TEDGlobal 2014
Jimmy Nelson: Gorgeous portraits of the world's vanishing people
Jimmy Nelson: Niezwykłe portrety ginących plemion świata
Filmed:
Readability: 2.8
1,577,385 views
Kiedy Jimmy Nelson dotarł na Syberię, żeby sfotografować Czukczów, starsi powiedzieli mu: „Nie możesz nam zrobić zdjęć. Musisz poczekać, musisz nas najpierw poznać i zrozumieć”. W tej prelekcji, wypełnionej pięknymi zdjęciami, Nelson próbuje zrozumieć świat, innych ludzi i siebie za pomocą tych niezwykłych portretów ginących plemion i kultur świata.
Jimmy Nelson - Last tribes photographer
Jimmy Nelson’s photographs of vanishing tribes illuminate the indigenous cultures of our shared world. Full bio
Jimmy Nelson’s photographs of vanishing tribes illuminate the indigenous cultures of our shared world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Now, I've been making pictures
for quite a long time,
for quite a long time,
0
599
2647
Zajmuję się robieniem zdjęć
już od jakiegoś czasu
już od jakiegoś czasu
00:15
and normally speaking,
a picture like this, for me,
a picture like this, for me,
1
3246
2392
i szczerze mówiąc
takie zdjęcie powinno być dosyć proste.
00:17
should be straightforward.
2
5638
1927
00:19
I'm in southern Ethiopia.
I'm with the Daasanach.
I'm with the Daasanach.
3
7565
2856
Jestem w południowej Etiopii,
wśród ludu Daasanach.
wśród ludu Daasanach.
00:22
There's a big family,
there's a very beautiful tree,
there's a very beautiful tree,
4
10421
3111
Jest duża rodzina i piękne drzewo,
00:25
and I make these pictures
with this very large,
with this very large,
5
13532
2578
a ja robię zdjęcia wielkim,
00:28
extremely cumbersome, very awkward
technical plate film camera.
technical plate film camera.
6
16110
3761
nieporęcznym, skomplikowanym
aparatem fotograficznym,
aparatem fotograficznym,
00:31
Does anybody know
4x5 and 10x8 sheets of film,
4x5 and 10x8 sheets of film,
7
19871
3460
z kliszą o wymiarach 4x5 i 10x8.
00:35
and you're setting it up,
putting it on the tripod.
putting it on the tripod.
8
23331
3529
Ustawiam aparat na trójnogu.
00:38
I've got the family, spent the better part
of a day talking with them.
of a day talking with them.
9
26860
3855
Większość dnia spędziłem
rozmawiając z rodziną.
rozmawiając z rodziną.
Mniej więcej rozumieją o co mi chodzi.
00:42
They sort of understand what I'm on about.
10
30715
2016
00:44
They think I'm a bit crazy,
but that's another story.
but that's another story.
11
32731
2508
Myślą, że jestem trochę stuknięty,
ale to inna rzecz.
ale to inna rzecz.
00:47
And what's most important for me
is the beauty and the aesthetic,
is the beauty and the aesthetic,
12
35239
3370
Dla mnie najważniejsze są
piękno i estetyka,
piękno i estetyka,
00:50
and that's based on the light.
13
38609
2252
a te zależą od oświetlenia.
00:52
So the light's setting
on my left-hand side,
on my left-hand side,
14
40861
2601
Słońce zachodzi
po mojej lewej stronie,
po mojej lewej stronie,
00:55
and there's a balance
in the communication with the Daasanach,
in the communication with the Daasanach,
15
43462
3634
dobrze dogaduję się z rodziną Daasanach,
składającą się z 30 członków
w różnym wieku.
w różnym wieku.
00:59
the family of 30, all ages.
16
47096
1544
01:00
There's babies and there's grandparents,
17
48640
1937
Są małe dzieci i dziadkowie.
01:02
I'm getting them in the tree
and waiting for the light to set,
and waiting for the light to set,
18
50577
2966
Wszyscy zgromadzeni wokół drzewa,
a ja czekam na zachód słońca.
a ja czekam na zachód słońca.
01:05
and it's going, going,
and I've got one sheet of film left,
and I've got one sheet of film left,
19
53543
3089
Słońce powoli zachodzi,
a ja mam tylko jedną kliszę.
a ja mam tylko jedną kliszę.
01:08
and I think, I'm okay,
I'm in control, I'm in control.
I'm in control, I'm in control.
20
56632
2541
Czuję, że wszystko jest pod kontrolą.
01:11
I'm setting it up and I'm setting up,
and the light's just about to go,
and the light's just about to go,
21
59173
3572
Ustawiam sprzęt,
słońce już prawie zachodzi.
słońce już prawie zachodzi.
01:14
and I want it to be golden,
I want it to be beautiful.
I want it to be beautiful.
22
62745
2681
Chcę żeby dawało piękny, złoty blask.
Chcę, żeby ledwo zachodziło za horyzont,
01:17
I want it to be hanging on the horizon
so it lights these people,
so it lights these people,
23
65426
3046
żeby oświetlało rodzinę
w całej ich chwale.
w całej ich chwale.
01:20
in all the potential glory
that they could be presented.
that they could be presented.
24
68472
2630
Słońce już prawie zachodzi,
01:23
And it's about to go
and it's about to go,
and it's about to go,
25
71102
2049
a ja wkładam kliszę do aparatu,
01:25
and I put my sheet in the camera,
26
73151
1625
ustawiam ostrość
01:26
it's all focused,
27
74776
852
01:27
and all of a sudden
there's a massive "whack,"
there's a massive "whack,"
28
75628
2285
i nagle słyszę głośne grzmotnięcie.
01:29
and I'm looking around,
and in the top corner of the tree,
and in the top corner of the tree,
29
77913
2774
Rozglądam się i widzę,
jak na górnych gałęziach
jak na górnych gałęziach
01:32
one of the girls slaps
the girl next to her,
the girl next to her,
30
80687
2079
jedna dziewczynka okłada drugą,
01:34
and the girl next to her pulls her hair,
and all hell breaks loose,
and all hell breaks loose,
31
82766
3790
a ta druga ciągnie ją za włosy
i zaczyna się zamieszanie.
i zaczyna się zamieszanie.
01:38
and I'm standing there going,
"But the light, the light.
"But the light, the light.
32
86556
2734
Stoję i wołam:
"Czekajcie, potrzebne mi światło!
Nie ruszajcie się!".
Nie ruszajcie się!".
01:41
Wait, I need the light.
Stay still! Stay still!"
Stay still! Stay still!"
33
89290
2290
Dziewczynki zaczynają krzyczeć,
01:43
And they start screaming,
34
91580
1200
01:44
and then one of the men turns around
and starts screaming, shouting,
and starts screaming, shouting,
35
92780
3184
jeden z mężczyzn odwraca się
i też zaczyna krzyczeć.
i też zaczyna krzyczeć.
Nagle cała rodzina
zaczyna biegać i wrzeszczeć,
zaczyna biegać i wrzeszczeć,
01:47
and the whole tree collapses,
not the tree, but the people in the tree.
not the tree, but the people in the tree.
36
95964
3433
po czym pędzi z powrotem do wioski
01:51
They're all running around screaming,
and they run back off into the village
and they run back off into the village
37
99397
3620
w tumanie kurzu.
Stoję za moim trójnogiem.
01:55
in this sort of cloud of smoke, and I'm
left there standing behind my tripod.
left there standing behind my tripod.
