TED2018
Kate Raworth: A healthy economy should be designed to thrive, not grow
Kate Raworth: Ontwerp een gezonde economie om te bloeien, niet om te groeien
Filmed:
Readability: 5.6
2,912,290 views
Hoe ziet een duurzame, universeel weldadige economie eruit? "Zoals een donut", zegt Oxford-econoom Kate Raworth. In een pakkende talk legt ze uit hoe we landen uit het gat -- waar mensen de essentiële dingen van het leven ontberen -- kunnen halen en regeneratieve, verdelende economieën creëren die werken binnen de ecologische grenzen van de planeet.
Kate Raworth - Renegade economist
Kate Raworth is passionate about making economics fit for the 21st century. Full bio
Kate Raworth is passionate about making economics fit for the 21st century. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Have you ever watched
a baby learning to crawl?
a baby learning to crawl?
0
760
2400
Zag je ooit een baby leren kruipen?
00:16
Because as any
parent knows, it's gripping.
parent knows, it's gripping.
1
4520
2656
Iedere ouder weet dat het aangrijpend is.
00:19
First, they wriggle about on the floor,
2
7200
1896
Eerst kronkelen ze wat over de vloer,
00:21
usually backwards,
3
9120
1216
meestal achteruit,
00:22
but then they drag themselves forwards,
4
10360
2016
maar dan slepen ze zich naar voren,
00:24
and then they pull themselves up to stand,
5
12400
2896
trekken zich op om te staan
en wij applaudisseren.
00:27
and we all clap.
6
15320
1856
00:29
And that simple motion
of forwards and upwards,
of forwards and upwards,
7
17200
3976
En die eenvoudige beweging
vooruit en omhoog
vooruit en omhoog
is de meest elementaire richting
van vooruitgang die wij mensen herkennen.
van vooruitgang die wij mensen herkennen.
00:33
it's the most basic direction
of progress we humans recognize.
of progress we humans recognize.
8
21200
3400
00:38
We tell it in our story
of evolution as well,
of evolution as well,
9
26400
2416
We vertellen dat ook
in ons verhaal van de evolutie,
in ons verhaal van de evolutie,
00:40
from our lolloping ancestors
to Homo erectus, finally upright,
to Homo erectus, finally upright,
10
28840
4016
van onze hobbelende voorouders
tot de Homo erectus, eindelijk rechtop,
tot de Homo erectus, eindelijk rechtop,
en de Homo sapiens,
00:44
to Homo sapiens, depicted, always a man,
11
32880
3456
altijd afgebeeld
als een man in gestrekte pas.
als een man in gestrekte pas.
00:48
always mid-stride.
12
36360
1400
00:51
So no wonder we so readily believe
13
39480
2656
Geen wonder dat we zo gemakkelijk geloven
00:54
that economic progress
will take this very same shape,
will take this very same shape,
14
42160
3736
dat economische vooruitgang
dezelfde vorm zal volgen,
dezelfde vorm zal volgen,
00:57
this ever-rising line of growth.
15
45920
2640
die steeds stijgende groeilijn.
01:02
It's time to think again,
16
50400
2296
Het is tijd om eens na te denken
01:04
to reimagine the shape of progress,
17
52720
2560
over de vorm van vooruitgang,
01:08
because today, we have economies
18
56360
3376
want vandaag hebben we economieën
die groeien moeten,
ongeacht of ze ons ten goede komen.
ongeacht of ze ons ten goede komen.
01:11
that need to grow,
whether or not they make us thrive,
whether or not they make us thrive,
19
59760
3560
01:16
and what we need,
especially in the richest countries,
especially in the richest countries,
20
64560
3936
Maar wat we nodig hebben,
vooral dan in de rijkste landen,
vooral dan in de rijkste landen,
01:20
are economies that make us thrive
21
68520
2416
zijn economieën die ons laten gedijen
01:22
whether or not they grow.
22
70960
1936
ongeacht of ze groeien.
01:24
Yes, it's a little flippant word
23
72920
2096
Ja, het is een woordspelletje
01:27
hiding a profound shift in mindset,
24
75040
3296
waarachter een ingrijpende
mentaliteitsverandering schuilgaat,
mentaliteitsverandering schuilgaat,
01:30
but I believe this is the shift
we need to make
we need to make
25
78360
2656
maar ik denk dat dit de verschuiving is
die ervoor moet zorgen
die ervoor moet zorgen
01:33
if we, humanity, are going to thrive
here together this century.
here together this century.
26
81040
4680
dat wij mensen hier in deze eeuw
samen gaan gedijen.
samen gaan gedijen.
01:38
So where did this obsession
with growth come from?
with growth come from?
27
86600
3016
Vanwaar komt die obsessie met groei?
01:41
Well, GDP, gross domestic product,
28
89640
2096
Nu is het bbp,
het bruto binnenlands product,
het bruto binnenlands product,
01:43
it's just the total cost
of goods and services
of goods and services
29
91760
2576
gewoon de totale kost
van goederen en diensten
van goederen en diensten
01:46
sold in an economy in a year.
30
94360
2136
verkocht in een economie in één jaar tijd.
01:48
It was invented in the 1930s,
31
96520
1536
Het werd uitgevonden
in de jaren 1930,
in de jaren 1930,
01:50
but it very soon became
the overriding goal of policymaking,
the overriding goal of policymaking,
32
98080
3976
maar werd al snel het belangrijkste
doel van de beleidsvorming.
doel van de beleidsvorming.
01:54
so much so that even today,
in the richest of countries,
in the richest of countries,
33
102080
3736
Zozeer zelfs dat vandaag de dag,
in de rijkste landen
in de rijkste landen
01:57
governments think that the solution
to their economic problems
to their economic problems
34
105840
2936
regeringen denken dat de oplossing voor
economische problemen in méér groei ligt.
economische problemen in méér groei ligt.
02:00
lies in more growth.
35
108800
1560
02:03
Just how that happened
36
111720
1856
Hoe dat kwam,
02:05
is best told through
the 1960 classic by W.W. Rostow.
the 1960 classic by W.W. Rostow.
