ABOUT THE SPEAKER
Sangeeta Bhatia - Physician, bioengineer and entrepreneur
Sangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation.

Why you should listen

Trained as both a physician and engineer at Harvard, MIT, and Brown University, Sangeeta Bhatia leverages 'tiny technologies' of miniaturization to yield inventions with new applications in tissue regeneration, stem cell differentiation, medical diagnostics, predictive toxicology and drug delivery. She and her trainees have launched more than 10 biotechnology companies to improve human health.

Bhatia has received many honors including the Lemelson-MIT Prize, known as the 'Oscar for inventors,' and the Heinz Medal for groundbreaking inventions and advocacy for women in STEM fields. She is a Howard Hughes Medical Institute Investigator, the Director of the Marble Center for Cancer Nanomedicine at the Koch Institute for Integrative Cancer Research and an elected member of the National Academy of Engineering, the American Academy of Arts and Science and Brown University's Board of Trustees.

More profile about the speaker
Sangeeta Bhatia | Speaker | TED.com
TED Talks Live

Sangeeta Bhatia: This tiny particle could roam your body to find tumors

Sangeeta Bhatia: Bu minik parçacık tümörleri bulmak için vücudunuzda dolaşabilir

Filmed:
905,949 views

Pahalı tarama tesisleri veya hatta sürekli elektriğe gerek duymadan bize zarar vermelerinden yıllar önce kanserli tümörleri bulsak nasıl olur? Doktor, biyomühendis ve girişimci Sangeeta Bhatia, söz konusu insan hastalığını anlamak, teşhis etmek ve tedavi etmek için yeni yöntemler arayan çok disiplinli bir laboratuvarı yönetiyor. Hedefi ise şu: Söylediğine göre kanser nedeniyle ölümlerin üçte ikisi tamamen önlenebilir. Dikkat çekici bir anlaşılırlıkla karmaşık nanoparçacık bilimini ayrıntılı olarak anlatıyor ve milyonlarca insanın hayatını kurtarabilecek radikal bir yeni kanser testi hayalini bizimle paylaşıyor.
- Physician, bioengineer and entrepreneur
Sangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
In the spaceuzay that used
to houseev one transistortransistor,
0
557
3678
Eskiden bir transistörün kapladığı yere
00:16
we can now fituygun one billionmilyar.
1
4259
2839
artık bir milyar transistörü
sığdırabiliyoruz.
00:19
That madeyapılmış it so that a computerbilgisayar
the sizeboyut of an entiretüm roomoda
2
7636
3897
Bir odanın tamamını kaplayan
bir bilgisayar,
00:23
now fitsnöbetleri in your pocketcep.
3
11557
2589
artık cebinize sığıyor.
00:26
You mightbelki say the futuregelecek is smallküçük.
4
14170
3019
Geleceğin küçülmekte
yattığını söyleyebiliriz.
00:29
As an engineermühendis,
5
17611
1207
Bir mühendis olarak bilgisayarlardaki
00:30
I'm inspiredyaratıcı by this miniaturizationminyatür
revolutiondevrim in computersbilgisayarlar.
6
18842
3985
minyatürleşme devrimi
beni heyecanlandırıyor.
00:34
As a physicianhekim,
7
22851
1348
Bir doktor olarak dünyada
00:36
I wondermerak etmek whetherolup olmadığını we could use it
to reduceazaltmak the numbernumara of liveshayatları lostkayıp
8
24223
5723
en çabuk artan hastalık olan
00:41
duenedeniyle to one of the fastest-growinghızlı büyüyen
diseaseshastalıklar on EarthDünya:
9
29970
4107
kanser nedeniyle ölen
insan sayısını azaltmak için
kullanıp kullanamayacağımızı
merak ediyorum.
00:46
cancerkanser.
10
34101
1418
00:47
Now when I say that,
11
35543
1255
Bunu söylediğim zaman,
00:48
what mostçoğu people hearduymak me say
is that we're workingçalışma on curingkür cancerkanser.
12
36822
3778
insanlar kanseri tedavi etmek için
çalıştığımızı zannediyor.
00:52
And we are.
13
40624
1263
Aslında çalışıyoruz.
00:53
But it turnsdönüşler out
14
41911
1151
Ancak erken tespit
00:55
that there's an incredibleinanılmaz
opportunityfırsat to savekayıt etmek liveshayatları
15
43086
2801
ve kanserin önlenmesi yoluyla
olağanüstü bir hayat
00:57
throughvasitasiyla the earlyerken detectionbulma
and preventionönleme of cancerkanser.
