ABOUT THE SPEAKER
Christopher McDougall - Journalist, runner
Christopher McDougall is the author of "Born to Run: A Hidden Tribe, Super Athletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen."

Why you should listen

Longtime reporter Christopher McDougall is also a longtime runner -- and he brings his reporter's passion and eye for detail to the mysteries of running in his latest book. "Born to Run" examines humanity's inborn need to run and sweat, and it's filled with passion, odd facts, oddly pertinent digressions and deeply engaging journeys to running subcults (and cults-of-one). The book has inspired at least one fan site.

McDougall writes for Outside, Men's Health, New York and other magazines. His other, equally intriguing book, is Girl Trouble: The True Saga of Superstar Gloria Trevi and the Secret Teenage Sex Cult That Stunned the World.

More profile about the speaker
Christopher McDougall | Speaker | TED.com
TEDxPennQuarter

Christopher McDougall: Are we born to run?

Christopher McDougall: Koşmak için mi yaratıldık?

Filmed:
3,807,943 views

Christopher McDougall, insanın koşma arzusunun gizemlerini araştırıyor. Koşmak ilk insanların hayatta kalmasına nasıl yardımcı oldu -- ve ilkel atalarımızın dürtüleri bugün bizi nasıl motive ediyor? TEDxPennQuarter'da, McDougall altın kalpli bir maratoncunun, beklenmedik bir ultra-koşucunun ve Meksika'da yaşamak için koşan kabilenin hikayelerini anlatıyor.
- Journalist, runner
Christopher McDougall is the author of "Born to Run: A Hidden Tribe, Super Athletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen." Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
RunningÇalışan -- it's basicallytemel olarak just right, left, right, left -- yeah?
0
0
3000
Koşmak: Basit. Sağ, sol, sağ, sol -- değil mi?
00:18
I mean, we'vebiz ettik been doing it for two millionmilyon yearsyıl,
1
3000
2000
Yani, bunu iki milyon yıldır yapıyoruz.
00:20
so it's kindtür of arrogantkibirli to assumeüstlenmek
2
5000
3000
Uzun zaman önce söylenmemiş ya da yapılmamış
00:23
that I've got something to say
3
8000
2000
birşeyler söyleyeceğimi
00:25
that hasn'tdeğil sahiptir been said and performedgerçekleştirilen better a long time agoönce.
4
10000
3000
varsaymak biraz küstahça görünebilir.
00:28
But the coolgüzel thing about runningkoşu, as I've discoveredkeşfedilen,
5
13000
2000
Ama keşfettim ki, koşmakla ilgili güzel şey şu;
00:30
is that something bizarretuhaf happensolur
6
15000
2000
bu etkinlik sırasında sürekli
00:32
in this activityaktivite all the time.
7
17000
2000
acayip birşeyler oluyor.
00:34
CaseDava in pointpuan: A coupleçift monthsay agoönce, if you saw the NewYeni YorkYork CityŞehir MarathonMaraton,
8
19000
3000
Örnekle anlatayım: Birkaç ay önce, New York City Maratonu'nu gördüyseniz,
00:37
I guaranteegaranti you, you saw something
9
22000
2000
garanti ederim ki,
00:39
that no one has ever seengörüldü before.
10
24000
3000
hiç kimsenin daha önce görmediği birşey gördünüz.
00:42
An EthiopianEtiyopya womankadın namedadlı DerartuDerartu TuluTulu
11
27000
2000
Derartu Tulu adında Etiyopyalı bir kadın
00:44
turnsdönüşler up at the startingbaşlangıç linehat.
12
29000
2000
başlama çizgisinde göründü.
00:46
She's 37 yearsyıl oldeski,
13
31000
2000
37 yaşındaydı,
00:48
she hasn'tdeğil sahiptir wonwon a marathonmaraton of any kindtür in eightsekiz yearsyıl,
14
33000
2000
8 yıl içinde herhangi bir maraton filan kazanmamıştı,
00:50
and a fewaz monthsay previouslyÖnceden
15
35000
2000
ve daha birkaç ay önce
00:52
she almostneredeyse diedvefat etti in childbirthDoğum.
16
37000
2000
bebek doğururken neredeyse ölüyordu.
00:54
DerartuDerartu TuluTulu was readyhazır to hangasmak it up and retireemekli olmak from the sportspor,
17
39000
3000
Derartu Tulu sporu bırakıp emekli olmaya hazırdı.
00:57
but she decidedkarar she'do ediyorum go for brokekırdı
18
42000
2000
Ama dişini tırnağına takıp
00:59
and try for one last bigbüyük paydayödeme günü
19
44000
2000
son bir hesaplaşma için
01:01
in the marqueeKayan yazı eventolay,
20
46000
2000
büyük bir koşuda şansını denemeye karar verdi.
01:03
the NewYeni YorkYork CityŞehir MarathonMaraton.
21
48000
2000
New York City Maratonu'nda.
01:05
ExceptHariç -- badkötü newshaber for DerartuDerartu TuluTulu -- some other people had the sameaynı ideaFikir,
22
50000
3000
Ancak -- Derartu Tulu için kötü haber -- aynı hedefe sahip başkaları da vardı.
01:08
includingdahil olmak üzere the OlympicOlimpiyat goldaltın medalistmadalya
23
53000
2000
Örneğin, Olimpiyat altın madalyası sahibi
01:10
and PaulaPaula RadcliffeRadcliffe, who is a monstercanavar,
24
55000
3000
Paula Radcliffe -- o bir canavardı.
01:13
the fastestEn hızlı womankadın marathonerMaratoncu in historytarih by faruzak.
25
58000
4000
Açık arayla, gelmiş geçmiş en hızlı kadın maratoncu.
01:17
Only 10 minutesdakika off the men'sErkeklerin worldDünya recordkayıt,
26
62000
2000
Erkekler dünya rekorunun sadece 10 dakika gerisinde.
01:19
PaulaPaula RadcliffeRadcliffe is essentiallyesasen unbeatablerakipsiz.
27
64000
3000
Diyebiliriz ki Paula Radcliffe, geçilemez.
01:22
That's her competitionyarışma.
28
67000
2000
Girdiği yarış buydu.
01:24
The guntabanca goesgider off, and she's not even an underdogUnderdog.
29
69000
3000
Tabanca patladığında, kaybetmeye mahkum demeye bile gerek yok.
01:27
She's underaltında the underdogsgeride mi.
30
72000
2000
Mahkumdan daha mahkumdu.
01:29
But the under-underdogaltında underdog hangstakılıyor toughsert,
31
74000
2000
Ama, bizim mahkum-mahkum sıkı çıkar.
01:31
and 22 milesmil into a 26-mile-mil raceyarış,
32
76000
3000
26 millik (42 km) yarışın 22. milinde
01:34
there is DerartuDerartu TuluTulu
33
79000
2000
Derartu Tulu
01:36
up there with the leadöncülük etmek packpaket.
34
81000
2000
lider grup içindedir.
01:38
Now this is when something really bizarretuhaf happensolur.
35
83000
3000
İşte acayip şey, orada olur.
01:41
PaulaPaula RadcliffeRadcliffe, the one personkişi who is sure to snatchkoparma the bigbüyük paycheckmaaş
36
86000
3000
Paula Radcliffe, büyük ödül çekini
01:44
out of DerartuDerartu Tulu'sTulu'nın under-underdogaltında underdog handseller,
37
89000
3000
Derartu Tulu'nun kaybeden ellerinden alıp eve götürmesi kesin olan kişi
01:47
suddenlyaniden grabskapmak her legbacak and startsbaşlar to falldüşmek back.
38
92000
3000
birden bire bacağını tutar ve geride kalmaya başlar.
01:50
So we all know what to do in this situationdurum, right?
39
95000
2000
Böyle bir durumda yapmamız gerekeni hepimiz biliyoruz, öyle değil mi?
01:52
You give her a quickhızlı crackçatlak in the teethdiş with your elbowdirsek
40
97000
2000
Dirseğinizle çenesine şöyle bir çarpıp
01:54
and blazeBlaze for the finishbitiş linehat.
