TED2015
Bill Gross: The single biggest reason why start-ups succeed
بیڵ گرۆس: تاکە گەورەترین هۆکاری سەرکەوتنی بزنسی نوێ
Filmed:
Readability: 4.3
7,578,583 views
بیڵ گرۆس چەندین بزنسی نوێی سەرکەوتووی دەستپێکردووە، و لە زۆرێکیشدا شکستی هێناوە -- و حەسرەت گرتوێتی بۆچی هەندێک سەرکەوتوو بووە و هەندێکیشی شکستی هێناوە. بۆیە زانیاری لە سەدان کۆمپانیاوە کۆکردەوە، هی خۆی و خەڵکی تریش و پێنج هۆکاری سەرەکی دیاریکرد. یەک هۆکاری دۆزییەوە کە لەسەروو هەموویەوە بوو -- و تەنانەت خۆشی پێی سەرسام بوو.
Bill Gross - Idea guy
Bill Gross founded Idealab, an incubator of new inventions, ideas and businesses. Full bio
Bill Gross founded Idealab, an incubator of new inventions, ideas and businesses. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm really excited to share with you
0
961
1983
بەڕاستی زۆر بەپەرۆشم بۆ باسکردنی
00:14
some findings that really surprise me
1
2944
2590
هەندێک دۆزینەوە کە سەرسامی کردووم
00:17
about what makes companies
succeed the most,
succeed the most,
2
5534
2551
دەربارەی ئەوەی وای لە
کۆمپانیاکان کردووە سەرکەوتوو بن،
کۆمپانیاکان کردووە سەرکەوتوو بن،
00:20
what factors actually matter the most
for startup success.
for startup success.
3
8085
3902
چ هۆکارێک زۆرترین گرنگی هەیە
بۆ سەرکەوتنی بزنسێکی نوێ.
بۆ سەرکەوتنی بزنسێکی نوێ.
00:25
I believe that the startup organization
4
13063
2149
لەو باوەڕەدام کە دەستپێکردنی کاری نوێ
00:27
is one of the greatest forms
to make the world a better place.
to make the world a better place.
5
15212
3758
یەکێکە لە مەزنترین ڕێگاکان بۆ
ئەوەی جیهان بکەیت بە شوێنێکی باشتر.
ئەوەی جیهان بکەیت بە شوێنێکی باشتر.
00:31
If you take a group of people
with the right equity incentives
with the right equity incentives
6
19630
3126
ئەگەر کۆمەڵێک خەڵکی گونجاو بێنیت
بە یاسا و پاداشتی گونجاوەوە و
بە یاسا و پاداشتی گونجاوەوە و
00:34
and organize them in a startup,
7
22756
1879
ڕێکیانخەیت لە بزنسێکی نوێدا،
00:36
you can unlock human potential
in a way never before possible.
in a way never before possible.
8
24635
3974
دەتوانیت توانایەکی شاردراوەی
مرۆڤەکان بهێنیتە کایەوە.
مرۆڤەکان بهێنیتە کایەوە.
00:40
You get them to achieve
unbelievable things.
unbelievable things.
9
28609
2530
وایان لێدەکەیت شتی باوەڕپێنەکراو
بەدەست بهێنن.
بەدەست بهێنن.
00:43
But if the startup
organization is so great,
organization is so great,
10
31679
2120
بەڵام ئەگەر ڕێکخستنی
بزنسێکی نوێ ئەوەندە مەزنبێت،
بزنسێکی نوێ ئەوەندە مەزنبێت،
00:45
why do so many fail?
11
33799
1482
بۆچی زۆری شکست دەهێنێت؟
00:47
That's what I wanted to find out.
12
35281
1597
ویستم ئەوە بزانم.
00:48
I wanted to find out what
actually matters most
actually matters most
13
36878
2485
ویستم بزانم چی لەهەموو شتێک گرنگترە
00:51
for startup success.
14
39363
1210
بۆ سەرکەوتنی بزنسی نوێ.
00:52
And I wanted to try
to be systematic about it,
to be systematic about it,
15
40573
2209
بۆیە هەوڵدەدەم بە ڕێکخراوی
باسی لێوە بکەم،
باسی لێوە بکەم،
00:54
avoid some of my instincts
and maybe misperceptions I have
and maybe misperceptions I have
16
42782
3153
خۆم لە هەندێک غەریزەی خۆم و
هەڵەتێگەشتنەکانم لابەم کە
هەڵەتێگەشتنەکانم لابەم کە
00:57
from so many companies
I've seen over the years.
