ABOUT THE SPEAKER
Kailash Satyarthi - Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere.

Why you should listen
Nobel Laureate Kailash Satyarthi has been leading the global fight against child slavery for over three decades.  As the founder of a grassroots nonprofit, Bachpan Bachao Andolan, or Save Childhood Movement, he has rescued more than 80,000 Indian children to date from various forms of exploitation from child labor to child trafficking.

Kailash’s work has involved organizing almost weekly raid, rescue and recovery missions on workplaces that employ and enslave children. Since 2001, Satyarthi’s has risked his own life to rescue these children and has convinced families in more than 300 Indian villages to avoid sending their children to work, and instead putting them in school.
 
Satyarthi’s has also managed to grab and retain the world’s attention on the problem. He organized the Global March Against Child Labor in the 1990s to raise awareness and free millions of children shackled in various forms of modern slavery. His activism was also instrumental in the adoption of Convention No. 182 by the International Labour Organization, a statue that's become a guideline for many governments on child labor.
 
In 2014, he and Malala Yousafzai were awarded the Nobel Peace Prize for “their struggle against the suppression of children and young people and for the right of all children to education.”

More profile about the speaker
Kailash Satyarthi | Speaker | TED.com
TED2015

Kailash Satyarthi: How to make peace? Get angry

Kailash Satyarthi: Jak wprowadzać pokój? Poczuj gniew

Filmed:
1,378,130 views

Jak młody mężczyzna urodzony w Indiach w wysokiej kaście uwolnił 83 000 dzieci od niewolnictwa? Laureat Pokojowej Nagrody Nobla Kailash Satyarthi przekazuje bardzo zaskakującą radę dla każdego, kto chciałby zmienić świat na lepsze: poczuj gniew na niesprawiedliwość. W tej prelekcji pokazuje, jak twórca pokoju może czerpać inspirację z gniewu.
- Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
TodayDzisiaj, I am going to talk about angergniew.
0
1111
5340
Dzisiaj chcę opowiedzieć wam o gniewie.
00:21
When I was 11,
1
9128
2002
W wieku 11 lat widziałem,
00:23
seeingwidzenie some of my friendsprzyjaciele
leavingodejście the schoolszkoła
2
11130
3332
jak koledzy odchodzili ze szkoły,
00:26
because theirich parentsrodzice
could not affordpozwolić sobie textbookspodręczniki
3
14462
4222
ponieważ ich rodziców
nie było stać na podręczniki.
00:30
madezrobiony me angryzły.
4
18684
2502
To mnie rozgniewało.
00:35
When I was 27,
5
23316
2752
Kiedy miałem 27 lat,
00:38
hearingprzesłuchanie the plightsytuacja
of a desperatezdesperowany slaveniewolnik fatherojciec
6
26068
5212
poznałem losy zdesperowanego ojca,
00:43
whosektórego daughtercórka was
about to be soldsprzedany to a brothelburdel
7
31280
5012
którego córkę sprzedano do burdelu.
00:48
madezrobiony me angryzły.
8
36302
2381
To mnie rozgniewało.
00:52
At the agewiek of 50,
9
40423
2340
W wieku 50 lat
00:54
lyingkłamstwo on the streetulica,
in a poolbasen of bloodkrew,
10
42763
4823
leżałem na ulicy w kałuży krwi
00:59
alongwzdłuż with my ownwłasny sonsyn,
11
47586
2946
obok mojego własnego syna.
01:02
madezrobiony me angryzły.
12
50532
2467
To mnie rozgniewało.
01:07
DearSzanowni Państwo friendsprzyjaciele, for centurieswieki
we were taughtnauczony angergniew is badzły.
13
55299
5185
Drodzy przyjaciele, od zawsze
wpajano nam, że gniew jest zły.
01:13
Our parentsrodzice, teachersnauczyciele, priestsksięża --
14
61274
2212
Nasi rodzice, nauczyciele, księża,
01:15
everyonekażdy taughtnauczony us how to controlkontrola
and suppressstłumić our angergniew.
15
63486
5885
każdy uczył nas,
jak kontrolować i tłumić gniew.
01:24
But I askzapytać why?
16
72241
1905
Pytam jednak - dlaczego?
01:27
Why can't we convertkonwertować our angergniew
for the largerwiększy good of societyspołeczeństwo?
17
75596
4917
Czemu nie zamienić gniewu
w większe dobro dla ludzi?
01:32
Why can't we use our angergniew
18
80513
1596
Czemu nie użyć gniewu
w walce ze złem tego świata?
01:34
to challengewyzwanie and changezmiana
the evilszło of the worldświat?
19
82109
3506
01:41
That I triedwypróbowany to do.
20
89705
2471
To próbowałem zrobić.
01:46
FriendsPrzyjaciele,
21
94036
1811
Przyjaciele,
01:49
mostwiększość of the brightestnajjaśniejszy ideaspomysły
cameoprawa ołowiana witrażu to my mindumysł out of angergniew.
22
97367
6003
większość moich najlepszych pomysłów
wzięła się z gniewu.
01:55
Like when I was 35 and satsob
in a locked-upZablokowane up, tinymalutki prisonwięzienie.
