ABOUT THE SPEAKER
Danny Hillis - Computer theorist
Inventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results.

Why you should listen

Danny Hillis is an inventor, scientist, author and engineer. While completing his doctorate at MIT, he pioneered the concept of parallel computers that is now the basis for graphics processors and cloud computing. He holds more than 300 US patents, covering parallel computers, disk arrays, forgery prevention methods, various electronic and mechanical devices, and the pinch-to-zoom display interface. He has recently been working on problems in medicine as well. He is also the designer of a 10,000-year mechanical clock, and he gave a TED Talk in 1994 that is practically prophetic. Throughout his career, Hillis has worked at places like Disney, and now MIT and Applied Invention, always looking for the next fascinating problem.

More profile about the speaker
Danny Hillis | Speaker | TED.com
TED2017

Danny Hillis: Should we create a solar shade to cool the earth?

Danny Hillis: Dünya'yı soğutmak için bir gölgelik yaratmalı mıyız?

Filmed:
1,261,967 views

Bu bakış açısı değiştiren konuşmada Danny Hillis, iklim değişikliği gibi küresel sorunlara yaratıcı bilimsel çözümlerle yaklaşmamız için bizi teşvik ediyor. Güneş jeomühendisliği konusunda taraf olarak açık fikirli bir tutumla tartışmalı çözüm yollarına göz atıyor.
- Computer theorist
Inventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
[A provocationprovokasyon from DannyDanny HillisHillis:]
0
261
1644
[Danny Hillis'ten bir provokasyon]
00:13
[It's time to startbaşlama talkingkonuşma
about engineeringmühendislik our climateiklim]
1
1929
2944
[İklime yönelik jeomühendislik
hakkında konuşmanın zamanı]
00:16
What if there was a way
to buildinşa etmek a thermostattermostat
2
4897
3469
İstediğiniz zaman
Dünya sıcaklığını düşürmenize yarayan
00:20
that allowedizin you to turndönüş down
the temperaturesıcaklık of the earthtoprak
3
8390
2743
bir termostat icat etmenin bir yolu olsa
00:23
anytimeistediğin zaman you wanted?
4
11157
1267
nasıl olurdu?
00:25
Now, you would think if somebodybirisi
had a plausiblemakul ideaFikir about how to do that,
5
13695
4390
Birinin bunu yapmaya dair
bir fikri olsa
00:30
everybodyherkes would be very excitedheyecanlı about it,
6
18109
2254
herkes çok heyecanlanırdı
diye düşünüyorsunuz
00:32
and there would be lots
of researchAraştırma on how to do it.
7
20387
2595
ve bunun yapılması için
çok sayıda araştırma olurdu.
00:35
But in factgerçek, a lot of people
do understandanlama how to do that.
8
23450
4508
Gerçek şu ki pek çok insan
zaten bunu nasıl yapacağını biliyor.
00:40
But there's not much supportdestek
for researchAraştırma in this areaalan.
9
28711
4151
Ancak bu alanda araştırma için
çok fazla destek yok.
00:45
And I think partBölüm of it
10
33444
2187
Bunun bir sebebi de
00:47
is because there are some realgerçek
misunderstandingsyanlış anlamalara about it.
11
35655
3009
konu hakkında
bazı yanlış anlaşılmalar olması.
00:51
So I'm not going to try to convinceikna etmek you
todaybugün that this is a good ideaFikir.
12
39021
3876
O yüzden bugün sizi bunun ne kadar
iyi bir fikir olduğuna ikna etmeyeceğim
00:55
But I am going to try to get
your curiositymerak going about it
13
43863
4683
ama merakınızı cezbetmeye çalışıp
01:00
and clearaçık up some
of the misunderstandingsyanlış anlamalara.
14
48570
3166
bazı yanlış anlaşılmaları
ortadan kaldıracağım.
01:04
So, the basictemel ideaFikir of solargüneş geoengineeringgeoengineering
15