41
99000
2000
bitiş çizgisine doğru uçarsınız.
01:57
DerartuDerartu TuluTulu ruinsHarabeleri the scriptkomut dosyası.
42
102000
2000
Derartu Tulu, bu senaryoyu çöpe attı.
01:59
InsteadBunun yerine of takingalma off,
43
104000
2000
Uçup gitmek yerine,
02:01
she fallsdüşme back, and she grabskapmak PaulaPaula RadcliffeRadcliffe,
44
106000
2000
o da geride kalır, Paula Radcliffe'i tutar
02:03
saysdiyor, "Come on. Come with us. You can do it."
45
108000
2000
ve der ki, "Haydi. Bizimle gel. Yapabilirsin."
02:05
So PaulaPaula RadcliffeRadcliffe, unfortunatelyne yazık ki, does it.
46
110000
2000
Ve Paula Radcliffe, maalesef, bunu başarır.
02:07
She catchesyakalar up with the leadöncülük etmek packpaket
47
112000
2000
Lider grubu yakalar
02:09
and is pushingitme towardkarşı the finishbitiş linehat.
48
114000
2000
ve bitiş çizgisine doğru hamle yapar.
02:11
But then she fallsdüşme back again.
49
116000
2000
Ama sonra, yeniden geriye düşer.
02:13
And the secondikinci time DerartuDerartu TuluTulu grabskapmak her and triesçalışır to pullÇek her.
50
118000
2000
İkinci kez, Derartu Tulu onu yakalar ve çekmeye çalışır.
02:15
And PaulaPaula RadcliffeRadcliffe at that pointpuan saysdiyor,
51
120000
2000
Ve o noktada Paula Radcliffe der ki,
02:17
"I'm donetamam. Go."
52
122000
2000
"Ben bittim. Koş."
02:19
So that's a fantasticfantastik storyÖykü, and we all know how it endsuçları.
53
124000
3000
Bu masal gibi bir hikaye, ve sonunu hepimiz biliriz.
02:22
She loseskaybeder the checkKontrol,
54
127000
2000
Çeki kaybeder,
02:24
but she goesgider home with something biggerDaha büyük and more importantönemli.
55
129000
2000
ama eve daha büyük ve daha önemli birşeyle döner.
02:26
ExceptHariç DerartuDerartu TuluTulu ruinsHarabeleri the scriptkomut dosyası again --
56
131000
3000
Ancak, Derartu Tulu senaryoyu bir kez daha bozar.
02:29
insteadyerine of losingkaybetme, she blazescehenneme pastgeçmiş the leadöncülük etmek packpaket and winskazanç,
57
134000
3000
Kaybetmek yerine, lider grubu da geride bırakır ve kazanır.
02:32
winskazanç the NewYeni YorkYork CityŞehir MarathonMaraton,
58
137000
2000
New York City Maratonu'nu kazanır
02:34
goesgider home with a bigbüyük fatşişman checkKontrol.
59
139000
2000
ve eve büyük bir ödül çekiyle döner.
02:36
It's a heartwarmingiç açıcı storyÖykü,
60
141000
2000
Kalbimizi ısıtan bir hikaye bu.
02:38
but if you drillmatkap a little bitbit deeperDaha derine,
61
143000
2000
Ama biraz daha derine bakarsanız,
02:40
you've got to sortçeşit of wondermerak etmek about what exactlykesinlikle was going on there.
62
145000
3000
orada olan biteni merak edebilirsiniz.
02:43
When you have two outliersaykırı in one organismorganizma,
63
148000
2000
Bir aykırılık, aynı organizma içinde iki kez tekrar ediyorsa,
02:45
it's not a coincidencetesadüf.
64
150000
2000
bu tesadüf değildir.
02:47
When you have someonebirisi who is more competitiverekabetçi and more compassionateşefkatli
65
152000
3000
Yarıştaki herkesten daha yarışçı ve daha şefkatli birisi varsa
02:50
than anybodykimse elsebaşka in the raceyarış, again, it's not a coincidencetesadüf.
66
155000
3000
yine, bu tesadüf değildir.
02:53
You showgöstermek me a creatureyaratık with webbedperdeli feetayaklar and gillssolungaçları;
67
158000
3000
Bana ayakları perdeli ve solungaçlı bir yaratık gösterirseniz,
02:56
somehowbir şekilde water'ssu çok involvedilgili.
68
161000
2000
bir şekilde suyla ilgisi olduğunu bilirim.
02:58
SomeoneBirisi with that kindtür of heartkalp, there's some kindtür of connectionbağ there.
69
163000
3000
Öyle bir kalbi olan birisi varsa, ortada bir tür bağlantı olmalı.
03:01
And the answerCevap to it, I think,
70
166000
2000
Ve bunun cevabı, bence
03:03
can be foundbulunan down in the CopperBakır CanyonsKanyonlar of MexicoMeksika,
71
168000
3000
Meksika'daki Bakır Kanyonlar'da bulunabilir.
03:06
where there's a tribekabile, a reclusivemünzevi tribekabile,
72
171000
2000
Orada, uzak bir kabile,
03:08
calleddenilen the TarahumaraTarahumara IndiansKızılderililer.
73
173000
2000
Tarahumara yerlileri yaşıyor.
03:10
Now the TarahumaraTarahumara are remarkabledikkat çekici for threeüç things.
74
175000
3000
Tarahumaralar, üç konuda dikkat çekiciler.
03:13
NumberNumarası one is,
75
178000
2000
Birincisi,
03:15
they have been livingyaşam essentiallyesasen unchangeddeğişmeden
76
180000
2000
son 400 yıl içinde
03:17
for the pastgeçmiş 400 yearsyıl.
77
182000
2000
temel hiçbir değişim geçirmemişler.
03:19
When the conquistadorsfatihler arrivedgeldi in NorthKuzey AmericaAmerika you had two choicesseçimler:
78
184000
3000
İspanyol istilacılar Kuzey Amerika'ya ulaştığında, iki seçenek vardı:
03:22
you eitherya fightkavga back and engagetutmak or you could take off.
79
187000
3000
Ya savaşıp karşı koymak, ya da kaçıp uzaklaşmak.
03:25
The MayansMayalar and AztecsAztekler engagednişanlı,
80
190000
2000
Mayalar ve Aztekler savaştılar.
03:27
whichhangi is why there are very fewaz MayansMayalar and AztecsAztekler.
81
192000
3000
Bu nedenle bugün çok az Maya ve Aztek var.
03:30
The TarahumaraTarahumara had a differentfarklı strategystrateji.
82
195000
2000
Tarahumaralar'ın farklı bir stratejisi vardı.
03:32
They tookaldı off and hidsakladı
83
197000
2000
Kaçtılar ve saklandılar.
03:34
in this labyrinthinelabirent gibi, networking,
84
199000
2000
Labirent yapıdaki
03:36
spiderwebbingspiderwebbing systemsistem of canyonskanyonlar
85
201000
2000
kanyonlardan oluşan örümcek ağı sisteminde,
03:38
calleddenilen the CopperBakır CanyonsKanyonlar,
86
203000
2000
Bakır Kanyonlar'da.
03:40
and there they remainedkalmıştır sincedan beri the 1600s --
87
205000
3000
Ve 1600'lerden beri orada kaldılar,
03:43
essentiallyesasen the sameaynı way they'veonlar ettik always been.
88
208000
4000
hep oldukları şekilde.
03:47
The secondikinci thing remarkabledikkat çekici about the TarahumaraTarahumara
89
212000
3000
Tarahumaralar hakkındaki ikinci dikkat çekici şey şu ki,
03:50
is, deepderin into oldeski ageyaş -- 70 to 80 yearsyıl oldeski --
90
215000
3000
ilerleyen yaşlarında dahi -- 70-80 yaşlarında --
03:53
these guys aren'tdeğil runningkoşu marathonsmaraton;
91
218000
2000
maratonlar değil
03:55
they're runningkoşu mega-marathonsMega-maraton.
