ABOUT THE SPEAKER
Sarah Kay - Poet
A performing poet since she was 14 years old, Sarah Kay is the founder of Project VOICE, an organization that uses spoken word poetry as a literacy and empowerment tool.

Why you should listen

Plenty of 14-year-old girls write poetry. But few hide under the bar of the famous Bowery Poetry Club in Manhattan’s East Village absorbing the talents of New York’s most exciting poets. Not only did Sarah Kay do that -- she also had the guts to take its stage and hold her own against performers at least a decade her senior. Her talent for weaving words into poignant, funny, and powerful performances paid off.

Sarah holds a Masters degree in the art of teaching from Brown University and an honorary doctorate in humane letters from Grinnell College. Her first book, B, was ranked the number one poetry book on Amazon.com. Her second book, No Matter the Wreckage, is available from Write Bloody Publishing.

Sarah also founded Project VOICE, an organization that uses spoken word poetry as a literacy and empowerment tool. Project VOICE runs performances and workshops to encourage people to engage in creative self-expression in schools and communities around the world.

More profile about the speaker
Sarah Kay | Speaker | TED.com
TED2011

Sarah Kay: If I should have a daughter ...

Nëse do të kisha një vajzë

Filmed:
14,428,001 views

"Nëse do të kisha një vajzë në vend të Nënë,ajo do të më thërriste "pika B..." kështu filloi poetja Sarah Kay, një fjalim që inspiroi dhe ngriti në këmbë publikun dy herë në TED2011.Ajo tregon historite e shndërrimit të saj -- nga një adolenshente syhapur duke depërtuar me poezi tek Klubi i Poezisë Boweri në New York në një mësuese qe lidh fëmijët më fuqinë e të vetëshprehurit përmes projektit V.O.I.C.E -- dhe jep dy interpretime që të lënë pa frymë të "B" dhe "Hiroshima".
- Poet
A performing poet since she was 14 years old, Sarah Kay is the founder of Project VOICE, an organization that uses spoken word poetry as a literacy and empowerment tool. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
If I should have a daughter,
0
0
3000
Nëse unë do të kisha një vajzë,
00:18
instead of "Mom,"
1
3000
2000
në vend të "Nënë"
00:20
she's gonna call me "Point B,"
2
5000
3000
ajo do te me therriste "pika B(kthyese)"
00:23
because that way she knows that no matter what happens,
3
8000
3000
sepse kështu do ta dije se pa marrë parasysh se çfarë ndodh,
00:26
at least she can always find her way to me.
4
11000
3000
të pakten ajo gjithmonë mund të gjejë rrugën e saj për tu kthyer tek unë
00:29
And I'm going to paint solar systems on the backs of her hands
5
14000
3000
dhe une do të filloj të pikturoj sistemet diellore mbi kurrizin e duarve të saj
00:32
so she has to learn the entire universe
6
17000
3000
kështu që ajo do të mësoje gjithë universin
00:35
before she can say, "Oh, I know that like the back of my hand."
7
20000
3000
para se ajo të thotë, "Oh, unë e kuptoj atë shum mirë."
00:38
And she's going to learn
8
23000
2000
Dhe ajo do të mësoje
00:40
that this life will hit you hard in the face,
9
25000
3000
se kjo jetë do t'ju godase rëndë në fytyrë,
00:43
wait for you to get back up just so it can kick you in the stomach.
10
28000
3000
pret qe ju të ngriheni që të mund t'ju godase në stomak.
00:46
But getting the wind knocked out of you
11
31000
2000
Por ndërsa flet me gulçim
00:48
is the only way to remind your lungs
12
33000
2000
është e vetmja mënyrë për t'i kujtuar mushkërive tuaja
00:50
how much they like the taste of air.
13
35000
2000
se sa e pëlqejnë shijen e ajrit.
00:52
There is hurt, here,
14
37000
2000
Ka një plagë,këtu,
00:54
that cannot be fixed by Band-Aids or poetry.
15
39000
2000
që nuk mund të shërohet nga fashot apo poezitë.
00:56
So the first time she realizes
16
41000
2000
Kështu që herën e parë që ajo e kupton
00:58
that Wonder Woman isn't coming,
17
43000
2000
se superheroina(Wonder Woman) nuk po vjen,
01:00
I'll make sure she knows
18
45000
2000
Unë do të sigurohem që ajo e di
01:02
she doesn't have to wear the cape all by herself
19
47000
2000
se nuk do duhet të vesh pelerinen e vetme
01:04
because no matter how wide you stretch your fingers,
20
49000
2000
sepse s'ka rëndesi se sa shumë i hapni gishtat,
01:06
your hands will always be too small
21
51000
2000
duart tuaja do të jenë gjithmonë shumë të vogla
01:08
to catch all the pain you want to heal.
22
53000
2000
për të kapur të gjithë dhimbjen që dëshironi të shëroni.
01:10
Believe me, I've tried.
23
55000
2000
Më besoni, e kam provuar.
01:12
"And, baby," I'll tell her,
24
57000
2000
"Dhe voglushe," unë do t'i them asaj,
01:14
don't keep your nose up in the air like that.
25
59000
2000
mos e mbaj hundën lart në atë mënyrë.
01:16
I know that trick; I've done it a million times.
26
61000
2000
E di atë trik, e kam bërë vetë me miliona herë.
01:18
You're just smelling for smoke
27
63000
2000
Ti je duke nuhatur për tym
01:20
so you can follow the trail back to a burning house,
28
65000
3000
që të ndjekesh gjurmët tek një shtëpi e djegur,
01:23
so you can find the boy who lost everything in the fire
29
68000
2000
që të gjesh djalin që ka humbur çdo gjë në zjarr
01:25
to see if you can save him.
30
70000
2000
për të parë nëse mund t'a shpëtosh atë.
01:27
Or else find the boy who lit the fire in the first place,
31
72000
4000
Ose të gjesh djalin që ka ndezur zjarrin që në fillim,
01:31
to see if you can change him."
32
76000
2000
për të parë nëse t'i mund ta ndryshosh atë.
01:33
But I know she will anyway,
33
78000
2000
Por unë e di që ajo do ta bëjë, sidoqoftë
01:35
so instead I'll always keep an extra supply
34
80000
2000
kështu që, unë gjithmonë do të mbaj nje rezervë
01:37
of chocolate and rain boots nearby,
35
82000
2000
çokollatë dhe çizme shiu aty pranë,
01:39
because there is no heartbreak that chocolate can't fix.
36
84000
3000
se s'ka zemër të lënduar që s'e rregullon çokollata .
01:43
Okay, there's a few heartbreaks that chocolate can't fix.
37
88000
2000
Mirë pra, ka disa që çokollata nuk mund t'i shëroj(hahah).
01:45
But that's what the rain boots are for,
38
90000
2000
Por ja se për cfarë janë çizmet për shi,
01:47
because rain will wash away everything, if you let it.
39
92000
4000
sepse shiu do të shperlajë çdo gjë, në se e lejoni.
01:51
