ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com
TEDSalon Berlin 2014

Hans and Ola Rosling: How not to be ignorant about the world

Hans dhe Ola Rosling: Si të mos jemi injorantë për botën?

Filmed:
5,377,171 views

Sa informacion keni për botën? Hans Rosling, me diagramat e tij të famshme mbi popullimin global, të dhënat e shëndetit dhe të ardhurave (dhe me shkopin e tij super të gjatë) provon se ka shumë mundësi të gaboheni për atë që ju mendoni se e dini. Merrni pjesë në lojën e tij me pyetje-përgjigje me auditorin - më pas, mësoni katër mënyrat që të bëheni sa më pak injorantë nga djali i Hansit, Ola.
- Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus. Full bio - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Hans Rosling: I'm going to ask you
0
663
2403
Do ju bëj
00:15
three multiple choice questions.
1
3066
1325
tre pyetje me alternativa.
00:16
Use this device. Use this device to answer.
2
4391
3731
Përdorni këtë pajisje për t’u përgjigjur.
00:20
The first question is, how did the number
3
8122
2555
Pyetja e parë është:
00:22
of deaths per year
4
10677
2121
Si ka ndryshuar numri i vdekjeve
00:24
from natural disaster,
5
12798
1292
nga shkaqet natyrore
00:26
how did that change during the last century?
6
14090
2601
gjatë shekullit të fundit?
00:28
Did it more than double,
7
16691
1379
A është dyfishuar,
00:30
did it remain about the same in the world as a whole,
8
18070
2782
ka mbetur e njëjta shifër në botë
00:32
or did it decrease to less than half?
9
20852
2374
apo ka rënë më pak se gjysma?
00:35
Please answer A, B or C.
10
23226
2404
Ju lutem, zgjidhni A, B, ose C.
00:37
I see lots of answers. This is much
faster than I do it at universities.
11
25630
4100
Po shoh shumë përgjigje.
Kjo po ecën më shpejt se në fakultete.
00:41
They are so slow. They keep
thinking, thinking, thinking.
12
29730
3157
Ata janë shumë të avashtë.
Rrinë tërë kohës duke vrarë mendjen.
00:44
Oh, very, very good.
13
32887
2022
Shumë mirë!
00:46
And we go to the next question.
14
34909
1863
Kalojmë te pyetja e radhës.
00:48
So how long did women 30 years old
15
36772
2659
Për sa kohë femrat tridhjetë vjeçe
00:51
in the world go to school:
16
39431
2096
kanë ndjekur shkollën:
00:53
seven years, five years or three years?
17
41527
2034
shtatë, pesë apo tre vjet?
00:55
A, B or C? Please answer.
18
43561
6503
A, B, ose C?
Zgjidhni, ju lutem.
01:02
And we go to the next question.
19
50064
2038
Kalojmë te pyetja tjetër.
01:04
In the last 20 years, how did the percentage
20
52102
3921
Gjatë njëzet viteve të fundit,
sa ka ndryshuar
01:08
of people in the world
21
56023
1827
përqindja e njerëzve
01:09
who live in extreme poverty change?
22
57850
2217
që jetojnë në varfëri ekstreme,
01:12
Extreme poverty — not having
enough food for the day.
23
60067
2561
që nuk kanë ushqim të mjaftueshëm?
01:14
Did it almost double,
24
62628
2061
A është dyfishuar,
ka mbetur pothuajse e njëjtë
01:16
did it remain more or less the same,
25
64689
1549
01:18
or did it halve?
26
66238
1513
apo është përgjysmuar?
01:19
A, B or C?
27
67751
4020
A, B apo C?
01:23
Now, answers.
28
71771
3156
Tani, përgjigjet.
01:26
You see,
29
74927
1094
Siç e shikoni,
01:28
deaths from natural disasters in the world,
30
76021
1725
vdekjet në botë nga shkaqet natyrore
01:29
you can see it from this graph here,
31
77746
1922
në grafik
01:31
from 1900 to 2000.
32
79668
2780
nga vitet 1900-2000.
01:34
In 1900, there was about half a million people
33
82448
3255
Më 1990, rreth gjysmë millioni
01:37
who died every year from natural disasters:
34
85703
2087
vdiqën në vit nga shkaqet natyrore:
01:39
floods, earthquakes, volcanic
eruption, whatever, droughts.
35
87790
5097
përmbytje, tërmete, vullkanet, thatësira.
01:44
And then, how did that change?
36
92887
2720
Si ndryshoi kjo?
01:47
Gapminder asked the public in Sweden.
37
95607
3486
Fondacioni “Gapminder”
01:51
This is how they answered.
38
99093
1859
i pyeti njerëzit në Suedi.
01:52
The Swedish public answered like this:
39
100952
1929
Ja përgjigja e suedezëve:
01:54
Fifty percent thought it had doubled,
40
102881
1472
50% menduan se është dyfishuar,
01:56
38 percent said it's more or less the same,
41
104353
2205
38 përqind thanë që nuk ka ndryshuar,
01:58
12 said it had halved.
42
106558
2098
12 përqind thanë që është përgjysmuar.
02:00
This is the best data from the disaster researchers,
43
108656
2652
Këto janë të dhënat
nga studiuesit e fatkeqësive,
02:03
and it goes up and down,
44
111308
2966
ka lëvizje në numër,
02:06
and it goes to the Second World War,
45
114274
2552
përfshin dhe luftën e Dytë Botërore,
02:08
and after that it starts to fall and it keeps falling
46
116826
3400
pas luftës numri fillon të bjerë
02:12
and it's down to much less than half.
47
120226
1846
dhe shkon në më pak se gjysma.
02:14
The world has been much, much more capable
48
122072
2608
Përgjatë viteve,
02:16
as the decades go by
49
124680
1614
bota ka treguar
02:18
to protect people from this, you know.
50
126294
2391
se mundet t’i mbrojë njerëzit nga kjo.
02:20
So only 12 percent of the Swedes know this.
51
128685
2866
Vetëm 12 përqind e suedezëve e dinë këtë.
02:23
So I went to the zoo and I asked the chimps.