I've seen over the years.
17
45935
2266
بۆم درووستبووە لەو کۆمپانیایانەی
بەدرێژایی ساڵەکان بینیومن.
بەدرێژایی ساڵەکان بینیومن.
01:00
I wanted to know this
18
48201
1227
ویستم ئەمە بزانم
01:01
because I've been starting businesses
since I was 12 years old
since I was 12 years old
19
49428
3048
چونکە لە تەمەنی ١٢ ساڵیمەوە
من لەدەستپێکردنی بزنسی نوێیا بووم
من لەدەستپێکردنی بزنسی نوێیا بووم
01:04
when I sold candy at the bus stop
in junior high school,
in junior high school,
20
52476
2655
ئەوکاتەی نوقڵم دەفرۆشت لە شوێنی
وەستانی پاس لە خوێندنی ناوەندی،
وەستانی پاس لە خوێندنی ناوەندی،
01:07
to high school, when I made
solar energy devices,
solar energy devices,
21
55131
2311
هەتا ئامادەیی، ئەوکاتەی ئامێرەکانی
وزەی خۆرم درووست دەکرد،
وزەی خۆرم درووست دەکرد،
01:09
to college, when I made loudspeakers.
22
57442
1787
هەتا کۆلێژ، کە سپیکەری
گەورەم درووست دەکرد.
گەورەم درووست دەکرد.
01:11
And when I graduated from college,
I started software companies.
I started software companies.
23
59229
3026
کە کۆلێژیشم تەواوکرد،
کۆمپانیای سۆفتوێرم کردەوە.
کۆمپانیای سۆفتوێرم کردەوە.
01:14
And 20 years ago,
I started Idealab,
I started Idealab,
24
62255
1809
بیست ساڵیش لەمەوبەر،
ئایدیا لابم کردەوە، و
ئایدیا لابم کردەوە، و
01:16
and in the last 20 years,
we started more than 100 companies,
we started more than 100 companies,
25
64064
3241
لە بیست ساڵی پێشوودا،
زیاتر لە ١٠٠ کۆمپانیامان کردووەتەوە،
زیاتر لە ١٠٠ کۆمپانیامان کردووەتەوە،
01:19
many successes, and many big failures.
26
67305
2324
زۆرێک سەرکەوتوو بوون، و
زۆرێکیشی شکستی گەورە بوون.
زۆرێکیشی شکستی گەورە بوون.
01:21
We learned a lot from those failures.
27
69629
1829
زۆر شت لەو شکستانەوە فێربووین.
01:23
So I tried to look across what factors
28
71988
2747
بۆیە ویستم بزانم هۆکارەکان چی بوون
01:26
accounted the most for company
success and failure.
success and failure.
29
74735
3163
بۆ سەرکەوتن یان شکستهێنانی
زۆربەی کۆمپانیاکان.
زۆربەی کۆمپانیاکان.
01:29
So I looked at these five.
30
77898
1560
بۆیە سەیری ئەم پێنجەم کرد.
01:31
First, the idea.
31
79458
960
یەکەم، بیرۆکەکە.
01:32
I used to think that
the idea was everything.
the idea was everything.
32
80418
2156
پێشتر وام بیردەکردەوە
بیرۆکە هەموو شتێک بێت.
بیرۆکە هەموو شتێک بێت.
01:34
I named my company Idealab
for how much I worship
for how much I worship
33
82574
2307
کۆمپانیاکەی خۆمم ناونا ئایدیالاب و
ئەو ساتەم زۆر لا پیرۆزە
ئەو ساتەم زۆر لا پیرۆزە
01:36
the "aha!" moment when you first
come up with the idea.
come up with the idea.
34
84881
2593
کە بۆ یەکەمجار بیرۆکەکەم بۆ هات.
01:39
But then over time,
35
87474
911
بە تێپەڕبوونی کات،
01:40
I came to think that maybe the team,
the execution, adaptability,
the execution, adaptability,
36
88385
3585
گەشتمە ئەو باوەڕەی لەوانەیە،
تیمەکە و جێبەجێکردنەکە، و خۆگونجاندنەکە،
تیمەکە و جێبەجێکردنەکە، و خۆگونجاندنەکە،
01:43
that mattered even more than the idea.
