ABOUT THE SPEAKER
Irina Kareva - Theoretical biologist
Irina Kareva is looking for answers to biological questions using mathematical modeling.

Why you should listen

Dr. Irina Kareva studies cancer as an evolving ecosystem, bringing in insights from various disciplines -- from evolutionary biology to paleontology to ergodic theory -- to understand how we can manage, if not cure, cancer like a chronic disease. She has authored more than 25 publications, including several papers with her parents, who are also mathematicians. The Kareva clan was featured in a Nature article entitled "Relationships: Scions of Science."
 
Kareva is a research scientist at EMD Serono Research Center near Boston Massachusetts, US. Her book, Understanding Cancer from a Systems Biology Point of View: From Observation to Theory and Back, was recently published by Elsevier, and a second book on mathematical modeling of the evolution of heterogeneous populations will be released in mid-2019. 
 
In addition to her scientific studies and endeavors, Kareva also holds a degree in music and works actively as a professional opera singer.  She is a member of the Boston Symphony Orchestra’s Tanglewood Festival Chorus, has performed solo roles in local productions, religious music performances, and can even occasionally be heard in pieces as varied as video game soundtracks and heavy metal recordings.


More profile about the speaker
Irina Kareva | Speaker | TED.com
TED@Merck KGaA, Darmstadt, Germany