37
113600
5096
wordt het best verteld in de klassieker
van W.W. Rostow uit 1960.
van W.W. Rostow uit 1960.
Ik hou er zoveel van,
dat ik een eerste editie bezit.
dat ik een eerste editie bezit.
02:10
I love it so much,
I have a first-edition copy.
I have a first-edition copy.
38
118720
2400
02:16
"The Stages of Economic Growth:
A Non-Communist Manifesto."
A Non-Communist Manifesto."
39
124600
4816
‘De Fasen van Economische Groei:
Een Niet-Communistisch Manifest’
Een Niet-Communistisch Manifest’
02:21
(Laughter)
40
129440
1736
(Gelach)
02:23
You can just smell the politics, huh?
41
131200
2736
Je ruikt gewoon de politiek, hè?
02:25
And Rostow tells us that all economies
42
133960
2016
En Rostow vertelt ons
dat alle economieën
dat alle economieën
02:28
need to pass through
five stages of growth:
five stages of growth:
43
136000
2416
door vijf stadia van groei moeten:
02:30
first, traditional society,
where a nation's output is limited
where a nation's output is limited
44
138440
3576
eerst de traditionele samenleving,
waar de productie van een land beperkt is
waar de productie van een land beperkt is
02:34
by its technology,
its institutions and mindset;
its institutions and mindset;
45
142040
3016
door zijn technologie,
instellingen en mentaliteit.
instellingen en mentaliteit.
02:37
but then the preconditions for takeoff,
46
145080
2656
Maar dan komen de voorwaarden
voor het opstijgen
voor het opstijgen
met het begin van een bancaire sector,
02:39
where we get the beginnings
of a banking industry,
of a banking industry,
47
147760
2376
mechanisatie van het werk
02:42
the mechanization of work
48
150160
1256
02:43
and the belief that growth is necessary
for something beyond itself,
for something beyond itself,
49
151440
3696
en het geloof dat groei noodzakelijk is
voor iets buiten zichzelf,
voor iets buiten zichzelf,
02:47
like national dignity
or a better life for the children;
or a better life for the children;
50
155160
4016
zoals nationale waardigheid
of een beter leven voor de kinderen.
of een beter leven voor de kinderen.
02:51
then takeoff, where compound interest
is built into the economy's institutions
is built into the economy's institutions
51
159200
5816
Dan het opstijgen,
waar de samengestelde rente
waar de samengestelde rente
in de instellingen
van de economie is ingebouwd
van de economie is ingebouwd
02:57
and growth becomes the normal condition;
52
165040
2936
en groei de normale toestand wordt.
03:00
fourth is the drive to maturity
where you can have any industry you want,
where you can have any industry you want,
53
168000
3696
Vierde is de tocht naar volwassenheid
met elk soort industrie die je maar wil,
met elk soort industrie die je maar wil,
03:03
no matter your natural resource base;
54
171720
2016
ongeacht je natuurlijke hulpbronnen.
03:05
and the fifth and final stage,
the age of high-mass consumption
the age of high-mass consumption
55
173760
4416
En de vijfde en laatste fase,
het tijdperk van massale consumptie,
het tijdperk van massale consumptie,
waar mensen alle consumptiegoederen
die ze maar willen, kunnen kopen,
die ze maar willen, kunnen kopen,
03:10
where people can buy
all the consumer goods they want,
all the consumer goods they want,
56
178200
2576
03:12
like bicycles and sewing machines --
57
180800
2096
zoals fietsen en naaimachines.
03:14
this was 1960, remember.
58
182920
1760
Bedenk dat dit 1960 was.
03:17
Well, you can hear the implicit
airplane metaphor in this story,
airplane metaphor in this story,
59
185960
3640
Je merkt de impliciete
vliegtuigmetafoor in dit verhaal,
vliegtuigmetafoor in dit verhaal,
maar dit vliegtuig is als geen ander.
03:23
but this plane is like no other,
60
191560
2680
03:27
because it can never be allowed to land.
61
195200
2200
Want het mag nooit landen.
03:30
Rostow left us flying
into the sunset of mass consumerism,
into the sunset of mass consumerism,
62
198560
3840
Rostow liet ons naar de zonsondergang
van de massaconsumptie vliegen,
van de massaconsumptie vliegen,
03:35
and he knew it.
63
203440
1200
en dat wist hij.
03:37
As he wrote,
64
205280
1200
Want hij schreef:
03:39
"And then the question beyond,
65
207880
2440
"En dan de volgende vraag,
03:43
where history offers us only fragments.
66
211240
3280
waarover de geschiedenis
ons nauwelijks iets leert.
ons nauwelijks iets leert.
03:47
What to do when the increase
in real income itself loses its charm?"
in real income itself loses its charm?"
67
215440
5240
Wat doen we als de stijging van het reële
inkomen zelf zijn charme verliest?"
inkomen zelf zijn charme verliest?"
03:54
He asked that question,
but he never answered it, and here's why.
but he never answered it, and here's why.
68
222720
3336
Hij stelde de vraag,
maar beantwoordde ze nooit.
maar beantwoordde ze nooit.
Hier is waarom.
03:58
The year was 1960,
69
226080
1536
Het was het jaar 1960.
03:59
he was an advisor to the presidential
candidate John F. Kennedy,
candidate John F. Kennedy,
70
227640
3776
Hij was adviseur van
presidentskandidaat John F. Kennedy,
presidentskandidaat John F. Kennedy,
04:03
who was running for election
on the promise of five-percent growth,
on the promise of five-percent growth,
71
231440
3936
die voor zijn verkiezing
vijf procent groei beloofde.
vijf procent groei beloofde.
04:07
so Rostow's job was
to keep that plane flying,
to keep that plane flying,
72
235400
2496
Rostows taak was het om
dat vliegtuig in de lucht te houden,
dat vliegtuig in de lucht te houden,
04:09
not to ask if, how, or when
it could ever be allowed to land.
it could ever be allowed to land.