37
91970
2151
زۆر لە بیرۆکەکە گرنگتر بوون.
01:46
I never thought I'd be quoting
boxer Mike Tyson on the TED stage,
boxer Mike Tyson on the TED stage,
38
94121
4362
قەت لەو باوەڕەدا نەبووم قسەیەکی
یاریزانی بۆکسێن مایک تایسن بڵێمەوە،
یاریزانی بۆکسێن مایک تایسن بڵێمەوە،
01:50
but he once said,
39
98483
1859
بەڵام جارێکیان وتی،
01:52
"Everybody has a plan, until they get
punched in the face." (Laughter)
punched in the face." (Laughter)
40
100342
4603
هەمووان پلانێکیان هەیە، هەتا ئەوکاتەی
بۆکسێک ئەدرێ بە دەم و چاویانا.(پێکەنین)
بۆکسێک ئەدرێ بە دەم و چاویانا.(پێکەنین)
01:56
And I think that's so true
about business as well.
about business as well.
41
104945
2919
پێموابێت ئەوە بۆ بزنسیش زۆر ڕاستە.
01:59
So much about a team's execution
42
107864
2276
جێبەجێکردنی تیمەکەش
02:02
is its ability to adapt to getting punched
in the face by the customer.
in the face by the customer.
43
110140
3760
پەیوەستە بە تواناکەی بۆ خۆگونجاندن
لەگەڵ ئەوەی کڕیاری مستێک بات بە دەموچاویا.
لەگەڵ ئەوەی کڕیاری مستێک بات بە دەموچاویا.
02:05
The customer is the true reality.
44
113900
1688
کڕیار ڕاستییە ڕاستەقینەکەیە.
02:07
And that's why I came to think
45
115588
1451
منیش بۆیە هاتمە سەر ئەو بیرکردنەوەیە
02:09
that the team maybe
was the most important thing.
was the most important thing.
46
117039
2517
کە لەوانەیە تیمەکە گرنگترین شت بێت.
02:12
Then I started looking
at the business model.
at the business model.
47
120036
2112
ئینجا دەستمکرد بە سەیرکردنی
مۆدێلی بزنسەکە.
مۆدێلی بزنسەکە.
02:14
Does the company have a very clear path
generating customer revenues?
generating customer revenues?
48
122148
3250
ئایا کۆمپانیاکە ڕێڕەوێکی ڕوونی هەیە
بۆ دەستکەوتنی سامانی کڕیار؟
بۆ دەستکەوتنی سامانی کڕیار؟
02:17
That started rising to the top
in my thinking
in my thinking
49
125398
2104
بە بیرکردنەوەی من ئەوە چووە
لووتکە لە بیرکردنەوەما
لووتکە لە بیرکردنەوەما
02:19
about maybe what mattered
most for success.
most for success.
50
127502
2317
دەربارەی ئەوەی چی گرنگترینە بۆ سەرکەوتن.
02:21
Then I looked at the funding.
51
129819
1397
ئینجا سەیری پارەی تەرخانکراو ئەکەم.
02:23
Sometimes companies received
intense amounts of funding.
intense amounts of funding.
52
131216
2700
هەندێک جار کۆمپانیاکان پارەیەکی
زۆری تەرخانکراویان وەرگرتووە.
زۆری تەرخانکراویان وەرگرتووە.
02:25
Maybe that's the most important thing?
53
133916
1838
لەوانەیە ئەوە گرنگترین شت بێت؟
02:27
And then of course,
the timing.
the timing.
54
135754
1546
ئینجا بێگومان،
کاتەکەی.
کاتەکەی.
02:29
Is the idea way too early and
the world's not ready for it?
the world's not ready for it?
55
137300
2810
ئایا کات زۆر زووە بۆ بیرۆکەکە و
جیهان ئامادە نییە بۆی؟
جیهان ئامادە نییە بۆی؟
02:32
Is it early, as in, you're in advance
and you have to educate the world?
and you have to educate the world?
56
140110
3447
ئایا زووە، تۆ پێش وەختیت و
پێویستە هەمووان فێرکەیت؟
پێویستە هەمووان فێرکەیت؟
02:35
Is it just right?
57
143557
809
کاتەکەی گونجاوە؟
02:36
Or is it too late, and there's
already too many competitors?
already too many competitors?