52
131551
2491
Shkova te kopshti zoologjik
dhe i pyeta shimpazetë.
02:26
(Laughter) (Applause)
53
134042
9846
(Të qeshura) (Duartrokitje)
02:39
The chimps don't watch the evening news,
54
147458
3799
Ata nuk i ndjekin lajmet e mbrëmjes,
02:43
so the chimps,
55
151257
1458
dhanë përgjigje të rastit,
02:44
they choose by random, so the
Swedes answer worse than random.
56
152715
3432
suedezët dhanë përgjigje aspak të sakta.
02:48
Now how did you do?
57
156147
2939
Si e dinit ju?
02:51
That's you.
58
159086
2962
Këto janë përgjigjet tuaja.
02:54
You were beaten by the chimps.
59
162048
2225
Jua kanë kaluar shimpazetë!
02:56
(Laughter)
60
164273
1790
(Të qeshura)
02:58
But it was close.
61
166063
2975
I ishit afruar përgjigjes.
03:01
You were three times better than the Swedes,
62
169038
4021
Ju ishit tre here më të saktë se suedezët,
03:05
but that's not enough.
63
173059
1243
por nuk mjafton kjo.
03:06
You shouldn't compare yourself to Swedes.
64
174302
2582
Nuk keni pse ta krahasoni
veten me suedezët.
03:08
You must have higher ambitions in the world.
65
176884
3531
Duhet të synoni më lart në jetë.
03:12
Let's look at the next answer here: women in school.
66
180415
3408
I hedhim një sy përgjigjes së radhës:
gratë në shkollë.
03:15
Here, you can see men went eight years.
67
183823
2016
Burrat kanë shkuar për tetë vjet.
03:17
How long did women go to school?
68
185839
1781
Po gratë?
03:19
Well, we asked the Swedes like this,
69
187620
2749
I pyetëm suedezët,
03:22
and that gives you a hint, doesn't it?
70
190369
2217
kjo mënyrë ju tregon diçka, apo jo?
03:24
The right answer is probably the one
71
192586
2362
Përgjigjja e saktë është e vetmja që
03:26
the fewest Swedes picked, isn't it?
72
194948
2735
shumë pak suedezë e kanë zgjedhur.
03:29
(Laughter)
73
197683
1503
(Të qeshura)
03:31
Let's see, let's see. Here we come.
74
199186
2438
I hedhim një sy. Ja ku është.
03:33
Yes, yes, yes, women have almost caught up.
75
201624
4401
Pothuajse edhe gratë kanë bërë aq vite shkollë
03:38
This is the U.S. public.
76
206025
3413
Kjo është nga amerikanët.
03:41
And this is you. Here you come.
77
209438
3875
Përgjigjia juaj është kjo.
03:45
Ooh.
78
213313
4012
Ja ku është!
03:49
Well, congratulations, you're
twice as good as the Swedes,
79
217325
1829
Urime, jeni të saktë aq sa suedezët,
03:51
but you don't need me —
80
219154
2420
nuk keni nevojë për mua.
03:53
So how come? I think it's like this,
81
221574
4814
Si ka mundësi?
Them se të gjithë janë të vetëdijshëm
03:58
that everyone is aware that there are countries
82
226388
2722
ku vajzat kanë shumë vështirësi.
04:01
and there are areas
83
229110
1104
se ka shtete
04:02
where girls have great difficulties.
84
230214
2138
ku vajzat kanë shumë vështirësi.
04:04
They are stopped when they go to school,
85
232352
1908
Që i kanë të penguar të shkojnë në shkollë
04:06
and it's disgusting.
86
234260
2065
dhe kjo është gjë e neveritshme.
04:08
But in the majority of the world,
87
236325
1897
Në pjesën më të madhe të botës,
04:10
where most people in the world live,
88
238222
1687
ku jetojnë shumica e njerëzve,
04:11
most countries, girls today go to school
89
239909
2982
vajzat dhe djemtë shkojnë në shkollë,
04:14
as long as boys, more or less.
90
242891
2539
për të njëjtën kohë, pak a shumë.
04:17
That doesn't mean that gender equity is achieved,
91
245430
2059
Kjo s'do thotë që është arritur
barazia gjinore,
04:19
not at all.
92
247489
2084
aspak.
04:21
They still are confined to terrible, terrible limitations,
93
249573
4541
Akoma janë pre e
kushtëzimeve të tmerrshme
04:26
but schooling is there in the world today.
94
254114
2232
por arsimimi mundësohet në ditët e sotme.
04:28
Now, we miss the majority.
95
256346
4095
Kemi lënë mënjanë pjesën më të madhe.
Kur jepni përgjigje,
ndikoheni nga vendet më të këqija,
04:32
When you answer, you answer
according to the worst places,
96
260441
3323
04:35
and there you are right, but you miss the majority.
97
263764
2856
keni të drejtë,
por nuk përfshini pjesën më të madhe.
04:38
What about poverty?
98
266620
1476
Po varfëria?
04:40
Well, it's very clear that poverty here
99
268096
2903
Është e qartë që këtu varfëria
04:42
was almost halved,
100
270999
1775
ishte pothuajse përgjysmuar dhe
04:44
and in U.S., when we asked the public,
101
272774
1679
kur pyetëm në Amerikë,
04:46
only five percent got it right.
102
274453
3984
vetëm pese përqind
dhanë përgjigje të saktë.
04:50
And you?
103
278437
2869
Po ju?
04:53
Ah, you almost made it to the chimps.
104
281306
3858
Për pak sa s'paskeni arritur shimpazetë.
04:57
(Laughter) (Applause)
105
285164
2361
(Të qeshura) (Duartrokitje)
04:59
That little, just a few of you!
106
287525
5617
Vetëm pak nga ju!
05:05
There must be preconceived ideas, you know.
107
293142
3679
Ka ide paragjykuese.
05:08
And many in the rich countries,
108
296821
1794
Shumë njerëz në shtetet e pasura
05:10
they think that oh, we can never end extreme poverty.
109
298615
3660
mendojnë se s'mund t’a
zhdukim varfërinë ekstreme.