73
237920
4360
niet om te vragen hoe of wanneer
het ooit zou mogen landen.
het ooit zou mogen landen.
04:16
So here we are, flying into the sunset
of mass consumerism
of mass consumerism
74
244440
3576
Dus hier zijn wij, we vliegen naar
de zonsondergang van massaconsumptie,
de zonsondergang van massaconsumptie,
04:20
over half a century on,
75
248040
1440
nu al meer dan een halve eeuw,
met economieën die oneindige groei
verwachten, eisen en nodig hebben.
verwachten, eisen en nodig hebben.
04:22
with economies that have come
to expect, demand and depend upon
to expect, demand and depend upon
76
250440
5016
04:27
unending growth,
77
255480
1575
04:29
because we're financially,
politically and socially addicted to it.
politically and socially addicted to it.
78
257079
3801
Omdat we er financieel, politiek
en sociaal aan verslaafd zijn.
en sociaal aan verslaafd zijn.
We zijn financieel verslaafd aan groei,
omdat de financiële systemen van vandaag
omdat de financiële systemen van vandaag
04:34
We're financially addicted to growth,
because today's financial system
because today's financial system
79
262960
3296
04:38
is designed to pursue
the highest rate of monetary return,
the highest rate of monetary return,
80
266280
3296
ontworpen zijn om
zo snel mogelijk geld te verdienen
zo snel mogelijk geld te verdienen
en beursgenoteerde ondernemingen
onder constante druk zetten
onder constante druk zetten
04:41
putting publicly traded companies
under constant pressure
under constant pressure
81
269600
3496
om steeds meer te verkopen,
04:45
to deliver growing sales,
growing market share and growing profits,
growing market share and growing profits,
82
273120
3336
het marktaandeel te laten groeien
en winsten te doen stijgen.
en winsten te doen stijgen.
04:48
and because banks create money
as debt bearing interest,
as debt bearing interest,
83
276480
3496
Omdat banken geld creëren
als schuld met een rentevoet,
als schuld met een rentevoet,
04:52
which must be repaid with more.
84
280000
1480
die nog duurder
moet worden terugbetaald.
moet worden terugbetaald.
We zijn politiek verslaafd aan groei:
04:54
We're politically addicted to growth
85
282200
1736
politici willen
belastinginkomsten verhogen
belastinginkomsten verhogen
04:55
because politicians
want to raise tax revenue
want to raise tax revenue
86
283960
2136
zonder de belastingen te verhogen
04:58
without raising taxes
87
286120
1416
04:59
and a growing GDP
seems a sure way to do that.
seems a sure way to do that.
88
287560
3096
en een toenemend bbp lijkt
een zekere manier om dat te doen.
een zekere manier om dat te doen.
05:02
And no politician wants to lose
their place in the G-20 family photo.
their place in the G-20 family photo.
89
290680
3576
En elke politicus wil
op de G-20 familiefoto blijven staan.
op de G-20 familiefoto blijven staan.
05:06
(Laughter)
90
294280
1216
(Gelach)
05:07
But if their economy stops growing
while the rest keep going,
while the rest keep going,
91
295520
3696
Maar als hun economie stopt met groeien,
terwijl de rest doorgaat,
terwijl de rest doorgaat,
05:11
well, they'll be booted out
by the next emerging powerhouse.
by the next emerging powerhouse.
92
299240
3336
gaan ze eraf bij de volgende
opkomende grootmacht.
opkomende grootmacht.
05:14
And we are socially addicted to growth,
93
302600
2176
En wij zijn sociaal verslaafd aan groei,
05:16
because thanks to a century
of consumer propaganda,
of consumer propaganda,
94
304800
3816
want dankzij een eeuw
van consumentenpropaganda,
van consumentenpropaganda,
05:20
which fascinatingly
was created by Edward Bernays,
was created by Edward Bernays,
95
308640
3216
verbazingwekkend genoeg
gecreëerd door Edward Bernays,
gecreëerd door Edward Bernays,
05:23
the nephew of Sigmund Freud,
96
311880
2696
de neef van Sigmund Freud,
05:26
who realized that
his uncle's psychotherapy
his uncle's psychotherapy
97
314600
3016
die besefte dat
de psychotherapie van zijn oom
de psychotherapie van zijn oom
05:29
could be turned into
very lucrative retail therapy
very lucrative retail therapy
98
317640
3256
kon worden omgeturnd tot een
zeer lucratieve kleinhandel-therapie
zeer lucratieve kleinhandel-therapie
05:32
if we could be convinced
to believe that we transform ourselves
to believe that we transform ourselves
99
320920
4176
door ons ervan te overtuigen
dat we onszelf vernieuwen
dat we onszelf vernieuwen
05:37
every time we buy something more.
100
325120
2280
telkens we weer eens iets kopen.
05:41
None of these addictions
are insurmountable,
are insurmountable,
101
329080
3176
Geen van deze verslavingen
zijn onoverkomelijk,
zijn onoverkomelijk,
05:44
but they all deserve far more attention
than they currently get,
than they currently get,
102
332280
4176
maar ze verdienen veel meer aandacht
dan dat ze nu krijgen.
dan dat ze nu krijgen.
05:48
because look where this journey
has been taking us.
has been taking us.
103
336480
2416
Kijk eens waartoe deze tocht
ons heeft gebracht.
ons heeft gebracht.
05:50
Global GDP is 10 times bigger
than it was in 1950
than it was in 1950
104
338920
4336
Het mondiale bbp is 10 keer
groter dan in 1950.
groter dan in 1950.
05:55
and that increase has brought
prosperity to billions of people,
prosperity to billions of people,
105
343280
3200
Die groei heeft miljarden
mensen welvaart gebracht,
mensen welvaart gebracht,
05:59
but the global economy
has also become incredibly divisive,
has also become incredibly divisive,
106
347360
5176
maar de wereldeconomie heeft ook
ongelooflijke ongelijkheid veroorzaakt,
ongelooflijke ongelijkheid veroorzaakt,
06:04
with the vast share of returns to wealth
107
352560
2096
met een enorm aandeel van de rijkdom
06:06
now accruing to a fraction
of the global one percent.
of the global one percent.