58
144366
2863
یان زۆر درەنگە، و ڕکابەری تر زۆرن؟
بۆیە هەوڵمدا زۆر بە وردی
سەیری ئەم پێنج لایەنە بکەم
سەیری ئەم پێنج لایەنە بکەم
02:39
So I tried to look very carefully
at these five factors
at these five factors
59
147229
2589
لەناو چەندین کۆمپانیادا.
02:41
across many companies.
60
149818
1051
سەیری هەر ١٠٠ کۆمپانیاکەی
ئایدیا لابم کرد و
ئایدیا لابم کرد و
02:42
And I looked across all 100
Idealab companies,
Idealab companies,
61
150869
2195
هەروەها ١٠٠ کۆمپانیای تریش
02:45
and 100 non-Idealab companies
62
153064
1454
02:46
to try and come up with
something scientific about it.
something scientific about it.
63
154518
2636
بۆ ئەوەی لێکدانەوەیەکی زانستی بکەم لەسەری.
02:49
So first, on these Idealab companies,
64
157574
2325
کەواتە یەکەم، لەسەر ئەم
کۆمپانیایانەی ئایدیالاب،
کۆمپانیایانەی ئایدیالاب،
02:51
the top five companies --
65
159899
1873
یەکەم پێنج کۆمپانیا --
02:53
Citysearch, CarsDirect, GoTo,
NetZero, Tickets.com --
NetZero, Tickets.com --
66
161772
3416
سیتی سێرچ، کارس دایرێکت، گۆتوو،
نێت زیڕۆ، تیکیتس دۆت کۆم --
نێت زیڕۆ، تیکیتس دۆت کۆم --
02:57
those all became billion-dollar successes.
67
165188
2074
هەموو ئەوانە بوون بە
سەرکەوتنی ملیار دۆلاری.
سەرکەوتنی ملیار دۆلاری.
02:59
And the five companies on the bottom --
68
167262
1913
پێنج کۆمپانیاکەی خواریشەوە --
03:01
Z.com, Insider Pages, MyLife,
Desktop Factory, Peoplelink --
Desktop Factory, Peoplelink --
69
169175
2810
زێت کۆم، ئینسایدەر پەیج، مایلایف،
دیسکتۆپ فاکتری، پیپڵ لینک --
دیسکتۆپ فاکتری، پیپڵ لینک --
03:03
we all had high hopes for,
but didn't succeed.
but didn't succeed.
70
171985
2391
هیوای زۆرمان هەبوو بۆیان،
بەڵام سەرکەوتوو نەبوون.
بەڵام سەرکەوتوو نەبوون.
03:06
So I tried to rank across all
of those attributes
of those attributes
71
174888
2945
بۆیە ویستم تایبەتمەندییەکان لێکبەمەوە
03:09
how I felt those companies scored
on each of those dimensions.
on each of those dimensions.
72
177833
3242
کە وایکردووە ئەو کۆمپانیایانە
لەو ڕیزبەندییە دیاریکراوەیانا بن.
لەو ڕیزبەندییە دیاریکراوەیانا بن.
03:13
And then for non-Idealab companies,
I looked at wild successes,
I looked at wild successes,
73
181075
3465
ئینجا بۆ کۆمپانیاکانی دەرەوەی ئایدیالاب،
سەیری سەرکەوتنە گەورەکانم کرد،
سەیری سەرکەوتنە گەورەکانم کرد،
03:16
like Airbnb and Instagram and Uber
and Youtube and LinkedIn.
and Youtube and LinkedIn.
74
184540
3582
وەک ئێرنب، و ئینستاگرام و ئوبەر و
یوتیوب و لینکید ئین.
یوتیوب و لینکید ئین.
03:20
And some failures:
75
188133
1252
هەندێک لە شکستەکانیش:
03:21
Webvan, Kozmo, Pets.com
76
189385
1800
وێبڤان، کۆزمۆ، پێتس دۆت کۆم
03:23
Flooz and Friendster.
77
191185
1280
فلوز ئاند فرێندستەر.
03:24
The bottom companies had intense funding,
78
192465
2004
کۆمپانیاکانی خوارەوە پارەیەکی
تەرخانکراوی زۆریان هەبووە،
تەرخانکراوی زۆریان هەبووە،
03:26
they even had business models
in some cases,
in some cases,
79
194469
2079
تەنانەت هەندێک جاریش
مۆدێلی بزنسیان هەبووە،
مۆدێلی بزنسیان هەبووە،
03:28
but they didn't succeed.