38
103017
3782
Klisza jest gotowa, ale światła już nie ma
i nie mogę zrobić zdjęcia.
i nie mogę zrobić zdjęcia.
01:58
I've got my sheet, and the light's gone,
and I can't make the picture.
and I can't make the picture.
39
106799
3347
Gdzie oni się podziali? Nie mam pojęcia.
02:02
Where have they all gone? I had no idea.
40
110146
2024
02:04
It took me a week, it took me a week to
make the picture which you see here today,
make the picture which you see here today,
41
112170
3862
Zrobienie tego zdjęcia zajęło mi tydzień.
02:08
and I'll tell you why. (Applause)
42
116032
3039
Powiem wam dlaczego.
To bardzo proste.
02:11
It's very, very, very simple --
I spent a week going around the village,
I spent a week going around the village,
43
119071
3663
Przez tydzień chodziłem od chaty do chaty,
02:14
and I went to every single one:
"Hello, can you meet at the tree?
"Hello, can you meet at the tree?
44
122734
3069
by z każdym porozmawiać:
"Cześć, możemy się spotkać pod drzewem?
"Cześć, możemy się spotkać pod drzewem?
02:17
What's your story? Who are you?"
45
125803
1789
Opowiedz mi o sobie. Kim jesteś?".
02:19
And it all turned out to be
about a boyfriend, for crying out loud.
about a boyfriend, for crying out loud.
46
127592
3245
Okazało się, że poszło
o czyjegoś chłopaka.
o czyjegoś chłopaka.
02:22
I mean, I have teenage kids.
I should know.
I should know.
47
130837
2083
Jestem ojcem nastolatków,
więc powinienem był wiedzieć.
więc powinienem był wiedzieć.
02:24
It was about a boyfriend. The girl
on the top, she'd kissed the wrong boy,
on the top, she'd kissed the wrong boy,
48
132920
3673
Ta dziewczyna na górze
pocałowała czyjegoś chłopaka
pocałowała czyjegoś chłopaka
02:28
and they'd started having a fight.
49
136593
1638
i zaczęła się bójka.
02:30
And there was a very, very beautiful
lesson for me in that:
lesson for me in that:
50
138231
2797
Odebrałem to jako wartościową lekcję.
02:33
If I was going to photograph these people
51
141028
2212
Jeśli mam fotografować tych ludzi
02:35
in the dignified, respectful way
that I had intended,
that I had intended,
52
143240
2544
z godnością i szacunkiem
i postawić ich na piedestale,
to muszę ich zrozumieć.
to muszę ich zrozumieć.
02:37
and put them on a pedestal,
I had to understand them.
I had to understand them.
53
145784
2513
02:40
It wasn't just about turning up.
It wasn't just about shaking a hand.
It wasn't just about shaking a hand.
54
148297
3290
Nie wystarczy się pojawić i podać rękę.
02:43
It wasn't about just saying,
"I'm Jimmy, I'm a photographer."
"I'm Jimmy, I'm a photographer."
55
151587
3055
Nie wystarczy powiedzieć:
"Jestem Jimmy, fotograf".
"Jestem Jimmy, fotograf".
02:46
I had to get to know
every single one of them,
every single one of them,
56
154642
2170
Musiałem poznać każdego z nich,
02:48
right down to whose boyfriend is who
and who is allowed to kiss who.
and who is allowed to kiss who.
57
156812
3273
włącznie z tym, kto jest czyim chłopakiem
i komu wolno kogo całować.
i komu wolno kogo całować.
02:52
So in the end, a week later,
58
160085
1886
W końcu tydzień później
02:53
and I was absolutely exhausted,
59
161971
1501
byłem już zupełnie wykończony
02:55
I mean on my knees going,
"Please get back up in that tree.
"Please get back up in that tree.
60
163472
2771
i błagałem ich na kolanach:
"Proszę, wróćcie na drzewo.
"Proszę, wróćcie na drzewo.
02:58
It's a picture I need to make."
61
166243
1523
Muszę zrobić to zdjęcie".
02:59
They all came back.
I put them all back up in the tree.
I put them all back up in the tree.
62
167766
2689
Wrócili, rozmieściłem ich na drzewie.
03:02
I made sure the girls
were in the right position,
were in the right position,
63
170455
2310
Posadziłem dziewczynki z dala od siebie
03:04
and the ones that slapped,
one was over there.
one was over there.
64
172765
2165
a i tak mierzyły się wzrokiem.
03:06
They did look at each other.
If you look at it later,
If you look at it later,
65
174930
2558
Można zobaczyć na zdjęciu,
jak patrzą na siebie ze złością.
jak patrzą na siebie ze złością.
03:09
they're staring
at each other very angrily,
at each other very angrily,
66
177488
2464
Wszyscy są na drzewie.
03:11
and I've got the tree and everything,
67
179952
1991
Nagle w ostatniej chwili krzyczę: "Koza!".
03:13
and then at the last minute, I go,
"The goat, the goat!
"The goat, the goat!
68
181943
2655
Brakuje mi białej kozy w centrum,
na której może skupić się oko.
na której może skupić się oko.
03:16
I need something for the eye to look at.
I need a white goat in the middle."
I need a white goat in the middle."
69
184598
3709
Znalazłem kilka kóz
i ustawiłem je do zdjęcia,
i ustawiłem je do zdjęcia,
03:20
So I swapped all the goats around.
I put the goats in.
I put the goats in.
70
188307
2589
ale znowu popełniłem błąd,
bo chłopiec, którego widzicie w tle,
bo chłopiec, którego widzicie w tle,
03:22
But even then I got it wrong, because
if you can see on the left-hand side,
if you can see on the left-hand side,
71
190896
3611
obraził się, że nie wybrałem jego kozy.
03:26
another little boy storms off
because I didn't choose his goat.
because I didn't choose his goat.
72
194507
3087
Poza językiem daasanach,
muszę się nauczyć koziego.
muszę się nauczyć koziego.
03:29
So the moral being I have to learn
to speak Goat as well as Daasanach.
to speak Goat as well as Daasanach.
73
197594
3354
Wysiłek, który włożyłem w to zdjęcie
03:32
But anyway, the effort
that goes into that picture
that goes into that picture
74
200948
2513
i historia, którą wam opowiedziałem,
03:35
and the story that I've
just related to you,
just related to you,
75
203461
2094
03:37
as you can imagine,
76
205555
1008
to tylko jedna z setek dziwnych historii
03:38
there are hundreds of other
bizarre, eccentric stories
bizarre, eccentric stories
77
206563
2536
setek innych ludzi dookoła świata.
03:41
of hundreds of other people
around the world.
around the world.
78
209099
2142
03:43
And this was about four years ago,
and I set off on a journey,
and I set off on a journey,
79
211241
3482
4 lata temu wybrałem się w podróż.
03:46
to be honest, a very indulgent journey.
80
214723
2021
Jestem romantykiem, idealistą,
pewnie jestem trochę naiwny.
pewnie jestem trochę naiwny.
03:48
I'm a real romantic. I'm an idealist,
perhaps in some ways naive.
perhaps in some ways naive.
81
216744
5215
Naprawdę wierzę, że są na tej planecie
ludzie, którzy są piękni.
ludzie, którzy są piękni.
03:53
But I truly believe that there are people
on the planet that are beautiful.
on the planet that are beautiful.
82
221959
3793
03:57
It's very, very simple.
It's not rocket science.
It's not rocket science.
83
225752
2748
To jest bardzo proste,
nic skomplikowanego.
nic skomplikowanego.
04:00
I wanted to put
these people on a pedestal.
these people on a pedestal.