Irina Kareva: Math can help uncover cancer's secrets

Irina Kareva: Matematikle kanserin sırlarını çözebiliriz

Filmed:
1,223,313 views

Irina Kareva biyolojiyi matematiğe ya da tam tersine çevirir. Tümörleri hedef alan yeni ilaçlar geliştirme çabasıyla kanseri anlatan matematiksel modeller yazar. "Matematik modellemenin gücü ve güzelliği bildiğimiz yoldan gitmemizde yatar." der Kareva. "Bu yol bizi uçuruma da götürebilir, bulmak istediğimiz şeye de". Bunu belirleyen de doğru soruyu sorup bunu doğru eşitliğe çevirmekte.
- Theoretical biologist
Irina Kareva is looking for answers to biological questions using mathematical modeling. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I am a translatorçevirmen.
0
549
1243
Ben bir çevirmenim.
00:14
I translateÇevirmek from biologyBiyoloji into mathematicsmatematik
1
2514
3191
Biyolojiyi matematiğe çeviririm
00:17
and vicemengene versatersi.
2
5729
1150
ya da tam tersi.
00:19
I writeyazmak mathematicalmatematiksel modelsmodeller
3
7588
1790
Hücre büyümesi gibi
00:21
whichhangi, in my casedurum, are systemssistemler
of differentialdiferansiyel equationsdenklemler,
4
9402
2847
biyolojik mekanizmaları
tanımlamak için,
00:24
to describetanımlamak biologicalbiyolojik mechanismsmekanizmalar,
5
12273
1947
diferansiyel denklemler
kümesi olan
matematiksel modeller yazarım.
00:26
suchböyle as cellhücre growthbüyüme.
6
14244
1158
00:28
EssentiallyAslında, it worksEserleri like this.
7
16122
1848
Aslında bu şöyle işliyor:
00:30
First, I identifybelirlemek the keyanahtar elementselementler
8
18573
2469
Öncelikle, belli mekanizmaların
davranışlarına
neden olduğunu düşündüğüm
00:33
that I believe mayMayıs ayı be drivingsürme
behaviordavranış over time
9
21066
2777
anahtar elemanları bulurum.
00:35
of a particularbelirli mechanismmekanizma.
10
23867
1539
00:38
Then, I formulateformüle assumptionsvarsayımlar
11
26230
1891
Ardından, bu elemanların
birbirleriyle ve çevreleriyle
nasıl etkileştikleri üzerine
00:40
about how these elementselementler
interactetkileşim with eachher other
12
28145
2886
00:43
and with theironların environmentçevre.
13
31055
1337
varsayımlar geliştiririm.
00:44
It mayMayıs ayı look something like this.
14
32916
1772
Bunun gibi bir şey olur.
00:46
Then, I translateÇevirmek
these assumptionsvarsayımlar into equationsdenklemler,
15
34712
3317
Sonra bu varsayımları
denklemlere dönüştürürüm.
00:50
whichhangi mayMayıs ayı look something like this.
16
38610
1824
Bunun gibi bir şey çıkar.
00:53
FinallySon olarak, I analyzeçözümlemek my equationsdenklemler
17
41434
1890
En sonunda, denklemlerimi analiz ederim
00:55
and translateÇevirmek the resultsSonuçlar back
into the languagedil of biologyBiyoloji.
18
43348
3101
ardından, bu sonuçları tekrar
biyoloji diline çeviririm.
Matematiğin anahtar
kavramlarından biri "modelleme"dir.
01:00
A keyanahtar aspectGörünüş of mathematicalmatematiksel modelingmodelleme
19
48156
2420
Biz modellemeciler cisimlerin
ne olduğuna bakmayız,
01:02
is that we, as modelersmodelleyicileri,
do not think about what things are;
20
50600
3908
01:06
we think about what they do.
21
54532
1855
ne yaptıklarına bakarız.
01:08
We think about relationshipsilişkiler
betweenarasında individualsbireyler,
22
56411
2489
Biz bireyler arasındaki
bağlantılara bakarız
01:10
whetherolup olmadığını they be cellshücreler, animalshayvanlar or people,
23
58924
2886
hücre, hayvan ya da insan olsunlar,
01:13
and how they interactetkileşim with eachher other
and with theironların environmentçevre.
24
61834
3048
birbirleriyle ve çevreleriyle nasıl
etkileşime girdiklerine.
01:17
Let me give you an exampleörnek.
25
65639
1340
Size bir örnek vereyim.
01:19
What do foxestilkiler and immunebağışık cellshücreler
have in commonortak?
26