16
45911
3333
kurtarma fırsatı ortaya çıkıyor.
01:01
WorldwideDünya çapında, over two-thirdsüçte iki of deathsölümler
duenedeniyle to cancerkanser are fullytamamen preventableönlenebilir
17
49785
5379
Dünya çapında kanser sonucu
ölümlerin üçte ikisinden fazlası,
01:07
usingkullanma methodsyöntemleri that we alreadyzaten
have in handel todaybugün.
18
55188
2800
şu anda sahip olduğumuz yöntemlerle
tamamen önlenebilir.
01:10
Things like vaccinationaşılama, timelyzamanında screeningtarama
19
58406
2899
Bunlar arasında aşı, zamanında tarama ve
01:13
and of coursekurs, stoppingDurduruluyor smokingsigara içmek.
20
61329
2233
tabii ki sigarayı bırakma vardır.
01:16
But even with the besten iyi toolsaraçlar
and technologiesteknolojiler that we have todaybugün,
21
64316
3593
Fakat şu anda sahip olduğumuz
en iyi araç ve teknolojilerle bile,
01:19
some tumorstümörler can't be detectedtespit
22
67933
2063
bazı tümörlerin 50 milyon kanser hücresi
01:22
untila kadar 10 yearsyıl after
they'veonlar ettik startedbaşladı growingbüyüyen,
23
70020
3670
gücünde oluncaya kadar
büyümeye başladıkları,
01:25
when they are 50 millionmilyon
cancerkanser cellshücreler stronggüçlü.
24
73714
3763
10 yıl öncesinden tespit edilememektedir.
01:30
What if we had better technologiesteknolojiler
25
78178
1679
Henüz oluşmaya başladıkları,
çıkarılabilecekleri zamanda
01:31
to detectbelirlemek some of these more
deadlyölümcül cancerskanserler soonerEr,
26
79881
3106
daha ölümcül bu kanserlerin
bazılarını daha erken
01:35
when they could be removedçıkarıldı,
27
83011
1302
tespit edecek çok daha iyi
01:36
when they were just gettingalma startedbaşladı?
28
84337
2201
teknolojilerimiz olsa ne olurdu?
01:38
Let me tell you about how
miniaturizationminyatür mightbelki get us there.
29
86562
3275
Minyatürleşmenin bizi
buraya nasıl götüreceğini anlatayım.
01:43
This is a microscopemikroskop in a typicaltipik lablaboratuvar
30
91140
2288
Bu, bir patologun standart bir
laboratuvarda
01:45
that a pathologistpatolog would use
for looking at a tissuedoku specimennumune,
31
93452
3556
biyopsi veya smear testi gibi doku
01:49
like a biopsyBiyopsi or a papPAP smearsmear.
32
97032
2438
örneklerine bakacağı bir mikroskoptur.
01:51
This $7,000 microscopemikroskop
33
99927
2068
7000$ değerindeki bu mikroskopu,
01:54
would be used by somebodybirisi
with yearsyıl of specializeduzman trainingEğitim
34
102019
3256
kanser hücrelerini ayırt etmek
üzere yıllarca
01:57
to spotyer cancerkanser cellshücreler.
35
105299
1789
ihtisas eğitimi almış
birisi kullanacaktır.
02:00
This is an imagegörüntü from a colleagueçalışma arkadaşı
of mineMayın at RicePirinç UniversityÜniversitesi,
36
108126
3046
Bu fotoğraf, Rice Üniversitesi'nden
meslektaşım
02:03
RebeccaRebecca Richards-KortumRichards-Kortum.
37
111196
1578
Rebecca Richards-Kortum'a aittir.
02:04
What she and her teamtakım have donetamam
is miniaturizeHatta that wholebütün microscopemikroskop
38
112798
3827
Ekibiyle beraber yaptığı şey,
bu mikroskobun tamamını
02:08
into this $10 partBölüm,
39
116649
1975
minyatürleştirerek 10 dolara sığdırmaları
02:10
and it fitsnöbetleri on the endson
of an opticaloptik fiberelyaf.
40
118648
2816
ve bir optik fiberin
ucuna uydurmalarıdır.
02:13
Now what that meansanlamına geliyor is insteadyerine
of takingalma a sampleNumune from a patienthasta
41
121923
3634
Başka bir deyişle, bir hastadan
numune almak ve onu mikroskoba
02:17
and sendinggönderme it to the microscopemikroskop,
42
125581
1649
02:19
you can bringgetirmek the microscopemikroskop
to the patienthasta.
