TEDxBoulder
Phil Plait: The secret to scientific discoveries? Making mistakes
Phil Plait: Het geheim van wetenschappelijke ontdekkingen? Fouten maken
Filmed:
Readability: 3.5
1,760,281 views
Phil Plait werkte in een groep sterrenkundigen met de Hubble Space Telescope. Zij dachten dat ze als eersten een directe foto van een exoplaneet hadden gemaakt. Maar werd dat door de feiten ondersteund? Luister mee als Plait duidelijk maakt hoe de wetenschap vooruitgang boekt -- door vaak fouten te maken en die te corrigeren. "Als je onderzoek doet, moet je het toegeven als je ernaast zit. Maar dat levert vervolgens heel veel op in termen van kennis en inzicht", zegt hij.
Phil Plait - Astronomer
Phil Plait blogs at Bad Astronomy, where he deconstructs misconceptions and explores the wonder of the universe. Full bio
Phil Plait blogs at Bad Astronomy, where he deconstructs misconceptions and explores the wonder of the universe. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Now, people have a lot
of misconceptions about science --
of misconceptions about science --
0
626
2767
Er bestaan veel misverstanden
over natuurwetenschap,
over natuurwetenschap,
00:15
about how it works and what it is.
1
3417
2351
over wat het is en hoe het werkt.
00:17
A big one is that science
is just a big old pile of facts.
is just a big old pile of facts.
2
5792
3434
Een daarvan is dat natuurwetenschap
gewoon een grote berg feiten is.
gewoon een grote berg feiten is.
00:21
But that's not true --
that's not even the goal of science.
that's not even the goal of science.
3
9250
3000
Maar dat klopt niet --
dat is niet eens het doel van wetenschap.
dat is niet eens het doel van wetenschap.
00:25
Science is a process.
4
13208
2185
Wetenschap is een proces,
00:27
It's a way of thinking.
5
15417
2184
een bepaalde manier van denken.
00:29
Gathering facts is just a piece of it,
but it's not the goal.
but it's not the goal.
6
17625
2893
Feiten verzamelen hoort daarbij,
maar het is niet het doel.
maar het is niet het doel.
00:32
The ultimate goal of science
is to understand objective reality
is to understand objective reality
7
20542
4767
Wat de wetenschap uiteindelijk wil,
is de objectieve realiteit begrijpen
op de best mogelijke manier,
op de best mogelijke manier,
00:37
the best way we know how,
8
25333
1435
00:38
and that's based on evidence.
9
26792
2517
en dat is gebaseerd op feitenmateriaal.
00:41
The problem here
is that people are flawed.
is that people are flawed.
10
29333
2685
Het probleem is daarbij
dat mensen niet volmaakt zijn.
dat mensen niet volmaakt zijn.
00:44
We can be fooled --
11
32042
1309
We kunnen misleid worden --
00:45
we're really good at fooling ourselves.
12
33375
2309
en ook onszelf voor de gek houden.
00:47
And so baked into this process
is a way of minimizing our own bias.
is a way of minimizing our own bias.
13
35708
4500
Daarom wordt een onderzoekopzet gehanteerd
die dat zoveel mogelijk voorkomt.
die dat zoveel mogelijk voorkomt.
00:52
So sort of boiled down
more than is probably useful,
more than is probably useful,
14
40833
3601
Kort samengevat,
waarschijnlijk onnodig kort,
waarschijnlijk onnodig kort,
00:56
here's how this works.
15
44458
1292
werkt het zo.
00:58
If you want to do some science,
16
46625
1643
Als je wetenschap wilt bedrijven
01:00
what you want to do
is you want to observe something ...
is you want to observe something ...
17
48292
2642
en je neemt iets waar, zoals ...
01:02
say, "The sky is blue. Hey, I wonder why?"
18
50958
3018
'De hemel is blauw. Hoe zou dat komen?'
Dat is je vraagstelling.
01:06
You question it.
19
54000
1393
01:07
The next thing you do is you come up
with an idea that may explain it:
with an idea that may explain it:
20
55417
3309
Vervolgens bedenk je
een mogelijke verklaring:
een mogelijke verklaring:
01:10
a hypothesis.
21
58750
1268
je stelt een hypothese.
01:12
Well, you know what? Oceans are blue.
22
60042
1892
'Wel, de oceanen zijn blauw.
01:13
Maybe the sky is reflecting
the colors from the ocean.
the colors from the ocean.
23
61958
2959
En misschien reflecteert de hemel
de kleur van de oceaan.'
de kleur van de oceaan.'
