TED2005
Bono: My wish: Three actions for Africa
La Agado-alvoko de Bono por Afriko
Filmed:
Readability: 3.5
832,965 views
Muzikisto kaj aktivulo Bono akceptas Premion TED 2005 per ekkaptiga parolo, rezonante ke helpo al Afriko ne estas nur alia famula kaŭzo, ĝi estas globa krizo.
Bono - Musician, activist
Bono, the lead singer of U2, uses his celebrity to fight for social justice worldwide: to end hunger, poverty and disease, especially in Africa. His nonprofit ONE raises awareness via media, policy and calls to action. Full bio
Bono, the lead singer of U2, uses his celebrity to fight for social justice worldwide: to end hunger, poverty and disease, especially in Africa. His nonprofit ONE raises awareness via media, policy and calls to action. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
Well, as Alexander Graham Bell famously said
0
2000
4000
Nu, kiel Alexander Graham Bell fame diris
00:30
on his first successful telephone call,
1
6000
3000
je sia unua sukcesa telefonalvoko
00:33
"Hello, is that Domino's Pizza?"
2
9000
3000
"Saluton, ĉu tio estas Pico de Domino?"
00:36
(Laughter)
3
12000
2000
< ridado >
00:38
I just really want to thank you very much.
4
14000
4000
Mi nur vere volas danki vin tre multe
00:42
As another famous man, Jerry Garcia, said,
5
18000
2000
Kiel diris alia fama homo, Jerry Garcia
00:44
"What a strange, long trip."
6
20000
4000
"Kia stranga, longa, vojaĝo."
00:48
And he should have said,
7
24000
2000
Kaj li devus diri
00:50
"What a strange, long trip it's about to become."
8
26000
3000
"Kia stranga, longa vojaĝo ĝi estas iĝonta".
00:53
At this very moment, you are viewing my upper half.
9
29000
4000
Je tiu ĉi momento, vi rigardas mian supran duonon.
00:57
My lower half is appearing at a different conference
10
33000
3000
Mia malsupra duono aperas je malsama konferenco
01:00
(Laughter)
11
36000
2000
< ridado >
01:02
in a different country.
12
38000
2000
en alia lando.
01:06
You can, it turns out, be in two places at once.
13
42000
4000
Vi povas, verŝajne, esti en du lokoj samtempe.
01:11
But still, I'm sorry I can't be with you in person.
14
47000
3000
Sed ankoraŭ, mi bedaŭras, ke mi ne povas esti kun vi persone.
01:14
I'll explain at another time.
15
50000
2000
Mi klarigos alitempe.
01:16
And though I'm a rock star,
16
52000
2000
Kaj kvankam mi estas rokstelulo
01:18
I just want to assure you that none of my wishes will include a hot tub.
17
54000
5000
Mi volas certigi vin, ke neniu el miaj deziroj inkluzivos varmbanon.
01:23
But what really turns me on about technology
18
59000
3000
Sed kio vere ekscitas min pri teknologio
01:26
is not just the ability to get more songs on MP3 players.
19
62000
4000
estas ne nur la ebleco enmeti pli da kantoj en MP3-ludilojn.
01:31
The revolution -- this revolution -- is much bigger than that.
20
67000
5000
La revolucio - ĉi tiu revolucio - estas multe pli granda ol tio.
01:36
I hope, I believe.
21
72000
2000
Mi esperas, mi kredas.
01:39
What turns me on about the digital age,
22
75000
3000
Kio ekscitas min pri la cifera epoko,
01:42
what excites me personally,
23
78000
2000
kio ekscitas min persone,
01:44
is that you have closed the gap between dreaming and doing.
24
80000
6000
estas tio, ke vi fermis la spacon inter revado kaj agado.
01:51
You see, it used to be that if you wanted to make a record of a song,
25
87000
3000
Vi komprenu, antaŭe, se vi volis registri kanton,
01:54
you needed a studio and a producer.
26
90000
4000
vi bezonis studion kaj produktiston.
01:59
Now, you need a laptop.
27
95000
2000
Nun, vi bezonas komputileton.
02:01
If you wanted to make a film, you needed a mass of equipment
28
97000
4000
Se vi volis fari filmon, vi bezonis amason da ekipaĵoj
02:05
and a Hollywood budget.
29
101000
2000
kaj buĝeton Hollywood-an.
02:07
Now, you need a camera that fits in your palm,
30
103000
4000
Nun, vi bezonas fotilon teneblan en la mano,
02:11
and a couple of bucks for a blank DVD.
31
107000
3000
kaj paron da dolaroj por aĉeti malplenan DVD.
02:14
Imagination has been decoupled from the old constraints.
32
110000
5000
Imago estis disparigita de la malnovaj limoj.
02:19
And that really, really excites me.
33
115000
3000
Kaj tio vere, vere ekscitas min.
02:22
I'm excited when I glimpse that kind of thinking writ large.
34
118000
5000
Mi estas ekscitita kiam mi ekvidas tian pensadon grandskribitan.
02:27
What I would like to see is idealism decoupled from all constraints.
35
123000
7000
Kion mi volas vidi, tio estas idealismo disparigita de ĉiuj limoj.
02:35
Political, economic, psychological, whatever.
36
131000
3000
Politikaj, ekonomiaj, psikologiaj, kiaj ajn.
02:39
The geopolitical world has got a lot to learn from the digital world.
37
135000
5000
La geopolitika mondo havas multon por lerni de la cifera mondo.
02:44
From the ease with which you swept away obstacles
38
140000
3000
De la facileco kun kiu vi forbalais obstaklojn
02:47
that no one knew could even be budged.
39
143000
3000
kiujn neniu sciis, ke ili povus eĉ esti movetitaj.
02:50
And that's actually what I'd like to talk about today.
40
146000
3000
Kaj tio estas vere pri kio mi volas paroli hodiaŭ.
02:55
First, though, I should probably explain why, and how,
41
151000
5000
Unue, tamen, mi verŝajne devus klarigi kial, kaj kiel,
03:00
I got to this place.
42
156000
2000
mi alvenis ĉi tien.
03:04
It's a journey that started 20 years ago.
43
160000
4000
Temas pri vojaĝo, kiu komenciĝis antaŭ dudek jaroj.
03:11
You may remember that song, "We Are the World,"
44
167000
2000
Vi eble memoras tiun kanton, "Ni estas la Mondo",
03:13
or, "Do They Know It's Christmas?"
45
169000
2000
aŭ, "Ĉu ili Konscias, ke Kristnaskas?"
03:15
Band Aid, Live Aid.
46
171000
2000
"Band Aid" , "Live Aid".
03:17
Another very tall, grizzled rock star, my friend Sir Bob Geldof,
47
173000
5000
Alia tre alta, grizhara rokstelulo, mia amiko S-ro Bob Geldorf
03:22
issued a challenge to "feed the world."
48
178000
4000
proklamis defion "manĝigi la mondon".
03:27
It was a great moment, and it utterly changed my life.
49
183000
4000
Ĝi estis grandioza momento , kaj ĝi tutŝanĝis mian vivon.
03:32
That summer, my wife, Ali, and myself went to Ethiopia.
50
188000
4000
Tiun someron, mia edzino, Ali, kaj mi iris al Etiopio.
03:38
We went on the quiet to see for ourselves what was going on.
51
194000
3000
Ni iris private por vidi persone tion, kio estis okazanta.
03:42
We lived in Ethiopia for a month, working at an orphanage.
52
198000
3000
Ni loĝis en Etiopio dum unu monato, laborante je orfejo.