52266
4121
Güneş jeomühendisliği genel olarak
01:08
is that we can coolgüzel things down
16
56411
2627
biraz daha fazla güneş ışığını
01:11
just by reflectingyansıtan
a little bitbit more sunlightGüneş ışığı
17
59062
2738
uzaya yansıtarak
Dünya'yı soğutmak
01:13
back into spaceuzay.
18
61824
1154
anlamına geliyor.
01:15
And ideasfikirler about how to do this
have been around literallyharfi harfine for decadeson yıllar.
19
63728
5302
Bunun yapılmasıyla ilgili fikirler
uzun yıllardır zaten var.
01:22
CloudsBulutlar are a great way to do that,
these low-lyingdüşük cloudsbulutlar.
20
70023
4459
Bu alçak irtifada seyreden bulutlar
buna çok büyük bir örnek.
01:26
EverybodyHerkes knowsbilir it's coolersoğutucu underaltında a cloudbulut.
21
74506
2522
Bulutun altında
daha serin olduğunu herkes bilir.
01:29
I like this cloudbulut because it has exactlykesinlikle
the sameaynı waterSu contentiçerik
22
77475
4301
Bu bulutu sevmemin sebebi
çevresindeki transparan hava ile
01:33
as the transparentşeffaf airhava around it.
23
81800
1878
eşdeğerde su tutuyor olması.
01:36
And it just showsgösterileri that even a little bitbit
of a changedeğişiklik in the flowakış of the airhava
24
84093
4246
Ayrıca hava akımındaki küçük bir
değişikliğin bile bir bulut oluşmasına
01:40
can causesebeb olmak a cloudbulut to formform.
25
88363
1417
neden olabileceğini gösteriyor.
01:42
We make artificialyapay cloudsbulutlar all the time.
26
90482
2600
Her zaman yapay bulutlar yaratıyoruz.
01:45
These are contrailscontrails,
whichhangi are artificialyapay waterSu cloudsbulutlar
27
93823
3357
Bunlara kontreyl deniyor,
bir jet uçağın geçmesiyle
01:49
that are madeyapılmış by the passinggeçen
of a jetjet enginemotor.
28
97204
2491
arkasında bıraktığı
su bazlı yapay bulutlar.
01:52
And so, we're alreadyzaten changingdeğiştirme
the cloudsbulutlar on earthtoprak.
29
100251
5342
Yani zaten Dünya'da
bulutları değiştiriyoruz.
01:57
By accidentkaza.
30
105617
1317
Kaza eseri.
01:58
Or, if you like to believe it,
by supersecretsupersecret governmenthükümet conspiracykomplo.
31
106958
4577
Veya inanmak istediğiniz buysa
süper gizli hükûmet komplosu eseri.
02:03
(LaughterKahkaha)
32
111559
2075
(Kahkahalar)
02:05
But we are alreadyzaten doing this quiteoldukça a lot.
33
113658
3125
Ancak bunu zaten çok fazla yapıyoruz.
02:08
This is a NASANASA pictureresim of shippingNakliye lanesşerit.
34
116807
3572
Nakliye rotalarının
NASA tarafından resmedilişi.
02:12
PassingGeçen shipsgemiler actuallyaslında causesebeb olmak
cloudsbulutlar to formform,
35
120403
3428
Geçen gemiler bulutların
oluşmasına neden oluyor,
02:15
and this is a bigbüyük enoughyeterli effectEfekt
36
123855
2111
bu öyle büyük bir etki yapıyor ki
02:17
that it actuallyaslında helpsyardım eder reduceazaltmak
globalglobal warmingısınma alreadyzaten by about a degreederece.
37
125990
4998
küresel ısınmanın azalmasında
bir derece yardımı oluyor.
02:23
So we alreadyzaten are doing solargüneş engineeringmühendislik.
38
131513
2934
Yani aslında zaten
güneş jeomühendisliği yapıyoruz.
Bunun yapılması hakkında
çok fazla fikir var.
02:27
There's lots of ideasfikirler
about how to do this.
39
135347
2047
02:29
People have lookedbaktı at everything,
40
137418
1980
İnsanlar her şeyi incelediler,
02:31
from buildingbina giantdev parasolsşemsiye
out into spaceuzay
41
139422
3424
uzaya devasa güneş şemsiyeleri
inşa etmekten
02:34
to fizzingfizzing bubblekabarcık watersdeniz in the oceanokyanus.
42
142870
2924
okyanus suyunu köpürtmeye kadar.
02:38