I want her to look at the world
40
96000
2000
Unë dua që ajo të shikoj në botë
01:53
through the underside of a glass-bottom boat,
41
98000
2000
përmes anës së një anije qelqi
01:55
to look through a microscope
42
100000
2000
të shohë përmes një mikroskopi
01:57
at the galaxies that exist
43
102000
2000
në galaktikat që ekzistojnë
01:59
on the pinpoint of a human mind,
44
104000
2000
në imtësinë e mendjes njerëzore,
02:01
because that's the way my mom taught me.
45
106000
2000
sepse kjo është mënyra se si më mësoi nëna ime.
02:03
That there'll be days like this.
46
108000
2000
Se do të ketë ditë si këto.
02:05
♫ There'll be days like this, my momma said. ♫
47
110000
3000
♫ Do të ketë ditë si kjo, thoshte nëna ime. ♫
02:08
When you open your hands to catch
48
113000
2000
Kur i hapni duart tuaja për të kapur
02:10
and wind up with only blisters and bruises;
49
115000
2000
dhe përfundon vetem me fluska dhe lëndime;
02:12
when you step out of the phone booth and try to fly
50
117000
3000
kur ju bëni një hap drejt një kabine telefoni dhe përpiqeni të fluturoni
02:15
and the very people you want to save
51
120000
2000
dhe shumë nga njerëzit që dëshironi t'i mbroni
02:17
are the ones standing on your cape;
52
122000
2000
janë ata qe do të qëndrojnë nën mbrojtjen tuaj;
02:19
when your boots will fill with rain,
53
124000
2000
kur çizmet tuaja do të mbushen me shi,
02:21
and you'll be up to your knees in disappointment.
54
126000
2000
dhe do të jeni të gjunjëzuar në zhgënjim.
02:23
And those are the very days you have all the more reason to say thank you.
55
128000
3000
Dhe ato janë ditët që do të keni një arsye më shumë për të thënë faleminderit.
02:26
Because there's nothing more beautiful
56
131000
2000
Sepse nuk ka asgjë më të bukur
02:28
than the way the ocean refuses to stop kissing the shoreline,
57
133000
3000
se mënyra se si oqeani refuzon që të ndalet së përqafuari bregdetin,
02:31
no matter how many times it's sent away.
58
136000
3000
pa marrë parasysh sa herë e dërgoi tutje.
02:34
You will put the wind in winsome, lose some.
59
139000
3000
ti disa do t'i joshësh, disa do t'i humbësh.
02:37
You will put the star
60
142000
2000
ti do të vendosësh një yll
02:39
in starting over, and over.
61
144000
2000
për të filluar përsëri,dhe përsëri.
02:41
And no matter how many land mines erupt in a minute,
62
146000
3000
Dhe pa marrë parasysh sa shumë mina shpërthejnë në një minutë,
02:44
be sure your mind lands
63
149000
2000
sigoruhu qe mendja jote qendron
02:46
on the beauty of this funny place called life.
64
151000
2000
në bukurinë e këtij vendi qesharak të quajtur jetë.
02:48
And yes, on a scale from one to over-trusting,
65
153000
3000
Dhe po, në një shkallë prej një deri në besim të tepërt
02:51
I am pretty damn naive.
66
156000
2000
Unë jam goxha naive.
02:53
But I want her to know that this world is made out of sugar.
67
158000
3000
Por unë dua që ajo të di se kjo botë është e formuar nga sheqeri.
02:56
It can crumble so easily,
68
161000
2000
Mund të shktatërohet shumë lehtë,
02:58
but don't be afraid to stick your tongue out and taste it.
69
163000
3000
por mos kini frikë të nxjerrni gjuhën dhe ta shijojni atë.
03:01
"Baby," I'll tell her, "remember, your momma is a worrier,
70
166000
3000
"Vogëlushe" unë do t'i them saj, "mos harro, nëna jota është një e merakosur
03:04
and your poppa is a warrior,
71
169000
2000
dhe babai yt është një luftëtar,
03:06
and you are the girl with small hands and big eyes
72
171000
2000
dhe ti je ajo vajza me duar të vogla dhe sy të mëdhenj
03:08
who never stops asking for more."
73
173000
2000
e cila kurrë nuk ndalet duke kërkuar për më shumë.
03:10
Remember that good things come in threes
74
175000
2000
Mbani mend se gjërat e mira vijnë në treshe
03:12
and so do bad things.
75
177000
2000
njëjtë edhe gjërat e këqija.
03:14
And always apologize when you've done something wrong,
76
179000
2000
Dhe gjithmonë kërkoni falje kur keni bërë diçka të gabuar,
03:16
but don't you ever apologize
77
181000
2000
por kurrë mos kërkoni falje
03:18
for the way your eyes refuse to stop shining.
78
183000
3000
për mënyrën si sytë tuaj refuzojnë të ndalojnë të shkëlqejnë.
03:21
Your voice is small, but don't ever stop singing.
79
186000
3000
Zëri yt është i vogël, por kurrë mos ndalo së kënduari.
03:24
And when they finally hand you heartache,
80
189000
2000
Dhe kur ata më në fund fusin dëshpërim tek ti,
03:26
when they slip war and hatred under your door
81
191000
3000
kur ata shkaktojn luftë dhe urrejtje në derën tuaj
03:29
and offer you handouts on street-corners
82
194000
2000
dhe ju ofrojnë broshura në skaje të rrugës
03:31
of cynicism and defeat,
83
196000
2000
të cinizmit dhe humbjes,
03:33
you tell them that they really ought to meet your mother.
84
198000
5000
ti tregoju atyre se ata vërtet duhet të takojnë nënën tënde.
03:39
Thank you. Thank you.
85
204000
4000
Faleminderit.Faleminderit.
03:43
(Applause)
86
208000
2000
(Duartrokitje)
03:45
Thank you.
87
210000
2000
Faleminderit.
03:47
(Applause)
88
212000
3000
(Duartrokitje)
03:50
Thanks.
89
215000
2000
Faleminderit.
03:52
(Applause)
90
217000
2000
(Duartrokitje)
03:54
Thank you.
91
219000
2000
Faleminderit.
03:56
(Applause)
92
221000
4000
(Duartrokitje)
04:00
All right, so I want you to take a moment,
93
225000
3000
Në rregull, dua të prisni për një cast,
04:03
and I want you to think of three things
94
228000
2000
dhe dua që të mendoni për tri gjëra
04:05
that you know to be true.
95
230000
2000
që ju i dini si të vërteta.
04:07
They can be about whatever you want --
96
232000
2000
Ato mund të jenë cfarëdo që dëshironi
04:09
technology, entertainment, design,
97
234000
2000
teknologji, zbavitje, dizajn,
04:11
your family, what you had for breakfast.
98
236000
2000
familja juaj, ose cfarë hëngrët për mëngjes.
04:13
The only rule is don't think too hard.
99
238000
3000
Rregull i vetëm është që të mos mendoni shumë.
04:16
Okay, ready? Go.
100
241000
2000
OK,gati?Shkojmë.
04:24
Okay.
101
249000
2000
Ok.
04:26
So here are three things I know to be true.
102
251000
2000
Ja tri gjërat qe unë i di si të vërteta.
04:28
I know that Jean-Luc Godard was right
103
253000
2000
Unë e di qe Jean-Luc Godard kishte të drejtë
04:30
when he said that, "a good story
104
255000
2000
kur tha që,"një tregim i mirë