67719
3803
Tilkiler ve bağışıklık hücrelerinin
arasındaki benzerlik nedir?
01:24
They're bothher ikisi de predatorsyırtıcı,
27
72793
1459
İkisi de avcıdır
01:26
exceptdışında foxestilkiler feedbesleme on rabbitstavşan,
28
74744
2723
ama tilkiler tavşanları yer,
01:29
and immunebağışık cellshücreler feedbesleme on invadersişgalciler,
suchböyle as cancerkanser cellshücreler.
29
77491
3330
bağışıklık hücreleri de
kanserli hücreler gibi istilacıları.
01:33
But from a mathematicalmatematiksel pointpuan of viewgörünüm,
30
81273
2345
Ama işe matematik açısından bakarsak
01:35
a qualitativelyniteliksel sameaynı systemsistem
of predator-preyavcı-av typetip equationsdenklemler
31
83642
4156
tilki ile tavşan arasındaki ve
kanser ile bağışıklık hücreleri arasındaki
01:39
will describetanımlamak interactionsetkileşimler
betweenarasında foxestilkiler and rabbitstavşan
32
87822
3245
etkileşimleri,
niteliksel olarak aynı yırtıcı-av...
01:43
and cancerkanser and immunebağışık cellshücreler.
33
91091
1774
denklemler sistemi tanımlayacaktır.
01:45
Predator-preyAvcı-av typetip systemssistemler
have been studiedokudu extensivelyyaygın olarak
34
93609
2708
Yırtıcı-av sistemleri,
bilimsel literatürde
01:48
in scientificilmi literatureEdebiyat,
35
96341
1269
yoğun biçimde çalışılır,
01:49
describingaçıklayan interactionsetkileşimler
of two populationspopülasyonları,
36
97634
2378
birinin hayatta kalmasının,
diğerini tüketmeye bağlı olduğu
01:52
where survivalhayatta kalma of one dependsbağlıdır
on consumingtüketen the other.
37
100036
2775
iki popülasyonun
etkileşimlerini açıklamak için.
01:55
And these sameaynı equationsdenklemler
providesağlamak a frameworkiskelet
38
103485
2620
Ve aynı denklemler,
kanserin av, bağışıklık sisteminin
01:58
for understandinganlayış
cancer-immunekanser-bağışıklık interactionsetkileşimler,
39
106129
2311
avcı olduğu,
kanser ile bağışıklık sisteminin
02:00
where cancerkanser is the preyAv,
40
108464
1841
etkileşimlerini anlamak için
02:02
and the immunebağışık systemsistem is the predatoryırtıcı hayvan.
41
110329
2372
bir çerçeve sunar.
02:04
And the preyAv employsistihdam all sortssıralar of trickspüf nokta
to preventönlemek the predatoryırtıcı hayvan from killingöldürme it,
42
112725
4032
Ve av, avcının kendisini öldürmesini
önlemek için, kamufle olmaktan,
02:08
rangingarasında değişen from camouflagingkamufle itselfkendisi
43
116781
1820
avcının gıdasını çalmaya kadar
02:10
to stealingçalmak the predator'savcı foodGıda.
44
118625
1839
her türlü hileyi kullanır.
02:13
This can have some very
interestingilginç implicationsetkileri.
45
121352
2562
Bunun oldukça ilginç sonuçları olabilir.
02:15
For exampleörnek, despiterağmen enormousmuazzam successesbaşarılar
in the fieldalan of immunotherapyimmünoterapi,
46
123938
4822
Örneğin, immünoterapi
muazzam başarılarına rağmen
02:20
there still remainskalıntılar
somewhatbiraz limitedsınırlı efficacyetkinlik
47
128784
2461
iş, sert tümörlere geldiğinde
02:23
when it comesgeliyor solidkatı tumorstümörler.
48
131269
1542
etkisi hâlâ sınırlı.
02:25
But if you think about it ecologicallyekolojik olarak,
49
133423
2559
Ama ekolojik bakımdan
düşünürseniz
02:28
bothher ikisi de cancerkanser and immunebağışık cellshücreler --
50
136006
2090
kanser hücreleri de
bağışıklık hücreleri de
02:30
the preyAv and the predatoryırtıcı hayvan --
51
138120
1600
av ve avcı--
02:31
requiregerektirir nutrientsbesinler
suchböyle as glucoseglikoz to survivehayatta kalmak.
52
139744
3031
yaşamak için glikoz gibi
besinlere ihtiyaç duyuyor.
02:35
If cancerkanser cellshücreler outcompetekul
the immunebağışık cellshücreler for sharedpaylaşılan nutrientsbesinler
53
143358
4789
Kanser hücreleri, tümör mikroortamında
besin paylaşımında
02:40
