TED2015
BJ Miller: What really matters at the end of life
बीजे मिलर: शिल्लक आयुष्याच्या शेवटी राहणारी
Filmed:
Readability: 3.9
10,470,704 views
आयुष्याच्या शेवटी कोणत्या इच्छा बाकी असतात .अनेकांना सुख, सन्मान,प्रेम यांच्या अपेक्षा असतात. बीजे मिलर हे एक डॉक्टर आहेत आपल्या रुग्णांना आयुष्याच्या शेवटी सन्मान मिळवून देण्याबद्दल त्यांनी खोलवर विचार केला आहे. त्यांनी आपल्या संभाषणात आपण मृत्यू व आपल्याला मिळणारा सन्मान याविशियी प्रश्न विचारले आहेत.
BJ Miller - Palliative care physician
Using empathy and a clear-eyed view of mortality, BJ Miller shines a light on healthcare’s most ignored facet: preparing for death. Full bio
Using empathy and a clear-eyed view of mortality, BJ Miller shines a light on healthcare’s most ignored facet: preparing for death. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Well, we all need a reason to wake up.
0
1999
3009
जागे होण्यासाठी काहीतरी घडावे लागते.
00:18
For me, it just took 11,000 volts.
1
6898
2373
११००० व्होल्ट्सचा विद्युत दाब
मला त्यासाठी लागला.
मला त्यासाठी लागला.
00:23
I know you're too polite to ask,
2
11068
1674
तुम्ही मला विचाराल हे कसे?
00:24
so I will tell you.
3
12766
1635
थांबा सांगतो.
00:27
One night, sophomore year of college,
4
15354
2223
महाविद्यालयात दुसऱ्या वर्षी असतांना,
00:29
just back from Thanksgiving holiday,
5
17601
3698
सुटीची मजा उपभोगून आल्यावर,
00:33
a few of my friends and I
were horsing around,
were horsing around,
6
21323
2652
मी व माझे मित्र घोडेस्वारी करीत असतांना.
00:35
and we decided to climb atop
a parked commuter train.
a parked commuter train.
7
23999
3565
आम्ही एका थांबलेल्या प्रवासी गाडीवर
चढून जावयाचे ठरविले.
चढून जावयाचे ठरविले.
00:40
It was just sitting there,
with the wires that run overhead.
with the wires that run overhead.
8
28167
3114
त्यावर बसावयाचे होते
विद्युत प्रवाह वाहून नेणाऱ्या तारांखाली
विद्युत प्रवाह वाहून नेणाऱ्या तारांखाली
00:43
Somehow, that seemed
like a great idea at the time.
like a great idea at the time.
9
31305
3102
आम्हाला ही कल्पना फारच नामी वाटली.
00:46
We'd certainly done stupider things.
10
34804
2482
खरे तर हा मूर्खपणाच होता.
00:50
I scurried up the ladder on the back,
11
38270
3021
मी गाडीच्या मागची शिडी चढून टपावर चढलो.
00:53
and when I stood up,
12
41315
1722
आणि मात्र उभा राहताच,
00:55
the electrical current entered my arm,
13
43061
3582
माझ्या हातातून विद्युत प्रवाह गेला.
00:58
blew down and out my feet,
and that was that.
and that was that.
14
46667
2540
आणि पायापर्यंत वाहून गेला.
01:03
Would you believe that watch still works?
15
51699
2589
तुम्हाला वाटते माझे घड्याळ कार्यरत आहे?
01:08
Takes a licking!
16
56216
1207
त्याने विजय मिळविला?
01:09
(Laughter)
17
57447
1031
(हशा )
01:10
My father wears it now in solidarity.
18
58502
2309
वडिलांना हळ हळ वाटली
01:15
That night began my formal relationship
with death -- my death --
with death -- my death --
19
63295
6023
त्या रात्री मृत्यूशी झालेली
ती पहिली भेट होती
ती पहिली भेट होती
01:21
and it also began
my long run as a patient.
my long run as a patient.
20
69342
3808
तेव्हापासून मी दीर्घकाळ रुग्ण आहे.
01:25
It's a good word.
21
73174
1154
हा योग्य शब्द आहे.
01:26
It means one who suffers.
22
74352
1727
ज्याला अश्या अवस्थेतून जावे लागते
01:28
So I guess we're all patients.
23
76825
1441
आपणही दीर्घकाळाचे रुग्ण आहोत .
01:31
Now, the American health care system
24
79607
2366
अमेरिकेचे आरोग्यखाते
01:33
has more than its fair share
of dysfunction --
of dysfunction --
25
81997
3121
शरीराचे अनेक अवयव खराब करण्यास
कारणीभूत आहेत.
कारणीभूत आहेत.
01:37
to match its brilliance, to be sure.
26
85142
2060
त्यांच्या बुध्दीमत्तेचा उपयोग नीट होत नाही
01:39
I'm a physician now,
a hospice and palliative medicine doc,
a hospice and palliative medicine doc,
27
87750
4452
मी आता डॉक्टर आहे .रुग्णांच्या वेदना
कश्या त्यांना शन करता येतील हे पाहतो
कश्या त्यांना शन करता येतील हे पाहतो
01:44
so I've seen care from both sides.
28
92226
2246
मला दुहेरी अनुभव आहे.
01:47
And believe me: almost everyone
who goes into healthcare
who goes into healthcare
29
95076
3899
विश्वास ठेवा, दवाखान्यात जाणारा प्रत्येक
01:50
really means well -- I mean, truly.
30
98999
3137
जो बरा होण्यास जातो त्यास
01:54
But we who work in it
are also unwitting agents
are also unwitting agents
31
102874
3933
काही अडाणी दलाल यासाठी मदत करतात.
01:58
for a system that too often
does not serve.
does not serve.
32
106831
4244
या प्रणाली बऱ्याचदा कुचकामी ठरतात.
02:03
Why?
33
111999
1157
असे का होते ?
02:05
Well, there's actually a pretty easy
answer to that question,
answer to that question,
34
113624
3381
याचे उत्तर कोठे दडले आहे ?
02:09
and it explains a lot:
35
117029
2248
ते अनेक बाबींवर प्रकाश टाकते .
02:11
because healthcare was designed
with diseases, not people, at its center.
with diseases, not people, at its center.