04:32
has a beginning, a middle and an end,
105
257000
2000
ka një fillim, një mes, dhe një fund.
04:34
although not necessarily in that order."
106
259000
3000
edhe pse jo domosdoshmërisht në këtë renditje.'
04:37
I know that I'm incredibly nervous and excited to be up here,
107
262000
3000
Unë e di qe jam tmerrësisht e stresuar dhe e emocionuar që jam këtu,
04:40
which is greatly inhibiting my ability to keep it cool.
108
265000
2000
e cila në masë të madhe është duke penguar aftësinë time për t'u qetësuar .
04:42
(Laughter)
109
267000
2000
(Te qeshura)
04:44
And I know
110
269000
2000
Dhe e di
04:46
that I have been waiting all week to tell this joke.
111
271000
2000
që kam pritur gjatë gjithë javës për të treguar këtë shaka.
04:48
(Laughter)
112
273000
2000
(te qeshura)
04:50
Why was the scarecrow invited to TED?
113
275000
3000
Pse ishte ftuar gogoli në TED?
04:53
Because he was out standing in his field.
114
278000
3000
Sepse ai ishte jashtë duke qëndruar në këmbë në fushën e tij.
04:56
(Laughter)
115
281000
3000
(te qeshura)
04:59
I'm sorry.
116
284000
3000
Më vjen keq.
05:02
Okay, so these are three things I know to be true.
117
287000
3000
Ok,pra këto janë tri gjërat që unë i di si të vërteta.
05:05
But there are plenty of things I have trouble understanding.
118
290000
3000
Por ka shumë gjëra që kam problem për t'i kuptuar.
05:08
So I write poems to figure things out.
119
293000
4000
Kështu që unë shkruaj poezi për t'i kuptuar gjërat.
05:12
Sometimes the only way I know how to work through something
120
297000
2000
Ndonjëherë mënyra e vetme që unë e di se si të punojë me diçka
05:14
is by writing a poem.
121
299000
2000
është duke shkruar poezi.
05:16
And sometimes I get to the end of the poem
122
301000
2000
Dhe ndonjëherë arrij tek fundi i poezisë
05:18
and look back and go, "Oh, that's what this is all about,"
123
303000
2000
dhe kthehem pas dhe them "oh,ja se për cfarë është kjo"
05:20
and sometimes I get to the end of the poem
124
305000
2000
dhe ndonjëherë unë arrij të përfundoj një poezi
05:22
and haven't solved anything,
125
307000
2000
dhe nuk zgjidh asgjë,
05:24
but at least I have a new poem out of it.
126
309000
2000
por së paku kam një poezi të re nga ajo,
05:26
Spoken word poetry is the art of performance poetry.
127
311000
3000
interpretimi i poezive është arti i performimit të poezisë.
05:29
I tell people it involves creating poetry
128
314000
2000
Ju them njerëzve se përfshin krijimin e poezisë
05:31
that doesn't just want to sit on paper,
129
316000
2000
që jo vetëm që rri ashtu në letër
05:33
that something about it demands it be heard out loud
130
318000
3000
por dicka nga ajo kërkon që ajo të jetë e dëgjuar me zë të lartë
05:36
or witnessed in person.
131
321000
2000
ose të jetë dëshmuar në person.
05:38
When I was a freshman in high school,
132
323000
2000
Kur isha në vitin e pare ne shkollën e mesme
05:40
I was a live wire of nervous hormones.
133
325000
4000
unë isha një eksplozion hormonesh nervore.
05:44
And I was underdeveloped
134
329000
2000
Dhe unë isha e pazhvilluar
05:46
and over-excitable.
135
331000
2000
dhe shumë e irrituar.
05:48
And despite my fear
136
333000
2000
Dhe pavarësisht nga frika ime
05:50
of ever being looked at for too long,
137
335000
2000
që të mi ngulin syte për një kohë të gjatë
05:52
I was fascinated by the idea of spoken word poetry.
138
337000
3000
Isha e fasionuar nga idea e fjales se thënë përmes poezive
05:55
I felt that my two secret loves, poetry and theatre,
139
340000
3000
ndjeva që dy dashuritë e mija të fshehta,poezia dhe teatri,
05:58
had come together, had a baby,
140
343000
3000
janë bashkuar, kanë një fëmijë
06:01
a baby I needed to get to know.
141
346000
2000
një fëmijë që unë duhej t'a njihja.
06:03
So I decided to give it a try.
142
348000
2000
Kështu që vendosa që të provoj.
06:05
My first spoken word poem,
143
350000
2000
interpretimi im i pare i poezive
06:07
packed with all the wisdom of a 14-year-old,
144
352000
4000
e mbushur me mencurinë e një vajze 14 vjecare,
06:11
was about the injustice
145
356000
2000
ishte rreth padrejtësisë
06:13
of being seen as unfeminine.
146
358000
2000
e të qenurit si jofeministe.
06:15
The poem was very indignant,
147
360000
2000
Poezia ishte shumë e zemëruar
06:17
and mainly exaggerated,
148
362000
2000
dhe kryesisht e ekzagjeruar,
06:19
but the only spoken word poetry that I had seen up until that point
149
364000
3000
por e vetmja poezi orale që kisha parë deri në atëhere
06:22
was mainly indignant,
150
367000
2000
ishte kryesisht zemërimi
06:24
so I thought that that's what was expected of me.
151
369000
2000
kështu që mendova se kjo ishte ajo cfarë pritej nga unë.
06:26
The first time that I performed,
152
371000
2000
Hera e parë që interpretova,
06:28
the audience of teenagers hooted and hollered their sympathy,
153
373000
3000
dëgjuesit adoleshentë fishkëlluan dhe bërtisnin për simpatin e tyre,
06:31
and when I came off the stage I was shaking.
154
376000
3000
dhe kur erdha në skenë unë po dridhesha.
06:34
I felt this tap on my shoulder,
155
379000
2000
Ndjeva këtë goditje mbi shpatull,
06:36
and I turned around to see
156
381000
2000
dhe u ktheva të shikoj
06:38
this giant girl in a hoodie sweatshirt emerge from the crowd.
157
383000
2000
këtë vajzë gjigante me tuta me kapuc qe doli nga turma.
06:40
She was maybe eight feet tall
158
385000
2000
Ajo ishte rreth 2m e 40 e gjatë
06:42
and looked like she could beat me up with one hand,
159
387000
2000
dhe dukej se mund të më mundte me një dorë
06:44
but instead she just nodded at me
160
389000
2000
por në vend të kësaj ajo më përshëndeti
06:46
and said, "Hey, I really felt that. Thanks."
161
391000
3000
dhe tha "hej,vërtet e përjetova atë.Faleminderit."
06:49
And lightning struck.
162
394000
2000
Dhe rrufeja më goditi
06:51
I was hooked.
163
396000
2000
Isha e shtangur.
06:53
I discovered this bar on Manhattan's Lower East Side
164
398000
3000
Zbulova kete bar në Manhattan Lower East Side
06:56
that hosted a weekly poetry open mic,
165
401000
3000
që kishte një program javor poezie të hapur,
06:59
and my bewildered, but supportive, parents took me
166
404000
3000
dhe qe prindërit e mij' të hutuar por përkrahës me morën
07:02
to soak in every ounce of spoken word that I could.
167
407000