43
127254
2556
göndermek yerine
mikroskobu hastaya getirebilirsiniz.
02:22
And then, insteadyerine of requiringgerektiren
a specialistuzman to look at the imagesGörüntüler,
44
130260
4359
Daha sonra inceleme için uzman
yerine normal ile kanserli
02:26
you can traintren the computerbilgisayar to scoreGol
normalnormal versuse karşı cancerouskanserli cellshücreler.
45
134643
5062
hücreleri karşılaştırması için
bilgisayarı eğitebilirsiniz.
02:32
Now this is importantönemli,
46
140084
1170
Bu önemli,
02:33
because what they foundbulunan
workingçalışma in ruralkırsal communitiestopluluklar,
47
141278
3037
çünkü kırsal bölgelerde çalışırken,
02:36
is that even when they have
a mobileseyyar screeningtarama vankamyonet
48
144339
3239
topluluklara gidip test yapabilen
02:39
that can go out into the communitytoplum
and performyapmak examssınavları
49
147602
2833
ve numune toplayabilen gezici
bir tarama minibüsü olmasına
02:42
and collecttoplamak samplesörnekler
50
150459
1405
02:43
and sendgöndermek them to the centralmerkezi
hospitalhastane for analysisanaliz,
51
151888
3216
ve bunları analiz için hastaneye
yollamasına rağmen,
02:47
that daysgünler latersonra,
52
155128
1344
günler sonra,
02:48
womenkadınlar get a call
with an abnormalanormal testÖlçek resultsonuç
53
156496
2667
anormal bir test sonucu alan kadınların
02:51
and they're askeddiye sordu to come in.
54
159187
1617
gelmesi istenmiştir.
02:52
FullyTam olarak halfyarım of them don't turndönüş up
because they can't affordparası yetmek the tripgezi.
55
160828
4343
Neredeyse yarısı gelmemiştir, çünkü
seyahati karşılayacak paraları yoktur.
02:57
With the integratedentegre microscopemikroskop
and computerbilgisayar analysisanaliz,
56
165721
3424
Entegre mikroskop ve bilgisayar
analiziyle birlikte
03:01
RebeccaRebecca and her colleaguesmeslektaşlar
have been ableyapabilmek to createyaratmak a vankamyonet
57
169169
2828
Rebecca ve meslektaşları,
hem teşhis hem de tedavi
03:04
that has bothher ikisi de a diagnosticArıza tespit setupKurulum
and a treatmenttedavi setupKurulum.
58
172021
3786
düzeneğine sahip bir
minibüs oluşturdular.
03:07
And what that meansanlamına geliyor
is that they can do a diagnosisTanı
59
175831
2714
Böylece aynı yerde teşhis
03:10
and performyapmak therapyterapi on the spotyer,
60
178569
2687
ve tedavide bulunabilirler,
03:13
so no one is lostkayıp to followtakip et up.
61
181280
2138
böylece kimsenin takibi
yarım kalmamış olurdu.
03:15
That's just one exampleörnek of how
miniaturizationminyatür can savekayıt etmek liveshayatları.
62
183831
3948
Bu, minyatürleşmenin hayatları
nasıl kurtarabileceğine dair bir örnektir.
03:20
Now as engineersmühendisler,
63
188148
1153
Şimdi mühendis olarak,
03:21
we think of this
as straight-updüz yukarı miniaturizationminyatür.
64
189325
2745
bunu doğrudan minyatürleşme
olarak görüyoruz.
03:24
You tookaldı a bigbüyük thing
and you madeyapılmış it little.
65
192094
2437
Büyük bir şeyi alıp küçültüyorsunuz.
03:26
But what I told you before about computersbilgisayarlar
66
194555
2251
Ancak bilgisayar ile ilgili olarak
bahsettiğim,
03:28
was that they transformeddönüştürülmüş our liveshayatları
67
196830
2246
onları her yere götürebilecek kadar
03:31
when they becameoldu smallküçük enoughyeterli
for us to take them everywhereher yerde.
68
199100
4301
küçüldüklerinde hayatlarımızı
değiştirdiler.
03:35
So what is the transformationaldönüşüm
equivalenteşdeğer like that in medicinetıp?
69
203785
4296
O zaman bunun tıptaki
eşdeğeri nedir?
