TEDSummit 2019
Sandeep Jauhar: How your emotions change the shape of your heart
Sandeep Jauthar: Duygularınız kalbinizin şeklini nasıl değiştiriyor
Filmed:
Readability: 5.6
2,249,856 views
Kardiyolog ve yazar Sandeep Jauhar'a göre ''duygusal hayatımızın bir kaydı kalbimizde yazılı.'' Bu göz kamaştırıcı konuşmada, yas ve korkuya yanıt olarak kalp şekillerinin değişmesi, duygusal kalp kırıklığı sonucunda kelimenin tam anlamıyla kalbin kırılması gibi duygularımızın kalbimiz üzerinde etki ettiği gizemli yolları keşfe çıkıyor ve en hayati organımızı önemseme şeklimizi değiştirmemiz için çağrı yapıyor.
Sandeep Jauhar - Physician, writer
Sandeep Jauhar is a practicing cardiologist passionate about communicating medicine in all its glorious, quirky, inescapable humanity. Full bio
Sandeep Jauhar is a practicing cardiologist passionate about communicating medicine in all its glorious, quirky, inescapable humanity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
No other organ,
0
1207
1746
Başka hiçbir organ,
00:14
perhaps no other object in human life,
1
2977
3653
insan hayatında
muhtemelen başka hiçbir nesne
muhtemelen başka hiçbir nesne
00:18
is as imbued with metaphor
and meaning as the human heart.
and meaning as the human heart.
2
6654
4153
mecaz ve anlam açısından
insan kalbi kadar ilham verici değil.
insan kalbi kadar ilham verici değil.
00:23
Over the course of history,
3
11347
1411
Tarih boyunca
00:24
the heart has been a symbol
of our emotional lives.
of our emotional lives.
4
12782
3341
kalp, duygusal hayatlarımızın
bir sembolü oldu.
bir sembolü oldu.
00:28
It was considered by many
to be the seat of the soul,
to be the seat of the soul,
5
16520
4302
Pek çok kişi tarafından
ruhun merkezi olarak düşünüldü,
ruhun merkezi olarak düşünüldü,
00:32
the repository of the emotions.
6
20846
2408
duyguların saklandığı yer olarak.
00:35
The very word "emotion" stems in part
from the French verb "émouvoir,"
from the French verb "émouvoir,"
7
23278
6774
Duygu anlamındaki "emotion" kelimesi bile
kısmen Fransızca "émouvoir"dan geliyor,
kısmen Fransızca "émouvoir"dan geliyor,
00:42
meaning "to stir up."
8
30076
1546
anlamı güçlü bir hisse kapılmak.
00:44
And perhaps it's only logical
that emotions would be linked to an organ
that emotions would be linked to an organ
9
32028
4488
Duyguların, çalkantılı hareketiyle
anılan bir organla ilişkilendirilmesi
anılan bir organla ilişkilendirilmesi
00:48
characterized by its agitated movement.
10
36540
2947
belki de oldukça mantıklı.
00:51
But what is this link?
11
39511
1559
Ama bu bağlantı ne?
00:53
Is it real or purely metaphorical?
12
41492
3124
Gerçek mi yoksa tamamen mecazi mi?
00:57
As a heart specialist,
13
45426
1971
Bir kalp uzmanı olarak
00:59
I am here today to tell you
that this link is very real.
that this link is very real.
14
47421
5537
bu bağlantının tamamen gerçek
olduğunu anlatmak için buradayım.
olduğunu anlatmak için buradayım.
01:05
Emotions, you will learn,
15
53391
2074
Göreceksiniz ki duygular,
01:07
can and do have a direct
physical effect on the human heart.
physical effect on the human heart.
16
55489
5417
insan kalbi üzerinde doğrudan
fiziksel bir etki yapabilir ve yapıyor da.
fiziksel bir etki yapabilir ve yapıyor da.
01:14
But before we get into this,
17
62446
1376
Ancak buna geçmeden önce
01:15
let's talk a bit about
the metaphorical heart.
the metaphorical heart.
18
63846
2463
şu mecazi kalp hakkında biraz konuşalım.
01:18
The symbolism of the emotional heart
endures even today.
endures even today.
19
66879
4057
Duygusal kalbin sembolizmi
bugün hâlâ yerini koruyor.
bugün hâlâ yerini koruyor.
01:23
If we ask people which image
they most associate with love,
they most associate with love,
20
71415
5222
İnsanlara sevgiyle en çok
hangi görseli ilişkilendirdiklerini sorsak
hangi görseli ilişkilendirdiklerini sorsak
01:28
there's no question that the Valentine
heart would the top the list.
heart would the top the list.
21
76661
4320
listenin en başında sevgili kalbi
olacağına hiç şüphe yok.
olacağına hiç şüphe yok.
01:33
The heart shape, called a cardioid,
22
81614
3007
Kardiyoid denen kalp şekli
01:36
is common in nature.
23
84645
1440
doğada yaygın.
01:38
It's found in the leaves,
flowers and seeds of many plants,
flowers and seeds of many plants,
24
86550
4913
Yapraklarda, çiçeklerde,
pek çok bitkinin çekirdeğinde,
pek çok bitkinin çekirdeğinde,
01:43
including silphium,
25
91487
1942
silfiyum da dahil,
01:45
which was used for birth control
in the Middle Ages
in the Middle Ages
26
93453
3234
ki Orta Çağ'da doğum kontrolü
olarak kullanılıyordu
olarak kullanılıyordu
01:48
and perhaps is the reason why
the heart became associated
the heart became associated
27
96711
3321
ve muhtemelen kalp,
bu yüzden seks ve romantizmle
anılmaya başladı.
anılmaya başladı.