05:14
Of course they think so,
110
302275
1653
Sigurisht që mendojnë kështu,
05:15
because they don't even know what has happened.
111
303928
2964
për aq kohë sa s'e dinë
se çfarë ka ndodhur.
05:18
The first thing to think about the future
112
306892
2350
Gjëja e parë që duhet të dini
për të ardhmen
05:21
is to know about the present.
113
309242
2021
është të dini të tashmen.
05:23
These questions were a few of the first ones
114
311263
3052
Këto ishin disa nga pyetjet e para
05:26
in the pilot phase of the Ignorance Project
115
314315
3385
në fazën pilot të projektit “Injoranca”
05:29
in Gapminder Foundation that we run,
116
317700
3020
në fondacionin “Gapminder” që zhvilluam.
05:32
and it was started, this project, last year
117
320720
2796
Ky projekt filloi vjet
05:35
by my boss, and also my son, Ola Rosling. (Laughter)
118
323516
4406
nga shefi im, që është edhe im bir,
05:39
He's cofounder and director,
119
327922
1582
Ola Rosling, themelues e drejtor.
05:41
and he wanted, Ola told me
120
329504
1544
Më tha që duhet
05:43
we have to be more systematic
121
331048
2560
të tregohemi më sistematik
05:45
when we fight devastating ignorance.
122
333608
1873
kur luftojmë injorancën rrënuese.
05:47
So already the pilots reveal this,
123
335481
2218
Modelet e para nxorën që shumë nga publiku
05:49
that so many in the public score worse than random,
124
337699
3210
përgjigjen më gabim
se sa ata që i takon rastësisht.
05:52
so we have to think about preconceived ideas,
125
340909
2083
Duhet të mendojmë
për idetë paragjykuese
05:54
and one of the main preconceived ideas
126
342992
2028
dhe një nga kryesoret prej tyre është
05:57
is about world income distribution.
127
345020
1869
shpërndarja e të ardhurave në botë.
05:58
Look here. This is how it was in 1975.
128
346889
3831
Shikoni këtë. Kështu ishte më 1975.
06:02
It's the number of people on each income,
129
350720
3219
Është numri i njerëzve me të ardhurat,
06:05
from one dollar a day —
130
353939
2891
nga një dollar në ditë.
06:08
(Applause)
131
356830
2451
(Duartrokitje)
06:11
See, there was one hump here,
132
359281
2075
Kemi një ngritje këtu
06:13
around one dollar a day,
133
361356
1898
një dollar në ditë
06:15
and then there was one hump here
134
363254
1456
dhe një ngritje këtu
06:16
somewhere between 10 and 100 dollars.
135
364710
2015
mes 10-100 dollarëve.
06:18
The world was two groups.
136
366725
1746
Bota ishte e ndarë në dy grupe.
06:20
It was a camel world, like a camel with two humps,
137
368471
3610
Si deveja me dy gunga,
06:24
the poor ones and the rich ones,
138
372081
2012
gunga e të varfërve dhe ajo e të pasurve
06:26
and there were fewer in between.
139
374093
1564
dhe kishte shumë pak mes tyre.
06:27
But look how this has changed:
140
375657
2169
Shikoni si ka ndryshuar.
06:29
As I go forward, what has changed,
141
377826
1826
Numri i njerëzve
06:31
the world population has grown,
142
379652
1656
në botë është rritur
06:33
and the humps start to merge.
143
381308
2768
dhe gungat fillojnë të bashkohen.
06:36
The lower humps merged with the upper hump,
144
384076
2770
Gungat e vogla bashkohen me të madhen,
ikën deveja
06:38
and the camel dies and we have a dromedary world
145
386846
3127
dhe kemi botën gamile
06:41
with one hump only.
146
389973
2255
me vetëm një gungë.
06:44
The percent in poverty has decreased.
147
392228
1924
Përqindja në varfëri ekstreme ka rënë.
06:46
Still it's appalling
148
394152
1577
Është akoma i tmerrshëm fakti
06:47
that so many remain in extreme poverty.
149
395729
3201
që kanë mbetur kaq shumë
në varfëri ekstreme.
06:50
We still have this group, almost a billion, over there,
150
398930
3023
Kemi këtë grupin, pothuajse një milliard,
06:53
but that can be ended now.
151
401953
3049
por kjo mund të përfundojë shpejt.
06:57
The challenge we have now
152
405002
2303
Sfida tani është
06:59
is to get away from that,
understand where the majority is,
153
407305
2808
të largohemi nga kjo
të kuptojmë ku është pjesa më e madhe
07:02
and that is very clearly shown in this question.
154
410113
3244
dhe kjo shfaqet shumë qartë te pyetja.
07:05
We asked, what is the percentage of the world's
155
413357
2233
Pyetëm sa është përqindja
e fëmijëve një vjeç
07:07
one-year-old children who have got those
156
415590
1654
në botë
që kanë bërë vaksinat
07:09
basic vaccines against measles and other things
157
417244
2610
kryesore kundër fruthit
dhe kundër të tjerave
07:11
that we have had for many years:
158
419854
1493
që kemi patur për kaq vite:
07:13
20, 50 or 80 percent?
159
421347
2022
20, 50 apo 80 përqind?
07:15
Now, this is what the U.S.
public and the Swedish answered.
160
423369
4073
Kjo është përgjigjia e amerikanëve
dhe e suedezëve.
07:19
Look at the Swedish result:
161
427442
876
Ja suedezët.
07:20
you know what the right answer is.
162
428318
2062
Ju e dini përgjigjen e saktë.
07:22
(Laughter)
163
430380
3673
(Të qeshura)
07:26
Who the heck is a professor of
global health in that country?
164
434053
3503
Kush është ai profesori
i Shëndetit Botëror në atë vend?
07:29
Well, it's me. It's me.
165
437556
1672
Qenkam unë!
07:31
(Laughter)
166
439228
1962
(Të qeshura)
07:33
It's very difficult, this. It's very difficult.
167
441190
2482
Kjo është shumë e vështirë.