80
196548
1147
بەڵام سەرکەوتوو نەبوون.
03:29
I tried to look at what factors
actually accounted the most
actually accounted the most
81
197695
2861
ویستم سەیری ئەو هۆکارانە بکەم
کە بووەتە هۆی زۆربەی
کە بووەتە هۆی زۆربەی
03:32
for success and failure across
all of these companies,
all of these companies,
82
200556
2553
سەرکەوتن و شکستەکان بۆ هەموو
ئەم کۆمپانیایانە، و
ئەم کۆمپانیایانە، و
03:35
and the results really surprised me.
83
203109
1829
دەرئەنجامەکان زۆر سەریان سوڕماندم.
03:37
The number one thing was timing.
84
205338
1670
یەکەم شت کاتەکەی بوو.
03:39
Timing accounted for 42 percent
85
207638
2502
کاتی گونجاو ڕێژەی لەسەدا ٤٢ پێکدێنێت
03:42
of the difference
between success and failure.
between success and failure.
86
210140
2500
لە جیاوازی نێوان سەرکەوتن و شکست.
03:44
Team and execution came in second,
87
212640
2102
تیم و جێبەجێکردن دووەم، و
03:46
and the idea,
88
214742
822
بیرۆکەش،
03:47
the differentiability of the idea,
the uniqueness of the idea,
the uniqueness of the idea,
89
215564
2917
جیاوازی بیرۆکەکە،
تایبەتی بیرۆکەکە،
تایبەتی بیرۆکەکە،
03:50
that actually came in third.
90
218481
1403
لە پلەی سێیەمدا بوو.
03:51
Now, this isn't absolutely definitive,
91
219884
1965
ئێستا ئەمە، گشتگیری نییە،
03:53
it's not to say that
the idea isn't important,
the idea isn't important,
92
221849
2217
ناتوانی بڵێی بیرۆکەکە گرنگ نییە،
بەڵام منیش سەرم سوڕما لەوەی
بیرۆکە گرنگترین شت نییە.
بیرۆکە گرنگترین شت نییە.
03:56
but it very much surprised me that
the idea wasn't the most important thing.
the idea wasn't the most important thing.
93
224066
3640
هەندێک جار گرنگی زیاتری هەبووە
کە لەکاتێکی گونجاوا بووە.
کە لەکاتێکی گونجاوا بووە.
03:59
Sometimes it mattered more when
it was actually timed.
it was actually timed.
94
227706
2600
دوایین دوو دانە، مۆدێلی بزنسەکە و
پارەی تەرخانکراو، لای من ڕێی تێدەچوو.
پارەی تەرخانکراو، لای من ڕێی تێدەچوو.
04:02
The last two, business model and funding,
made sense to me actually.
made sense to me actually.
95
230306
3375
پێموابێت مۆدێلی بزنسەکە ڕێی تێدەچێت
ئەوەنە لەخوارەوە بێت
ئەوەنە لەخوارەوە بێت
04:05
I think business model
makes sense to be that low
makes sense to be that low
96
233681
2367
چونکە بێ مۆدێلی بزنس دەستپێدەکەیت و
04:08
because you can start out
without a business model
without a business model
97
236048
2380
دواتر ئەگەر کڕیارەکان داوایان کرد
یەکێکیان بۆ دادەنێیت.
یەکێکیان بۆ دادەنێیت.
04:10
and add one later if your customers
are demanding what you're creating.
are demanding what you're creating.
98
238428
3467
پارەی تەرخانکراویش پێموابێت،
ئەگەر سەرەتا پارەی کەم هەبێت
بەڵام لە باشتربووندایت،
بەڵام لە باشتربووندایت،
04:13
And funding, I think as well,
99
241895
1406
04:15
if you're underfunded at first
but you're gaining traction,
but you're gaining traction,
100
243301
2775
بەتایبەتی لە ئێستادا،
وەرگرتنی پارە زۆر زۆر ئاسان بووە.
04:18
especially in today's age,
101
246076
1289
04:19
it's very, very easy to get
intense funding.
intense funding.
102
247365
2061
کەواتە ئێستا با نموونەی دیاریکراوتان
لەسەر هەر یەکێ لەمانە بەمێ.
لەسەر هەر یەکێ لەمانە بەمێ.
04:21
So now let me give you some specific
examples about each of these.
examples about each of these.
103
249426
3120
سەرکەوتنێکی گەورەی وەک ئێر بی ئێن بی
کە هەموو ئاگادارین.