23
103814
9700
Jak wtedy, kiedy miałem 35 lat
i siedziałem zamknięty w więzieniu.
02:06
The wholecały night, I was angryzły.
24
114564
2503
Byłem wściekły całą noc.
02:09
But it has givendany birthnarodziny to a newNowy ideapomysł.
25
117957
3060
Ten gniew zrodził jednak nowy pomysł.
02:13
But I will come to that laterpóźniej on.
26
121017
3159
Wrócę jednak do tego później.
02:16
Let me beginzaczynać with the storyfabuła
of how I got a nameNazwa for myselfsiebie.
27
124176
6865
Pozwólcie mi zacząć od opowieści
o tym, jak zdobyłem imię.
02:25
I had been a bigduży admirerwielbiciel
of MahatmaMahatma GandhiGandhi sinceod my childhooddzieciństwo.
28
133481
4141
Od dzieciństwa byłem
zwolennikiem Mahatmy Gandhiego.
02:31
GandhiGandhi foughtwalczył and leadprowadzić
India'sW Indiach freedomwolność movementruch.
29
139032
5289
Gandhi walczył i przewodził
indyjskiemu ruchowi niepodległościowemu.
02:37
But more importantlyco ważne,
30
145261
2038
Co jednak ważniejsze
02:39
he taughtnauczony us how to treatleczyć
the mostwiększość vulnerablewrażliwy sectionsSekcje,
31
147299
6735
nauczył nas, jak traktować
najbardziej narażonych ludzi,
02:46
the mostwiększość deprivedpozbawiony people,
with dignitygodność and respectPoszanowanie.
32
154034
4271
osoby najbardziej poszkodowane,
z godnością i szacunkiem.
02:51
And so, when IndiaIndie was celebratingz okazji
33
159595
4967
Kiedy więc Indie świętowały
02:56
MahatmaMahatma Gandhi'sGandhi
birthnarodziny centenarystulecie in 1969 --
34
164562
3267
rocznicę urodzin Gandhiego w 1969 roku,
02:59
at that time I was 15 --
35
167829
2288
miałem wtedy piętnaście lat,
03:02
an ideapomysł cameoprawa ołowiana witrażu to my mindumysł.
36
170117
2357
wpadłem na pewien pomysł.
03:05
Why can't we celebrateświętować it differentlyróżnie?
37
173774
3470
A może świętować to inaczej?
03:09
I knewwiedziałem, as perhapsmoże
manywiele of you mightmoc know,
38
177244
5428
Wiedziałem, tak jak pewnie i część z was,
03:14
that in IndiaIndie, a largeduży numbernumer of people
are bornurodzony in the lowestnajniższy segmentczłon of casteKasta.
39
182672
7993
że w Indiach mnóstwo ludzi
rodzi się w niższych kastach.
03:24
And they are treatedleczony as untouchablesNietykalni.
40
192185
3139
Są traktowani jak niedotykalni.
03:27
These are the people --
41
195324
1332
Tym ludzion
03:28
forgetzapomnieć about allowingpozwalać them
to go to the templesświątynie,
42
196656
4410
nie wolno wchodzić do świątyń,
03:33
they cannotnie może even go into the housesdomy
and shopssklepy of high-castewysokiej kasty people.
43
201066
7184
a nawet wchodzić do domów
i sklepów ludzi z wyższej kasty.
03:40
So I was very impressedpod wrażeniem with
the leadersprzywódcy of my townmiasto
44
208250
5314
Byłem zafascynowany
liderami mojego miasta,
03:45
who were speakingmówienie very highlywysoko againstprzeciwko
the casteKasta systemsystem and untouchabilitynietykalności
45
213564
4538
którzy ostro przeciwstawiali się
nietykalności i kastom,
03:50
and talkingmówić of GandhianGandhiego idealsideały.
46
218102
2172
opowiadali o pomysłach Gandhiego.
03:53
So inspirednatchniony by that, I thought,
let us setzestaw an exampleprzykład
47
221774
3170
Zainspirowany tym chciałem dać przykład,
03:56
by invitingatrakcyjny these people to eatjeść foodjedzenie
cookedgotowany and servedserwowane
48
224944
6445
zapraszając tych ludzi na jedzenie
ugotowane i serwowane
04:03
by the untouchablenietykalny communityspołeczność.
49
231389
3230
przez kastę nietykalnych.
04:06
I wentposzedł to some low-casteniższych kast,
so-calledtak zwana untouchablenietykalny, people,
50
234619
4932
Poszedłem do ludzi z niskiej kasty,
tak zwanych "niedotykalnych",
04:13
triedwypróbowany to convinceprzekonać them,
but it was unthinkablenie do pomyślenia for them.
51
241421
4386
chciałem ich przekonać,
ale dla nich było to nie do pomyślenia.
04:17
They told me, "No, no. It's not possiblemożliwy.
It never happenedstało się."
52
245807
3953
Mówili mi: "To niemożliwe.
To się nigdy nie stanie".
04:23
I said, "Look at these leadersprzywódcy,
53
251070
1714
Tłumaczyłem: "Popatrzcie na liderów,
04:24
they are so great,
they are againstprzeciwko untouchabilitynietykalności.
54
252784
2437
są wspaniali, występują
przeciwko niedotykalności.