07:35
(Applause)
168
443672
3098
(Duartrokitje)
07:38
However, Ola's approach
169
446770
3714
Gjithësesi, rruga e Ola-s
07:42
to really measure what we know made headlines,
170
450484
3158
për të matur atë çfarë dimë bëri bujë
07:45
and CNN published these results on their web
171
453642
3063
dhe CNN-i i publikoi këto
rezultate në faqen e tyre,
07:48
and they had the questions there, millions answered,
172
456705
2147
kishin shfaqur pyetjet,
miliona u përgjigjën.
07:50
and I think there were about 2,000 comments,
173
458852
3482
Ishin diku te 2000 komente,
07:54
and this was one of the comments.
174
462334
2313
ky ishte njëri prej tyre.
07:56
"I bet no member of the media
passed the test," he said.
175
464647
3544
“Vë bast që asnjë anëtar i medias
s'e ka kaluar testin”.
08:00
So Ola told me, "Take these devices.
176
468191
2639
Ola më tha: “Merri këto pajisje.
08:02
You are invited to media conferences.
177
470830
1705
Je i ftuar në konferenca të medias.
08:04
Give it to them and measure what the media know."
178
472535
2277
Jepja atyre dhe mat çfarë di media.”
08:06
And ladies and gentlemen,
179
474812
1924
Zonja dhe zotërinj,
08:08
for the first time, the informal results
180
476736
2677
ju paraqesim për herë të parë
rezultatet jozyrtare
08:11
from a conference with U.S. media.
181
479413
3925
nga një konferencë me median amerikane.
08:15
And then, lately, from the European Union media.
182
483338
4886
Më pas nga media europiane.
08:20
(Laughter)
183
488224
1268
(Të qeshura)
08:21
You see, the problem is not that people
184
489492
2205
Problemi s'qëndron te njerëzit
08:23
don't read and listen to the media.
185
491697
1948
që s'lexojnë dhe s'dëgjojnë median.
08:25
The problem is that the
media doesn't know themselves.
186
493645
4219
Problemi është se media
nuk e njeh vetveten.
08:29
What shall we do about this, Ola?
187
497864
1581
Si t’ia bëjmë me këtë, Ola?
08:31
Do we have any ideas?
188
499445
1498
Kemi ndonjë ide?
08:32
(Applause)
189
500943
11094
(Duartrokitje)
08:44
Ola Rosling: Yes, I have an idea, but first,
190
512037
3709
Po, kam një ide, por në fillim
08:47
I'm so sorry that you were beaten by the chimps.
191
515746
3815
më vjen keq që ju mundën shimpazetë.
08:51
Fortunately, I will be able to comfort you
192
519561
2633
Për fat, mundem t’ju ngushëlloj
duke ju thënë se s'ishte faji juaj.
08:54
by showing why it was not your fault, actually.
193
522194
4559
08:58
Then, I will equip you with some tricks
194
526753
2022
Më pas, do ju pajis me ca marifete
09:00
for beating the chimps in the future.
195
528775
2090
që t’i mundni shimpazetë në të ardhmen.
09:02
That's basically what I will do.
196
530865
2214
Në parim, këtë do bëj.
09:05
But first, let's look at why are we so ignorant,
197
533079
2203
Të shikojmë arsyen pse jemi kaq injorantë,
09:07
and it all starts in this place.
198
535282
2607
gjithçka fillon në këtë vend.
09:09
It's Hudiksvall. It's a city in northern Sweden.
199
537889
3690
Është Hudiksvall,
një qytet në veri të Suedisë.
09:13
It's a neighborhood where I grew up,
200
541579
3797
Ndodhet një lagje ku jam rritur
09:17
and it's a neighborhood with a large problem.
201
545376
3601
dhe ka një problem goxha të madh.
09:20
Actually, it has exactly the same problem
202
548977
1986
Në fakt, ka po të njëjtin problem
09:22
which existed in all the neighborhoods
203
550963
2609
që ka ekzistuar në të gjitha lagjet
09:25
where you grew up as well.
204
553572
1348
ku jeni rritur dhe ju.
09:26
It was not representative. Okay?
205
554920
2662
Nuk është shembull tipik, dakort?
09:29
It gave me a very biased view
206
557582
2443
Më dha një ide shumë paragjykuese
09:32
of how life is on this planet.
207
560025
2348
se si është jeta në këtë planet.
09:34
So this is the first piece of the ignorance puzzle.
208
562373
2992
Kjo është copëza e parë
e gjëegjëzës së injorancës.
09:37
We have a personal bias.
209
565365
1272
Kemi paragjykime.
09:38
We have all different experiences
210
566637
2113
Të gjithë kemi përvoja të ndryshme
09:40
from communities and people we meet,
211
568750
1640
me komunitete dhe njerëz që takojmë
09:42
and on top of this, we start school,
212
570390
2987
dhe në krye të kësaj, fillojmë shkollën
09:45
and we add the next problem.
213
573377
1921
dhe shtojmë problemin tjetër.
09:47
Well, I like schools,
214
575298
1144
Mua më pëlqen shkolla,
09:48
but teachers tend to teach outdated worldviews,
215
576442
5087
por mësuesit kanë tendencën
të mësojnë pikëpamje antike
09:53
because they learned something
when they went to school,
216
581529
2601
sepse ata kanë mësuar diçka
kur ishin në shkollë
09:56
and now they describe this world to the students
217
584130
2553
dhe tani jua përshkruajnë botën studentëve
09:58
without any bad intentions,
218
586683
2206
pa një qëllim të keq
10:00
and those books, of course, that are printed
219
588889
2229
dhe këta libra të publikuar
10:03
are outdated in a world that changes.
220
591118
2931
kanë informacione të vjetra
në një botë ku vetëm ndryshon.
10:06
And there is really no practice
221
594049
1247
Në fakt, nuk ka procedura
10:07
to keep the teaching material up to date.
222
595296
3249
për të përditësuar përmbajtjen
e mësimdhënies në shkolla.
10:10
So that's what we are focusing on.
223
598545
1984
Këtu jemi përqëndruar.
10:12
So we have these outdated facts
224
600529
1569
Kemi fakte të vjetruara
10:14
added on top of our personal bias.