01:17
Great, but now you have to test it
24
65917
2017
Heel goed, maar die moet je nu toetsen:
01:19
so you predict what that might mean.
25
67958
2643
je gaat voorspellen wat dat betekent.
01:22
Your prediction would be,
26
70625
1268
Je voorspelling luidt dan:
01:23
"Well, if the sky is reflecting
the ocean color,
the ocean color,
27
71917
2309
'Als de hemel de kleur
van de oceaan reflecteert,
van de oceaan reflecteert,
01:26
it will be bluer on the coasts
28
74250
2018
zal de lucht aan de kust
blauwer zijn dan landinwaarts.
01:28
than it will be
in the middle of the country."
in the middle of the country."
29
76292
2434
01:30
OK, that's fair enough,
30
78750
1559
OK, dat klinkt best goed,
01:32
but you've got to test that prediction
31
80333
1851
maar je moet die voorspelling toetsen.
01:34
so you get on a plane,
you leave Denver on a nice gray day,
you leave Denver on a nice gray day,
32
82208
3768
Dus stap je op een bewolkte dag
in Denver in het vliegtuig,
in Denver in het vliegtuig,
01:38
you fly to LA, you look up
and the sky is gloriously blue.
and the sky is gloriously blue.
33
86000
3601
je landt in L.A. en daar blijkt
de hemel strak blauw te zijn.
de hemel strak blauw te zijn.
01:41
Hooray, your thesis is proven.
34
89625
2125
Hoera! De hypothese is bewezen.
01:44
But is it really? No.
35
92542
1892
Maar is dat zo? Nee.
01:46
You've made one observation.
36
94458
1726
Je hebt maar één waarneming gedaan.
01:48
You need to think about your hypothesis,
think about how to test it
think about how to test it
37
96208
3185
Nu moet je bedenken
hoe je je hypothese verder kunt toetsen,
hoe je je hypothese verder kunt toetsen,
01:51
and do more than just one.
38
99417
1642
met meer waarnemingen.
01:53
Maybe you could go
to a different part of the country
to a different part of the country
39
101083
2560
Misschien kun je die
ergens anders in het land doen
ergens anders in het land doen
01:55
or a different part of the year
40
103667
1517
of in een ander seizoen
01:57
and see what the weather's like then.
41
105208
2060
bij ander weer.
01:59
Another good idea
is to talk to other people.
is to talk to other people.
42
107292
2684
Het is ook een goed idee
om erover met anderen te praten.
om erover met anderen te praten.
02:02
They have different ideas,
different perspectives,
different perspectives,
43
110000
2601
Die hebben andere ideeën,
andere invalshoeken,
andere invalshoeken,
02:04
and they can help you.
44
112625
1226
en kunnen je helpen.
02:05
This is what we call peer review.
45
113875
2393
Dat noemen we 'collegiale beoordeling'.
02:08
And in fact that will probably also
save you a lot of money and a lot of time,
save you a lot of money and a lot of time,
46
116292
3684
Je spaart waarschijnlijk ook
een hoop tijd en geld uit
een hoop tijd en geld uit
02:12
flying coast-to-coast
just to check the weather.
just to check the weather.
47
120000
2292
als je niet overal
naar het weer gaat kijken.
naar het weer gaat kijken.
02:15
Now, what happens if your hypothesis
does a decent job but not a perfect job?
does a decent job but not a perfect job?
48
123542
6267
Wat gebeurt er nu als je hypothese
op zich goed is, maar niet perfect?
op zich goed is, maar niet perfect?
02:21
Well, that's OK,
49
129833
1268
Dat is geen ramp,
02:23
because what you can do
is you can modify it a little bit
is you can modify it a little bit
50
131125
2809
want je kunt eraan sleutelen
02:25
and then go through
this whole process again --
this whole process again --
51
133958
2393
en dan opnieuw het hele proces doorlopen:
02:28
make predictions, test them --
52
136375
1893
voorspellingen doen en die toetsen.
02:30
and as you do that over and over again,
you will hone this idea.
you will hone this idea.
53
138292
3059
Door dat te blijven doen,
slijp je je idee steeds verder bij.
slijp je je idee steeds verder bij.
02:33
And if it gets good enough,
54
141375
1393
En als het goed genoeg is,
02:34
it may be accepted
by the scientific community,
by the scientific community,
55
142792
2351
kunnen collega-wetenschappers
het gaan accepteren --
het gaan accepteren --
02:37
at least provisionally,
56
145167
1267
voorlopig tenminste --
02:38
as a good explanation of what's going on,
57
146458
2935
als een verklaring
van wat er aan de hand is,
van wat er aan de hand is,
02:41
at least until a better idea
58
149417
2017
tot er een beter idee opduikt, of ...