03:46
The children had a name for me.
53
202000
2000
La infanoj havis nomon por mi.
03:48
They called me, "The girl with the beard."
54
204000
3000
Ili nomis min "la knabino kun barbo".
03:51
(Laughter)
55
207000
2000
< ridado >
03:53
Don't ask.
56
209000
2000
Ne demandu.
03:56
Anyway, we found Africa to be a magical place.
57
212000
3000
Iel, ni taksis Afrikon magia loko.
03:59
Big skies, big hearts, big, shining continent.
58
215000
4000
Grandaj ĉieloj, grandaj koroj, granda, brilanta kontinento.
04:03
Beautiful, royal people.
59
219000
2000
Belaj, reĝaj homoj.
04:06
Anybody who ever gave anything to Africa got a lot more back.
60
222000
4000
Iu, kiu iam donis ion al Afriko rericevis multe pli.
04:10
Ethiopia didn't just blow my mind; it opened my mind.
61
226000
6000
Etiopio ne nur "blovis mian menson"; ĝi malfermis mian menson.
04:17
Anyway, on our last day at this orphanage
62
233000
3000
Iel, je la lasta tago ĉe la orfejo
04:20
a man handed me his baby and said,
63
236000
4000
viro transdonis sian bebon al mi kaj diris,
04:24
"Would you take my son with you?"
64
240000
4000
"Ĉu vi prenus mian filon kun vi?"
04:30
He knew, in Ireland, that his son would live,
65
246000
3000
Li sciis ke, en Irlando, lia filo vivos,
04:33
and that in Ethiopia, his son would die.
66
249000
4000
kaj ke en Etiopio, lia filo mortos.
04:37
It was the middle of that awful famine.
67
253000
3000
Je la mezo de tiu terura malsato.
04:41
Well, I turned him down.
68
257000
3000
Nu, mi rifuzis tion al li.
04:46
And it was a funny kind of sick feeling, but I turned him down.
69
262000
7000
Kaj ĝi estas stranga, malsana sento, sed mi rifuzis tion al li.
04:53
And it's a feeling I can't ever quite forget.
70
269000
4000
Kaj ĝi estas sento, kiun mi ne povas tutforgesi.
04:57
And in that moment, I started this journey.
71
273000
3000
Kaj, en tiu momento, mi komencis tiun vojaĝon.
05:01
In that moment, I became the worst thing of all:
72
277000
4000
En tiu momento, mi iĝis la plej malbona afero el ĉiuj:
05:05
I became a rock star with a cause. (Laughter)
73
281000
2000
mi iĝis rokstelulo kun kaŭzo.
05:09
Except this isn't the cause, is it?
74
285000
3000
Sed tio ne estas la kaŭzo, ĉu?
05:14
Six-and-a-half thousand Africans dying every single day from AIDS --
75
290000
4000
Ses kaj duona mil afrikanoj mortantaj ĉiutage de AIDS -
05:18
a preventable, treatable disease --
76
294000
2000
preventebla, traktebla malsano -
05:20
for lack of drugs we can get in any pharmacy.
77
296000
3000
pro manko de drogoj, kiujn ni povas havi de iu apoteko.
05:24
That's not a cause. That's an emergency.
78
300000
4000
Tio ne estas kaŭzo. Tio estas krizo.
05:28
11 million AIDS orphans in Africa,
79
304000
2000
11 milionoj da AIDS-orfoj en Afriko,
05:30
20 million by the end of the decade.
80
306000
2000
20 milionoj je la fino de la jardeko.
05:32
That's not a cause. That's an emergency.
81
308000
3000
Tio ne estas kaŭzo. Tio estas krizo.
05:35
Today, every day, 9,000 more Africans
82
311000
5000
Hodiaŭ, ĉiutage, 9 mil pliaj Afrikanoj
05:40
will catch HIV because of stigmatization and lack of education.
83
316000
5000
akiros HIV pro hontigado kaj manko de eduko.
05:45
That's not a cause. That's an emergency.
84
321000
4000
Tio ne estas kaŭzo. Tio estas krizo.
05:50
So what we're talking about here is human rights.
85
326000
4000
Do tio, kion ni diskutas ĉi tie, estas homaj rajtoj.
05:55
The right to live like a human.
86
331000
2000
La rajto vivi kiel homo.
05:58
The right to live, period.
87
334000
3000
La rajto vivi, punkto.
06:01
And what we're facing in Africa is
88
337000
2000
Kaj tio, kion ni alfrontas en Afriko, estas
06:03
an unprecedented threat to human dignity and equality.
89
339000
4000
neantaŭspertita minaco kontraŭ homa digno kaj egaleco.
06:09
The next thing I'd like to be clear about is what this problem is,
90
345000
3000
La sekva afero, pri kio mi volas esti klara estas; kio tiu problemo estas
06:12
and what this problem isn't.
91
348000
3000
kaj kio tiu problemo ne estas.
06:16
Because this is not all about charity.
92
352000
2000
Ĉar tiu ĉi ne estas ĉiom pri karito.
06:19
This is about justice. Really.
93
355000
3000
Tiu ĉi estas pri justeco. Vere.
06:23
This is not about charity. This is about justice.
94
359000
3000
Tiu ĉi ne estas pri karito. Tiu ĉi estas pri justeco.
06:27
That's right.
95
363000
2000
Ĝuste.
06:29
And that's too bad, because we're very good at charity.
96
365000
3000
Kaj tio estas bedaŭrinda, ĉar ni bone faras kariton.
06:32
Americans, like Irish people, are good at it.
97
368000
4000
Usonanoj, same tiel Irlandanoj, bone faras ĝin.
06:36
Even the poorest neighborhoods give more than they can afford.
98
372000
4000
Eĉ la plej malriĉaj kvartaloj donos pli ol ili povas elspezi.
06:40
We like to give, and we give a lot.
99
376000
2000
Ni ŝatas doni, kaj ni donas multon.
06:42
Look at the response to the tsunami -- it's inspiring.
100
378000
3000
Rigardu la reagon al la cunamo, ĝi estas inspira.
06:46
But justice is a tougher standard than charity.
101
382000
4000
Sed justeco estas pli malfacila normo ol karito.
06:51
You see, Africa makes a fool of our idea of justice.
102
387000
4000
Vi vidu, Afriko sensencigas nian ideon de justeco.
06:56
It makes a farce of our idea of equality.
103
392000
3000
Ĝi farsigas nian ideon de egaleco.
06:59
It mocks our pieties. It doubts our concern.
104
395000
3000
Ĝi mokas niajn piecojn. Ĝi pridubas nian zorgon.
07:02
It questions our commitment.
105
398000
2000
Ĝi pridemandas nian sindevigon.
07:05
Because there is no way we can look at what's happening in Africa,
106
401000
4000
Ĉar neniel ni povas rigardi kion okazas en Afriko,
07:09
and if we're honest,
107
405000
2000
kaj, se ni honestas,
07:11
conclude that it would ever be allowed to happen anywhere else.
108
407000
3000
konkludi ke ĝi iam estus permesata okazi ie alie.
07:14
As you heard in the film, anywhere else, not here.
109
410000
3000
Kiel vi aŭdis per la filmo, ie alie, ne ĉi tie.
07:17
Not here, not in America, not in Europe.
110
413000
3000
Ne ĉi tie, ne en Usono, ne en Eŭropo.
07:21
In fact, a head of state that you're all familiar with
111
417000
5000
Fakte, ŝtatestro kiun vi ĉiuj konas
07:26
admitted this to me. And it's really true.