84
228500
2012
Chciałem umieścić ich na piedestale.
04:02
I wanted to put them on a pedestal
like they'd never been seen before.
like they'd never been seen before.
85
230512
3483
Chciałem, by świat zobaczył ich
jak nigdy dotąd.
jak nigdy dotąd.
04:05
So, I chose about 35 different groups,
86
233995
4027
Wybrałem 35 różnych grup,
plemion, ludów tubylczych,
04:10
tribes, indigenous cultures.
87
238022
1879
04:11
They were chosen purely
because of their aesthetic,
because of their aesthetic,
88
239901
2616
ze względu na ich estetykę.
04:14
and I'll talk more about that later.
89
242517
1857
Opowiem o tym więcej.
04:16
I'm not an anthropologist, I have
no technical study with the subject,
no technical study with the subject,
90
244374
3576
Nie jestem antropologiem,
nie mam przygotowania naukowego,
nie mam przygotowania naukowego,
04:19
but I do have a very,
very, very deep passion,
very, very deep passion,
91
247950
2902
ale mam wiele pasji
i chciałem wybrać najpiękniejsze
plemiona na naszej planecie,
plemiona na naszej planecie,
04:22
and I believe that I had to choose
the most beautiful people on the planet
the most beautiful people on the planet
92
250852
3472
04:26
in the most beautiful
environment that they lived in,
environment that they lived in,
93
254324
2586
w jak najpiękniejszym środowisku,
04:28
and put the two together
and present them to you.
and present them to you.
94
256910
2305
połączyć je i przedstawić je wam.
Jakiś rok temu
04:31
About a year ago,
95
259825
1464
04:33
I published the first pictures,
96
261289
2113
opublikowałem pierwsze zdjęcia
04:35
and something extraordinarily
exciting happened.
exciting happened.
97
263402
4017
i wydarzyło się coś niezwykłego.
Zainteresował się nimi cały świat.
04:39
The whole world came running,
98
267419
1554
04:40
and it was a bizarre experience,
because everybody, from everywhere:
because everybody, from everywhere:
99
268973
3325
To było dziwne doświadczenie,
bo każdy pytał:
bo każdy pytał:
04:44
"Who are they? What are they?
How many are they?
How many are they?
100
272298
2331
"Kim oni są? Co robią? Ilu ich jest?
04:46
Where did you find them?
Are they real? You faked it.
Are they real? You faked it.
101
274629
2560
Gdzie ich znalazłeś? Czy oni istnieją?
Wymyśliłeś ich. Opowiadaj!".
Wymyśliłeś ich. Opowiadaj!".
04:49
Tell me. Tell me. Tell me. Tell me."
Millions of questions for which,
Millions of questions for which,
102
277189
3430
Tysiące tego typu pytań,
04:52
to be honest, I don't have the answers.
103
280619
2124
na które nie mam odpowiedzi.
04:54
I really didn't have the answers,
104
282743
1680
Nie potrafiłem na nie odpowiedzieć.
04:56
and I could sort of understand, okay,
they're beautiful, that was my intention,
they're beautiful, that was my intention,
105
284423
3823
Zdjęcia są piękne, bo taki był mój zamiar,
05:00
but the questions that I
was being fired at,
was being fired at,
106
288246
2067
ale na pytania, kóre mi zadawano
05:02
I could not answer them.
107
290313
2043
nie miałem odpowiedzi.
05:04
Until, it was quite amusing,
about a year ago
about a year ago
108
292356
2833
Potem rok temu powiedziano mi:
"TED zaprasza cię
do wygłoszenia prelekcji".
do wygłoszenia prelekcji".
05:07
somebody said, "You've been
invited to do a TED Talk."
invited to do a TED Talk."
109
295189
2651
05:09
And I said, "Ted? Ted? Who's Ted?
I haven't met Ted before."
I haven't met Ted before."
110
297840
3624
Zapytałem: "Ted? Jaki Ted? Nie znam Teda".
"Nie, chodzi o prelekcję TED".
"Ale kto to jest ten Ted?
"Ale kto to jest ten Ted?
05:13
He said, "No, a TED Talk."
I said, "But who's Ted?
I said, "But who's Ted?
111
301464
2557
05:16
Do I have to talk to him or do we
sit with each other on the stage?"
sit with each other on the stage?"
112
304021
3322
Czy ja muszę z nim rozmawiać?
Czy jesteśmy razem na scenie?"
Czy jesteśmy razem na scenie?"
05:19
And, "No, no, the TED group.
You must know about it."
You must know about it."
113
307343
3137
"Nie, chodzi o organizację TED.
Musiałeś o niej słyszeć".
Musiałeś o niej słyszeć".
05:22
And I said, "I've been in a teepee
and in a yurt for the last five years.
and in a yurt for the last five years.
114
310480
3615
"Przez ostatnich 5 lat
mieszkałem w tipi i jurcie,
mieszkałem w tipi i jurcie,
nie znam Teda. Przedstaw mi go".
05:26
How do I know who Ted is?
Introduce me to him."
Introduce me to him."
115
314095
2333
05:28
Anyway, to cut a long story short,
he said, "We have to do a TED Talk."
he said, "We have to do a TED Talk."
116
316428
3339
W końcu uzgodniliśmy,
że wygłoszę prelekcję.
że wygłoszę prelekcję.
05:31
Researched. Oh, exciting. That's great!
117
319767
1899
Poczytałem o tym. Świetnie!
05:33
And then eventually you're going
to go to TEDGlobal.
to go to TEDGlobal.
118
321666
2474
"Potem pojedziesz na TED Global".
Jeszcze lepiej.
05:36
Even more exciting.
119
324140
1134
05:37
But what you need to do, you need
to teach the people lessons,
to teach the people lessons,
120
325274
3024
"Ale musisz czegoś tych ludzi nauczyć,
05:40
lessons that you've learned
on your travels around the world
on your travels around the world
121
328298
3052
czegoś, czego sam się nauczyłeś
podróżując dookoła świata,
podróżując dookoła świata,
05:43
with these tribes.
122
331350
930
żyjąc pośród tych plemion".
05:44
I thought, lessons, okay, well,
what did I learn? Good question.
what did I learn? Good question.
123
332280
3300
Zacząłem myśleć, czego się nauczyłem.
05:47
Three. You need three lessons,
and they need to be terribly profound.
and they need to be terribly profound.
124
335580
3306
Musisz mieć trzy
bardzo głębokie złote myśli.
bardzo głębokie złote myśli.
05:50
(Laughter)
125
338886
1918
(Śmiech)
05:52
And I thought, three lessons, well,
I'm going to think about it.
I'm going to think about it.
126
340804
3143
Musiałem się nad tymi trzema
złotymi myślami poważnie zastanowić.
złotymi myślami poważnie zastanowić.
05:55
(Applause)
127
343947
4146
(Brawa)
06:01
So I thought long and hard,
and I stood here two days ago,
and I stood here two days ago,
128
349193
3347
Myślałem nad tym długo
i dwa dni temu odbyłem
próbę generalną z notatkami,
próbę generalną z notatkami,
06:04
and I had my test run,
and I had my cards
and I had my cards
129
352540
1965
z pilotem w ręku, ze zdjęciami na ekranie.
06:06
and my clicker in my hands
and my pictures were on the screen,
and my pictures were on the screen,
130
354505
2944
Miałem trzy złote myśli
i zacząłem je prezentować.
i zacząłem je prezentować.
06:09
and I had my three lessons,
and I started presenting them,
and I started presenting them,
131
357449
2720
06:12
and I had this very odd
out-of-body experience.
out-of-body experience.