92
220000
2000
mega-maratonlar koşuyorlar.
03:57
They're not doing 26 milesmil;
93
222000
2000
26 mil (42 km) değil,
03:59
they're doing 100, 150 milesmil at a time,
94
224000
3000
her seferinde 100-150 mil (160-240 km) koşuyorlar,
04:02
and apparentlygörünüşe göre withoutolmadan injuryhasar, withoutolmadan problemssorunlar.
95
227000
3000
hem de bir sakatlık ya da sorun yaşamadan.
04:05
The last thing that's remarkabledikkat çekici about the TarahumaraTarahumara
96
230000
2000
Tarahumaralar hakkındaki son dikkat çekici şey de şu ki,
04:07
is that all the things that we're going to be talkingkonuşma about todaybugün,
97
232000
2000
bugün üzerinde konuşacağımız tüm şeylerden,
04:09
all the things that we're tryingçalışıyor to come up with
98
234000
2000
-- çözmeye çalışmak için
04:11
usingkullanma all of our technologyteknoloji and brainbeyin powergüç to solveçözmek --
99
236000
3000
tüm teknolojimiz ve beyin gücümüzle uğraştığımız
04:14
things like heartkalp diseasehastalık and cholesterolkolesterol and cancerkanser
100
239000
2000
kalp hastalığı, kolesterol ve kanser,
04:16
and crimesuç and warfaresavaş and violenceşiddet and clinicalklinik depressiondepresyon --
101
241000
3000
suç, savaş, şiddet ve klinik depresyon --
04:19
all this stuffşey, the TarahumaraTarahumara don't know what you're talkingkonuşma about.
102
244000
3000
tüm bunlardan Tarahumaralar'ın haberi bile yoktur.
04:22
They are freeücretsiz
103
247000
2000
Onlar özgürdür
04:24
from all of these modernmodern ailmentshastalık.
104
249000
2000
tüm bu 'modern' hastalıklardan.
04:26
So what's the connectionbağ?
105
251000
2000
Peki bağlantısı nedir?
04:28
Again, we're talkingkonuşma about outliersaykırı --
106
253000
2000
Yine, aykırılıklardan bahsediyoruz.
04:30
there's got to be some kindtür of causesebeb olmak and effectEfekt there.
107
255000
2000
Burada bir tür neden - sonuç ilişkisi olmalı.
04:32
Well, there are teamstakımlar of scientistsBilim adamları
108
257000
2000
Bilim insanlarından oluşan takımlar,
04:34
at HarvardHarvard and the UniversityÜniversitesi of UtahUtah
109
259000
2000
Harvard ve Utah üniversitelerinde
04:36
that are bendingbükme theironların brainsbeyin to try to figureşekil out
110
261000
2000
beyinlerini sonuna kadar zorlayarak
04:38
what the TarahumaraTarahumara have knownbilinen foreversonsuza dek.
111
263000
3000
Tarahumaraların her zaman bilegeldiği şeyi anlamaya çalışıyorlar.
04:41
They're tryingçalışıyor to solveçözmek those sameaynı kindsçeşit of mysteriesgizemler.
112
266000
3000
Aynı tür gizemleri çözmeye çalışıyorlar.
04:44
And oncebir Zamanlar again, a mysterygizem wrappedörtülü insideiçeride of a mysterygizem --
113
269000
3000
Ve bir kez daha, gizem gizem içinde.
04:47
perhapsbelki the keyanahtar to DerartuDerartu TuluTulu and the TarahumaraTarahumara
114
272000
3000
Belki de Derartu Tulu ve Tarahumaralar da
04:50
is wrappedörtülü in threeüç other mysteriesgizemler, whichhangi go like this:
115
275000
3000
üç başka gizem içine sarmalanmış, ve böyle sürüp gidiyor:
04:53
threeüç things -- if you have the answerCevap, come up and take the microphonemikrofon,
116
278000
2000
Üç şey -- eğer yanıtlarını biliyorsanız, gelin ve mikrofonu alın.
04:55
because nobodykimse elsebaşka knowsbilir the answerCevap.
117
280000
2000
Çünkü başka hiç kimse bilmiyor.
04:57
And if you know it, then you are smarterdaha akıllı than anybodykimse elsebaşka on planetgezegen EarthDünya.
118
282000
3000
Eğer siz biliyorsanız, dünyadaki herkesten daha akıllısınız.
05:00
MysteryGizem numbernumara one is this:
119
285000
2000
Birinci gizem şu:
05:02
Two millionmilyon yearsyıl agoönce the humaninsan brainbeyin explodedpatladı in sizeboyut.
120
287000
3000
İki milyon yıl önce, insan beyni boyut olarak bir patlama yaşadı.
05:05
AustralopithecusAustralopithecus had a tinyminik little peabezelye brainbeyin.
121
290000
2000
Australopithecus'un bezelye boyutlarında minik bir beyni vardı.
05:07
SuddenlyAniden humansinsanlar showgöstermek up -- HomoHomo erectuserectus --
122
292000
2000
Birden insanlar sahneye çıktı -- Homo erectus --
05:09
bigbüyük, oldeski melon-headkavun kafalı.
123
294000
2000
büyük, eski koca kafa.
05:11
To have a brainbeyin of that sizeboyut,
124
296000
2000
O büyüklükte bir beyne sahip olmak için,
05:13
you need to have a sourcekaynak of condensedyoğun caloricısı energyenerji.
125
298000
3000
yoğunlaştırılmış bir enerji kaynağına ihtiyacınız vardır.
05:16
In other wordskelimeler, earlyerken humansinsanlar are eatingyemek yiyor deadölü animalshayvanlar --
126
301000
2000
Diğer bir deyişle, ilk insanlar ölü hayvanları yiyiyordu.
05:18
no argumenttartışma, that's a factgerçek.
127
303000
2000
Tartışma yok, bu bir gerçek.
05:20
The only problemsorun is,
128
305000
2000
Tek sorun şu ki,
05:22
the first edgedkenarlı weaponssilahlar only appearedortaya çıktı about 200,000 yearsyıl agoönce.
129
307000
3000
ilk keskin silahlar ancak 200,000 yıl kadar önce ortaya çıktı.
05:25
So, somehowbir şekilde, for nearlyneredeyse two millionmilyon yearsyıl,
130
310000
3000
Yani bir şekilde, neredeyse iki milyon yıl boyunca
05:28
we are killingöldürme animalshayvanlar withoutolmadan any weaponssilahlar.
131
313000
3000
hayvanları herhangi bir silah kullanmadan öldürdük.
05:31
Now we're not usingkullanma our strengthkuvvet
132
316000
2000
Kullandığımız şey kuvvetimiz de değildi
05:33
because we are the biggesten büyük sissieshanım evlatları in the jungleorman.
133
318000
2000
çünkü biz ormandaki en büyük süt çocuklarıydık.
05:35
EveryHer other animalhayvan is strongergüçlü than we are --
134
320000
2000
Tüm diğer hayvanlar bizden daha güçlüdür.
05:37
they have fangsdişleri, they have clawspençeleri, they have nimblenessçevikliği, they have speedhız.
135
322000
3000
Sivri dişleri, pençeleri vardır. Çevik ve hızlıdırlar.
05:40
We think UsainUsain BoltCıvata is fasthızlı. UsainUsain BoltCıvata can get his asseşek kickedtekmeledi by a squirrelSincap.
136
325000
3000
Biz Usain Bolt'un hızlı olduğunu sanırız. Bir sincap bile Usain Bolt'a dersini verebilir.
05:43
We're not fasthızlı.
137
328000
2000
Hızlı değiliz.
05:45
That would be an OlympicOlimpiyat eventolay: turndönüş a squirrelSincap loosegevşek --
138
330000
2000
Şu Olimpik bir oyun olabilirdi: Bir sincabı salıverin,
05:47
whoeverher kim catchesyakalar the squirrelSincap, you get a goldaltın medalmadalya.
139
332000
3000
kim yakalarsa altın madalya alsın.