02:43
or some contradictory
evidence comes along.
evidence comes along.
59
151458
2167
tot er bewijs opduikt dat je ernaast zit.
02:47
Now, part of this process
is admitting when you're wrong.
is admitting when you're wrong.
60
155292
3750
Open zijn over fouten hoort hier bij.
02:51
And that can be really, really hard.
61
159792
2333
En dat kan echt heel moeilijk zijn.
02:54
Science has its strengths and weaknesses
62
162708
2185
Wetenschap kent sterke en zwakke kanten,
02:56
and they depend on this.
63
164917
2184
en die hangen hiermee samen.
02:59
One of the strengths of science
is that it's done by people,
is that it's done by people,
64
167125
3226
Een sterke kant van natuurwetenschap
is dat het mensenwerk is
is dat het mensenwerk is
03:02
and it's proven itself
to do a really good job.
to do a really good job.
65
170375
2226
en dat heeft zijn waarde bewezen.
03:04
We understand the universe
pretty well because of science.
pretty well because of science.
66
172625
2768
We begrijpen het heelal aardig
dankzij de natuurwetenschap.
dankzij de natuurwetenschap.
03:07
One of science's weaknesses
is that it's done by people,
is that it's done by people,
67
175417
3517
Maar dat de wetenschap mensenwerk is,
is tegelijk een zwakke kant.
is tegelijk een zwakke kant.
03:10
and we bring a lot of baggage
along with us when we investigate things.
along with us when we investigate things.
68
178958
4268
We dragen heel wat met ons mee
wanneer we onderzoek doen.
wanneer we onderzoek doen.
03:15
We are egotistical,
69
183250
2018
We zijn egoïstisch,
03:17
we are stubborn, we're superstitious,
70
185292
2517
we zijn eigenwijs, we zijn bijgelovig,
03:19
we're tribal, we're humans --
71
187833
2310
we hebben zo onze eigen cultuur --
03:22
these are all human traits
and scientists are humans.
and scientists are humans.
72
190167
3434
allemaal menselijke eigenschappen.
En wetenschappers zijn mensen.
03:25
And so we have to be aware of that
when we're studying science
when we're studying science
73
193625
4476
Daar moeten we ons bewust van zijn
wanneer we wetenschap bedrijven
wanneer we wetenschap bedrijven
03:30
and when we're trying
to develop our theses.
to develop our theses.
74
198125
2458
en proberen om hypotheses te ontwikkelen.
03:33
But part of this whole thing,
75
201333
2435
Een onderdeel van dit alles,
03:35
part of this scientific process,
76
203792
1642
van dit wetenschappelijk proces
03:37
part of the scientific method,
77
205458
2101
en van de wetenschappelijke aanpak,
03:39
is admitting when you're wrong.
78
207583
1959
is toegeven wanneer je ernaast zit.
03:42
I know, I've been there.
79
210458
2018
Ik weet dat uit ervaring.
03:44
Many years ago I was working
on Hubble Space Telescope,
on Hubble Space Telescope,
80
212500
2643
Jaren geleden werkte ik
met de Hubble Space Telescope.
met de Hubble Space Telescope.
03:47
and a scientist I worked with
came to me with some data,
came to me with some data,
81
215167
3809
Een collega-onderzoeker
liet me een aantal gegevens zien
liet me een aantal gegevens zien
03:51
and he said, "I think
there may be a picture
there may be a picture
82
219000
3059
en zei: "Volgens mij
gaat dit een foto opleveren
gaat dit een foto opleveren
03:54
of a planet orbiting
another star in this data."
another star in this data."
83
222083
2875
van een planeet in een baan
om een andere ster."
om een andere ster."
03:58
We had not had any pictures taken
of planets orbiting other stars yet,
of planets orbiting other stars yet,
84
226417
4184
Er bestonden nog geen foto's
van zulke verre planeten,
van zulke verre planeten,
04:02
so if this were true,
85
230625
2184
dus als dit klopte,
04:04
then this would be the first one
86
232833
1643
zou het de eerste zijn
en zouden wij de ontdekkers zijn.
04:06
and we would be the ones who found it.
87
234500
2059
04:08
That's a big deal.
88
236583
1768
Dat zou groot nieuws zijn.
04:10
I was very excited,
89
238375
1726
Ik was in de wolken.
04:12
so I just dug right into this data.