04:27
They will come. If nobodynikt comespochodzi,
we can setzestaw an exampleprzykład."
55
255221
2690
Przyjdą. Jeśli nikt nie przyjdzie,
możemy dać im przykład".
04:32
These people thought that I was too naivenaiwny.
56
260891
5860
Uznali, że jestem zbyt naiwny.
04:40
FinallyWreszcie, they were convincedprzekonany.
57
268161
2490
Ostatecznie się przekonali.
04:42
My friendsprzyjaciele and I tookwziął our bicyclesrowery
and invitedzaproszony politicalpolityczny leadersprzywódcy.
58
270651
5701
Wraz z przyjaciółmi wsiedliśmy na rowery
i zaprosiliśmy przywódców politycznych.
04:49
And I was so thrilledwstrząśnięty, ratherraczej, empoweredwzmocniony
59
277982
3144
Byliśmy zachwyceni,
poczuliśmy swoją moc,
04:53
to see that eachkażdy one of them
agreedZgoda to come.
60
281126
4596
kiedy widzieliśmy,
że każdy z nich się zgodził.
04:59
I thought, "Great ideapomysł.
We can setzestaw an exampleprzykład.
61
287192
2891
Pomyślałem: "Świetny pomysł.
Możemy dać przykład.
05:02
We can bringprzynieść about changezmiana in the societyspołeczeństwo."
62
290083
3628
Możemy doprowadzić
do zmian w społeczeństwie".
05:07
The day has come.
63
295451
1553
Nadszedł ten dzień.
05:09
All these untouchablesNietykalni,
threetrzy womenkobiety and two menmężczyźni,
64
297724
5743
Wszyscy niedotykalni,
trzy kobiety i dwoje mężczyzn,
05:15
they agreedZgoda to come.
65
303467
3349
zgodziło się przyjść.
05:19
I could recallodwołanie that they had used
the bestNajlepiej of theirich clothesubranie.
66
307436
5639
Założyli swoje najlepsze ubrania.
05:26
They broughtprzyniósł newNowy utensilsnaczynia.
67
314475
2265
Kupili nowe naczynia.
05:30
They had takenwzięty bathskąpiele
hundredssetki of timesczasy
68
318000
2339
Brali kąpiel setki razy,
05:32
because it was unthinkablenie do pomyślenia
for them to do.
69
320339
2961
ponieważ sytuacja
była dla nich niewyobrażalna.
05:35
It was the momentza chwilę of changezmiana.
70
323300
2644
To był moment zmiany.
05:39
They gatheredZebrane. FoodJedzenie was cookedgotowany.
71
327254
2448
Zebraliśmy się. Jedzenie było gotowe.
05:42
It was 7 o'clockgodzina.
72
330402
2598
Była dziewiętnasta.
05:45
By 8 o'clockgodzina, we kepttrzymane on waitingczekanie,
73
333000
2876
Czekaliśmy do dwudziestej,
05:47
because it's not very uncommonNiezbyt często
that the leadersprzywódcy becomestają się latepóźno,
74
335876
4981
bo politycy często się spóźniają
05:52
for an hourgodzina or so.
75
340857
1682
o godzinę czy coś.
05:55
So after 8 o'clockgodzina, we tookwziął our bicyclesrowery
and wentposzedł to these leaders'Leaders homesdomy,
76
343239
6683
Po 20:00 wsiedliśmy na rowery
i ruszyliśmy do domów tych liderów,
06:01
just to remindprzypominać them.
77
349922
2356
aby im o nas przypomnieć.
06:06
One of the leader'slidera wivesżony told me,
78
354248
4697
Żona jednego z nich powiedziała mi:
06:10
"Sorry, he is havingmający some headachebół głowy,
perhapsmoże he cannotnie może come."
79
358945
5015
"Przepraszam, ale męża boli głowa,
chyba nie będzie mógł przyjść".
06:15
I wentposzedł to anotherinne leaderlider
80
363960
2077
Pojechałem do drugiego lidera
06:18
and his wifeżona told me,
"Okay, you go, he will definitelyZdecydowanie joinprzyłączyć się."
81
366037
4060
i jego żona powiedziała mi:
"Wracajcie, on na pewno przyjdzie".
06:23
So I thought that the dinnerobiad
will take placemiejsce,
82
371357
4112
Pomyślałem, że kolacja dojdzie do skutku,
06:27
thoughchociaż not at that largeduży a scaleskala.
83
375469
4483
nawet jeśli będzie w mniejszej skali.
06:33
I wentposzedł back to the venuemiejsce, whichktóry was
a newlynowo builtwybudowany MahatmaMahatma GandhiGandhi ParkPark.
84
381352
5967
Wróciłem na miejsce spotkania,
do nowo wybudowanego Parku Gandhiego.
06:40
It was 10 o'clockgodzina.
85
388559
1494
Była dwudziesta druga.
06:43
NoneBrak of the leadersprzywódcy showedpokazał up.
86
391483
3339
Żaden z liderów się nie pokazał.
06:48
That madezrobiony me angryzły.
87
396132
2703
To mnie rozgniewało.
06:52
I was standingna stojąco, leaningKrzywa againstprzeciwko
MahatmaMahatma Gandhi'sGandhi statuestatua.
