ABOUT THE SPEAKER
James Geary - Aphorist
Lost jobs, wayward lovers, wars and famine -- come to think of it, just about any of life's curveballs -- there's an aphorism for it, and James Geary's got it.

Why you should listen

One of a handful of the world's professional aphorists, James Geary has successfully fused early creative endeavors in performance art, poetry and juggling with his childhood fascination with the "Quotable Quotes" column in Reader's Digest. His books Geary's Guide to the World's Great Aphorists and the bestselling The World in a Phrase are invaluable journeys through the often-ignored art of the witty (and memorably brief) summation.

His next book is about the secret life of metaphors, and how metaphorical thinking drives invention and creativity. Geary is a former writer for Time Europe and is now an editor for Ode magazine, a print and online publication devoted to optimism and positive news.

More profile about the speaker
James Geary | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2009

James Geary: Metaphorically speaking

James Geary, zeg het met een metafoor

Filmed:
974,600 views

Aforisme expert en schrijver James Geary werpt licht op een fascinerend vehikel van de menselijke taal: de metafoor. Vriend van schrijvers van Aristoteles tot Elvis, de metafoor kan op een subtiele manier de beslissingen die we nemen beïnvloeden, zegt Geary.
- Aphorist
Lost jobs, wayward lovers, wars and famine -- come to think of it, just about any of life's curveballs -- there's an aphorism for it, and James Geary's got it. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
MetaphorMetafoor liveslevens a secretgeheim life all around us.
0
0
4000
De metafoor leeft
in het geheim overal om ons heen.
00:19
We uttervolslagen about sixzes metaphorsmetaforen a minuteminuut.
1
4000
4000
We produceren zo'n zes metaforen
per minuut.
00:23
MetaphoricalMetaforische thinkinghet denken is essentialessentieel
2
8000
2000
Metaforisch denken is essentieel
00:25
to how we understandbegrijpen ourselvesonszelf and othersanderen,
3
10000
3000
om onszelf en anderen te begrijpen,
00:28
how we communicatecommuniceren, learnleren, discoverontdekken
4
13000
3000
hoe we communiceren, leren, ontdekken
00:31
and inventuitvinden.
5
16000
2000
en uitvinden.
00:33
But metaphormetafoor is a way of thought before it is a way with wordstekst.
6
18000
5000
Een metafoor is een manier van denken
vóór er woorden zijn.
00:38
Now, to assistAssist me in explaininguitleggen this,
7
23000
3000
Ik wil het verduidelijken
00:41
I've enlistedsoldaat the help of one of our greatestbeste philosophersfilosofen,
8
26000
3000
via een van onze grootste filosofen,
00:44
the reigningregerend kingkoning of the metaphoriansmetaphorians,
9
29000
4000
de onovertroffen koning
van de metaforianen,
00:48
a man whosewaarvan contributionsbijdragen to the fieldveld-
10
33000
2000
wiens bijdrages
00:50
are so great that he himselfzichzelf
11
35000
3000
zo omvangrijk zijn dat hij zelf
00:53
has becomeworden a metaphormetafoor.
12
38000
2000
een metafoor werd.
00:55
I am, of courseCursus, referringverwijzend to nonegeen other
13
40000
4000
Ik verwijs natuurlijk naar niemand minder
00:59
than ElvisElvis PresleyPresley.
14
44000
2000
dan Elvis Presley.
01:01
(LaughterGelach)
15
46000
1000
(Gelach)
01:02
Now, "All ShookSchudde Up" is a great love songlied.
16
47000
3000
"All Shook Up" is
een fantastisch liefdeslied,
01:05
It's alsoook a great examplevoorbeeld of how
17
50000
2000
maar ook een goed voorbeeld hoe we,
01:07
whenevertelkens als we dealtransactie with anything abstractabstract --
18
52000
2000
wanneer we met iets abstracts omgaan,
01:09
ideasideeën, emotionsemoties, feelingsgevoelens, conceptsconcepten, thoughtsgedachten --
19
54000
4000
zoals ideeën, emoties, gevoelens,
concepten, gedachten,
01:13
we inevitablyonvermijdelijk resorttoevlucht to metaphormetafoor.