90
240125
2393
Dus ik dook in de onderzoeksgegevens.
04:14
I spent a long time trying to figure out
if this thing were a planet or not.
if this thing were a planet or not.
91
242542
3916
Ik stak er veel tijd in om na te gaan
of dit echt een planeet was.
of dit echt een planeet was.
04:19
The problem is planets are faint
and stars are bright,
and stars are bright,
92
247125
3434
Het probleem is dat planeten
veel minder licht afgeven dan sterren.
veel minder licht afgeven dan sterren.
04:22
so trying to get
the signal out of this data
the signal out of this data
93
250583
2101
Een zwak signaal uit al deze data filteren
04:24
was like trying to hear a whisper
in a heavy metal concert --
in a heavy metal concert --
94
252708
3601
was als gefluister proberen te verstaan
tijdens een heavy metal-concert:
tijdens een heavy metal-concert:
04:28
it was really hard.
95
256333
1434
érg moeilijk dus.
04:29
I tried everything I could,
96
257791
2310
Ik probeerde alles,
04:32
but after a month of working on this,
97
260125
2643
maar nadat ik er
een maand aan had gewerkt,
een maand aan had gewerkt,
04:34
I came to a realization ...
couldn't do it.
couldn't do it.
98
262792
2934
besefte ik dat het onmogelijk was
04:37
I had to give up.
99
265750
1309
en moest ik het opgeven.
04:39
And I had to tell this other scientist,
100
267083
2060
Ik moest tegen mijn collega zeggen:
04:41
"The data's too messy.
101
269167
1267
"Met deze data-chaos
04:42
We can't say whether
this is a planet or not."
this is a planet or not."
102
270458
2726
kunnen we niet zeggen
of het wel of niet een planeet is."
of het wel of niet een planeet is."
04:45
And that was hard.
103
273208
1935
Dat was lastig.
04:47
Then later on we got
follow-up observations with Hubble,
follow-up observations with Hubble,
104
275167
2809
Later deden we vervolgwaarnemingen
met de Hubble-telescoop
met de Hubble-telescoop
04:50
and it showed that it wasn't a planet.
105
278000
2726
waaruit bleek dat het geen planeet was.
04:52
It was a background star
or galaxy, something like that.
or galaxy, something like that.
106
280750
2708
Het was een ster of
sterrenstelsel veel verder weg.
sterrenstelsel veel verder weg.
04:56
Well, not to get too technical,
but that sucked.
but that sucked.
107
284375
2726
Zonder al te technisch te worden
zeg ik nu: dat was bálen!
zeg ik nu: dat was bálen!
04:59
(Laughter)
108
287125
1018
(Gelach)
05:00
I was really unhappy about this.
109
288167
2500
Ik vond het helemaal niet leuk.
05:03
But that's part of it.
110
291917
1267
Maar dat hoort erbij.
05:05
You have to say, "Look, you know,
we can't do this with the data we have."
we can't do this with the data we have."
111
293208
3976
Je moet zeggen: "Dit is niet aantoonbaar
met de data die we hebben."
met de data die we hebben."
05:09
And then I had to face up to the fact
112
297208
1810
Verder moest ik onder ogen zien
05:11
that even the follow-up data
showed we were wrong.
showed we were wrong.
113
299042
2375
dat de vervolgwaarnemingen
onze misser bevestigden.
onze misser bevestigden.
05:15
Emotionally I was pretty unhappy.
114
303125
3083
Ik zat best een beetje in de put.
05:18
But if a scientist
is doing their job correctly,
is doing their job correctly,
115
306958
2601
Maar als je als wetenschapper
je werk goed doet,
je werk goed doet,
05:21
being wrong is not so bad
116
309583
2685
is het niet erg
om er eens naast te zitten,
om er eens naast te zitten,
05:24
because that means
there's still more stuff out there --
there's still more stuff out there --
117
312292
2642
want dat betekent
dat er meer te ontdekken is --
dat er meer te ontdekken is --
05:26
more things to figure out.
118
314958
1518
meer om uit te zoeken.
05:28
Scientists don't love being wrong
but we love puzzles,
but we love puzzles,
119
316500
3851
Wetenschappers zitten er niet graag naast,
maar puzzelen vinden we fijn.
maar puzzelen vinden we fijn.
05:32
and the universe is
the biggest puzzle of them all.
the biggest puzzle of them all.
120
320375
2958
En het heelal is de grootste puzzel
die er maar bestaat.
die er maar bestaat.