And some of these are actuallyaslında
very plausiblemakul ideasfikirler.
43
146306
3215
Bunların bazıları aslında
oldukça kayda değer.
02:42
One that was publishedyayınlanan recentlyson günlerde
by DavidDavid KeithKeith at HarvardHarvard
44
150656
4358
Harvard'da David Keith tarafından
yayınlanan yeni bir tanesi
02:47
is to take chalkTebeşir and put dusttoz
up into the stratospherestratosfer,
45
155038
3689
kireç taşının tozunu
stratosfere atıp
02:50
where it reflectsyansıtır off sunlightGüneş ışığı.
46
158751
2261
güneş ışığını yansıtmasını sağlamak.
02:53
And that's a really neattemiz ideaFikir,
47
161036
1453
Oldukça güzel bir fikir
02:54
because chalkTebeşir is one of the mostçoğu
commonortak mineralsmineraller on earthtoprak,
48
162513
3421
çünkü kireç taşı doğada bulunan
en yaygın minerallerden biri
02:57
and it's very safekasa -- it's so safekasa,
we put it into babybebek foodGıda.
49
165958
3701
ve çok da güvenli, hatta
bebek mamasının içine koyuyoruz.
03:02
And basicallytemel olarak, if you throwatmak chalkTebeşir
up into the stratospherestratosfer,
50
170665
4199
Kireç taşını stratosfere yayarsanız
03:06
it comesgeliyor down in a coupleçift of yearsyıl
all by itselfkendisi, dissolvedçözünmüş in rainwateryağmur suyu.
51
174888
4816
birkaç yıl içinde yağmur suyunda çözünerek
kendiliğinden aşağı iniyor.
03:12
Now, before you startbaşlama worryingendişe verici
about all this chalkTebeşir in your rainwateryağmur suyu,
52
180587
4127
Yağmur suyundaki kireç için
endişelenmeden önce
03:16
let me explainaçıklamak to you
how little of it it actuallyaslında takes.
53
184738
4211
bunun ne kadar azının gerektiğini
size açıklayayım.
03:21
And that turnsdönüşler out to be
very easykolay to calculatehesaplamak.
54
189453
2770
Aslında hesaplaması çok basit.
03:25
This is a back-of-the-envelopearka zarf
calculationhesaplama I madeyapılmış.
55
193118
2737
İşte benim yaptığım müsvedde hesaplama.
03:27
(LaughterKahkaha)
56
195879
1366
(Kahkahalar)
03:29
(ApplauseAlkış)
57
197269
2190
(Alkışlar)
03:31
I assuresağlamak you, people have donetamam
much more carefuldikkatli calculationshesaplamalar,
58
199483
4468
Sizi temin ederim ki insanlar
daha dikkatli hesaplar yaptılar
03:35
and it comesgeliyor out with the sameaynı answerCevap,
59
203975
1851
ve sonuç hep aynı,
03:37
whichhangi is that you have to put chalkTebeşir up
at the rateoran of about 10 teragramsteragrams a yearyıl
60
205850
5763
yılda yaklaşık 10 teragram kireçtaşı
kullanmanız gerekiyor ki
03:43
to undogeri alma the effectsetkileri of the COCO2
that we'vebiz ettik alreadyzaten donetamam --
61
211637
3806
neden olduğumuz karbondioksit
etkilerini ortadan kaldırabilelim,
03:47
just in termsşartlar of temperaturesıcaklık,
not all the effectsetkileri, but the temperaturesıcaklık.
62
215467
3445
sadece hava sıcaklığı açısından,
tüm etkileri değil.
03:51
So what does that look like?
63
219339
2199
Peki bu ne demek?
03:53
I can't visualizegörselleştirmek 10 teragramsteragrams perbaşına yearyıl.
64
221562
2977
Yılda 10 teragramı hayal edemiyorum.
03:57
So I askeddiye sordu the CambridgeCambridge
FireYangın DepartmentBölümü and TaylorTaylor MilsalMilsal
65
225593
6206
Cambridge İtfaiyesi ve Taylor Milsal'dan
04:03
to lendödünç me a handel.
66
231823
1492
yardım istedim.
04:06
This is a hoseHortum pumpingpompalama waterSu
at 10 teragramsteragrams a yearyıl.
67
234965
4569
Bu yılda 10 teragram
su sağlayan bir hortum.
04:12
And that is how much
68
240506
2754
İşte Dünya'yı sanayi öncesi düzeyde
04:15
you would have to pumppompa