36
119301
5958
कारण आरोग्यकेंद्रे हे रोगांसाठी आहेत
रुग्णांसाठी नाहीत.
रुग्णांसाठी नाहीत.
02:18
Which is to say, of course,
it was badly designed.
it was badly designed.
37
126419
2906
अर्थात मला म्हणावयाचे आहे
ते खराब रचनेचे असतात.
ते खराब रचनेचे असतात.
02:22
And nowhere are the effects
of bad design more heartbreaking
of bad design more heartbreaking
38
130158
6052
ज्याचा उपयोग होत नाही शिवाय
02:28
or the opportunity
for good design more compelling
for good design more compelling
39
136234
3335
चांगल्या वास्तुरचनेची संधी रुग्णांना
02:31
than at the end of life,
40
139593
2141
आयुष्याच्या शेवटी मिळत नाही .
02:33
where things are so distilled
and concentrated.
and concentrated.
41
141758
3356
तेव्हा सर्व इच्छा आकांक्षा एकवटल्या असतात
02:38
There are no do-overs.
42
146234
1786
व अनुभवाची दुसरी संधी नसते.
02:42
My purpose today is
to reach out across disciplines
to reach out across disciplines
43
150073
4491
या प्रणाली बाहेर जाऊन मला
काम करावयाचे आहे.
काम करावयाचे आहे.
02:46
and invite design thinking
into this big conversation.
into this big conversation.
44
154588
4367
यासाठी नियोजानाकरिता मी
चर्चेचे निमंत्रण देतो .
चर्चेचे निमंत्रण देतो .
02:51
That is, to bring intention and creativity
45
159495
5357
क्रियाशीलता आणि हेतुपूर्तीसाठी
02:56
to the experience of dying.
46
164876
2769
मृत्यूचा अनुभव होण्यासाठी
03:01
We have a monumental
opportunity in front of us,
opportunity in front of us,
47
169235
4033
आपल्याजवळ मौल्यवान संधी आहे.
03:05
before one of the few universal issues
48
173292
4341
आपल्यासमोर अनेक सार्वत्रिक प्रश्न आहेत
03:09
as individuals as well as a civil society:
49
177657
3310
व्यक्तीसाठी तसेच समाजासाठी देखील.
03:12
to rethink and redesign how it is we die.
50
180991
3916
पुर्विचार करा कशाप्रकारे
मरणास सामोरे जावे
मरणास सामोरे जावे
03:19
So let's begin at the end.
51
187489
2590
शेवटी सांगतो
03:23
For most people, the scariest thing
about death isn't being dead,
about death isn't being dead,
52
191611
3935
अनेकांसाठी मरणाची भीती नसते, ती असते
03:27
it's dying, suffering.
53
195570
1819
वेदनामय मरण येण्याची.
03:29
It's a key distinction.
54
197809
1375
हेच याचे वैशिष्ट्य आहे.
03:32
To get underneath this,
it can be very helpful
it can be very helpful
55
200461
2168
हे जाणून घेणे उपयुक्त होईल
03:34
to tease out suffering
which is necessary as it is,
which is necessary as it is,
56
202653
4354
या यातनांची तीव्रता कमी करणे
गरजेचे आहे.
गरजेचे आहे.
03:39
from suffering we can change.
57
207031
2665
या यातना आपण सुसह्य करू शकतो.
03:42
The former is a natural,
essential part of life, part of the deal,
essential part of life, part of the deal,
58
210317
5236
मृत्यू नैसर्गिक आहे आयुष्याचा
तो अटळ भाग आहे,
तो अटळ भाग आहे,
03:47
and to this we are called
to make space, adjust, grow.
to make space, adjust, grow.
59
215577
5114
या अवस्थेशी जुळवून घेणे आवश्यक आहे.
03:55
It can be really good
to realize forces larger than ourselves.
to realize forces larger than ourselves.
60
223013
5346
आपल्यावर मात करणारे घटक कोणते हे
समजून घेणे शहाणपणाचे ठरेल.
समजून घेणे शहाणपणाचे ठरेल.
04:01
They bring proportionality,
61
229098
3124
त्याने एकप्रकारची समानता येते,
04:04
like a cosmic right-sizing.
62
232246
2319
विश्व रचनेच्या अधिकारात
04:08
After my limbs were gone,
63
236779
2434
माझा पाय गमावल्यावर
04:11
that loss, for example,
became fact, fixed --
became fact, fixed --
64
239237
4586
मला उमगले ही अवस्था मी बदलू शकत नाही.
04:15
necessarily part of my life,
65
243847
3313
हा माझ्या जीवनाचा अविभाज्य भाग आहे.
04:19
and I learned that I could no more
reject this fact than reject myself.
reject this fact than reject myself.
66
247184
6116
मी जाणले मी ही अवस्था नाकारू शकत नाही.
04:27
It took me a while,
but I learned it eventually.
but I learned it eventually.
67
255173
2621
हे समजण्यास काही कालावधी गेला.
04:30
Now, another great thing
about necessary suffering
about necessary suffering
68
258572
2444
या यातना संबधी
04:33
is that it is the very thing
69
261040
3508
एक आणखी बाब म्हणजे
04:36
that unites caregiver and care receiver --
70
264572
5403
आपली काळजी घेत असेलेल्यांशी होणारी जवळीक
04:41
human beings.
71
269999
1253
दोन माणसांची.
04:45
This, we are finally realizing,
is where healing happens.
is where healing happens.
72
273089
3814
आपल्यास कळते कि आपले बरे होणे
येथेच दडले आहे .
येथेच दडले आहे .
04:49
Yes, compassion -- literally,
as we learned yesterday --
as we learned yesterday --
73
277673
3520
होय अनुकंपा
04:53
suffering together.
74
281217
1428
आपली व्यथा इतराने भोगणे.
04:56
Now, on the systems side,
on the other hand,
on the other hand,
75
284672
3338
याउलट सध्याच्या प्रणालीत
05:00
so much of the suffering
is unnecessary, invented.
is unnecessary, invented.
76
288034
3858
अनेक अनावश्यक यातना भोगाव्या लागतात.
05:04
It serves no good purpose.
77
292376
2274
ज्याचा काही उपयोग नसतो.