05:36
Now having said that,
121
324042
1476
Dat betekent ook
05:37
if you have a piece and it doesn't fit
no matter how you move it,
no matter how you move it,
122
325542
3559
dat als je een puzzelstukje hebt
dat op geen enkele manier wil passen,
dat op geen enkele manier wil passen,
05:41
jamming it in harder isn't going to help.
123
329125
3101
het niet helpt om
het op zijn plek te drukken.
het op zijn plek te drukken.
05:44
There's going to be a time
when you have to let go of your idea
when you have to let go of your idea
124
332250
3226
Er komt een moment
dat je je idee moet loslaten
dat je je idee moet loslaten
05:47
if you want to understand
the bigger picture.
the bigger picture.
125
335500
2726
als je het grote geheel
wilt gaan begrijpen.
wilt gaan begrijpen.
05:50
The price of doing science
is admitting when you're wrong,
is admitting when you're wrong,
126
338250
3434
Als je onderzoek doet, moet je
ervoor uitkomen als je ernaast zit.
ervoor uitkomen als je ernaast zit.
05:53
but the payoff is the best there is:
127
341708
2935
Maar dat levert dan wel heel veel op
05:56
knowledge and understanding.
128
344667
2309
aan kennis en inzicht.
05:59
And I can give you a thousand
examples of this in science,
examples of this in science,
129
347000
2809
In de wetenschap zijn daar
talloze voorbeelden van bekend.
talloze voorbeelden van bekend.
06:01
but there's one I really like.
130
349833
1476
Eén springt er voor mij uit.
06:03
It has to do with astronomy,
131
351333
1393
In de astronomie
06:04
and it was a question
that had been plaguing astronomers
that had been plaguing astronomers
132
352750
2643
was er een vraag die de sterrenkundigen
06:07
literally for centuries.
133
355417
1517
al eeuwen had geplaagd.
06:08
When you look at the Sun,
it seems special.
it seems special.
134
356958
2060
Kijk je naar de zon, dan lijkt die uniek.
06:11
It is the brightest object in the sky,
135
359042
2851
Hij is het helderste hemellichaam.
06:13
but having studied astronomy, physics,
chemistry, thermodynamics for centuries,
chemistry, thermodynamics for centuries,
136
361917
5059
Maar uit de astronomie, natuurkunde,
chemie en thermodynamica
chemie en thermodynamica
06:19
we learned something
very important about it.
very important about it.
137
367000
2143
hebben we intussen
iets belangrijks geleerd:
iets belangrijks geleerd:
06:21
It's not that special.
138
369167
1267
de zon is niet uniek.
06:22
It's a star just like
millions of other stars.
millions of other stars.
139
370458
2935
Het is een ster zoals er miljoenen zijn.
06:25
But that raises an interesting question.
140
373417
2434
Dat levert een interessante vraag op:
06:27
If the Sun is a star
141
375875
1893
als de zon een ster is
06:29
and the Sun has planets,
142
377792
2226
met planeten eromheen,
06:32
do these other stars have planets?
143
380042
2208
hebben andere sterren dan óók planeten?
06:34
Well, like I said with my own failure
in the "planet" I was looking for,
in the "planet" I was looking for,
144
382917
3476
Zoals ik al zei over mijn misser
bij het zoeken naar die 'planeet',
bij het zoeken naar die 'planeet',
06:38
finding them is super hard,
145
386417
1767
zijn planeten erg moeilijk te vinden.
06:40
but scientists tend to be
pretty clever people
pretty clever people
146
388208
2893
Nu zijn wetenschappers
meestal redelijk slim.
meestal redelijk slim.
06:43
and they used a lot
of different techniques
of different techniques
147
391125
2101
Ze zijn met allerlei technieken
06:45
and started observing stars.
148
393250
1393
naar sterren gaan kijken.
06:46
And over the decades
149
394667
1267
En in de loop van de jaren
06:47
they started finding some things
that were pretty interesting,
that were pretty interesting,
150
395958
2935
hebben ze interessante objecten ontdekt
06:50
right on the thin, hairy edge
of what they were able to detect.
of what they were able to detect.
151
398917
2994
die met de gebruikte technieken
nog net detecteerbaar waren.
nog net detecteerbaar waren.
06:53
But time and again,
it was shown to be wrong.
it was shown to be wrong.
152
401935
2095
Maar steeds weer
bleken het missers te zijn.
bleken het missers te zijn.
06:56
That all changed in 1991.
153
404875
2268
Dat veranderde in 1991.