225
602098
2934
bashkë me paragjykimet personale.
10:17
What happens next is news, okay?
226
605032
2476
Ajo çfarë vjen pas është lajm i ri, apo jo?
10:19
An excellent journalist knows how to pick
227
607508
2517
Një gazetar i zoti di si të zgjedhë
10:22
the story that will make headlines,
228
610025
2406
ngjarjen që do bëjë bujë
10:24
and people will read it because it's sensational.
229
612431
2599
dhe njerëzit do ta lexojnë
sepse është sensacionale.
10:27
Unusual events are more interesting, no?
230
615030
3965
Ndodhitë e pazakonta janë
më tërheqëse, apo jo?
10:30
And they are exaggerated,
231
618995
1715
Janë të ekzagjeruara,
10:32
and especially things we're afraid of.
232
620710
3429
sidomos ngjarjet nga të cilat kemi frikë.
10:36
A shark attack on a Swedish person
233
624139
2428
Një peshkaqen sulmon një suedez,
10:38
will get headlines for weeks in Sweden.
234
626567
3715
kjo do bëjë bujë
për javë të tëra në Suedi.
10:42
So these three skewed sources of information
235
630282
3719
Ishte shumë e vështirë
t’u largoheshe këtyre tre burimeve
10:46
were really hard to get away from.
236
634001
3275
të shtrembëruara të informacionit.
10:49
They kind of bombard us
237
637276
1631
Na pushtojnë
10:50
and equip our mind with a lot of strange ideas,
238
638907
3806
dhe na e mbushin mendjen
me shumë ide të çuditshme
10:54
and on top of it we put the very thing
239
642713
2737
dhe, mbi të gjitha, nëse e fusim
10:57
that makes us humans, our human intuition.
240
645450
5266
atë çfarë na bën njerëz,
është edhe intuita jonë njerëzore.
11:02
It was good in evolution.
241
650716
2176
Ishte gjë e mirë për zhvillimin.
11:04
It helped us generalize
242
652892
1258
Na ndihmoi të përgjithësonim
11:06
and jump to conclusions very, very fast.
243
654150
2258
dhe të nxirrnim përfundime
shumë, shumë shpejt.
11:08
It helped us exaggerate what we were afraid of,
244
656408
3968
Na ndihmoi të ekzagjeronim
atë nga e cila kishim frikë
11:12
and we seek causality where there is none,
245
660376
3284
dhe kërkojmë viktima aty ku nuk ka fare
11:15
and we then get an illusion of confidence
246
663660
4937
dhe, pastaj, na krijohet
ai iluzioni i vetbesimit
11:20
where we believe that we are the best car drivers,
247
668597
3006
që ne jemi shoferët më të zotë,
11:23
above the average.
248
671603
1740
mbi mesataren.
Të gjithë iu përgjigjën pyetjes:
11:25
Everybody answered that question,
249
673343
1362
“Po, unë e ngas makinën më mirë”.
11:26
"Yeah, I drive cars better."
250
674705
1269
11:27
Okay, this was good evolutionarily,
251
675974
2297
Mirë, kjo ndikoi mirë te evolimi,
11:30
but now when it comes to the worldview,
252
678271
1833
por kur vjen puna
te pikëpamja e përgjithshme,
11:32
it is the exact reason why it's upside down.
253
680104
2862
për të njëjtën arsye është e përmbysur.
11:34
The trends that are increasing are instead falling,
254
682966
2923
Prirjet që po rriten,
në të vërtetë, po bien
11:37
and the other way around,
255
685889
1582
dhe anasjelltas,
11:39
and in this case, the chimps
use our intuition against us,
256
687471
4000
dhe në këtë rast, shmpazetë përdorin
intuitën tonë humane kundër nesh
11:43
and it becomes our weakness instead of our strength.
257
691471
3440
dhe kjo kthehet në dobësi për ne,
që duhet të jetë pika jonë e fortë.
11:46
It was supposed to be our strength, wasn't it?
258
694911
2483
Supozohej të ishte pika jonë
e fortë, apo jo?
11:49
So how do we solve such problems?
259
697394
2372
Si t’i zgjidhim probleme të këtilla?
11:51
First, we need to measure it,
260
699766
1675
Së pari, duhet të masim problemin,
11:53
and then we need to cure it.
261
701441
1402
pastaj t’a shërojmë.
11:54
So by measuring it we can understand
262
702843
2532
Duke e matur, kuptojmë
11:57
what is the pattern of ignorance.
263
705375
2324
strukturën e injorancës.
11:59
We started the pilot last year,
264
707699
1536
Vjet e filluam projektin
12:01
and now we're pretty sure that we will encounter
265
709235
2469
dhe tani jemi mëse të sigurt
se do ndeshemi
12:03
a lot of ignorance across the whole world,
266
711704
3581
me shumë injorancë përreth botës.
12:07
and the idea is really to
267
715285
3613
Ideja është t’a përshkallëzojmë
12:10
scale it up to all domains
268
718898
1977
atë te të gjitha fushat
12:12
or dimensions of global development,
269
720875
2548
apo dimensionet e zhvillimit global,
12:15
such as climate, endangered species, human rights,
270
723423
4082
si klimën, speciet në zhdukje,
të drejtat e njeriut,
12:19
gender equality, energy, finance.
271
727505
3210
barazia gjinore, energjia, ekonomia.
Të gjithë sektorët e ndryshëm kanë fakte
12:22
All different sectors have facts,
272
730715
2733
dhe janë organizatat
që po përpiqen të shpërndajnë
12:25
and there are organizations trying to spread
273
733448
1596
12:27
awareness about these facts.
274
735044
1926
ndërgjegjësimin për këto fakte.
12:28
So I've started actually contacting some of them,
275
736970
3704
Kam kontaktuar disa prej tyre,
12:32
like WWF and Amnesty International and UNICEF,
276
740674
3341
WWF, Amnesty International, UNICEF.
12:36
and asking them, what are your favorite facts
277
744015
2598
Cilat janë faktet tuaja të preferuara
12:38
which you think the public doesn't know?
278
746613
1893
që ju mendoni se publiku nuk i di?