132
360169
2394
Nagle zobaczyłem siebie z boku
06:14
I sort of looked at myself
standing there, going, "Oh, Jimmy,
standing there, going, "Oh, Jimmy,
133
362563
2854
i powiedziałem sobie:
"Jimmy, to są kompletne bzdury.
06:17
this is complete loads of codswallop.
134
365417
1816
06:19
All these people sitting here,
they've had more of these talks,
they've had more of these talks,
135
367233
3184
Ci wszyscy ludzie
słyszeli już tyle wykładów,
słyszeli już tyle wykładów,
słyszeli już tyle rzeczy w swoim życiu.
06:22
they've heard more lessons in their life.
136
370417
2004
Za kogo ty się uważasz,
żeby ich czegoś uczyć?
żeby ich czegoś uczyć?
06:24
Who are you to tell them
what you've learned?
what you've learned?
137
372421
2152
06:26
Who are you to guide them
and who are you to show them
and who are you to show them
138
374573
2643
Dlaczego masz być ich przewodnikiem
06:29
what is right, what is wrong,
what these people have to say?"
what these people have to say?"
139
377216
2955
i tłumaczyć różnicę
między dobrem a złem?".
między dobrem a złem?".
06:32
And I had a little bit of a,
it was very private,
it was very private,
140
380171
2281
Trochę mnie to załamało.
06:34
a little bit of a meltdown.
141
382452
1318
Wróciłem, trochę jak ten
chłopiec na zdjęciu,
chłopiec na zdjęciu,
06:35
I went back, and a little bit like the boy
walking away from the tree with his goats,
walking away from the tree with his goats,
142
383770
4137
06:39
very disgruntled, going, that didn't work,
143
387907
3251
obrażony, że nie jego kozę wybrano.
06:43
It wasn't what I wanted to communicate.
144
391158
2275
Nie to chciałem przekazać.
06:45
And I thought long and hard about it,
and I thought, well, the only thing
and I thought, well, the only thing
145
393433
3602
Długo o tym myślałem
i w końcu doszedłem do tego,
i w końcu doszedłem do tego,
że to, co chcę przekazać,
jest bardzo podstawowe.
jest bardzo podstawowe.
06:49
I can communicate is very, very basic.
146
397035
1853
06:50
You have to turn it all the way around.
147
398888
1887
Trzeba to odwrócić o 180 stopni.
06:52
There's only one person
I know here, and that's me.
I know here, and that's me.
148
400775
3378
Znam tutaj tylko jedną osobę
i to jestem ja.
i to jestem ja.
Ciągle się uczę czegoś nowego o sobie,
06:56
I'm still getting to know myself,
149
404153
1742
06:57
and it's a lifelong journey, and I
probably won't have all the answers,
probably won't have all the answers,
150
405895
3435
a i tak nie poznam wszystkich odpowiedzi,
07:01
but I did learn some extraordinary
things on this journey.
things on this journey.
151
409330
4110
ale podczas podróży
nauczyłem się niezwykłych rzeczy,
nauczyłem się niezwykłych rzeczy,
07:05
So what I'm going to do
is share with you my lessons.
is share with you my lessons.
152
413440
3157
którymi teraz się z wami podzielę.
07:08
It's a very, as I explained at the
beginning, very indulgent, very personal,
beginning, very indulgent, very personal,
153
416597
3726
Powód dla którego robiłem zdjęcia
07:12
how and why I made these pictures,
154
420323
2331
był dosyć egoistyczny.
07:14
and I leave it to you as the audience
to interpret what these lessons
to interpret what these lessons
155
422654
3235
Zostawiam wam do zinterpretowania,
co te lekcje znaczyły dla mnie
co te lekcje znaczyły dla mnie
07:17
have meant to me, what they could
perhaps mean to you.
perhaps mean to you.
156
425889
3648
i co mogłyby znaczyć dla was.
Jako dziecko dużo podróżowałem po świecie.
07:22
I traveled enormously as a child.
157
430377
2715
07:25
I was very nomadic.
It was actually very exciting.
It was actually very exciting.
158
433092
2521
Byłem nomadą.
To było bardzo ekscytujące.
07:27
All around the world,
159
435613
1811
07:29
and I had this feeling that I
was pushed off at great speed
was pushed off at great speed
160
437424
3876
Czułem, że coś mnie pcha,
żeby stać się kimś, stać się Jimmym.
07:33
to become somebody,
become that individual, Jimmy.
become that individual, Jimmy.
161
441300
2463
Wyjść na planetę, więc ciągle biegłem.
07:35
Go off into the planet,
and so I ran, and I ran,
and so I ran, and I ran,
162
443763
2398
07:38
and my wife sometimes kids me,
"Jimmy, you look a bit like Forrest Gump,"
"Jimmy, you look a bit like Forrest Gump,"
163
446161
3510
Moja żona czasem żartuje:
"Jimmy, wyglądasz jak Forrest Gump".
"Jimmy, wyglądasz jak Forrest Gump".
"Zobaczysz, to ma jakiś cel, zaufaj mi".
07:41
but I'm, "No, it's all
about something, trust me."
about something, trust me."
164
449671
2337
W końcu się zatrzymałem,
07:44
So I kept running and I kept running,
and I sort of got somewhere
and I sort of got somewhere
165
452008
3163
rozejrzałem się i pomyślałem:
07:47
and I sort of stood there and looked
around me and I thought, well,
around me and I thought, well,
166
455171
3171
"Gdzie przynależę? Gdzie pasuję?
07:50
where do I belong? Where do I fit?
167
458342
1859
07:52
What am I? Where am I from? I had no idea.
168
460201
3312
Kim jestem? Skąd jestem?".
Nie miałem pojęcia.
Nie miałem pojęcia.
07:55
So I hope there aren't too many
psychologists in this audience.
psychologists in this audience.
169
463513
3077
Mam nadzieję, że na sali nie ma
zbyt wielu psychologów.
zbyt wielu psychologów.
07:58
Perhaps part of this journey
170
466590
1390
Może część tej podróży
07:59
is about me trying to find out
where I belonged.
where I belonged.
171
467980
3123
polegała na odnalezieniu własnego miejsca.
08:03
So whilst going, and don't worry, I didn't
when I arrived with these tribes,
when I arrived with these tribes,
172
471103
4097
Podczas podróży nie malowałem się na żółto
08:07
I didn't paint myself yellow and run
around with these spears and loincloths.
around with these spears and loincloths.
173
475200
3774
i nie biegałem z dzidą,
kiedy znalazłem się między tubylcami.
kiedy znalazłem się między tubylcami.
Znalazłem za to ludzi,
którzy znali swoje miejsce
którzy znali swoje miejsce
08:10
But what I did find were people
that belonged themselves,
that belonged themselves,
174
478974
2926
i ci niesamowici ludzie
byli dla mnie wielką inspiracją.
byli dla mnie wielką inspiracją.
08:13
and they inspired me,
some extraordinary people,
some extraordinary people,
175
481900
2670
08:16
and I'd like to introduce you
to some heroes of mine.
to some heroes of mine.
176
484570
2810
Chciałbym teraz przedstawić wam
kilku moich bohaterów.
kilku moich bohaterów.
08:19
They're the Huli.
177
487380
1892
Oto Huli.
08:21
Now, the Huli are some of the most
extraordinarily beautiful people
extraordinarily beautiful people
178
489272
4110
Huli to jedni z najpiękniejszych ludzi
na naszej planecie.
na naszej planecie.