20
58000
2000
onvermijdelijk beroep doen
op metaforen.
01:15
In "All ShookSchudde Up," a touchaanraken is not a touchaanraken, but a chillChill.
21
60000
5000
In "All Shook Up" wordt een aanraking
een rilling.
01:20
LipsLippen are not lipslippen, but volcanoesvulkanen.
22
65000
3000
Lippen worden vulkanen.
01:23
She is not she, but a buttercupButtercup.
23
68000
3000
Zij is niet zij, maar een boterbloem.
01:26
And love is not love, but beingwezen all shookschudde up.
24
71000
5000
Liefde is geen liefde,
maar helemaal door elkaar geschud zijn.
01:31
In this, ElvisElvis is followingvolgend Aristotle'sAristoteles classicklassiek definitiondefinitie of metaphormetafoor
25
76000
4000
Elvis volgt Aristoteles' klassieke definitie
van een metafoor:
01:35
as the processwerkwijze of givinggeven the thing
26
80000
3000
het proces om iets
01:38
a namenaam that belongsbehoort to something elseanders.
27
83000
3000
een naam te geven van iets anders.
01:41
This is the mathematicswiskunde of metaphormetafoor.
28
86000
3000
De wiskunde van een metafoor
01:44
And fortunatelygelukkig it's very simpleeenvoudig.
29
89000
2000
is gelukkig heel eenvoudig:
01:46
X equalsis gelijk aan Y.
30
91000
2000
X = Y
01:48
(LaughterGelach)
31
93000
3000
(Gelach)
01:51
This formulaformule workswerken whereverwaar dan ook metaphormetafoor is presentaanwezig.
32
96000
3000
Deze formule werkt bij elke metafoor
01:54
ElvisElvis usestoepassingen it, but so does ShakespeareShakespeare
33
99000
3000
Elvis gebruikt haar,
maar ook Shakespeare
01:57
in this famousberoemd linelijn from "RomeoRomeo and JulietJuliet:"
34
102000
2000
in zijn beroemde zin uit "Romeo en Juliet".
01:59
JulietJuliet is the sunzon.
35
104000
3000
Juliet is de zon.
02:02
Now, here, ShakespeareShakespeare givesgeeft the thing, JulietJuliet,
36
107000
4000
Shakespeare geeft iets, Juliet,
02:06
a namenaam that belongsbehoort to something elseanders, the sunzon.
37
111000
5000
de naam die toebehoort aan iets anders:
de zon.
02:11
But whenevertelkens als we give a thing a namenaam that belongsbehoort to something elseanders,
38
116000
3000
Telkens we iets een naam geven
van iets anders,
02:14
we give it a wholegeheel networknetwerk of analogiesanalogieën too.
39
119000
3000
geven we het ook
een heel netwerk aan analogieën.
02:17
We mixmengen and matchbij elkaar passen what we know about the metaphor'sde metafoor sourcebron,
40
122000
3000
We vermengen wat we weten
van de bron van de metafoor,
02:20
in this casegeval the sunzon,
41
125000
2000
in dit geval de zon,
02:22
with what we know about its targetdoel, JulietJuliet.
42
127000
3000
met wat we weten over haar doel, Juliet.
02:25
And metaphormetafoor givesgeeft us a much more vividlevendige understandingbegrip of JulietJuliet
43
130000
3000
De metafoor geeft ons
een veel levendiger begrip van Juliet
02:28
than if ShakespeareShakespeare had literallyletterlijk describedbeschreven what she lookslooks like.
44
133000
5000
dan wanneer Shakespeare
haar letterlijk zou beschrijven.