03:40
Well, what if you had a detectorDedektör
70
208500
3136
Ya vücudunuzda dolaşabilecek,
03:43
that was so smallküçük that it could
circulatedolaşımda in your bodyvücut,
71
211660
4262
kendi kendine tümörü bulabilecek
03:47
find the tumortümör all by itselfkendisi
72
215946
2413
ve dışarıya sinyal gönderebilecek kadar
03:50
and sendgöndermek a signalişaret to the outsidedışında worldDünya?
73
218383
2369
küçük bir dedektör olsaydı?
03:53
It soundssesleri a little bitbit
like scienceBilim fictionkurgu.
74
221079
2077
Kulağa bilim kurgu gibi geliyor.
03:55
But actuallyaslında, nanotechnologynanoteknoloji
allowsverir us to do just that.
75
223180
3903
Aslında nanoteknoloji bunu
yapmamıza izin veriyor.
03:59
NanotechnologyNanoteknoloji allowsverir us to shrinkküçültmek
the partsparçalar that make up the detectorDedektör
76
227415
4881
Dedektörü oluşturan parçaları,
100 mikron boyutundaki
04:04
from the widthGenişlik of a humaninsan hairsaç,
77
232320
1837
saç teli genişliğinden
04:06
whichhangi is 100 micronsmikron,
78
234181
1660
1.000 kat daha küçük
04:07
to a thousandbin timeszamanlar smallerdaha küçük,
79
235865
2555
100 nanometre boyutunda
04:10
whichhangi is 100 nanometersnanometre.
80
238444
1902
küçültmeye imkân sağlıyor.
04:12
And that has profoundderin implicationsetkileri.
81
240370
2810
Bunun oldukça önemli etkileri vardır.
04:15
It turnsdönüşler out that materialsmalzemeler
actuallyaslında changedeğişiklik theironların propertiesözellikleri
82
243583
3643
Malzemelerin nano ölçeğinde özelliklerini
04:19
at the nanoscaleNano.
83
247250
1596
değiştirdikleri ortaya çıkmaktadır.
04:21
You take a commonortak materialmalzeme like goldaltın,
84
249279
2498
Yaygın bir madde olan altını alıp
04:23
and you grindeziyet it into dusttoz,
into goldaltın nanoparticlesnano tanecikleri,
85
251801
3321
toz halinde öğütürseniz,
altın nano parçaçıkları
04:27
and it changesdeğişiklikler from looking
goldaltın to looking redkırmızı.
86
255146
3312
altın sarısı renginden kırmızıya dönüşür.
04:31
If you take a more exoticegzotik materialmalzeme
like cadmiumKadmiyum selenideselenit --
87
259082
3813
Daha egzotik bir malzeme olan
büyük siyah bir kristal şeklindeki
04:34
formsformlar a bigbüyük, blacksiyah crystalkristal --
88
262919
2174
kadmiyum selenürü alıp
04:37
if you make nanocrystalsnanocrystals
out of this materialmalzeme
89
265117
2601
bu malzemeden nanokristaller
oluşturduğunuzda
ve bunları bir sıvının içine koyup
04:39
and you put it in a liquidsıvı,
90
267742
1573
04:41
and you shineparlaklık lightışık on it,
91
269339
1824
üzerine ışık tuttuğunuzda,
04:43
they glowkızdırma.
92
271187
1166
parlar.
04:44
And they glowkızdırma bluemavi, greenyeşil,
yellowSarı, orangePortakal, redkırmızı,
93
272377
5631
Sadece boyutuna göre mavi, yeşil, sarı,
04:50
dependingbağlı only on theironların sizeboyut.
94
278032
2275
turuncu, kırmızı renginde parlamaktadır.
04:52
It's wildvahşi! Can you imaginehayal etmek an objectnesne
like that in the macroMakro worldDünya?
95
280887
4003
Çok acayip! Böyle bir nesneyi
makro dünyada düşünebilir misiniz?
04:56
It would be like all the denimdenim jeanskot
in your closetdolap are all madeyapılmış of cottonpamuk,
96
284914
6571
Dolabınızdaki tüm kot pantalonlar pamuklu
05:03
but they are differentfarklı colorsrenkler
dependingbağlı only on theironların sizeboyut.
97
291509
4311
ancak bedene göre farklı
renklerde olabilir.