05:06
But the good news is,
since this brand of suffering is made up,
since this brand of suffering is made up,
78
294674
4301
यातनांना आपण केंद्रित केल्याने
चांगली बाब आहे कि
चांगली बाब आहे कि
05:10
well, we can change it.
79
298999
1484
आपण यात बदल करू शकतो.
05:13
How we die is indeed
something we can affect.
something we can affect.
80
301681
2654
आपला मृत्यू कसा आपण स्वीकारावा
यात बदल करू शकतो
यात बदल करू शकतो
05:18
Making the system sensitive
to this fundamental distinction
to this fundamental distinction
81
306446
4053
या व्यवस्थेस संवेदनशील बनवून बदल करून
05:22
between necessary
and unnecessary suffering
and unnecessary suffering
82
310523
3452
आवश्यक व अनावश्यक यातना
यांचा मुलभूत विचारस्र्णीत
यांचा मुलभूत विचारस्र्णीत
05:25
gives us our first of three
design cues for the day.
design cues for the day.
83
313999
3690
यातून आपल्याला तीन महत्वाचे निकष मिळतात.
05:30
After all, our role as caregivers,
as people who care,
as people who care,
84
318299
4529
आपली भूमिका रुग्णाची काळजी घेणाऱ्याची आहे.
आपले काम आहे.
आपले काम आहे.
05:34
is to relieve suffering --
not add to the pile.
not add to the pile.
85
322852
4662
त्यांच्या यातना कमी करणे
त्यात भर न घालता.
त्यात भर न घालता.
त्यांच्या वेदना कमी करून त्या सुसह्य करणे,
05:42
True to the tenets of palliative care,
86
330292
1871
05:44
I function as something
of a reflective advocate,
of a reflective advocate,
87
332187
3673
जितका मी या कामाचा एक
चिंतनशील प्रवक्ता आहे.
चिंतनशील प्रवक्ता आहे.
05:47
as much as prescribing physician.
88
335884
2119
तितकाच मी डॉक्टरही आहे.
05:51
Quick aside: palliative care -- a very
important field but poorly understood --
important field but poorly understood --
89
339177
6021
यातनामय जीवन सुसह्य करणे ही बाब
अनेकांना समजली नाही.
अनेकांना समजली नाही.
05:57
while it includes, it is not
limited to end of life care.
limited to end of life care.
90
345222
2954
ही काही जीवनाच्या
अंतापर्यंत मर्यादित नाही.
अंतापर्यंत मर्यादित नाही.
06:00
It is not limited to hospice.
91
348200
1841
वैद्यकीय उपचारापुरती मर्यादित नाही.
06:02
It's simply about comfort
and living well at any stage.
and living well at any stage.
92
350811
3457
हे आहे आरामदायी जगणे
जीवनाच्या कोणत्याही अवस्थेत
जीवनाच्या कोणत्याही अवस्थेत
06:06
So please know that you don't
have to be dying anytime soon
have to be dying anytime soon
93
354999
3039
असे समजू नका कोणत्याही क्षणी
मृत्यू येईल.
मृत्यू येईल.
06:10
to benefit from palliative care.
94
358062
1687
या प्रणालीचा फायदा पाहण्यासाठी
06:13
Now, let me introduce you to Frank.
95
361450
2280
मी तुमची ओळख फ्रांकशी करून देतो
ज्यायोगे.
ज्यायोगे.
06:17
Sort of makes this point.
96
365768
1215
तुम्हास मुद्दा कळेल.
06:19
I've been seeing Frank now for years.
97
367007
2030
मी फ्रान्कला अनेक दिवसापासून ओळखतो.
06:21
He's living with advancing prostate cancer
on top of long-standing HIV.
on top of long-standing HIV.
98
369061
4194
त्यास प्रोस्टेट ग्रंथीचा कर्करोग झाला आहे
शिवाय तो एच आय व्ही आहे दीर्घकाळापासून
शिवाय तो एच आय व्ही आहे दीर्घकाळापासून
आम्ही अस्थी वेदना व थकवा याबाबत
त्याच्यावर उपचार केलेत.
त्याच्यावर उपचार केलेत.
06:26
We work on his bone pain and his fatigue,
99
374197
1986
06:28
but most of the time we spend thinking
out loud together about his life --
out loud together about his life --
100
376207
4714
आम्ही बऱ्याचदा त्यांच्या आयुष्याचा
विचार करीत असू.
विचार करीत असू.
06:32
really, about our lives.
101
380945
1365
आणि आमच्या आयुष्याचा
06:35
In this way, Frank grieves.
102
383071
1660
फ्राकचे जीवन वेदनामय होते.
06:37
In this way, he keeps up with
his losses as they roll in,
his losses as they roll in,
103
385207
3779
तो त्यांना आशय प्रकारे सामोरे जाई
06:41
so that he's ready to take in
the next moment.
the next moment.
104
389010
3149
आणि दुसऱ्या क्षणी तयार असे
06:45
Loss is one thing,
but regret, quite another.
but regret, quite another.
105
393524
4171
झालेले नुकसान एक बाब होती
आणि पश्चाताप दुसरी बाब
आणि पश्चाताप दुसरी बाब
06:51
Frank has always been an adventurer --
106
399243
1957
फ्रांक हा नेहमीच साहसी कृत्ये करायचा.
06:53
he looks like something
out of a Norman Rockwell painting --
out of a Norman Rockwell painting --
107
401224
2841
नॉर्मन रोक्वेल्च्या चरित्राप्रमाणे
06:56
and no fan of regret.
108
404089
1564
आणि त्याला पश्चाताप येत नसे.
06:58
So it wasn't surprising
when he came into clinic one day,
when he came into clinic one day,
109
406566
2681
तो दवाखान्यात आल त्यावेळी मला
काही आश्वर्य वाटले नाही.
काही आश्वर्य वाटले नाही.
07:01
saying he wanted to raft
down the Colorado River.
down the Colorado River.
110
409271
2736
त्याला कोलाराडो नदीत उडी मारायची होती.
07:05
Was this a good idea?
111
413142
1675
चांगली वाटते ही कल्पना?
07:07
With all the risks to his safety
and his health, some would say no.
and his health, some would say no.
112
415268
4204
त्याचे आरोग्य सुरक्षिततेचे सर्व उपाय
पाहून एखादा नाही म्हणेल.