3000
në cdo ngjarje të interpretimit të poezive që unë mundja.
07:05
I was the youngest by at least a decade,
168
410000
3000
Isha më e reja për më së paku një dekadë
07:08
but somehow the poets at the Bowery Poetry Club
169
413000
3000
por në një far mënyre poetët tek Klubi i Poezive Bowery
07:11
didn't seem bothered by the 14-year-old wandering about --
170
416000
3000
nuk shqetësoheshin nga një vajzë 14vjeqare duke bredhur përreth
07:14
if fact, they welcomed me.
171
419000
2000
në fakt,ata e mirpritën ardhjen time.
07:16
And it was here, listening to these poets share their stories,
172
421000
2000
Dhe ishte këtu,duke dëgjuar këta poet duke i treguar historitë e tyre,
07:18
that I learned that spoken word poetry didn't have to be indignant,
173
423000
3000
që une mësova që interpretimi i poezive nuk duhej të ishte zemërim,
07:21
it could be fun or painful
174
426000
3000
mund të jetë argëtim ose i dhimbshëm
07:24
or serious or silly.
175
429000
2000
ose serioz ose budallallëk.
07:26
The Bowery Poetry Club became my classroom and my home,
176
431000
3000
Klubi i Poezive Bowery u bë klasa ime dhe shtëpia ime,
07:29
and the poets who performed
177
434000
2000
the poetët që interpretuan
07:31
encouraged me to share my stories as well.
178
436000
2000
më inkurajuan që edhe unë t'i tregojë historitv e mia
07:33
Never mind the fact that I was 14 --
179
438000
2000
S'ka rëndësi fakti që isha 14 vjeqare
07:35
they told me, "Write about being 14."
180
440000
3000
ata më thanë, "shkruaj rreth të qenurit 14 vjeqare"
07:38
So I did and stood amazed every week
181
443000
2000
Kështu bëra dhe unë isha e habitur
07:40
when these brilliant, grown-up poets
182
445000
3000
kur këta poet të rritur dhe briliant
07:43
laughed with me and groaned their sympathy
183
448000
2000
qeshën me mua dhe pëshpëritën simpatin e tyre
07:45
and clapped and told me, "Hey, I really felt that too."
184
450000
3000
duartrokitën dhe me thanë "hej,vërtet e ndjeva edhe unë"
07:49
Now I can divide my spoken word journey
185
454000
3000
Tani mund ta ndaj rrugen e interpretimit tim
07:52
into three steps.
186
457000
2000
ne 3 hapa.
07:54
Step one was the moment I said,
187
459000
2000
Hapi i parë ishte momenti i parë që thash,
07:56
"I can. I can do this."
188
461000
2000
"Unë mund.Unë mund t'a bëjë këtë."
07:58
And that was thanks to a girl in a hoodie.
189
463000
2000
Dhe kjo ishte si shkak i asaj vajzës.
08:00
Step two was the moment I said,
190
465000
2000
Hapi i dytë momenti kur thash,
08:02
"I will. I will continue.
191
467000
2000
"Unë do të.Unë do të vazhdoj."
08:04
I love spoken word. I will keep coming back week after week."
192
469000
3000
E dua interpretimin.Unë do të kthehem prap javë pas jave."
08:07
And step three began
193
472000
2000
Dhe hapi i tretë filloj
08:09
when I realized that I didn't have to write poems that were indignant,
194
474000
2000
kur e kuptova që nuk kisha nevojë që të shkruaj poezi që ishin të zemëruara,
08:11
if that's not what I was.
195
476000
2000
Nëse ajo nuk është qfarë isha unë.
08:13
There were things that were specific to me,
196
478000
2000
Janë dy gjëra që ishin të vecanta tek unë,
08:15
and the more that I focused on those things,
197
480000
3000
dhe sa më shumë që fokusohesha në ato gjëra,
08:18
the weirder my poetry got,
198
483000
2000
aq më e cuditshme u bë poezia ime,
08:20
but the more that it felt like mine.
199
485000
2000
por e ndjeja më shumë si timen.
08:22
It's not just the adage "write what you know."
200
487000
3000
Nuk është vetëm fjala e urtë "shkruaj atë që e di"
08:25
It's about gathering up all of the knowledge and experience
201
490000
3000
është për të grumbullar të gjithë diturinë dhe përvojën
08:28
you've collected up to now
202
493000
2000
që e ke mbledhur deri tash
08:30
to help you dive into the things you don't know.
203
495000
3000
për të ndihmuar ty të zhytesh në gjërat që nuk i din.
08:33
I use poetry to help me work through what I don't understand,
204
498000
2000
Unë e përdor poezinë për të më ndihmuar të punojë përmes asaj që nuk e kuptoj,
08:35
but I show up to each new poem
205
500000
2000
por unë shkoj te cdo poezi e re
08:37
with a backpack full
206
502000
2000
me një cantë te mbushur plot
08:39
of everywhere else that I've been.
207
504000
2000
nga kudo që kam qenë.
08:41
When I got to university, I met a fellow poet
208
506000
3000
Kur shkova në universitet,takova një shok poet
08:44
who shared my belief in the magic of spoken word poetry.
209
509000
3000
i cili ndante me mua besimin në magjinë e interpretimit te poezise.
08:47
And actually, Phil Kaye and I
210
512000
2000
Dhe në fakt, Phil Kaye dhe unë
08:49
coincidentally also share the same last name.
211
514000
3000
rastësisht gjithashtu kemi edhe mbiemrin e njejtë.
08:52
When I was in high school I had created Project V.O.I.C.E.
212
517000
3000
Kur isha në shkollë të mesme krijova një projekt V.O.I.C.E
08:55
as a way to encourage my friends to do spoken word with me.
213
520000
3000
si mënyrë për t'i inkurajuar miqtë e mi për të bërë interpretimin me mua.
08:58
But Phil and I decided to reinvent Project V.O.I.C.E. --
214
523000
3000
Por Phil dhe unë vendosëm që të përmirësojmë projektin V.O.I.C.E
09:01
this time changing the mission
215
526000
2000
kësaj rradhe duke ndryshuar misionin
09:03
to using spoken word poetry as a way to entertain,
216
528000
3000
duke përdorur interpretimin e poezive si një mënyrë për t'u zbavitur,
09:06
educate and inspire.
217
531000
2000
edukuar dhe inspiruar.
09:08
We stayed full-time students, but in between we traveled,
218
533000
2000
Ne qëndruam si student të rregullt,por gjatë kësaj kohe ne udhëtuam
09:10
performing and teaching
219
535000
2000
duke interpretuar, mësuar
09:12
nine-year-olds to MFA candidates,
220
537000
3000
fëmijet 9-vjeqar deri tek kanditatët mastër të arteve,
09:15
from California to Indiana to India
221
540000
3000
prej Kalifornisë tek Indiana tek India
09:18
to a public high school just up the street from campus.
222
543000
3000
pastaj tek shkollat e mesme publike aty afër rruges prej godinës.
09:21
And we saw over and over
223
546000
2000
Dhe ne pamë përsëri e përsëri
09:23
the way that spoken word poetry
224
548000
2000
mënyrën se si interpretimi i poezive
09:25
cracks open locks.
225
550000
2000