05:08
(LaughterKahkaha)
98
296212
1696
(Kahkahalar)
05:10
So as a physicianhekim,
99
298982
1524
Bir doktor olarak,
05:12
what's just as interestingilginç to me
100
300530
2224
benim için ilgi çekici olan şey,
05:14
is that it's not just
the colorrenk of materialsmalzemeler
101
302778
2300
yalnızca nano boyutta
05:17
that changesdeğişiklikler at the nanoscaleNano;
102
305102
1931
rengi değişen malzemeler değil,
05:19
the way they travelseyahat
in your bodyvücut alsoAyrıca changesdeğişiklikler.
103
307057
3608
vücudunuzda gezindikleri
yolun da değişmesidir.
05:23
And this is the kindtür of observationgözlem
that we're going to use
104
311137
2799
Bu da daha iyi bir kanser
dedektörü yapmak
05:25
to make a better cancerkanser detectorDedektör.
105
313960
2174
üzere kullanacağımız gözlem türüdür.
05:28
So let me showgöstermek you what I mean.
106
316158
1753
Ne demek istediğimi size göstereyim.
05:30
This is a bloodkan vesseldamar in the bodyvücut.
107
318686
2197
Bu, vücuttaki bir kan damarı.
05:32
SurroundingÇevreleyen the bloodkan vesseldamar is a tumortümör.
108
320907
2411
Damarın çevresinde tümör var.
05:35
We're going to injectenjekte etmek nanoparticlesnano tanecikleri
into the bloodkan vesseldamar
109
323683
3041
Damara nano parçacıkları enjekte edip
05:38
and watch how they travelseyahat
from the bloodstreamkan dolaşımına into the tumortümör.
110
326748
4180
kan dolaşımından tümöre nasıl
gittiklerini izleyeceğiz.
05:43
Now it turnsdönüşler out that the bloodkan vesselsgemiler
of manyçok tumorstümörler are leakysızdıran,
111
331464
4352
Şu an pek çok tümörün kan damarlarına
sızıntı yaptığı anlaşıldı
05:47
and so nanoparticlesnano tanecikleri can leaksızıntı out
from the bloodstreamkan dolaşımına into the tumortümör.
112
335840
4366
ve nano parçacıklar da kan
dolaşımından tümöre sızabilir.
05:52
WhetherOlup olmadığı they leaksızıntı out
dependsbağlıdır on theironların sizeboyut.
113
340628
3134
Sızıp sızamayacakları
boyutlarına bağlıdır.
05:56
So in this imagegörüntü,
114
344129
1150
Bu fotoğrafta,
05:57
the smallerdaha küçük, hundred-nanometeryüz-nanometer,
bluemavi nanoparticlesnano tanecikleri are leakingsızıntı out,
115
345303
4371
yüz nanometre büyüklüğündeki
daha küçük mavi parçacıklar sızıyor,
06:01
and the largerdaha büyük, 500-nanometer-nanometer,
redkırmızı nanoparticlesnano tanecikleri
116
349698
3396
daha büyük olan 500 nanometrelik
kırmızı parçacıklar
06:05
are stucksıkışmış in the bloodstreamkan dolaşımına.
117
353118
1777
kan dolaşımında takılıp kalıyor.
06:06
So that meansanlamına geliyor as an engineermühendis,
118
354919
2103
Bu da bir mühendis olarak,
06:09
dependingbağlı on how bigbüyük
or smallküçük I make a materialmalzeme,
119
357046
3992
malzemenin ne kadar büyük
veya küçük olmasına bağlı olarak
06:13
I can changedeğişiklik where it goesgider in your bodyvücut.
120
361062
3041
vücudunuzda nereye gideceğini
değiştirebileceğim anlamına geliyor.
06:17
In my lablaboratuvar, we recentlyson günlerde madeyapılmış
a cancerkanser nanodetectornanodetector
121
365249
4642
Laboratuvarımda vücutta seyahat edebilecek
06:21
that is so smallküçük that it could travelseyahat
into the bodyvücut and look for tumorstümörler.
122
369915
5248
ve tümör arayabilecek küçüklükte
bir kanser nanodedekörü yaptık.
06:27
We designedtasarlanmış it to listen
for tumortümör invasionistila:
123
375477
4092
Bunu tümör saldırısını
dinlemesi için tasarladık:
06:31
the orchestraOrkestra of chemicalkimyasal signalssinyalleri
that tumorstümörler need to make to spreadYAYILMIŞ.
124
379593
4773
Tümörün yaymak için ihtiyaç duyduğu
kimyasal işaretler orkestrası.