کە هەموو ئاگادارین.
04:24
So take a wild success like Airbnb
that everybody knows about.
that everybody knows about.
104
252546
2913
ئەو کۆمپانیایە لەلایەن چەندین
وەبەرهێنەری زیرەکەوە ڕەتکرایەوە
وەبەرهێنەری زیرەکەوە ڕەتکرایەوە
04:27
Well, that company was famously
passed on by many smart investors
passed on by many smart investors
105
255459
3065
04:30
because people thought,
106
258524
1142
چونکە بیریان دەکردەوە،
04:31
"No one's going to rent out a space
in their home to a stranger."
in their home to a stranger."
107
259666
3053
"کەس شوێنێک لە ماڵەکەی خۆیا
بەکرێ نایات بە بێگانەیەک."
بەکرێ نایات بە بێگانەیەک."
04:34
Of course, people proved that wrong.
108
262719
1725
بێگومان، خەڵک سەلماندیان ئەوە وا نییە.
04:36
But one of the reasons it succeeded,
109
264444
1854
بەڵام یەکێک لە هۆکارەکانی سەرکەوتنی،
04:38
aside from a good business model,
a good idea, great execution,
a good idea, great execution,
110
266298
2985
جگە لە مۆدێلێکی باشی بزنس،
بیرۆکەیەکی باش، و جێبەجێکردنێکی باش،
بیرۆکەیەکی باش، و جێبەجێکردنێکی باش،
04:41
is the timing.
111
269283
737
کاتی گونجاوە.
04:42
That company came out
right during the height of the recession
right during the height of the recession
112
270020
3279
ئەو کۆمپانیایە لە کاتی لوتکەی
ڕووخانە ئابوورییەکەدا دروستبوو
ڕووخانە ئابوورییەکەدا دروستبوو
04:45
when people really needed extra money,
113
273299
1818
ئەوکاتەی خەڵک پارەی زیادەی دەویست، و
04:47
and that maybe helped people overcome
114
275117
1814
لەوانەیە ئەوە وای لەخەڵک کردبێت
04:48
their objection to renting out
their own home to a stranger.
their own home to a stranger.
115
276931
2846
قبوڵی بکەن خانووی خۆیان بە کرێ
بییەن بە بێگانەیەک.
بییەن بە بێگانەیەک.
هەمان شتیش بۆ ئوبەر،
04:51
Same thing with Uber.
116
279777
1119
ئوبەر دروستبوو،
04:52
Uber came out,
117
280896
1053
04:53
incredible company,
incredible business model,
incredible business model,
118
281949
2161
کۆمپانیایەکی مەزن،
مۆدێلێکی بزنسی مەزن،
مۆدێلێکی بزنسی مەزن،
جێبەجێکردنێکی مەزنیش.
04:56
great execution, too.
119
284110
1064
بەڵام کاتەکەی زۆر گونجاو بوو
04:57
But the timing was so perfect
120
285174
1482
04:58
for their need to get drivers
into the system.
into the system.
121
286656
2149
بۆ پێویستییەکەیان بۆ ئەوەی
شۆفێرەکان بخرێتە سیستمەکەوە.
شۆفێرەکان بخرێتە سیستمەکەوە.
05:00
Drivers were looking for extra money;
it was very, very important.
it was very, very important.
122
288805
3122
شۆفێرەکان پارەی زیادەیان دەویست:
زۆر زۆر گرنگ بوو.
زۆر زۆر گرنگ بوو.
05:03
Some of our early successes, Citysearch,
came out when people needed web pages.
came out when people needed web pages.
123
291927
3778
یەکێک لە زووترین سەرکەوتنەکانمان، سیتی سێرچ بوو،
ئەوکاتە دروستبوو کە خەڵک ماڵپەڕیان دەویست.
ئەوکاتە دروستبوو کە خەڵک ماڵپەڕیان دەویست.
05:07
GoTo.com, which we announced
actually at TED in 1998,
actually at TED in 1998,
124
295705
2477
گۆتو دۆت کۆم، کە لە تێدی ساڵی
١٩٩٨ ڕامانگەیاند،
١٩٩٨ ڕامانگەیاند،
05:10
was when companies were looking for
cost-effective ways to get traffic.
cost-effective ways to get traffic.