01:52
with sex and romantic love.
28
100056
2675
01:55
Whatever the reason,
29
103708
1384
Sebebi her neyse
01:57
hearts began to appear in paintings
of lovers in the 13th century.
of lovers in the 13th century.
30
105116
4911
kalpler 13. yüzyılda aşıkların
resimlerinde görünmeye başladı.
resimlerinde görünmeye başladı.
02:02
Over time, the pictures
came to be colored red,
came to be colored red,
31
110479
3717
Zamanla bu resimler
kırmızıya boyanmaya başladı,
kırmızıya boyanmaya başladı,
02:06
the color of blood,
32
114220
1842
kan rengine,
02:08
a symbol of passion.
33
116086
1388
bir tutku sembolü olarak.
02:09
In the Roman Catholic Church,
34
117969
1890
Roma Katolik Kilisesi'nde,
02:11
the heart shape became known
as the Sacred Heart of Jesus.
as the Sacred Heart of Jesus.
35
119883
4298
kalp şekli, İsa'nın Kutsal Kalbi
olarak anılmaya başladı.
olarak anılmaya başladı.
02:16
Adorned with thorns
and emitting ethereal light,
and emitting ethereal light,
36
124559
3786
Dikenlerle süslenmiş
ve göz alıcı bir ışık yayan kalp
ve göz alıcı bir ışık yayan kalp
02:20
it became an insignia of monastic love.
37
128369
3192
adeta kutsal aşkın nişanı hâline geldi.
02:24
This association between the heart
and love has withstood modernity.
and love has withstood modernity.
38
132039
4881
Kalp ve aşk arasındaki bu bağ
modern zamanda da ayakta kaldı.
modern zamanda da ayakta kaldı.
02:28
When Barney Clark, a retired dentist
with end-stage heart failure,
with end-stage heart failure,
39
136944
5169
Son evresinde kalp hastası
emekli diş hekimi Barney Clark
emekli diş hekimi Barney Clark
02:34
received the first permanent
artificial heart in Utah in 1982,
artificial heart in Utah in 1982,
40
142137
5835
1982'de Utah'da ilk kalıcı
yapay kalp transplantını aldığında
yapay kalp transplantını aldığında
02:39
his wife of 39 years
reportedly asked the doctors,
reportedly asked the doctors,
41
147996
4839
söylenenlere göre 39 yıllık karısı
doktorlara şunu sordu:
doktorlara şunu sordu:
02:45
"Will he still be able to love me?"
42
153780
1984
''Beni sevmeye devam edecek mi?''
02:48
Today, we know that the heart
is not the source of love
is not the source of love
43
156715
3460
Bugün kalp yalnızca aşkın kaynağı değil
02:52
or the other emotions, per se;
44
160199
2004
diğer duyguların da kaynağı;
02:54
the ancients were mistaken.
45
162227
1656
atalarımız yanılıyorlardı.
02:55
And yet, more and more,
we have come to understand
we have come to understand
46
163907
2587
Ve hâlâ günden güne anlıyoruz ki
02:58
that the connection between the heart
and the emotions is a highly intimate one.
and the emotions is a highly intimate one.
47
166518
4801
kalp ve duygular arasındaki
bu bağlantı oldukça derin.
bu bağlantı oldukça derin.
03:03
The heart may not originate our feelings,
48
171343
2663
Kalp, hislerimizi yaratmıyor olabilir
03:06
but it is highly responsive to them.
49
174030
2094
ama hislere çok fazla tepki veriyor.
03:08
In a sense, a record of our emotional life
50
176148
2902
Bir bakıma,
duygusal hayatlarımızın bir kaydı
duygusal hayatlarımızın bir kaydı
03:11
is written on our hearts.
51
179074
2138
kalplerimizde yazılı.
03:13
Fear and grief, for example,
can cause profound cardiac injury.
can cause profound cardiac injury.
52
181909
4802
Örneğin korku ve yas,
ciddi kardiyak yaralanmaya yol açabilir.
ciddi kardiyak yaralanmaya yol açabilir.
03:18
The nerves that control unconscious
processes such as the heartbeat
processes such as the heartbeat
53
186735
4451
Kalp atışı gibi bilinçaltı süreçleri
kontrol eden sinirler
kontrol eden sinirler
03:23
can sense distress
54
191210
1822
stresi hissedebilirler
03:25
and trigger a maladaptive
fight-or-flight response
fight-or-flight response
55
193056
4938
ve kötü huylu bir
savaş veya kaç tepkimesini tetikleyebilir;
savaş veya kaç tepkimesini tetikleyebilir;
03:30
that triggers blood vessels to constrict,
56
198018
3488
bu da kan damarlarının büzüşmesini,
03:33
the heart to gallop
57
201530
1730
kalbin çok güçlü atmasını
03:35
and blood pressure to rise,
58
203284
2581
ve ardından tansiyonun
yükselmesini tetikler,
yükselmesini tetikler,
03:37
resulting in damage.
59
205889
1754
bu da hasar demektir.
03:39
In other words,
60
207667
1761
Diğer bir deyişle
03:41
it is increasingly clear
61
209452
2640
şu giderek netleşiyor ki
03:44
that our hearts are extraordinarily
sensitive to our emotional system,
sensitive to our emotional system,
62
212116
5046
kalplerimiz, duygusal sistemimize
sıra dışı bir şekilde duyarlı,
sıra dışı bir şekilde duyarlı,
03:49
to the metaphorical heart, if you will.
63
217186
3262
mecazi kalbe yani.