in the tumortümör microenvironmentmicroenvironment,
54
148171
1793
bağışıklık hücrelerini yenerlerse
02:41
then the immunebağışık cellshücreler will physicallyfiziksel olarak
not be ableyapabilmek to do theironların job.
55
149988
3414
bağışıklık hücreleri
görevlerini yapamayacaktır.
02:46
This predator-prey-sharedavcı-av-shared
resourcekaynak typetip modelmodel
56
154291
2868
Bu yırtıcı-av kaynak paylaşımı modeli
02:49
is something I've workedişlenmiş on
in my ownkendi researchAraştırma.
57
157183
2297
kendi araştırmamda
üzerinde çalıştığım bir şey.
02:51
And it was recentlyson günlerde showngösterilen experimentallydeneysel olarak
58
159504
2724
Ve son deneyler gösterdi ki,
02:54
that restoringgeri yükleme the metabolicmetabolik balancedenge
in the tumortümör microenvironmentmicroenvironment --
59
162252
4054
tümör ortamında metabolik dengeyi
yeniden kurmak
02:58
that is, makingyapma sure
immunebağışık cellshücreler get theironların foodGıda --
60
166330
3531
yani, bağışıklık hücrelerinin
gıdalarını almalarını sağlamak
03:01
can give them, the predatorsyırtıcı, back
theironların edgekenar in fightingkavga cancerkanser, the preyAv.
61
169885
5245
onlara -avcılara-, kanserle savaşta
avantajlarını geri veriyor.
03:08
This meansanlamına geliyor that if you abstractsoyut a bitbit,
62
176440
2339
Yani biraz soyut yaklaşırsanız,
03:10
you can think about cancerkanser itselfkendisi
as an ecosystemekosistem,
63
178803
2955
kanseri bir ekosistem
olarak düşünebilirsiniz,
03:13
where heterogeneousTürdeş olmayan populationspopülasyonları of cellshücreler
competeyarışmak and cooperateişbirliği
64
181782
4287
farklı hücre topluluklarının
barınma ve yemek için
rekabet ettiği ve işbirliği yaptığı,
03:18
for spaceuzay and nutrientsbesinler,
65
186093
2017
03:20
interactetkileşim with predatorsyırtıcı --
the immunebağışık systemsistem --
66
188134
2672
avcılarla -yani bağışıklık sistemi-
etkileştiği,
03:22
migrategöç -- metastasesmetastazları --
67
190830
2241
göç ettiği -- yayıldığı (metastaz) --
03:25
all withiniçinde the ecosystemekosistem
of the humaninsan bodyvücut.
68
193095
2467
insan vücudunun ekosistemi
içerisinde bir ekosistem.
03:28
And what do we know about mostçoğu
ecosystemsekosistemler from conservationkoruma biologyBiyoloji?
69
196221
3869
Peki koruma biyolojisinden, ekosistemlerin
çoğu hakkında öğrendiğimiz nedir?
03:32
That one of the besten iyi waysyolları
to extinguishsöndürmek speciesTürler
70
200643
2852
Türleri sonlandırmanın
en iyi yollarından birisi,
03:35
is not to targethedef them directlydirekt olarak
71
203519
1952
doğrudan onları değil
03:37
but to targethedef theironların environmentçevre.
72
205495
2439
bulundukları ortamı hedef almaktır.
03:40
And so, oncebir Zamanlar we have identifiedtespit
the keyanahtar componentsbileşenler
73
208880
3070
Ve böylece, tümör ortamının
anahtar bileşenlerini
03:43
of the tumortümör environmentçevre,
74
211974
1644
bir kez belirledik mi,
03:45
we can proposeteklif etmek, önermek hypotheseshipotezler
75
213642
1948
hipotezimizi önerebiliriz
03:47
and simulatebenzetmek scenariossenaryolar
and therapeutictedavi edici interventionsmüdahaleler
76
215614
3294
sonra senaryoları ve
iyileştirici müdahaleleri
03:50
all in a completelytamamen safekasa
and affordablesatın alınabilir way
77
218932
3425
tamamen güvenli ve ucuz
bir biçimde simule edebiliriz
03:54
and targethedef differentfarklı componentsbileşenler
of the microenvironmentmicroenvironment
78
222381
3369
sonra da benim ve sizin gibi
ev sahiplerine zarar vermeden
03:57
in suchböyle a way as to killöldürmek the cancerkanser
withoutolmadan harmingzarar verme the hostevsahibi,
79
225774
3996
kanseri öldürmek için,
mikroortamın farklı bileşenlerini
04:01
suchböyle as me or you.
80
229794
1570