06:36
For a tumortümör to breakkırılma out
of the tissuedoku that it's borndoğmuş in,
125
384932
2902
Tümörün içinde doğduğu dokudan
kopması için
06:39
it has to make chemicalskimyasallar calleddenilen enzymesenzimler
126
387858
2716
doku iskeleleri boyunca çiğneyeceği
06:42
to chewçiğnemek throughvasitasiyla
the scaffoldingiskele of tissuesdokular.
127
390598
2584
enzim adı verilen kimyasalları
çıkartması gerekir.
06:45
We designedtasarlanmış these nanoparticlesnano tanecikleri
to be activatedaktif by these enzymesenzimler.
128
393763
4722
Bu nanoparçacıkları bu enzimlerle
harekete geçmesi için tasarladık.
06:51
One enzymeenzim can activateetkinleştirmek a thousandbin
of these chemicalkimyasal reactionsreaksiyonları in an hoursaat.
129
399034
5912
Bir enzim, bir saatte 1.000 adet kimyasal
tepkiyi harekete geçirebilir.
06:57
Now in engineeringmühendislik, we call
that one-to-a-thousandbin için bir ratiooranı
130
405462
3558
Şimdi mühendislikte bire bin oranını,
bir tür büyütme olarak adlandırıyoruz
07:01
a formform of amplificationamplifikasyon,
131
409044
1565
ve herhangi bir şeyi aşırı hassas
bir hâle getiriyor.
07:02
and it makesmarkaları something ultrasensitivevericiyi.
132
410633
2172
07:04
So we'vebiz ettik madeyapılmış an ultrasensitivevericiyi
cancerkanser detectorDedektör.
133
412829
3833
Böylece son derece hassas bir
kanser dedektörü yaptık.
07:09
OK, but how do I get this activatedaktif
signalişaret to the outsidedışında worldDünya,
134
417220
4900
Tamam ama harekete geçmiş bu işareti,
benim bir şeyler yapabileceğim
dış dünyaya nasıl aktarırım?
07:14
where I can actdavranmak on it?
135
422144
1738
07:15
For this, we're going to use
one more pieceparça of nanoscaleNano biologyBiyoloji,
136
423906
3552
Bunun için nano ölçekteki biyolojinin
bir parçasını kullanacağız
07:19
and that has to do with the kidneyböbrek.
137
427482
1784
ve bunun böbrek ile bir ilgisi var.
07:21
The kidneyböbrek is a filterfiltre.
138
429659
1916
Böbrek bir süzgeçtir.
07:23
Its job is to filterfiltre out the bloodkan
and put wasteatık into the urineidrar.
139
431996
4629
İşi kanı süzmek ve atıkları
idrara koymaktır.
07:29
It turnsdönüşler out that what the kidneyböbrek filtersfiltreler
140
437197
2662
Böbreğin süzdüğü şeylerin de
07:31
is alsoAyrıca dependentbağımlı on sizeboyut.
141
439883
2562
aynı şekilde boyuta bağlı
olduğu ortaya çıktı.
Dolayısıyla bu fotoğrafta gördüğünüz şey,
07:34
So in this imagegörüntü, what you can see
142
442901
1940
07:36
is that everything smallerdaha küçük
than fivebeş nanometersnanometre
143
444865
3009
beş nanometreden küçük olan her şey,
07:39
is going from the bloodkan,
throughvasitasiyla the kidneyböbrek, into the urineidrar,
144
447898
4105
kandan, böbrekten idrara doğru gitmekte
07:44
and everything elsebaşka
that's biggerDaha büyük is retainedmuhafaza.
145
452027
2670
ve büyük olan her şey kalmaktadır.
07:47
OK, so if I make a 100-nanometer-nanometer
cancerkanser detectorDedektör,
146
455176
4947
Tamam, o zaman 100 nanometre boyutunda
kanser dedektörü yapsam,
07:52
I injectenjekte etmek it in the bloodstreamkan dolaşımına,
147
460147
2472
bunu kan akışına enjekte etsem,
07:54
it can leaksızıntı into the tumortümör
where it's activatedaktif by tumortümör enzymesenzimler
148
462643
5430
böbrekten süzülecek ve
idrara gidecek kadar
08:00
to releaseserbest bırakmak a smallküçük signalişaret
149
468097
2356
küçük bir işareti duyurmak için
08:02
that is smallküçük enoughyeterli to be
filteredFiltre out of the kidneyböbrek
150
470477
3222
tümör enzimlerinin harekete geçirdiği
08:05
and put into the urineidrar,
151
473723
2178
tümöre sızabilir.