02:33
So, how do we make and understandbegrijpen metaphorsmetaforen?
45
138000
2000
Hoe produceren
en begrijpen we metaforen?
02:35
This mightmacht look familiarvertrouwd.
46
140000
2000
Dit kan vertrouwd lijken.
02:37
The first stepstap is patternpatroon recognitionerkenning.
47
142000
2000
De eerste stap is patroonherkenning.
02:39
Look at this imagebeeld. What do you see?
48
144000
3000
Wat zie je in deze afbeelding?
02:42
ThreeDrie waywardeigenzinnige Pac-MenPac-man,
49
147000
2000
Drie Pac Mans,
02:44
and threedrie pointypuntige bracketshaken are actuallywerkelijk presentaanwezig.
50
149000
3000
en drie hoekpunten.
02:47
What we see, howeverechter,
51
152000
2000
Maar we zien
02:49
are two overlappingoverlapping trianglesdriehoeken.
52
154000
2000
twee overlappende driehoeken.
02:51
MetaphorMetafoor is not just the detectionopsporing of patternspatronen;
53
156000
3000
Een metafoor is niet enkel
de herkenning van patronen;
02:54
it is the creationschepping of patternspatronen.
54
159000
2000
het is de schepping van patronen.
02:56
SecondTweede stepstap, conceptualconceptuele synesthesiasynesthesie.
55
161000
3000
Tweede stap, conceptuele synesthesie.
02:59
Now, synesthesiasynesthesie is the experienceervaring of a stimulusstimulans in onceeen keer sensezin organorgaan
56
164000
5000
Synesthesie is de ervaring
dat een stimulus van één zintuig
03:04
in anothereen ander sensezin organorgaan as well,
57
169000
2000
ook in een ander zintuig wordt waargenomen,
03:06
suchzodanig as coloredgekleurde hearinggehoor.
58
171000
2000
zoals kleuren horen.
03:08
People with coloredgekleurde hearinggehoor
59
173000
2000
Mensen die kleuren horen,
03:10
actuallywerkelijk see colorskleuren when they hearhoren the soundsklanken
60
175000
3000
zien werkelijk kleuren als ze het geluid horen
03:13
of wordstekst or lettersbrieven.
61
178000
2000
van woorden of letters.
03:15
We all have synestheticsynesthetische abilitiescapaciteiten.
62
180000
2000
We hebben allemaal
synesthetische bekwaamheden.
03:17
This is the BoubaBouba/KikiKiki testtest.
63
182000
3000
Hier is de Boeba/Kiki test.
03:20
What you have to do is identifyidentificeren whichwelke of these shapesvormen
64
185000
2000
Jij moet raden
welk van deze twee vormen
03:22
is calledriep BoubaBouba, and whichwelke is calledriep KikiKiki.
65
187000
4000
Boeba heet, en welke Kiki.
03:26
(LaughterGelach)
66
191000
1000
(Gelach)
03:27
If you are like 98 percentprocent of other people,
67
192000
2000
98 % van de andere mensen
03:29
you will identifyidentificeren the roundronde, amoeboidWortelpotigen shapevorm as BoubaBouba,
68
194000
4000
identificeren de ronde amoebe-achtige vorm als Boeba,
03:33
and the sharpscherp, spikystekelige one as KikiKiki.
69
198000
3000
en de scherpe, gepiekte als Kiki.
03:36
Can we do a quicksnel showtonen of handshanden?
70
201000
2000
Kunnen we even vlug de handen opsteken?
03:38
Does that correspondovereenkomen met?
71
203000
2000
Klopt het?
03:40
Okay, I think 99.9 would about coverdeksel it.
72
205000
4000
Oké, ik schat dat het ongeveer 99,9% is.
03:44
Why do we do that?
73
209000
2000
Waarom doen we dat?