03:52
There is a heart disorder
first recognized about two decades ago
first recognized about two decades ago
64
220472
4448
İlk olarak yirmi yıl kadar önce
teşhis edilen bir kalp hastalığı var,
teşhis edilen bir kalp hastalığı var,
03:56
called "takotsubo cardiomyopathy,"
or "the broken heart syndrome,"
or "the broken heart syndrome,"
65
224944
4922
adı ''takotsubo kardiyomiyopati''
veya ''kırık kalp sendromu,''
veya ''kırık kalp sendromu,''
04:01
in which the heart acutely weakens
in response to intense stress or grief,
in response to intense stress or grief,
66
229890
6092
öyle ki kalp stres ve üzüntüye
tepki olarak akut bir şekilde zayıflıyor,
tepki olarak akut bir şekilde zayıflıyor,
04:08
such as after a romantic breakup
or the death of a loved one.
or the death of a loved one.
67
236006
3882
mesela sevgilinizden ayrıldığınızda
veya sevdiğinizi kaybettiğinizde.
veya sevdiğinizi kaybettiğinizde.
04:11
As these pictures show,
the grieving heart in the middle
the grieving heart in the middle
68
239912
3691
Bu resimlerde görünen,
ortada yas tutan bir kalp var
ortada yas tutan bir kalp var
04:15
looks very different
than the normal heart on the left.
than the normal heart on the left.
69
243627
3196
ve soldaki normal kalpten
oldukça farklı görünüyor.
oldukça farklı görünüyor.
04:18
It appears stunned
70
246847
1309
Donmuş gibi dörünüyor
04:20
and frequently balloons into
the distinctive shape of a takotsubo,
the distinctive shape of a takotsubo,
71
248180
4416
ve sık sık bir takotsubonun
şekline bürünüyor,
şekline bürünüyor,
04:24
shown on the right,
72
252620
1172
sağda gördüğünüz gibi,
04:25
a Japanese pot with a wide base
and a narrow neck.
and a narrow neck.
73
253816
4141
alt kısmı geniş, üst kısmı dar
bir Japon kabı.
bir Japon kabı.
04:29
We don't know exactly why this happens,
74
257981
2884
Bunun neden olduğunu tam olarak bilmiyoruz
04:32
and the syndrome usually resolves
within a few weeks.
within a few weeks.
75
260889
2602
ve bu sendrom genellikle
birkaç hafta içinde düzeliyor.
birkaç hafta içinde düzeliyor.
04:35
However, in the acute period,
76
263515
1974
Ancak o akut dönem içinde,
04:37
it can cause heart failure,
77
265513
2773
kalp yetmezliğine neden olabilir,
04:40
life-threatening arrhythmias,
78
268310
1957
hayatı tehdit eden aritmiyaya
04:42
even death.
79
270291
1363
ve hatta ölüme bile.
04:43
For example, the husband
of an elderly patient of mine
of an elderly patient of mine
80
271678
5408
Örneğin yaşça olgun bir hastamın kocası
04:49
had died recently.
81
277110
1553
geçenlerde vefat etti.
04:51
She was sad, of course, but accepting.
82
279362
3321
Hastam üzgündü tabii ama kabullendi de.
04:55
Maybe even a bit relieved.
83
283568
1880
Hatta biraz rahatlamış gibiydi.
04:57
It had been a very long illness;
he'd had dementia.
he'd had dementia.
84
285472
2618
Uzun zamandır çekiyordu,
demans hastasıydı.
demans hastasıydı.
05:00
But a week after the funeral,
she looked at his picture
she looked at his picture
85
288114
3565
Ancak cenazeden bir hafta sonra
bu resme baktı
bu resme baktı
05:04
and became tearful.
86
292481
1389
ve gözleri doldu.
05:06
And then she developed chest pain,
and with it, came shortness of breath,
and with it, came shortness of breath,
87
294811
5074
Sonra göğsünde ağrı oldu,
ardından nefes daralması yaşadı,
ardından nefes daralması yaşadı,
05:11
distended neck veins, a sweaty brow,
88
299909
3006
boyun damarları şişti, alnı terledi,
05:14
a noticeable panting
as she was sitting up in a chair --
as she was sitting up in a chair --
89
302939
3342
bir sandalyede oturuyordu
ama nefes nefeseydi --
ama nefes nefeseydi --
05:18
all signs of heart failure.
90
306305
3986
kalp yetmezliğinin tüm işaretleri.
05:23
She was admitted to the hospital,
91
311270
2224
Hastaneye yatış yapıldı,
05:25
where an ultrasound confirmed
what we already suspected:
what we already suspected:
92
313518
4071
ultrason şüphelendiğimiz
her şeyi doğruladı:
her şeyi doğruladı:
05:29
her heart had weakened
to less than half its normal capacity
to less than half its normal capacity
93
317613
6424
kalp, normal kapasitesinin
yarıdan azına zayıflamıştı
yarıdan azına zayıflamıştı
05:36
and had ballooned into
the distinctive shape of a takotsubo.
the distinctive shape of a takotsubo.
94
324061
4442
ve bir takotsubonun şekline bürünmüştü.
05:40
But no other tests were amiss,
95
328527
2467
Diğer tahlillerde bir sorun yoktu,
05:43
no sign of clogged arteries anywhere.
96
331018
2435
hiçbir yerde tıkalı damar görülmedi.
05:46
Two weeks later, her emotional state
had returned to normal
had returned to normal
97
334400
4392
İki hafta sonra duygusal durumu
normale döndü
normale döndü
05:50
and so, an ultrasound confirmed,
98
338816
4223
ve ultrason da doğruladı ki
05:55
had her heart.
99
343063
1286
kalbi yeniden fonksiyoneldi.