06:59
A couple of astronomers --
154
407167
1976
Twee sterrenkundigen --
07:01
Alexander Lyne --
Andrew Lyne, pardon me --
Andrew Lyne, pardon me --
155
409167
2142
Alexander Lyne -- pardon, Andrew Lyne --
07:03
and Matthew Bailes,
156
411333
1268
en Matthew Bailes
07:04
had a huge announcement.
157
412625
1476
hadden groot nieuws.
07:06
They had found a planet
orbiting another star.
orbiting another star.
158
414125
3184
Ze hadden een planeet ontdekt
in een baan om een andere ster.
in een baan om een andere ster.
07:09
And not just any star, but a pulsar,
159
417333
2810
Alleen was dat niet zomaar
een ster, maar een pulsar,
een ster, maar een pulsar,
07:12
and this is the remnant of a star
that has previously exploded.
that has previously exploded.
160
420167
4184
dat is het overblijfsel van een ster
die ooit geëxplodeerd is.
die ooit geëxplodeerd is.
07:16
It's blasting out radiation.
161
424375
2101
Een pulsar is een enorme stralingsbron.
07:18
This is the last place in the universe
you would expect to find a planet,
you would expect to find a planet,
162
426500
4559
Dit is wel de laatste plek in het heelal
waar je een planeet zou verwachten,
waar je een planeet zou verwachten,
07:23
but they had very methodically
looked at this pulsar,
looked at this pulsar,
163
431083
2476
maar ze hadden deze pulsar
systematisch onderzocht
systematisch onderzocht
07:25
and they detected the gravitational tug
of this planet as it orbited the pulsar.
of this planet as it orbited the pulsar.
164
433583
4851
en de aantrekkingskracht van deze planeet
in zijn baan rond de pulsar gedetecteerd.
in zijn baan rond de pulsar gedetecteerd.
07:30
It looked really good.
165
438458
1560
Het zag er erg goed uit.
07:32
The first planet orbiting
another star had been found ...
another star had been found ...
166
440042
3601
Voor het eerst was een planeet ontdekt
in een baan om een andere ster ...
in een baan om een andere ster ...
07:35
except not so much.
167
443667
2434
Nou ja, dat is te zeggen …
07:38
(Laughter)
168
446125
1018
(Gelach)
07:39
After they made the announcement,
169
447167
1601
Nadat ze dit hadden gepubliceerd
07:40
a bunch of other astronomers
commented on it,
commented on it,
170
448792
2101
kregen ze commentaar
van collega-astronomen.
van collega-astronomen.
07:42
and so they went back
and looked at their data
and looked at their data
171
450917
2226
Dus gingen ze hun data opnieuw bekijken.
07:45
and realized they had made
a very embarrassing mistake.
a very embarrassing mistake.
172
453167
2767
Ze gingen beseffen dat ze
een domme fout hadden gemaakt:
een domme fout hadden gemaakt:
07:47
They had not accounted
for some very subtle characteristics
for some very subtle characteristics
173
455958
3060
ze hadden geen rekening gehouden
met een paar eigenschappen
met een paar eigenschappen
07:51
of the Earth's motion around the Sun,
174
459042
2184
van de beweging van de aarde rond de zon.
07:53
which affected how they measured
this planet going around the pulsar.
this planet going around the pulsar.
175
461250
3851
Dat had hun metingen van de beweging
van de planeet rond de pulsar beïnvloed.
van de planeet rond de pulsar beïnvloed.
07:57
And it turns out that when they did
account for it correctly,
account for it correctly,
176
465125
3226
Het bleek dat bij correcte berekeningen
08:00
poof -- their planet disappeared.
177
468375
1976
hun planeet plotseling verdwenen was.
08:02
It wasn't real.
178
470375
1250
Hij bestond gewoon niet.
08:04
So Andrew Lyne had a very formidable task.
179
472458
2851
Andrew Lyne had nu een belangrijke taak.
08:07
He had to admit this.
180
475333
2185
Hij moest dit gaan vertellen.
08:09
So in 1992 at the American
Astronomical Society meeting,
Astronomical Society meeting,
181
477542
4059
In 1992 was de vergadering
van de American Astronomical Society,
van de American Astronomical Society,
08:13
which is one of the largest gatherings
of astronomers on the planet,
of astronomers on the planet,
182
481625
3226
een van 's werelds grootste
bijeenkomsten van sterrenkundigen.
bijeenkomsten van sterrenkundigen.
08:16
he stood up and announced
that he had made a mistake
that he had made a mistake
183
484875
4018
Daar nam hij het woord en vertelde
dat hij een fout had gemaakt:
dat hij een fout had gemaakt:
08:20
and that the planet did not exist.