03:46
Because we instinctivelyinstinctief find, or createcreëren,
74
211000
4000
Omdat we instinctief een patroon vinden,
of maken,
03:50
a patternpatroon betweentussen the roundronde shapevorm
75
215000
2000
tussen de ronde vorm,
03:52
and the roundronde soundgeluid of BoubaBouba,
76
217000
3000
en de ronde klank van Boeba,
03:55
and the spikystekelige shapevorm and the spikystekelige soundgeluid of KikiKiki.
77
220000
5000
en tussen de puntige vorm,
en de puntige klank van Kiki.
04:00
And manyveel of the metaphorsmetaforen we use everydayelke dag are synestheticsynesthetische.
78
225000
4000
Veel van onze dagelijkse metaforen
zijn synestetisch.
04:04
SilenceStilte is sweetzoet.
79
229000
2000
Stilte is zalig.
04:06
NecktiesStropdassen are loudluid.
80
231000
2000
Stropdassen zijn schreeuwerig.
04:08
SexuallySeksueel attractiveaantrekkelijk people are hotwarm.
81
233000
3000
Seksueel aantrekkelijke mensen zijn 'hot'.
04:11
SexuallySeksueel unattractiveonaantrekkelijk people leavehet verlof us coldkoude.
82
236000
3000
Seksueel onaantrekkelijke mensen
laten ons koud.
04:14
MetaphorMetafoor createscreëert a kindsoort of conceptualconceptuele synesthesiasynesthesie,
83
239000
3000
Metaforen creëren
een soort conceptuele synesthesie,
04:17
in whichwelke we understandbegrijpen one conceptconcept
84
242000
2000
waardoor we het ene concept begrijpen
04:19
in the contextcontext of anothereen ander.
85
244000
3000
in de context van een ander.
04:22
ThirdDerde stepstap is cognitivecognitieve dissonancedissonantie.
86
247000
2000
De derde stap is cognitieve dissonantie.
04:24
This is the StroopStroop testtest.
87
249000
2000
Dit is de Stroop-test.
04:26
What you need to do here is identifyidentificeren
88
251000
2000
Hier moet je
04:28
as quicklysnel as possiblemogelijk
89
253000
2000
zo snel mogelijk
04:30
the colorkleur of the inkinkt in whichwelke these wordstekst are printedgedrukt.
90
255000
3000
de kleur zeggen van de inkt
waarin deze woorden zijn geprint.
04:33
You can take the testtest now.
91
258000
4000
Je kan de test nu doen.
04:37
If you're like mostmeest people, you will experienceervaring
92
262000
2000
De meeste mensen,
wellicht ook jullie
04:39
a momentmoment of cognitivecognitieve dissonancedissonantie
93
264000
2000
ervaren een moment van cognitieve dissonantie
04:41
when the namenaam of the colorkleur
94
266000
3000
zodra de naam van de kleur
04:44
is printedgedrukt in a differentlyanders coloredgekleurde inkinkt.
95
269000
2000
geprint is in een andere kleur.
04:46
The testtest showsshows that we cannotkan niet ignorenegeren the literalletterlijk meaningbetekenis of wordstekst
96
271000
3000
We kunnen dus de letterlijke betekenis
van woorden niet negeren,
04:49
even when the literalletterlijk meaningbetekenis givesgeeft the wrongfout answerantwoord.
97
274000
3000
zelfs wanneer het
een foutief antwoord geeft.
04:52
StroopStroop teststesten have been donegedaan with metaphormetafoor as well.
98
277000
2000
Er werden ook Stroop-testen
gedaan met metaforen.
04:54
The participantsdeelnemers had to identifyidentificeren, as quicklysnel as possiblemogelijk,
99
279000
4000
De deelnemers moesten, zo snel mogelijk,
04:58
the literallyletterlijk falsevals sentenceszinnen.
100
283000
2000
de letterlijk foute zinnen herkennen.
05:00
They tooknam longerlanger to rejectverwerpen metaphorsmetaforen as falsevals
101
285000
3000
Ze deden er langer over
om metaforen af te wijzen
05:03
than they did to rejectverwerpen literallyletterlijk falsevals sentenceszinnen.