hedef alabiliriz.
04:05
And so while the immediateacil
goalhedef of my researchAraştırma
81
233029
3002
Ve böylece araştırmamın
öncelikli hedefi
04:08
is to advanceilerlemek researchAraştırma and innovationyenilik
82
236055
2266
araştırmayı ve innovasyonu sürdürmek
04:10
and to reduceazaltmak its costmaliyet,
83
238345
1896
ve maliyeti azaltmak iken,
04:12
the realgerçek intentniyet, of coursekurs,
is to savekayıt etmek liveshayatları.
84
240265
2517
asıl amaç, tabii ki,
hayatları kurtarmak.
04:15
And that's what I try to do
85
243278
1771
Matematiksel modellemeyi, biyolojiye
04:17
throughvasitasiyla mathematicalmatematiksel modelingmodelleme
applieduygulamalı to biologyBiyoloji,
86
245073
2747
ve özellikle de
ilaç geliştirmeye uygulayarak
04:19
and in particularbelirli,
to the developmentgelişme of drugsilaçlar.
87
247844
2471
yapmaya çalıştığım şey tam olarak bu.
04:22
It's a fieldalan that untila kadar relativelyNispeten
recentlyson günlerde has remainedkalmıştır somewhatbiraz marginalmarjinal,
88
250895
4056
Yakın zamana kadar nispeten
bir şekilde marjinal kalmış bir alan,
04:26
but it has maturedolgunlaştı.
89
254975
1452
ama olgunlaştı.
04:28
And there are now very well-developediyi gelişmiş
mathematicalmatematiksel methodsyöntemleri,
90
256451
3149
Ve şimdi çok gelişmiş
matematiksel yöntemler,
önceden programlanmış
bir sürü araç,
04:31
a lot of preprogrammedönceden toolsaraçlar,
91
259624
1899
ücretsiz olanlar dâhil
04:33
includingdahil olmak üzere freeücretsiz onesolanlar,
92
261547
1496
04:35
and an ever-increasingsürekli artan amounttutar
of computationalbilişimsel powergüç availablemevcut to us.
93
263067
4047
ve giderek artan miktarda
bilgisayar gücümüz var.
04:40
The powergüç and beautygüzellik
of mathematicalmatematiksel modelingmodelleme
94
268718
3399
Matematiksel modellemenin
gücü ve güzelliği
04:44
liesyalanlar in the factgerçek
that it makesmarkaları you formalizeresmileştirmek,
95
272141
2641
bildiğimizi düşündüğümüz şeyleri
04:46
in a very rigoroustitiz way,
96
274806
2087
çok titiz bir şekilde formülize etmemizi
04:48
what we think we know.
97
276917
1465
sağlamasında yatıyor.
04:50
We make assumptionsvarsayımlar,
98
278904
1444
Varsayımlar yapıyoruz,
04:52
translateÇevirmek them into equationsdenklemler,
99
280372
1568
bunları denklemlere
dönüştürüyoruz,
04:53
runkoş simulationssimülasyonlar,
100
281964
1311
simülasyonları çalıştırıyoruz,
04:55
all to answerCevap the questionsoru:
101
283299
1773
hepsi şu soruya cevap vermek için:
04:57
In a worldDünya where my assumptionsvarsayımlar are truedoğru,
102
285096
2246
Varsayımlarımın
doğru olduğu bir dünyada,
04:59
what do I expectbeklemek to see?
103
287366
1570
ne görmeyi bekliyorum?
05:01
It's a prettygüzel simplebasit conceptualkavramsal frameworkiskelet.
104
289890
2086
Oldukça basit bir kavramsal çerçeve.
05:04
It's all about askingsormak the right questionssorular.
105
292000
2226
Tamamen
doğru soruları sormakla ilgili.
05:06
But it can unleashUnleash numeroussayısız opportunitiesfırsatlar
for testingtest yapmak biologicalbiyolojik hypotheseshipotezler.
106
294603
4095
Ama biyoloji hipotezlerini test etmek için
sayısız fırsatlar sağlıyor.
05:11
If our predictionstahminler matchmaç our observationsgözlemler,
107
299696
2600
Tahminlerimiz
gözlemlerimizle uyuşursa
05:14
great! -- we got it right,
so we can make furtherayrıca predictionstahminler
108
302320
3027
harika! -- doğru yoldayız,
modelin şu ya da bu yönünü değiştirip
05:17
by changingdeğiştirme this or that
aspectGörünüş of the modelmodel.
109
305371
2560
yeni tahminlerde bulunabiliriz.
05:20
If, howeverancak, our predictionstahminler
do not matchmaç our observationsgözlemler,
110
308733
3700
Ancak tahminlerimiz
gözlemlerimizle uyuşmuyorsa