08:07
I have a signalişaret in the outsidedışında worldDünya
that I can detectbelirlemek.
152
475925
4041
Böylece dışarıdaki dünyada tespit
edebileceğim bir işaret var.
08:12
OK, but there's one more problemsorun.
153
480588
2052
Tamam ama bir sorunum daha var.
08:14
This is a tinyminik little signalişaret,
154
482664
1746
Bu çok küçük bir işaret,
08:16
so how do I detectbelirlemek it?
155
484434
1972
bunu nasıl tespit ederim?
08:18
Well, the signalişaret is just a moleculemolekül.
156
486730
2235
İşaret yalnızca bir moleküldür.
08:20
They're moleculesmoleküller
that we designedtasarlanmış as engineersmühendisler.
157
488989
2667
Mühendis olarak tasarladığımız moleküldür.
08:23
They're completelytamamen syntheticsentetik,
and we can designdizayn them
158
491680
3178
Tamamen sentetiktir ve
bunları tercih ettiğimiz araçla
08:26
so they are compatibleuyumlu
with our toolaraç of choiceseçim.
159
494882
3239
uyumlu olacak şekilde tasarlayabiliriz.
08:30
If we want to use a really
sensitivehassas, fancyfantezi instrumentEnstrüman
160
498145
3442
Kütle spektrometresi adı verilen
oldukça hassas, üstün kaliteli
08:33
calleddenilen a masskitle spectrometerSpektrometre,
161
501611
1964
bir alet kullanmak istediğimizde,
08:35
then we make a moleculemolekül
with a uniquebenzersiz masskitle.
162
503599
2511
özgün kütleye sahip bir molekül yaparız.
08:38
Or maybe we want make something
that's more inexpensiveucuz and portabletaşınabilir.
163
506671
3699
Ya da daha ucuz ve taşınabilir
bir şey yapmak isteriz.
08:42
Then we make moleculesmoleküller
that we can traptuzak on paperkâğıt,
164
510394
3783
O zaman hamilelik testi gibi
kâğıt üstünde izini sürebileceğimiz
08:46
like a pregnancygebelik testÖlçek.
165
514201
1704
bir molekül yaparız.
08:47
In factgerçek, there's a wholebütün
worldDünya of paperkâğıt teststestler
166
515929
2626
Aslında kâğıttan teşhis
adı verilen bir alanda,
08:50
that are becomingolma availablemevcut
in a fieldalan calleddenilen paperkâğıt diagnosticstanılama.
167
518579
4512
erişilebilen bir sürü kâğıt testi vardır.
08:55
AlrightTamam, where are we going with this?
168
523711
2326
Peki bununla nereye varmaya çalışıyoruz?
08:58
What I'm going to tell you nextSonraki,
169
526724
1569
Size anlatacağım şey,
09:00
as a lifelongömür boyu researcheraraştırmacı,
170
528317
1826
hayatım boyunca bir araştırmacı olarak
09:02
representstemsil a dreamrüya of mineMayın.
171
530167
1879
bir hayalimi temsil ediyor.
09:04
I can't say that's it's a promisesöz vermek;
172
532396
2093
Bir vaat olduğunu söyleyemem,
09:06
it's a dreamrüya.
173
534513
1492
yalnızca bir hayal.
09:08
But I think we all have to have dreamsrüyalar
to keep us pushingitme forwardileri,
174
536029
3587
Ama sanırım hepimizin -belki özellikle-
09:11
even -- and maybe especiallyözellikle --
cancerkanser researchersaraştırmacılar.
175
539640
3937
kanser araştırmacılarının ilerlemeye devam
etmesi için hayalleri olmalıdır.
09:15
I'm going to tell you what I hopeumut
will happenolmak with my technologyteknoloji,
176
543601
3499
Size ekibimle beraber gerçeğe
dönüştürmek için
09:19
that my teamtakım and I will put
our heartskalpler and soulsruhlar
177
547124
4091
canla başla çalıştığımız teknolojiyle
09:23
into makingyapma a realitygerçeklik.
178
551239
1522
ne olmasını umduğumu anlatayım.
09:25
OK, here goesgider.
179
553289
1698
Hadi bakalım.