102
288000
3000
dan ze erover deden bij letterlijk foute zinnen.
05:06
Why? Because we cannotkan niet ignorenegeren
103
291000
3000
Waarom?
Omdat we de metaforische betekenis
05:09
the metaphoricalmetaforische meaningbetekenis of wordstekst eithereen van beide.
104
294000
3000
van woorden ook niet kunnen negeren.
05:12
One of the sentenceszinnen was, "Some jobsjobs are jailsgevangenissen."
105
297000
3000
Eén van de zinnen was:
"Sommige banen zijn gevangenissen."
05:15
Now, unlesstenzij you're a prisongevangenis guardbewaker,
106
300000
3000
Tenzij je een gevangenisbewaker bent,
05:18
the sentencezin "Some jobsjobs are jailsgevangenissen" is literallyletterlijk falsevals.
107
303000
3000
is de zin "Sommige banen zijn gevangenissen."
letterlijk fout.
05:21
SadlyHelaas, it's metaphoricallyfiguurlijk truewaar.
108
306000
3000
Helaas, hij is metaforisch juist.
05:24
And the metaphoricalmetaforische truthwaarheid interferesinterfereert with our abilityvermogen
109
309000
3000
De metaforische juistheid interfereert
met onze bekwaamheid
05:27
to identifyidentificeren it as literallyletterlijk falsevals.
110
312000
2000
om de zin als letterlijk fout te herkennen.
05:29
MetaphorMetafoor mattersaangelegenheden because
111
314000
2000
Metaforen zijn belangrijk omdat
05:31
it's around us everyelk day, all the time.
112
316000
3000
ze alomtegenwoordig zijn, elke dag,.
05:34
MetaphorMetafoor mattersaangelegenheden because it createscreëert expectationsverwachtingen.
113
319000
3000
Metaforen zijn belangrijk
omdat ze verwachtingen creëren.
05:37
PayBetalen carefulvoorzichtig attentionaandacht the nextvolgende time you readlezen the financialfinancieel newsnieuws.
114
322000
4000
Wees extra aandachtig als je
de volgende keer financieel nieuws leest.
05:41
AgentAgent metaphorsmetaforen describebeschrijven priceprijs movementsbewegingen
115
326000
2000
Gepersonifieerde metaforen
beschrijven koersbewegingen
05:43
as the deliberateberaadslagen actionactie of a livingleven thing,
116
328000
2000
als de bewuste actie van een levend iets,
05:45
as in, "The NASDAQNASDAQ climbedbeklommen higherhoger."
117
330000
4000
zoals in "De NASDAQ klom hoger."
05:49
ObjectObject metaphorsmetaforen describebeschrijven priceprijs movementsbewegingen
118
334000
3000
Geobjectiveerde metaforen
beschrijven koersbewegingen
05:52
as non-livingniet-levende things,
119
337000
2000
als niet-levende objecten,
05:54
as in, "The DowDow fellviel like a bricksteen."
120
339000
3000
zoals in "De DOW viel als een baksteen."
05:57
ResearchersOnderzoekers askedgevraagd a groupgroep of people
121
342000
2000
Onderzoekers vroegen een groep mensen
05:59
to readlezen a clutchkoppeling of marketmarkt commentariescommentaren,
122
344000
2000
om een reeks marktcommentaren te lezen,
06:01
and then predictvoorspellen the nextvolgende day'sdag priceprijs trendneiging.
123
346000
3000
en dan de koerstrend
van de de volgende dag te voorspellen.
06:04
Those exposedblootgesteld to agentagent metaphorsmetaforen
124
349000
2000
Degenen die aan gepersonifieerde metaforen
werden blootgesteld
06:06
had higherhoger expectationsverwachtingen that priceprijs trendstrends would continuevoortzetten.
125
351000
3000
verwachtten meer
dat koerstendensen zouden voortduren.