88
400275
6404
Stałem oparty o pomnik Gandhiego.
07:01
I was emotionallyemocjonalnie drainedosuszony,
ratherraczej exhaustedwyczerpany.
89
409839
4471
Byłem emocjonalnie
wyczerpany, wycieńczony.
07:08
Then I satsob down where
the foodjedzenie was lyingkłamstwo.
90
416890
5485
Usiadłem przy jedzeniu.
07:17
I kepttrzymane my emotionsemocje on holdutrzymać.
91
425695
2090
Trzymałem swoje uczucia na wodzy.
07:19
But then, when I tookwziął the first bitegryźć,
92
427785
4494
Jednak po pierwszym kęsie
07:24
I brokezepsuł się down in tearsłzy.
93
432279
2931
wybuchnąłem płaczem.
07:27
And suddenlynagle I feltczułem a handdłoń on my shoulderramię.
94
435210
4939
Nagle poczułem czyjąś rękę na ramieniu.
07:32
And it was the healinggojenie, motherlymacierzyńskim touchdotknąć
of an untouchablenietykalny womankobieta.
95
440149
5898
To było jak uzdrowienie,
matczyny dotyk nietykalnej kobiety.
07:38
And she told me,
"KailashKailash, why are you cryingpłacz?
96
446047
4231
Zapytała mnie: "Kailash, czemu płaczesz?
07:43
You have doneGotowe your bitkawałek.
97
451598
2413
Zrobiłeś swoje.
07:46
You have eatenjeść the foodjedzenie
cookedgotowany by untouchablesNietykalni,
98
454011
3125
Zjadłeś jedzenie
przygotowane przez niedotykalnych.
07:49
whichktóry has never happenedstało się in our memorypamięć."
99
457136
2991
Coś takiego nie miało miejsca
nigdy wcześniej".
07:53
She said, "You wonwygrał todaydzisiaj."
100
461207
4582
Mówiła: "Dzisiaj to ty zwyciężyłeś".
07:57
And my friendsprzyjaciele, she was right.
101
465789
4970
Moi przyjaciele przyznali jej rację.
08:04
I cameoprawa ołowiana witrażu back home, a little after midnightpółnocy,
102
472059
3730
Wróciłem do domu chwilę po północy.
08:07
shockedwstrząśnięty to see that severalkilka
high-castewysokiej kasty elderlyStarsi people
103
475789
4574
Wstrząsnął mną widok
kilku starszych ludzi z wysokiej kasty
08:12
were sittingposiedzenie in my courtyarddziedziniec.
104
480363
2154
siedzących na moim podwórku.
08:14
I saw my mothermama and
elderlyStarsi womenkobiety were cryingpłacz
105
482517
3096
Zobaczyłem zapłakaną matkę i inne kobiety.
08:17
and they were pleadingpisma
to these elderlyStarsi people
106
485613
4458
Błagały tych starców,
08:22
because they had threatenedzagrożony
to outcasteoutcaste my wholecały familyrodzina.
107
490071
2934
którzy grozili, że usuną nas z kasty.
08:26
And you know, outcastingoutcasting the familyrodzina
is the biggestnajwiększy socialspołeczny punishmentkara
108
494345
5132
Usunięcie rodziny z kasty
jest największą karą,
08:31
one can think of.
109
499477
2554
jaką można sobie wyobrazić.
08:35
SomehowJakoś they agreedZgoda to punishkarać only me,
and the punishmentkara was purificationoczyszczania.
110
503981
4840
Jakoś zgodzili się, by ukarać tylko mnie,
moją karą miała być puryfikacja.
08:40
That meansznaczy I had to go 600 milesmile
away from my hometownmiasto rodzinne
111
508821
4515
Miałem wyjechać o 1000 kilometrów od domu
08:45
to the RiverRzeka GangesGanges to take a holyŚwięty dipDIP.
112
513336
3931
i dotrzeć do rzeki Ganges,
aby wziąć świętą kąpiel.
08:49
And after that, I should organizezorganizować a feastŚwięto
for priestsksięża, 101 priestsksięża,
113
517267
4424
Następnie miałem wydać
ucztę dla 101 kapłanów,
08:53
washmyć się theirich feetstopy and drinkdrink that waterwoda.
114
521691
3548
umyć im stopy i wypić zużytą wodę.
08:58
It was totalcałkowity nonsensenonsens,
115
526529
2999
To była całkowita bzdura.
09:01
and I refusedodmówił to acceptzaakceptować that punishmentkara.
116
529528
2889
Nie zgodziłem się na przyjęcie kary.
09:05
How did they punishkarać me?
117
533267
2130
Jak mnie ukarali?
09:07
I was barredprzedawnieniu from enteringwstępowanie into my ownwłasny
kitchenkuchnia and my ownwłasny diningjadalnia roompokój,
118
535397
5797
Nie mogłem wchodzić do własnej kuchni,
do własnej jadalni.
09:13
my utensilsnaczynia were separatedrozdzielony.
119
541194
3052
Moje naczynia zostały oddzielone.
09:16
But the night when I was angryzły,
they wanted to outcasteoutcaste me.
120
544246
5054
Tej nocy, kiedy byłem zły,
chcieli wyrzucić mnie z kasty.