plasarit bravat e hapura.
09:27
But it turns out sometimes,
226
552000
2000
Por nganjëherë del se,
09:29
poetry can be really scary.
227
554000
2000
poezia mund të jetë vërtetë e frikshme.
09:31
Turns out sometimes,
228
556000
2000
Del se nganjëherë,
09:33
you have to trick teenagers into writing poetry.
229
558000
3000
duhesh që të mashtrosh tinejxherët në shkrimin e poezive.
09:36
So I came up with lists. Everyone can write lists.
230
561000
3000
Kështu që unë bëra një listë.Githkush mund të shkruaj lista.
09:39
And the first list that I assign
231
564000
2000
Dhe lista e parë që caktova
09:41
is "10 Things I Know to be True."
232
566000
3000
është "10 gjërat që i di si të vërteta."
09:44
And here's what happens, and here's what you would discover too
233
569000
3000
Dhe ja qfarë ndodh,dhe ja qfarë do të zbulosh gjithashtu
09:47
if we all started sharing our lists out loud.
234
572000
2000
në rast se ne të gjith fillojmë të tregojm listat tona me zë të lartë.
09:49
At a certain point, you would realize
235
574000
2000
Në një pikë të caktuar,do t'a kuptosh
09:51
that someone has the exact same thing,
236
576000
3000
që dikush ka saktësisht gjërat e njëjta,
09:54
or one thing very similar,
237
579000
2000
ose një gjë shumë të ngjashme,
09:56
to something on your list.
238
581000
2000
me diqka në listën tënde.
09:58
And then someone else
239
583000
2000
Dhe pastaj dikush tjetër
10:00
has something the complete opposite of yours.
240
585000
3000
ka diqka krejt të kundërtën e asaj tëndes.
10:03
Third, someone has something you've never even heard of before.
241
588000
3000
Së tretimdikush ka diqka që ti nuk ke dëgjuar kurrë më parë.
10:06
And fourth, someone has something you thought you knew everything about,
242
591000
3000
Dhe së katërti,dikush ka diqka që ke menduar se ke ditur gjithqka rreth saj,
10:09
but they're introducing a new angle of looking at it.
243
594000
3000
por ata paraqesin një këndvështrim tjetër të vështrimit të saj.
10:12
And I tell people that this is where great stories start from --
244
597000
3000
Dhe unë ju them njerëzve që kjo është se nga fillojnë historitë e shkëlqyera
10:15
these four intersections
245
600000
2000
këto katër udhëkryqe
10:17
of what you're passionate about
246
602000
2000
të asaj që ju e keni pasion
10:19
and what others might be invested in.
247
604000
2000
dhe në cfarë të tjerët mund të investojnë.
10:21
And most people respond really well to this exercise.
248
606000
3000
Dhe shumë njerëz i përshtaten vërtetë mirë këtij ushtrimi.
10:24
But one of my students, a freshman named Charlotte,
249
609000
3000
Por një nga studentët e mi,një studente e re Charlotte,
10:27
was not convinced.
250
612000
2000
nuk ishte bindur.
10:29
Charlotte was very good at writing lists, but she refused to write any poems.
251
614000
3000
Charlotte ishte e zonja në shkrimin e listave,por ajo refuzonte të shkruante poezi.
10:32
"Miss," she'd say, "I'm just not interesting.
252
617000
3000
"Zonjushë"tha ajo,"thjeshtë nuk jam e interesuar."
10:35
I don't have anything interesting to say."
253
620000
3000
Nuk kam asgjë interesante të them.
10:38
So I assigned her list after list,
254
623000
2000
Kështu që unë i caktova asaj listë pas liste,
10:40
and one day I assigned the list
255
625000
2000
dhe një ditë i caktova listën
10:42
"10 Things I Should Have Learned by Now."
256
627000
2000
"10 gjërat që unë duhet të kisha mësuar deri tash."
10:44
Number three on Charlotte's list was,
257
629000
2000
Numri 3 në listen e Charlottes ishte,
10:46
"I should have learned not to crush on guys
258
631000
2000
"Unë duhet të kisha mësuar të mos joshem nga djemtë
10:48
three times my age."
259
633000
2000
3 here më të vjetër se unë."
10:50
I asked her what that meant,
260
635000
2000
E pyeta atë se cfare donte të thoshte,
10:52
and she said, "Miss, it's kind of a long story."
261
637000
2000
dhe ajo tha,"Zonjushë,është histori e gjatë."
10:54
And I said, "Charlotte, it sounds pretty interesting to me."
262
639000
3000
Dhe unë i thash, "Charlotte,mua më duket shumë interesant."
10:57
And so she wrote her first poem,
263
642000
2000
Dhe kështu ajo shkruajti poezinë e saj të parë,
10:59
a love poem unlike any I had ever heard before.
264
644000
3000
një poezi dashurie jo një nga ato që i kisha dëgjuar më parë.
11:02
And the poem began,
265
647000
3000
Dhe poezia filloi,
11:05
"Anderson Cooper is a gorgeous man."
266
650000
2000
"Anderson Cooper është një mashkull i mrekullueshëm."
11:07
(Laughter)
267
652000
2000
(te qeshura)
11:09
"Did you see him on 60 Minutes,
268
654000
2000
"A e ke parë atë në 60 Minutat,
11:11
racing Michael Phelps in a pool --
269
656000
2000
duke e garuar Michael Phelps në pishinë
11:13
nothing but swim trunks on --
270
658000
2000
asgjë të mbathur përveq mbathjeve të notit
11:15
diving in the water, determined to beat this swimming champion?
271
660000
2000
duke u zhytur në ujë,i përkushtuar të mposhtë këtë kampionin e notit?
11:17
After the race, he tossed his wet, cloud-white hair
272
662000
3000
Pas garës,ai u shkund për të larguar lagështinë,flokë të bardha si retë
11:20
and said, 'You're a god.'
273
665000
2000
dhe tha,"Ti je zoti"
11:22
No, Anderson, you're the god."
274
667000
2000
Jo, Anderson, ti je zoti."
11:24
(Laughter)
275
669000
2000
(Te qeshura)
11:26
(Applause)
276
671000
4000
(Duartrokitje)
11:30
Now I know that the number one rule to being cool
277
675000
3000
Tani e di që rregulli numër një që të dukem mirë
11:33
is to seem unfazed,
278
678000
2000
është që të mos dukem e shqetësuar,
11:35
to never admit that anything scares you
279
680000
3000
të mos e pranoj kurrë që dicka të frikëson
11:38
or impresses you or excites you.
280
683000
2000
ose të impresionon ose të emocionon.
11:40
Somebody once told me
281
685000
2000
Dikush më tha një herë
11:42
it's like walking through life like this.
282
687000
2000
është e njëjtë si të ecësh gjatë jetës në këtë mënyrë.
11:44
You protect yourself
283
689000
2000
Ti e mbron veten
11:46
from all the unexpected miseries or hurt that might show up.
284
691000
3000
nga të gjitha misteret e papritura apo lëndimet që mund të paraqiten.
11:49
But I try to walk through life like this.
285
694000
2000
Por unë tentoj të eci në jetë kështu.
11:51
And yes, that means catching all of those miseries and hurt,