125
298182
3331
ئەوکاتەبوو کە کۆمپانیاکان بۆ
ڕێگای هەرزان دەگەڕان بۆ دەستکەوتنی ترافیک.
ڕێگای هەرزان دەگەڕان بۆ دەستکەوتنی ترافیک.
05:13
We thought the idea was so great,
126
301513
1572
پێمان وابوو بیرۆکەکە زۆر باشە،
بەڵام لەوە گرنگتر کاتی ئەنجامدانەکەی بوو.
05:15
but actually, the timing was probably
maybe more important.
maybe more important.
127
303085
2761
05:17
And then some of our failures.
128
305846
1438
ئینجا شکستەکانیشمان.
05:19
We started a company called Z.com,
it was an online entertainment company.
it was an online entertainment company.
129
307284
3477
کۆمپانیایەکمان دانا بەناوی زێت دۆت کۆم،
کۆمپانیایەکی چێژبینینی ئینتەرنێت بوو.
کۆمپانیایەکی چێژبینینی ئینتەرنێت بوو.
زۆر بە پەرۆش بووین بۆی --
05:22
We were so excited about it --
130
310761
1443
پارەی پێویستمان بۆ کۆکردەوە،
مۆدێلێکی بزنسی باشمان هەبوو،
مۆدێلێکی بزنسی باشمان هەبوو،
05:24
we raised enough money,
we had a great business model,
we had a great business model,
131
312204
2542
تەنانەت گرێبەستمان لەگەڵ چەندین
بەهرەمەندی هۆلیود ئیمزاکرد.
بەهرەمەندی هۆلیود ئیمزاکرد.
05:26
we even signed incredibly great
Hollywood talent to join the company.
Hollywood talent to join the company.
132
314746
3248
بەڵام ساڵی ١٩٩٩-٢٠٠٠ ئینتەرنێت
زۆر خاو بوو.
زۆر خاو بوو.
05:29
But broadband penetration
was too low in 1999-2000.
was too low in 1999-2000.
133
317994
2388
05:32
It was too hard to watch
video content online,
video content online,
134
320382
2156
ئەوکاتە سەیرکردنی ڤیدیۆ
لەسەر ئینتەرنێت خاو بوو،
لەسەر ئینتەرنێت خاو بوو،
05:34
you had to put codecs in your browser
and do all this stuff,
and do all this stuff,
135
322538
2809
دەبوو چەندین بەرنامەی کردنەوە
بخەیتە براوزەرەکەتەوە و ئەم شتانە و
بخەیتە براوزەرەکەتەوە و ئەم شتانە و
05:37
and the company eventually
went out of business in 2003.
went out of business in 2003.
136
325347
2631
دەرئەنجام کۆمپانیاکە ساڵی ٢٠٠٣ داخرا.
05:39
Just two years later,
137
327978
1096
دوو ساڵ دواتر،
05:41
when the codec problem
was solved by Adobe Flash
was solved by Adobe Flash
138
329074
2885
ئەوکاتەی ئەو کێشەیە چارەسەر بوو
ئەدۆب فلاش دروستبوو بۆ ڤیدیۆکان و
ئەدۆب فلاش دروستبوو بۆ ڤیدیۆکان و
05:43
and when broadband penetration
crossed 50 percent in America,
crossed 50 percent in America,
139
331959
3674
ئەوکاتەی هێڵی ئینتەرنێت خێراتر بوو
لە هەموو ئەمریکایا،
لە هەموو ئەمریکایا،
05:47
YouTube was perfectly timed.
140
335633
1957
یوتیوب لە کاتێکی گونجاودا هات.
05:49
Great idea, but unbelievable timing.
141
337590
1729
بیرۆکەیەکی مەزن بوو، بەڵام
لە باشترین کاتدا.
لە باشترین کاتدا.
05:51
In fact, YouTube didn't even have
a business model when it first started.
a business model when it first started.
142
339319
3440
ڕاستییەکەی، یوتیوب تەنانەت
مۆدێلێکی بزنسیشی نەبوو کە دەستی پێکرد.
مۆدێلێکی بزنسیشی نەبوو کە دەستی پێکرد.
05:54
It wasn't even certain that
that would work out.
that would work out.
143
342759
2283
تەنانەت دڵنیاش نەبوو لەوەی
کارەکەی سەردەگرێت.
کارەکەی سەردەگرێت.
بەڵام بەشێوەیەکی زۆر جوان،
لەکاتێکی گونجاودا بوو.