05:24
that meansanlamına geliyor that some
of our assumptionsvarsayımlar are wrongyanlış,
111
312457
2585
bu bazı varsayımlarımızın
hatalı olduğu anlamına gelir
ve altta yatan biyolojinin
anahtar mekanizmalarını
05:27
and so our understandinganlayış
of the keyanahtar mechanismsmekanizmalar
112
315066
2433
05:29
of underlyingtemel biologyBiyoloji
113
317523
1439
kavrayışımızın hâlâ eksik
05:30
is still incompletetamamlanmamış.
114
318986
1270
olduğu anlaşılır.
05:32
LuckilyNeyse ki, sincedan beri this is a modelmodel,
115
320829
2362
Neyse ki,
bu bir model olduğundan
05:35
we controlkontrol all the assumptionsvarsayımlar.
116
323215
1889
tüm varsayımları kontrol ederiz.
Üzerlerinden tek tek gidebilir,
05:37
So we can go throughvasitasiyla them, one by one,
117
325128
2140
05:39
identifyingtanımlama whichhangi one or onesolanlar
are causingneden olan the discrepancytutarsızlık.
118
327292
3829
hangisi ya da hangilerinin tutarsızlığa
neden olduğunu tespit edebiliriz.
05:43
And then we can filldoldurmak this newlyYeni
identifiedtespit gapboşluk in knowledgebilgi
119
331637
3356
Ve sonra bu yeni tespit ettiğimiz
bilgi açığını,
05:47
usingkullanma bothher ikisi de experimentaldeneysel
and theoreticalteorik approachesyaklaşımlar.
120
335017
2715
deneysel ve teorik yaklaşımlar
kulanarak doldurabiliriz.
05:50
Of coursekurs, any ecosystemekosistem
is extremelyson derece complexkarmaşık,
121
338699
2821
Tabii ki, her ekosistem
son derece karmaşıktır
05:53
and tryingçalışıyor to describetanımlamak all the movinghareketli
partsparçalar is not only very difficultzor,
122
341544
3843
ve bütün hareketli şeyleri açıklamaya
çalışmak çok zor olmakla kalmayıp
her zaman
bilgilendirici de değildir.
05:57
but alsoAyrıca not very informativebilgilendirici.
123
345411
1662
05:59
There's alsoAyrıca the issuekonu of timescaleszaman ölçeği,
124
347518
2066
Ayrıca bir de zaman skalası sorunu var,
06:01
because some processessüreçler take placeyer
on a scaleölçek of secondssaniye, some minutesdakika,
125
349608
3668
çünkü bazı işlemler saniyeler
içerisinde gerçekleşir, bazıları dakikalar
06:05
some daysgünler, monthsay and yearsyıl.
126
353300
1948
bazıları ise günler, aylar,
hatta yıllar içerisinde.
06:07
It mayMayıs ayı not always be possiblemümkün
to separateayrı those out experimentallydeneysel olarak.
127
355272
3199
Bunları deneysel olarak ayırt etmek
her zaman mümkün olmayabilir
06:11
And some things happenolmak
so quicklyhızlı bir şekilde or so slowlyyavaşça
128
359143
3384
ve bazı şeyler çok hızlı ya da
çok yavaş yaşandığı için
06:14
that you mayMayıs ayı physicallyfiziksel olarak
never be ableyapabilmek to measureölçmek them.
129
362551
2720
onları fiziksel olarak ölçmeniz
asla mümkün olmayabilir.
06:17
But as mathematiciansmatematikçiler,
130
365295
2288
Ama matematikçiler olarak
herhangi bir altsistemde,
herhangi bir zaman aralığına zoom yaparak,
06:19
we have the powergüç to zoomyakınlaştırma in
on any subsystemalt sistemi in any timescalezaman ölçeği
131
367607
5645
06:25
and simulatebenzetmek effectsetkileri of interventionsmüdahaleler
132
373276
2124
bu zaman aralığında gerçekleşen
06:27
that take placeyer in any timescalezaman ölçeği.
133
375424
2701
müdahalelerin etkilerini
simule etme gücümüz var.
06:31
Of coursekurs, this isn't the work
of a modelerModelleyici aloneyalnız.
134
379942
2934
Tabii ki, bu sadece
modelleme yapanın işi değil.
06:34
It has to happenolmak in closekapat
collaborationişbirliği with biologistsbiyologlar.
135
382900
3289
Biyologlarla da
yakın işbirliğiyle yapılmalı.
06:38
And it does demandtalep
some capacitykapasite of translationçeviri
136
386213
3004
Ve bir çeviri kapasitesi gerektirir
06:41
on bothher ikisi de sidestaraf.
137
389241
1204
her iki taraf için de.