08:25
on the planet.
179
493382
1277
08:26
They're proud. They live in
the Papua New Guinean highlands.
the Papua New Guinean highlands.
180
494659
3972
Są dumni. Mieszkają na wyżynach
w Papui Nowej Gwinei.
w Papui Nowej Gwinei.
08:30
There's not many of them left,
and they're called the Huli wigmen.
and they're called the Huli wigmen.
181
498631
3099
Niewielu ich pozostało
i mówi się o nich Huli-perukarze.
i mówi się o nich Huli-perukarze.
08:33
And images like this, I mean,
this is what it's all about for me.
this is what it's all about for me.
182
501730
3078
Takie właśnie zdjęcia
są dla mnie najważniejsze.
są dla mnie najważniejsze.
08:36
And you've spent weeks and months there
talking with them, getting there,
talking with them, getting there,
183
504808
3490
Wiele tygodni i miesięcy
rozmawiałem z Huli
rozmawiałem z Huli
i chciałem ich uwiecznić,
więc powiedziałem im:
więc powiedziałem im:
08:40
and I want to put them on a pedestal,
and I said, "You have something
and I said, "You have something
184
508298
3249
"Macie coś,
czego wielu ludzi nie widziało.
czego wielu ludzi nie widziało.
08:43
that many people have not seen.
185
511547
1533
Żyjecie pośród wspaniałej natury".
08:45
You sit in this stunning nature."
186
513080
1655
08:46
And it really does look like this,
and they really do look like this.
and they really do look like this.
187
514735
3281
Oni naprawdę tak wyglądają na co dzień.
08:50
This is the real thing.
188
518016
1201
A wiecie czemu są dumni?
Czemu tak wyglądają?
Czemu tak wyglądają?
08:51
And you know why they're proud?
You know why they look like this,
You know why they look like this,
189
519217
3054
I czemu urobiłem się po łokcie,
08:54
and why I broke my back literally
190
522271
1793
żeby zrobić im zdjęcie i wam je pokazać?
08:56
to photograph them
and present them to you?
and present them to you?
191
524064
2174
08:58
It's because they have
these extraordinary rituals.
these extraordinary rituals.
192
526238
2502
Ponieważ mają niezwykłe rytuały.
09:00
And the Huli have this ritual:
When they're teenagers,
When they're teenagers,
193
528740
2523
Zanim nastolatkowie staną się mężczyznami,
09:03
becoming a man,
they have to shave their heads,
they have to shave their heads,
194
531263
2877
muszą ogolić głowę
09:06
and they spend the rest of their life
shaving their heads every single day,
shaving their heads every single day,
195
534140
4122
i przez resztę życia
golą głowę codziennie.
golą głowę codziennie.
09:10
and what they do with that hair,
196
538262
1964
Ogolone włosy zbierają
09:12
they make it into a creation,
197
540226
1904
i tworzą z nich dzieło,
09:14
a creation that's
a very personal creation.
a very personal creation.
198
542130
1996
bardzo osobiste dzieło.
09:16
It's their creation.
It's their Huli creation.
It's their Huli creation.
199
544126
2253
Jest to dzieło Huli.
I dlatego nazywają się Huli-perukarze.
09:18
So they're called the Huli wigmen.
200
546379
2043
09:20
That's a wig on his head.
201
548422
1857
Peruka, którą nosi,
09:22
It's all made out of his human hair.
202
550279
1756
jest zrobiona z jego własnych włosów.
09:24
And then they decorate that wig with
the feathers of the birds of paradise,
the feathers of the birds of paradise,
203
552035
3538
Potem ozdabiają te peruki
piórami rajskich ptaków.
piórami rajskich ptaków.
09:27
and don't worry,
there are many birds there.
there are many birds there.
204
555573
2248
Nie martwcie się, tam jest dużo ptaków,
09:29
There's very few people living,
so nothing to get too upset about,
so nothing to get too upset about,
205
557821
3212
za to bardzo mało ludzi.
Przez resztę życia dopracowują te czapki,
09:33
and they spend the rest of their life
recreating these hats
recreating these hats
206
561033
2907
tworząc bardziej skomplikowane wzory.
09:35
and getting further
and further,
and further,
207
563940
1554
09:37
and it's extraordinary,
and there's another group,
and there's another group,
208
565494
2404
Jest jeszcze inna grupa - Kalam.
Mieszkają w dolinie obok,
09:39
they're called the Kalang,
and they live in the next valley,
and they live in the next valley,
209
567898
3032
ale mówią zupełnie innym językiem,
09:42
but they speak a completely
different language,
different language,
210
570930
2218
zupełnie inaczej wyglądają
09:45
they look completely different,
and they wear a hat,
and they wear a hat,
211
573148
2472
i noszą nakrycia głowy zrobione z żuków
09:47
and it's built out of scarabs,
212
575620
1597
tych wspaniałych zielonych, małych żuków.
09:49
these fantastic emerald green
little scarabs,
little scarabs,
213
577217
2313
Czasem w jednym nakryciu głowy
jest ich 5 czy 6 tysięcy.
jest ich 5 czy 6 tysięcy.
09:51
and sometimes there are 5,000
or 6,000 scarabs in this hat,
or 6,000 scarabs in this hat,
214
579530
3107
Przez całe życie zbierają żuki,
09:54
and they spend the whole of their life
collecting these scarabs
collecting these scarabs
215
582637
3043
żeby stworzyć te nakrycia głowy.
09:57
to build these hats.
216
585680
1018
09:58
So the Huli inspired me
in that they belong.
in that they belong.
217
586698
3924
Huli inspirują mnie tym,
że mają swoje miejsce.
że mają swoje miejsce.
10:02
Perhaps I have to work harder
at finding a ritual which matters for me
at finding a ritual which matters for me
218
590622
3576
Może powinienem znaleźć rytuał,
który ma dla mnie znaczenie
który ma dla mnie znaczenie
10:06
and going back into my past
to see where I actually fit.
to see where I actually fit.
219
594198
4481
i spojrzeć w przeszłość,
żeby odnaleźć swoje miejsce.
żeby odnaleźć swoje miejsce.
10:10
An extremely important part
of this project
of this project
220
598679
2670
Niezwykle ważną częścią tego projektu
10:13
was about how I photograph
these extraordinary people.
these extraordinary people.
221
601349
5921
była metoda robienia zdjęć
tym niezwykłym ludziom.
tym niezwykłym ludziom.
Chodzi przede wszystkim o piękno.
Myślę, że piękno ma znaczenie.
Myślę, że piękno ma znaczenie.
10:19
And it's basically beauty.
I think beauty matters.
I think beauty matters.
222
607270
3390
10:22
We spend the whole of our existence
revolving around beauty:
revolving around beauty:
223
610660
3460
Całe nasze życie obraca się wokół piękna.
10:26
beautiful places, beautiful things,
and ultimately, beautiful people.
and ultimately, beautiful people.
224
614120
3668
Piękne miejsca, przedmioty, piękni ludzie.
10:29
It's very, very, very significant.
225
617788
2020
To jest dla nas bardzo ważne.
10:31
I've spent all of my life analyzing
what do I look like?
what do I look like?
226
619808
2787
Całe życie zastanawiam się, jak wyglądam.
Czy dla innych jestem piękny?
10:34
Am I perceived as beautiful?
227
622595
1737
10:36
Does it matter if I'm
a beautiful person or not,
a beautiful person or not,
228
624332
2373
Czy to w ogóle ma znaczenie?