108
354680
4176
in handen van een fractie
van de wereldwijde één procent.
van de wereldwijde één procent.
06:10
And the economy has become
incredibly degenerative,
incredibly degenerative,
109
358880
3656
En de economie is
ongelooflijk degeneratief geworden.
ongelooflijk degeneratief geworden.
06:14
rapidly destabilizing
this delicately balanced planet
this delicately balanced planet
110
362560
4776
Ze destabiliseert in hoog tempo
deze subtiel uitgebalanceerde planeet,
deze subtiel uitgebalanceerde planeet,
waarvan al onze levens afhangen.
06:19
on which all of our lives depend.
111
367360
1840
06:22
Our politicians know it, and so they offer
new destinations for growth.
new destinations for growth.
112
370400
3696
Onze politici weten dat.
Daarom bieden ze ons
nieuwe groeibestemmingen aan.
nieuwe groeibestemmingen aan.
06:26
You can have green growth,
inclusive growth,
inclusive growth,
113
374120
2096
Er is groene groei, inclusieve groei,
slimme, veerkrachtige, evenwichtige groei.
06:28
smart, resilient, balanced growth.
114
376240
1976
06:30
Choose any future you want
so long as you choose growth.
so long as you choose growth.
115
378240
3400
Kies eender welke toekomst,
zolang je maar voor groei kiest.
zolang je maar voor groei kiest.
06:35
I think it's time to choose
a higher ambition, a far bigger one,
a higher ambition, a far bigger one,
116
383280
4696
Ik denk dat het tijd is om te gaan voor
een hogere ambitie, een veel grotere,
een hogere ambitie, een veel grotere,
06:40
because humanity's
21st century challenge is clear:
21st century challenge is clear:
117
388000
4456
omdat in de 21e eeuw de uitdaging
van de mensheid duidelijk is:
van de mensheid duidelijk is:
06:44
to meet the needs of all people
118
392480
2776
voldoen aan de behoeften van alle mensen
06:47
within the means of this
extraordinary, unique, living planet
extraordinary, unique, living planet
119
395280
4496
binnen de mogelijkheden van deze
bijzondere, unieke, levende planeet
bijzondere, unieke, levende planeet
06:51
so that we and the rest
of nature can thrive.
of nature can thrive.
120
399800
3520
zodat wij en de rest
van de natuur kunnen gedijen.
van de natuur kunnen gedijen.
06:56
Progress on this goal isn't going
to be measured with the metric of money.
to be measured with the metric of money.
121
404160
3496
Vooruitgang naar dit doel ga je
niet kunnen meten met geld.
niet kunnen meten met geld.
06:59
We need a dashboard of indicators.
122
407680
2336
We moeten een dashboard
van indicatoren hebben.
van indicatoren hebben.
07:02
And when I sat down to try and draw
a picture of what that might look like,
a picture of what that might look like,
123
410040
4416
Toen ik naar een beeld zocht
van hoe dat eruit zou kunnen zien,
van hoe dat eruit zou kunnen zien,
07:06
strange though this is going to sound,
124
414480
2296
-- hoe vreemd dit ook moge klinken --
07:08
it came out looking like a doughnut.
125
416800
2320
kwam ik uit op iets
dat lijkt op een donut.
dat lijkt op een donut.
Ik weet het, het spijt me,
07:12
I know, I'm sorry,
126
420160
1216
07:13
but let me introduce you
to the one doughnut
to the one doughnut
127
421400
2296
maar laat ik jullie kennismaken
met de ene donut
met de ene donut
07:15
that might actually turn out
to be good for us.
to be good for us.
128
423720
2336
die eigenlijk goed voor ons
zal blijken te zijn.
zal blijken te zijn.
07:18
So imagine humanity's resource use
radiating out from the middle.
radiating out from the middle.
129
426080
3216
Het gebruik van hulpbronnen door de mens
straalt uit vanuit het midden.
straalt uit vanuit het midden.
07:21
That hole in the middle is a place
130
429320
1656
In het midden leven mensen
met essentiële tekorten.
met essentiële tekorten.
07:23
where people are falling short
on life's essentials.
on life's essentials.
131
431000
2456
07:25
They don't have the food, health care,
education, political voice, housing
education, political voice, housing
132
433480
4136
Hen ontbreekt het voedsel,
gezondheidszorg,
gezondheidszorg,
onderwijs, politieke stem, huisvesting
07:29
that every person needs
for a life of dignity and opportunity.
for a life of dignity and opportunity.
133
437640
3816
die ieder mens nodig heeft
voor een waardig en kansrijk leven.
voor een waardig en kansrijk leven.
07:33
We want to get everybody out of the hole,
over the social foundation
over the social foundation
134
441480
3216
We willen iedereen weg uit het gat,
uit de sociale basis
uit de sociale basis
07:36
and into that green doughnut itself.
135
444720
2000
naar die groene donut zelf.
07:39
But, and it's a big but,
136
447720
2480
Maar, en het is een grote maar,
07:43
we cannot let our collective resource use
overshoot that outer circle,
overshoot that outer circle,
137
451480
4576
ons collectieve gebruik van hulpbronnen
mag niet over die buitenste
cirkel heen schieten,
cirkel heen schieten,
07:48
the ecological ceiling,
138
456080
1416
het ecologische plafond,
07:49
because there we put so much pressure
on this extraordinary planet
on this extraordinary planet
139
457520
3816
omdat we daar zo veel druk zetten
op deze buitengewone planeet
op deze buitengewone planeet
07:53
that we begin to kick it out of kilter.
140
461360
2176
dat we hem uit balans
beginnen te schoppen.
beginnen te schoppen.