12:40
Okay, I gather those facts.
279
748506
1578
I mblodha faktet.
12:42
Imagine a long list with, say, 250 facts.
280
750084
3535
Përfytyroni një listë të gjatë
prej 250 të dhënash.
12:45
And then we poll the public
281
753619
1299
U bëmë sondazh njerëzve
12:46
and see where they score worst.
282
754918
1937
dhe nxorëm ku dolën më keq.
12:48
So we get a shorter list
283
756855
1346
Nxjerrim një listë më të shkurtër
12:50
with the terrible results,
284
758201
1056
me rezultate të tmerrshme,
12:51
like some few examples from Hans,
285
759257
2549
si disa shembuj nga Hans
12:53
and we have no problem finding these kinds
286
761806
1917
nuk hasim asnjë problem në gjetjen
12:55
of terrible results.
287
763723
1215
e këtyre rezultateve.
12:56
Okay, this little shortlist, what
are we going to do with it?
288
764938
2845
Çfarë do bëjmë me
këtë listën e shkurtuar?
12:59
Well, we turn it into a knowledge certificate,
289
767783
4126
E kthejmë në një çertifikatë
13:03
a global knowledge certificate,
290
771909
1862
dijesh globale,
13:05
which you can use, if you're a large organization,
291
773771
2903
të cilën mund t’a përdorësh
nëse je shoqatë e madhe,
13:08
a school, a university, or maybe a news agency,
292
776674
3755
shkollë, universitet
apo edhe agjensi lajmesh
13:12
to certify yourself as globally knowledgeable.
293
780429
3628
që të çertifikosh
veten me njohuri globale.
13:16
Basically meaning, we don't hire people
294
784057
2963
Me pak fjalë, nuk punësojmë njerëz
13:19
who score like chimpanzees.
295
787020
2270
që mendojnë si shimpazetë.
13:21
Of course you shouldn't.
296
789290
2360
Sigurisht që nuk duhet.
13:23
So maybe 10 years from now,
297
791650
2271
Mbase pas 10 vitesh,
13:25
if this project succeeds,
298
793921
1992
nëse ky projekt ka sukses,
13:27
you will be sitting in an interview
299
795913
2248
do e gjeni veten të ulur në një intervistë
13:30
having to fill out this crazy global knowledge.
300
798161
4206
për të plotësuar
këtë njohuri të çmendur globale.
13:34
So now we come to the practical tricks.
301
802367
3363
Tani vijmë te marifetet praktike.
13:37
How are you going to succeed?
302
805730
1904
Si do ia arrini?
13:39
There is, of course, one way,
303
807634
3579
Ka një mënyrë
13:43
which is to sit down late nights
304
811213
1737
ku ulesh mbrëmjeve vonë
13:44
and learn all the facts by heart
305
812950
2155
dhe i mëson të gjitha faktet përmendësh
13:47
by reading all these reports.
306
815105
1768
duke i lexuar të gjitha këto raporte.
13:48
That will never happen, actually.
307
816873
2012
Në fakt, kjo s'do ndodhë kurrë.
13:50
Not even Hans thinks that's going to happen.
308
818885
2709
Edhe Hans kështu mendon.
13:53
People don't have that time.
309
821594
1373
Njerëzit nuk kanë kohë.
13:54
People like shortcuts, and here are the shortcuts.
310
822967
3383
Ju pëlqen rruga e shkurtër
dhe ja ku është.
13:58
We need to turn our intuition into strength again.
311
826350
2774
Duhet t’a rikthejmë intuitën tonë
në forcë përsëri.
14:01
We need to be able to generalize.
312
829124
1444
Duhet të përgjithësojmë.
14:02
So now I'm going to show you some tricks
313
830568
2105
Tani do ju tregoj disa marifete
14:04
where the misconceptions are turned around
314
832673
2550
ku idetë e gabuara kthehen
14:07
into rules of thumb.
315
835223
3208
në principe.
14:10
Let's start with the first misconception.
316
838431
2014
Fillojmë me idenë e parë të gabuar.
14:12
This is very widespread.
317
840445
1637
Kjo është e përhapur.
14:14
Everything is getting worse.
318
842082
1866
Çdo gjë po përkeqësohet.
14:15
You heard it. You thought it yourself.
319
843948
3270
E keni dëgjuar dhe ju.
E mendoni dhe ju vetë.
14:19
The other way to think is, most things improve.
320
847218
3029
Një tjetër mënyrë e të menduarit:
shumë gjëra përmirësohen.
14:22
So you're sitting with a question in front of you
321
850247
2136
Ndodhesh përballë një pyetje
14:24
and you're unsure. You should guess "improve."
322
852383
3233
dhe nuk je i sigurt.
Duhet të mendoni fjalën “përmirëso”.
14:27
Okay? Don't go for the worse.
323
855616
2984
Mos mendo për më të keqen.
14:30
That will help you score better on our tests.
324
858600
2363
Kjo ju ndihmon të dilni
më mirë në testet tona.
14:32
(Applause)
325
860963
1216
(Duartrokitje)
14:34
That was the first one.
326
862179
4226
Kjo është e para.
14:38
There are rich and poor
327
866405
1759
Ka të pasur dhe të varfër
14:40
and the gap is increasing.
328
868164
1466
dhe hendeku sa vjen e rritet.
14:41
It's a terrible inequality.
329
869630
1655
Është një pabarazi e padrejtë.
14:43
Yeah, it's an unequal world,
330
871285
2201
Po, është botë jo e barabartë,
14:45
but when you look at the data, it's one hump.
331
873486
2325
është vetëm një gungë, mirë?
14:47
Okay? If you feel unsure,
332
875811
1854
Nëse nuk je i sigurt,
14:49
go for "the most people are in the middle."
333
877665
2753
mendo se shumica e njerëzve
ndodhen në mes.
14:52
That's going to help you get the answer right.
334
880418
1983
Ju ndihmon të jepni përgjigjen e saktë.