184
488917
2267
deze planeet bestond helemaal niet.
08:23
And what happened next --
185
491208
2435
En wat er toen gebeurde --
08:25
oh, I love this --
186
493667
1309
dit is echt mooi! --
08:27
what happened next was wonderful.
187
495000
1583
er gebeurde echt iets bijzonders.
08:29
He got an ovation.
188
497500
1934
Hij kreeg applaus.
08:31
The astronomers weren't angry at him;
189
499458
2643
De sterrenkundigen waren niet boos op hem;
08:34
they didn't want to chastise him.
190
502125
1601
ze wilden hem niet afstraffen.
08:35
They praised him
for his honesty and his integrity.
for his honesty and his integrity.
191
503750
3101
Ze complimenteerden hem
met zijn eerlijkheid en integriteit.
met zijn eerlijkheid en integriteit.
08:38
I love that!
192
506875
1268
Ik vind dit prachtig!
08:40
Scientists are people.
193
508167
1267
Onderzoekers zijn mensen.
08:41
(Laughter)
194
509458
1018
(Gelach)
08:42
And it gets better!
195
510500
1309
En het wordt nog beter!
08:43
(Laughter)
196
511833
1143
(Gelach)
08:45
Lyne steps off the podium.
197
513000
1476
Lyne stapt van het podium af.
08:46
The next guy to come up
is a man named Aleksander Wolszczan
is a man named Aleksander Wolszczan
198
514500
3143
De volgende spreker
is ene Aleksander Wolszczan.
is ene Aleksander Wolszczan.
08:49
He takes the microphone and says,
199
517667
1976
Die pakt de microfoon en zegt:
08:51
"Yeah, so Lyne's team
didn't find a pulsar planet,
didn't find a pulsar planet,
200
519667
3476
"Ja, het team van Lyne heeft
geen planeet bij een pulsar gevonden,
geen planeet bij een pulsar gevonden,
08:55
but my team found not just one
201
523167
2684
maar mijn team vond niet één
08:57
but two planets
orbiting a different pulsar.
orbiting a different pulsar.
202
525875
2768
maar twee planeten
in een baan rond een andere pulsar.
in een baan rond een andere pulsar.
09:00
We knew about the problem that Lyne had,
203
528667
2059
Wij kenden het probleem van Lyne,
09:02
we checked for it,
and yeah, ours are real."
and yeah, ours are real."
204
530750
3434
we hebben onze data ervoor gecorrigeerd
en ja, onze conclusie is juist."
en ja, onze conclusie is juist."
09:06
And it turns out he was right.
205
534208
2101
Hij bleek gelijk te hebben.
09:08
And in fact, a few months later,
206
536333
1643
En een paar maanden later
09:10
they found a third planet
orbiting this pulsar
orbiting this pulsar
207
538000
2434
vonden ze bij deze pulsar
zelfs een derde planeet.
zelfs een derde planeet.
09:12
and it was the first
exoplanet system ever found --
exoplanet system ever found --
208
540458
4393
Dit was het eerste systeem
van exoplaneten ooit ontdekt --
van exoplaneten ooit ontdekt --
09:16
what we call alien worlds -- exoplanets.
209
544875
2667
zo noemen we die
verre werelden: exoplaneten.
verre werelden: exoplaneten.
09:20
That to me is just wonderful.
210
548375
2976
Ik vond dit prachtig, in één woord.
09:23
At that point the floodgates were opened.
211
551375
2601
Daarna kwamen de ontdekkingen
echt goed op gang.
echt goed op gang.
09:26
In 1995 a planet was found
around a star more like the Sun,
around a star more like the Sun,
212
554000
5434
In 1995 werd een planeet ontdekt
bij een ster die meer op de zon lijkt,
bij een ster die meer op de zon lijkt,
09:31
and then we found another and another.
213
559458
2685
daarna vonden we er nog een en nog een.
09:34
This is an image of an actual planet
orbiting an actual star.
orbiting an actual star.
214
562167
3916
Dit is een beeld van een echte planeet
die in een baan om een echte ster draait.
die in een baan om een echte ster draait.
09:39
We kept getting better at it.
215
567042
1434
We werden er steeds beter in.
09:40
We started finding them by the bucketload.
216
568500
2226
We gingen ze bij bosjes ontdekken.
09:42
We started finding thousands of them.
217
570750
2101
We ontdekten duizenden planeten.
09:44
We built observatories
specifically designed to look for them.
specifically designed to look for them.
218
572875
3476
We bouwden waarnemingsstations
speciaal voor dit doel.
speciaal voor dit doel.