पाहून एखादा नाही म्हणेल.
07:11
Many did, but he went for it,
while he still could.
while he still could.
113
419496
3566
काहींनी पूर्वी ते केले तरीही त्याला ते
करावयाचे होते काहीनी केले नसते.
करावयाचे होते काहीनी केले नसते.
07:15
It was a glorious, marvelous trip:
114
423999
3611
तो प्रवास खूप स्मरणीय व आनंददायी होता.
07:20
freezing water, blistering dry heat,
scorpions, snakes,
scorpions, snakes,
115
428928
5322
गोथाविणारे पाणी ,चटके देणारी
उष्णता ,साप, विंचू
उष्णता ,साप, विंचू
07:26
wildlife howling off the flaming walls
of the Grand Canyon --
of the Grand Canyon --
116
434274
5431
प्राण्याचा आर्त स्वर कोलोराडो नदीच्या
पाण्याची भिंत--
पाण्याची भिंत--
07:31
all the glorious side of the world
beyond our control.
beyond our control.
117
439729
3544
सर्वच अप्रतिम होते आमच्या आवक्याबाहेरचे
07:36
Frank's decision, while maybe dramatic,
118
444492
1890
फ्रान्क्चा निर्णय नाट्यपूर्ण होता.
07:38
is exactly the kind
so many of us would make,
so many of us would make,
119
446406
2287
आपण अनेकदा करतो अश्या निर्णयाप्रमाणे
07:40
if we only had the support to figure out
what is best for ourselves over time.
what is best for ourselves over time.
120
448717
6197
आम्ही आमच्यासाठी काय योग्य
याचा अंदाज घेत होतो.
याचा अंदाज घेत होतो.
07:49
So much of what we're talking about today
is a shift in perspective.
is a shift in perspective.
121
457291
3369
आज आज ज्याबद्दल एवढे बोलतो ते
म्हणजे दृष्टिकोनातील बदल आहे.
म्हणजे दृष्टिकोनातील बदल आहे.
07:54
After my accident,
when I went back to college,
when I went back to college,
122
462723
2252
माझ्या अपघातानंतर मी पुन्हा
महाविद्यालयात गेलो.
महाविद्यालयात गेलो.
07:56
I changed my major to art history.
123
464999
2366
मी कलेचा इतिहास या विषयाचा
अभ्यास निवडला.
अभ्यास निवडला.
08:00
Studying visual art, I figured
I'd learn something about how to see --
I'd learn something about how to see --
124
468095
4300
दृश कला संबंधी मी बरेच शिकलो.
08:05
a really potent lesson
for a kid who couldn't change
for a kid who couldn't change
125
473705
3374
मी पाठ तयार केले लहान मुले जी बदलू शकत
नाही अश्यांसाठी
नाही अश्यांसाठी
08:09
so much of what he was seeing.
126
477103
2041
त्यांना जेवढे दिसते.
08:12
Perspective, that kind of alchemy
we humans get to play with,
we humans get to play with,
127
480602
3738
ते इतरांच्या सापेक्ष असते
दोन जणातील हा अनुभव असतो.
दोन जणातील हा अनुभव असतो.
08:16
turning anguish into a flower.
128
484364
2510
यात ताणाची जागा आनंद घेतो.
08:21
Flash forward: now I work
at an amazing place in San Francisco
at an amazing place in San Francisco
129
489999
3792
जरा पुढे जातो
मी सन फ्रान्सिस्कोयेथे काम केले.
मी सन फ्रान्सिस्कोयेथे काम केले.
08:25
called the Zen Hospice Project,
130
493815
2239
ज्यास झेन आरोग्य प्रकल्प नाव होते.
08:28
where we have a little ritual
that helps with this shift in perspective.
that helps with this shift in perspective.
131
496078
3620
तेथे आम्ही सराव केला ज्याने आमच्या
दृष्टीकोनात बदल होण्यास मदत झाली.
दृष्टीकोनात बदल होण्यास मदत झाली.
08:32
When one of our residents dies,
132
500405
3061
आमच्यातील एक जेव्हा मरण पावला.
08:35
the mortuary men come, and as we're
wheeling the body out through the garden,
wheeling the body out through the garden,
133
503490
4470
अंत्यसंस्कार करणारे जेव्हा वाहनातून
मृत शरीर नेत होते.
मृत शरीर नेत होते.
08:39
heading for the gate, we pause.
134
507984
2030
प्रवेश द्वाराजवळ आल्यावर थांबलो
08:42
Anyone who wants --
135
510038
2185
ज्या कोणास श्रद्धांजली द्यायची होती
08:44
fellow residents, family,
nurses, volunteers,
nurses, volunteers,
136
512247
2724
सह रहिवासी ,कुटुंबातील व्यक्ती ,
परिचारिका, स्वयंसेवक
परिचारिका, स्वयंसेवक
08:46
the hearse drivers too, now --
137
514995
2444
शववाहीनीचा चालक--
08:49
shares a story or a song or silence,
138
517463
4427
त्यांनी त्याच्या आठवणी सांगितल्या
शांततेत श्रद्धांजली दिली
शांततेत श्रद्धांजली दिली
08:53
as we sprinkle the body
with flower petals.
with flower petals.
139
521914
2788
आम्ही त्याच्या शरीरावर फुले टाकली
08:57
It takes a few minutes;
140
525282
2304
त्यासाठी काही काळ गेला
08:59
it's a sweet, simple parting image
to usher in grief with warmth,
to usher in grief with warmth,
141
527610
5365
हे एक निरोपाचे गोड स्मरणीय
स्वरूप होते दुखाः स दिलेले
स्वरूप होते दुखाः स दिलेले
09:04
rather than repugnance.
142
532999
1711
आलाप करण्यापेक्षा
09:08
Contrast that with the typical experience
in the hospital setting,
in the hospital setting,
143
536060
5046
हे दवाखान्यातील नेहमीच्या अनुभवाहून
भिन्न होते.
भिन्न होते.
09:13
much like this -- floodlit room
lined with tubes and beeping machines
lined with tubes and beeping machines
144
541130
4864
प्रकाशित खोल्या ,अनेक नलिकांचे जाळे
बीप बीप करणारी यंत्रे
बीप बीप करणारी यंत्रे
09:18
and blinking lights that don't stop
even when the patient's life has.
even when the patient's life has.