14:54
Now, the next preconceived idea is
335
882401
3707
Tani, ideja tjetër e gabuar
14:58
first countries and people need to be very, very rich
336
886108
3625
është se në fillim vendet dhe njerëzit
duhet të jenë shumë të pasur
15:01
to get the social development
337
889733
2326
që të arrijnë zhvillimin social,
15:04
like girls in school and be ready for natural disasters.
338
892059
3451
vajzat të shkojnë në shkollë,
të jemi gati për fatkeqësitë natyrore.
15:07
No, no, no. That's wrong.
339
895510
1686
Në asnjë mënyrë!
Është gabim,
15:09
Look: that huge hump in the middle
340
897196
2120
shikoni, ajo gunga e madhe në mes
15:11
already have girls in school.
341
899316
2443
i dërgon tashmë vajzat në shkollë.
15:13
So if you are unsure, go for the
342
901759
2328
Kur të jesh i pasigurt, mendo se shumica
15:16
"the majority already have this,"
343
904087
1395
e kanë tashmë këtë,
15:17
like electricity and girls in
school, these kinds of things.
344
905482
3043
si energjinë apo vajzat
në shkolla, të tilla gjëra.
15:20
They're only rules of thumb,
345
908525
2216
Janë vetëm parime,
15:22
so of course they don't apply to everything,
346
910741
2390
sigurisht që nuk do zbatohen të gjitha,
15:25
but this is how you can generalize.
347
913131
1657
por kështu mund të përgjithësosh.
15:26
Let's look at the last one.
348
914788
1965
I hedhim një sy të fundit.
15:28
If something, yes, this is a good one,
349
916753
3301
Ky është një shembull i mirë.
15:32
sharks are dangerous.
350
920054
2173
Peshkaqenët janë të rrezikshëm.
15:34
No — well, yes, but they are not so important
351
922227
4399
por nuk janë aq të rëndësishëm
15:38
in the global statistics, that is what I'm saying.
352
926626
2976
në statistikat globale.
15:41
I actually, I'm very afraid of sharks.
353
929602
2531
Unë i kam shumë frikë peshkaqenët.
15:44
So as soon as I see a question
about things I'm afraid of,
354
932133
2844
Sapo dëgjoj një pyetje
për gjërat që i kam frikë,
15:46
which might be earthquakes, other religions,
355
934977
2933
tërmetet, fe të tjera,
15:49
maybe I'm afraid of terrorists or sharks,
356
937910
3038
terroristat, peshkaqenët,
15:52
anything that makes me feel,
357
940948
1159
çdo gjë që më frikëson,
15:54
assume you're going to exaggerate the problem.
358
942107
2501
pretendo se do e zmadhosh problemin.
15:56
That's a rule of thumb.
359
944608
1837
Ky është principi.
15:58
Of course there are dangerous
things that are also great.
360
946445
2159
Ka gjëra të rrezikshme
që janë edhe të mëdha.
16:00
Sharks kill very, very few.
That's how you should think.
361
948604
3585
Peshkaqenët vrasin shumë pak njerëz.
Këtë duhet të mendoni.
16:04
With these four rules of thumb,
362
952189
3738
Me këto tre parime,
16:07
you could probably answer better than the chimps,
363
955927
3360
mund të përgjigjeni më mirë
se shimpazetë,
16:11
because the chimps cannot do this.
364
959287
1954
sepse ata nuk e bëjnë dot këtë.
16:13
They cannot generalize these kinds of rules.
365
961241
2603
Nuk mund t’i përgjithësojnë
parime të këtilla.
16:15
And hopefully we can turn your world around
366
963844
4012
Me shpresën se
mund t’jua ndryshojmë botën,
16:19
and we're going to beat the chimps. Okay?
367
967856
2835
shimpazetë do i mundim.
16:22
(Applause)
368
970691
3921
(Duartrokitje)
16:31
That's a systematic approach.
369
979160
2088
Kjo është një teknikë sistematike.
16:33
Now the question, is this important?
370
981248
2564
Lind pyetja, a është kjo e rëndësishme?
16:35
Yeah, it's important to understand poverty,
371
983812
2726
Është e rëndësishme të kuptojmë
16:38
extreme poverty and how to fight it,
372
986538
3247
varfërinë ekstreme dhe si t’a luftojmë
16:41
and how to bring girls in school.
373
989785
2045
dhe si t’i sjellim vajzat në shkollë.
16:43
When we realize that actually it's
succeeding, we can understand it.
374
991830
4340
Kur bëhemi të vetëdijshëm se në të vërtetë
po arrin sukses, mund t’a kuptojmë.
16:48
But is it important for everyone else
375
996170
1812
A është e rëndësishme për të tjerët
16:49
who cares about the rich end of this scale?
376
997982
2454
që vrasin mendjen për të
pasurit e kësaj shkalle?
16:52
I would say yes, extremely important,
377
1000436
2044
Do thoja po, tmerrësisht e rëndësishme,
16:54
for the same reason.
378
1002480
1509
për të njëjtën arsye.
16:55
If you have a fact-based worldview of today,
379
1003989
3065
Nëse keni një pikëpamje
të bazuar në fakte për të tashmen,
16:59
you might have a chance to understand
380
1007054
1618
keni mundësinë të kuptoni
17:00
what's coming next in the future.
381
1008672
1754
se ç’do sjellë e ardhmja.
17:02
We're going back to these two humps in 1975.
382
1010426
2438
Do kthehemi te dy gungat më 1975.
17:04
That's when I was born,
383
1012864
1350
Atë vit kam lindur
17:06
and I selected the West.
384
1014214
3019
dhe zgjodha Perëndimin.
17:09
That's the current EU countries and North America.
385
1017233
4183
Janë shtetet aktuale e BE-së
dhe të Amerikës së Veriut.
17:13
Let's now see how the rest and the West compares
386
1021416
3383
Të shikojmë si krahasohen
pjesa tjetër me Perëndimin
17:16
in terms of how rich you are.
387
1024799
2081
duke marrë parasysh sa të pasur jeni.
17:18
These are the people who can afford
388
1026880
2251
Ka njerëz që mund t’a përballojnë
17:21
to fly abroad with an airplane for a vacation.
389
1029131
3578
fluturimin me avion për pushime.