Czy to wynika z mojego poczucia estetyki?
10:38
or is it purely based on my aesthetic?
229
626705
1973
10:40
And then when I went off,
I came to a very narrow conclusion.
I came to a very narrow conclusion.
230
628678
2926
Wtedy doszedłem do tego wniosku.
10:43
Do I have to go around the world
photographing, excuse me,
photographing, excuse me,
231
631604
3552
Czy muszę jeździć po świecie,
robiąc zdjęcia kobietom
robiąc zdjęcia kobietom
10:47
women between the age of 25 and 30?
Is that what beauty is going to be?
Is that what beauty is going to be?
232
635156
3798
w wieku 25-30 lat,
czy na tym polega piękno?
czy na tym polega piękno?
10:50
Is everything before and after that
utterly irrelevant?
utterly irrelevant?
233
638954
3455
Czy okres przed i po
w ogóle nie ma znaczenia?
w ogóle nie ma znaczenia?
10:54
And it was only until I went on a journey,
234
642409
2244
Dopiero w kolejnej podróży
10:56
a journey that was so extreme,
235
644653
2787
coś zrozumiałem.
10:59
I still get shivers when I think about it.
236
647440
2608
Ciągle mam dreszcze, myśląc o tym.
11:02
I went to a part of the world,
and I don't know whether any of you
and I don't know whether any of you
237
650048
3149
Dotarłem do zakątka świata,
o którym pewnie nikt z was nie słyszał.
11:05
have ever heard of Chukotka.
Has anybody ever heard of Chukotka?
Has anybody ever heard of Chukotka?
238
653197
3205
Czy ktoś słyszał o Czukotce?
11:08
Chukotka probably is, technically,
as far as one can go
as far as one can go
239
656402
4527
Nie da się bardziej
oddalić na naszej planecie.
oddalić na naszej planecie.
11:12
and still be on the living planet.
240
660929
3762
Lot z Moskwy trwa 13 godzin.
11:16
It's 13 hours' flight from Moscow.
241
664691
2066
11:18
First you've got to get to Moscow, and
then 13 hours' flight nonstop from Moscow.
then 13 hours' flight nonstop from Moscow.
242
666757
3848
Najpierw trzeba dostać się do Moskwy,
a potem 13 godzin samolotem.
a potem 13 godzin samolotem.
11:22
And that's if you get there.
243
670605
2721
I to jeśli uda wam się tam dotrzeć.
Jak widziecie, niektórzy nie
trafiają w pasy startowe.
trafiają w pasy startowe.
11:25
As you can see, some people
sort of miss the runway.
sort of miss the runway.
244
673326
2525
Na miejscu można spotkać Czukczów.
11:27
And then when you land there,
in Chukotka are the Chukchis.
in Chukotka are the Chukchis.
245
675851
3009
11:30
Now, the Chukchis are the last
indigenous Inuits of Siberia,
indigenous Inuits of Siberia,
246
678860
3291
Czukcze to ostatni
rdzenni mieszkańcy Syberii.
rdzenni mieszkańcy Syberii.
11:34
and they're people I'd heard about,
I'd hardly seen any images of,
I'd hardly seen any images of,
247
682151
3193
Słyszałem o nich wcześniej,
ale nie widziałem wielu zdjęć.
ale nie widziałem wielu zdjęć.
11:37
but I knew they were there,
248
685344
1396
Wiedziałem, że oni tam są.
11:38
and I'd been in touch with this guide,
249
686740
1994
Byłem w kontakcie z przewodnikiem
11:40
and this guide said,
250
688734
1039
i powiedział:
11:41
"There's this fantastic tribe.
There's only about 40 of them.
There's only about 40 of them.
251
689773
3037
"Jest takie wspaniałe plemię,
jest ich około 40. Znajdziemy ich".
jest ich około 40. Znajdziemy ich".
11:44
You'll be okay. We'll find them."
So off we went on this journey.
So off we went on this journey.
252
692810
3190
Wyruszyliśmy w drogę.
Po miesiącu podróżowania
po lodzie dotarliśmy do nich,
po lodzie dotarliśmy do nich,
11:48
When we arrived there, after a month
of traveling across the ice,
of traveling across the ice,
253
696000
3062
ale okazało się, że nie mogę
robić im zdjęć.
robić im zdjęć.
11:51
and we'd got to them, but then
I was not allowed to photograph them.
I was not allowed to photograph them.
254
699062
3324
Mówili: "Nie możesz nas fotografować,
11:54
They said, "You cannot photograph us.
You have to wait.
You have to wait.
255
702386
2569
musisz poczekać, poznać nas, zrozumieć.
11:56
You have to wait until you get to know us.
You have to wait until you understand us.
You have to wait until you understand us.
256
704955
4183
Musisz zobaczyć, jak ze sobą żyjemy".
12:01
You have to wait until you see
how we interact with one another."
how we interact with one another."
257
709138
3126
12:04
And only then, it was many,
many weeks later, I saw a respect.
many weeks later, I saw a respect.
258
712264
2938
Dopiero po wielu tygodniach
zobaczyłem szacunek.
zobaczyłem szacunek.
12:07
They had zero judgment.
259
715202
1534
W ogóle nie byli krytyczni.
12:08
They observed one another, from the youth,
from the middle aged to the old.
from the middle aged to the old.
260
716736
3598
Od młodych do starych
wszyscy polegali na sobie.
wszyscy polegali na sobie.
12:12
They need each other.
261
720334
2266
Potrzebowali się nawzajem.
12:14
The children need to chew the meat all day
262
722600
2030
Dzieci przeżuwają mięso cały dzień,
12:16
because the adults don't have any teeth,
263
724630
2149
bo dorośli nie maja zębów.
12:18
but at the same time, the children
take the old aged people out
take the old aged people out
264
726779
2958
Dzieci wyprowadzają
zniedołężniałych staruszków
zniedołężniałych staruszków
do toalety.
12:21
to the toilet because they're infirm,
265
729737
1970
12:23
so there's this fantastic
community of respect.
community of respect.
266
731707
2285
Jest tam taka wspaniała
wspólnota szacunku.
wspólnota szacunku.
12:25
And they adore and admire one another,
and they truly taught me
and they truly taught me
267
733992
3758
Oni się kochają i podziwiają nawzajem
i nauczyli mnie, co to jest piękno.
12:29
what beauty was.
268
737750
1763
12:31
(Applause)
269
739513
2600
(Brawa)
12:34
Now I'm going to ask for a little bit
of audience interaction.
of audience interaction.
270
742113
2948
Teraz chcę was o coś poprosić.
12:37
This is extremely important
for the end of my talk.
for the end of my talk.
271
745061
2557
To będzie potrzebne,
pod koniec prelekcji.
pod koniec prelekcji.
12:39
If you could look at somebody
left to the right of you,
left to the right of you,
272
747618
2631
Popatrzcie na osobę siedzącą obok was,
12:42
and I want you to observe them,
273
750249
1984
przyjrzyjcie jej się,
12:44
and I want you to give them a compliment.
This is very important.
This is very important.
274
752233
3178
powiedzcie jej komplemet; to ważne.
12:47
Now, it may be their nose or their hair
or even their aura, I don't mind,
or even their aura, I don't mind,
275
755411
4023
Można opisać nos, włosy, cokolwiek,
12:51
but please look at each other,
give them a compliment.
give them a compliment.
276
759434
3043
ale popatrzcie na siebie
i powiedzcie komplement.
i powiedzcie komplement.
12:54
You have to be quick,
because I'm running out of time.
because I'm running out of time.