145
546018
4168
आणि उघड मिट करणारे दिवे जे
रुग्णाच्या मृत्यू नंतरही विझत नाहीत
रुग्णाच्या मृत्यू नंतरही विझत नाहीत
09:23
Cleaning crew swoops in,
the body's whisked away,
the body's whisked away,
146
551419
3026
सफाई कर्मचारी प्रेतावर जणू हल्ला करून
ते हलवितात.
ते हलवितात.
09:26
and it all feels as though that person
had never really existed.
had never really existed.
147
554469
5028
जणू काही त्याचे पूर्वी कधीही कोणतेच
अतित्व नाही.
अतित्व नाही.
09:33
Well-intended, of course,
in the name of sterility,
in the name of sterility,
148
561070
2623
जन्तुसंसार्गाच्या नावाखाली हे ठीक आहे.
09:35
but hospitals tend to assault our senses,
149
563717
3496
पण दवाखाने आपल्या भावनांचा चुराडा करतात
09:39
and the most we might hope for
within those walls is numbness --
within those walls is numbness --
150
567237
5504
भावनिक बधीरतेच्या त्या चार भिंतीत
एक आशेचा किरण दिसतो.
एक आशेचा किरण दिसतो.
09:44
anesthetic, literally
the opposite of aesthetic.
the opposite of aesthetic.
151
572765
4242
असवेदनशील म्हणजे
सौदर्याच्या अगदी विरुद्ध
सौदर्याच्या अगदी विरुद्ध
09:50
I revere hospitals for what they can do;
I am alive because of them.
I am alive because of them.
152
578499
4305
दवाखान्यांब्द्द्ल मला प्रेम आहे
मी आज त्यामुळेच जिवंत आहे.
मी आज त्यामुळेच जिवंत आहे.
09:56
But we ask too much of our hospitals.
153
584096
2117
पण आपण दवाखान्यांची
फार चर्चा करतो.
फार चर्चा करतो.
09:59
They are places for acute trauma
and treatable illness.
and treatable illness.
154
587436
3593
दवाखाने हे आजाराच्या व आकस्मिक
अपघाताच्या उपचारासाठी असतात.
अपघाताच्या उपचारासाठी असतात.
10:03
They are no place to live and die;
that's not what they were designed for.
that's not what they were designed for.
155
591053
4025
आणि त्यांची रचना तेथे वास्तव्य
करण्यासाठी वा मुत्युसाठी खचितच नसते.
करण्यासाठी वा मुत्युसाठी खचितच नसते.
10:10
Now mind you -- I am not
giving up on the notion
giving up on the notion
156
598078
2300
लक्षात घ्या मी काही येथे
जाचक कल्पना मांडत नाही.
जाचक कल्पना मांडत नाही.
10:12
that our institutions
can become more humane.
can become more humane.
157
600402
3210
या संस्थाना मानवी चेहरा असावयास हवा
10:16
Beauty can be found anywhere.
158
604057
2381
सर्वत्र सुंदरता दिसावयास हवी.
मी काही दिवस जालालेल्यांच्या`जळालेले
रुग्णांवर उपचार करीत असे.
रुग्णांवर उपचार करीत असे.
10:21
I spent a few months in a burn unit
159
609092
2272
10:23
at St. Barnabas Hospital
in Livingston, New Jersey,
in Livingston, New Jersey,
160
611388
2748
लिविंग स्टोन दवाखान्यात
सेंट बर्नाबास हॉस्पिटलात
सेंट बर्नाबास हॉस्पिटलात
10:26
where I got really
great care at every turn,
great care at every turn,
161
614160
4157
मला माझी खूप काळजी घेणारे भेटले
10:30
including good
palliative care for my pain.
palliative care for my pain.
162
618341
2197
माझ्या वेदना हलक्या करणारे
10:33
And one night, it began to snow outside.
163
621415
2845
एके रात्री पाऊस पडत होता
10:37
I remember my nurses
complaining about driving through it.
complaining about driving through it.
164
625426
3915
माझी एक परिचारिका या पावसात
गाडी चालविण्यास उत्सुक नव्हती
गाडी चालविण्यास उत्सुक नव्हती
10:42
And there was no window in my room,
165
630103
2184
माझ्या खोलीला खिडकीही नव्हती
10:44
but it was great to just imagine it
coming down all sticky.
coming down all sticky.
166
632311
3306
पण ही एक उत्तम कल्पना होती
आपण भिजलो आहोत बर्फात
आपण भिजलो आहोत बर्फात
10:49
Next day, one of my nurses
smuggled in a snowball for me.
smuggled in a snowball for me.
167
637299
3934
दुसऱ्या दिवशी माझ्या नर्सने
बर्फाचा गोळा आणला
बर्फाचा गोळा आणला
10:53
She brought it in to the unit.
168
641257
1633
आमच्या त्या विभागात सर्वांसाठी बर्फ आणला
10:56
I cannot tell you the rapture I felt
holding that in my hand,
holding that in my hand,
169
644731
5408
माझ्या हातात ठेवल्यावर मला खूपच आनंद झाला.
त्या बर्फाच्या थंडाव्याने माझ्या
जळालेल्याच्या वेदना नाहीश्या झाल्या
जळालेल्याच्या वेदना नाहीश्या झाल्या
11:02
and the coldness dripping
onto my burning skin;
onto my burning skin;
170
650163
3049
11:05
the miracle of it all,
171
653236
2310
हा एकूणच चमत्कारच होता
11:07
the fascination as I watched it melt
and turn into water.
and turn into water.
172
655570
3759
बर्फ वितळून त्याचे झालेले पाणी पहिले
11:15
In that moment,
173
663293
2131
त्याक्षणी,
11:17
just being any part of this planet
in this universe mattered more to me
in this universe mattered more to me
174
665448
4488
मला जाणीव झाली मी कायमच या निसर्गाचा
भाग राहीन
भाग राहीन
11:21
than whether I lived or died.
175
669960
2099
मी जगलो अथवा मेलो तरी
11:24
That little snowball packed
all the inspiration I needed
all the inspiration I needed
176
672083
3123
त्या लहानश्या बर्फाच्या गोळ्याने
मला खूपच प्रेरणा मिळाली.