into the stratospherestratosfer
69
243284
3579
soğutmak için stratosfere pompalayacağımız
04:18
to coolgüzel the earthtoprak back down
to pre-industrialöncesi sanayi levelsseviyeleri.
70
246887
3841
kireçtaşı miktarı bu kadar.
04:23
And it's amazinglyinanılmaz little;
it's like one hoseHortum for the entiretüm earthtoprak.
71
251815
4891
Oldukça da az bir miktar;
tüm Dünya için sadece bir hortum.
04:29
Now of coursekurs, you wouldn'tolmaz
really use a hoseHortum,
72
257244
2245
Tabii ki gerçek bir hortum
kullanılmayacak,
04:31
you'dşimdi etsen flyuçmak it up in airplanesuçaklar
or something like that.
73
259513
2508
uçaklar veya benzeri bir yöntemle
ulaştırılacak.
04:34
But it's so little, it would be like
puttingkoyarak a handfulavuç of chalkTebeşir
74
262442
5095
Miktar o kadar az ki
bir avuç dolusu kireç taşını
04:39
into everyher OlympicOlimpiyat
swimmingyüzme poolhavuz fulltam of rainyağmur.
75
267561
2836
içi yağmur suyu dolu
her Olimpik havuza dökmek gibi.
04:42
It's almostneredeyse nothing.
76
270886
1333
Hiç yokmuş gibi.
04:45
So why don't people like this ideaFikir?
77
273192
4353
Peki insanlar bu fikri neden sevmiyor?
04:49
Why isn't it takenalınmış more seriouslycidden mi?
78
277569
1722
Neden ciddiye alınmıyor?
04:51
And there are some
very good reasonsnedenleri for that.
79
279315
2794
Buna dair çok iyi sebepler var.
04:55
A lot of people really don't think
we should be talkingkonuşma about this at all.
80
283323
5049
Pek çok insan bu konu hakkında
hiç konuşmamamız gerektiğini düşünüyor.
05:00
And, in factgerçek, I have some
very good friendsarkadaşlar in the audienceseyirci
81
288396
4440
Aslında izleyiciler arasında da
benim de çok saygı duyduğum
05:04
who I respectsaygı a lot,
82
292860
1405
çok iyi arkadaşlarım var,
05:07
who really don't think
I should be talkingkonuşma about this.
83
295130
3331
bu konu hakkında konuşmamam kanısındalar.
05:11
And the reasonneden is that they're concernedilgili
84
299056
2842
Endişeli olmalarının sebebi
05:13
that if people imaginehayal etmek
there's some easykolay way out,
85
301922
3452
insanlar eğer bundan kolay bir çıkış yolu
olduğunu anlarsa
05:17
that we won'talışkanlık give up
our addictionbağımlılığı to fossilfosil fuelsyakıtlar.
86
305398
3587
fosil yakıtları kullanma
bağımlılıklarından vazgeçmeyecekler.
05:21
And I do worryendişelenmek about that.
87
309553
1734
Ben de bundan endişe duyuyorum.
05:23
I think it's actuallyaslında a seriousciddi problemsorun.
88
311871
2230
Bence oldukça ciddi bir sorun.
05:26
But there's alsoAyrıca, I think,
a deeperDaha derine problemsorun,
89
314927
4987
Ancak daha derine giden bir sorun var,
05:32
whichhangi is: nobodykimse likesseviyor the ideaFikir
of messingDalga with the entiretüm earthtoprak --
90
320657
5375
hiç kimse tüm dünyayı değiştirme
fikrinden hoşlanmaz.
05:38
I certainlykesinlikle don't.
91
326056
1200
Ben hoşlanmıyorum.
05:39
I love this planetgezegen, I really do.
92
327779
2372
Bu gezegeni çok seviyorum. Gerçekten.
05:42
And I don't want to messdağınıklık with it.
93
330175
2039
Üzerinde oynamak istemiyorum.
05:44
But we're alreadyzaten changingdeğiştirme our atmosphereatmosfer,
94
332630
3840
Ancak biz zaten atmosferi değiştiriyoruz,
05:48
we're alreadyzaten messingDalga with it.
95
336494
1555
zaten üzerinde oynuyoruz.
05:51
And so I think it makesmarkaları senseduyu
for us to look for waysyolları
96
339000
6261
O yüzden bu etkiyi azaltmak adına
çıkış yolu aramak
05:57
to mitigateazaltmak that impactdarbe.
97
345285
1845
oldukça doğal.