06:09
And they had those expectationsverwachtingen because
126
354000
2000
Ze verwachtten dit omdat
06:11
agentagent metaphorsmetaforen implyimpliceren the deliberateberaadslagen actionactie
127
356000
3000
gepersonifieerde metaforen de bewuste actie inhouden
06:14
of a livingleven thing pursuingnastreven a goaldoel.
128
359000
3000
van een levend iets dat een doel nastreeft.
06:17
If, for examplevoorbeeld, househuis pricesprijzen
129
362000
2000
Als, bijvoorbeeld, huizenprijzen
06:19
are routinelyroutinematig describedbeschreven as climbingbeklimming and climbingbeklimming,
130
364000
3000
worden omschreven als stijgend en stijgend,
06:22
higherhoger and higherhoger, people mightmacht naturallyvan nature assumeuitgaan van
131
367000
2000
hoger en hoger,
dan zouden mensen kunnen veronderstellen
06:24
that that risestijgen is unstoppableniet te stuiten.
132
369000
2000
dat de stijging niet te stoppen is.
06:26
They maymei feel confidentzelfverzekerd, say,
133
371000
2000
Ze zouden vol vertrouwen
06:28
in takingnemen out mortgageshypotheken they really can't affordveroorloven.
134
373000
3000
hypotheken afsluiten
die ze zich niet kunnen veroorloven.
06:31
That's a hypotheticalhypothetisch examplevoorbeeld of courseCursus.
135
376000
3000
Dat is een puur hypothetisch voorbeeld natuurlijk.
06:34
But this is how metaphormetafoor misleadsmisleidt.
136
379000
4000
Dat is hoe metaforen misleiden.
06:38
MetaphorMetafoor alsoook mattersaangelegenheden because it influencesinvloeden decisionsbeslissingen
137
383000
3000
Metaforen zijn ook belangrijk
omdat ze beslissingen beïnvloeden
06:41
by activatingactiveren analogiesanalogieën.
138
386000
3000
door analogieën op te roepen.
06:44
A groupgroep of studentsstudenten was told that a smallklein democraticdemocratisch countryland
139
389000
2000
We vertelden een groep studenten
dat een klein democratisch land
06:46
had been invadedbinnengevallen and had askedgevraagd the U.S. for help.
140
391000
3000
bezet was en de Verenigde Staten
om hulp had gevraagd.
06:49
And they had to make a decisionbesluit.
141
394000
2000
Ze moesten een beslissing nemen.
06:51
What should they do?
142
396000
2000
Wat zouden zij doen?
06:53
InterveneIngrijpen, appealin beroep gaan to the U.N., or do nothing?
143
398000
3000
Interveniëren, beroep doen op de VN,
of niets doen?
06:56
They were eachelk then givengegeven one of threedrie
144
401000
2000
Ze kregen elk één van drie mogelijke
06:58
descriptionsbeschrijvingen of this hypotheticalhypothetisch crisiscrisis.
145
403000
2000
beschrijvingen van deze hypothetische crisis.
07:00
EachElke of whichwelke was designedontworpen to triggerin gang zetten
146
405000
3000
Elk van deze was ontworpen om een andere
07:03
a differentverschillend historicalhistorisch analogyanalogie:
147
408000
2000
historische analogie op te roepen:
07:05
WorldWereld WarOorlog IIII, VietnamVietnam,
148
410000
2000
Wereldoorlog II, de Vietnamoorlog
07:07
and the thirdderde was historicallyhistorisch neutralneutrale.
149
412000
3000
en de derde was historisch neutraal.
07:10
Those exposedblootgesteld to the WorldWereld WarOorlog IIII scenarioscenario
150
415000
2000
Degenen die het WO II scenario
kregen voorgeschoteld,
07:12
madegemaakt more interventionistinterventionistische recommendationsaanbevelingen
151
417000
2000
gaven meer aanbevelingen voor interventies
07:14
than the othersanderen.