112
422000
5000
koncedis tion ĉi al mi. Kaj tio vere pravas.
07:31
There is no chance this kind of hemorrhaging of human life
113
427000
4000
Neniel tiu ĉi tipo de sangellaso de homa vivo
07:35
would be accepted anywhere else other than Africa.
114
431000
3000
estus akceptita ie alie krom en Afriko.
07:40
Africa is a continent in flames.
115
436000
3000
Afriko estas kontinento en flamoj.
07:44
And deep down, if we really accepted that Africans were equal to us,
116
440000
3000
Kaj profunde, se ni vere akceptus, ke Afrikanoj estas egalaj al ni,
07:47
we would all do more to put the fire out.
117
443000
3000
ni ĉiuj farus pli por estingi la fajron.
07:50
We're standing around with watering cans,
118
446000
3000
Ni ĉirkaŭstaras kun akvumiloj
07:53
when what we really need is the fire brigade.
119
449000
3000
kiam kio estas bezonata estas la fajrobrigado.
07:56
You see, it's not as dramatic as the tsunami.
120
452000
4000
Vi vidu, ĝi ne estas tiom drama kiel la cunamo.
08:02
It's crazy, really, when you think about it.
121
458000
3000
Frenezas, vere, kiam vi pripensas ĝin.
08:05
Does stuff have to look like an action movie these days
122
461000
3000
Ĉu aĵoj devas aspekti kiel agfilmoj nun
08:08
to exist in the front of our brain?
123
464000
2000
por ekzisti je la antaŭo de nia cerbo?
08:11
The slow extinguishing of countless lives
124
467000
3000
La malrapida estingiĝo de sennombraj vivoj
08:14
is just not dramatic enough, it would appear.
125
470000
2000
ne estas sufiĉe drama, verŝajne.
08:18
Catastrophes that we can avert
126
474000
2000
Katastrofoj, kiujn ni povas preventi
08:20
are not as interesting as ones we could avert.
127
476000
4000
ne estas tiom interesaj, kiom tiuj, kiujn ni povus preventi.
08:25
Funny, that.
128
481000
2000
Strange.
08:27
Anyway, I believe that that kind of thinking
129
483000
3000
Iel, mi kredas ke tiu tipo de pensado
08:30
offends the intellectual rigor in this room.
130
486000
4000
ofendas la inteligentecon en tiu ĉambro.
08:36
Six-and-a-half thousand people dying a day in Africa may be Africa's crisis,
131
492000
5000
Ses kaj duona mil homoj mortantaj tage en Afriko eble estas la krizo de Afriko,
08:41
but the fact that it's not on the nightly news,
132
497000
3000
sed la fakto ke ĝi ne aperas en la ĉiuvespera novaĵaro
08:44
that we in Europe, or you in America,
133
500000
2000
ke ni en Eŭropo, aŭ vi en Usono,
08:46
are not treating it like an emergency --
134
502000
2000
ne traktas ĝin kiel krizon --
08:48
I want to argue with you tonight that that's our crisis.
135
504000
3000
mi volas argumenti kun vi ĉi-vespere ke tiu estas nia krizo.
08:52
I want to argue that though Africa is not the front line in the war against terror,
136
508000
6000
Mi volas argumenti, ke kvankam Afriko ne estas fronto en la milito kontraŭ terorismo
08:58
it could be soon.
137
514000
2000
ĝi baldaŭ povus esti.
09:00
Every week, religious extremists take another African village.
138
516000
4000
Ĉiusemajne, religiaj ekstremuloj prenas plian Afrikan vilaĝon.
09:05
They're attempting to bring order to chaos.
139
521000
2000
Ili klopodas kunporti ordon al kaoso.
09:07
Well, why aren't we?
140
523000
2000
Nu, kial ni ne estas simile farantaj?
09:10
Poverty breeds despair. We know this.
141
526000
2000
Malriĉeco bredas malesperon. Ni scias ĉi tion.
09:12
Despair breeds violence. We know this.
142
528000
3000
Malespero bredas perforton. Ni scias ĉi tion.
09:15
In turbulent times, isn't it cheaper, and smarter,
143
531000
4000
Dum malglataj tempoj, ĉu ne estas pli malmultkoste, kaj pli lerte,
09:19
to make friends out of potential enemies
144
535000
3000
fari amikojn el potencialaj malamikoj
09:22
than to defend yourself against them later?
145
538000
3000
ol defendi vin kontaŭ ilin poste?
09:26
"The war against terror is bound up in the war against poverty."
146
542000
5000
La milito kontraŭ terorismo estas envolvigita en la milto kontraŭ malriĉeco.
09:33
And I didn't say that. Colin Powell said that.
147
549000
3000
Kaj mi ne diris tion. Colin Powell diris tion.
09:36
Now when the military are telling us that this is a war
148
552000
3000
Nun kiam la militistaro estas diranta al ni ke tiu estas milito
09:39
that cannot be won by military might alone,
149
555000
3000
kiu ne povas est venkita per militforto sole,
09:42
maybe we should listen.
150
558000
2000
eble ni devus aŭskulti.
09:45
There's an opportunity here, and it's real.
151
561000
3000
Jen ebleco ĉi tie, kaj ĝi estas reala.
09:48
It's not spin. It's not wishful thinking.
152
564000
2000
Ĝi ne estas "ŝpino". Ĝi ne estas esperpensado.
09:51
The problems facing the developing world
153
567000
2000
La problemoj antaŭ la evoluanta mondo
09:53
afford us in the developed world
154
569000
2000
donas al ni en la evoluinta mondo
09:55
a chance to re-describe ourselves to the world.
155
571000
4000
ŝancon re-priskribi nin mem al la mondo
10:01
We will not only transform other people's lives,
156
577000
2000
Ni ne nur transformos la vivojn de aliaj homoj
10:03
but we will also transform the way those other lives see us.
157
579000
4000
sed ankaŭ transformos kiel tiuj aliaj vivoj vidas nin.
10:07
And that might be smart in these nervous, dangerous times.
158
583000
4000
Kaj tio eble estas lerta dum ĉi tiaj nervozaj, danĝeraj tempoj.
10:12
Don't you think that on a purely commercial level,
159
588000
5000
Ĉu vi ne opinias ke je simpla komerca nivelo
10:17
that anti-retroviral drugs are great advertisements
160
593000
4000
ke kontraŭ-retrovirusaj drogoj estas brilaj reklamoj
10:21
for Western ingenuity and technology?
161
597000
3000
por okcidenta lerteco kaj teknologio?
10:24
Doesn't compassion look well on us?
162
600000
2000
Ĉu kompato ne aspektas bone je ni?
10:26
And let's cut the crap for a second.
163
602000
4000
Kaj ni fortranĉu la fekon dummomente.
10:30
In certain quarters of the world, brand EU, brand USA,
164
606000
6000
En iuj kvartaloj de la mondo, insigno EU, insigno USA,
10:36
is not at its shiniest.
165
612000
2000
ne estas je sia plej brila.
10:40
The neon sign is fizzing and cracking.
166
616000
2000
La neona ŝildo fuzas kaj krakas.
10:43
Someone's put a brick through the window.
167
619000
3000
Iu metis brikon tra la fenestro.
10:46
The regional branch managers are getting nervous.
168
622000
3000
La regionaj fakestroj nervoziĝas.
10:50
Never before have we in the west been so scrutinized.
169
626000
3000
Neniam antaŭe ni en la okcidento estis tiom severe rigardataj.