09:22
But I decidedzdecydowany to outcasteoutcaste
the entireCały casteKasta systemsystem.
121
550600
4033
Ja zaś zdecydowałem,
że wyrzucę cały system kast.
09:27
(ApplauseAplauz)
122
555503
4725
(Brawa)
09:32
And that was possiblemożliwy because
the beginningpoczątek would have been
123
560988
5015
Było to możliwe, bo na początek
musiałem zmienić nazwisko,
09:38
to changezmiana the familyrodzina nameNazwa, or surnamenazwisko,
124
566003
2116
09:40
because in IndiaIndie, mostwiększość of the
familyrodzina namesnazwy are casteKasta namesnazwy.
125
568119
3665
jako że w Indiach większość
nazwisk pochodzi od kast.
09:43
So I decidedzdecydowany to dropupuszczać my nameNazwa.
126
571784
2522
Zdecydowałem się porzucić nazwisko.
09:46
And then, laterpóźniej on, I gavedał
a newNowy nameNazwa to myselfsiebie: SatyarthiSatyarthi,
127
574306
6504
Później nadałem sobie nowe: Satyarthi.
09:52
that meansznaczy, "seekerosoba ubiegająca się of truthprawda."
128
580810
2966
To oznacza "poszukiwacz prawdy".
09:57
(ApplauseAplauz)
129
585216
4032
(Brawa)
10:01
And that was the beginningpoczątek
of my transformativeprzemieniająca angergniew.
130
589248
3337
To był początek
transformacji mojego gniewu.
10:06
FriendsPrzyjaciele, maybe one of you can tell me,
131
594095
2609
Czy ktoś z was mógłby mi powiedzieć,
10:08
what was I doing before becomingtwarzowy
a children'sdzieci rightsprawa activistaktywista?
132
596704
4826
kim byłem, zanim zostałem
działaczem na rzecz praw dzieci?
10:14
Does anybodyktoś know?
133
602410
1378
Czy ktoś wie?
10:16
No.
134
604898
1271
Nikt.
10:18
I was an engineerinżynier, an electricalelektryczny engineerinżynier.
135
606169
6389
Byłem inżynierem. Inżynierem energetykiem.
10:24
And then I learnednauczyli how the energyenergia
136
612558
5104
Dowiedziałem się, jak energia
10:29
of burningpalenie fireogień, coalwęgiel,
137
617662
4484
pochodząca z ognia i węgla,
10:34
the nuclearjądrowy blastpodmuch insidewewnątrz the chamberskomór,
138
622146
4104
paliwo atomowe wewnątrz reaktora,
10:38
ragingwściekły riverrzeka currentsprądy,
139
626250
3192
szalejące prądy rzeczne
10:41
fiercedziki windswiatry,
140
629442
3624
i gwałtowne wiatry
10:45
could be convertedprzekształcić into the lightlekki
and liveszyje of millionsmiliony.
141
633066
5017
można zmienić w światło
i życie dla milionów ludzi.
10:50
I alsorównież learnednauczyli how the mostwiększość
uncontrollableniekontrolowane formformularz of energyenergia
142
638963
4532
Dowiedziałem się też,
jak wykorzystać najbardziej
nieokiełznaną formę energii
10:55
could be harnessedfabrycznie skompletowane for good
and makingzrobienie societyspołeczeństwo better.
143
643495
4475
dla dobra całego społeczeństwa.
11:04
So I'll come back to the storyfabuła of
when I was caughtzłapany in the prisonwięzienie:
144
652925
6767
Wrócę do historii o tym,
jak mnie uwięziono.
11:11
I was very happyszczęśliwy freeinguwolnienie
a dozentuzin childrendzieci from slaveryniewolnictwo,
145
659692
4227
Byłem bardzo szczęśliwy,
uwalniając setki dzieci z niewoli,
11:15
handingprzekazanie them over to theirich parentsrodzice.
146
663919
2971
przekazując je rodzicom.
11:18
I cannotnie może explainwyjaśniać my joyradość
when I freewolny a childdziecko.
147
666890
3188
Nie mogę opisać szczęścia,
które czuję, uwalniając dziecko.
11:23
I was so happyszczęśliwy.
148
671238
1190
Byłem taki szczęśliwy.
11:25
But when I was waitingczekanie for my trainpociąg
to come back to my hometownmiasto rodzinne, DelhiDelhi,
149
673458
5563
Kiedy jednak czekałem na pociąg,
aby wrócić do rodzinnego Delhi,
11:31
I saw that dozensdziesiątki of childrendzieci
were arrivingprzyjazd;
150
679021
3243
zobaczyłem przyjazd dziesiątek dzieci,
11:34
they were beingistota traffickedbędące przedmiotem handlu ludźmi by someonektoś.
151
682264
3298
które były przedmiotem handlu.
11:37
I stoppedzatrzymany them, those people.
152
685562
2853
Zatrzymałem tych ludzi.
11:40
I complainedskarżył się to the policePolicja.
153
688415
2102
Zawiadomiłem policję.
11:42
So the policemenpolicjantów, insteadzamiast of helpingporcja jedzenia me,
154
690517
4554
Policjanci, zamiast mi pomóc,
11:47
they threwrzucił me in this smallmały,
tinymalutki shellmuszla, like an animalzwierzę.