286
696000
3000
Dhe po,kjo nënkupton ti kap të gjitha ato mistere apo lëndime,
11:54
but it also means that when beautiful, amazing things
287
699000
3000
por gjithashtu nënkupton që kur e bukura,gjërat e mahnitshme
11:57
just fall out of the sky,
288
702000
2000
vetëm sa ranë nga qielli,
11:59
I'm ready to catch them.
289
704000
2000
Unë jam e gatshme ti kap ato.
12:01
I use spoken word to help my students
290
706000
2000
E përdor recitimin që të ndihmoj studentët e mi
12:03
rediscover wonder,
291
708000
2000
të rigjejnë kuriozitetin,
12:05
to fight their instincts to be cool and unfazed
292
710000
3000
të luftojnë instiktet e tyre që të jenë të qetë dhe të mos zbulohen
12:08
and, instead, actively pursue being engaged with what goes on around them,
293
713000
3000
dhe,të ndjekin në mënyrë aktive duke u pajtuar me ato cfarë ndodhin rreth tyre,
12:11
so that they can reinterpret and create something from it.
294
716000
3000
që ata ta riinterpretojne dhe të krijojnë dicka të re nga ajo.
12:14
It's not that I think that spoken word poetry
295
719000
2000
Nuk është se unë mendoj se interpretimi i poezise
12:16
is the ideal art form.
296
721000
2000
është forma ideale e artit.
12:18
I'm always trying to find the best way to tell each story.
297
723000
3000
Gjithmon jam në kërkim të gjej mënyrën më të mirë për të treguar cdo histori.
12:21
I write musicals; I make short films alongside my poems.
298
726000
3000
Unë shkruaj shfaqje muzikore; bëj filma të shkurtër anash poezive.
12:24
But I teach spoken word poetry
299
729000
2000
Por unë mësoj interpretimin e poezise
12:26
because it's accessible.
300
731000
2000
sepse është e arritshme.
12:28
Not everyone can read music
301
733000
2000
Jo cdokush mund të lexoje muzikën
12:30
or owns a camera,
302
735000
2000
ose të posedojë një kamerë,
12:32
but everyone can communicate in some way,
303
737000
2000
por cdokush mund të komunikoje në një mënyrë,
12:34
and everyone has stories
304
739000
2000
dhe cdokush ka histori
12:36
that the rest of us can learn from.
305
741000
2000
që ne të tjerët mund të mësojmë nga ato.
12:38
Plus, spoken word poetry allows for immediate connections.
306
743000
3000
Plus, interpretimi i poezise lejon lidhje të menjëhershme.
12:41
It's not uncommon for people to feel like they're alone
307
746000
2000
Nuk është e pazakontë për njerëzit që të ndihen sikur ata janë të vetmuar
12:43
or that nobody understands them,
308
748000
2000
ose askush nuk i kupton ata,
12:45
but spoken word teaches
309
750000
2000
por interpretimi te mëson
12:47
that if you have the ability to express yourself
310
752000
3000
që nëse ke aftësinë për t'u shprehur
12:50
and the courage to present those stories and opinions,
311
755000
2000
dhe guximin t'i prezantosh ato histori dhe opinione,
12:52
you could be rewarded
312
757000
2000
ti mund të shpërblehesh
12:54
with a room full of your peers,
313
759000
2000
me një dhomë plot me shokë,
12:56
or your community, who will listen.
314
761000
2000
ose komuniteti i juaj, që do të dëgjojnë.
12:58
And maybe even a giant girl in a hoodie
315
763000
2000
Dhe ndoshta edhe një vajzë gjigante me tuta me kapuc
13:00
will connect with what you've shared.
316
765000
2000
do të bashkohet në atë që ti ke treguar.
13:02
And that is an amazing realization to have,
317
767000
3000
Dhe kjo është një kuptim i mahnitshëm për t'a pasur,
13:05
especially when you're 14.
318
770000
2000
vecanërisht kur je 14 vjecar.
13:07
Plus, now with YouTube,
319
772000
2000
Plus, tani me YouTube,
13:09
that connection's not even limited to the room we're in.
320
774000
2000
që lidhjet nuk janë të kufizuara në dhomen që jemi këtu.
13:11
I'm so lucky that there's this archive of performances
321
776000
3000
Jam kaq me fat që aty është ky arkiv i interpretimeve
13:14
that I can share with my students.
322
779000
2000
që unë mund t'i ndaj me studentët e mi.
13:16
It allows for even more opportunities
323
781000
2000
Vec tjerash lë rrugën e hapur edhe për shumë mundësi
13:18
for them to find a poet or a poem
324
783000
3000
për ata që të gjejnë një poet ose një poezi
13:21
that they connect to.
325
786000
2000
që u flet atyre.
13:23
It is tempting -- once you've figured this out --
326
788000
2000
Eshtë joshëse--njëherë kur e kupton këtë--
13:25
it is tempting to keep writing the same poem,
327
790000
2000
është joshëse të vazhdosh të shkruash poezinë e njejtë,
13:27
or keep telling the same story, over and over,
328
792000
3000
ose të vazhdosh të tregosh historinë e njëjtë ,përsëri dhe përsëri,
13:30
once you've figured out that it will gain you applause.
329
795000
2000
njëherë kur e kuptoni që ajo do të fitoje duartrokitje.
13:32
It's not enough to just teach that you can express yourself.
330
797000
3000
Nuk mjafton që vetëm të mësosh se mund t'a shprehësh veten.
13:35
You have to grow and explore
331
800000
2000
Ti duhet të rritesh dhe të eksplorosh,
13:37
and take risks and challenge yourself.
332
802000
2000
dhe të marrësh rreziqe dhe t'a sfidosh veten.
13:39
And that is step three:
333
804000
3000
Dhe ky është hapi i tretë:
13:42
infusing the work you're doing
334
807000
2000
duke injektuar punën që je duke e bërë
13:44
with the specific things that make you you,
335
809000
2000
me gjërat specifike që ju bëjnë ai që jeni
13:46
even while those things are always changing.
336
811000
2000
edhe përderisa ato gjëra janë duke ndryshuar gjithmonë.
13:48
Because step three never ends.
337
813000
3000
Sepse hapi i tretë kurrë nuk përfundon.
13:51
But you don't get to start on step three,
338
816000
2000
Por ju nuk filloni në hapin e tretë,
13:53
until you take step one first: I can.
339
818000
3000
derisa nuk keni marrë hapin e parë; unë mund.
13:56
I travel a lot while I'm teaching,
340
821000
2000
Udhëtojë shumë ndersa jam duke dhene mësim,
13:58
and I don't always get to watch all of my students reach their step three,
341
823000
3000
dhe nuk ndodh gjithmonë t'i shoh studentët e mi që te arrijne tek hapi i tretë.
14:01
but I was very lucky with Charlotte,
342
826000
2000
por isha shumë me fat me Charlotte,
14:03
that I got to watch her journey unfold the way it did.
343
828000
3000
që mund të shihja udhëtimin e saj të pa ndarë në mënyrën që e bëri.
14:06
I watched her realize
344
831000
2000
E shikova t'a kuptojë