07:55
We cause climate breakdown,
we acidify the oceans,
we acidify the oceans,
141
463560
2976
We veroorzaken klimaatverstoring,
we verzuren de oceanen,
we verzuren de oceanen,
07:58
a hole in the ozone layer,
142
466560
2056
een gat in de ozonlaag,
08:00
pushing ourselves
beyond the planetary boundaries
beyond the planetary boundaries
143
468640
3176
duwen onszelf over de planetaire grenzen
08:03
of the life-supporting systems
that have for the last 11,000 years
that have for the last 11,000 years
144
471840
4656
van de levensondersteunende systemen
die gedurende de laatste 11.000 jaar
die gedurende de laatste 11.000 jaar
08:08
made earth such a benevolent
home to humanity.
home to humanity.
145
476520
3120
van de aarde zo'n weldadig thuis
voor de mensheid maakten.
voor de mensheid maakten.
De dubbele uitdaging om
aan ieders behoeften te voldoen
aan ieders behoeften te voldoen
08:13
So this double-sided challenge
to meet the needs of all
to meet the needs of all
146
481120
2616
binnen de grenzen van de planeet
08:15
within the means of the planet,
147
483760
1496
08:17
it invites a new shape of progress,
148
485280
2256
nodigt uit tot een nieuwe
vorm van vooruitgang.
vorm van vooruitgang.
08:19
no longer this ever-rising line of growth,
149
487560
2976
Niet langer deze almaar
stijgende lijn van de groei,
stijgende lijn van de groei,
08:22
but a sweet spot for humanity,
150
490560
2936
maar een 'sweet spot' voor de mensheid,
08:25
thriving in dynamic balance
between the foundation and the ceiling.
between the foundation and the ceiling.
151
493520
4536
bloeiend in een dynamisch evenwicht
tussen basis en plafond.
tussen basis en plafond.
08:30
And I was really struck
once I'd drawn this picture
once I'd drawn this picture
152
498080
2616
Het trof me echt toen ik dit beeld tekende
08:32
to realize that the symbol of well-being
in many ancient cultures
in many ancient cultures
153
500720
4296
en besefte dat het symbool
van welzijn in vele oude culturen
van welzijn in vele oude culturen
08:37
reflects this very same sense
of dynamic balance,
of dynamic balance,
154
505040
3576
ditzelfde gevoel
van dynamisch evenwicht weerspiegelt,
van dynamisch evenwicht weerspiegelt,
08:40
from the Maori Takarangi
155
508640
1896
van de Maori Takarangi
tot het taoïstische Yin Yang,
de boeddhistische eindeloze knoop,
de boeddhistische eindeloze knoop,
08:42
to the Taoist Yin Yang,
the Buddhist endless knot,
the Buddhist endless knot,
156
510560
2376
08:44
the Celtic double spiral.
157
512960
1520
de Keltische dubbele spiraal.
08:47
So can we find this dynamic balance
in the 21st century?
in the 21st century?
158
515919
3401
Kunnen we dan dit dynamisch evenwicht
vinden in de 21e eeuw?
vinden in de 21e eeuw?
08:52
Well, that's a key question,
159
520640
1536
Een doorslaggevende vraag,
08:54
because as these red wedges show,
right now we are far from balanced,
right now we are far from balanced,
160
522200
4656
want deze rode wiggen laten zien
dat we nu ver van dat evenwicht zitten.
dat we nu ver van dat evenwicht zitten.
08:58
falling short and overshooting
at the same time.
at the same time.
161
526880
3176
Tegelijkertijd schieten we
tekort en erover.
tekort en erover.
In het gat kun je zien dat miljoenen
of miljarden mensen over de hele wereld
of miljarden mensen over de hele wereld
09:02
Look in that hole, you can see that
millions or billions of people worldwide
millions or billions of people worldwide
162
530080
3576
09:05
still fall short
on their most basic of needs.
on their most basic of needs.
163
533680
2640
nog steeds niet kunnen voorzien
in hun meest elementaire behoeften.
in hun meest elementaire behoeften.
09:09
And yet, we've already overshot at least
four of these planetary boundaries,
four of these planetary boundaries,
164
537200
4416
En toch hebben we al minstens
vier planetaire grenzen overschreden
vier planetaire grenzen overschreden
09:13
risking irreversible impact
of climate breakdown
of climate breakdown
165
541640
3576
en riskeren we onomkeerbare gevolgen
van klimaatverandering
van klimaatverandering
en instorting van het ecosysteem.
09:17
and ecosystem collapse.
166
545240
1720
09:20
This is the state of humanity
and our planetary home.
and our planetary home.
167
548400
3120
Dat is de toestand van de mensheid
en onze planetaire thuis.
en onze planetaire thuis.
09:24
We, the people of the early 21st century,
168
552600
2800
Voor ons, mensen van
het begin van de 21e eeuw,
het begin van de 21e eeuw,
09:28
this is our selfie.
169
556520
1240
is dit onze selfie.
09:31
No economist from last century
saw this picture,
saw this picture,
170
559800
2536
Geen econoom
uit de vorige eeuw zag ooit dit beeld.
uit de vorige eeuw zag ooit dit beeld.
Waarom zouden we dan denken dat
hun theorieën deze uitdagingen aankunnen?
hun theorieën deze uitdagingen aankunnen?
09:34
so why would we imagine
that their theories
that their theories
171
562360
2056
09:36
would be up for taking on its challenges?
172
564440
1976
09:38
We need ideas of our own,
173
566440
1416
We hebben eigen ideeën nodig,
09:39
because we are the first
generation to see this
generation to see this
174
567880
2696
want wij zijn de eerste generatie
die dit kunnen zien
die dit kunnen zien
09:42
and probably the last with a real chance
of turning this story around.
of turning this story around.
175
570600
3760
en waarschijnlijk de laatste
met een reële kans om er iets aan te doen.
met een reële kans om er iets aan te doen.
20ste-eeuwse economie verzekerde ons
dat als groei ongelijkheid creëert,
dat als groei ongelijkheid creëert,
09:47
You see, 20th century economics assured us
that if growth creates inequality,
that if growth creates inequality,
176
575120
3936
we niet moeten gaan herverdelen,
09:51
don't try to redistribute,
177
579080
1496
09:52
because more growth
will even things up again.
will even things up again.