05:50
So no weaponssilahlar, no speedhız, no strengthkuvvet, no fangsdişleri, no clawspençeleri --
140
335000
3000
Yani silah yok, hız yok, kuvvet yok, sivri diş yok, pençe yok.
05:53
how were we killingöldürme these animalshayvanlar? MysteryGizem numbernumara one.
141
338000
3000
Bu hayvanları nasıl öldürüyorduk? Birinci gizem.
05:56
MysteryGizem numbernumara two:
142
341000
2000
İkinci gizem:
05:58
WomenKadınlar have been in the OlympicsOlimpiyatları for quiteoldukça some time now,
143
343000
3000
Kadınlar uzun süredir Olimpiyatlara katılıyorlar.
06:01
but one thing that's remarkabledikkat çekici about all womenkadınlar sprinterstaslakları --
144
346000
2000
Ama tüm kadın kısa mesafe koşucularının dikkat çekici özelliği,
06:03
they all suckemmek; they're terriblekorkunç.
145
348000
2000
hepsi kötüdür, berbattırlar.
06:05
There's not a fasthızlı womankadın on the planetgezegen
146
350000
2000
Bu gezegene hızlı bir kadın yoktur
06:07
and there never has been.
147
352000
2000
ve asla da olmamıştır.
06:09
The fastestEn hızlı womankadın to ever runkoş a milemil did it in 4:15.
148
354000
3000
1 mili (1.6 km) en kısa sürede koşan kadın, 4.15'te koştu.
06:12
I could throwatmak a rockKaya and hitvurmak a highyüksek schoolokul boyoğlan
149
357000
2000
Şuradan hangi liseli genci çevirsem
06:14
who can runkoş fasterDaha hızlı than 4:15.
150
359000
2000
4.15'ten daha iyi koşar.
06:16
For some reasonneden you guys are just really slowyavaş.
151
361000
2000
Bir nedenle, gerçekten yavaşsınız!
06:18
(LaughterKahkaha)
152
363000
2000
(Gülüşmeler)
06:20
But you get to the marathonmaraton we were just talkingkonuşma about --
153
365000
3000
Ama az önce bahsettiğimiz maratona geldiğinizde --
06:23
you guys have only been allowedizin to runkoş the marathonmaraton for 20 yearsyıl.
154
368000
2000
maraton koşmanıza sadece 20 yıldır izin veriliyor.
06:25
Because, priorönceki to the 1980s,
155
370000
2000
Çünkü 1980'lerden önce
06:27
medicaltıbbi scienceBilim said that if a womankadın trieddenenmiş to runkoş 26 milesmil --
156
372000
3000
tıp bilimi derdi ki, eğer bir kadın 26 mil (42 km) koşmayı denerse --
06:30
does anyonekimse know what would happenolmak if you trieddenenmiş to runkoş 26 milesmil,
157
375000
2000
26 mil koşmayı denerseniz ne olacaktı, bilen var mı?
06:32
why you were bannedyasaklı from the marathonmaraton before the 1980s?
158
377000
4000
1980'lerden önce maraton koşmanızın neden yasak olduğunu?
06:36
(AudienceSeyirci MemberÜye: Her uterusRahim would be tornyırtık.) Her uterusRahim would be tornyırtık.
159
381000
3000
(Bir dinleyici: Rahmi yırtılırdı.) Rahmi yırtılırdı.
06:39
Yes. You would have tornyırtık reproductiveüreme organsorganları.
160
384000
2000
Evet. Üreme organlarınız yırtılırdı.
06:41
The uterusRahim would falldüşmek out, literallyharfi harfine falldüşmek out of the bodyvücut.
161
386000
3000
Rahmi vücudundan düşecekti, kelimenin tam anlamıyla.
06:44
Now I've been to a lot of marathonsmaraton,
162
389000
2000
Çok sayıda maratonda bulundum,
06:46
and I've yethenüz to see any ...
163
391000
2000
ama henüz düşeni görmedim.
06:48
(LaughterKahkaha)
164
393000
3000
(Gülüşmeler)
06:51
So it's only been 20 yearsyıl that womenkadınlar have been allowedizin to runkoş the marathonmaraton.
165
396000
3000
Sonuçta, sadece 20 yıldır kadınların maraton koşmasına izin veriliyor.
06:54
In that very shortkısa learningöğrenme curveeğri,
166
399000
2000
Bu çok kısa öğrenme eğrisinde,
06:56
you guys have gonegitmiş from brokenkırık organsorganları
167
401000
3000
sizler yırtılan organlardan kalkıp,
06:59
up to the factgerçek that you're only 10 minutesdakika off
168
404000
2000
10 dakika yakınına kadar geldiniz
07:01
the maleerkek worldDünya recordkayıt.
169
406000
2000
erkek dünya rekorunun.
07:03
Then you go beyondötesinde 26 milesmil,
170
408000
2000
Sonra 26 milin ötesine geçersek,
07:05
into the distancemesafe that medicaltıbbi scienceBilim alsoAyrıca told us would be fatalölümcül to humansinsanlar --
171
410000
3000
tıp biliminin insanlar için ölümcül olduğunu söylediği mesafelere --
07:08
rememberhatırlamak PheidippidesPheidippides diedvefat etti when he ranran 26 milesmil --
172
413000
2000
hatırlayın, Pheidippides 26 mil koştuğunda öldü --
07:10
you get to 50 and 100 milesmil,
173
415000
2000
50 ve 100 mile (80-160 km) geldiğinizde,
07:12
and suddenlyaniden it's a differentfarklı gameoyun.
174
417000
2000
birden oyun değişir.
07:14
You can take a runnerRunner like AnnAnn TrasonTrason, or NikkiNikki KimballKimball, or JennJenn SheltonShelton,
175
419000
3000
Ann Trason, Nikki Kimball ya da Jenn Shelton gibi bir koşucuyu alıp,
07:17
you put them in a raceyarış of 50 or 100 milesmil againstkarşısında anybodykimse in the worldDünya
176
422000
3000
50 ya da 100 millik bir mesafede yarıştırıp, rakip dünyada kim olursa olsun
07:20
and it's a coinmadeni para tossatmak who'skim going to winkazanmak.
177
425000
2000
kimin kazanacağına dair bahse girebilirsiniz.
07:22
I'll give you an exampleörnek.
178
427000
2000
Size bir örnek vereceğim.
07:24
A coupleçift yearsyıl agoönce, EmilyEmily BaerBaer signedimzalı up for a raceyarış
179
429000
2000
Birkaç yıl önce, Emily Baer
07:26
calleddenilen the HardrockHardrock 100,
180
431000
2000
Hardrock 100 adlı bir yarışa katıldı. (100 mil=160 km)
07:28
whichhangi tellsanlatır you all you need to know about the raceyarış.
181
433000
3000
Yarışın adı herşeyi açıklıyor.
07:31
They give you 48 hourssaatler to finishbitiş this raceyarış.
182
436000
2000
Bu yarışı bitirmeniz için size 48 saat veriyorlar.
07:33
Well EmilyEmily BaerBaer -- 500 runnerskoşucu --
183
438000
2000
Emily Baer, 500 koşucu içinde yarışı
07:35
she finishestamamlandıktan in eighthsekizinci placeyer, in the topüst 10,
184
440000
2000
ilk 10 içinde, sekizinci olarak bitirdi.
07:37
even thoughgerçi she stoppeddurduruldu at all the aidyardım stationsistasyonlar
185
442000
2000
Hem de her bir yardım noktasında durup
07:39
to breastfeedemzirmek her babybebek duringsırasında the raceyarış --
186
444000
3000
bebeğini emzirdiği hâlde -- yarış sırasında.
07:42
and yethenüz, beatdövmek 492 other people.
187
447000
2000
Ve buna rağmen, 492 kişiyi geçti.
07:44
So why is it that womenkadınlar get strongergüçlü
188
449000
2000
Son gizem: Nasıl oluyor da kadınlar
07:46
as distancesmesafeler get longeruzun?
189
451000
2000
mesafe arttıkça güçleniyor?