14:08
that, by putting the things that she knows to be true into the work she's doing,
345
833000
3000
që, duke futur gjërat që ajo që i di që janë të vërteta në punën që ajo po bënte,
14:11
she can create poems that only Charlotte can write --
346
836000
3000
ajo mund të krijojë poezi që vetëm Charlotte mund t'i shkruaj
14:14
about eyeballs and elevators and Dora the Explorer.
347
839000
3000
përreth shikimeve dhe ashensorëve dhe Dora Eksploruesja.
14:17
And I'm trying to tell stories only I can tell --
348
842000
2000
Dhe unë jam duke provuar të tregoj histori që vetëm unë mund t'i tregoj
14:19
like this story.
349
844000
2000
sikur kjo histori.
14:21
I spent a lot of time thinking about the best way to tell this story,
350
846000
3000
Kam shpenzuar shumë kohë duke menduar për mënyrën më të mirë për të treguar këtë histori,
14:24
and I wondered if the best way
351
849000
2000
dhe pyes veten nëse mënyra më e mirë
14:26
was going to be a PowerPoint or a short film --
352
851000
2000
ishte që të jetë në PowerPoint ose një film i shkurtër
14:28
and where exactly was the beginning or the middle or the end?
353
853000
2000
dhe ku saktësisht ishte fillimi ose mesi ose fundi?
14:30
And I wondered whether I'd get to the end of this talk
354
855000
3000
Dhe pyes veten nëse do të arrij tek fundi i këtijë fjalimi
14:33
and finally have figured it all out, or not.
355
858000
3000
dhe më në fund të kisha menduar atë,ose jo.
14:36
And I always thought that my beginning was at the Bowery Poetry Club,
356
861000
2000
Dhe unë gjithmonë kam menduar që fillimi im ishte tek Klubi i Poezive Bowery,
14:38
but it's possible that it was much earlier.
357
863000
3000
por është e mundur që ishte shumë më heret.
14:41
In preparing for TED,
358
866000
2000
Në përgatitjet për TED,
14:43
I discovered this diary page in an old journal.
359
868000
2000
unë zbulova që kjo faqe e ditarit është një libër shënimesh i vjetër.
14:45
I think December 54th was probably supposed to be 24th.
360
870000
4000
Mendoj që 54 dhjetor ndoshta duhej të ishte 24dhjetor.
14:49
It's clear that when I was a child,
361
874000
2000
është e qartë që në kohën kur isha fëmijë,
14:51
I definitely walked through life like this.
362
876000
2000
unë definitivisht kam ecur gjatë jetës në këtë mënyrë.
14:53
I think that we all did.
363
878000
2000
Mendoj që të gjithë e kemi bërë.
14:55
I would like to help others rediscover that wonder --
364
880000
3000
Do të dëshiroja t'i ndihmojë të tjerët të rigjejnë atë habi
14:58
to want to engage with it, to want to learn,
365
883000
2000
të duan të angazhohen me të,të duan të mësojnë,
15:00
to want to share what they've learned,
366
885000
2000
të duan të ndajnë atë që e kanë mësuar,
15:02
what they've figured out to be true
367
887000
2000
cfarë kanë kuptuar që është e vërtetë
15:04
and what they're still figuring out.
368
889000
2000
dhe cfarë vazhdojnë të kuptojnë.
15:06
So I'd like to close with this poem.
369
891000
3000
Kështu që dëshiroj të përfundoj më këtë poezi.
15:09
When they bombed Hiroshima,
370
894000
3000
Kur ata bombarduan Hiroshimën,
15:12
the explosion formed a mini-supernova
371
897000
3000
eksplodimi formoi një supernova te vogël
15:15
so every living animal, human or plant
372
900000
3000
kështu që cdo kafshë e gjallë,njeri ose bime
15:18
that received direct contact
373
903000
2000
që kishte kontakt direkt
15:20
with the rays from that sun
374
905000
2000
me rrezet prej atij dielli
15:22
was instantly turned to ash.
375
907000
2000
menjëherë ishte shndërruar në hi.
15:24
And what was left of the city soon followed.
376
909000
2000
Dhe cfare kishte mbetur nga qyteti shpejt u zhduk.
15:26
The long-lasting damage of nuclear radiation
377
911000
2000
Dëmet e rrezatimit bërthamor që zgjatën shumë
15:28
caused an entire city and its population
378
913000
3000
shkaktuan një qytet të tërë dhe popullatën e tij
15:31
to turn into powder.
379
916000
3000
të shndërrohet në pluhur.
15:34
When I was born, my mom says I looked around the whole hospital room
380
919000
3000
Kur linda, nëna ime thotë që unë shikova përreth gjithë dhomës së spitalit
15:37
with a stare that said, "This? I've done this before."
381
922000
4000
me një vështrim të habitur që thoshte, "Këtë?E kam bërë këtë më parë."
15:41
She says I have old eyes.
382
926000
2000
Ajo thotë i kam sytë e vjetër.
15:43
When my Grandpa Genji died, I was only five years old,
383
928000
3000
Kur gjyshi im Genji ndërroi jetë, unë isha vetëm pesë vjec,
15:46
but I took my mom by the hand and told her,
384
931000
2000
por unë mora për dore nënën time dhe i thashë asaj,
15:48
"Don't worry, he'll come back as a baby."
385
933000
3000
"Mos u bëj merak, ai do të kthehet si një fëmijë."
15:51
And yet, for someone who's apparently done this already,
386
936000
3000
Dhe sidoqoftë,për dikë i cili me sa duket tashmë e ka bërë këtë,
15:54
I still haven't figured anything out yet.
387
939000
3000
unë ende nuk kam kuptuar asgjë deri tash.
15:57
My knees still buckle every time I get on a stage.
388
942000
3000
Gjunjët më shtrëngojnë sa herë që unë vi në skenë.
16:00
My self-confidence can be measured out
389
945000
2000
Vetë-besimi im mund të matet
16:02
in teaspoons mixed into my poetry,
390
947000
2000
në lugë caji i përzier në poezinë time,
16:04
and it still always tastes funny in my mouth.
391
949000
3000
dhe prapë gjithmonë jep shije qesharake në gojën time.
16:07
But in Hiroshima, some people were wiped clean away,
392
952000
3000
Por në Hiroshima,disa njerëz ishin zhdukur nga faqja e dheut,
16:10
leaving only a wristwatch or a diary page.
393
955000
3000
duke lënë vetëm orën ose fletët e ditarit.
16:13
So no matter that I have inhibitions to fill all my pockets,
394
958000
3000
Kështu që nuk ka rëndësi që kam pengesa për t'i mbushur xhepat e mi,
16:16
I keep trying,
395
961000
2000
do të vazhdoj të provoj,
16:18
hoping that one day I'll write a poem
396
963000
2000
duke shpresuar që një ditë do të shkruaj një poezi
16:20
I can be proud to let sit in a museum exhibit
397
965000
2000
që mund të jem krenare t'a lë në një ekspozitë në muze.
16:22
as the only proof I existed.
398
967000
2000
si e vetmja provë që unë kam ekzistuar.
16:24
My parents named me Sarah,
399
969000
2000
Prindërit e mi më quajten Sarah,
16:26
which is a biblical name.