لەکاتێکی گونجاودا بوو.
05:57
But that was beautifully,
beautifully timed.
beautifully timed.
144
345042
2135
05:59
So what I would say, in summary,
145
347177
1551
کەواتە لە کورتەی کۆتاییدا چی دەڵێم،
06:00
is execution definitely matters a lot.
146
348728
2785
جێبەجێکردن گرنگیەکی زۆری هەیە.
06:03
The idea matters a lot.
147
351513
1244
بیرۆکە گرنگییەکی زۆری هەیە.
06:04
But timing might matter even more.
148
352757
1759
بەڵام لەوانەیە کاتی گونجاو
گرنگی زیاتری هەبێت. و
گرنگی زیاتری هەبێت. و
06:06
And the best way to really assess timing
149
354516
2046
باشترین شتیش بۆ هەڵسەنگاندنی کاتەکە
06:08
is to really look at whether
consumers are really ready
consumers are really ready
150
356562
2617
ئەوەیە سەیرکەیت بزانیت
بەکارهێنەرەکان بەڕاستی ئامادەن
بەکارهێنەرەکان بەڕاستی ئامادەن
06:11
for what you have to offer them.
151
359179
1536
بۆ ئەوەی تۆ پێشکەشیان دەکەیت.
06:12
And to be really, really honest about it,
152
360715
1962
هەتا بشکرێت ڕاستگۆ بیت لەبارەیەوە،
06:14
not be in denial about
any results that you see,
any results that you see,
153
362677
2261
لە نکوڵیا نەبیت بۆ هیچ
ئەنجامێک کە دەیبینیت،
ئەنجامێک کە دەیبینیت،
06:16
because if you have something you love,
you want to push it forward,
you want to push it forward,
154
364938
3211
چونکە ئەگەر شتێک هەبێت خۆشت بوێت،
دەتەوێت پاڵی پێوە بنێیت بۆ پێشەوە،
دەتەوێت پاڵی پێوە بنێیت بۆ پێشەوە،
بەڵام پێویستە زۆر زۆر وریای
کاتی ئەنجامدانەکە بیت.
کاتی ئەنجامدانەکە بیت.
06:20
but you have to be very, very honest
about that factor on timing.
about that factor on timing.
155
368149
3070
وەک پێشتر وتم،
06:23
As I said earlier,
156
371219
870
06:24
I think startups can change the world
and make the world a better place.
and make the world a better place.
157
372089
3389
پێموایە ئەوانەی بزنسی نوێ دەستپێدەکەن
دەتوانن جیهان بکەن بە شوێنێکی باشتر.
دەتوانن جیهان بکەن بە شوێنێکی باشتر.
هیوادارم هەندێک لەم سەرنجانە
06:27
I hope some of these insights
158
375478
1398
06:28
can maybe help you
have a slightly higher success ratio,
have a slightly higher success ratio,
159
376876
2652
یارمەتیتان بدات بۆ ئەوەی
کەمێک ڕێژەی سەرکەوتنی زیاترتان هەبێت، و
کەمێک ڕێژەی سەرکەوتنی زیاترتان هەبێت، و
06:31
and thus make something great
come to the world
come to the world
160
379528
2220
وا بکەن شتێکی مەزنتر بێتە جیهانەوە
06:33
that wouldn't have happened otherwise.
161
381748
1846
کە بێ ئەوە ڕووی نەدایە.
06:35
Thank you very much,
you've been a great audience.
you've been a great audience.
162
383594
2337
زۆر سوپاس بۆ هەمووتان،
ئامادەبوێکی زۆر باشبوون.
ئامادەبوێکی زۆر باشبوون.
06:37
(Applause)
163
385931
1494
(چەپڵەلێدان)
ABOUT THE SPEAKER
Bill Gross - Idea guyBill Gross founded Idealab, an incubator of new inventions, ideas and businesses.
Why you should listen
Bill Gross is the founder of Idealab, a business incubator focused on new ideas. (He's now the chair and CEO.) He helped create GoTo.com, the first sponsored search company. He also created the Snap! search engine, which allows users to preview hyperlinks.
Gross has been an entrepreneur since high school, when he founded a solar energy company. In college, he patented a new loudspeaker design, and after school he started a company that was later acquired by Lotus, and then launched an educational software publishing company. Now, he serves on the boards of companies in the areas of automation, software and renewable energy.
Bill Gross | Speaker | TED.com