277
762477
2693
Musicie się spieszyć, czas mi się kończy.
12:57
And you have to remember it.
278
765170
2970
I musicie to zapamiętać.
13:01
Okay, thank you, thank you, thank you,
you've given each other compliments.
you've given each other compliments.
279
769768
4202
Fajnie, dziękuję, każdy
skomplementował sąsiada.
skomplementował sąsiada.
13:05
Hold that compliment very, very tightly.
Hold it for later.
Hold it for later.
280
773970
3576
Zapamiętajcie to na później.
13:09
And the last thing, it was
extraordinarily profound,
extraordinarily profound,
281
777546
4434
Ostatnia rzecz. To było
bardzo głębokie doświadczenie.
bardzo głębokie doświadczenie.
13:13
and it happened only two weeks ago.
Two weeks ago I went back to the Himba.
Two weeks ago I went back to the Himba.
282
781980
3679
Zdarzyło się to 2 tygodnie temu.
Wróciłem wtedy do plemienia Himba.
Wróciłem wtedy do plemienia Himba.
13:17
Now, the Himba live in northern Namibia
on the border of Angola,
on the border of Angola,
283
785659
3104
Lud Himba zamieszkuje
północną Namibię, na granicy z Angolą.
północną Namibię, na granicy z Angolą.
13:20
and I'd been there a few times before,
284
788763
1927
Byłem tam wcześniej kilka razy.
13:22
and I'd gone back
to present this book I'd made,
to present this book I'd made,
285
790690
2349
Wróciłem, żeby pokazać im moją książkę.
13:25
to show them the pictures,
to get into a discussion with them,
to get into a discussion with them,
286
793039
2921
Były tam ich zdjęcia,
byłem ciekawy ich reakcji.
byłem ciekawy ich reakcji.
13:27
to say, "This is how I saw you.
This is how I love you.
This is how I love you.
287
795960
2870
Chciałem im powiedzieć:
"Oto jak was widzę, jak was szanuję.
"Oto jak was widzę, jak was szanuję.
13:30
This is how I respect you. What
do you think? Am I right? Am I wrong?"
do you think? Am I right? Am I wrong?"
288
798830
3313
Co o tym myślicie? Mam rację czy nie?"
13:34
So I wanted this debate.
It was very, very, very emotional,
It was very, very, very emotional,
289
802143
3073
Chciałem z nimi porozmawiać.
To było bardzo wzruszające.
To było bardzo wzruszające.
13:37
and one night we were sitting
around the campfire,
around the campfire,
290
805216
2441
Pewnego wieczoru siedzieliśmy przy ognisku
i przyznaję się, że wtedy za dużo wypiłem,
13:39
and I have to be honest, I think I'd had
a little bit too much to drink,
a little bit too much to drink,
291
807657
3622
siedziałem pod gwiazdami i powtarzałem:
13:43
and I was sort of sitting under the stars
going, "This is great,
going, "This is great,
292
811279
3547
"To jest cudowne,
widzieliście zdjęcia, kochamy się".
widzieliście zdjęcia, kochamy się".
(Śmiech)
13:46
you've seen my pictures,
we love each other." (Laughter)
we love each other." (Laughter)
293
814826
2624
Czasem wolno kojarzę
13:49
And I'm a little bit slow,
294
817450
3142
nagle rozejrzałem się i pomyślałem:
13:52
and I looked around me, and I said,
295
820592
1911
13:54
I thought, maybe, the fence is missing.
296
822503
2302
"Chyba tutaj był płot.
Czy tutaj nie było płotu,
jak tu ostatnio byłem?".
jak tu ostatnio byłem?".
13:56
Wasn't there a fence here
last time I came?
last time I came?
297
824805
2095
Taka duża palisada dookoła wioski.
13:58
You know, this big
protective fence around the village,
protective fence around the village,
298
826900
3058
Spojrzeli na mnie dziwnie
i mówią:"Tak, nasz wódz zmarł".
i mówią:"Tak, nasz wódz zmarł".
14:01
and they sort of looked at me
and go, "Yeah, chief die."
and go, "Yeah, chief die."
299
829958
2714
14:04
And I thought, okay,
chief dying, right, you know,
chief dying, right, you know,
300
832672
2466
Myślę sobie: "Aha, wódz zmarł".
Znów patrzę na gwiazdy, na ognisko.
14:07
look up at the stars again,
look at the campfire.
look at the campfire.
301
835138
2391
Wódz zmarł. Ale co to ma
wspólnego z płotem?
wspólnego z płotem?
14:09
Chief die. What on Earth does
chief die have to do with the fence?
chief die have to do with the fence?
302
837529
3870
"Zmarł wódz.
14:13
"Chief die.
303
841399
3017
Najpierw niszczymy,
potem się zastanawiamy.
potem się zastanawiamy.
14:16
First we destroy, yeah?
Then we reflect.
Then we reflect.
304
844416
2438
14:18
Then we rebuild. Then we respect."
305
846854
3854
Potem odbudowujemy.
Potem oddajemy szacunek".
Potem oddajemy szacunek".
14:22
And I burst out in tears, because
my father had only just died
my father had only just died
306
850708
3948
Wtedy wybuchnąłem płaczem,
bo mój ojciec akurat zmarł
bo mój ojciec akurat zmarł
14:26
prior to this journey,
307
854656
1834
krótko przed tą podróżą,
14:28
and I didn't ever acknowledge him,
308
856490
1671
a ja nigdy go nie doceniałem.
14:30
I didn't ever appreciate him for the fact
that I'm probably standing here today
that I'm probably standing here today
309
858161
3959
Nigdy nie pomyślałem o tym,
że pewnie dzięki niemu
że pewnie dzięki niemu
14:34
because of him.
310
862120
2113
dzisiaj tutaj stoję.
14:36
These people taught me that we are only
who we are because of our parents
who we are because of our parents
311
864233
5026
Ci ludzie nauczyli mnie,
że jesteśmy tym, kim jesteśmy,
że jesteśmy tym, kim jesteśmy,
dzięki naszym rodzicom,
dziadkom i przodkom.
dziadkom i przodkom.
14:41
and our grandparents
and our forefathers
and our forefathers
312
869259
2276
14:43
going on and on and on before that,
313
871535
1811
I tak dalej.
14:45
and I, no matter how romantic
or how idealistic I am on this journey,
or how idealistic I am on this journey,
314
873346
4086
Ja, chociaż miałem romantyczne
i idealistyczne podejście,
i idealistyczne podejście,
14:49
I did not know that until two weeks ago.
315
877432
2357
nie wiedziałem tego
dwa tygodnie temu.
dwa tygodnie temu.
14:51
I did not know that until two weeks ago.
316
879789
2949
nie wiedziałem tego
dwa tygodnie temu.
dwa tygodnie temu.
14:54
So what's this all about?
317
882738
2781
Więc o co tutaj chodzi?
14:57
Well, there's an image
I'd like to show you,
I'd like to show you,
318
885519
2257
Jest zdjęcie, które chcę wam pokazać.
14:59
quite a special image, and it wasn't
essentially the image I wanted to choose.
essentially the image I wanted to choose.
319
887776
3729
Jest to wyjątkowe zdjęcie,
chociaż nie od razu je wybrałem.
chociaż nie od razu je wybrałem.
15:03
I was sitting there the other day,
and I have to finish on a strong image.
and I have to finish on a strong image.
320
891505
3798
Siedziałem sobie pewnego dnia
15:07
And somebody said, "You have to show
them the picture of the Nanev. The Nanev."
them the picture of the Nanev. The Nanev."