10:54
Our values: do we have any?
170
630000
2000
Nia valoroj: ĉu ni havas iom?
10:56
Our credibility?
171
632000
2000
Ĉu nia kredindeco?
10:58
These things are under attack around the world.
172
634000
2000
Ĉi tiuj aferoj estas atakataj ĉirkaŭ la mondo.
11:00
Brand USA could use some polishing.
173
636000
4000
La insigno USA bezonas iom da polurado
11:05
And I say that as a fan, you know?
174
641000
2000
Kaj mi diras tion kiel admiranto, ĉu vi scias?
11:07
As a person who buys the products.
175
643000
2000
Kiel homo kiu aĉetas la produktojn.
11:09
But think about it.
176
645000
2000
Sed pensu pri ĝi.
11:11
More anti-retrovirals make sense.
177
647000
3000
Pli da kontraŭ-retrovirusaj drogoj utilas.
11:15
But that's just the easy part, or ought to be.
178
651000
3000
Sed tio estas nur la facila parto, aŭ devus esti.
11:18
But equality for Africa --
179
654000
3000
Sed egaleco por Afriko -
11:23
that's a big, expensive idea.
180
659000
3000
tio estas granda, multekosta ideo.
11:27
You see, the scale of the suffering numbs us into a kind of indifference.
181
663000
4000
Vi vidu, la grandeco de la suferado malsensigas nin ĝis ia indiferenteco.
11:31
What on earth can we all do about this?
182
667000
4000
Kion surtere ni ĉiuj povas fari pri ĉi tio?
11:36
Well, much more than we think.
183
672000
2000
Nu, multe pli ol ni kredas.
11:38
We can't fix every problem, but the ones we can,
184
674000
3000
Ni ne povas solvi ĉiujn problemojn, sed tiujn kiujn ni povas,
11:41
I want to argue, we must.
185
677000
2000
mi volas argumenti, ni devas.
11:43
And because we can, we must.
186
679000
2000
Kaj, ĉar ni povas, ni devas.
11:47
This is the straight truth, the righteous truth.
187
683000
5000
Tio ĉi estas la rekta vero, la bona vero.
11:52
It is not a theory.
188
688000
2000
Ĝi ne estas teorio.
11:54
The fact is that ours is the first generation
189
690000
3000
La fakto estas, ke ni estas en la unua generacio,
11:57
that can look disease and extreme poverty in the eye,
190
693000
4000
kiu povas rigardi malsanon kaj malriĉecon en la okulo,
12:01
look across the ocean to Africa, and say this, and mean it:
191
697000
4000
rigardi trans la maro al Afriko, kaj diri, firme kaj sincere.
12:05
we do not have to stand for this.
192
701000
3000
Ni ne devas akcepti tion ĉi.
12:08
A whole continent written off -- we do not have to stand for this.
193
704000
5000
Tuta kontinento ignorita -- ni ne devas akcepti tion ĉi.
12:13
(Applause)
194
709000
10000
< aplaŭdo >
12:23
And let me say this without a trace of irony --
195
719000
5000
Kaj permesu, ke mi diru ĉi tion sen ereto de ironio -
12:29
before I back it up to a bunch of ex-hippies.
196
725000
3000
antaŭ mi ripetas ĝin al aro de eks-hipioj.
12:32
Forget the '60s. We can change the world.
197
728000
4000
Forgesu la sesdekajn. Ni povas ŝanĝi la mondon.
12:37
I can't; you can't, as individuals; but we can change the world.
198
733000
6000
Mi ne povas, vi ne povas, kiel individuoj, sed ni povas ŝanĝi la mondon.
12:43
I really believe that, the people in this room.
199
739000
2000
Mi vere kredas, ke la homoj en ĉi tiu ĉambro.
12:45
Look at the Gates Foundation.
200
741000
2000
Rigardu la Fondaĵon Gates.
12:47
They've done incredible stuff, unbelievable stuff.
201
743000
3000
Ili faris mirindaĵojn, nekredeblaĵojn.
12:50
But working together, we can actually change the world.
202
746000
4000
Sed laborantaj kune, ni povas fakte ŝanĝi la mondon.
12:54
We can turn the inevitable outcomes,
203
750000
3000
Ni povas turnigi la neeviteblajn rezultojn
12:57
and transform the quality of life for millions of lives
204
753000
7000
kaj transformi la vivokvaliton por milionoj da vivoj
13:04
who look and feel rather like us, when you're up close.
205
760000
4000
kiuj aspektas kaj sentas simile kiel ni, de proksime.
13:10
I'm sorry to laugh here, but you do look so different
206
766000
4000
Mi pardonpetas ridi ĉi tie, sed vi ja aspektas tion malsamaj
13:14
than you did in Haight-Ashbury in the '60s.
207
770000
4000
ol vi faris ĉe Haight-Ashbury dum la sesdekaj jaroj.
13:18
(Laughter)
208
774000
3000
< ridado >
13:21
But I want to argue that this is the moment that you are designed for.
209
777000
6000
Sed mi volas argumenti ke ĉi tiu estas la momento por kiu vi estis kreita.
13:27
It is the flowering of the seeds you planted
210
783000
3000
Ĝi estas la florado de la semoj, kiujn vi plantis
13:30
in earlier, headier days.
211
786000
2000
dum pli fruaj, ebriigaj tagoj.
13:34
Ideas that you gestated in your youth.
212
790000
3000
Ideoj, kiun vi generis dum via juneco.
13:38
This is what excites me.
213
794000
2000
Tio ĉi estas kio ekscitas min.
13:40
This room was born for this moment,
214
796000
3000
Tiu ĉi ĉambro estis naskita por ĉi tiu momento,
13:44
is really what I want to say to you tonight.
215
800000
2000
estas vere tio, kion mi volas diri al vi ĉi-vespere.
13:46
Most of you started out wanting to change the world, didn't you?
216
802000
3000
Plej multaj inter vi komencis dezirante ŝanĝi la mondon, ĉu ne?
13:50
Most of you did, the digital world.
217
806000
3000
Plej multaj inter vi faris tion, la cifera mondo.
13:53
Well, now, actually because of you,
218
809000
3000
Nu, nun, fakte pro vi,
13:56
it is possible to change the physical world.
219
812000
2000
eblas ŝanĝi la fizikan mondon.
13:59
It's a fact.
220
815000
1000
Jen fakto.
14:00
Economists confirm it, and they know much more than I do.
221
816000
5000
Ekonomistoj konfirmas ĝin, kaj ili scias multe pli ol mi.
14:05
So why, then, are we not pumping our fists into the air?
222
821000
7000
Do kial, ni ne pumpas niajn pugnojn en la aero?
14:12
Probably because when we admit we can do something about it,
223
828000
4000
Verŝajne ĉar kiam ni agnoskas ke ni povas fari ion pri ĝi
14:16
we've got to do something about it.
224
832000
3000
ni devas fari ion pri ĝi.
14:20
It is a pain in the arse.
225
836000
3000
Ĝi estas pugdoloro.
14:23
This equality business is actually a pain in the arse.
226
839000
4000
Tiu ĉi egaleca afero estas fakte pugdoloro.
14:27
But for the first time in history, we have the technology;
227
843000
5000
Sed por la unua fojo en historio, ni havas la teĥnologion,
14:32
we have the know-how; we have the cash;
228
848000
2000
ni havas la scion, ni havas la monon,
14:34
we have the life-saving drugs.
229
850000
2000
ni havas la vivosavajn drogojn.