07:48
The thirdüçüncü mysterygizem is this:
190
453000
2000
Üçüncü gizem şu:
07:50
At the UniversityÜniversitesi of UtahUtah, they startedbaşladı trackingizleme finishingbitirme timeszamanlar
191
455000
3000
Utah Üniversitesi'nde, maraton koşanların
07:53
for people runningkoşu the marathonmaraton.
192
458000
2000
bitiriş zamanlarını izlemeye başladılar.
07:55
And what they foundbulunan
193
460000
2000
Buldular ki,
07:57
is that, if you startbaşlama runningkoşu the marathonmaraton at ageyaş 19,
194
462000
2000
eğer maraton koşmaya 19 yaşında başlarsanız,
07:59
you will get progressivelydevamlı olarak fasterDaha hızlı, yearyıl by yearyıl,
195
464000
2000
her yıl gittikçe hızlanırsınız,
08:01
untila kadar you reachulaşmak your peakzirve at ageyaş 27.
196
466000
2000
27 yaşınızda zirvenize ulaşıncaya kadar.
08:03
And then after that, you succumbyenik
197
468000
2000
Bundan sonra,
08:05
to the rigorstitreme of time.
198
470000
2000
zamanla geri düşer
08:07
And you'llEğer olacak get slowerYavaş and slowerYavaş,
199
472000
2000
ve yavaşlamaya başlarsınız,
08:09
untila kadar eventuallysonunda you're back to runningkoşu the sameaynı speedhız you were at ageyaş 19.
200
474000
3000
19 yaşınızda koştuğunuz hıza geri gelene kadar.
08:12
So about sevenYedi yearsyıl, eightsekiz yearsyıl to reachulaşmak your peakzirve,
201
477000
2000
Yani yaklaşık 7-8 yılda zirvenize ulaşır,
08:14
and then graduallykademeli olarak you falldüşmek off your peakzirve,
202
479000
2000
sonra yavaşça zirveden iner,
08:16
untila kadar you go back to the startingbaşlangıç pointpuan.
203
481000
3000
başladığınız noktaya dönersiniz.
08:19
You would think it mightbelki take eightsekiz yearsyıl to go back to the sameaynı speedhız,
204
484000
3000
Bu hıza dönmenizin de yine 8 yıl süreceğini düşünebilirsiniz,
08:22
maybe 10 yearsyıl -- no, it's 45 yearsyıl.
205
487000
3000
ya da 10 yıl -- hayır, cevap 45 yıldır.
08:25
64-year-old-yaşında menerkekler and womenkadınlar
206
490000
2000
64 yaşında erkekler ve kadınlar
08:27
are runningkoşu as fasthızlı as they were at ageyaş 19.
207
492000
3000
19 yaşlarında koştukları kadar hızlı koşarlar.
08:30
Now I defykarşı gelmek you to come up with any other physicalfiziksel activityaktivite --
208
495000
3000
Başka hangi fiziksel etkinlikte
08:33
and please don't say golfgolf -- something that actuallyaslında is hardzor --
209
498000
4000
-- lütfen golf demeyin, zor birşey olsun --
08:37
where geriatricsgeriatri are performingicra
210
502000
2000
ileri yaştaki yaşlılar
08:39
as well as they did as teenagersgençler.
211
504000
3000
delikanlı performansı sergiler?
08:42
So you have these threeüç mysteriesgizemler.
212
507000
2000
İşte size üç gizem.
08:44
Is there one pieceparça in the puzzlebulmaca
213
509000
2000
Bu bulmacada öyle bir parça olabilir mi ki,
08:46
whichhangi mightbelki wrapsarmak all these things up?
214
511000
2000
tüm bunları açıklasın?
08:48
You've got to be really carefuldikkatli any time
215
513000
2000
Ne zaman biri tarih öncesine bakarak
08:50
someonebirisi looksgörünüyor back in prehistoryTarih öncesi and triesçalışır to give you some sortçeşit of globalglobal answerCevap,
216
515000
3000
size küresel bir yanıt vermeyi denerse gerçekten dikkatli olmalısınız.
08:53
because, it beingolmak prehistoryTarih öncesi,
217
518000
2000
Çünkü, ne de olsa tarih öncesi olduğundan,
08:55
you can say whateverher neyse the hellcehennem you want and get away with it.
218
520000
2000
canınız ne isterse söyleyip sıvışabilirsiniz.
08:57
But I'll submitGönder this to you:
219
522000
2000
Ama ben size şunu sunacağım:
08:59
If you put one pieceparça in the middleorta of this jigsawyapboz puzzlebulmaca,
220
524000
2000
Bu bulmacanın tam ortasına öyle bir parça koyabilirsiniz ki,
09:01
suddenlyaniden it all startsbaşlar to formform a coherenttutarlı pictureresim.
221
526000
3000
birdenbire tutarlı bir resim oluşmaya başlar.
09:04
If you wondermerak etmek, why it is the TarahumaraTarahumara don't fightkavga
222
529000
2000
Eğer merak ediyorsanız, Tarahumaralar neden savaşmıyor
09:06
and don't dieölmek of heartkalp diseasehastalık,
223
531000
2000
ve kalp hastalığından ölmüyor,
09:08
why a poorfakir EthiopianEtiyopya womankadın namedadlı DerartuDerartu TuluTulu
224
533000
3000
neden Derartu Tulu adlı fakir bir Etiyopyalı kadın
09:11
can be the mostçoğu compassionateşefkatli and yethenüz the mostçoğu competitiverekabetçi,
225
536000
3000
aynı anda hem en şefkatli, hem de en yarışçı kişi olabiliyor,
09:14
and why we somehowbir şekilde were ableyapabilmek
226
539000
2000
ve nasıl bir şekilde
09:16
to find foodGıda withoutolmadan weaponssilahlar,
227
541000
2000
silahlarımız olmadan yiyecek bulabiliyoruz?
09:18
perhapsbelki it's because humansinsanlar,
228
543000
2000
Belki bunların nedeni,
09:20
as much as we like to think of ourselveskendimizi as mastersyüksek lisans of the universeEvren,
229
545000
3000
biz her ne kadar kendimizi evrenin hâkimleri saysak da,
09:23
actuallyaslında evolvedgelişti as nothing more
230
548000
2000
aslında sadece
09:25
than a packpaket of huntingavcılık dogsköpekler.
231
550000
2000
bir av köpeği sürüsü olmak üzere evrimleşmiş olmamızdır.
09:27
Maybe we evolvedgelişti
232
552000
2000
Belki evrimimiz,
09:29
as a huntingavcılık packpaket animalhayvan.
233
554000
2000
bir av sürüsü hayvanı olmaktı.
09:31
Because the one advantageavantaj we have in the wildernessçöl --
234
556000
2000
Çünkü vahşi doğada sahip olduğumuz tek avantaj,
09:33
again, it's not our fangsdişleri and our clawspençeleri and our speedhız --
235
558000
2000
-- sivri dişlerimiz, pençelerimiz ya da hızımız değil --
09:35
the only thing we do really, really well is sweatter.
236
560000
3000
gerçekten iyi yaptığımız tek şey, terlemektir.
09:38
We're really good at beingolmak sweatyterli and smellypis kokulu.
237
563000
3000
Terli ve kokmuş olmakta gerçekten iyiyiz.
09:41
Better than any other mammalmemeli on EarthDünya, we can sweatter really well.
238
566000
3000
Dünyadaki tüm diğer memelilerden daha iyi terleriz.
09:44
But the advantageavantaj
239
569000
2000
Bu durum
09:46
of that little bitbit of socialsosyal discomfortrahatsızlık
240
571000
2000
sosyal hayatta biraz rahatsızlık yaratsa da,
09:48
is the factgerçek that, when it comesgeliyor to runningkoşu
241
573000
2000
iş koşmaya geldiğinde,
09:50
underaltında hotSıcak heatsıcaklık for long distancesmesafeler,
242
575000
3000
yüksek sıcaklıklarda yapılan uzun mesafelerde
09:53
we're superbSüper, we're the besten iyi on the planetgezegen.