321
895303
3859
i ktoś nagle się odezwał:
"Musisz im pokazać zdjęcie Naneva".
"Musisz im pokazać zdjęcie Naneva".
Ale to nie jest moje ulubione zdjęcie.
15:11
I was like, yeah, but that's not
my favorite picture.
my favorite picture.
322
899162
2668
"No nie, to zdjęcie jest niesamowite.
15:13
She went, "No no no no no no no.
It's an amazing picture.
It's an amazing picture.
323
901830
2698
Ty jesteś w jego oczach".
Ja na to: "Jak to jestem w jego oczach.
Przecież to zdjęcie Naneva".
Przecież to zdjęcie Naneva".
15:16
You're in his eyes."
324
904528
1053
15:17
I said, "What do you mean I'm in his eyes?
It's a picture of the Nanev."
It's a picture of the Nanev."
325
905581
3539
"Przyjrzyj się uważnie,
jesteś w jego oczach".
jesteś w jego oczach".
15:21
She said, "No, look, look closely,
you're in his eyes."
you're in his eyes."
326
909120
2589
Faktycznie, w jego oczach
widać moje odbicie.
widać moje odbicie.
15:23
And when you look closely at this picture,
there is a reflection of me in his eyes,
there is a reflection of me in his eyes,
327
911709
4162
Może przez chwilę
on ma moją duszę, a ja jego.
on ma moją duszę, a ja jego.
15:27
so I think perhaps he has my soul,
and I'm in his soul,
and I'm in his soul,
328
915871
3389
15:31
and whilst these pictures look at you,
I ask you to look at them.
I ask you to look at them.
329
919260
3178
Kiedy te zdjęcia patrzą na was,
wy spójrzcie na nie.
wy spójrzcie na nie.
15:34
You may not be reflected in his eyes,
330
922438
2688
Może nie będziecie
odbijać się w ich oczach,
odbijać się w ich oczach,
15:37
but there is something extraordinarily
important about these people.
important about these people.
331
925126
3376
ale jest w tych ludziach
coś niezwykle ważnego.
coś niezwykle ważnego.
15:40
I don't ultimately have the answers,
as I've just shared with you,
as I've just shared with you,
332
928502
4068
Nie mam ostatecznych
odpowiedzi na te pytania,
odpowiedzi na te pytania,
15:44
but you must do.
There must be something there.
There must be something there.
333
932570
2248
ale może wy je znajdziecie.
15:46
So if you can briefly reflect
on what I was discussing
on what I was discussing
334
934818
3622
Teraz przez chwilę pomyślcie
o tym, co mówiłem
o tym, co mówiłem
15:50
about beauty and about belonging
and about our ancestors and our roots,
and about our ancestors and our roots,
335
938440
5201
o pięknie i o posiadaniu swojego miejsca,
o naszych przodkach i korzeniach.
o naszych przodkach i korzeniach.
15:55
and I need you all
to stand for me, please.
to stand for me, please.
336
943641
3482
A teraz bym chciał żebyście
wszyscy wstali.
wszyscy wstali.
15:59
(Laughter)
337
947123
1945
(Śmiech)
16:01
Now you have no excuse.
It's almost lunchtime,
It's almost lunchtime,
338
949068
2300
Nie macie wymówki, jest pora na lunch.
16:03
and this is not a standing ovation,
so don't worry,
so don't worry,
339
951368
2534
Nie martwcie się,
nie chodzi mi o owację na stojąco.
nie chodzi mi o owację na stojąco.
16:05
I'm not fishing for compliments.
340
953902
1882
Nie spodziewam się komplementów.
16:07
But you were given a compliment
a few minutes ago.
a few minutes ago.
341
955784
2600
Ale wy otrzymaliście komplement
kilka minut temu.
kilka minut temu.
16:10
Now I want you to stand tall.
342
958384
2327
Teraz poproszę was,
żebyście stali prosto.
żebyście stali prosto.
16:12
I want you to breathe in.
This is what I say.
This is what I say.
343
960711
2184
Zróbcie wdech,
tak zwykle mówię.
tak zwykle mówię.
16:14
I'm not going to get
on my knees for two weeks.
on my knees for two weeks.
344
962895
2341
Nie będę teraz chodził na
kolanach przez 2 tygodnie.
kolanach przez 2 tygodnie.
16:17
I'm not going to ask you
to carry a goat,
to carry a goat,
345
965236
2088
Nie każę wam trzymać kozy,
16:19
and I know you don't have any camels.
346
967324
2021
Wiem, że nie macie wielbłądów.
16:21
Photography's extraordinarily powerful.
347
969345
1874
Fotografia ma niezwykłą moc.
16:23
It's this language which
we now all understand.
we now all understand.
348
971219
2188
To język, który wszyscy rozumiemy.
16:25
We truly do all understand it,
349
973407
1857
Naprawdę go rozumiemy.
16:27
and we have this global
digital fireplace, don't we,
digital fireplace, don't we,
350
975264
2485
Mamy to światowe, cyfrowe ognisko
16:29
but I want to share you with the world,
351
977749
1971
i chcę podzielić się wami z tym światem.
16:31
because you are also a tribe.
352
979720
1465
Wy też jesteście plemieniem.
16:33
You are the TED tribe, yeah?
But you have to remember that compliment.
But you have to remember that compliment.
353
981185
3308
Jesteście plemieniem TED, nie?
I musicie zapamiętać ten komplement.
I musicie zapamiętać ten komplement.
16:36
You have to stand tall,
breathe in through your nose,
breathe in through your nose,
354
984493
3241
Musicie wstać, oddychać przez nos
16:39
and I'm going to photograph you. Okay?
355
987734
1968
a ja wam zrobię zdjęcie, OK?
16:41
I need to do a panoramic shot,
so it's going to take a minute,
so it's going to take a minute,
356
989702
2944
Muszę zrobić panoramiczne,
więc trochę to potrwa.
więc trochę to potrwa.
16:44
so you have to concentrate, okay?
357
992646
1581
Musicie się skupić, OK?
16:46
Breathe in, stand tall, no laughing.
Shh, breathe through your nose.
Shh, breathe through your nose.
358
994227
3269
Wciągnijcie powietrze, nie śmiejcie się.
Oddychajcie przez nos.
Oddychajcie przez nos.
16:49
I'm going to photograph.
359
997496
1454
Zrobię wam zdjęcie.
16:50
(Clicks)
360
998950
4732
(Pstryk)
16:59
Thank you.
361
1007307
2229
Dziękuję.
17:01
(Applause)
362
1009536
4000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Jimmy Nelson - Last tribes photographerJimmy Nelson’s photographs of vanishing tribes illuminate the indigenous cultures of our shared world.
Why you should listen
In his quest to photograph endangered cultures, Jimmy Nelson has endured Kalishnikov-toting Banna tribesmen, subzero reindeer attacks, and thousands of miles of hard travel. With a blend of humility and humor, Nelson won the trust of each of his subjects, using an antique plate camera to create stunning portraits of 35 indigenous tribes.
The result is Before They Pass Away, a photo treasury that Nelson hopes will not only help preserve the lifestyles of people the world over, but also perhaps inspire readers in the developed world to ponder their own connections with their ancestral environments.
More profile about the speakerThe result is Before They Pass Away, a photo treasury that Nelson hopes will not only help preserve the lifestyles of people the world over, but also perhaps inspire readers in the developed world to ponder their own connections with their ancestral environments.
Jimmy Nelson | Speaker | TED.com