मला खूपच प्रेरणा मिळाली.
11:27
to both try to live
and be OK if I did not.
and be OK if I did not.
177
675230
3205
जगण्यासाठी आणि जगण्याच्या प्रयत्नासाठी
11:31
In a hospital, that's a stolen moment.
178
679176
2884
दवाखान्यातील तो रामान्च्कारी क्षण होता.
11:36
In my work over the years,
I've known many people
I've known many people
179
684356
3389
अनेक वर्षे काम केल्याने
मी अनेकांना ओळखतो
मी अनेकांना ओळखतो
11:39
who were ready to go, ready to die.
180
687769
1827
जे मरणास सामोरे जाण्यास तयार होते.
11:43
Not because they had found
some final peace or transcendence,
some final peace or transcendence,
181
691192
4783
यास्तव नव्हे की त्यांना मुक्ती मिळेल.
11:47
but because they were so repulsed
by what their lives had become --
by what their lives had become --
182
695999
4309
पण यासाठी की त्यांना
11:54
in a word, cut off, or ugly.
183
702553
4549
जगणे दुष्कर झाले होते.
12:03
There are already record numbers of us
living with chronic and terminal illness,
living with chronic and terminal illness,
184
711394
6086
त्यातील अनेक जीर्ण व्याधीग्रस्त होते.
12:09
and into ever older age.
185
717504
1452
आणि कितीतरी वृद्ध होते.
12:11
And we are nowhere near ready
or prepared for this silver tsunami.
or prepared for this silver tsunami.
186
719947
4800
या आपत्तींना सामोरे जाण्यास
आम्ही तयार नव्हतो.
आम्ही तयार नव्हतो.
12:19
We need an infrastructure
dynamic enough to handle
dynamic enough to handle
187
727335
3261
हे सर्व हाताळण्यास एक यंत्रणा
आवश्यक होती.
आवश्यक होती.
12:22
these seismic shifts in our population.
188
730620
4064
भूकंपाने यात वाढ झाली.
12:27
Now is the time to create
something new, something vital.
something new, something vital.
189
735637
3020
आता कायम स्वरुपाची योजना आखली पाहिजे
12:30
I know we can because we have to.
190
738681
2360
हे आम्ही करू शकू.
12:33
The alternative is just unacceptable.
191
741065
2022
याचा पर्याय अस्वीकृत आहे.
12:35
And the key ingredients are known:
192
743651
1882
याचे कारण सर्वाना माहित आहे.
12:37
policy, education and training,
193
745557
3674
ते आहे शिक्षण ,धोरण प्रशिक्षण,
12:41
systems, bricks and mortar.
194
749255
2062
विटा दगड माती सिमेंट
12:44
We have tons of input
for designers of all stripes to work with.
for designers of all stripes to work with.
195
752642
3806
यासाठी आमच्याकडे लागणारे रचनाकार आहेत.
12:49
We know, for example, from research
196
757123
1881
आम्ही ज्ञात शोधामुळे जाणतो.
12:51
what's most important to people
who are closer to death:
who are closer to death:
197
759028
3486
मृत्युसमीप असलेल्या
लोकांसाठी काय महत्वाचे असते
लोकांसाठी काय महत्वाचे असते
12:54
comfort; feeling unburdened
and unburdening to those they love;
and unburdening to those they love;
198
762538
6965
ते असते आपण प्रिय जणांवर
ओझे नसून ही भावना आराम व प्रेम
ओझे नसून ही भावना आराम व प्रेम
13:01
existential peace; and a sense
of wonderment and spirituality.
of wonderment and spirituality.
199
769527
5242
शांततेची आध्यात्मिक विचाराची.
13:08
Over Zen Hospice's nearly 30 years,
200
776896
3758
गेली ३० वर्षे झेन इस्पितळात हे शिकलो
13:12
we've learned much more
from our residents in subtle detail.
from our residents in subtle detail.
201
780678
3643
यातील सर्व खाचाखोचा आम्ही जाणतो.
13:17
Little things aren't so little.
202
785662
2465
या काही लहान गोष्टी नाहीत
13:21
Take Janette.
203
789499
1174
जेनेत्चे उदाहरण पाहू.
13:22
She finds it harder to breathe
one day to the next due to ALS.
one day to the next due to ALS.
204
790697
3487
पाठीच्या कानाच्या विकाराने ती ग्रस्त होती
श्वास घेण्यास तिला अडचण येई
श्वास घेण्यास तिला अडचण येई
13:26
Well, guess what?
205
794208
1150
अंदाज करा?
13:28
She wants to start smoking again --
206
796121
3378
तिला पुन्हा धुम्रपान करावेसे वाटे--
13:31
and French cigarettes, if you please.
207
799523
2928
फ्रेंच सिगारेटचे.
13:36
Not out of some self-destructive bent,
208
804786
2223
स्वतःचे नुकसान करण्यासाठी नव्हे तर
13:39
but to feel her lungs filled
while she has them.
while she has them.
209
807033
3959
आपली फुफुसे आहेत तोपर्यंत ती
समाधान घेऊ इच्छित होती.
समाधान घेऊ इच्छित होती.
13:44
Priorities change.
210
812786
1197
येथे अग्रक्रम बदलला होता.
13:47
Or Kate -- she just wants to know
211
815556
2471
काटे तिला हे जाणावयाचे
13:50
her dog Austin is lying
at the foot of her bed,
at the foot of her bed,
212
818051
4035
तिचा कुत्रा आस्टिन
तिच्या पायाशी लोळत आहे.
तिच्या पायाशी लोळत आहे.
13:54
his cold muzzle against her dry skin,
213
822110
3717
त्याचा पट्टा तिच्या कोरड्या त्वचेस
स्पर्श करतो.
स्पर्श करतो.
13:57
instead of more chemotherapy
coursing through her veins --
coursing through her veins --
214
825851
2723
आणखी केमोथेरपीचा वापर करण्या ऐवजी
तिला हे महत्वाचे वाटे.
तिला हे महत्वाचे वाटे.
14:00
she's done that.
215
828598
1181
तिने ते केले होते.
14:02
Sensuous, aesthetic gratification,
where in a moment, in an instant,
where in a moment, in an instant,
216
830849
5016
संवेदना कृतज्ञता एका क्षणात उचंबळून येतात.