178
580600
2216
omdat meer groei
alles weer zou effenen.
alles weer zou effenen.
09:54
If growth creates pollution,
179
582840
1816
Als groei tot vervuiling leidt,
probeer dat dan niet te reguleren,
probeer dat dan niet te reguleren,
09:56
don't try to regulate, because more growth
will clean things up again.
will clean things up again.
180
584680
3520
want meer groei zal
de dingen weer opruimen.
de dingen weer opruimen.
10:01
Except, it turns out, it doesn't,
181
589160
3016
Maar, zo blijkt, gebeurt dat niet.
En het zal het ook niet gebeuren.
10:04
and it won't.
182
592200
1456
10:05
We need to create economies that tackle
this shortfall and overshoot together,
this shortfall and overshoot together,
183
593680
4176
We moeten economieën creëren die
dit tekort en teveel samen aanpakken,
dit tekort en teveel samen aanpakken,
10:09
by design.
184
597880
1536
vanuit ontwerp.
10:11
We need economies that are regenerative
and distributive by design.
and distributive by design.
185
599440
4576
We hebben economieën nodig
die regeneratief en distributief zijn
die regeneratief en distributief zijn
door ontwerp.
10:16
You see, we've inherited
degenerative industries.
degenerative industries.
186
604040
2696
We zitten met degeneratieve
industrieën opgescheept.
industrieën opgescheept.
10:18
We take earth's materials,
make them into stuff we want,
make them into stuff we want,
187
606760
3096
We nemen de materialen van de aarde,
maken er de spullen van die we willen,
maken er de spullen van die we willen,
10:21
use it for a while, often only once,
and then throw it away,
and then throw it away,
188
609880
3616
gebruiken ze even, vaak slechts één keer,
en gooien ze weer weg.
en gooien ze weer weg.
10:25
and that is pushing us
over planetary boundaries,
over planetary boundaries,
189
613520
2696
Dat duwt ons over de planetaire grenzen,
10:28
so we need to bend those arrows around,
190
616240
2496
dus moeten we die pijlen ombuigen,
10:30
create economies that work with and within
the cycles of the living world,
the cycles of the living world,
191
618760
4216
economieën creëren die met en binnen
de cycli van de levende wereld werken.
de cycli van de levende wereld werken.
Zodat we de middelen nooit opgebruiken,
maar opnieuw en opnieuw gebruiken.
maar opnieuw en opnieuw gebruiken.
10:35
so that resources are never used up
but used again and again,
but used again and again,
192
623000
3056
10:38
economies that run on sunlight,
193
626080
1976
Economieën die draaien op zonlicht,
10:40
where waste from one process
is food for the next.
is food for the next.
194
628080
3536
waar afval van het ene proces
grondstof is voor het volgende.
grondstof is voor het volgende.
10:43
And this kind of regenerative design
is popping up everywhere.
is popping up everywhere.
195
631640
3856
Dit soort regeneratief ontwerp
zien we overal opduiken.
zien we overal opduiken.
10:47
Over a hundred cities worldwide,
from Quito to Oslo,
from Quito to Oslo,
196
635520
3416
Meer dan honderd steden
over de hele wereld, van Quito tot Oslo,
over de hele wereld, van Quito tot Oslo,
10:50
from Harare to Hobart,
197
638960
1856
van Harare tot Hobart,
10:52
already generate more than 70 percent
of their electricity
of their electricity
198
640840
3456
genereren al meer dan 70 procent
van hun elektriciteit
van hun elektriciteit
10:56
from sun, wind and waves.
199
644320
2376
uit zon, wind en golven.
10:58
Cities like London, Glasgow, Amsterdam
are pioneering circular city design,
are pioneering circular city design,
200
646720
5096
Steden als Londen, Glasgow, Amsterdam
zijn pioniers van circulair stadsontwerp,
zijn pioniers van circulair stadsontwerp,
waarbij afval van één stedelijk proces
11:03
finding ways to turn the waste
from one urban process
from one urban process
201
651840
3136
tot grondstof wordt voor het volgende.
11:07
into food for the next.
202
655000
1776
11:08
And from Tigray, Ethiopia
to Queensland, Australia,
to Queensland, Australia,
203
656800
4296
En van Tigray in Ethiopië
tot Queensland in Australië
tot Queensland in Australië
11:13
farmers and foresters are regenerating
once-barren landscapes
once-barren landscapes
204
661120
4216
regenereren boeren en bosbouwers
ooit dorre landschappen
ooit dorre landschappen
11:17
so that it teems with life again.
205
665360
2160
zodat ze weer wemelen van leven.
11:20
But as well as being
regenerative by design,
regenerative by design,
206
668680
2096
Maar naast regeneratief ontworpen
11:22
our economies must be
distributive by design,
distributive by design,
207
670800
3456
moeten onze economieën
ook distributief ontworpen worden.
ook distributief ontworpen worden.
11:26
and we've got unprecedented
opportunities for making that happen,
opportunities for making that happen,
208
674280
4256
We hebben ongekende mogelijkheden
om dat waar te maken,
om dat waar te maken,
11:30
because 20th-century
centralized technologies,
centralized technologies,
209
678560
3256
want de 20ste-eeuwse gecentraliseerde
technologieën en instellingen
technologieën en instellingen
11:33
institutions,
210
681840
1496
concentreerden rijkdom, kennis
en macht in de handen van enkelen.
en macht in de handen van enkelen.
11:35
concentrated wealth,
knowledge and power in few hands.
knowledge and power in few hands.
211
683360
5256
11:40
This century, we can design
our technologies and institutions
our technologies and institutions
212
688640
3616
Deze eeuw kunnen we onze technologieën
en instellingen zo ontwerpen
en instellingen zo ontwerpen
11:44
to distribute wealth, knowledge
and empowerment to many.
and empowerment to many.
213
692280
4256
dat ze rijkdom, kennis en empowerment
aan velen zullen toekennen.
aan velen zullen toekennen.