155
695071
5702
wrzucili mnie do tej
maleńkiej celi, jak zwierzę.
11:53
And that was the night of angergniew
156
701573
1548
Była to noc gniewu,
11:55
when one of the brightestnajjaśniejszy
and biggestnajwiększy ideaspomysły was bornurodzony.
157
703121
3851
podczas której narodził się
jeden z moich najlepszych pomysłów.
11:59
I thought that if I keep on freeinguwolnienie 10
childrendzieci, and 50 more will joinprzyłączyć się,
158
707632
5468
Jeśli uwolnię 10 dzieci,
a na ich miejsce przyjdzie pięćdziesiąt,
12:05
that's not doneGotowe.
159
713100
1460
to nic nie zrobiłem.
12:06
And I believeduwierzyli in the powermoc of consumerskonsumenci,
160
714560
2808
Uwierzyłem w siłę odbiorców.
12:09
and let me tell you that this
was the first time
161
717368
3484
Wydaje mi się, że wtedy po raz pierwszy
12:12
when a campaignkampania was launcheduruchomiona by me
or anywheregdziekolwiek in the worldświat,
162
720852
5116
zrobiono na świecie kampanię,
12:17
to educatekształcić and sensitizeuwrażliwić the consumerskonsumenci
163
725968
4073
aby edukować i uwrażliwiać konsumentów,
12:22
to createStwórz a demandżądanie
for child-labor-freebez pracy dzieci rugsDywany.
164
730041
4460
aby stworzyć popyt
na świat bez pracy dzieci.
12:27
In EuropeEuropy and AmericaAmeryka,
we have been successfuludany.
165
735691
3392
W Europie i Ameryce odnieśliśmy sukces.
12:31
And it has resulteddoprowadziło
in a fallspadek in childdziecko laborpraca
166
739083
4685
To spowodowało ograniczenie pracy dzieci
12:35
in SouthPołudniowa AsianAzjatycki countrieskraje by 80 percentprocent.
167
743768
3256
w krajach południowej Azji o 80%.
12:39
(ApplauseAplauz)
168
747024
3382
(Brawa)
12:44
Not only that, but this first-everpierwszy
consumer'skonsumenta powermoc, or consumer'skonsumenta campaignkampania
169
752736
6661
Co więcej pierwszy raz
energia klientów, kampania konsumencka,
12:51
has growndorosły in other countrieskraje
and other industriesprzemysł,
170
759397
4108
zadziałała w innych krajach
i gałęziach przemysłu,
12:55
maybe chocolateczekolada, maybe apparelOdzież,
maybe shoesbuty -- it has goneodszedł beyondpoza.
171
763505
5426
czekoladzie, odzieży, butach i tak dalej.
13:03
My angergniew at the agewiek of 11,
172
771271
1552
Mój gniew w wieku 11 lat,
13:04
when I realizedrealizowany how importantważny
educationEdukacja is for everykażdy childdziecko,
173
772823
5353
kiedy zrozumiałem znaczenie
edukacji dla każdego dziecka,
13:10
I got an ideapomysł to collectzebrać used booksksiążki
and help the poorestnajbiedniejszy childrendzieci.
174
778176
7645
wymyśliłem, aby zebrać używane książki
i pomóc najbiedniejszym dzieciom.
13:17
I createdstworzony a bookksiążka bankBank at the agewiek of 11.
175
785821
3449
Założyłem bank książek w wieku 11 lat.
13:22
But I did not stop.
176
790570
1243
Ale nie zatrzymałem się.
13:23
LaterPóźniej on, I cofoundedwspółzałożycielem
177
791813
2233
Później współtworzyłem
13:26
the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy singlepojedynczy largestNajwiększa civilcywilny societyspołeczeństwo
campaignkampania for educationEdukacja
178
794046
4534
największą akcję środowiska obywatelskiego
na rzecz edukacji na świecie.
13:30
that is the GlobalGlobalny CampaignKampanii for EducationEdukacja.
179
798580
2991
Global Campaign for Education.
13:34
That has helpedpomógł in changingwymiana pieniędzy
the wholecały thinkingmyślący towardsw kierunku educationEdukacja
180
802221
4645
Ta organizacja pomogła
w zmianie całego myślenia o edukacji
13:38
from the charitydobroczynność modetryb
to the humanczłowiek rightsprawa modetryb,
181
806866
2391
z modelu charytatywnego
do modelu praw człowieka
13:41
and that has concretelykonkretnie helpedpomógł
the reductionzmniejszenie of out-of-schoolout-of-school childrendzieci
182
809257
4769
i pomogła w zmniejszeniu
liczby dzieci nie chodzących do szkoły
13:46
by halfpół in the last 15 yearslat.
183
814026
3588
o połowę w ciągu ostatnich 15 lat.
13:49
(ApplauseAplauz)
184
817614
4079
(Brawa)
13:55
My angergniew at the agewiek of 27,
185
823753
3114
Mój gniew w wieku 27 lat,
13:58
to freewolny that girldziewczyna who was about
to be soldsprzedany to a brothelburdel,
186
826867
5368
chęć uwolnienia dziewczynki,
która miała trafić do burdelu,
14:04
has givendany me an ideapomysł
187
832235
4783
dała mi pomysł
14:09
to go for a newNowy strategystrategia
of raidRAID and rescueratować,
188
837018
4253
przejścia do nowej strategii
działania i ratowania,
14:13
freeinguwolnienie childrendzieci from slaveryniewolnictwo.