243
578000
3000
fevkaladeyiz, dünyanın en iyisiyiz.
09:56
You take a horseat on a hotSıcak day,
244
581000
2000
Sıcak bir günde bir atı çıkarın,
09:58
and after about fivebeş or sixaltı milesmil, that horseat has a choiceseçim.
245
583000
2000
5-6 mil sonra, atın önünde bir seçim vardır.
10:00
It's eitherya going to breathenefes almak or it's going to coolgüzel off,
246
585000
3000
Ya nefes alacak, ya da serinleyecektir.
10:03
but it ain'tdeğil doing bothher ikisi de -- we can.
247
588000
2000
Ancak ikisini birden yapamaz -- biz yapabiliriz.
10:05
So what if we evolvedgelişti as huntingavcılık packpaket animalshayvanlar?
248
590000
3000
Peki ya bir av sürüsü hayvanı olarak evrimleştiysek?
10:08
What if the only naturaldoğal advantageavantaj we had in the worldDünya
249
593000
4000
Bu dünyadaki tek doğal avantajımız,
10:12
was the factgerçek that we could get togetherbirlikte as a groupgrup,
250
597000
2000
bir grup olarak biraraya gelip
10:14
go out there on that AfricanAfrika SavannahSavannah, pickalmak out an antelopeantilop
251
599000
3000
Afrika bozkırlarında bir antilop seçip
10:17
and go out as a packpaket and runkoş that thing to deathölüm?
252
602000
3000
sürü hâlinde onun ölümüne kadar koşmaksa?
10:20
That's all we could do.
253
605000
2000
Tüm yapabildiğimiz budur;
10:22
We could runkoş really faruzak on a hotSıcak day.
254
607000
2000
sıcak bir günde gerçekten uzağa koşabiliriz.
10:24
Well if that's truedoğru, a coupleçift other things had to be truedoğru as well.
255
609000
3000
Eğer bu doğruysa, doğru olması gereken birkaç şey daha var.
10:27
The keyanahtar to beingolmak partBölüm of a huntingavcılık packpaket is the wordsözcük "packpaket."
256
612000
3000
Bir av sürüsünün kilit kavramı "sürüdür"
10:30
If you go out by yourselfkendin, and you try to chaseChase an antelopeantilop,
257
615000
2000
Tek başınıza gider de bir antilop kovalamaya kalkarsanız,
10:32
I guaranteegaranti you there's going to be two cadaverskadavra out there in the SavannahSavannah.
258
617000
3000
Size garanti ederim ki, bozkırda iki ceset olacaktır.
10:35
You need a packpaket to pullÇek togetherbirlikte.
259
620000
2000
Birlikte çalışmak için bir sürüye ihtiyacınız var.
10:37
You need to have those 64-, 65-year-oldsyıllık bir-yaş
260
622000
2000
Orada 64-65 yaşındakilere ihtiyacınız var,
10:39
who have been doing this for a long time
261
624000
2000
bu işi uzun süredir yapanlar onlar.
10:41
to understandanlama whichhangi antelopeantilop you're actuallyaslında tryingçalışıyor to catchyakalamak.
262
626000
2000
Hangi antilobu yakalamaya çalışacağınızı onlar anlar.
10:43
The herdsürü explodespatlar and it gatherstoplar back again.
263
628000
3000
Antiloplar patlayıp dağılır, sonra yeniden toplanır.
10:46
Those expertuzman trackersizci have got to be partBölüm of the packpaket.
264
631000
2000
O uzman izcilerin sürünün bir parçası olması gerekir.
10:48
They can't be 10 milesmil behindarkasında.
265
633000
2000
10 mil geride olamazlar.
10:50
You need to have the womenkadınlar and the adolescentsGençler there
266
635000
2000
Kadınların ve ergenlerin orada olması gerekir.
10:52
because the two timeszamanlar in your life you mostçoğu benefityarar from animalhayvan proteinprotein
267
637000
3000
Çünkü hayatınızda hayvan proteininden en çok yararlandığınız iki zaman
10:55
is when you are a nursingHemşirelik motheranne and a developinggelişen adolescentergen.
268
640000
3000
emziren bir anne ya da gelişen bir ergen olduğunuz zamandır.
10:58
It makesmarkaları no senseduyu to have the antelopeantilop over there deadölü
269
643000
2000
Antilop orada ölü yatarken,
11:00
and the people who want to eatyemek it 50 milesmil away.
270
645000
2000
onu yemek isteyen insanların 50 mil (80 km) uzakta olması anlamsız.
11:02
They need to be partBölüm of the packpaket.
271
647000
2000
Onların da sürünün parçası olması gerekli.
11:04
You need to have those 27-year-old-yaşında studsÇıtçıt at the peakzirve of theironların powersgüçler
272
649000
2000
O gücünün zirvesindeki, 27 yaşındaki
11:06
readyhazır to dropdüşürmek the killöldürmek,
273
651000
2000
avı indirmeye hazır gençlere de ihtiyacınız var.
11:08
and you need to have those teenagersgençler there
274
653000
2000
Ve o yeni yetmelere de ihtiyacınız var,
11:10
who are learningöğrenme the wholebütün thing all involvedilgili.
275
655000
2000
tüm süreci yaşayarak öğrenmeleri için.
11:12
The packpaket stayskalır togetherbirlikte.
276
657000
2000
Sürü birarada kalır.
11:14
AnotherBaşka bir thing that has to be truedoğru about this packpaket: this packpaket cannotyapamam be really materialisticmaddi.
277
659000
3000
Doğru olması gereken bir başka şey: bu sürü gerçekten maddeci olamaz.
11:17
You can't be haulingÇekme all your crapbok around, tryingçalışıyor to chaseChase the antelopeantilop.
278
662000
3000
Antilobu kovalamaya çalışırken, tüm ıvır zıvırınızı peşinizde sürükleyemezsiniz.
11:20
You can't be a pissed-offkızgın packpaket. You can't be bearingyatak grudgeskin,
279
665000
3000
Huzursuz bir sürü olamazsınız, kin güdemezsiniz.
11:23
like, "I'm not chasingtakip that guy'sadam antelopeantilop.
280
668000
2000
Mesela "O herifin antilobunu kovalamıyorum.
11:25
He pissedsarhoş me off. Let him go chaseChase his ownkendi antelopeantilop."
281
670000
2000
Beni gıcık etti. Gitsin kendi kovalasın." diyemezsiniz.
11:27
The packpaket has got to be ableyapabilmek to swallowyutmak its egobenlik,
282
672000
3000
Sürü, egosunu yutabilmeli,
11:30
be cooperativeKooperatif and pullÇek togetherbirlikte.
283
675000
2000
işbirliği içinde çalışabilmeli.
11:32
What you endson up with, in other wordskelimeler,
284
677000
3000
Sonuçta ortaya çıkan, diğer bir deyişle,
11:35
is a culturekültür remarkablyoldukça similarbenzer
285
680000
2000
dikkat çekici derecede benzer
11:37
to the TarahumaraTarahumara --
286
682000
2000
Tarahumaralar'a.
11:39
a tribekabile that has remainedkalmıştır unchangeddeğişmeden
287
684000
2000
Öyle bir kabile ki değişmeden kalmış
11:41
sincedan beri the StoneTaş AgeYaş.
288
686000
2000
taş devrinden beri.
11:43
It's a really compellingzorlayıcı argumenttartışma
289
688000
2000
Gerçekten geçerli bir iddia şu ki,
11:45
that maybe the TarahumaraTarahumara are doing
290
690000
2000
belki de Tarahumaralar'ın yaptığı,
11:47
exactlykesinlikle what all of us had donetamam for two millionmilyon yearsyıl,
291
692000
3000
hepimizin iki milyon yıl boyunca yaptığı şeydir.
11:50
that it's us in modernmodern timeszamanlar who have sortçeşit of gonegitmiş off the pathyol.
292
695000
3000
Modern zamanda yoldan çıkmış olanlar bizleriz.