11:48
Instead of fossil fuel energy
and large-scale manufacturing,
and large-scale manufacturing,
214
696560
3736
In plaats van fossiele brandstoffen
en grootschalige productie
en grootschalige productie
hebben we nu netwerken
voor hernieuwbare energie,
voor hernieuwbare energie,
11:52
we've got renewable energy networks,
digital platforms and 3D printing.
digital platforms and 3D printing.
215
700320
4040
digitale platforms en 3D-printing.
11:57
200 years of corporate control
of intellectual property is being upended
of intellectual property is being upended
216
705920
4536
200 jaar controle
van intellectuele eigendom
van intellectuele eigendom
door bedrijven wordt op zijn kop gezet
12:02
by the bottom-up, open-source,
peer-to-peer knowledge commons.
peer-to-peer knowledge commons.
217
710480
3736
door de bottom-up, open-source,
peer-to-peer kennisgemeenschap.
peer-to-peer kennisgemeenschap.
12:06
And corporations that still pursue
maximum rate of return
maximum rate of return
218
714240
3456
En bedrijven die nog steeds
streven naar maximaal rendement
streven naar maximaal rendement
12:09
for their shareholders,
219
717720
2296
voor hun aandeelhouders,
zien er plotseling nogal aftands uit
12:12
well they suddenly look rather out of date
220
720040
2296
naast de sociale ondernemingen
die zijn ontworpen
die zijn ontworpen
12:14
next to social enterprises
that are designed to generate
that are designed to generate
221
722360
2936
om vele vormen van waarde te genereren
voor eenieder binnen hun netwerk.
voor eenieder binnen hun netwerk.
12:17
multiple forms of value and share it
with those throughout their networks.
with those throughout their networks.
222
725320
3640
12:22
If we can harness today's technologies,
223
730480
2696
Als we de huidige technologieën
kunnen benutten,
kunnen benutten,
12:25
from AI to blockchain
224
733200
2696
-- A.I., blockchain, het internet
der dingen en materiaalkunde --
der dingen en materiaalkunde --
12:27
to the Internet of Things
to material science,
to material science,
225
735920
2176
12:30
if we can harness these
in service of distributive design,
in service of distributive design,
226
738120
4296
als we die kunnen benutten
in dienst van het verdelende ontwerp,
in dienst van het verdelende ontwerp,
12:34
we can ensure that health care, education,
finance, energy, political voice
finance, energy, political voice
227
742440
4936
kunnen we ervoor zorgen
dat gezondheidszorg,
dat gezondheidszorg,
onderwijs, financiën,
energie en politieke stem
energie en politieke stem
ten goede komen aan de mensen
12:39
reaches and empowers those people
who need it most.
who need it most.
228
747400
3280
die ze het hardst nodig hebben.
12:43
You see, regenerative
and distributive design
and distributive design
229
751840
3016
Regeneratief en distributief ontwerp
12:46
create extraordinary opportunities
for the 21st-century economy.
for the 21st-century economy.
230
754880
3560
creëren buitengewone mogelijkheden
voor de 21e-eeuwse economie.
voor de 21e-eeuwse economie.
12:51
So where does this leave
Rostow's airplane ride?
Rostow's airplane ride?
231
759400
3176
Waar vliegt Rostows vliegtuig dan naartoe?
12:54
Well, for some it still carries
the hope of endless green growth,
the hope of endless green growth,
232
762600
3456
Voor sommigen draagt het nog steeds
de hoop van eindeloze groene groei,
de hoop van eindeloze groene groei,
12:58
the idea that thanks to dematerialization,
233
766080
3296
het idee dat dankzij dematerialisatie,
13:01
exponential GDP growth can go on forever
while resource use keeps falling.
while resource use keeps falling.
234
769400
4600
exponentiële groei van het bbp
eeuwig door kan gaan
eeuwig door kan gaan
bij dalend gebruik van hulpbronnen.
13:06
But look at the data.
This is a flight of fancy.
This is a flight of fancy.
235
774840
3120
Maar kijk naar de data.
Dit is wensdenken.
13:10
Yes, we need to dematerialize
our economies,
our economies,
236
778680
2296
Ja, onze economieën
moeten dematerialiseren,
moeten dematerialiseren,
maar die afhankelijkheid
van oneindige groei
van oneindige groei
13:13
but this dependency on unending growth
cannot be decoupled from resource use
cannot be decoupled from resource use
237
781000
4416
loskoppelen van gebruik van hulpbronnen
13:17
on anything like the scale required
238
785440
2376
kan bij lange na niet op een schaal
13:19
to bring us safely back
within planetary boundaries.
within planetary boundaries.
239
787840
2760
die ons veilig terugbrengt
binnen de planetaire grenzen.
binnen de planetaire grenzen.
13:24
I know this way of thinking
about growth is unfamiliar,
about growth is unfamiliar,
240
792000
2816
Ik weet dat deze manier
van denken over groei ongewoon is,
van denken over groei ongewoon is,
13:26
because growth is good, no?
241
794840
2056
omdat groei goed is, niet?
13:28
We want our children to grow,
our gardens to grow.
our gardens to grow.
242
796920
2936
We willen dat onze kinderen groeien,
onze tuinen groeien.
onze tuinen groeien.
13:31
Yes, look to nature and growth
is a wonderful, healthy source of life.
is a wonderful, healthy source of life.
243
799880
4256
Kijk naar de natuur en groei is
een heerlijke, gezonde bron van leven.
een heerlijke, gezonde bron van leven.
13:36
It's a phase, but many economies
like Ethiopia and Nepal today
like Ethiopia and Nepal today
244
804160
4216
Het is een fase en veel economieën
als Ethiopië en Nepal
als Ethiopië en Nepal
zitten vandaag misschien in die fase.
13:40
may be in that phase.
245
808400
1376
13:41
Their economies are growing
at seven percent a year.
at seven percent a year.
246
809800
2440
Hun economieën groeien
met zeven procent per jaar.
met zeven procent per jaar.