189
841271
2917
uwalniania dzieci z niewolnictwa.
14:16
And I am so luckySzczęściarz and prouddumny to say
that it is not one or 10 or 20,
190
844758
5856
Jestem dumny i szczęśliwy,
bo mogę stwierdzić,
14:22
but my colleagueskoledzy and I have been ablezdolny
to physicallyfizycznie liberatewyzwolić 83,000 childdziecko slavesniewolnicy
191
850614
6343
że razem z kolegami uwolniliśmy
83 000 młodocianych niewolników
14:28
and handdłoń them over
back to theirich familiesrodziny and mothersmatki.
192
856962
3131
i oddaliśmy je matkom i rodzinom.
14:32
(ApplauseAplauz)
193
860093
3359
(Brawa)
14:37
I knewwiedziałem that we neededpotrzebne globalświatowy policieszasady.
194
865692
2287
Wiem, że potrzebujemy
globalnych standardów.
14:39
We organizedzorganizowany the worldwidena calym swiecie marchesmarsze
againstprzeciwko childdziecko laborpraca
195
867979
3032
Zorganizowaliśmy międzynarodowe
protesty przeciwko pracy dzieci,
14:43
and that has alsorównież resulteddoprowadziło in
a newNowy internationalmiędzynarodowy conventionKonwencja
196
871011
6062
których efektem była
nowa międzynarodowa konwencja
14:49
to protectochraniać the childrendzieci
who are in the worstnajgorszy formsformularze.
197
877073
4099
mająca na celu ochronę
dzieci w najgorszej sytuacji.
14:54
And the concretebeton resultwynik was that
the numbernumer of childdziecko laborersrobotników globallyglobalnie
198
882262
4089
Twarde dowody pokazują,
że liczba pracujących dzieci na świecie
14:58
has goneodszedł down by one thirdtrzeci
in the last 15 yearslat.
199
886351
5540
zmniejszyła się o jedną trzecią
w ciągu ostatnich 15 lat.
15:03
(ApplauseAplauz)
200
891891
4420
(Brawa)
15:08
So, in eachkażdy casewalizka,
201
896311
3410
Każdy z tych przypadków
15:11
it beganrozpoczął się from angergniew,
202
899721
3789
zaczyna się od gniewu,
15:15
turnedobrócony into an ideapomysł,
203
903510
2649
który zmienia w pomysł
15:18
and actionczynność.
204
906159
3406
i działanie.
15:21
So angergniew, what nextNastępny?
205
909565
2876
Więc gniew, a co dalej?
15:24
IdeaPomysł, and --
206
912441
2479
Pomysł i...
15:26
AudiencePubliczność: ActionDziałania
207
914920
1358
Widownia: Działanie.
15:28
KailashKailash SatyarthiSatyarthi: AngerGniew, ideapomysł, actionczynność.
WhichCo I triedwypróbowany to do.
208
916278
4557
KS: Gniew, pomysł, działanie.
To właśnie próbowałem zrobić.
15:34
AngerGniew is a powermoc, angergniew is an energyenergia,
209
922254
2497
Gniew to moc, gniew to energia,
15:36
and the lawprawo of natureNatura is that energyenergia
210
924751
2801
a według praw natury
15:39
can never be createdstworzony and never
be vanishedzniknął, can never be destroyedzniszczony.
211
927552
5243
energii nie da się stworzyć
ani jej unicestwić.
15:44
So why can't the energyenergia of angergniew
be translatedprzetłumaczony and harnessedfabrycznie skompletowane
212
932795
6890
Czemu więc nie wykorzystać energi gniewu
15:51
to createStwórz a better and beautifulpiękny worldświat,
a more just and equitablesprawiedliwy worldświat?
213
939685
4536
do stworzenia lepszego świata,
bardziej sprawiedliwego i słusznego?
15:56
AngerGniew is withinw ciągu eachkażdy one of you,
214
944861
2480
Gniew jest w każdym z was.
15:59
and I will sharedzielić a secretsekret
for a fewkilka secondstowary drugiej jakości:
215
947341
5900
Podzielę się z wami pewną tajemnicą:
16:05
that if we are confinedogranicza się in
the narrowwąska shellsmuszle of egosego,
216
953241
7554
jeśli ogranicza nas własne ego,
16:12
and the circleskółka of selfishnessegoizm,
217
960795
4430
jeśli tkwimy w egoizmie,
16:17
then the angergniew will turnskręcać out to be
hatrednienawiść, violenceprzemoc, revengezemsta, destructionzniszczenie.
218
965225
7484
nasz gniew zamieni się w nienawiść,
przemoc, zemstę i niszczenie.
16:25
But if we are ablezdolny to breakprzerwa the circleskółka,
219
973539
3056
Jeśli jednak wyzwolimy się z tego,
16:28
then the samepodobnie angergniew could turnskręcać
into a great powermoc.
220
976595
5886
będzie można zamienić
tę samą energię w wielką siłę.