400
971000
2000
i cili është një emër biblik.
16:28
In the original story, God told Sarah she could do something impossible
401
973000
3000
Në historinë origjinale, Zoti i thas Saras që ajo mund të bëntë dicka të pamundshme
16:31
and she laughed,
402
976000
3000
dhe ajo qeshi,
16:34
because the first Sarah,
403
979000
2000
sepse së pari Sarah,
16:36
she didn't know what to do with impossible.
404
981000
2000
ajo nuk e dinte se cfarë të bëjë me të pamundurën.
16:38
And me? Well, neither do I,
405
983000
3000
Dhe unë? Mirë,as unë nuk e di,
16:41
but I see the impossible every day.
406
986000
2000
por unë e shoh të pamundurën cdo ditë.
16:43
Impossible is trying to connect in this world,
407
988000
3000
E pamundura është të provojmë të lidhemi në këtë botë,
16:46
trying to hold onto others while things are blowing up around you,
408
991000
2000
duke provuar të mbahesh tek të tjerët ndërsa gjërat po shpërthejnë rreth jush,
16:48
knowing that while you're speaking,
409
993000
2000
duke e ditur që përderisa ti po flet,
16:50
they aren't just waiting for their turn to talk -- they hear you.
410
995000
3000
ata s'janë vetëm duke pritur rradhën për të folur--ata të dëgjojnë ty.
16:53
They feel exactly what you feel
411
998000
2000
Ata ndjejnë të njëjtën gjë që ju e ndjeni
16:55
at the same time that you feel it.
412
1000000
2000
në të njëjtën kohë që ju e ndjeni.
16:57
It's what I strive for every time I open my mouth --
413
1002000
2000
Kjo është ajo për të cilën luftoj sa herë që unë hap gojën --
16:59
that impossible connection.
414
1004000
2000
për atë lidhjen e pamundshme.
17:01
There's this piece of wall in Hiroshima
415
1006000
3000
Ka një copë të murit në Hiroshima
17:04
that was completely burnt black by the radiation.
416
1009000
3000
që ishte djegur krejtësisht dhe ishte bërë zi nga rrezatimi.
17:07
But on the front step, a person who was sitting there
417
1012000
2000
Por në shkallen e parë, një person i cili ishte ulur aty
17:09
blocked the rays from hitting the stone.
418
1014000
2000
bllokoi rrezet te godisnin gurin.
17:11
The only thing left now
419
1016000
2000
Gjëja e vetme që ka mbetur tani
17:13
is a permanent shadow of positive light.
420
1018000
2000
është një hije e përhershme e një drite pozitive.
17:15
After the A-bomb,
421
1020000
2000
Pas bombës A,
17:17
specialists said it would take 75 years
422
1022000
2000
specialistët thanë që do të duhet të kalojnë 75 vite
17:19
for the radiation-damaged soil of Hiroshima City
423
1024000
3000
ndotja nga dëmet e rrezatimit të qytetit Hiroshima
17:22
to ever grow anything again.
424
1027000
2000
që ndonjëherë prap të rritet dicka aty.
17:24
But that spring, there were new buds popping up from the earth.
425
1029000
3000
Por ate pranverë, s'kishte sythe të reja të dalin nga toka.
17:27
When I meet you, in that moment,
426
1032000
2000
Kur të takoj ty, në atë moment,
17:29
I'm no longer a part of your future.
427
1034000
2000
Nuk jam më pjesë e të ardhmes tënde.
17:31
I start quickly becoming part of your past.
428
1036000
2000
Unë filloj shpejt të bëhem pjesë e së kaluarës tënde.
17:33
But in that instant, I get to share your present.
429
1038000
3000
Por në atë cast, duhet të ndaj të tashmen tënde.
17:36
And you, you get to share mine.
430
1041000
2000
Dhe ti, ti duhet të ndash timen.
17:38
And that is the greatest present of all.
431
1043000
2000
Dhe kjo është dhurata më e mirë për të gjithë.
17:40
So if you tell me I can do the impossible,
432
1045000
2000
Kështu që nëse më thua që unë mund të bëj të pamundurën,
17:42
I'll probably laugh at you.
433
1047000
2000
Unë ndoshta do të qesh me ty.
17:44
I don't know if I can change the world yet,
434
1049000
2000
Nuk e di ende nëse e kam ndryshuar botën,
17:46
because I don't know that much about it --
435
1051000
2000
sepse nuk di aq shumë rreth asaj
17:48
and I don't know that much about reincarnation either,
436
1053000
2000
dhe nuk di aq shumë as rreth kthimit pas vdekjes,
17:50
but if you make me laugh hard enough,
437
1055000
2000
por nëse ti më bën të qesh shumë,
17:52
sometimes I forget what century I'm in.
438
1057000
3000
ndonjëherë unë harroj në cilin shekull jam.
17:55
This isn't my first time here. This isn't my last time here.
439
1060000
3000
Kjo nuk është hera ime e parë këtu. As hera e fundit.
17:58
These aren't the last words I'll share.
440
1063000
2000
Këto nuk janë fjalët e fundit që do ti tregoj.
18:00
But just in case, I'm trying my hardest
441
1065000
3000
Por për cdo rast, unë jam duke e provuar për më të mirën
18:03
to get it right this time around.
442
1068000
3000
për t'a bërë në mënyrë të duhur kësaj here.
18:06
Thank you.
443
1071000
2000
Faleminderit.
18:08
(Applause)
444
1073000
4000
(Duartrokitje)
18:12
Thank you.
445
1077000
2000
Faleminderit.
18:14
(Applause)
446
1079000
2000
(Duartrokitje)
18:16
Thank you.
447
1081000
2000
Faleminderit.
18:18
(Applause)
448
1083000
4000
(Duartrokitje)
Translated by Milot Krasniqi
Reviewed by Helena Bedalli

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Sarah Kay - Poet
A performing poet since she was 14 years old, Sarah Kay is the founder of Project VOICE, an organization that uses spoken word poetry as a literacy and empowerment tool.

Why you should listen

Plenty of 14-year-old girls write poetry. But few hide under the bar of the famous Bowery Poetry Club in Manhattan’s East Village absorbing the talents of New York’s most exciting poets. Not only did Sarah Kay do that -- she also had the guts to take its stage and hold her own against performers at least a decade her senior. Her talent for weaving words into poignant, funny, and powerful performances paid off.

Sarah holds a Masters degree in the art of teaching from Brown University and an honorary doctorate in humane letters from Grinnell College. Her first book, B, was ranked the number one poetry book on Amazon.com. Her second book, No Matter the Wreckage, is available from Write Bloody Publishing.

Sarah also founded Project VOICE, an organization that uses spoken word poetry as a literacy and empowerment tool. Project VOICE runs performances and workshops to encourage people to engage in creative self-expression in schools and communities around the world.

More profile about the speaker
Sarah Kay | Speaker | TED.com