11:53
You know, we look at runningkoşu as this kindtür of alienyabancı, foreignyabancı thing,
293
698000
3000
Bilirsiniz, koşmaya uzak, yabancı birşey gibi bakarız.
11:56
this punishmentceza you've got to do because you ateyemek yedi pizzaPizza the night before.
294
701000
3000
Önceki gece pizza yediğiniz için yerine getirmeniz gereken bir ceza.
11:59
But maybe it's something differentfarklı.
295
704000
2000
Ama belki de başka birşeydir.
12:01
Maybe we're the onesolanlar who have takenalınmış this naturaldoğal advantageavantaj we had
296
706000
3000
Belki de sahip olduğumuz bu doğal avantajımızı alıp
12:04
and we spoiledşımarık it.
297
709000
2000
bozan bizleriz.
12:06
How do we spoilyağma it? Well how do we spoilyağma anything?
298
711000
3000
Nasıl bozuyoruz? Herhangi birşeyi nasıl bozarız?
12:09
We try to cashnakit in on it.
299
714000
2000
Ondan para kazanmaya çalışarak.
12:11
We try to can it and packagepaket it and make it "better"
300
716000
2000
Kutulayıp, paketleyip daha iyi hâle getirmeye
12:13
and sellsatmak it to people.
301
718000
2000
ve insanlara satmaya çalışırız.
12:15
And what happenedolmuş was we startedbaşladı creatingoluşturma
302
720000
2000
Olan da budur
12:17
these fancyfantezi cushionedminderli things,
303
722000
2000
bizler o süslü-yastıklı şeyleri yaratmaya başladığımızda.
12:19
whichhangi can make runningkoşu "better," calleddenilen runningkoşu shoesayakkabı.
304
724000
3000
Koşu ayakkabısı denen, koşmayı daha iyi hâle getirecek şeyleri.
12:22
The reasonneden I get personallyŞahsen pissed-offkızgın about runningkoşu shoesayakkabı
305
727000
3000
Koşu ayakkabılarının şahsen beni sinirlendirmesinin nedeni,
12:25
is because I boughtsatın a millionmilyon of them and I kepttuttu gettingalma hurtcanını yakmak.
306
730000
3000
onlardan bir milyon tane almış ve sakatlanıp durmuş olmamdır.
12:28
And I think that, if anybodykimse in here runskoşar --
307
733000
2000
Ve sanırım, eğer burada koşan birileri varsa --
12:30
and I just had a conversationkonuşma with CarolCarol;
308
735000
2000
daha az önce Carol ile bir konuşmam oldu;
12:32
we talkedkonuştuk for two minutesdakika backstagekulis, and she's talkingkonuşma about plantarplantar fasciitisFasiit.
309
737000
3000
iki dakika konuştuk ve konu plantar fasciitis'e (taban rahatsızlığı) geldi.
12:35
You talk to a runnerRunner, I guaranteegaranti, withiniçinde 30 secondssaniye,
310
740000
3000
Bir koşucuyla konuşursanız, garanti ederim ki 30 saniyede
12:38
the conversationkonuşma turnsdönüşler to injuryhasar.
311
743000
2000
konu sakatlığa gelir.
12:40
So if humansinsanlar evolvedgelişti as runnerskoşucu, if that's our one naturaldoğal advantageavantaj,
312
745000
3000
Peki eğer insanlar koşucu olarak evrimleştiyse, bu bizim tek doğal avantajımızsa,
12:43
why are we so badkötü at it? Why do we keep gettingalma hurtcanını yakmak?
313
748000
3000
neden bu kadar kötüyüz? Neden sakatlanıp duruyoruz?
12:46
CuriousMeraklı thing about runningkoşu and runningkoşu injuriesyaralanmalar
314
751000
2000
Koşu ve koşu sakatlıkları hakkındaki ilginç şey,
12:48
is that the runningkoşu injuryhasar is newyeni to our time.
315
753000
3000
koşu sakatlıklarının zamanımıza özgü, yeni oluşudur.
12:51
If you readokumak folklorefolklor and mythologymitoloji,
316
756000
2000
Eğer halk hikayeleri ve mitoloji okursanız,
12:53
any kindtür of mythsmitler, any kindtür of talluzun boylu talesTales,
317
758000
2000
her tür destanda, uzun hikayede
12:55
runningkoşu is always associatedilişkili
318
760000
2000
koşmak her zaman
12:57
with freedomözgürlük and vitalitydirilik and youthfulnessdelikanlılık and eternalsonsuz vigorcanlılığı.
319
762000
3000
özgürlük, canlılık, gençlik ve sonsuz zindelik ile ilişkilendirilir.
13:00
It's only in our lifetimeömür
320
765000
2000
Sadece bizim zamanımızda
13:02
that runningkoşu has becomeolmak associatedilişkili with fearkorku and painAğrı.
321
767000
2000
koşmak korku ve acıyla ilişkili olmuştur.
13:04
GeronimoGeronimo used to say
322
769000
2000
Geronimo derdi ki,
13:06
that, "My only friendsarkadaşlar are my legsbacaklar. I only trustgüven my legsbacaklar."
323
771000
3000
"Tek dostlarım bacaklarımdır. Sadece bacaklarıma güvenirim."
13:09
That's because an ApacheApache triathlontriatlon
324
774000
2000
Nedeni şuydu ki, Apaçi triatlonunda
13:11
used to be you'dşimdi etsen runkoş 50 milesmil acrosskarşısında the desertçöl,
325
776000
2000
çölde uçtan uca 50 mil (80 km) koşar,
13:13
engagetutmak in hand-to-handel combatsavaş, stealçalmak a bunchDemet of horsesatlar
326
778000
2000
yumruk yumruğa dövüşür, birkaç at çalar
13:15
and slaptokat leatherderi for home.
327
780000
2000
ve silah çekerdiniz eve dönmek için.
13:17
GeronimoGeronimo was never sayingsöz, "AhAh, you know something,
328
782000
2000
Geronimo asla şunu demedi: "Ah, biliyor musun,
13:19
my achillesAchilles -- I'm taperingsivrilen. I got to take this weekhafta off,"
329
784000
3000
şu aşillerim -- Bitiyorum, bu hafta bir ara vermem gerek"
13:22
or "I need to cross-trainçapraz-tren.
330
787000
2000
ya da "Biraz farklı tür çalışmalıyım.
13:24
I didn't do yogaYoga. I'm not readyhazır."
331
789000
3000
Yogamı yapmadım. Hazır hissetmiyorum."
13:27
Humansİnsanlar ranran and ranran all the time.
332
792000
2000
İnsanlar her zaman koştular, koştular.
13:29
We are here todaybugün. We have our digitaldijital technologyteknoloji.
333
794000
2000
Bugün buradayız. Dijital teknolojiye sahibiz.
13:31
All of our scienceBilim comesgeliyor from the factgerçek
334
796000
2000
Tüm bilimimiz,
13:33
that our ancestorsatalarımız were ableyapabilmek
335
798000
2000
atalarımız
13:35
to do something extraordinaryolağanüstü everyher day,
336
800000
2000
her gün olağanüstü birşey yapabildikleri için mümkün oldu.
13:37
whichhangi was just relygüvenmek on theironların nakedçıplak feetayaklar and legsbacaklar
337
802000
2000
Bu da, sadece çıplak ayaklarına ve bacaklarına güvenerek
13:39
to runkoş long distancesmesafeler.
338
804000
2000
uzun mesafeler koşmalarıydı.
13:41
So how do we get back to that again?
339
806000
2000
Peki buna nasıl geri döneceğiz?
13:43
Well, I would submitGönder to you the first thing is
340
808000
2000
Size söyleyeceğim ilk şey,
13:45
get ridkurtulmuş of all packagingpaketleme, all the salessatış, all the marketingpazarlama.
341
810000
3000
tüm ambalajdan, satışlardan, pazarlamadan kurtulun.
13:48
Get ridkurtulmuş of all the stinkingLeş gibi runningkoşu shoesayakkabı.
342
813000
2000
Tüm o pis kokulu koşu ayakkabılarından kurtulun.