14:38
Do we have the will?
230
854000
2000
Ĉu ni havas la volon?
14:40
I hope this is obvious, but I'm not a hippie.
231
856000
5000
Mi esperas ke tio ĉi estas evidenta, sed mi ne estas hipio.
14:46
And I'm not really one for the warm, fuzzy feeling.
232
862000
3000
Mi vere ne estas iu por la varmetaj, molaj sentoj.
14:49
I do not have flowers in my hair.
233
865000
3000
Mi ne havas florojn en mia hararo.
14:52
Actually, I come from punk rock.
234
868000
2000
Fakte, mi venas el punkroko.
14:55
The Clash wore big army boots, not sandals.
235
871000
3000
'The Clash' portis grandajn militbotojn, ne sandalojn.
15:00
But I know toughness when I see it.
236
876000
3000
Sed mi konas fortecon kiam mi vidas ĝin.
15:03
And for all the talk of peace and love on the West Coast,
237
879000
3000
Kaj, malgraŭ la parolado pri paco kaj amo je la Okcidenta Marbordo,
15:06
there was muscle to the movement that started out here.
238
882000
6000
estis muskolo en la movado kiu komenciĝis ĉi tie.
15:13
You see, idealism detached from action is just a dream.
239
889000
5000
Vi vidu, idealismo sen agado estas nur revo.
15:19
But idealism allied with pragmatism,
240
895000
4000
Sed idealismo kune kun pragmatismo,
15:23
with rolling up your sleeves and making the world bend a bit,
241
899000
3000
kun levado de manikoj kaj farante la mondon iom fleksiĝi,
15:26
is very exciting. It's very real. It's very strong.
242
902000
4000
estas tre ekscite. Ĝi estas tre reala. Ĝi estas tre forta.
15:31
And it's very present in a crowd like you.
243
907000
4000
Kaj ĝi estas tre estanta en grupo kiel vi.
15:38
Last year at DATA, this organization I helped set up,
244
914000
4000
Lastjare ĉe DATA, tiu instanco kiun mi helpis starigi,
15:43
we launched a campaign to summon this spirit
245
919000
3000
ni lanĉis kampanjon por alvoki tiun spiriton
15:46
in the fight against AIDS and extreme poverty.
246
922000
3000
en la batalo kontraŭ AIDS kaj malriĉegeco.
15:49
We're calling it the ONE Campaign.
247
925000
3000
Ni nomas ĝin la ONE-kampanjo.
15:52
It's based on our belief that the action of one person
248
928000
4000
Ĝi estas bazita sur nia kredo, ke la agado de unu persono
15:56
can change a lot,
249
932000
2000
povas ŝanĝi multon
15:58
but the actions of many coming together as one
250
934000
4000
sed la agoj de multaj kune kiel unu
16:02
can change the world.
251
938000
2000
povas ŝanĝi la mondon.
16:04
Well, we feel that now is the time to prove we're right.
252
940000
5000
Nu, ni sentas, ke nun estas la horo pruvi, ke ni pravas.
16:10
There are moments in history when civilization redefines itself.
253
946000
4000
Eksistas momentoj en historio kiam la civilizacio redifinas mem.
16:15
We believe this is one.
254
951000
2000
Ni kredas ke ĉi tiu estas unu.
16:17
We believe that this could be the time when the world finally decides
255
953000
4000
Ni kredas, ke ĉi tiu povus esti tempo, kiam la mondo finfine decidas
16:21
that the wanton loss of life in Africa is just no longer acceptable.
256
957000
4000
ke la malzorga malŝparo de vivoj en Afriko estas simple ne plu akceptebla
16:26
This could be the time that we finally get serious
257
962000
3000
Ĉi tiu povus esti la tempon, kiam ni finfine serioziĝas
16:29
about changing the future for most people who live on planet Earth.
258
965000
6000
pri ŝanĝo de la estonteco por la plejmultaj homoj, kiuj loĝas sur la planedo Tero.
16:36
Momentum has been building.
259
972000
2000
Movokvanto ekkreskis.
16:39
Lurching a little, but it's building.
260
975000
2000
Malglite, sed ĝi kreskas.
16:42
This year is a test for us all,
261
978000
2000
Tiu ĉi jaro estas provo por ni ĉiuj.
16:44
especially the leaders of the G8 nations,
262
980000
4000
precipe por la estroj de la G8-landoj,
16:48
who really are on the line here,
263
984000
2000
kiu vere estas 'sur la linio' ĉi tie,
16:50
with all the world in history watching.
264
986000
3000
kun la tuta mondo en historio rigardanta.
16:53
I have been, of late, disappointed with the Bush Administration.
265
989000
5000
Mi estis, antaunelonge, malkontentigita pri la estraro de Bush.
16:58
They started out with such promise on Africa.
266
994000
3000
Ili komencis kun tiom da espero por Afriko.
17:01
They made some really great promises,
267
997000
3000
Ili faris iom da vere grandiozaj promesoj,
17:04
and actually have fulfilled a lot of them.
268
1000000
3000
kaj fakte plenumis multajn el ili.
17:07
But some of them they haven't.
269
1003000
2000
Sed iujn ili ne faris.
17:10
They don't feel the push from the ground, is the truth.
270
1006000
4000
Ili ne sentas la puŝon de la bazo, tio estas la vero.
17:16
But my disappointment has much more perspective
271
1012000
4000
Sed mia malkontento havas multe pli da perspektivo
17:20
when I talk to American people,
272
1016000
2000
kiam mi parolas kun usonaj homoj
17:22
and I hear their worries about the deficit,
273
1018000
3000
kaj mi aŭdas iliajn maltrankvilecojn pri la deficito
17:25
and the fiscal well being of their country.
274
1021000
2000
kaj la financa bonfarto de ilia lando.
17:27
I understand that.
275
1023000
2000
Mi komprenas tion.
17:29
But there's much more push from the ground than you'd think,
276
1025000
4000
Sed ekzistas pli da puŝo de la bazo ol vi pensus,
17:34
if we got organized.
277
1030000
2000
se ni organiziĝus.
17:36
What I try to communicate, and you can help me if you agree,
278
1032000
4000
Kiam mi provas komuniki, kaj vi povas helpi min se vi konsentas,
17:40
is that aid for Africa is just great value for money
279
1036000
4000
estas tio, ke helpo por Afriko estas bonega ŝparo
17:44
at a time when America really needs it.
280
1040000
3000
je horo kiam Usono vere bezonas ĝin.
17:47
Putting it in the crassest possible terms,
281
1043000
3000
Esprimante ĝin plej malĝentile,
17:50
the investment reaps huge returns.
282
1046000
4000
tiu ĉi investaĵo donas grandegan rikolton.
17:54
Not only in lives saved, but in goodwill, stability
283
1050000
4000
Ne nur en vivoj savitaj, sed en bonvolo, stabileco
17:58
and security that we'll gain.
284
1054000
4000
kaj sekureco kiun ni gajnos.
18:04
So this is what I hope that you will do, if I could be so bold,
285
1060000
4000
Do jen kion mi esperas ke vi faros, se mi rajtas
18:08
and not have it deducted from my number of wishes.
286
1064000
5000
kaj ne havu ĝin demetita de mia nombro de deziroj
18:13
(Laughter)
287
1069000
3000
< ridado >
18:16
What I hope is that beyond individual merciful acts,
288
1072000
6000
Kion mi esperas preter individuaj kompatemaj agoj
18:22
that you will tell the politicians to do right by Africa,
289
1078000
5000
estas tio, ke vi diru al la politikistoj fari bone por Afriko,
18:27
by America and by the world.