152
419000
2000
dan de anderen.
07:16
Just as we cannotkan niet ignorenegeren the literalletterlijk meaningbetekenis of wordstekst,
153
421000
3000
Net zoals we de letterlijke betekenis
van woorden niet kunnen negeren,
07:19
we cannotkan niet ignorenegeren the analogiesanalogieën
154
424000
2000
kunnen we de analogieën niet negeren
07:21
that are triggeredveroorzaakt by metaphormetafoor.
155
426000
4000
die worden opgeroepen door een metafoor.
07:25
MetaphorMetafoor mattersaangelegenheden because it opensopent the doordeur- to discoveryontdekking.
156
430000
3000
Metaforen zijn belangrijk omdat
ze de deur openzetten voor ontdekkingen.
07:28
WheneverWanneer we solveoplossen a problemprobleem, or make a discoveryontdekking,
157
433000
3000
Telkens we een probleem oplossen,
of iets ontdekken,
07:31
we comparevergelijken what we know with what we don't know.
158
436000
3000
vergelijken we wat we weten
met wat we niet weten.
07:34
And the only way to find out about the latterlaatste
159
439000
2000
De enige manier om iets te weten
te komen over het laatste
07:36
is to investigateonderzoeken the waysmanieren it mightmacht be like the formervoormalig.
160
441000
4000
is de manieren te onderzoeken
waarop het lijkt op het eerste.
07:40
EinsteinEinstein describedbeschreven his scientificwetenschappelijk methodmethode as combinatoryCombinatorische playspelen.
161
445000
4000
Einstein omschreef zijn wetenschappelijke methode
als een combinatorisch spel.
07:44
He famouslyberoemd used thought experimentsexperimenten,
162
449000
2000
Hij werd beroemd met zijn
gedachte-experimenten,
07:46
whichwelke are essentiallyin wezen elaborateuitwerken analogiesanalogieën,
163
451000
3000
welke in essentie analogieën gebruiken,
07:49
to come up with some of his greatestbeste discoveriesontdekkingen.
164
454000
3000
die tot enkele van zijn grootste ontdekkingen
hebben geleid.
07:52
By bringingbrengen togethersamen what we know
165
457000
2000
Door wat we weten
07:54
and what we don't know throughdoor analogyanalogie,
166
459000
2000
en wat we niet weten samen te brengen
via analogieën,
07:56
metaphoricalmetaforische thinkinghet denken strikesstrikes the sparkvonk
167
461000
2000
ontsteekt metaforisch denken de vonk
07:58
that ignitesontbrandt discoveryontdekking.
168
463000
4000
die ontdekkingen aansteekt.
08:02
Now metaphormetafoor is ubiquitousalomtegenwoordig, yetnog it's hiddenverborgen.
169
467000
4000
Hoewel metaforen alomtegenwoordig zijn,
zijn ze toch verborgen.
08:06
But you just have to look at the wordstekst around you
170
471000
3000
Kijk maar eens naar de woorden om je heen
08:09
and you'llje zult find it.
171
474000
2000
en je zal ze vinden.
08:11
RalphRalph WaldoWaldo EmersonEmerson describedbeschreven languagetaal
172
476000
2000
Ralph Waldo Emerson omschreef taal
08:13
as "fossilfossiel poetrypoëzie."
173
478000
2000
als "fossiele poëzie".
08:15
But before it was fossilfossiel poetrypoëzie
174
480000
2000
Maar voor het fossiele poëzie was,
08:17
languagetaal was fossilfossiel metaphormetafoor.
175
482000
3000
was taal fossiele metafoor.
08:20
And these fossilsfossielen still breatheademen.
176
485000
3000
Deze fossiele metaforen leven nog.
08:23
Take the threedrie mostmeest famousberoemd wordstekst in all of WesternWestern philosophyfilosofie:
177
488000
5000
Neem bijvoorbeeld de drie beroemdste woorden
uit de westerse filosofie:
08:28
"CogitoCogito ergoErgo sumsom."