05:59
And we need to do researchAraştırma to do that.
98
347519
1913
Bunun için araştırma yapmamız lazım.
06:01
We need to understandanlama
the scienceBilim behindarkasında that.
99
349456
2524
Bunun arkasındaki bilimi anlamamız lazım.
06:04
I've noticedfark that there's a themetema
that's kindtür of developedgelişmiş at TEDTED,
100
352878
5310
TED'de gelişmiş
bir tema olduğunu fark ettim,
06:10
whichhangi is kindtür of, "fearkorku versuse karşı hopeumut,"
101
358212
4340
''korkuya karşın umut''
06:14
or "creativityyaratıcılık versuse karşı cautiondikkat."
102
362576
3395
veya ''yaratıcılığa karşın tedbir.''
06:19
And of coursekurs, we need bothher ikisi de of those.
103
367026
2019
Tabii bunların ikisine de ihtiyacımız var.
06:21
So there aren'tdeğil any silvergümüş bulletsMadde işaretleri.
104
369747
2484
Sihirli bir değnek olmayacak.
06:24
This is certainlykesinlikle not a silvergümüş bulletmermi.
105
372255
2278
Bu gerçekten sihirli bir değnek değil.
06:28
But we need scienceBilim to tell us
what our optionsseçenekleri are;
106
376331
3804
Bilimin bize seçeneklerimizin
ne olduğunu söylemesi gerek;
06:32
that informsbildirir bothher ikisi de
our creativityyaratıcılık and our cautiondikkat.
107
380159
4315
bizi hem yaratıcılığımız hem de
tedbirimiz hakkında bilgilendirmesi gerek.
06:37
So I am an optimistiyimser
about our futuregelecek selvescanlarından,
108
385293
4514
Gelecekteki benliklerimiz
konusunda iyimserim
06:42
but I'm not an optimistiyimser
because I think our problemssorunlar are smallküçük.
109
390426
4000
ama sorunlarımızın küçük olduğunu
düşündüğüm için değil.
06:47
I'm an optimistiyimser because I think
our capacitykapasite to dealanlaştık mı with our problemssorunlar
110
395204
5992
İyimserim çünkü sorunlarımızla
başa çıkma kapasitemiz
06:53
is much greaterbüyük than we imaginehayal etmek.
111
401220
2133
hayal ettiğimizden çok daha fazla.
06:55
Thank you very much.
112
403859
1299
Çok teşekkür ederim.
06:57
(ApplauseAlkış)
113
405182
1017
(Alkışlar)
06:58
This talk sparkedyol açtı
a lot of controversytartışma at TEDTED2017,
114
406215
2158
Bu konuşma TED2017'de
büyük tartışma yarattı,
diğer bakış açılarını görmek için
07:00
and we encourageteşvik etmek you
to look at discussionstartışmalar onlineinternet üzerinden
115
408403
2050
internetteki tartışmalara göz atın.
07:02
to see other pointsmakas of viewgörünüm.
116
410483
1300
Translated by Cihan Ekmekçi
Reviewed by Figen Ergürbüz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Danny Hillis - Computer theorist
Inventor, scientist, author, engineer -- over his broad career, Danny Hillis has turned his ever-searching brain on an array of subjects, with surprising results.

Why you should listen

Danny Hillis is an inventor, scientist, author and engineer. While completing his doctorate at MIT, he pioneered the concept of parallel computers that is now the basis for graphics processors and cloud computing. He holds more than 300 US patents, covering parallel computers, disk arrays, forgery prevention methods, various electronic and mechanical devices, and the pinch-to-zoom display interface. He has recently been working on problems in medicine as well. He is also the designer of a 10,000-year mechanical clock, and he gave a TED Talk in 1994 that is practically prophetic. Throughout his career, Hillis has worked at places like Disney, and now MIT and Applied Invention, always looking for the next fascinating problem.

More profile about the speaker
Danny Hillis | Speaker | TED.com