09:27
I dreamrüya that one day,
180
555011
3355
Bir gün kolonoskopi
09:30
insteadyerine of going into
an expensivepahalı screeningtarama facilitytesis
181
558390
3255
veya mamografi
09:33
to get a colonoscopyKolonoskopi,
182
561669
1505
veya smear testi yaptırmak için
09:35
or a mammogrammamografi,
183
563198
1323
pahalı bir tarama tesisine
09:36
or a papPAP smearsmear,
184
564545
1408
gitmek yerine
09:38
that you could get a shotatış,
185
566585
1719
iğne olabileceğinizi
09:40
wait an hoursaat,
186
568328
1660
ve bir saat bekleyip
09:42
and do a urineidrar testÖlçek on a paperkâğıt stripşerit.
187
570012
2795
bir kâğıt şeridine idrar testini
yapabileceğinizi hayal ediyorum.
09:45
I imaginehayal etmek that this could even happenolmak
188
573653
2807
Bunun sürekli elektrik
09:48
withoutolmadan the need for steadyistikrarlı electricityelektrik,
189
576484
2663
veya odada bir tıbbi çalışana
09:51
or a medicaltıbbi professionalprofesyonel in the roomoda.
190
579171
2604
ihtiyaç duymadan bile
olabileceğini hayal ediyorum.
09:53
Maybe they could be faruzak away
191
581799
1497
Belki uzakta olabilir
09:55
and connectedbağlı only by the imagegörüntü
on a smartphoneSmartphone.
192
583320
2810
ve yalnızca akıllı telefon ile
bağlantı kurabilirsiniz.
09:58
Now I know this soundssesleri like a dreamrüya,
193
586854
1735
Şu anda, kulağa bir hayal gibi
geldiğini biliyorum
10:00
but in the lablaboratuvar we alreadyzaten
have this workingçalışma in micefareler,
194
588613
3119
ancak laboratuvarda farelerde
10:03
where it worksEserleri better
than existingmevcut methodsyöntemleri
195
591756
2079
akciğer, kolon ve yumurtalık
kanseri teşhisinde
10:05
for the detectionbulma of lungakciğer,
coloniki nokta üst üste and ovarianYumurtalık cancerkanser.
196
593859
3971
mevcut yöntemlerden daha iyi işe yarıyor.
10:10
And I hopeumut that what this meansanlamına geliyor
197
598603
2234
Bunun, bir gün her kesimden,
10:12
is that one day we can
detectbelirlemek tumorstümörler in patientshastalar
198
600861
5176
dünyanın her yerinden hastalarda,
10:18
soonerEr than 10 yearsyıl
after they'veonlar ettik startedbaşladı growingbüyüyen,
199
606061
3293
tümörlerin büyümeye başladıklarını,
10:21
in all walksyürüyüşleri of life,
200
609378
1985
10 yıldan önce tespit edebileceğimiz
10:23
all around the globeküre,
201
611387
1849
anlamına gelmesini umuyorum
10:25
and that this would leadöncülük etmek
to earlierdaha erken treatmentstedaviler,
202
613260
2735
ve bu da daha erken tedavilere yol açacak
10:28
and that we could savekayıt etmek more liveshayatları
than we can todaybugün,
203
616019
3598
ve erken teşhisle şimdi yapabildiğimizden
10:31
with earlyerken detectionbulma.
204
619641
1284
daha fazla hayatı kurtarabiliriz.
10:33
Thank you.
205
621686
1182
Teşekkürler.
10:34
(ApplauseAlkış)
206
622892
7483
(Alkışlar)
Translated by Nazan Bergmen
Reviewed by Yunus Aşık

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sangeeta Bhatia - Physician, bioengineer and entrepreneur
Sangeeta Bhatia is a cancer researcher, MIT professor and biotech entrepreneur who works to adapt technologies developed in the computer industry for medical innovation.

Why you should listen

Trained as both a physician and engineer at Harvard, MIT, and Brown University, Sangeeta Bhatia leverages 'tiny technologies' of miniaturization to yield inventions with new applications in tissue regeneration, stem cell differentiation, medical diagnostics, predictive toxicology and drug delivery. She and her trainees have launched more than 10 biotechnology companies to improve human health.

Bhatia has received many honors including the Lemelson-MIT Prize, known as the 'Oscar for inventors,' and the Heinz Medal for groundbreaking inventions and advocacy for women in STEM fields. She is a Howard Hughes Medical Institute Investigator, the Director of the Marble Center for Cancer Nanomedicine at the Koch Institute for Integrative Cancer Research and an elected member of the National Academy of Engineering, the American Academy of Arts and Science and Brown University's Board of Trustees.

More profile about the speaker
Sangeeta Bhatia | Speaker | TED.com