05:56
Takotsubo cardiomyopathy has been linked
to many stressful situations,
to many stressful situations,
100
344978
5929
Takotsubo kardiyomiyopati
pek çok stresli durumla ilişkili,
pek çok stresli durumla ilişkili,
06:02
including public speaking --
101
350931
1780
topluluk önünde konuşmak dahil.
06:05
(Laughter)
102
353029
2795
(Kahkahalar)
06:10
(Applause)
103
358772
4111
(Alkışlar)
06:16
domestic disputes, gambling losses,
104
364952
3088
Aile içi anlaşmazlıklar, kumar kayıpları
06:20
even a surprise birthday party.
105
368064
2141
hatta sürpriz doğum günü.
06:22
(Laughter)
106
370229
1592
(Kahkahalar)
06:23
It's even been associated
with widespread social upheaval,
with widespread social upheaval,
107
371845
4569
Geniş çaplı toplu kargaşa bile
bu konuya dahil,
bu konuya dahil,
06:28
such as after a natural disaster.
108
376438
2160
bir doğal afet sonrası gibi.
06:30
For example, in 2004,
109
378622
2306
Örneğin 2004'te
06:32
a massive earthquake devastated a district
on the largest island in Japan.
on the largest island in Japan.
110
380952
5649
devasa bir deprem, Japonya'nın
en büyük adasında bir bölgeyi mahvetti.
en büyük adasında bir bölgeyi mahvetti.
06:39
More than 60 people were killed,
and thousands were injured.
and thousands were injured.
111
387154
3718
En az 60 kişi hayatını kaybetti
ve binlerce yaralı vardı.
ve binlerce yaralı vardı.
06:43
On the heels of this catastrophe,
112
391422
2116
Bu korkunç olayın yaşandığı sırada
06:45
researchers found that the incidents
of takotsubo cardiomyopathy
of takotsubo cardiomyopathy
113
393562
5037
araştırmacılar, takotsubo
kardiyomiyopati vakalarının
kardiyomiyopati vakalarının
06:50
increased twenty-four-fold in the district
one month after the earthquake,
one month after the earthquake,
114
398623
5624
deprem sonrasında o bölgede
24 kat arttığını gözlemledi,
24 kat arttığını gözlemledi,
06:56
compared to a similar
period the year before.
period the year before.
115
404271
2701
kıyaslanan benzer dönem
sadece bir yıl öncesiydi.
sadece bir yıl öncesiydi.
07:00
The residences of these cases
116
408131
2655
Bu vakaların sakinleri
07:02
closely correlated with
the intensity of the tremor.
the intensity of the tremor.
117
410810
2971
sarsıntının şiddetiyle
yakından ilişkilendirildiler.
yakından ilişkilendirildiler.
07:05
In almost every case,
patients lived near the epicenter.
patients lived near the epicenter.
118
413805
4328
Vakaların neredeyse tümünde
hastalar depremin merkezinde yaşıyordu.
hastalar depremin merkezinde yaşıyordu.
07:10
Interestingly, takotsubo cardiomyopathy
has been seen after a happy event, too,
has been seen after a happy event, too,
119
418902
6211
İlginç olan, takotsubo kardiyomiyopatinin
mutlu bir olay sonrasında da görülmesi,
mutlu bir olay sonrasında da görülmesi,
07:17
but the heart appears
to react differently,
to react differently,
120
425137
2706
ancak kalp, farklı bir şekilde görünüyor;
07:19
ballooning in the midportion,
for example, and not at the apex.
for example, and not at the apex.
121
427867
3780
üst kısımda değil
orta kısımda şişme gözlemleniyor.
orta kısımda şişme gözlemleniyor.
07:24
Why different emotional precipitants
would result in different cardiac changes
would result in different cardiac changes
122
432382
5237
Farklı duygusal durumların
nasıl farklı kalp değişikliğine yol açtığı
nasıl farklı kalp değişikliğine yol açtığı
07:29
remains a mystery.
123
437643
1359
şu an için gizemini korumakta.
07:31
But today, perhaps as an ode
to our ancient philosophers,
to our ancient philosophers,
124
439567
4818
Ancak bugün, belki de
eski filozoflarımıza bir övgü olarak
eski filozoflarımıza bir övgü olarak
07:36
we can say that even if emotions
are not contained inside our hearts,
are not contained inside our hearts,
125
444409
6053
şunu söyleyebiliriz ki eğer duygular
kalplerimizde saklı değilse bile
kalplerimizde saklı değilse bile
07:42
the emotional heart overlaps
126
450486
4999
duygusal kalp
07:48
its biological counterpart,
127
456696
2277
biyolojik kalbin önüne geçiyor,
07:50
in surprising and mysterious ways.
128
458997
3445
hem de şaşırtıcı ve gizemli şekillerde.
07:54
Heart syndromes, including sudden death,
129
462948
3681
Ani ölüm de dahil kalp sendromları
07:58
have long been reported in individuals
experiencing intense emotional disturbance
experiencing intense emotional disturbance
130
466653
5072
mecazi kalplerinde şiddetli duygusal
rahatsızlık ve sarsıntı yaşayan bireylerde
rahatsızlık ve sarsıntı yaşayan bireylerde
08:03
or turmoil in their metaphorical hearts.
131
471749
2660
uzun zamandır bildiriliyor.
08:07
In 1942,
132
475235
1801
1942'de
08:09
the Harvard physiologist Walter Cannon
published a paper called "'Voodoo' Death,"
published a paper called "'Voodoo' Death,"
133
477060
5149
Harvard fizyoloğu Waltor Cannon
"Lanetli Ölüm" adlı bir çalışma yayımladı
"Lanetli Ölüm" adlı bir çalışma yayımladı
08:14
in which he described
cases of death from fright
cases of death from fright
134
482233
3754
ve çalışmada lanetlendiklerine
inanan insanların
inanan insanların
08:18
in people who believed
they had been cursed,
they had been cursed,
135
486011
2421
korkudan ölme vakalarını anlattı,
08:20
such as by a witch doctor
or as a consequence of eating taboo fruit.
or as a consequence of eating taboo fruit.