178
493000
2000
"Cogito ergo sum"
08:30
That's routinelyroutinematig translatedvertaalde as, "I think, thereforedaarom I am."
179
495000
4000
Dit wordt normaal vertaald als:
"Ik denk, dus ik besta."
08:34
But there is a better translationvertaling.
180
499000
2000
Maar er is een betere vertaling.
08:36
The LatinLatijn wordwoord "cogitocogito"
181
501000
2000
Het Latijnse woord "cogito"
08:38
is derivedafgeleide from the prefixvoorvoegsel "coco," meaningbetekenis "togethersamen,"
182
503000
3000
is afgeleid van het prefix "co", wat "samen" betekent,
08:41
and the verbwerkwoord "agitareagitare," meaningbetekenis "to shakeschudden."
183
506000
3000
en het werkwoord "agitare",
wat "schudden" betekent.
08:44
So, the originalorigineel meaningbetekenis of "cogitocogito"
184
509000
3000
De originele betekenis van "cogito"
08:47
is to shakeschudden togethersamen.
185
512000
2000
is "samen schudden".
08:49
And the propergoede translationvertaling of "cogitocogito ergoErgo sumsom"
186
514000
3000
De juiste vertaling van "cogito ergo sum"
08:52
is "I shakeschudden things up, thereforedaarom I am."
187
517000
4000
is: "Ik schud dingen door elkaar,
dus ik besta".
08:56
(LaughterGelach)
188
521000
2000
(Gelach)
08:58
MetaphorMetafoor shakesschudt things up,
189
523000
2000
Metaforen schudden dingen door elkaar,
09:00
givinggeven us everything from ShakespeareShakespeare to scientificwetenschappelijk discoveryontdekking in the processwerkwijze.
190
525000
5000
en geven ons zodoende alles van Shakespeare
tot wetenschappelijke ontdekkingen.
09:05
The mindgeest is a plasticplastic snowsneeuw domekoepel,
191
530000
3000
De geest is als een elastische sneeuwbal,
09:08
the mostmeest beautifulmooi, mostmeest interestinginteressant,
192
533000
2000
het mooiste, interessantste,
09:10
and mostmeest itselfzelf, when, as ElvisElvis put it,
193
535000
3000
en meest zichzelf wanneer,
zoals Elvis het zegt,
09:13
it's all shookschudde up.
194
538000
2000
hij helemaal door elkaar geschud is.
09:15
And metaphormetafoor keepshoudt the mindgeest shakingschudden,
195
540000
2000
Metaforen houden de geest geschud,
ratelend en golvend
09:17
rattlingratelende and rollingrollend, long after ElvisElvis has left the buildinggebouw.
196
542000
3000
lang nadat Elvis ons verlaten heeft.
09:20
Thank you very much.
197
545000
2000
Hartelijk dank.
09:22
(ApplauseApplaus)
198
547000
2000
(Applaus)
Translated by Ronny Verbeeck
Reviewed by Erik Mulder

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
James Geary - Aphorist
Lost jobs, wayward lovers, wars and famine -- come to think of it, just about any of life's curveballs -- there's an aphorism for it, and James Geary's got it.

Why you should listen

One of a handful of the world's professional aphorists, James Geary has successfully fused early creative endeavors in performance art, poetry and juggling with his childhood fascination with the "Quotable Quotes" column in Reader's Digest. His books Geary's Guide to the World's Great Aphorists and the bestselling The World in a Phrase are invaluable journeys through the often-ignored art of the witty (and memorably brief) summation.

His next book is about the secret life of metaphors, and how metaphorical thinking drives invention and creativity. Geary is a former writer for Time Europe and is now an editor for Ode magazine, a print and online publication devoted to optimism and positive news.

More profile about the speaker
James Geary | Speaker | TED.com