290
1083000
3000
por Usono kaj por la mondo.
18:30
Give them permission, if you like,
291
1086000
2000
Donu al ili permeson, se vi volas,
18:32
to spend their political capital and your financial capital,
292
1088000
5000
elspezi sian politikan kapitalon kaj vian financan kapitalon,
18:37
your national purse on saving the lives of millions of people.
293
1093000
3000
vian nacian monujon por savi la vivojn de milionoj d\ homoj
18:40
That's really what I would like you to do.
294
1096000
3000
Jen vere kion mi deziras, ke vi faru.
18:44
Because we also need your intellectual capital:
295
1100000
4000
Ĉar ni ankaŭ bezonas vian inteligentecon
18:48
your ideas, your skills, your ingenuity.
296
1104000
3000
viajn ideojn, viajn spertojn, vian lertecon.
18:52
And you, at this conference, are in a unique position.
297
1108000
3000
kaj vi, je ĉi tiu konferenco estas en unika pozicio.
18:56
Some of the technologies we've been talking about, you invented them,
298
1112000
3000
Iujn teknologiojn, pri kiuj ni pridiskutis, vi inventis
18:59
or at least revolutionized the way that they're used.
299
1115000
3000
aŭ almenaŭ tutŝanĝis la manieron laŭ kiu ili estas uzataj.
19:03
Together you have changed the zeitgeist from analog to digital,
300
1119000
4000
Kune vi ŝanĝis la paradigmon de analogo al cifera,
19:07
and pushed the boundaries.
301
1123000
3000
kaj forpuŝis la limojn.
19:11
And we'd like you to give us that energy.
302
1127000
5000
Kaj ni deziras, ke vi donu tiun energion.
19:16
Give us that kind of dreaming, that kind of doing.
303
1132000
3000
Donu al ni tian revadon, tian faradon.
19:19
As I say, there're two things on the line here.
304
1135000
2000
Kiel mi diras, estas du aferoj por riski.
19:21
There's the continent Africa.
305
1137000
2000
La kontinenton Afrikan.
19:25
But there's also our sense of ourselves.
306
1141000
2000
Sed ankaŭ nian identecon.
19:28
People are starting to figure this out.
307
1144000
2000
Homoj komencas kompreni tion ĉi.
19:30
Movements are springing up.
308
1146000
1000
Movadoj aperas.
19:31
Artists, politicians, pop stars, priests, CEOs,
309
1147000
3000
Artistoj, politikistoj, steluloj, pastroj, prezidantoj,
19:34
NGOs, mothers' unions, student unions.
310
1150000
3000
Neregistaraj organizoj, patrinaj asocioj, studentaj unioj
19:39
A lot of people are getting together, and working
311
1155000
2000
Multaj homoj kunvenas kaj kunlaboras
19:41
under this umbrella I told you about earlier, the ONE Campaign.
312
1157000
4000
sub la ombrelo de tiu ONE-kampanjo, menciita pli frue.
19:46
I think they just have one idea in their mind,
313
1162000
7000
Mi opinias, ke ili havas nur unu ideon en sia menso,
19:53
which is, where you live in the world
314
1169000
4000
kio estas, kie vi loĝas en la mondo
19:57
should not determine whether you live in the world.
315
1173000
5000
ne devus decidi ĉu vi loĝas en la mondo.
20:02
(Applause)
316
1178000
4000
< aplaŭdo >
20:06
History, like God, is watching what we do.
317
1182000
4000
Historio, kiel Dio, rigardas kion ni faras.
20:11
When the history books get written,
318
1187000
2000
Kiam prihistoriaj libroj estos verkitaj
20:13
I think our age will be remembered for three things.
319
1189000
4000
Mi opinas, ke nia epoko estos rememorita pro 3 aferoj.
20:17
Really, it's just three things this whole age will be remembered for.
320
1193000
4000
Vere, nur 3 aferoj pri kiuj nia tuta epoko estos rememorita.
20:21
The digital revolution, yes.
321
1197000
3000
La cifereca revolucio, jes
20:24
The war against terror, yes.
322
1200000
3000
La milito kontraŭ teroro, jes
20:27
And what we did or did not do to put out the fires in Africa.
323
1203000
6000
Kaj kion ni faris, aŭ ne faris, por estingi la fajrojn en Afriko.
20:34
Some say we can't afford to. I say we can't afford not to.
324
1210000
7000
Iujn diras, ke ni ne povas pagi . Mi diras, ke ni ne povas ne pagi.
20:42
Thank you, thank you very much.
325
1218000
2000
Dankon, multan dankon.
20:44
(Applause)
326
1220000
7000
< aplaŭdo >
20:51
Okay, my three wishes.
327
1227000
1000
Nu, miaj tri deziroj...
20:54
The ones that TED has offered to grant.
328
1230000
3000
Tiuj, kiujn TED oferis plenumi.
21:00
You see, if this is true, and I believe it is,
329
1236000
2000
Vi vidu, se estas vere - kaj mi kredas ke ĝi estas
21:02
that the digital world you all created has uncoupled
330
1238000
6000
ke la cifera mondo, kiun ĉiuj vi kreis, disigis
21:08
the creative imagination from the physical constraints of matter,
331
1244000
5000
la kreeman imagon disde la fizikaj limoj de la materio.
21:14
this should be a piece of piss.
332
1250000
1000
Tio ĉi devus esti "pisero" < bagatelaĵo >.
21:16
(Laughter)
333
1252000
3000
< ridado >
21:20
I should add that this started out as a much longer list of wishes.
334
1256000
3000
Mi devus aldoni, ke tio ĉi komenciĝis kiel multe pli longa listo de deziroj
21:23
Most of them impossible, some of them impractical
335
1259000
2000
Plejmultaj neeblaj, iuj nepraktikeblaj
21:25
and one or two of them certainly immoral.
336
1261000
4000
kaj unu aŭ du certe malmoralaj.
21:29
(Laughter)
337
1265000
4000
< ridado >
21:33
This business, it gets to be addictive, you know what I mean,
338
1269000
4000
Tiu ĉi afero, ĝi emigas, vi komprenas
21:37
when somebody else is picking up the tab.
339
1273000
2000
kiam iu alia devos pagi.
21:40
Anyway, here's number one.
340
1276000
2000
Kiel ajn, jen la numero unu.
21:43
I wish for you to help build a social movement
341
1279000
7000
Mi deziras, ke vi helpu konstrui socian movadon
21:50
of more than one million American activists for Africa.
342
1286000
7000
de pli ol unu miliono da Usonaj aktivuloj por Afriko.
21:57
That is my first wish.
343
1293000
2000
Jen mia unua deziro.
21:59
I believe it's possible.
344
1295000
2000
Mi kredas, ke ĝi eblas.
22:01
A few minutes ago, I talked about all the citizens' campaigns that are springing up.
345
1297000
5000
Antaŭ kelkaj minutoj, mi parolis pri civitanaj kampanjoj kiuj estas aperantaj.
22:06
You know, there's lots out there.
346
1302000
2000
Vi scias, ekzistas multaj.
22:08
And with this one campaign as our umbrella,
347
1304000
3000
Kaj kun tiu ONE-kampajo tiel ombrelo,
22:11
my organization, DATA, and other groups,
348
1307000
3000
mia instanco, DATA, kaj aliaj grupoj,
22:14
have been tapping into the energy and the enthusiasm
349
1310000
4000
uzas la energion kaj entuziasmon
22:18
that's out there from Hollywood into the heartland of America.