136
488456
4254
mesela cadı bir doktor
veya tabu bir meyve yemenin sonucu olarak.
veya tabu bir meyve yemenin sonucu olarak.
08:25
In many cases, the victim, all hope lost,
dropped dead on the spot.
dropped dead on the spot.
137
493316
4730
Pek çok vakada mağdur, tüm umudunu
kaybetmiş ve olay yerinde vefat etmiş.
kaybetmiş ve olay yerinde vefat etmiş.
08:31
What these cases had in common
was the victim's absolute belief
was the victim's absolute belief
138
499139
4916
Bu vakaların ortak yanı, kurbanların
sonlarını getirecek dış bir güç olduğuna
mutlak surette inanmalarıydı
mutlak surette inanmalarıydı
08:36
that there was an external force
that could cause their demise,
that could cause their demise,
139
504079
3039
08:39
and against which
they were powerless to fight.
they were powerless to fight.
140
507142
2387
ve de savaşmak için güçsüz olduklarına.
08:41
This perceived lack of control,
Cannon postulated,
Cannon postulated,
141
509920
3610
Cannon'ın açıklamasına göre
bu algısal kontrol eksikliği,
bu algısal kontrol eksikliği,
08:45
resulted in an unmitigated
physiological response,
physiological response,
142
513554
3305
tamamen kötü bir fizyolojik
tepkimeye yol açıyordu,
tepkimeye yol açıyordu,
08:48
in which blood vessels
constricted to such a degree
constricted to such a degree
143
516883
4605
buna göre kan damarları
öylesine daralıyordu ki
öylesine daralıyordu ki
08:53
that blood volume acutely dropped,
144
521512
3210
kan hacmi akut bir şekilde düşüyor,
08:56
blood pressure plummeted,
145
524746
1641
tansiyon birden alırı düşüyor,
08:58
the heart acutely weakened,
146
526411
1577
kalp akut şekilde zayıflıyor
09:00
and massive organ damage resulted
from a lack of transported oxygen.
from a lack of transported oxygen.
147
528012
4119
ve taşınan oksijen yetersizliği sonucu
ciddi organ hasarı meydana geliyor.
ciddi organ hasarı meydana geliyor.
09:05
Cannon believed that voodoo deaths
148
533853
2267
Cannon'a göre lanetli ölümler
09:09
were limited to indigenous
or "primitive" people.
or "primitive" people.
149
537017
3700
endüjen veya "ilkel"
insanlarla kısıtlıydı.
insanlarla kısıtlıydı.
09:13
But over the years, these types of deaths
have been shown to occur
have been shown to occur
150
541511
4851
Ancak yıllar geçtikçe bu ölüm türleri
09:18
in all manner of modern people, too.
151
546386
2679
her tür modern insanda da
görülmeye başladı.
görülmeye başladı.
09:21
Today, death by grief has been seen
in spouses and in siblings.
in spouses and in siblings.
152
549642
6048
Bugün yas sonucu ölüm
eşlerde ve kardeşlerde gözlemleniyor.
eşlerde ve kardeşlerde gözlemleniyor.
09:28
Broken hearts are literally
and figuratively deadly.
and figuratively deadly.
153
556217
4190
Kırık kalpler mecazi olarak da
kelimenin tam anlamıyla da ölümcül.
kelimenin tam anlamıyla da ölümcül.
09:32
These associations hold true
even for animals.
even for animals.
154
560855
2892
Bu ilişkilendirilmeler
hayvanlar için bile geçerli.
hayvanlar için bile geçerli.
09:36
In a fascinating study in 1980
published in the journal "Science,"
published in the journal "Science,"
155
564781
6146
"Science" dergisinin 1980 yılında
yayımladığı inanılmaz çalışmada
yayımladığı inanılmaz çalışmada
09:42
researchers fed caged rabbits
a high-cholesterol diet
a high-cholesterol diet
156
570951
3854
araştırmacılar kafesteki tavşanları
yüksek kolesterollü gıdalarla besledi,
yüksek kolesterollü gıdalarla besledi,
09:46
to study its effect
on cardiovascular disease.
on cardiovascular disease.
157
574829
3188
amaçları bunun katdiyovasküler
etkilerini izlemekti.
etkilerini izlemekti.
09:50
Surprisingly, they found that some rabbits
developed a lot more disease than others,
developed a lot more disease than others,
158
578624
5513
Şaşırtıcı şekilde bazı tavşanlar
diğerlerine göre daha çok hasta oldu,
diğerlerine göre daha çok hasta oldu,
09:56
but they couldn't explain why.
159
584161
1619
ancak sebebini bulamadılar.
09:57
The rabbits had very similar diet,
environment and genetic makeup.
environment and genetic makeup.
160
585804
5755
Tavşanların beslenmesi, çevreleri
ve genetik alt yapıları benzerdi.
ve genetik alt yapıları benzerdi.
10:03
They thought it might have
something to do with
something to do with
161
591583
2620
Bu durumun sebebinin
10:06
how frequently the technician
interacted with the rabbits.
interacted with the rabbits.
162
594227
4171
teknisyenin tavşanlarla olan etkileşim
sıklığı olabileceğini düşündüler.
sıklığı olabileceğini düşündüler.
10:10
So they repeated the study,
163
598422
1767
O yüzden çalışmayı tekrarladılar,
10:12
dividing the rabbits into two groups.