14:07
we are rewarded for just being.
217
835889
3352
आम्हाला यात यश मिळाले.
14:15
So much of it comes down to
loving our time by way of the senses,
loving our time by way of the senses,
218
843373
4282
जणू काही आपल्याज्ञानेन्द्रीयाद्वारे
काळावर प्रेम करणे
काळावर प्रेम करणे
14:19
by way of the body -- the very thing
doing the living and the dying.
doing the living and the dying.
219
847679
5292
या दोन्ही गोष्टीनी
शरीर मरण व जीवन जगात असते.
शरीर मरण व जीवन जगात असते.
14:26
Probably the most poignant room
220
854258
1559
सर्वाधिक उग्रवास येणाऱ्या खोलीत
14:27
in the Zen Hospice guest house
is our kitchen,
is our kitchen,
221
855841
2253
झेन इस्पितळातील गेस्टरूम
आमचे स्वयंपाकघर होते.
आमचे स्वयंपाकघर होते.
14:30
which is a little strange when you realize
222
858118
2037
तुम्हाला हे जरा विचित्र वाटेल.
14:32
that so many of our residents
can eat very little, if anything at all.
can eat very little, if anything at all.
223
860179
3813
आमचे अनेक रहिवाशी कमी खात.
14:36
But we realize we are providing
sustenance on several levels:
sustenance on several levels:
224
864016
5870
पण आम्ही जाणत होतो आम्ही वेगवेगळ्या
मार्गाने शरीर पश्नाचे काम करीत असू.
मार्गाने शरीर पश्नाचे काम करीत असू.
14:41
smell, a symbolic plane.
225
869910
3066
वास हा एक त्यातील
14:46
Seriously, with all the heavy-duty stuff
happening under our roof,
happening under our roof,
226
874356
4917
एकाच छताखाली भरपेट जेवण होई.
14:51
one of the most tried and true
interventions we know of,
interventions we know of,
227
879297
3734
आम्ही एक हस्त्क्षेत त्यात केला.
14:55
is to bake cookies.
228
883055
3493
अन्न शिजविण्याचा
आपली ज्ञानेंद्रिये शाबूत असे तोपर्यंत
15:10
As long as we have our senses --
229
898144
1604
15:11
even just one --
230
899772
2012
मग एक का असेना--
15:13
we have at least
the possibility of accessing
the possibility of accessing
231
901808
3409
आपल्याजवळ क्षमता असते त्यांच्या उपयोगाची
15:17
what makes us feel human, connected.
232
905241
3168
त्याने आपण मानव आहोत जाणवते
15:22
Imagine the ripples of this notion
233
910999
2786
कल्पना करा जाणिवेची एक लहर
15:25
for the millions of people
living and dying with dementia.
living and dying with dementia.
234
913809
2785
लाखो मरणप्राय स्थितीत असणाऱ्याना
ती मोलाची असते.
ती मोलाची असते.
15:29
Primal sensorial delights that say
the things we don't have words for,
the things we don't have words for,
235
917554
4265
ज्ञानेंद्रिये आनंद देतात तो अवर्णनीय असतो
15:33
impulses that make us stay present --
236
921843
2874
त्याने मिळणारी चालना आपणास
वर्तमानकाळात ठेवते.
वर्तमानकाळात ठेवते.
15:36
no need for a past or a future.
237
924741
2805
भूत व भविष्य काळाची गरज वाटत नाही.
15:42
So, if teasing unnecessary suffering out
of the system was our first design cue,
of the system was our first design cue,
238
930280
6194
अनावश्यक यातना दूर करणारी यंत्रणा
उभी करणे हे आमचे काम
उभी करणे हे आमचे काम
15:50
then tending to dignity
by way of the senses,
by way of the senses,
239
938559
2704
ज्ञानेन्द्रीयाने जगण्यास प्रतिष्ठा
देण्याचा प्रयत्न
देण्याचा प्रयत्न
15:53
by way of the body --
the aesthetic realm --
the aesthetic realm --
240
941287
3792
शरीराद्वारे याची जाणीव करून देण्याचा
15:57
is design cue number two.
241
945103
1857
ही दोन क्रमांकाची यंत्रणा
15:59
Now this gets us quickly to the third
and final bit for today;
and final bit for today;
242
947944
3806
आता तिसऱ्या बाबीकडे वळू.
16:03
namely, we need to lift our sights,
to set our sights on well-being,
to set our sights on well-being,
243
951774
6864
आपण याकडे पाहण्याचा
आपला दृशिकोन उंचावला पाहिजे
आपला दृशिकोन उंचावला पाहिजे
16:10
so that life and health and healthcare
244
958662
3313
जेणेकरून आरोग्य, जीवन शुश्रुषा
16:13
can become about making life
more wonderful,
more wonderful,
245
961999
2385
आपले जीवन आनंदित करतील.
16:16
rather than just less horrible.
246
964408
2444
भीतीदायक होण्येवजी
16:20
Beneficence.
247
968196
1156
हे फायदेशीर असेल.
16:22
Here, this gets right at the distinction
248
970999
2135
हा मोठा फरक यात दिसेल
16:25
between a disease-centered and a patient-
or human-centered model of care,
or human-centered model of care,
249
973158
5134
रुग्ण केंद्रित आरोग्यकेंद्रे व
मानवी चेहरा असलेली आरोग्यकेंद्रे
मानवी चेहरा असलेली आरोग्यकेंद्रे
16:30
and here is where caring
becomes a creative, generative,
becomes a creative, generative,
250
978316
3461
आणि त्यामुळे सेवा ही नव जीवन देणारी
नवनिर्मिती ठरेल.
नवनिर्मिती ठरेल.
16:33
even playful act.
251
981801
1842
आणि ती खेळकर होईल.
16:36
"Play" may sound like a funny word here.
252
984657
2000
खेळकर शब्द जरा विचित्र वाटेल
16:39
But it is also one of our
highest forms of adaptation.
highest forms of adaptation.
253
987687
2904
पण खेळ हा
उच्च दर्जाचा सुधार आहे मानवी उत्क्रांतीत
उच्च दर्जाचा सुधार आहे मानवी उत्क्रांतीत
16:42
Consider every major compulsory effort
it takes to be human.
it takes to be human.
