
2000
en hem levend terugkrijgen.
16:43
And we had not --
408
985000
2000
We waren er niet eens
16:45
I mean, we weren't frightened by it.
409
987000
3000
bang voor.
16:48
We should have been, because it made a lot of smoke
410
990000
2000
We hadden het moeten zijn, want het maakte veel rook
16:50
and it made a lot of noise,
411
992000
2000
en veel lawaai.
16:52
and it was powerful, you know.
412
994000
2000
Het was krachtig, weet je.
16:54
And once in a while, they would blow up.
413
996000
2000
En om de zoveel keren ontplofte het.
16:56
But I wasn't worried, by the way,
414
998000
2000
Maar ik was niet ongerust
16:58
about, you know,
415
1000000
2000
dat de explosie
17:00
the explosion causing the destruction of the planet.
416
1002000
2000
de vernietiging van de planeet zou veroorzaken.
17:02
I hadn't heard about the 10 ways
417
1004000
2000
Ik had niet gehoord over de 10 dingen
17:04
that we should be afraid of the --
418
1006000
2000
waar we bang van moeten zijn -
17:06
By the way,
419
1008000
2000
Overigens
17:08
I could have thought,
420
1010000
2000
zou ik er dan
17:10
I'd better not do this because
421
1012000
2000
misschien hebben van afgezien, want
17:12
they say not to, you know.
422
1014000
2000
ze zegden van het niet te doen.
17:14
And I'd better get permission
from the government.
from the government.
423
1016000
2000
En dat ik maar beter toestemming zou krijgen van de overheid.
17:16
If I'd have waited around for that,
424
1018000
2000
Als ik daarop had moeten wachten,
17:18
I would have never -- the frog would have died, you know.
425
1020000
3000
zou ik nooit - de kikker zou zijn overleden..
17:22
At any rate, I bring it up because it's a good story,
426
1024000
3000
Ik vertel het omdat het een goed verhaal is,
17:25
and he said, tell personal things, you know, and that's a personal --
427
1027000
2000
en hij zei: vertel persoonlijke dingen en dit is een persoonlijk ding.
17:27
I was going to tell you about the first night that I met my wife,
428
1029000
2000
Ik wilde je vertellen over de eerste nacht dat ik mijn vrouw leerde kennen,
17:30
but that would be too personal, wouldn't it.
429
1032000
2000
maar dat zou te persoonlijk worden, toch?
17:33
So, so I've got something else that's not personal.
430
1035000
2000
Dus ik heb iets anders dat niet persoonlijk is.
17:35
But that ... process is what I think of as science,
431
1037000
3000
Maar dat ... proces is wat ik zie als wetenschap,
17:38
see, where you start with some idea,
432
1040000
3000
waar je begint met een idee
17:41
and then instead of, like, looking up,
433
1043000
2000
en dan in plaats van
17:44
every authority that you've ever heard of
434
1046000
2000
elke autoriteit waar je ooit van hebt gehoord, op te zoeken -
17:46
I -- sometimes you do that,
435
1048000
2000
soms doe je dat,
17:48
if you're going to write a paper later,
436
1050000
2000
als je er later een paper over gaat schrijven,
17:50
you want to figure out who else has worked on it.
437
1052000
2000
wil je uitzoeken wie er nog heeft aan gewerkt.
17:52
But in the actual process, you get an idea --
438
1054000
2000
Maar in het werkelijke proces krijg je een idee -
17:54
like, when I got the idea one night
439
1056000
2000
zoals toen ik een nacht op het idee kwam
17:56
that I could amplify DNA with two oligonucleotides,
440
1058000
3000
dat ik DNA kon vermeerderen met twee oligonucleotiden
17:59
and I could make lots of copies of some little piece of DNA,
441
1061000
2000
en ik heel veel kopieën van een stukje DNA kon maken.
18:02
you know, the thinking for that
442
1064000
2000
Het denkproces
18:04
was about 20 minutes while I was driving my car,
443
1066000
3000
duurde ongeveer 20 minuten, terwijl ik autoreed,
18:08
and then instead of going -- I went back and I did talk to people about it,
444
1070000
3000
en dan, in plaats van weg te gaan - kwam ik terug om er met mensen over te praten,
18:11
but if I'd listened to what I heard from all my friends who were molecular biologists --
445
1073000
2000
maar als ik geluisterd had naar wat ik hoorde van al mijn vrienden die moleculair biologen waren -
18:16
I would have abandoned it.
446
1078000
2000
had ik het laten schieten.
18:18
You know, if I had gone back looking for an authority figure
447
1080000
2000
Als ik toen een autoriteit zou hebben geraadpleegd
18:20
who could tell me if it would work or not,
448
1082000
2000
om mij te vertellen of het zou werken of niet,
18:22
he would have said, no, it probably won't.