350
1314000
4000
kiu estas en Usono, de Hollywood al la landinterno.
22:22
We know there's more than enough energy to power this movement.
351
1318000
4000
Ni scias, ke ekzistas pli da sufiĉa energio por potencigi ĉi tiun movadon
22:26
We just need your help in making it happen.
352
1322000
3000
Ni nur bezonas vian helpon realigi ĝin.
22:30
We want all of you here, church America, corporate America,
353
1326000
2000
Ni volas, ke ĉiuj inter vi, eklezia Usono, komerca Usono,
22:32
Microsoft America, Apple America, Coke America,
354
1328000
3000
"Microsoft" Usono, "Apple" Usono, "Kokakolaa" Usono
22:35
Pepsi America, nerd America, noisy America.
355
1331000
3000
"Pepsi" Usono, studema Usono, brua Usono.
22:38
We can't afford to be cool and sit this one out.
356
1334000
4000
Ni ne povas decidi esti "cool" kaj flankenlasi ĉi tiun.
22:42
I do believe if we build a movement that's one million Americans strong,
357
1338000
5000
Mi ja kredas, ke se ni konstruas movadon kun la forto de miliono da usonanoj
22:47
we're not going to be denied.
358
1343000
3000
ni ne estos rifuzitaj.
22:50
We will have the ear of Congress.
359
1346000
2000
Ni havos la atenton de la Usona Parlamento.
22:55
We'll be the first page in Condi Rice's briefing book,
360
1351000
3000
Ni estos la unua paĝo de la taglibro de Condi Rice,
22:58
and right into the Oval Office.
361
1354000
3000
kaj en la Ovala Oficejo de la Blanka Domo.
23:01
If there's one million Americans -- and I really know this --
362
1357000
3000
Se ekzistas unu miliono da usonanoj - kaj mi vere scias tion-
23:04
who are ready to make phone calls,
363
1360000
2000
kiuj pretas fari telefonalvokojn,
23:06
who are ready to be on email,
364
1362000
2000
kiuj pretas uzi retpoŝton.
23:08
I am absolutely sure that we can actually change
365
1364000
4000
Mi tutcertas, ke ni vere povas ŝanĝi
23:12
the course of history, literally, for the continent of Africa.
366
1368000
6000
la vojon de la Historio, laŭvorte, por la kontinento Afriko.
23:18
Anyway, so I'd like your help in getting that signed up.
367
1374000
3000
Kiel ajn, mi do deziras vian helpon aranĝi ĉi tion.
23:22
I know John Gage and Sun Microsystems are already on board for this,
368
1378000
4000
Mi scias, ke John Gage kaj Sun Microsystems jam pretas kunlabori,
23:26
but there's lots of you we'd like to talk to.
369
1382000
3000
sed restas multaj inter vi, kun kiuj ni ŝatus paroli.
23:29
Right, my second wish, number two.
370
1385000
4000
Nu, mia dua deziro, numero du.
23:37
I would like one media hit for every person on the planet
371
1393000
5000
Plaĉus al mi unu cifereca ago por ĉiu homo sur la planedo
23:42
who is living on less than one dollar a day.
372
1398000
4000
kiu vivsubtenas sin je malpli ol unu dolaro po tage
23:47
That's one billion media hits.
373
1403000
3000
Tio estas unu miliardo da ciferaj agoj.
23:50
Could be on Google, could be on AOL.
374
1406000
3000
Povus esti per Google, povus esti per AOL.
23:53
Steve Case, Larry, Sergey -- they've done a lot already.
375
1409000
5000
Steve Case, Larry, Sergey - ili jam faris multon.
23:59
It could be NBC. It could be ABC.
376
1415000
2000
Povus esti NBC. Povus esti ABC.
24:01
Actually we're talking to ABC today about the Oscars.
377
1417000
3000
Fakte ni parolas kun ABC hodiaŭ pri Oscar-premioj.
24:04
We have a film, produced by Jon Kamen at Radical Media.
378
1420000
5000
Ni havas filmon, produktitan de Jon Kamen je Radical Media
24:10
But you know, we want, we need some airtime for our ideas.
379
1426000
4000
Sed vi scias, ni deziras, ni bezonas, iom da aertempo por niaj ideoj.
24:14
We need to get the math; we need to get the statistics out to the American people.
380
1430000
4000
Ni devas liveri la matematikon, la statistikojn, al la usona popolo.
24:18
I really believe that old Truman line,
381
1434000
3000
Mi vere kredas je tiu malnova esprimo de Truman,
24:21
that if you give the American people the facts,
382
1437000
3000
ke se vi donas al la usona popolo la ciferojn,
24:24
they'll do the right thing.
383
1440000
2000
ili faros la ĝustan aferon.
24:26
And, the other thing that's important is that this is not Sally Struthers.
384
1442000
4000
Kaj, alia gravaĵo, estas ke tio ne estas Sally Struthers.
24:30
This has to be described as an adventure, not a burden.
385
1446000
5000
Tio devas esti priskribita kiel aventuro, ne kiel ŝarĝaĵon.
24:35
(Video): One by one they step forward,
386
1451000
2000
Unu post unu ili paŝas antaŭen
24:37
a nurse, a teacher, a homemaker,
387
1453000
2000
flegistino, instruisto, dommastrino,
24:39
and lives are saved.
388
1455000
2000
kaj vivoj estas savitaj.
24:41
The problem is enormous.
389
1457000
2000
La problemo estas grandega.
24:43
Every three seconds one person dies.
390
1459000
3000
Ĉiun trian sekundon, unu homo mortas.
24:46
Another three seconds, one more.
391
1462000
3000
Alian trian sekundon, unu plia.
24:49
The situation is so desperate in parts of Africa,
392
1465000
3000
La situacio estas tiom malespera en partoj de Afriko.
24:52
Asia, even America,
393
1468000
2000
Azio, eĉ Ameriko,
24:54
that aid groups, just as they did for the tsunami,
394
1470000
3000
ke helpinstancoj, kiel ili faris por la cunamo
24:57
are uniting as one, acting as one.
395
1473000
4000
unuigiĝas, agadas kiel unu.
25:01
We can beat extreme poverty, starvation, AIDS.
396
1477000
4000
Ni povas venki kontaŭ malriĉego, malsatego, AIDS.
25:05
But we need your help.
397
1481000
2000
Sed ni bezonas vian helpon.
25:07
One more person, letter, voice
398
1483000
2000
Unu plia persono, letero, voĉo
25:09
will mean the difference between life and death
399
1485000
3000
signifos diferencon inter vivo kaj morto
25:12
for millions of people.
400
1488000
2000
por milionoj da homoj.
25:15
Please join us by working together.
401
1491000
2000
Bonvolu helpi nin per kunlaborado.
25:17
Americans have an unprecedented opportunity.
402
1493000
3000
Usonanoj havas neantaŭspertitan ŝancon.
25:20
We can make history.
403
1496000
2000
Ni povas fari historion.
25:22
We can start to make poverty history.
404
1498000
2000
Ni povas komenci fari el malriĉego historion.
25:25
One, by one, by one.
405
1501000
2000
Unu post unu, post unu.
25:27
Please visit ONE at this address.
406
1503000
3000
Bonvolu viziti ONE je tiu ĉi adreso.
25:30
We're not asking for your money. We're asking for your voice.
407
1506000
3000
Ni ne petas vian monon. Ni petas vian voĉon.