13:45
But look again to nature,
247
813600
1856
Maar kijk nog eens naar de natuur,
13:47
because from your children's feet
to the Amazon forest,
to the Amazon forest,
248
815480
4096
want zowel voor jullie kinderen
als voor het Amazonewoud
als voor het Amazonewoud
geldt dat niets in de natuur
altijd blijft groeien.
altijd blijft groeien.
13:51
nothing in nature grows forever.
249
819600
1936
13:53
Things grow, and they grow up
and they mature,
and they mature,
250
821560
3056
Dingen groeien, worden volwassen en rijpen
13:56
and it's only by doing so
251
824640
1776
en alleen op die manier
13:58
that they can thrive for a very long time.
252
826440
3720
kunnen ze voor zeer lange tijd gedijen.
14:03
We already know this.
253
831840
1656
We weten dat al.
14:05
If I told you my friend went to the doctor
254
833520
2816
Als ik je zou zeggen dat
de dokter mijn vriendin vertelde
de dokter mijn vriendin vertelde
14:08
who told her she had a growth
255
836360
1760
dat er iets in haar groeide,
14:12
that feels very different,
256
840360
1696
dan voelt dat heel anders,
14:14
because we intuitively understand
that when something tries to grow forever
that when something tries to grow forever
257
842080
4056
omdat we intuïtief begrijpen dat
wanneer iets altijd blijft groeien
wanneer iets altijd blijft groeien
14:18
within a healthy, living, thriving system,
258
846160
4376
binnen in een gezond,
levend, bloeiend systeem,
levend, bloeiend systeem,
het een bedreiging is
voor de gezondheid van het geheel.
voor de gezondheid van het geheel.
14:22
it's a threat to the health of the whole.
259
850560
1960
Waarom zouden we dan denken
dat onze economieën
dat onze economieën
14:25
So why would we imagine that our economies
260
853480
2256
het enige systeem zouden zijn
dat deze trend zou kunnen ontlopen
dat deze trend zou kunnen ontlopen
14:27
would be the one system
that could buck this trend
that could buck this trend
261
855760
2696
14:30
and succeed by growing forever?
262
858480
1920
en erin slagen om
voor altijd te blijven groeien?
voor altijd te blijven groeien?
14:33
We urgently need financial,
political and social innovations
political and social innovations
263
861560
4736
We hebben dringend behoefte
aan financiële, politieke
en sociale innovaties
en sociale innovaties
die ons in staat stellen
14:38
that enable us to overcome
this structural dependency on growth,
this structural dependency on growth,
264
866320
4576
om deze structurele afhankelijkheid
van groei te overwinnen,
van groei te overwinnen,
14:42
so that we can instead
focus on thriving and balance
focus on thriving and balance
265
870920
3480
zodat we ons in plaats daarvan
kunnen richten op bloei en evenwicht
kunnen richten op bloei en evenwicht
binnen de sociale en ecologische
grenzen van de donut.
grenzen van de donut.
14:48
within the social and the ecological
boundaries of the doughnut.
boundaries of the doughnut.
266
876160
3560
14:53
And if the mere idea of boundaries
makes you feel, well, bounded,
makes you feel, well, bounded,
267
881320
5696
En als het loutere idee van grenzen je,
nou ja, je begrensd zou doen voelen,
nou ja, je begrensd zou doen voelen,
14:59
think again.
268
887040
1776
vergis je dan niet.
15:00
Because the world's most ingenious people
269
888840
2776
Omdat 's werelds meest ingenieuze mensen
15:03
turn boundaries into
the source of their creativity.
the source of their creativity.
270
891640
3000
grenzen ombuigen
tot bron van hun creativiteit.
tot bron van hun creativiteit.
15:07
From Mozart on his five-octave piano
271
895400
3016
Van Mozart op zijn piano met vijf octaven,
15:10
Jimi Hendrix on his six-string guitar,
272
898440
2736
Jimi Hendrix op zijn zes-snarige gitaar,
15:13
Serena Williams on a tennis court,
273
901200
1720
Serena Williams op een tennisbaan.
15:16
it's boundaries
that unleash our potential.
that unleash our potential.
274
904160
3000
Het zijn grenzen die
ons potentieel ontketenen.
ons potentieel ontketenen.
15:20
And the doughnut's boundaries unleash
the potential for humanity to thrive
the potential for humanity to thrive
275
908240
5296
En de grenzen van de donut
ontketenen voor de mensheid
ontketenen voor de mensheid
het potentieel om te gedijen
15:25
with boundless creativity,
participation, belonging and meaning.
participation, belonging and meaning.
276
913560
4920
met grenzeloze creativiteit,
participatie, verbondenheid en betekenis.
participatie, verbondenheid en betekenis.
15:32
It's going to take all the ingenuity
that we have got to get there,
that we have got to get there,
277
920520
4736
Het gaat al onze vindingrijkheid
vragen om er te komen,
vragen om er te komen,
15:37
so bring it on.
278
925280
1616
dus laat maar komen.
15:38
Thank you.
279
926920
1216
Dank je.
15:40
(Applause)
280
928160
5360
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Kate Raworth - Renegade economistKate Raworth is passionate about making economics fit for the 21st century.
Why you should listen
Kate Raworth writes: "I am a renegade economist, dedicated to rewriting economics so that it's fit for tackling the 21st century's grand challenge of meeting the needs of all people within the means of the planet. After 20 years of wrestling with policies based on outdated economic theories -- via the villages of Zanzibar to the headquarters of the UN and on the campaigning frontlines of Oxfam -- I realized that if the economic conversations taking place in parliaments, in boardrooms and in the media worldwide are going to change, then the fundamental economic ideas taught in schools and universities have to be transformed, too.
"I wrote Doughnut Economics: Seven Ways to Think Like a 21st-Century Economist to be the book that I wish I could have read when I was a frustrated and disillusioned economics student myself. And silly though it sounds, it all starts with a doughnut (yes, the kind with a hole in the middle), which acts as a compass for 21st-century prosperity, inviting us to rethink what the economy is, and is for, who we are, and what success looks like."
Kate Raworth | Speaker | TED.com