449
1084000
2000
zou hij hebben gezegd: nee, waarschijnlijk niet.
18:24
Because the results of it were so spectacular
450
1086000
3000
Omdat de resultaten zo spectaculair zouden zijn
18:28
that if it worked it was going to change everybody's goddamn way of doing molecular biology.
451
1090000
3000
dat als het werkte, het ieders verdomde manier om aan moleculaire biologie te doen, zou veranderen.
18:31
Nobody wants a chemist to come in
452
1093000
2000
Niemand wil dat een chemicus
18:33
and poke around in their stuff like that and change things.
453
1095000
3000
zijn neus in zijn zaken komt steken en dingen komt veranderen.
18:36
But if you go to authority, and you always don't --
454
1098000
2000
Maar van een autoriteit
18:38
you don't always get the right answer, see.
455
1100000
2000
krijg je niet altijd het juiste antwoord, zie je.
18:40
But I knew, you'd go into the lab
456
1102000
2000
Ik wist dat je naar het lab moest gaan
18:42
and you'd try to make it work yourself. And then you're the authority,
457
1104000
2000
om te proberen om het zelf uit te werken. Dan ben jij de autoriteit,
18:44
and you can say, I know it works,
458
1106000
2000
en kan je zeggen: ik weet dat het werkt,
18:46
because right there in that tube
459
1108000
2000
want daar in die buis
18:48
is where it happened,
460
1110000
2000
is het gebeurd,
18:50
and here, on this gel, there's a little band there
461
1112000
2000
en hier op deze gel zit een kleine streep waarvan
18:52
that I know that's DNA, and that's the DNA I wanted to amplify,
462
1114000
3000
ik weet dat het DNA is en dat is het DNA dat ik wilde vermeerderen.
18:55
so there!
So it does work.
So it does work.
463
1117000
2000
Ziezo! Het werkt.
18:57
You know, that's how you do science.
464
1119000
2000
Zo doe je aan wetenschap.
18:59
And then you say, well, what can make it work better?
465
1121000
2000
En dan zeg je, nou, wat kan het beter laten werken?
19:01
And then you figure out better and better ways to do it.
466
1123000
2000
En dan moet je naar betere manieren zoeken om dat te doen.
19:03
But you always work from, from like, facts
467
1125000
2000
Maar je gaat altijd uit van feiten
19:05
that you have made available to you
468
1127000
3000
die je beschikbaar hebt gemaakt
19:08
by doing experiments: things that you could do on a stage.
469
1130000
2000
door experimenten te doen: dingen die je zou kunnen doen op een podium.
19:10
And no tricky shit behind the thing. I mean, it's all --
470
1132000
3000
En geen gefoefel. Ik bedoel, het is allemaal -
19:13
you've got to be very honest
471
1135000
2000
je moet heel eerlijk zijn
19:15
with what you're doing if it really is going to work.
472
1137000
2000
met wat je doet als het echt moet werken.
19:17
I mean, you can't make up results,
473
1139000
2000
Je mag geen resultaten verzinnen
19:19
and then do another experiment based on that one.
474
1141000
2000
en daarop een ander experiment baseren.
19:21
So you have to be honest.
475
1143000
2000
Je moet eerlijk zijn.
19:23
And I'm basically honest.
476
1145000
2000
En ik ben in feite eerlijk.
19:25
I have a fairly bad memory, and dishonesty would always get me in trouble,
477
1147000
3000
Ik heb een vrij slecht geheugen en oneerlijkheid zou mij altijd in de problemen brengen.
19:28
if I, like -- so I've just sort of been naturally honest
478
1150000
2000
Dus ben ik van nature eerlijk
19:30
and naturally inquisitive,
479
1152000
2000
en nieuwsgierig.
19:33
and that sort of leads to that kind of science.
480
1155000
2000
Dat leidt tot dat soort wetenschap.
19:35
Now, let's see ...
481
1157000
2000
Laten we nu eens zien ...
19:37
I've got another five minutes, right?
482
1159000
3000
Ik heb nog vijf minuten, toch?
19:40
OK. All scientists aren't like that.
483
1162000
3000
Oké. Niet alle wetenschappers zijn zo.
19:44
You know -- and there is a lot --
484
1166000
2000
Jullie weten - en er zijn er veel -
19:46
(Laughter)
485
1168000
2000
(Gelach)
19:48
There is a lot -- a lot has been going on since
486
1170000
2000
Er is veel, heel veel gebeurd sinds
19:50
Isaac Newton and all that stuff happened.
487
1172000
3000
Isaac Newton.