254
990615
4659
विचार करा मानवी जीवनास आवश्यक गोष्टींचे
16:47
The need for food has birthed cuisine.
255
995298
2503
अन्नाची गरज जन्मतः असते
त्यातून पाककला जन्मली.
त्यातून पाककला जन्मली.
16:49
The need for shelter
has given rise to architecture.
has given rise to architecture.
256
997825
2588
निवाऱ्याच्या गरजेतून
वास्तुशास्त्राचा उद्गम झाला .
वास्तुशास्त्राचा उद्गम झाला .
16:52
The need for cover, fashion.
257
1000437
2206
वस्त्राच्या गरजेतून पद्धत निर्माण झाली
16:54
And for being subjected to the clock,
258
1002667
2731
घड्याळाची निर्मिती झाली.
16:57
well, we invented music.
259
1005422
3527
संगीत निर्माण झाले.
17:03
So, since dying
is a necessary part of life,
is a necessary part of life,
260
1011766
3209
तसेच मृत्यू हीही एक आवश्यक बाब आहे.
17:06
what might we create with this fact?
261
1014999
2631
सर्वांच्या मनावर रुजविले पाहिजे.
17:12
By "play" I am in no way suggesting
we take a light approach to dying
we take a light approach to dying
262
1020054
3376
खेळ हा शब्द वापरून मी याचे
गांभीर्य कमी करीत नाही.
गांभीर्य कमी करीत नाही.
17:15
or that we mandate
any particular way of dying.
any particular way of dying.
263
1023454
2639
किवा मरणाचा एखादा मार्ग दाखवीत नाही.
17:18
There are mountains of sorrow
that cannot move,
that cannot move,
264
1026117
2858
यातनांचे डोंगर आहेत
त्याबद्दल आपणास काही करता य्रणार नाही.
त्याबद्दल आपणास काही करता य्रणार नाही.
17:20
and one way or another,
we will all kneel there.
we will all kneel there.
265
1028999
3067
आणि आपल्या सर्वाना
एके दिवशी त्यास शरण जावे लागेल.
एके दिवशी त्यास शरण जावे लागेल.
17:24
Rather, I am asking that we make space --
266
1032999
3501
आपण जागा केली पाहिजे.
17:28
physical, psychic room, to allow life
to play itself all the way out --
to play itself all the way out --
267
1036524
5743
शारीरिक मानसिक ज्यायोगे जीवन फुलेल.
17:34
so that rather than just
getting out of the way,
getting out of the way,
268
1042291
3357
थोडेसे जरा बाजूस जाऊन.
17:37
aging and dying can become
a process of crescendo through to the end.
a process of crescendo through to the end.
269
1045672
4817
वार्धक्य व मृत्यू संगीताच्या स्वराप्रमाणे
हळुवार वाढणारा आहे.
हळुवार वाढणारा आहे.
17:44
We can't solve for death.
270
1052931
3841
मृत्यूला अटकाव क रू शकत नाही
17:50
I know some of you are working on this.
271
1058283
2307
मला कळते तुमच्यातील
काहीजण यावर कार्यरत आहेत.
काहीजण यावर कार्यरत आहेत.
17:52
(Laughter)
272
1060614
3675
(हशा )
17:57
Meanwhile, we can --
273
1065003
1812
दरम्यान आपण काही--
17:58
(Laughter)
274
1066839
2016
(हशा )
18:00
We can design towards it.
275
1068879
2306
यावर रचना करू.
18:04
Parts of me died early on,
276
1072042
1375
आपल्या मृत्युपूर्वी
18:05
and that's something we can all say
one way or another.
one way or another.
277
1073441
2764
एवढेच आपण परस्परस सानू शकतो
18:08
I got to redesign my life
around this fact,
around this fact,
278
1076583
2641
हे वास्तव जाणून आयुष्याची
नव्याने जडण घडण करावी लागेल.
नव्याने जडण घडण करावी लागेल.
18:11
and I tell you it has been a liberation
279
1079248
3340
मी सांगतो हा मुक्तीचा मार्ग आहे
18:14
to realize you can always find
a shock of beauty or meaning
a shock of beauty or meaning
280
1082612
3155
मृत्यूचा धक्कादायक पण सुंदर अर्थ जाणण्यास
18:17
in what life you have left,
281
1085791
2267
तुमचे आयुष्य किती बाकी आहे जाणण्यास
18:20
like that snowball lasting
for a perfect moment,
for a perfect moment,
282
1088082
2764
जसा बर्फाचा गोळा वितालातच राहतो.
18:22
all the while melting away.
283
1090870
2298
ती वेळ येईस्तोर.
18:26
If we love such moments ferociously,
284
1094700
6019
या येणाऱ्या क्षणांना आपण धैर्याने
सामोरे गेलो पाहिजे
सामोरे गेलो पाहिजे
18:32
then maybe we can learn to live well --
285
1100743
2272
तरच जगण्याचा अर्थ आपल्याला कळाला--
18:35
not in spite of death,
286
1103039
2087
तो मृत्यूमुळे नवे तर
18:37
but because of it.
287
1105150
1586
जीवनाच्या अर्थामुळे
18:42
Let death be what takes us,
288
1110520
2176
मृत्यू आपल्या जवळील काहीही घेऊन जावो
18:44
not lack of imagination.
289
1112720
2862
पण कल्पकता नाही.
18:48
Thank you.
290
1116868
1152
आभारी आहे.
18:50
(Applause)
291
1118044
7920
(टाळ्या)
ABOUT THE SPEAKER
BJ Miller - Palliative care physicianUsing empathy and a clear-eyed view of mortality, BJ Miller shines a light on healthcare’s most ignored facet: preparing for death.
Why you should listen
Palliative care specialist BJ Miller helps patients face their own deaths realistically, comfortably, and on their own terms. Miller is cultivating a model for palliative care organizations around the world, and emphasizing healthcare’s quixotic relationship to the inevitability of death. He is a hospice and palliative medicine physician and sees patients and families at the UCSF Helen Diller Family Comprehensive Cancer Center.
Miller’s passion for palliative care stems from personal experience -- a shock sustained while a Princeton undergraduate cost him three limbs and nearly killed him. But his experiences form the foundation of a hard-won empathy for patients who are running out of time.
BJ Miller | Speaker | TED.com