13:50
Stop focusingodaklanma on urbankentsel marathonsmaraton,
343
815000
2000
Şehir maratonlarına odaklanmaktan vazgeçin.
13:52
whichhangi, if you do fourdört hourssaatler, you suckemmek.
344
817000
3000
Orada 4 saatte koşarsanız berbatsınızdır,
13:55
If you do 3:59:59, you're awesomemüthiş,
345
820000
2000
3.59.59'da koşarsanız harikasınızdır,
13:57
because you qualifiednitelikli for anotherbir diğeri raceyarış.
346
822000
2000
çünkü bir diğer yarışa girmeye hak kazanmışsınızdır.
13:59
We need to get back to that senseduyu of playfulnessoyunculuk and joyfulnesssevinçlilik
347
824000
3000
O oyun ve keyif hissine geri dönmemiz gerekli.
14:02
and, I would say, nakednessçıplaklık,
348
827000
3000
Ve bence bir de çıplaklığa.
14:05
that has madeyapılmış the TarahumaraTarahumara
349
830000
2000
Bu, Tarahumaralar'ı
14:07
one of the healthiesten sağlıklı and sereneSakin cultureskültürler in our time.
350
832000
3000
zamanımızın en sağlıklı ve rahat kültürlerinden biri yapmıştır.
14:10
So what's the benefityarar? So what?
351
835000
2000
Peki ne yararı var? Ne olacak?
14:12
So you burnyanmak off the Haagen-DazsHaagen-Dazs from the night before?
352
837000
3000
Önceki gece yediğiniz dondurmayı yakmanızı mı sağlayacak?
14:15
But maybe there's anotherbir diğeri benefityarar there as well.
353
840000
3000
Ama belki burada başka bir yarar daha vardır.
14:18
WithoutOlmadan gettingalma a little too extremeaşırı about this,
354
843000
3000
Bunda uç bir noktaya gitmeden,
14:21
imaginehayal etmek a worldDünya
355
846000
2000
bir dünya hayal edin ki
14:23
where everybodyherkes could go out theironların doorkapı
356
848000
2000
herkes kapısından dışarı çıkıp
14:25
and engagetutmak in the kindtür of exerciseegzersiz
357
850000
2000
öyle bir egzersiz yapabilse ki,
14:27
that's going to make them more relaxedrahat, more sereneSakin,
358
852000
3000
bu onları daha dingin, daha rahat,
14:30
more healthysağlıklı,
359
855000
2000
daha sağlıklı yapsa.
14:32
burnyanmak off stressstres --
360
857000
2000
Streslerinizi yaksa,
14:34
where you don't come back into your officeofis a ragingşiddetli maniacmanyak anymoreartık,
361
859000
2000
artık ofisinize öfke saçan bir manyak gibi gelmeseniz,
14:36
where you don't go back home with a lot of stressstres on topüst of you again.
362
861000
2000
eve üzerinizde yine bir sürü stresle dönmeseniz.
14:38
Maybe there's something betweenarasında what we are todaybugün
363
863000
3000
Belki bizim bugünkü hâlimizle
14:41
and what the TarahumaraTarahumara have always been.
364
866000
3000
Tarahumaralar arasında birşey vardır.
14:44
I don't say let's go back to the CopperBakır CanyonsKanyonlar
365
869000
2000
Bakır Kanyon'a geri dönelim
14:46
and livecanlı on cornMısır and maizeMısır, whichhangi is the Tarahumara'sTarahumara'nın preferredtercihli dietdiyet,
366
871000
3000
ve Tarahumaralar gibi mısır yiyerek yaşayalım demiyorum.
14:49
but maybe there's somewherebir yerde in betweenarasında.
367
874000
2000
Ama belki arada bir yer vardır.
14:51
And if we find that thing,
368
876000
2000
Ve onu bulursak,
14:53
maybe there is a bigbüyük fatşişman NobelNobel PrizeÖdülü out there.
369
878000
3000
belki orada büyük, kocaman bir Nobel Ödülü vardır.
14:56
Because if somebodybirisi could find a way
370
881000
3000
Çünkü eğer birisi
14:59
to restoregeri that naturaldoğal abilitykabiliyet
371
884000
2000
varlığımızın büyük bölümü boyunca keyfini sürdüğümüz
15:01
that we all enjoyedzevk for mostçoğu of our existencevaroluş,
372
886000
2000
o doğal yeteneği yeniden kurmak için bir yol bulsa,
15:03
up untila kadar the 1970s or so,
373
888000
2000
-- 1970'lere kadar tadını çıkardığımız gibi --
15:05
the benefitsfaydaları, socialsosyal and physicalfiziksel
374
890000
2000
bunun sosyal ve fiziksel,
15:07
and politicalsiyasi and mentalzihinsel,
375
892000
3000
ve politik, ve zihinsel
15:10
could be astoundingşaşırtıcı.
376
895000
2000
yararları hayret verici olurdu.
15:12
So what I've been seeinggörme todaybugün is there is a growingbüyüyen subculturealt kültür
377
897000
3000
Bugün benim gördüğüm, giderek büyüyen bir alt kültür var.
15:15
of barefootyalınayak runnerskoşucu, people who got ridkurtulmuş of theironların shoesayakkabı.
378
900000
3000
Çıplak ayaklı koşucular, ayakkabılarından kurtulmuş insanlar.
15:18
And what they have foundbulunan uniformlybirörnek is
379
903000
2000
Her birinin bulduğu şey,
15:20
you get ridkurtulmuş of the shoesayakkabı, you get ridkurtulmuş of the stressstres,
380
905000
3000
ayakkabılardan kurtulunca, stresten kurtulursunuz.
15:23
you get ridkurtulmuş of the injuriesyaralanmalar and the ailmentshastalık.
381
908000
2000
Sakatlıklardan ve hastalıklardan kurtulursunuz.
15:25
And what you find is something
382
910000
2000
Ve bulduğunuz şey,
15:27
the TarahumaraTarahumara have knownbilinen for a very long time,
383
912000
2000
Tarahumaraların çok uzun süredir bildiği birşey:
15:29
that this can be a wholebütün lot of funeğlence.
384
914000
2000
Bunun çok eğlenceli olabildiği gerçeği.
15:31
I've experienceddeneyimli it personallyŞahsen myselfkendim.
385
916000
2000
Kendim bizzat deneyimledim.
15:33
I was injuredyaralı all my life, and then in my earlyerken 40s I got ridkurtulmuş of my shoesayakkabı
386
918000
3000
Tüm hayatım boyunca sakatlandım, ve sonra kırklarımın başında ayakkabılarımdan kurtuldum
15:36
and my runningkoşu ailmentshastalık have gonegitmiş away too.
387
921000
2000
ve koşu hastalıklarım da kayboldu.
15:38
So hopefullyinşallah it's something we can all benefityarar from.
388
923000
2000
Umarım ki, bu hepimizin yarar göreceği birşeydir.
15:40
And I appreciateanlamak you guys listeningdinleme to this storyÖykü. Thanksteşekkürler very much.
389
925000
3000
Ve hikayeyi dinleyen sizlere minnettarım. Çok teşekkürler.
15:43
(ApplauseAlkış)
390
928000
2000
(Alkışlar)
Translated by Aykut Türker
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Christopher McDougall - Journalist, runner
Christopher McDougall is the author of "Born to Run: A Hidden Tribe, Super Athletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen."

Why you should listen

Longtime reporter Christopher McDougall is also a longtime runner -- and he brings his reporter's passion and eye for detail to the mysteries of running in his latest book. "Born to Run" examines humanity's inborn need to run and sweat, and it's filled with passion, odd facts, oddly pertinent digressions and deeply engaging journeys to running subcults (and cults-of-one). The book has inspired at least one fan site.

McDougall writes for Outside, Men's Health, New York and other magazines. His other, equally intriguing book, is Girl Trouble: The True Saga of Superstar Gloria Trevi and the Secret Teenage Sex Cult That Stunned the World.

More profile about the speaker
Christopher McDougall | Speaker | TED.com