19:53
One of the things that happened right around World War II
488
1175000
2000
Een van de dingen die gebeurde rond de Tweede Wereldoorlog
19:55
in that same time period before,
489
1177000
2000
in de periode ervoor,
19:57
and as sure as hell afterwards,
490
1179000
2000
maar zeker daarna,
19:59
government got -- realized that scientists aren't strange dudes
491
1181000
3000
is dat de overheid zich realiseerde dat wetenschappers geen rare snuiters waren,
20:02
that, you know, hide in ivory towers
492
1184000
3000
die zich wegsteken in ivoren torens
20:05
and do ridiculous things with test tube.
493
1187000
3000
en belachelijke dingen doen met reageerbuizen.
20:08
Scientists, you know, made World War II
494
1190000
2000
Wetenschappers maakten de Tweede Wereldoorlog
20:10
as we know it quite possible.
495
1192000
2000
zoals wij die kennen, mogelijk.
20:12
They made faster things.
496
1194000
2000
Ze maakten snellere dingen.
20:15
They made bigger guns to shoot them down with.
497
1197000
3000
Maar ook de grotere kanonnen om ze mee neer te schieten.
20:18
You know, they made drugs to give the pilots
498
1200000
3000
Ze maakten medicijnen om de gewonde piloten
20:21
if they were broken up in the process.
499
1203000
3000
weer op te lappen.
20:24
They made all kinds of -- and then finally one giant bomb
500
1206000
3000
Ze maakten van alles - en dan eindelijk een gigantische bom
20:27
to end the whole thing, right?
501
1209000
2000
om de hele zaak te beëindigen, toch?
20:29
And everybody stepped back a little and said, you know,
502
1211000
2000
Iedereen dacht daar een beetje over na en zei:
20:31
we ought to invest in this shit,
503
1213000
2000
we moeten in dat spul investeren,
20:33
because whoever has got the most of these people
504
1215000
3000
want wie het meest van dit soort mensen aan het werk heeft
20:36
working in the places is going to have a dominant position,
505
1218000
3000
gaat een dominante positie hebben,
20:39
at least in the military, and probably in all kind of economic ways.
506
1221000
3000
althans in het leger en waarschijnlijk op allerlei economische gebieden.
20:42
And they got involved in it, and the scientific
507
1224000
2000
Ze gingen ervoor en het wetenschappelijke
20:44
and industrial establishment was born,
508
1226000
2000
en industriële bedrijf was geboren.
20:46
and out of that came a lot of scientists
509
1228000
2000
Veel wetenschappers kwamen erbij
20:48
who were in there for the money, you know,
510
1230000
3000
voor het geld
20:51
because it was suddenly available.
511
1233000
2000
want ineens was het er.
20:53
And they weren't the curious little boys
512
1235000
2000
Dat waren niet de nieuwsgierige kleine jongens
20:55
that liked to put frogs up in the air.
513
1237000
2000
die graag kikkers in de lucht schoten.
20:57
They were the same people that later went in to medical school, you know,
514
1239000
3000
Het waren dezelfde mensen die later geneeskunde studeerden omdat daar geld in zat.
21:00
because there was money in it, you know. I mean, later, then they all got into business --
515
1242000
3000
Later vond je die allemaal terug in het bedrijfsleven -
21:03
I mean, there are waves of -- going into your high school,
516
1245000
3000
ik bedoel, vroeger ging je naar de middelbare school
21:06
person saying, you want to be rich, you know, be a scientist. You know, not anymore.
517
1248000
3000
om wetenschapper te worden. Nu niet meer.
21:09
You want to be rich, you be a businessman.
518
1251000
2000
Nu wil je rijk worden, een zakenman.
21:11
But a lot of people got in it for the money and the power and the travel.
519
1253000
3000
Een heleboel mensen stapten erin voor het geld, de macht en het reizen.
21:14
That's back when travel was easy.
520
1256000
3000
Toen reizen nog makkelijk was.
21:18
And those people don't think --
521
1260000
2000
En die mensen denken niet -
21:20
they don't --
522
1262000
2000
Ze hebben geen -
21:22
they don't always tell you the truth, you know.
523
1264000
2000
ze vertellen je niet altijd de waarheid.
21:24
There is nothing in their contract, in fact,
524
1266000
2000
Er staat in feite niets in hun contract
21:26
that makes it to their advantage always,
525
1268000
2000
waardoor het altijd in hun voordeel is
21:28
to tell you the truth.
526
1270000
2000
om je de waarheid vertellen.
21:30
And the people I'm talking about are people that like --
527
1272000
3000
De mensen waar ik het over heb, zijn mensen die graag -
21:33
they say that they're a member of the committee
528
1275000
3000
zeggen dat ze lid zijn van een commissie
21:36
called, say, the Inter-Governmental Panel on Climate Change.
529
1278000
4000
genre het Intergouvernementele Panel over Klimaatverandering.
21:40
And they -- and they have these big meetings where they try to figure out
530
1282000
3000
Ze houden van die grote bijeenkomsten, waar ze proberen te achterhalen
21:44
how we're going to -- how we're going to continually prove
531
1286000
2000
hoe ze voortdurend gaan bewijzen
21:46
that the planet is getting warmer,
532
1288000
3000
dat de planeet warmer wordt.
21:49
when that's actually contrary to most people's sensations.
533
1291000
3000
Terwijl de meeste mensen dat niet zo aanvoelen.
21:52
I mean, if you actually measure
534
1294000
2000
Ik bedoel, als je
21:54
the temperature over a period --
535
1296000
2000
de temperatuur gedurende een periode zou meten -
21:56
I mean, the temperature has been measured now
536
1298000
2000
De temperatuur wordt sedert
21:58
pretty carefully for about 50, 60 years --
537
1300000
3000
ongeveer 50, 60 jaar behoorlijk goed gemeten -
22:01
longer than that it's been measured,
538
1303000
2000
zelfs langer dan dat,
22:03
but in really nice, precise ways,
539
1305000
2000
maar vanaf toen op een echt precieze manier,
22:05
and records have been kept for 50 or 60 years,
540
1307000
3000
en we hebben metingen voor 50 of 60 jaar.
22:08
and in fact, the temperature hadn't really gone up.
541
1310000
2000
In feite is de temperatuur niet echt gestegen.
22:10
It's like, the average temperature
542
1312000
2000
Het lijkt alsof de gemiddelde temperatuur
22:12
has gone up a tiny little bit,
543
1314000
2000
een klein beetje omhoog is gegaan,
22:14
because the nighttime temperatures
544
1316000
3000
omdat de temperaturen 's nachts
22:17
at the weather stations have come up just a little bit.
545
1319000
2000
op de weerstations een klein beetje gestegen zijn.
22:19
But there's a good explanation for that.
546
1321000
2000
Maar daar is een goede verklaring voor.
22:21
And it's that the weather stations are all built outside of town,
547
1323000
3000
Het is omdat de weerstations buiten de stad werden gebouwd,
22:24
where the airport was, and now
548
1326000
2000
waar de luchthaven was.
22:26
the town's moved out there, there's concrete all around
549
1328000
2000
Nu is de stad daarheen verschoven. Er is overal beton.
22:28
and they call it the skyline effect.
550
1330000
2000
Ze noemen het het skyline-effect.
22:30
And most responsible people
551
1332000
2000
De meeste verantwoordelijke mensen
22:32
that measure temperatures realize
552
1334000
2000
die temperaturen meten, realiseren zich
22:34
you have to shield your measuring device from that.
553
1336000
2000
dat je je meettoestel daarvan moet afschermen.
22:36
And even then, you know,
554
1338000
3000
Omdat de gebouwen
22:39
because the buildings get warm in the daytime,
555
1341000
1000
tijdens de dag opwarmen
22:40
and they keep it a little warmer at night.
556
1342000
2000
en het 's nachts een beetje warmer houden.
22:42
So the temperature has been, sort of, inching up.
557
1344000
2000
Dus kruipt de temperatuur langzaam omhoog.
22:44
It should have been. But not a lot. Not like, you know --
558
1346000
3000
Dat moest. Maar niet veel. Niet zoals, je weet wel -
22:47
the first guy -- the first guy that got the idea
559
1349000
2000
De eerste man - de eerste man die het idee kreeg
22:49
that we're going to fry ourselves here,
560
1351000
2000
dat we hier zouden gaan bakken.
22:51
actually, he didn't think of it that way.
561
1353000
2000
Eigenlijk dacht hij niet op die manier.
22:53
His name was Sven Arrhenius. He was Swedish, and he said,
562
1355000
3000
Zijn naam was Svante Arrhenius. Hij was een Zweed en hij zei:
22:56
if you double the CO2 level in the atmosphere,
563
1358000
3000
als je het CO2-niveau in de atmosfeer verdubbelt -
22:59
which he thought might -- this is in 1900 --
564
1361000
2000
hij dacht dat dat zou kunnen, dat was in 1900 -
23:02
the temperature ought to go up about 5.5 degrees, he calculated.
565
1364000
3000
dan berekende hij dat de temperatuur met ongeveer 5,5 graden zou moeten stijgen.
23:05
He was thinking of the earth as, kind of like,
566
1367000
2000
Hij dacht aan de aarde als
23:07
you know, like a completely insulated thing
567
1369000
3000
een volledig geïsoleerd ding
23:10
with no stuff in it, really,
568
1372000
2000
met niets erin.
23:12
just energy coming down, energy leaving.
569
1374000
2000
Alleen maar energie erin, energie eruit.
23:14
And so he came up with this theory,
570
1376000
2000
En zo kwam hij op deze theorie.
23:16
and he said, this will be cool,
571
1378000
2000
Maar hij zei dat dat prima zou zijn
23:18
because it'll be a longer growing season in Sweden,
572
1380000
3000
want Zweden zou een langer groeiseizoen kennen,
23:21
you know, and the surfers liked it,
573
1383000
2000
en ook de surfers vonden het leuk.
23:23
the surfers thought, that's a cool idea,
574
1385000
2000
Ze vonden het een cool idee,
23:25
because it's pretty cold in the ocean sometimes, and --
575
1387000
3000
want het is soms behoorlijk koud op de oceaan, en -
23:28
but a lot of other people later on
576
1390000
2000
maar een heleboel andere mensen
23:30
started thinking it would be bad, you know.
577
1392000
2000
begonnen later te denken dat het slecht zou zijn.
23:33
But nobody actually demonstrated it, right?
578
1395000
2000
Maar niemand heeft het eigenlijk bewezen.
23:35
I mean, the temperature as measured --
579
1397000
2000
De gemeten temperatuur -
23:37
and you can find this on our wonderful Internet,
580
1399000
2000
je vindt dit op ons prachtige Internet,
23:39
you just go and look for all NASAs records,
581
1401000
3000
je zoekt gewoon naar alle NASA-verslagen,
23:42
and all the Weather Bureau's records,
582
1404000
2000
en al die van het weerberichtenbureau.
23:44
and you'll look at it yourself, and you'll see, the temperature has just --
583
1406000
3000
Je zult het zelf zien:
23:47
the nighttime temperature measured on the surface of the planet
584
1409000
3000
de nachttemperatuur gemeten aan het oppervlak van de planeet
23:50
has gone up a tiny little bit.
585
1412000
2000
is een klein beetje omhoog gegaan.
23:52
So if you just average that and the daytime temperature, it looks like it went up
586
1414000
2000
Als je die en de temperatuur overdag uitmiddelt, dan het lijkt alsof die
23:54
about .7 degrees in this century.
587
1416000
3000
deze eeuw met ongeveer 0,7 graden omhoogging.
23:57
But in fact, it was just coming up --
588
1419000
2000
Maar in feite was dat gewoon
23:59
it was the nighttime; the daytime temperatures didn't go up.
589
1421000
2000
‘s nachts, de temperaturen overdag gingen niet omhoog.
24:01
So -- and Arrhenius' theory --
590
1423000
3000
Volgens de theorie van Arrhenius
24:04
and all the global warmers think --
591
1426000
2000
en van al de wereldwijde opwarmers
24:06
they would say, yeah, it should go up in the daytime, too,
592
1428000
2000
zou hij ook overdag moeten stijgen
24:08
if it's the greenhouse effect.
593
1430000
2000
als het broeikaseffect de oorzaak was.
24:10
Now, people like things that have, like, names like that,
594
1432000
3000
Nu houden mensen van dingen met zulke namen.
24:13
that they can envision it, right? I mean --
595
1435000
3000
Ze kunnen het zich dan voorstellen, toch?
24:16
but people don't like things like this, so -- most -- I mean,
596
1438000
2000
Maar mensen houden niet van dit soort dingen. De meesten
24:18
you don't get all excited about things
597
1440000
2000
raken helemaal niet opgewonden over dingen
24:21
like the actual evidence, you know,
598
1443000
2000
zoals echt bewijsmateriaal.
24:23
which would be evidence for strengthening
599
1445000
2000
Dat zou bewijs zijn voor het versterken
24:25
of the tropical circulation in the 1990s.
600
1447000
3000
van de tropische circulatie in de jaren '90.
24:28
It's a paper that came out in February,
601
1450000
2000
Het is een in februari gepubliceerde paper
24:30
and most of you probably hadn't heard about it.
602
1452000
3000
en de meesten van jullie hebben er waarschijnlijk nog niet over gehoord.
24:33
"Evidence for Large Decadal Variability
603
1455000
2000
"Bewijs voor Grote Tienjarige Variabiliteit
24:35
in the Tropical Mean Radiative Energy Budget."
604
1457000
3000
in het Tropisch Gemiddeld Stralingsenergiebudget."
24:39
Excuse me. Those papers were published by NASA,
605
1461000
3000
Pardon. Die papers werden gepubliceerd door NASA,
24:42
and some scientists at Columbia, and Viliki
606
1464000
2000
en sommige wetenschappers aan de universiteit van Columbia, en Viliki
24:44
and a whole bunch of people, Princeton.
607
1466000
3000
en een hele hoop mensen, Princeton.
24:47
And those two papers came out in Science Magazine,
608
1469000
3000
Die twee papers verschenen in Science Magazine,
24:50
February the first,
609
1472000
2000
het eerste in februari,
24:52
and these -- the conclusion in both of these papers,
610
1474000
3000
en dit - de conclusie van beide papers.
24:55
and in also the Science editor's, like,
611
1477000
3000
Ook in de beschrijvingen van deze papers in
24:58
descriptions of these papers, for, you know,
612
1480000
2000
Science Editor, voor
25:00
for the quickie,
613
1482000
2000
als je het vlug-vlug wil doornemen.
25:02
is that our theories about global warming
614
1484000
2000
Ze laten zien dat onze theorieën over opwarming van de aarde
25:04
are completely wrong. I mean,
615
1486000
2000
het helemaal mis hebben.
25:06
what these guys were doing,
616
1488000
2000
Wat deze jongens aan het doen waren,
25:08
and this is what -- the NASA people have been saying this for a long time.
617
1490000
3000
en dit is het - de NASA-mensen zeggen dit al langer.
25:11
They say, if you measure the temperature of the atmosphere, it isn't going up --
618
1493000
3000
Ze zeggen: als je de temperatuur van de atmosfeer meet, gaat hij niet omhoog -
25:14
it's not going up at all. We've doing it very carefully now for 20 years,
619
1496000
3000
helemaal niet. We doen het nu al 20 jaar heel goed,
25:17
from satellites, and it isn't going up.
620
1499000
3000
met satellieten, en ze gaat niet omhoog.
25:20
And in this paper, they show something much more striking,
621
1502000
3000
In deze paper laten zij iets veel opvallenders zien.
25:23
and that was that they did what they call a radiation --
622
1505000
3000
Ze noemen het een 'uitstraling'.
25:26
and I'm not going to go into the details of it, actually it's quite complicated,
623
1508000
3000
Ik ga niet ingaan op de details, eigenlijk is het vrij ingewikkeld,
25:29
but it isn't as complicated as they might make you think it is
624
1511000
3000
maar het is niet zo ingewikkeld als ze het je zouden willen laten geloven
25:32
by the words they use in those papers. If you really get down to it, they say,
625
1514000
3000
door de woorden die ze gebruiken in die papers. Als je het echt uitpluist, zeggen ze,
25:35
the sun puts out a certain amount of energy --
626
1517000
2000
dan geeft de zon een bepaalde hoeveelheid energie af
25:37
we know how much that is --
627
1519000
2000
- we weten hoeveel dat is -
25:39
it falls on the earth, the earth gives back a certain amount.
628
1521000
2000
ze valt op de aarde, de aarde straalt dan weer een bepaalde hoeveelheid terug uit.
25:41
When it gets warm it generates --
629
1523000
3000
Als ze opwarmt, gaat ze genereren -
25:44
it makes redder energy -- I mean, like infra-red,
630
1526000
3000
Ze maakt rodere energie - net als infrarood,
25:47
like something that's warm gives off infra-red.
631
1529000
3000
als iets dat warm is, infrarood afgeeft.
25:50
The whole business of the global warming --
632
1532000
2000
Het gehele gedoe van de opwarming van de aarde -
25:52
trash, really,
633
1534000
2000
is rommel, echt,
25:54
is that -- if the -- if there's too much CO2 in the atmosphere,
634
1536000
3000
is dat als er te veel CO2 in de atmosfeer is,
25:57
the heat that's trying to escape
635
1539000
2000
de warmte die probeert te ontsnappen
25:59
won't be able to get out. But the heat coming from the sun,
636
1541000
3000
niet in staat zal zijn om eruit te geraken. Maar de warmte afkomstig van de zon,
26:02
which is mostly down in the -- it's like 350 nanometers,
637
1544000
3000
die meestal rond de 350 nanometer is,
26:05
which is where it's centered -- that goes right through CO2.
638
1547000
3000
gaat dwars door CO2.
26:08
So you still get heated, but you don't dissipate any.
639
1550000
2000
Zodat je nog steeds verhit wordt, maar er geen afvoert.
26:10
Well, these guys measured all of those things.
640
1552000
2000
Nou, deze jongens hebben al die dingen gemeten.
26:12
I mean, you can talk about that stuff,
641
1554000
2000
Je kunt over dat soort dingen praten,
26:14
and you can write these large reports, and you can get government money to do it,
642
1556000
3000
je kunt grote rapporten schrijven en je kan van de overheid geld krijgen om het te doen,
26:17
but these -- they actually measured it,
643
1559000
3000
maar zij hebben het werkelijk gemeten,
26:20
and it turns out that in the last 10 years --
644
1562000
2000
en het blijkt dat in de laatste 10 jaar -
26:22
that's why they say "decadal" there --
645
1564000
2000
dat is waarom ze 'tienjarige' zeggen -
26:24
that the energy -- that the level
646
1566000
3000
de energie - het niveau
26:27
of what they call "imbalance"
647
1569000
2000
van wat zij 'onevenwicht' noemen -
26:29
has been way the hell over what was expected.
648
1571000
3000
veel hoger was dan wat werd verwacht.
26:32
Like, the amount of imbalance --
649
1574000
3000
Bij die mate van onevenwicht -
26:35
meaning, heat's coming in and it's not going out
650
1577000
3000
in de betekenis van de warmte die binnen komt en niet terug uitgaat -
26:38
that you would get from having double the CO2,
651
1580000
2000
die je zou krijgen van het verdubbelen van de CO2,
26:40
which we're not anywhere near that, by the way.
652
1582000
3000
komen we nog lang niet in de buurt.
26:43
But if we did, in 2025 or something,
653
1585000
2000
Maar als dat zo zou zijn, in 2025 of zo,
26:45
have double the CO2 as we had in 1900,
654
1587000
3000
en we dubbel zoveel CO2 zouden hebben als in 1900,
26:48
they say it would be increase the energy budget
655
1590000
2000
zeggen ze dat dat de energiebegroting zou verhogen
26:50
by about -- in other words,
656
1592000
3000
met ongeveer
26:53
one watt per square centimeter more
657
1595000
2000
één watt per vierkante centimeter
26:55
would be coming in than going out.
658
1597000
2000
dat meer zou binnenkomen dan uitgaan.
26:57
So the planet should get warmer.
659
1599000
3000
Dus zou de planeet opwarmen.
27:00
Well, they found out in this study -- these two studies
660
1602000
2000
Ze vonden in deze studie - deze twee studies
27:02
by two different teams --
661
1604000
2000
door twee verschillende teams -
27:04
that five and a half watts
662
1606000
2000
dat in 1998, 1999 vijf en een half watt
27:06
per square meter
663
1608000
2000
per vierkante meter
27:08
had been coming in from 1998, 1999,
664
1610000
3000
binnenkwam
27:11
and the place didn't get warmer.
665
1613000
2000
en het niet warmer werd.
27:13
So the theory's kaput -- it's nothing.
666
1615000
2000
Dus: theorie naar de vaantjes.
27:15
These papers should have been called,
667
1617000
2000
Deze documenten zouden
27:17
"The End to the Global Warming Fiasco," you know.
668
1619000
3000
"Het Einde van het Mondiale Opwarmingfiasco” genoemd moeten worden.
27:20
They're concerned,
669
1622000
2000
Ze zitten ermee in
27:22
and you can tell they have very guarded conclusions in these papers,
670
1624000
3000
en je kunt zien dat ze in deze documenten zeer voorzichtige conclusies trekken.
27:25
because they're talking about big laboratories
671
1627000
2000
Het gaat hier over grote laboratoria
27:27
that are funded by lots of money
672
1629000
2000
die met veel geld worden gefinancierd
27:29
and by scared people.
673
1631000
2000
door bange mensen.
27:31
You know, if they said, you know what?
674
1633000
2000
Stel dat ze zeiden:
27:33
There isn't a problem with global warming any longer,
675
1635000
2000
er is geen probleem met de opwarming van de aarde meer,
27:35
so we can -- you know, they're funding.
676
1637000
2000
dus we kunnen - je weet wel dat zij financieren.
27:37
And if you start a grant request with something like that,
677
1639000
2000
Als dat de inleiding is van je subsidieaanvraag,
27:40
and say, global warming obviously hadn't happened ...
678
1642000
2000
dat de opwarming van de aarde duidelijk niet gebeurt ...
27:42
if they -- if they -- if they actually -- if they actually said that,
679
1644000
2000
Als ze dat daadwerkelijk zouden zeggen...
27:44
I'm getting out.
680
1646000
2000
Ik ga er vandoor.
27:46
(Laughter)
681
1648000
3000
(Gelach)
27:49
I'll stand up too, and --
682
1651000
2000
Ik zal maar opstaan, en -
27:51
(Laughter)
683
1653000
2000
(Gelach)
27:53
(Applause)
684
1655000
3000
(Applaus)
27:56
They have to say that.
685
1658000
2000
Ze moeten dat zeggen.
27:58
They had to be very cautious.
686
1660000
2000
Ze moesten heel voorzichtig zijn.
28:00
But what I'm saying is, you can be delighted,
687
1662000
2000
Maar ik zeg: je kunt blij zijn,
28:02
because the editor of Science, who is no dummy,
688
1664000
3000
omdat de redacteur van Science, die niet dom is,
28:05
and both of these fairly professional --
689
1667000
3000
en beide redelijk professionele,
28:08
really professional teams, have really come to the same conclusion
690
1670000
3000
echt professionele teams, echt tot dezelfde conclusie zijn gekomen.
28:11
and in the bottom lines in their papers
691
1673000
2000
Aan het einde van hun papers zeggen ze:
28:13
they have to say, what this means is, that what we've been thinking,
692
1675000
2000
wat dit betekent is, dat wat we hebben gedacht,
28:16
was the global circulation model that we predict
693
1678000
2000
dat het wereldwijde circulatiemodel dat we voorspellen
28:18
that the earth is going to get overheated
694
1680000
2000
dat de aarde oververhit gaat worden,
28:20
that it's all wrong. It's wrong by a large factor.
695
1682000
3000
helemaal verkeerd is. Het zit ernaast met een grote factor.
28:23
It's not by a small one. They just --
696
1685000
3000
Niet met een kleine. Ze hebben
28:26
they just misinterpreted the fact that the earth --
697
1688000
3000
gewoon verkeerd begrepen dat er op de aarde
28:29
there's obviously some mechanisms going on
698
1691000
2000
duidelijk een aantal mechanismen werkzaam zijn
28:31
that nobody knew about,
699
1693000
2000
waarvan niemand afwist,
28:33
because the heat's coming in and it isn't getting warmer.
700
1695000
2000
omdat de warmte binnenkomt en het niet warmer werd.
28:35
So the planet is a pretty amazing thing, you know,
701
1697000
3000
De planeet is een zeer wonderlijk ding, weet je,
28:38
it's big and horrible -- and big and wonderful,
702
1700000
2000
ze is groot en verschrikkelijk - en groot en prachtig,
28:40
and it does all kinds of things we don't know anything about.
703
1702000
3000
en doet allerlei dingen waar we niets over weten.
28:43
So I mean, the reason I put those things all together,
704
1705000
2000
De reden waarom ik al die dingen samenbreng,
28:45
OK, here's the way you're supposed to do science --
705
1707000
2000
Oké, hier is de manier waarop je aan wetenschap moet doen -
28:47
some science is done for other reasons, and just curiosity.
706
1709000
3000
bepaalde wetenschap wordt gedaan om andere redenen en gewoon uit nieuwsgierigheid.
28:50
And there's a lot of things like global warming,
707
1712000
2000
Er zijn een heleboel dingen, zoals opwarming van de aarde,
28:52
and ozone hole and you know,
708
1714000
2000
het ozongat,
28:54
a whole bunch of scientific public issues,
709
1716000
2000
een heleboel wetenschappelijke openbare kwesties,
28:56
that if you're interested in them,
710
1718000
2000
waar je, als je erin geïnteresseerd bent,
28:58
then you have to get down the details, and read the papers called,
711
1720000
3000
je moet bezighouden met de details en papers zoals
29:01
"Large Decadal Variability in the ... "
712
1723000
2000
"Grote Tienjarige Variabiliteit in de ..." moet lezen.
29:03
You have to figure out what all those words mean.
713
1725000
2000
Je moet uitzoeken wat al die woorden betekenen.
29:05
And if you just listen to the guys
714
1727000
2000
Als je alleen maar luistert naar de jongens
29:07
who are hyping those issues, and making a lot of money out of it,
715
1729000
3000
die deze punten opschroeven en er een hoop geld mee verdienen,
29:10
you'll be misinformed, and you'll be worrying about the wrong things.
716
1732000
3000
zal je verkeerd geïnformeerd worden. Je zult je zorgen gaan maken over de verkeerde dingen.
29:13
Remember the 10 things that are going to get you. The -- one of them --
717
1735000
3000
Denk aan de 10 dingen die je eraan kunnen laten gaan.
29:16
(Laughter)
718
1738000
2000
(Gelach)
29:18
And the asteroids is the one I really agree with there.
719
1740000
3000
De asteroïden, daar ben ik het hier echt mee eens.
29:21
I mean, you've got to watch out for asteroids. OK, thank you for having me here.
720
1743000
3000
Ik bedoel, je moet de asteroïden in de gaten houden. Oké, bedankt voor het feit dat ik hier mocht praten.
29:24
(Applause)
721
1746000
3000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Kary Mullis - BiochemistKary Mullis won the Nobel Prize in Chemistry for developing a way to copy a strand of DNA. (His technique, called PCR, jump-started the 1990s' biorevolution.) He's known for his wide-ranging interests -- and strong opinions.
Why you should listen
In the early 1980s, Kary Mullis developed the polymerase chain reaction, an elegant way to make copies of a DNA strand using the enzyme polymerase and some basic DNA "building blocks." The process opened the door to more in-depth study of DNA -- like the Human Genome Project. Mullis shared the 1993 Nobel Prize in Chemistry for developing this technique.
As he tells it, after winning the Nobel Prize, his next career move was to learn how to surf. It's typical of Mullis, whose scientific method is to get deeply curious about a topic, work it out from first principles, and then imagine the next giant leap forward. As he puts it in his Nobel autobiography, revised several times since 1993, "I read a lot, and think a lot, and I can talk about almost anything. Being a Nobel laureate is a license to be an expert in lots of things as long as you do your homework."
Most recently, he's been taking a hard look at immunity; a recent patent from his company Altermune describes the redirection of an existing immune response to a new pathogen.
Kary Mullis | Speaker | TED.com