164
600213
2357
tavşanları iki gruba ayırdılar.
10:14
Both groups were fed
a high-cholesterol diet.
a high-cholesterol diet.
165
602594
2516
İki grup da yüksek kolesterollü beslendi.
10:17
But in one group, the rabbits
were removed from their cages,
were removed from their cages,
166
605880
4226
Ancak bir grupta, tavşanlar
kafeslerinden çıkarıldı,
kafeslerinden çıkarıldı,
10:22
held, petted, talked to, played with,
167
610130
4300
kucaklandı, okşandı,
onlarla konuşuldu ve birlikte oynandı.
onlarla konuşuldu ve birlikte oynandı.
10:26
and in the other group,
the rabbits remained in their cages
the rabbits remained in their cages
168
614454
2829
Diğer grupta ise
tavşanlar kafeslerinde tutuldu
tavşanlar kafeslerinde tutuldu
10:29
and were left alone.
169
617307
1333
ve tek başlarına bırakıldı.
10:31
At one year, on autopsy,
170
619249
3406
Bir yılda, otopside,
10:34
the researchers found
that the rabbits in the first group,
that the rabbits in the first group,
171
622679
5494
araştırmacıların bulgularına göre
insan etkileşimi yaşayan
birinci grup tavşanlar
birinci grup tavşanlar
10:40
that received human interaction,
172
628197
1939
10:42
had 60 percent less aortic disease
than rabbits in the other group,
than rabbits in the other group,
173
630160
6180
diğer gruba göre yüzde 60
daha az aortic hastalık geliştirdi,
daha az aortic hastalık geliştirdi,
10:48
despite having similar cholesterol levels,
blood pressure and heart rate.
blood pressure and heart rate.
174
636364
5040
üstelik aynı kolesterol düzeyi,
tansiyon ve kalp oranı olmasına karşın.
tansiyon ve kalp oranı olmasına karşın.
10:53
Today, the care of the heart has become
less the province of philosophers,
less the province of philosophers,
175
641704
6126
Bugün kalp bakımı
filozofların başlıca konusu değil,
filozofların başlıca konusu değil,
10:59
who dwell upon the heart's
metaphorical meanings,
metaphorical meanings,
176
647854
4950
onlar kalbin
mecazi anlamlarıyla ilgileniyorlar
mecazi anlamlarıyla ilgileniyorlar
11:04
and more the domain of doctors like me,
177
652828
3681
ve bu benim gibi doktorların
konusu hâline geliyor,
konusu hâline geliyor,
11:08
wielding technologies
that even a century ago,
that even a century ago,
178
656533
2823
silah teknolojileri bile yüzyıl öncesinde
11:11
because of the heart's exalted
status in human culture,
status in human culture,
179
659380
3097
insan kültüründe kalbin
onurlu statüsünden ötürü
onurlu statüsünden ötürü
11:14
were considered taboo.
180
662501
1343
tabu kabul ediliyordu.
11:16
In the process, the heart
has been transformed
has been transformed
181
664225
4235
Bu süreçte kalp,
11:20
from an almost supernatural object
imbued with metaphor and meaning
imbued with metaphor and meaning
182
668484
5088
mecaz ve anlam yüklü
neredeyse doğaüstü bir nesneden
neredeyse doğaüstü bir nesneden
11:25
into a machine that can be
manipulated and controlled.
manipulated and controlled.
183
673596
4391
manipüle ve kontrol edilen
bir makineye dönüştü.
bir makineye dönüştü.
11:31
But this is the key point:
184
679040
2319
Ama kilit nokta şu:
11:33
these manipulations, we now understand,
185
681383
3161
şimdi anladığımız bu manipülasyonlar
11:36
must be complemented
by attention to the emotional life
by attention to the emotional life
186
684568
4918
kalbin binlerce yıl boyunca
barındırdığı inanılan
barındırdığı inanılan
11:41
that the heart, for thousands of years,
was believed to contain.
was believed to contain.
187
689510
3242
duygusal hayata gösterilen
dikkatle tamamlanmalı.
dikkatle tamamlanmalı.
11:45
Consider, for example,
the Lifestyle Heart Trial,
the Lifestyle Heart Trial,
188
693836
3497
Lifestyle Heart Trial'ı düşünün örneğin,
11:49
published in the British journal
"The Lancet" in 1990.
"The Lancet" in 1990.
189
697357
4504
1990 yılında İngiliz dergisi
''The Lancet''te yayımlandı.
''The Lancet''te yayımlandı.
11:53
Forty-eight patients with moderate
or severe coronary disease
or severe coronary disease
190
701885
4043
Orta veya şiddetli
koroner hastalığı olan 48 hastaya
koroner hastalığı olan 48 hastaya
11:57
were randomly assigned to usual care
191
705952
2743
rastgele sıradan bakıma verildi
12:00
or an intensive lifestyle
that included a low-fat vegetarian diet,
that included a low-fat vegetarian diet,
192
708719
5443
veya yoğun bir yaşam tarzı,
bu da az yağlı vejetaryen diyet,
bu da az yağlı vejetaryen diyet,
12:06
moderate aerobic exercise,
193
714186
1849
orta düzeyde aerobik egzersiz,
12:08
group psychosocial support
194
716059
1571
grup psiko sosyal destek
12:09
and stress management advice.
195
717654
1951
ve stres yönetimi tavsiyesi içeriyordu.
12:11
The researchers found
that the lifestyle patients
that the lifestyle patients
196
719629
4746
Araştırmacıların bulgularına göre
bu yaşam tarzı hastalarında
bu yaşam tarzı hastalarında
12:16
had a nearly five percent reduction
in coronary plaque.
in coronary plaque.