25:35
Bono: All right. I wish for TED to truly show the power of information,
408
1511000
8000
En ordo: Mi deziras, ke TED vere montru la potencon de informado.
25:43
its power to rewrite the rules and transform lives,
409
1519000
5000
ĝian povon reverki la regulojn kaj transformi vivojn,
25:48
by connecting every hospital, health clinic and school
410
1524000
6000
per konektado de ĉiu malsanulejo, sankliniko kaj lernejo
25:54
in one African country.
411
1530000
3000
en unu Afrika lando.
25:58
And I would like it to be Ethiopia.
412
1534000
3000
Kaj mi dezirus ke ĝi estu Etiopio.
26:01
I believe we can connect every school in Ethiopia,
413
1537000
4000
Mi kredas, ke ni povas konekti ĉiujn lernejojn en Etiopio,
26:05
every health clinic, every hospital --
414
1541000
3000
ĉiujn sanklinikon, ĉiujn malsanulejon
26:08
we can connect to the Internet.
415
1544000
3000
Ni povas konekti ilin al la interreto
26:11
That is my wish, my third wish.
416
1547000
2000
Jen mia deziro, mia tria deziro.
26:13
I think it's possible.
417
1549000
1000
Mi opinias, ke ĝi eblas.
26:14
I think we have the money and brains in the room to do that.
418
1550000
3000
Mi kredas, ke ni havas la monon kaj la cerbojn en la ĉambro por fari tion.
26:17
And that would be a mind-blowing wish to come true.
419
1553000
6000
Kaj tio estus menspleniganta deziro por realigi.
26:23
I've been to Ethiopia, as I said earlier.
420
1559000
3000
Mi vizitis Etiopion, kiel mi diris pli frue.
26:26
It's actually where it all started for me.
421
1562000
3000
Tie fakte estas kie ĉio komenciĝis por mi
26:33
The idea that the Internet, which changed all of our lives,
422
1569000
4000
La ideo ke la interreto, kiu ŝanĝis la vivon de ni ĉiuj,
26:37
can transform a country -- and a continent
423
1573000
4000
povas transformi landon - kaj kontinenton
26:41
that has hardly made it to analog, let alone digital -- blows my mind.
424
1577000
6000
kiu apenaŭ atingis la analogan epokon - miregas min.
26:48
But it didn't start out that way.
425
1584000
2000
Sed ĝi ne komenciĝis tiel.
26:51
The first long-distance line from Boston to New York
426
1587000
3000
La unua long-distanca telefonlinio de Bostono al Novjorko
26:54
was used in 1885 on the phone.
427
1590000
5000
estis uzita dum 1885 telefone.
27:00
It was just nine years later that Addis Ababa
428
1596000
4000
Nur naŭ jarojn poste Adis Ababa
27:04
was connected by phone to Harare, which is 500 kilometers away.
429
1600000
5000
estis konektita telefone al Harare, kiu estas 500 kilometroj for.
27:11
Since then, not that much has changed.
430
1607000
2000
Depost tiam, ne multo ŝanĝiĝis.
27:14
The average waiting time to get a landline in Ethiopia
431
1610000
4000
La meza atendotempo por ricevi telefonklinion en Etiopio
27:18
is actually about seven or eight years.
432
1614000
2000
estas fakte ĉirkaŭ sep aŭ ok jaroj.
27:22
But wireless technology wasn't dreamt up then.
433
1618000
5000
Sed sendrata teknologio tiam ne estis imagita.
27:28
Anyway, I'm Irish, and as you can see,
434
1624000
2000
Kiel ajn, mi estas irlandano, kaj kiel vi povas vidi,
27:30
I know how important talking is.
435
1626000
3000
mi scias kiel grava estas parolado.
27:34
Communication is very important for Ethiopia -- will transform the country.
436
1630000
4000
Komunikado estas tre grava por Etiopio - ĝi transformos la landon.
27:38
Nurses getting better training,
437
1634000
2000
Flegistinoj ricevantaj pli bonan trejnadon,
27:40
pharmacists being able to order supplies,
438
1636000
2000
apotekistoj povantaj mendi provizaĵojn,
27:42
doctors sharing their expertise in all aspects of medicine.
439
1638000
4000
kuracistoj dividantaj siajn sperton pri ĉiuj fakoj de medicino.
27:47
It's a very, very good idea to get them wired.
440
1643000
3000
Estas tre, tre bona ideo telefonigi ilin.
27:51
And that is my third and final wish for you at the TED conference.
441
1647000
4000
Jen mia tria kaj fina deziro por vi je la TED-konferenco.
27:55
Thank you very much once again.
442
1651000
2000
Multajn dankojn denove.
27:57
(Applause)
443
1653000
2000
< aplaŭdo >
ABOUT THE SPEAKER
Bono - Musician, activistBono, the lead singer of U2, uses his celebrity to fight for social justice worldwide: to end hunger, poverty and disease, especially in Africa. His nonprofit ONE raises awareness via media, policy and calls to action.
Why you should listen
Irreverent, funny, iconoclastic and relentless, Bono has proven himself stunningly effective in encouraging and cajoling the world's most powerful leaders to take seriously the challenge of disease and hunger and seize the historic opportunity we now have to beat extreme poverty, especially in Africa, through technological innovation, smart aid, transparency and investments which put citizens in charge.
As lead singer of U2, Bono performed at Live Aid in 1985, which inspired him to travel to Ethiopia with his wife, Ali. There they spent several weeks helping with a famine relief project. The experience shocked him and ignited a determination to work for change. In Bono's own words, "What are the blind spots of our age? It might be something as simple as our deep-down refusal to believe that every human life has equal worth". In 2005, the year of Make Poverty History, Bono became one of the inaugural winners of the TED Prize; he used his wish to raise awareness and inspire activism.
In 2002, he co-founded DATA (Debt, AIDS, Trade, Africa), which later became the advocacy and campaign organization, ONE. Today ONE has more than 3 million members who pressure politicians around the world to improve policies to empower the poorest. Thanks to these efforts, along with those of partners and grassroots leaders in Africa, these policies have delivered results. For example, eight million people are now on life preserving antiretoviral medications, malarial death rates have been halved in eight target countries, 50 million more children are in school and 5.4 million lives have been saved through vaccines.
In 2006, Bono and Bobby Shriver launched (RED) to engage the private sector in the fight against AIDS in Africa. (RED) Partners direct a portion of their profits from (RED)-branded products, services and events directly to the Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria. In just six years, (RED) has contributed more than $200 million - every penny of which goes directly to HIV/AIDS programs with the goal of eliminating mother-to-child transmission of HIV. To date, (RED) dollars have helped the lives of more than 14 million people in Africa through education, testing, counseling, and treatment programs.
Bono also co-founded EDUN with his wife Ali. EDUN is a global fashion brand which does business in an number of countries in Africa and beyond, sourcing materials and manufacturing clothing. In Uganda, EDUN is supporting over 8,000 farmers in their move from subsistence to sustainable business practices.
Granted knighthood in 2007 and dubbed a "Man of Peace" in 2008, Bono mobilized in 2010 following the devastating earthquake in Haiti, performing the song "Stranded" with bandmate The Edge -- and Rihanna and Jay-z -- during the for Hope for Haiti Now telethon. The event was watched by 83 million people in the United States alone and raised a reported $58 million for relief.
Bono’s journey in activism spans a generation and where he is coming from, and above all where he is going, is something we should all pay close attention to.
Bono | Speaker | TED.com