16:34
We can breakprzerwa the circleskółka
by usingza pomocą our inherentnieodłączny compassionwspółczucie
221
982481
4347
Będzie można przerwać błędne koło,
używając wrodzonego współczucia
16:38
and connectpołączyć with the worldświat throughprzez
compassionwspółczucie to make this worldświat better.
222
986828
3850
i przez współczucie
połączyć się i ulepszyć świat.
16:42
That samepodobnie angergniew could be
transformedprzekształcone into it.
223
990678
3673
Ten sam gniew można zmienić w siłę.
16:46
So deardrogi friendsprzyjaciele, sisterssiostry and brothersbracia,
again, as a NobelLaureat Nagrody Nobla LaureateNagrody Nobla,
224
994351
4585
Drodzy przyjaciele, jeszcze raz,
jako laureat nagrody Nobla,
16:51
I am urgingwzywając you to becomestają się angryzły.
225
999956
2755
wzywam was do gniewu.
16:55
I am urgingwzywając you to becomestają się angryzły.
226
1003841
3142
Wzywam was do gniewu.
17:00
And the angriestGniewna amongpośród us
227
1008003
4296
A najbardziej rozgniewany wśród nas
17:04
is the one who can transformprzekształcać his angergniew
into ideapomysł and actionczynność.
228
1012299
7211
to ten, który może przekształcić
swój gniew w pomysł i działanie.
17:12
Thank you so much.
229
1020440
1835
Dziękuję bardzo.
17:14
(ApplauseAplauz)
230
1022275
3970
(Brawa)
17:27
ChrisChris AndersonAnderson: For manywiele yearslat,
you've been an inspirationInspiracja to othersinni.
231
1035115
3809
Chris Anderson: Przez wiele lat
byłeś inspiracją dla innych.
17:30
Who or what inspiresinspiruje you and why?
232
1038924
3185
Kto lub co inspiruje ciebie i dlaczego?
17:34
KSKS: Good questionpytanie.
233
1042629
1712
KS: Dobre pytanie.
17:36
ChrisChris, let me tell you,
and that is the truthprawda,
234
1044341
3994
Prawda jest taka,
17:40
eachkażdy time when I freewolny a childdziecko,
235
1048335
4514
że przy każde uwolnione dziecko,
17:44
the childdziecko who has lostStracony all his hopenadzieja
that he will ever come back to his mothermama,
236
1052849
4179
które straciło nadzieję
na powrót do matki,
17:49
the first smileuśmiech of freedomwolność,
237
1057028
4307
jego pierwszy uśmiech wolności,
17:53
and the mothermama who has lostStracony all hopenadzieja
238
1061335
2555
i matka, która straciła nadzieję,
17:55
that the sonsyn or daughtercórka
can ever come back and sitsiedzieć in her lappodołek,
239
1063890
6611
że jej kiedykolwiek
weźmie to dziecko na kolana,
18:02
they becomestają się so emotionalemocjonalny
240
1070501
2155
oboje tak mocno to przeżywają,
18:04
and the first tearłza of joyradość
rollsrolki down on her cheekpoliczek,
241
1072656
5153
że kiedy pierwsza
łza szczęścia spływa jej po policzku,
18:09
I see the glimpsedojrzeć of God in it --
this is my biggestnajwiększy inspirationInspiracja.
242
1077809
3345
to widzę w niej obraz Boga;
to moja największa inspiracja.
18:13
And I am so luckySzczęściarz that not oncepewnego razu,
as I said before, but thousandstysiące of timesczasy,
243
1081154
4878
Jestem szczęściarzem,
że nie raz, ale tysiące razy
18:18
I have been ablezdolny to witnessświadek my God
in the facestwarze of those childrendzieci
244
1086032
3596
widziałem mojego Boga
na twarzach tych dzieci.
18:21
and they are my biggestnajwiększy inspirationsinspiracje.
245
1089628
2012
To moja największa inspiracja.
18:23
Thank you.
246
1091640
2012
Dziękuję.
(Brawa)
18:25
(ApplauseAplauz)
247
1093652
2013
Translated by Kacper Borowiecki
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kailash Satyarthi - Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere.

Why you should listen
Nobel Laureate Kailash Satyarthi has been leading the global fight against child slavery for over three decades.  As the founder of a grassroots nonprofit, Bachpan Bachao Andolan, or Save Childhood Movement, he has rescued more than 80,000 Indian children to date from various forms of exploitation from child labor to child trafficking.

Kailash’s work has involved organizing almost weekly raid, rescue and recovery missions on workplaces that employ and enslave children. Since 2001, Satyarthi’s has risked his own life to rescue these children and has convinced families in more than 300 Indian villages to avoid sending their children to work, and instead putting them in school.
 
Satyarthi’s has also managed to grab and retain the world’s attention on the problem. He organized the Global March Against Child Labor in the 1990s to raise awareness and free millions of children shackled in various forms of modern slavery. His activism was also instrumental in the adoption of Convention No. 182 by the International Labour Organization, a statue that's become a guideline for many governments on child labor.
 
In 2014, he and Malala Yousafzai were awarded the Nobel Peace Prize for “their struggle against the suppression of children and young people and for the right of all children to education.”

More profile about the speaker
Kailash Satyarthi | Speaker | TED.com