09:48
And now we know of thousands of them.
219
576375
1809
En nu kennen we duizenden exoplaneten
09:50
We even know of planetary systems.
220
578208
2685
en zelfs hele planeetstelsels.
09:52
That is actual data, animated, showing
four planets orbiting another star.
four planets orbiting another star.
221
580917
4750
Dit is een animatie van verzamelde data:
vier planeten rond één ster.
vier planeten rond één ster.
09:58
This is incredible. Think about that.
222
586375
2226
Het is ongelooflijk. Denk je eens in.
10:00
For all of human history,
223
588625
1851
Zolang de mensheid heeft bestaan,
10:02
you could count all the known planets
in the universe on two hands --
in the universe on two hands --
224
590500
4518
konden we de planeten in het heelal
op de vingers van twee handen tellen --
op de vingers van twee handen tellen --
10:07
nine -- eight?
225
595042
1517
negen -- acht?
10:08
Nine? Eight -- eight.
226
596583
1310
Negen? Acht -- acht?
10:09
(Laughter)
227
597917
3226
(Gelach)
10:13
Eh.
228
601167
1267
Uhm ...
10:14
(Laughter)
229
602458
1060
(Gelach)
10:15
But now we know they're everywhere.
230
603542
2351
Maar nu weten we dat ze er overal zijn.
10:17
Every star --
231
605917
1267
Iedere ster --
10:19
for every star you see in the sky
there could be three, five, ten planets.
there could be three, five, ten planets.
232
607208
3560
bij iedere ster aan de hemel
zouden er 3, 5, 10 planeten kunnen zijn.
zouden er 3, 5, 10 planeten kunnen zijn.
10:22
The sky is filled with them.
233
610792
1666
De hemel is vol planeten.
10:26
We think that planets
may outnumber stars in the galaxy.
may outnumber stars in the galaxy.
234
614375
2976
Wij denken dat er meer planeten zijn
dan sterren in de Melkweg.
dan sterren in de Melkweg.
10:29
This is a profound statement,
235
617375
2476
Dat is nogal een uitspraak,
10:31
and it was made because of science.
236
619875
1934
maar wel wetenschappelijk gefundeerd.
10:33
And it wasn't made just because of science
and the observatories and the data;
and the observatories and the data;
237
621833
3685
En niet alleen om de wetenschap
en de waarnemingsstations en de gegevens,
en de waarnemingsstations en de gegevens,
10:37
it was made because of the scientists
who built the observatories,
who built the observatories,
238
625542
3142
maar ook dankzij de wetenschappers
die die stations hebben gebouwd
die die stations hebben gebouwd
10:40
who took the data,
239
628708
1268
en de data hebben vergaard
10:42
who made the mistakes and admitted them
240
630000
1858
en fouten hebben gemaakt en toegegeven,
10:43
and then let other scientists
build on their mistakes
build on their mistakes
241
631882
3219
en collega's daarop
hebben laten voortbouwen
hebben laten voortbouwen
10:47
so that they could do what they do
242
635125
1976
zodat zij konden doen wat ze doen
10:49
and figure out where
our place is in the universe.
our place is in the universe.
243
637125
2958
en onze positie bepalen in het heelal.
10:53
That is how you find the truth.
244
641542
3017
Zo kom je achter de waarheid.
10:56
Science is at its best
when it dares to be human.
when it dares to be human.
245
644583
3792
Wetenschap is op haar best
als ze het lef heeft menselijk te zijn.
als ze het lef heeft menselijk te zijn.
11:01
Thank you.
246
649250
1268
Dankjewel.
11:02
(Applause and cheers)
247
650542
3208
(Applaus en gejuich)
Translated by Kees Kruyswijk
ABOUT THE SPEAKER
Phil Plait - AstronomerPhil Plait blogs at Bad Astronomy, where he deconstructs misconceptions and explores the wonder of the universe.
Why you should listen
Phil Plait is the Bad Astronomer. Not a bad astronomer, but a blogger for Slate who debunks myths and misconceptions about astronomy -- and also writes about the beauty, wonder and importance of fundamental research.
He worked for six years on the Hubble Space Telescope, and directed public outreach for the Fermi Gamma-ray Space Telescope. He is a past president of the James Randi Educational Foundation, and was the host of Phil Plait's Bad Universe, a documentary series on the Discovery Channel.
Read more from Phil Plait in the Huffington Post's special TEDWeekends feature, "Asteroids: Getting Ready" >>
Phil Plait | Speaker | TED.com