06:43
But startingbaşlangıç with a theoreticalteorik
formulationformülasyon of a problemsorun
138
391550
3788
Ama bir problemin teorik
formülasyonuyla başlamak;
06:47
can unleashUnleash numeroussayısız opportunitiesfırsatlar
for testingtest yapmak hypotheseshipotezler
139
395362
3497
hipotezleri test etmek,
senaryoları ve iyileştirici müdahaleleri
06:50
and simulatingsimüle scenariossenaryolar
and therapeutictedavi edici interventionsmüdahaleler,
140
398883
3239
güvenli bir şekilde simule etmek için
06:54
all in a completelytamamen safekasa way.
141
402146
2070
sınırsız fırsat sunar.
06:56
It can identifybelirlemek gapsboşluklar in knowledgebilgi
and logicalmantıksal inconsistenciestutarsızlıklar
142
404977
5175
Bu da, bilgideki eksiklikleri ve
mantıksal tutarsızlıkları tespit etmemize
07:02
and can help guidekılavuz us
as to where we should keep looking
143
410176
2839
ve nereye bakmamız gerektiğini
ve çıkmazın nerede olduğunu
07:05
and where there mayMayıs ayı be a deadölü endson.
144
413039
1895
görmemize yardım edebilir.
07:07
In other wordskelimeler:
145
415632
1247
Başka bir deyişle:
07:08
mathematicalmatematiksel modelingmodelleme
can help us answerCevap questionssorular
146
416903
3494
matematiksel modelleme,
insanların sağlıklarını doğrudan etkileyen
07:12
that directlydirekt olarak affectetkilemek people'sinsanların healthsağlık --
147
420421
2388
hatta her insanın sağlığını etkileyen
07:15
that affectetkilemek eachher
person'skişiler healthsağlık, actuallyaslında --
148
423942
2704
soruları cevaplamaya yardım eder.
07:18
because mathematicalmatematiksel modelingmodelleme will be keyanahtar
149
426670
2676
Çünkü matematiksel modelleme
kişiselleştirilmiş ilaçlar
07:21
to propellingiten personalizedkişiselleştirilmiş medicinetıp.
150
429370
1834
geliştirmenin anahtarıdır.
07:24
And it all comesgeliyor down
to askingsormak the right questionsoru
151
432112
3067
Ve bunların hepsi gelip
doğru soruyu sormaya dayanıyor
07:27
and translatingçeviri it
to the right equationdenklem ...
152
435711
2075
ve onu doğru denkleme çevirmeye
07:30
and back.
153
438670
1150
ve sonra yeniden.
07:32
Thank you.
154
440533
1151
Teşekkürler.
07:33
(ApplauseAlkış)
155
441708
3299
(Alkışlar)
Translated by Ali Maralcan
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Irina Kareva - Theoretical biologist
Irina Kareva is looking for answers to biological questions using mathematical modeling.

Why you should listen

Dr. Irina Kareva studies cancer as an evolving ecosystem, bringing in insights from various disciplines -- from evolutionary biology to paleontology to ergodic theory -- to understand how we can manage, if not cure, cancer like a chronic disease. She has authored more than 25 publications, including several papers with her parents, who are also mathematicians. The Kareva clan was featured in a Nature article entitled "Relationships: Scions of Science."
 
Kareva is a research scientist at EMD Serono Research Center near Boston Massachusetts, US. Her book, Understanding Cancer from a Systems Biology Point of View: From Observation to Theory and Back, was recently published by Elsevier, and a second book on mathematical modeling of the evolution of heterogeneous populations will be released in mid-2019. 
 
In addition to her scientific studies and endeavors, Kareva also holds a degree in music and works actively as a professional opera singer.  She is a member of the Boston Symphony Orchestra’s Tanglewood Festival Chorus, has performed solo roles in local productions, religious music performances, and can even occasionally be heard in pieces as varied as video game soundtracks and heavy metal recordings.


More profile about the speaker
Irina Kareva | Speaker | TED.com