197
724399
5134
koroner plak rahatsızlığı
yaklaşık yüzde beş azalma gösterdi.
yaklaşık yüzde beş azalma gösterdi.
12:21
Control patients, on the other hand,
198
729557
2015
Diğer yandan kontrol grubu hastaları
12:23
had five percent more
coronary plaque at one year
coronary plaque at one year
199
731596
4470
bir yılda yüzde beş daha fazla
koroner plak rahatsızlığı yaşadılar
koroner plak rahatsızlığı yaşadılar
12:28
and 28 percent more at five years.
200
736090
2413
ve beş yılda bu oran yüzde 28'e çıktı.
12:30
They also had nearly double
the rate of cardiac events,
the rate of cardiac events,
201
738527
4387
Ayrıca kardiyak vaka oranı
neredeyse iki katına çıktı,
neredeyse iki katına çıktı,
12:34
like heart attacks,
coronary bypass surgery
coronary bypass surgery
202
742938
3379
kalp krizi, koroner bypass ameliyatı
12:38
and cardiac-related deaths.
203
746341
1884
ve kalple ilgili ölümler gibi.
12:40
Now, here's an interesting fact:
204
748249
1575
İlginç bir bilgi daha:
12:42
some patients in the control group
adopted diet and exercise plans
adopted diet and exercise plans
205
750719
5294
Kontrol grubundaki bazı hastalar
yoğun yaşam şekli hastalarıyla
yoğun yaşam şekli hastalarıyla
12:48
that were nearly as intense
as those in the intensive lifestyle group.
as those in the intensive lifestyle group.
206
756037
4254
neredeyse aynı yoğunlukta
beslenme ve egzersiz planı benimsediler.
beslenme ve egzersiz planı benimsediler.
12:53
Their heart disease still progressed.
207
761203
2086
Kalp hastalıkları yine de ilerledi.
12:56
Diet and exercise alone were not enough
to facilitate coronary disease regression.
to facilitate coronary disease regression.
208
764900
5330
Beslenme ve egzersiz tek başına koroner
hastalığı geriletmede yeterli değildi.
hastalığı geriletmede yeterli değildi.
13:02
At both one- and five-year follow-ups,
209
770738
2804
Hem bir yıllık
hem de beş yıllık takiplerde,
hem de beş yıllık takiplerde,
13:06
stress management
was more strongly correlated
was more strongly correlated
210
774526
2969
stres yönetimi
13:09
with reversal of coronary disease
211
777519
2052
koroner hastalığın iyileşmesinde
13:11
than exercise was.
212
779595
1528
egzersizden çok daha ilgiliydi.
13:14
No doubt, this and similar
studies are small,
studies are small,
213
782001
3617
Şüphesiz bu ve benzer çalışmalar küçük
13:17
and, of course, correlation
does not prove causation.
does not prove causation.
214
785642
3181
ve tabii ilişkilendirmeler
nedene kanıt teşkil etmiyor.
nedene kanıt teşkil etmiyor.
13:20
It's certainly possible that stress
leads to unhealthy habits,
leads to unhealthy habits,
215
788847
4358
Stresin sağlıksız alışkanlıklara
yol açması kesinlikle mümkün
yol açması kesinlikle mümkün
13:25
and that's the real reason
for the increased cardiovascular risk.
for the increased cardiovascular risk.
216
793229
3279
ve artan kardiyovasküler riskin
asıl sebebi de bu.
asıl sebebi de bu.
13:28
But as with the association
of smoking and lung cancer,
of smoking and lung cancer,
217
796532
3601
Ancak sigara ve akciğer kanseri de
aynı ilişkilendirmeye konu,
aynı ilişkilendirmeye konu,
13:32
when so many studies show the same thing,
218
800157
3257
pek çok çalışma aynı şeyi gösteriyor.
13:35
and when there are mechanisms
to explain a causal relationship,
to explain a causal relationship,
219
803438
3410
Nedensel bir ilişki açıklamak için
gerekli koşullar sağlandığında da
gerekli koşullar sağlandığında da
13:38
it seems capricious to deny
that one probably exists.
that one probably exists.
220
806872
4411
bir nedenin varlığını reddetmek
konusunda gelgit yaşıyoruz.
konusunda gelgit yaşıyoruz.
13:43
What many doctors have concluded
is what I, too, have learned
is what I, too, have learned
221
811798
3679
Çok sayıda doktorun ortak çıkarımı
ve benim de kalp uzmanı olarak
geçirdiğim yaklaşık 20 seneden öğrendiğim,
geçirdiğim yaklaşık 20 seneden öğrendiğim,
13:47
in my nearly two decades
as a heart specialist:
as a heart specialist:
222
815501
2658
13:51
the emotional heart intersects
with its biological counterpart
with its biological counterpart
223
819033
4408
duygusal kalbin yolu,
şaşırtıcı ve gizemli şekillerde
şaşırtıcı ve gizemli şekillerde
13:55
in surprising and mysterious ways.
224
823465
2556
biyolojik eşinin yoluyla kesişiyor.
13:58
And yet, medicine today continues
to conceptualize the heart as a machine.
to conceptualize the heart as a machine.
225
826045
4778
Ama bugün tıp, kalbi bir makine olarak
kavramsallaştırmaya devam ediyor.
kavramsallaştırmaya devam ediyor.
14:03
This conceptualization
has had great benefits.
has had great benefits.
226
831312
3173
Bu kavramsallaştırmanın
harika faydaları var.
harika faydaları var.
14:07
Cardiology, my field,
227
835027
2558
Alanım kardiyoloji
14:09
is undoubtedly one of the greatest
scientific success stories
scientific success stories
228
837609
4638
şüphesiz son 100 yılın
en büyük başarı öykülerinden birine sahip.
14:14
of the past 100 years.
229
842271
1587
14:17
Stents, pacemakers, defibrillators,
coronary bypass surgery,
coronary bypass surgery,
230
845170
5648
Stentler, kalp pilleri, defibrilatörler,
koroner bypass ameliyatı,
koroner bypass ameliyatı,
14:22
heart transplants --
231
850842
1320
kalp nakilleri --
14:24
all these things were developed
or invented after World War II.
or invented after World War II.
232
852186
3949
bunların hepsi II. Dünya Savaşı
sonrasında geliştirildi.
sonrasında geliştirildi.
14:28
However, it's possible
233
856159
2111
Ancak şu ihtimali düşünelim ki
14:30
that we are approaching the limits
of what scientific medicine can do
of what scientific medicine can do
234
858294
5286
bilimsel tıbbın
kalp hastalığını yenmek için
kalp hastalığını yenmek için
14:35
to combat heart disease.
235
863604
1598
mevcut sınırlarına yaklaşıyoruz.
14:37
Indeed, the rate of decline
of cardiovascular mortality
of cardiovascular mortality
236
865226
3365
Gerçekten de kardiyovasküler
ölümlerdeki azalma oranı
ölümlerdeki azalma oranı
14:40
has slowed significantly
in the past decade.
in the past decade.
237
868615
3689
son on yılda ciddi anlamda yavaşladı.
14:45
We will need to shift to a new paradigm
238
873312
2980
Yeni bir bakış açısı edinmemiz lazım,
14:48
to continue to make the kind of progress
to which we have become accustomed.
to which we have become accustomed.
239
876316
3995
alıştığımız ilerlemeyi
devam ettirebileceğimiz bir bakış açısı.
devam ettirebileceğimiz bir bakış açısı.
14:52
In this paradigm, psychosocial factors
will need to be front and center
will need to be front and center
240
880335
5425
Bu bakış açısında,
psikolojik ve sosyal faktörler
psikolojik ve sosyal faktörler
kalp rahatsızlıklarını anlamada
bizim için birincil olacak.
bizim için birincil olacak.
14:57
in how we think about heart problems.
241
885784
2124
15:00
This is going to be an uphill battle,
242
888685
2138
Bu zor bir savaş olacak
15:02
and it remains a domain
that is largely unexplored.
that is largely unexplored.
243
890847
3943
ama henüz keşfedilmemiş bir alan.
15:07
The American Heart Association
still does not list emotional stress
still does not list emotional stress
244
895956
5165
Amerikan Kalp Derneği
hâlâ duygusal stresi
hâlâ duygusal stresi
15:13
as a key modifiable risk factor
for heart disease,
for heart disease,
245
901145
3791
kalp hastalığı için düzeltilebilir, önemli
bir risk faktörü olarak listelemiyor,
bir risk faktörü olarak listelemiyor,
15:16
perhaps in part because blood cholesterol
is so much easier to lower
is so much easier to lower
246
904960
4803
kısmen sebebi belki de
kan kolesterolünü düşürmenin
kan kolesterolünü düşürmenin
duygusal ve sosyal rahatsızlığı
azaltmaktan çok daha kolay olması.
azaltmaktan çok daha kolay olması.
15:21
than emotional and social disruption.
247
909787
2675
15:25
There is a better way, perhaps,
248
913582
2392
Ama belki de
''kalbi kırık'' dediğimiz zaman
''kalbi kırık'' dediğimiz zaman
15:27
if we recognize that when
we say "a broken heart,"
we say "a broken heart,"
249
915998
4877
gerçekten de kırık ve hasarlı bir kalpten
bahsediyor olabileceğimizi kabul edersek
bahsediyor olabileceğimizi kabul edersek
15:32
we are indeed sometimes talking
about a real broken heart.
about a real broken heart.
250
920899
4614
tüm bunlara daha iyi bir yol bulabiliriz.
15:37
We must, must pay more attention to
the power and importance of the emotions
the power and importance of the emotions
251
925537
6442
Kalp sağlığımızı düşünürken
duygularımızın gücü ve önemini
kesinlikle göz önüne almak zorundayız.
kesinlikle göz önüne almak zorundayız.
15:44
in taking care of our hearts.
252
932003
1751
15:46
Emotional stress, I have learned,
253
934442
2339
Şunu öğrendim ki duygusal stres
15:48
is often a matter of life and death.
254
936805
2878
çoğu zaman hayatla ölüm arasındaki fark.
15:53
Thank you.
255
941048
1160
Teşekkürler.
15:54
(Applause)
256
942232
5323
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sandeep Jauhar - Physician, writerSandeep Jauhar is a practicing cardiologist passionate about communicating medicine in all its glorious, quirky, inescapable humanity.
Why you should listen
In addition to his medical practice, Dr. Sandeep Jauhar writes about medicine and its impacts on culture for a wide-ranging audience. He is a contributing opinion writer for the New York Times and has written three best-selling books.
His most recent book, Heart: A History (a finalist for the 2019 Wellcome Book prize), tells the little-known story of the doctors who risked their careers -- and the patients who risked their lives -- to understand our most vital organ. Weaving his own experiences with the defining discoveries of the past, Jauhar braids tales of breakthrough, hubris and sorrow to create a lucid chronicle of our life's most intimate chamber. The book also confronts the limits of medical technology, arguing that future progress will be determined more by how we choose to live rather than by any device we invent. Indeed, as the book explains, our emotional lives are absolutely key to our heart health. Jauhar is the Director of the Heart Failure Program at Northwell Health's Long Island Jewish Medical Center.
Sandeep Jauhar | Speaker | TED.com