17:24
In 1975, only 30 percent of them lived
390
1032709
3308
Më 1975, vetëm 30 përqind jetonin
17:28
outside EU and North America.
391
1036017
2967
jashtë BE-së dhe Amerikës së Veriut.
Por kjo ka ndryshuar, mirë?
17:30
But this has changed, okay?
392
1038984
2329
17:33
So first, let's look at the change up till today, 2014.
393
1041313
4743
T’i hedhim një sy ndryshimit
deri më sot, 2014.
17:38
Today it's 50/50.
394
1046056
1388
Sot është 50 me 50.
17:39
The Western domination is over, as of today.
395
1047444
3681
Në ditët e sotme, dominimi
perëndimor ka marrë fund.
17:43
That's nice. So what's going to happen next?
396
1051125
2199
Kjo është gjë e mirë.
Çfarë do ndodhë pastaj?
17:45
Do you see the big hump? Did you see how it moved?
397
1053324
3243
E shikoni gungën e madhe?
E shikoni si zhvendos?
17:48
I did a little experiment. I went to the IMF,
International Monetary Fund, website.
398
1056567
6031
Kam bërë një eksperiment të vogël.
Shkova te faqja e FMN-s.
17:54
They have a forecast for the next
five years of GDP per capita.
399
1062598
4163
Kanë një parashikim të PB për frymë
për pesë vitet e ardhshme.
17:58
So I can use that to go five years into the future,
400
1066761
3017
Mund t’a përdor këto duke marrë parasysh
18:01
assuming the income inequality
of each country is the same.
401
1069778
3335
që të ardhurat e pabarazisë
për çdo shtet mbeten të njëtja.
18:05
I did that, but I went even further.
402
1073113
1927
Shkova përtej kësaj.
18:07
I used those five years for the next 20 years
403
1075040
3178
I përdora këto pesë vite
për njëzet vitet e ardhshme
18:10
with the same speed, just as an
experiment what might actually happen.
404
1078218
5277
me të njëjtën shpejtësi, si
një eksperiment se çfarë mund të ndodhë.
18:15
Let's move into the future.
405
1083495
1367
Shkojmë në të ardhmen.
18:16
In 2020, it's 57 percent in the rest.
406
1084862
5220
Më 2020, pjesa tjetër ka 57 përqind.
18:22
In 2025, 63 percent.
407
1090082
3036
Më 2025, 63 përqind.
Në 2030, 68 përqind.
18:25
2030, 68. And in 2035, the West is
outnumbered in the rich consumer market.
408
1093118
9237
Në 2035, Perëndimi ka më shumë
në tregun e pasur të konsumatorit.
18:34
These are just projections of
GDP per capita into the future.
409
1102355
3347
Këto janë thjesht projektime të PB
për frymë për të ardhmen.
18:37
Seventy-three percent of the rich consumers
410
1105702
2355
73 përqind konsumatorëve
të pasur do jenë jashtë
18:40
are going to live outside North America and Europe.
411
1108057
3618
Amerikës së Veriut dhe Europës.
18:43
So yes, I think it's a good idea for
a company to use this certificate
412
1111675
4198
Ndaj, them se është ide e mirë
për një kompani të përdorë çertifikatën
18:47
to make sure to make fact-
based decisions in the future.
413
1115873
3407
të sigurohet për marrjen e vendimeve
të bazuara në faktë në të ardhmen.
18:51
Thank you very much.
414
1119280
1476
Shumë falemnderit.
18:52
(Applause)
415
1120756
2501
(Duartrokitje)
19:00
Bruno Giussani: Hans and Ola Rosling!
416
1128184
2052
Bruno Giussani: Hans and Ola Rosling!
Translated by Klem Gjuta
Reviewed by Helena Bedalli

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Hans Rosling - Global health expert; data visionary
In Hans Rosling’s hands, data sings. Global trends in health and economics come to vivid life. And the big picture of global development—with some surprisingly good news—snaps into sharp focus.

Why you should listen

Even the most worldly and well-traveled among us have had their perspectives shifted by Hans Rosling. A professor of global health at Sweden's Karolinska Institute, his work focused on dispelling common myths about the so-called developing world, which (as he pointed out) is no longer worlds away from the West. In fact, most of the Third World is on the same trajectory toward health and prosperity, and many countries are moving twice as fast as the west did.

What set Rosling apart wasn't just his apt observations of broad social and economic trends, but the stunning way he presented them. Guaranteed: You've never seen data presented like this. A presentation that tracks global health and poverty trends should be, in a word: boring. But in Rosling's hands, data sings. Trends come to life. And the big picture — usually hazy at best — snaps into sharp focus.

Rosling's presentations were grounded in solid statistics (often drawn from United Nations and World Bank data), illustrated by the visualization software he developed. The animations transform development statistics into moving bubbles and flowing curves that make global trends clear, intuitive and even playful. During his legendary presentations, Rosling took this one step farther, narrating the animations with a sportscaster's flair.

Rosling developed the breakthrough software behind his visualizations through his nonprofit Gapminder, founded with his son and daughter-in-law. The free software — which can be loaded with any data — was purchased by Google in March 2007. (Rosling met the Google founders at TED.)

Rosling began his wide-ranging career as a physician, spending many years in rural Africa tracking a rare paralytic disease (which he named konzo) and discovering its cause: hunger and badly processed cassava. He co-founded Médecins sans Frontièrs (Doctors without Borders) Sweden, wrote a textbook on global health, and as a professor at the Karolinska Institut in Stockholm initiated key international research collaborations. He's also personally argued with many heads of state, including Fidel Castro.

Hans Rosling passed away in February 2017. He is greatly missed.


More profile about the speaker
Hans Rosling | Speaker | TED.com
Ola Rosling - Director of the Gapminder Foundation
Ola Rosling is the director and co-founder of the Gapminder Foundation. Previously, he was the Google Public Data product manager.

Why you should listen
To fight devastating ignorance, we have to be more systematic about spreading facts that matter. In this talk with Hans Rosling, Ola teaches 4 ways to quickly learn more about the world of facts.
More profile about the speaker
Ola Rosling | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM