ABOUT THE SPEAKER
Susan Solomon - Stem cell research advocate
Susan Solomon enables support for human stem cell research, aiming to cure major diseases and empower more personalized medicine.

Why you should listen

Susan Solomon’s health care advocacy stems from personal medical trials—namely, her son’s Type 1 diabetes and her mother’s fatal cancer. Following a successful career as a lawyer and business entrepreneur, Solomon, frustrated by the slow pace of medical research, was inspired to use those skills to follow another passion: accelerating medical research with real-world results as a social entrepreneur. And through her own research and conversations with medical experts, she decided that stem cells (cells that have the ability to morph into any other kind of cell) had the greatest potential to impact peoples’ health.

In 2005, Solomon founded the New York Stem Cell Foundation, now one of the largest nonprofit research institutions and laboratories in this field in the world. The NYSCF Research Institute conducts all facets of stem cell research from growing the cells to drug discovery.

At TEDGlobal 2012, Solomon announced the NYSCF Global Stem Cell Array, the new technology to create thousands of stem cell avatars and genetically array them to functionalize the data from the human genome to revolutionize the way we develop cures and treatments so they are better, safer, less expensive and happen much more quickly.

More profile about the speaker
Susan Solomon | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2012

Susan Solomon: The promise of research with stem cells

Susan Solomon: Kök hücre araştırmalarının vadettikleri

Filmed:
927,801 views

Kök hücrelerini "vücudumuzun kendi onarım kiti" olarak tanımlayan Susan Solomon, laboratuvar ortamında geliştirilmiş kök hücrelerle ilgili yapılan araştırmaları savunuyor. Birbirinden ayrı pluripotent kök hücre dizilerini geliştiren çalışma grubu araştırmayı hastalık tedavisine doğru hızla ilerletecek test ortamı yaratıyor -- ve bu da hastalığa özel olmaktan ziyade, hastaya özel tedavi yöntemleri oluşturmayı sağlayacak.
- Stem cell research advocate
Susan Solomon enables support for human stem cell research, aiming to cure major diseases and empower more personalized medicine. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
So, embryonicembriyonik stemkök cellshücreler
0
1121
2989
Embriyo kök hücreleri
00:20
are really incredibleinanılmaz cellshücreler.
1
4110
3300
gerçekten inanılmaz hücrelerdir.
00:23
They are our body'svücudun ownkendi repaironarım kitskitleri,
2
7410
2788
Onlar vücudun kendi tamirat kutusudur
00:26
and they're pluripotentPluripotent, whichhangi meansanlamına geliyor they can morphMorph into
3
10198
2964
ve pluripotent hücrelerdir, bu da vücudumuzdaki
00:29
all of the cellshücreler in our bodiesbedenler.
4
13162
2432
tüm hücrelere dönüşebilecekleri anlamına gelir.
00:31
SoonYakında, we actuallyaslında will be ableyapabilmek to use stemkök cellshücreler
5
15594
2688
Yakında kök hücrelerini, hasarlı ya da hastalıklı hücreleri
00:34
to replacedeğiştirmek cellshücreler that are damagedhasarlı or diseasedhastalıklı.
6
18282
2985
yenileriyle degiştirmek üzere kullanmaya başlayabileceğiz.
00:37
But that's not what I want to talk to you about,
7
21267
2431
Fakat sizlere anlatmak istediğim konu bu değil.
00:39
because right now there are some really
8
23698
2678
Çünkü şu anda kök hücreleriyle yapabildiğimiz
00:42
extraordinaryolağanüstü things that we are doing with stemkök cellshücreler
9
26376
3946
olağanüstü şeyler var ve bunlar
00:46
that are completelytamamen changingdeğiştirme
10
30322
1607
hastalıklara bakışımızı ve onları modelleyişimizi,
00:47
the way we look and modelmodel diseasehastalık,
11
31929
2899
neden hasta olduğumuzu anlama
00:50
our abilitykabiliyet to understandanlama why we get sickhasta,
12
34828
2519
ve hatta ilaç geliştirebilme yeneteklerimizi
00:53
and even developgeliştirmek drugsilaçlar.
13
37347
2431
tamamen değiştiriyor.
00:55
I trulygerçekten believe that stemkök cellhücre researchAraştırma is going to allowizin vermek
14
39778
4313
Biz bugün çocuk felcini nasıl önlenebilir bir hastalık olarak görüyorsak,
00:59
our childrençocuklar to look at Alzheimer'sAlzheimer and diabetesdiyabet
15
44091
4505
kök hücre araştırmaları sayesinde de
01:04
and other majormajör diseaseshastalıklar the way we viewgörünüm polioçocuk felci todaybugün,
16
48596
4391
çocuklarımız Alzheimer, diyabet ve diğer önemli hastalıkları
01:08
whichhangi is as a preventableönlenebilir diseasehastalık.
17
52987
3201
önlenebilir olarak görebileceklerine gerçekten inanıyorum.
01:12
So here we have this incredibleinanılmaz fieldalan, whichhangi has
18
56188
3223
İlk sağlıklı bebek Louise'in doğumuna kadar
01:15
enormousmuazzam hopeumut for humanityinsanlık,
19
59411
4387
tüp bebek araştırmalarında
01:19
but much like IVFTÜP BEBEK over 35 yearsyıl agoönce,
20
63798
3520
35 yıl boyunca yaşandığı gibi,
01:23
untila kadar the birthdoğum of a healthysağlıklı babybebek, LouiseLouise,
21
67318
2334
insanlık için muazzam umutlar vaat eden
01:25
this fieldalan has been underaltında siegekuşatma politicallypolitik olarak and financiallymali.
22
69652
5069
bu inanılmaz alan da politik ve finansal baskı altında.
01:30
CriticalKritik researchAraştırma is beingolmak challengedmeydan insteadyerine of supporteddestekli,
23
74721
4272
Bu kritik araştırma, destek yerine itirazlarla karşılaşıyor
01:34
and we saw that it was really essentialgerekli to have
24
78993
4360
ve gördük ki, özel güvenli sığınak
01:39
privateözel safekasa havencenneti laboratorieslaboratuarlar where this work
25
83353
3531
labaratuarlara sahip olmak bu araştırmaların
01:42
could be advancedileri withoutolmadan interferencegirişim.
26
86884
2830
müdaheleye uğramadan ilerleyebilmesi için esastı.
01:45
And so, in 2005,
27
89714
2531
Ve bu işi yapabilecek ve destekleyebilecek
01:48
we startedbaşladı the NewYeni YorkYork StemKök CellHücre FoundationVakfı LaboratoryLaboratuvar
28
92245
2612
küçük bir organizasyona sahip olmak için
01:50
so that we would have a smallküçük organizationorganizasyon that could
29
94857
3589
2005'te New York Kök Hücre
01:54
do this work and supportdestek it.
30
98446
3312
Vakıf Labaratuarı'nı kurduk.
01:57
What we saw very quicklyhızlı bir şekilde is the worldDünya of bothher ikisi de medicaltıbbi
31
101758
3385
Çok çabuk gördük ki, ilaç ve tedavi geliştirme dünyası gibi
02:01
researchAraştırma, but alsoAyrıca developinggelişen drugsilaçlar and treatmentstedaviler,
32
105143
3376
hem tıbbi araştırmalar da tahmin edebileceğiniz üzere
02:04
is dominatedhakim by, as you would expectbeklemek, largegeniş organizationsorganizasyonlar,
33
108519
3713
büyük kuruluşların egemenliğindeydi.
02:08
but in a newyeni fieldalan, sometimesara sıra largegeniş organizationsorganizasyonlar
34
112232
3119
Fakat yeni bir alanda bazen büyük kuruluşlar
02:11
really have troublesorun gettingalma out of theironların ownkendi way,
35
115351
2168
yollarını bulmakta gerçekten zorlanıyorlar
02:13
and sometimesara sıra they can't asksormak the right questionssorular,
36
117519
2436
ve bazen doğru soruları soramıyorlar.
02:15
and there is an enormousmuazzam gapboşluk that's just gottenkazanılmış largerdaha büyük
37
119955
3356
Ve bu yüzden, akademik araştırmalar ile
02:19
betweenarasında academicakademik researchAraştırma on the one handel
38
123311
3211
ilaçlarımızı ve birçok tedaviyi geliştiren
02:22
and pharmaceuticalfarmasötik companiesşirketler and biotechsbiotechs
39
126522
2701
ilaç ve bioteknoloji şirketleri arasındaki
02:25
that are responsiblesorumluluk sahibi for deliveringteslim all of our drugsilaçlar
40
129223
3266
büyük mesafe daha da arttı.
02:28
and manyçok of our treatmentstedaviler, and so we knewbiliyordum that
41
132489
2390
Dolayısıyla tedavileri gerçekten hızlandırmak için,
02:30
to really acceleratehızlandırmak cureskürler and therapiesterapiler, we were going
42
134879
3946
iki konuyu ele almamız
02:34
to have to addressadres this with two things:
43
138825
2807
gerektiğini biliyorduk:
02:37
newyeni technologiesteknolojiler and alsoAyrıca a newyeni researchAraştırma modelmodel.
44
141632
3222
yeni teknolojiler ve aynı zamanda yeni bir araştırma modeli.
02:40
Because if you don't closekapat that gapboşluk, you really are
45
144854
3759
Çünkü aradaki boşluğu kapatamazsak,
02:44
exactlykesinlikle where we are todaybugün.
46
148613
1607
bugün olduğumuz yerde kalacağız.
02:46
And that's what I want to focusodak on.
47
150220
1667
Ve benim yoğunlaşmak istediğim konu bu.
02:47
We'veBiz ettik spentharcanmış the last coupleçift of yearsyıl ponderingdurulması this,
48
151887
3550
Son birkaç senedir bu konuya kafa yorduk,
02:51
makingyapma a listliste of the differentfarklı things that we had to do,
49
155437
2391
yapmamız gereken farklı şeylerin listesini yaptık
02:53
and so we developedgelişmiş a newyeni technologyteknoloji,
50
157828
2631
ve yeni bir teknoloji oluşturduk.
02:56
It's softwareyazılım and hardwaredonanım,
51
160459
1251
Aslen kendi avatarlarımız olan evrensel bir diziyi
02:57
that actuallyaslında can generateüretmek thousandsbinlerce and thousandsbinlerce of
52
161710
3503
oluşturabilecek genetik çeşitliliği
03:01
geneticallygenetik olarak diverseçeşitli stemkök cellhücre lineshatlar to createyaratmak
53
165213
3170
bulunan binlerce kök hücreyi sıralayacak
03:04
a globalglobal arraydizi, essentiallyesasen avatarsAvatarlar of ourselveskendimizi.
54
168383
3787
bir yazılım ve donanımdan oluşan bir teknoloji.
03:08
And we did this because we think that it's actuallyaslında going
55
172170
3434
ve bunu yaptık, çünkü bunun aslında bizim insan genomunun
03:11
to allowizin vermek us to realizegerçekleştirmek the potentialpotansiyel, the promisesöz vermek,
56
175604
3415
dizilimini, potansiyelini ve bize verebileceklerini
03:14
of all of the sequencingdizileme of the humaninsan genomegenom,
57
179019
3080
anlamamızı sağlayacağını düşünüyoruz.
03:17
but it's going to allowizin vermek us, in doing that,
58
182099
2504
Klinik çalışmaları hayvan hücreleri yerine
03:20
to actuallyaslında do clinicalklinik trialsdenemeler in a dishtabak with humaninsan cellshücreler,
59
184603
5008
bir kaptaki insan hücreleri
03:25
not animalhayvan cellshücreler, to generateüretmek drugsilaçlar and treatmentstedaviler
60
189611
4159
ile yapmamızı ve dolasıysıyla daha etkin ve
03:29
that are much more effectiveetkili, much saferdaha güvenli,
61
193770
3249
güvenli ilaç ve tedavileri daha hızlı ve ucuza
03:32
much fasterDaha hızlı, and at a much loweralt costmaliyet.
62
197019
3256
yapabilmemizi sağlayacak.
03:36
So let me put that in perspectiveperspektif for you
63
200275
2384
Size bu bağlamda biraz
03:38
and give you some contextbağlam.
64
202659
1416
perspektif vermek istiyorum.
03:39
This is an extremelyson derece newyeni fieldalan.
65
204075
4832
Bu çok yeni bir alan.
03:44
In 1998, humaninsan embryonicembriyonik stemkök cellshücreler
66
208907
2832
1998'de kök hücreleri ilk defa tespit edildi
03:47
were first identifiedtespit, and just ninedokuz yearsyıl latersonra,
67
211739
3512
ve sadece 9 sene sonra
03:51
a groupgrup of scientistsBilim adamları in JapanJaponya were ableyapabilmek to take skincilt cellshücreler
68
215251
4305
Japonya'da bir grup bilim adamı
03:55
and reprogramyeniden programlamak them with very powerfulgüçlü virusesvirüsler
69
219556
3195
deri hücrelerini alıp çok güçlü virüslerle yeniden programlayarak
03:58
to createyaratmak a kindtür of pluripotentPluripotent stemkök cellhücre
70
222751
4242
uyarılmış pluripotent kök hücre denilen veya IPS hücresi olarak bahsettiğimiz
04:02
calleddenilen an inducedindüklenmiş pluripotentPluripotent stemkök cellhücre,
71
226993
2090
bir çeşit pluripotent kök hücre
04:04
or what we referbaşvurmak to as an IPSIP'LERİ cellhücre.
72
229083
3008
oluşturmayı başardılar.
04:07
This was really an extraordinaryolağanüstü advanceilerlemek, because
73
232091
3198
Bu inanılmaz bir ilerlemeydi,
04:11
althougholmasına rağmen these cellshücreler are not humaninsan embryonicembriyonik stemkök cellshücreler,
74
235289
2544
bu hücreler insan embriyosundan alınmış kök
04:13
whichhangi still remainkalmak the goldaltın standardstandart,
75
237833
1794
hücreleri olmamasına rağmen
04:15
they are terrificMüthiş to use for modelingmodelleme diseasehastalık
76
239627
3470
hastalığı modellemek ve potansiyel olarak
04:18
and potentiallypotansiyel for drugilaç discoverykeşif.
77
243097
2730
ilaç keşiflerinde kullanmak için mükemmeldi.
04:21
So a fewaz monthsay latersonra, in 2008, one of our scientistsBilim adamları
78
245827
3040
Birkaç ay sonra, 2008'de bizim bir bilim adamımız
04:24
builtinşa edilmiş on that researchAraştırma. He tookaldı skincilt biopsiesbiyopsileri,
79
248867
3200
bu araştırma üzerinde çalışmalarına devam etti.
04:27
this time from people who had a diseasehastalık,
80
252067
2028
ALS yada Ingiltere'de ki adıyla Motor Nöron Hastalığı olan
04:29
ALSALS, or as you call it in the U.K., motormotor neuronnöron diseasehastalık.
81
254095
2914
insanlardan deri biyopsileri aldı.
04:32
He turneddönük them into the IPSIP'LERİ cellshücreler
82
257009
1698
Bu hücreleri size bahsettiğim IPS hücrelerine dönüştürdü
04:34
that I've just told you about, and then he turneddönük those
83
258707
2686
ve daha sonra bu IPS hücrelerini de
04:37
IPSIP'LERİ cellshücreler into the motormotor neuronsnöronlar that actuallyaslında
84
261393
2704
bu hastalıktan dolayı
04:39
were dyingölen in the diseasehastalık.
85
264097
1461
ölen motor nöronlara dönüştürdü.
04:41
So basicallytemel olarak what he did was to take a healthysağlıklı cellhücre
86
265558
3019
Aslında temel olarak yaptığı
04:44
and turndönüş it into a sickhasta cellhücre,
87
268577
1714
sağlıklı hücreyi alıp bunu hastalıklı bir hücreye çevirmekti
04:46
and he recapitulatedrecapitulated the diseasehastalık over and over again
88
270291
3558
ve hastalığı bir kabın içerisinde tekrar ve tekrar özetledi.
04:49
in the dishtabak, and this was extraordinaryolağanüstü,
89
273849
3360
Bu inanılmazdı, çünkü
04:53
because it was the first time that we had a modelmodel
90
277209
2248
ilk defa yaşayan bir hastadan alınmış
04:55
of a diseasehastalık from a livingyaşam patienthasta in livingyaşam humaninsan cellshücreler.
91
279457
4188
canlı insan hücreleri üzerinde bir hastalığı modellemiştik.
04:59
And as he watchedizledi the diseasehastalık unfoldaçılmak, he was ableyapabilmek
92
283645
3120
Ve bu hastalığın ilerleyişini izledikçe,
05:02
to discoverkeşfetmek that actuallyaslında the motormotor neuronsnöronlar were dyingölen
93
286765
3011
motor nöronlarının aslında bu alanda daha önce
05:05
in the diseasehastalık in a differentfarklı way than the fieldalan
94
289776
2127
bilinenden farklı bir şekilde öldüklerini farketti.
05:07
had previouslyÖnceden thought. There was anotherbir diğeri kindtür of cellhücre
95
291903
2494
Aslında zehir salgılayarak bu motor nöronların
05:10
that actuallyaslında was sendinggönderme out a toxintoksin
96
294397
2201
ölümünde rol oynayan
05:12
and contributingkatkı to the deathölüm of these motormotor neuronsnöronlar,
97
296598
2511
başka çeşit bir hücre vardı.
05:15
and you simplybasitçe couldn'tcould see it
98
299109
1358
Ve bir insan modeli üzerinde çalışıncaya kadar
05:16
untila kadar you had the humaninsan modelmodel.
99
300467
1790
bunu göremezdiniz.
05:18
So you could really say that
100
302257
2667
Insan kök hücre modelleri olmadan
05:20
researchersaraştırmacılar tryingçalışıyor to understandanlama the causesebeb olmak of diseasehastalık
101
304924
3906
hastalığın sebeplerini araştıran bilim adamlarını,
05:24
withoutolmadan beingolmak ableyapabilmek to have humaninsan stemkök cellhücre modelsmodeller
102
308830
4152
bir uçak kazasında neyin yanlış gittiğini
05:28
were much like investigatorsMüfettişler tryingçalışıyor to figureşekil out
103
312982
2760
kara kutu yada uçuş kayıt cihazı
05:31
what had gonegitmiş terriblyson derece wrongyanlış in a planeuçak crashkaza
104
315742
3241
olmadan araştıran
05:34
withoutolmadan havingsahip olan a blacksiyah boxkutu, or a flightuçuş recorderses kayıt cihazı.
105
318983
3997
dedektiflere benzetebilirsiniz.
05:38
They could hypothesizehipotez about what had gonegitmiş wrongyanlış,
106
322980
2602
Neyin yanlış gittiği konusunda hipotezleri olabilir
05:41
but they really had no way of knowingbilme what led
107
325582
3112
ancak gerçekten neyin bu korkunç olaya
05:44
to the terriblekorkunç eventsolaylar.
108
328694
2172
sebep olduğunu bilmelerinin herhangi bir yolu yoktur.
05:46
And stemkök cellshücreler really have givenverilmiş us the blacksiyah boxkutu
109
330866
4183
Kök hücreleri gerçekten bize hastalıkların
05:50
for diseaseshastalıklar, and it's an unprecedentedeşi görülmemiş windowpencere.
110
335049
3968
kara kutusunu verdi ve bu eşsiz bir pencere.
05:54
It really is extraordinaryolağanüstü, because you can recapitulateyinelemek
111
339017
3245
Bu gerçekten olağanüstü. Çünkü
05:58
manyçok, manyçok diseaseshastalıklar in a dishtabak, you can see
112
342262
3247
birçok hastalığı bir kabın içerisinde özetleyebiliyorsunuz,
06:01
what beginsbaşlar to go wrongyanlış in the cellularhücresel conversationkonuşma
113
345509
3536
hastada belirtiler görmeden önce bile
06:04
well before you would ever see
114
349045
2424
hücresel dönüşümlerde neyin yanlış
06:07
symptomssemptomlar appeargörünmek in a patienthasta.
115
351469
2536
gitmeye başladığını görebiliyorsunuz.
06:09
And this opensaçılan up the abilitykabiliyet,
116
354005
2523
İlaç testlerini insan hücreleri kullanarak
06:12
whichhangi hopefullyinşallah will becomeolmak something that
117
356528
2814
yapabilmenin kapılarını aralıyor ve
06:15
is routinerutin in the nearyakın termterim,
118
359342
2647
yakın dönemde bunun rutin bir
06:17
of usingkullanma humaninsan cellshücreler to testÖlçek for drugsilaçlar.
119
361989
4146
yöntem olacağını umuyorum.
06:22
Right now, the way we testÖlçek for drugsilaçlar is prettygüzel problematicsorunsal.
120
366135
5464
Şu anda ilaçları test etme yöntemlerimiz oldukça sorunlu.
06:27
To bringgetirmek a successfulbaşarılı drugilaç to marketpazar, it takes, on averageortalama,
121
371599
3318
Başarılı bir ilacı piyasaya sürmek
06:30
13 yearsyıl — that's one drugilaç
122
374917
2186
ortalama 13 sene sürüyor ve 4 milyar dolara mal oluyor
06:33
with a sunkçökük costmaliyet of 4 billionmilyar dollarsdolar,
123
377103
3388
ve bu sadece bir ilaç.
06:36
and only one percentyüzde of the drugsilaçlar that startbaşlama down that roadyol
124
380491
4867
Ve bu süreçe giren ilaçlardan
06:41
are actuallyaslında going to get there.
125
385358
2248
sadece yüzde biri son noktaya varabiliyor.
06:43
You can't imaginehayal etmek other businessesişletmeler
126
387606
2125
Bu tür yüksek rakamlarla
06:45
that you would think of going into
127
389731
1449
çalışan başka şirketler
06:47
that have these kindtür of numberssayılar.
128
391180
1755
düşünemezsiniz.
06:48
It's a terriblekorkunç business modelmodel.
129
392935
1802
Bu çok kötü bir iş modeli.
06:50
But it is really a worsedaha da kötüsü socialsosyal modelmodel because of
130
394737
3989
Aslında içerdikleri ve hepimize mal olması açısından
06:54
what's involvedilgili and the costmaliyet to all of us.
131
398726
3328
gerçekten çok kötü bir sosyal model.
06:57
So the way we developgeliştirmek drugsilaçlar now
132
402054
3752
Şu anda ümit veren bileşimleri
07:01
is by testingtest yapmak promisingumut verici compoundsBileşikler on --
133
405806
3200
deneyerek ilaç geliştiriyoruz.
07:04
We didn't have diseasehastalık modelingmodelleme with humaninsan cellshücreler,
134
409006
1880
İnsan hücrelerini kullanarak hastalığı modelleme yöntemine sahip değildik
07:06
so we'devlenmek been testingtest yapmak them on cellshücreler of micefareler
135
410886
3464
ve bu yüzden bileşimleri fare yada diğer canlıların hücrelerinde ya da
07:10
or other creaturesyaratıklar or cellshücreler that we engineermühendis,
136
414350
3667
kendi tasarladığımız hücrelerde deniyorduk.
07:13
but they don't have the characteristicskarakteristikleri of the diseaseshastalıklar
137
418017
3061
Fakat bunlar bizim çaresini aradığımız hastalıkların
07:16
that we're actuallyaslında tryingçalışıyor to cureÇare.
138
421078
2336
karakteristiklerini taşımıyorlar.
07:19
You know, we're not micefareler, and you can't go into
139
423414
3046
Biz fare değiliz ve ümit verici bir ilaç geliştirmek istiyorsanız
07:22
a livingyaşam personkişi with an illnesshastalık
140
426460
2418
yaşayan hasta bir insandan
07:24
and just pullÇek out a fewaz brainbeyin cellshücreler or cardiackardiyak cellshücreler
141
428878
2928
biraz beyin hücresi ya da kalp hücresi alıp
07:27
and then startbaşlama foolingahmaklık around in a lablaboratuvar to testÖlçek
142
431806
2289
daha labaratuara girip
07:29
for, you know, a promisingumut verici drugilaç.
143
434095
3561
testler ile oyalanamazsınız.
07:33
But what you can do with humaninsan stemkök cellshücreler, now,
144
437656
3585
İnsan kök hücreleri ile şu anda yapabildiklerimiz
07:37
is actuallyaslında createyaratmak avatarsAvatarlar, and you can createyaratmak the cellshücreler,
145
441241
4337
aslında avatarlar yaratmak.
07:41
whetherolup olmadığını it's the livecanlı motormotor neuronsnöronlar
146
445578
1967
Canlı motor nöronları yada atan kalp hücreleri,
07:43
or the beatingdayak cardiackardiyak cellshücreler or liverkaraciğer cellshücreler
147
447545
3010
karaciğer hücreleri veya diğer tür hücreleri hücreleri oluşturabilirsiniz
07:46
or other kindsçeşit of cellshücreler, and you can testÖlçek for drugsilaçlar,
148
450555
4109
ve ilaçları, ümit veren bileşimleri gerçekten
07:50
promisingumut verici compoundsBileşikler, on the actualgerçek cellshücreler
149
454664
3125
etki etmesini istediğiniz bu hücreler üzerinde
07:53
that you're tryingçalışıyor to affectetkilemek, and this is now,
150
457789
3631
test edebilirsiniz
07:57
and it's absolutelykesinlikle extraordinaryolağanüstü,
151
461420
2814
ve bu gerçekten olağanüstü.
08:00
and you're going to know at the beginningbaşlangıç,
152
464234
3156
Deneyinizi oluştururken ve testlere başlarken,
08:03
the very earlyerken stagesaşamaları of doing your assaytahlil developmentgelişme
153
467390
3744
ilacı piyasasa sürebilmek ve
08:07
and your testingtest yapmak, you're not going to have to wait 13 yearsyıl
154
471134
3389
aslında sonunda işe yaramadığını hatta insanlara zarar
08:10
untila kadar you've broughtgetirdi a drugilaç to marketpazar, only to find out
155
474523
3319
verdiğini tespit etmek için 13 sene beklemeniz
08:13
that actuallyaslında it doesn't work, or even worsedaha da kötüsü, harmsHarms people.
156
477842
5056
gerekmediğini bileceksiniz.
08:18
But it isn't really enoughyeterli just to look at
157
482898
4340
Ama birkaç insandan ya da küçük bir gruptan
08:23
the cellshücreler from a fewaz people or a smallküçük groupgrup of people,
158
487238
3782
alınan hücrelere bakmak aslında tam olarak yeterli değil.
08:26
because we have to stepadım back.
159
491020
1644
Çünkü bir adım geriye çekilerek
08:28
We'veBiz ettik got to look at the bigbüyük pictureresim.
160
492664
1851
büyük resme bakmak zorundayız.
08:30
Look around this roomoda. We are all differentfarklı,
161
494515
3136
Bu odaya bir bakın. Hepimiz farklıyız
08:33
and a diseasehastalık that I mightbelki have,
162
497651
2740
ve ben Alzheimer ya da Parkinson hastası olsam
08:36
if I had Alzheimer'sAlzheimer diseasehastalık or Parkinson'sParkinson diseasehastalık,
163
500391
2877
büyük ihtimalle benim üzerimdeki etkisi
08:39
it probablymuhtemelen would affectetkilemek me differentlyfarklı olarak than if
164
503268
3766
sizlerden birinde olabileceğinden
08:42
one of you had that diseasehastalık,
165
507034
1641
daha farklı olacaktır.
08:44
and if we bothher ikisi de had Parkinson'sParkinson diseasehastalık,
166
508675
4345
Her ikimiz de Parkinson hastası olsak ve
08:48
and we tookaldı the sameaynı medicationilaç,
167
513020
2268
aynı tedaviyi alsak da muhtemelen
08:51
but we had differentfarklı geneticgenetik makeupmakyaj,
168
515288
2747
farklı sonuçlar elde ederiz,
08:53
we probablymuhtemelen would have a differentfarklı resultsonuç,
169
518035
2285
çünkü genetik yapımız farklı.
08:56
and it could well be that a drugilaç that workedişlenmiş wonderfullyharika
170
520320
3731
Benim için harika sonuçlar veren bir ilaç
08:59
for me was actuallyaslında ineffectiveetkisiz for you,
171
524051
3579
sizin için etkisiz olabilir.
09:03
and similarlybenzer şekilde, it could be that a drugilaç that is harmfulzararlı for you
172
527630
4692
Benzer şekilde sizin için zararlı olan bir ilaç,
09:08
is safekasa for me, and, you know, this seemsgörünüyor totallybütünüyle obviousaçık,
173
532322
4302
benim için güvenli olabilir. Bu çok bariz görünse bile
09:12
but unfortunatelyne yazık ki it is not the way
174
536624
2728
malesef ilaç endüstrisi bu şekilde
09:15
that the pharmaceuticalfarmasötik industrysanayi has been developinggelişen drugsilaçlar
175
539352
3186
ilaç geliştirmiyordu.
09:18
because, untila kadar now, it hasn'tdeğil sahiptir had the toolsaraçlar.
176
542538
3986
Çünkü şu ana kadar, gerekli araçlar yoktu.
09:22
And so we need to movehareket away
177
546524
2292
Dolayısıyla bizim herkes için tek beden modelinden
09:24
from this one-size-fits-alltek beden herkese uyar modelmodel.
178
548816
2954
uzaklaşmamız gerekiyor.
09:27
The way we'vebiz ettik been developinggelişen drugsilaçlar is essentiallyesasen
179
551770
3177
Şu ana kadar uyguladığımız ilaç geliştirme yöntemleri
09:30
like going into a shoeayakkabı storemağaza,
180
554947
1379
bir ayakkabı dükkanına gittiğimizde
09:32
no one askssorar you what sizeboyut you are, or
181
556326
2283
kimsenin kaç numara giydiğinizi, ya da dansa mı
09:34
if you're going dancingdans or hikingHiking.
182
558609
2210
dağ yürüyüşüne mi gitmek istediğini sormadan,
09:36
They just say, "Well, you have feetayaklar, here are your shoesayakkabı."
183
560819
2808
sadece "Senin ayakların var ve işte senin ayakkabıların." demeleri gibi.
09:39
It doesn't work with shoesayakkabı, and our bodiesbedenler are
184
563627
3600
Bu ayakkabılarda işe yaramıyor ve bizim vücudumuz
09:43
manyçok timeszamanlar more complicatedkarmaşık than just our feetayaklar.
185
567227
3472
ayaklarımızdan kat ve kat daha karmaşık.
09:46
So we really have to changedeğişiklik this.
186
570699
2541
Öyleyse bunu gerçekten değiştirmeliyiz.
09:49
There was a very sadüzgün exampleörnek of this in the last decadeonyıl.
187
573240
5184
Son on yılda bunun çok üzücü bir örneği yaşandı.
09:54
There's a wonderfulolağanüstü drugilaç, and a classsınıf of drugsilaçlar actuallyaslında,
188
578424
2648
Birçok harika ilaç vardı, aslında harika bir ilaç grubu vardı.
09:56
but the particularbelirli drugilaç was VioxxVioxx, and
189
581072
2680
Özellikle de ilerlemiş eklem iltihabı olan kişiler için
09:59
for people who were sufferingçile from severeşiddetli arthritisartrit painAğrı,
190
583752
4376
kullanılan Vioxx adlı ilaç.
10:04
the drugilaç was an absolutekesin lifesaverHayatımı kurtardın,
191
588128
3392
Tamamen bir hayat kurtarıcıydı.
10:07
but unfortunatelyne yazık ki, for anotherbir diğeri subsetalt küme of those people,
192
591520
5080
Malesef, bir alt hasta grubu
10:12
they sufferedacı prettygüzel severeşiddetli heartkalp sideyan effectsetkileri,
193
596600
4769
kalple ilgili ciddi yan etkilerden mağdur oldu.
10:17
and for a subsetalt küme of those people, the sideyan effectsetkileri were
194
601369
2728
Ve bu hastaların bir kısmında kalbe vuran yan etkiler
10:19
so severeşiddetli, the cardiackardiyak sideyan effectsetkileri, that they were fatalölümcül.
195
604097
3897
öldürücü olacak kadar şiddetliydi.
10:23
But imaginehayal etmek a differentfarklı scenariosenaryo,
196
607994
4042
Genetik olarak çeşitliliğe sahip olan
10:27
where we could have had an arraydizi, a geneticallygenetik olarak diverseçeşitli arraydizi,
197
612036
4302
kalp hücrelerinden bir düzenimizin olduğu,
10:32
of cardiackardiyak cellshücreler, and we could have actuallyaslında testedtest edilmiş
198
616338
3626
ve bu ilacı, yani Vioxx'u petri kaplarında test
10:35
that drugilaç, VioxxVioxx, in petriPetri dishesbulaşıklar, and figuredanladım out,
199
619964
5081
edebildiğimiz başka bir senaryoyu hayal edin.
10:40
well, okay, people with this geneticgenetik typetip are going to have
200
625045
3744
Genetik tipi şu olanların kalp ile ilgili yan etkileri yaşayacağını
10:44
cardiackardiyak sideyan effectsetkileri, people with these geneticgenetik subgroupsalt gruplar
201
628789
5000
genetik tipi bu olan alt grup insanların yaklaşık 25.000'inin
10:49
or geneticgenetik shoesayakkabı sizesboyutları, about 25,000 of them,
202
633789
5144
herhangi bir problem yaşamayacağını
10:54
are not going to have any problemssorunlar.
203
638933
2760
tespit edebilirdik.
10:57
The people for whomkime it was a lifesaverHayatımı kurtardın
204
641693
2615
Bu ilacın hayat kurtarıcı olacağı kişiler ilaçlarını
11:00
could have still takenalınmış theironların medicinetıp.
205
644308
1677
almaya devam edebilirlerdi.
11:01
The people for whomkime it was a disasterafet, or fatalölümcül,
206
645985
4386
Çok ağır veya ölümcül yan etki görecek kişilere ise
11:06
would never have been givenverilmiş it, and
207
650371
2091
bu ilaç verilmezdi.
11:08
you can imaginehayal etmek a very differentfarklı outcomesonuç for the companyşirket,
208
652462
2583
Bunun ilaçları geri çekilen şirket için
11:10
who had to withdrawçekilme the drugilaç.
209
655045
2768
sonuçlarını hayal edebilirsiniz.
11:13
So that is terrificMüthiş,
210
657813
2816
Korkunç.
11:16
and we thought, all right,
211
660629
1834
Tamam, biz bu problemi
11:18
as we're tryingçalışıyor to solveçözmek this problemsorun,
212
662463
2759
çözmeye çalışırken
11:21
clearlyAçıkça we have to think about geneticsgenetik,
213
665222
2197
açıkca genetiği,
11:23
we have to think about humaninsan testingtest yapmak,
214
667419
2834
insan üstünde testleri düşünmemiz gerekiyordu.
11:26
but there's a fundamentaltemel problemsorun,
215
670253
1579
Fakat temel bir problem var.
11:27
because right now, stemkök cellhücre lineshatlar,
216
671832
2699
Çünkü şuanda kök hücre dizileri
11:30
as extraordinaryolağanüstü as they are,
217
674531
1710
kendi hallerinde zaten inanılmaz.
11:32
and lineshatlar are just groupsgruplar of cellshücreler,
218
676241
1744
Ve bu hücre dizileri
11:33
they are madeyapılmış by handel, one at a time,
219
677985
4332
el ile tek tek yapılmış bir grup hücreden ibaret.
11:38
and it takes a coupleçift of monthsay.
220
682317
2224
Ve bunu yapmak birkaç ay sürüyor.
11:40
This is not scalableölçeklenebilir, and alsoAyrıca when you do things by handel,
221
684541
4366
Bu ölçeklendirilebilir değil ve
11:44
even in the besten iyi laboratorieslaboratuarlar,
222
688907
1543
en iyi labaratuarlarda dahi el ile yapıldığında
11:46
you have variationsvaryasyonlar in techniquesteknikleri,
223
690450
3161
yapılış tekniklerinde farklılıklar oluyor.
11:49
and you need to know, if you're makingyapma a drugilaç,
224
693611
3181
Ve eğer bir ilaç yapıyorsamnız, şişeden pazartesi
11:52
that the AspirinAspirin you're going to take out of the bottleşişe
225
696792
1898
aldığınız Asprin ile
11:54
on MondayPazartesi is the sameaynı as the AspirinAspirin
226
698690
2440
çarşamba günü alacağınız Aspirinin
11:57
that's going to come out of the bottleşişe on WednesdayÇarşamba.
227
701130
2081
aynı olacağı bilmeniz gerekir.
11:59
So we lookedbaktı at this, and we thought, okay,
228
703211
3791
Düşündük ki
12:02
artisanalzanaat is wonderfulolağanüstü in, you know, your clothingGiyim
229
707002
3152
kıyafetlerinizde, ekmekte
12:06
and your breadekmek and craftsel sanatları, but
230
710154
2944
veya el işlerinde sanatçılık harika bir şey.
12:08
artisanalzanaat really isn't going to work in stemkök cellshücreler,
231
713098
2983
Fakat kök hücrelerde bu işe yaramaz
12:11
so we have to dealanlaştık mı with this.
232
716081
2390
ve bu konuyu halletmemiz gerekiyor.
12:14
But even with that, there still was anotherbir diğeri bigbüyük hurdleengel,
233
718471
3920
Bunu yapsak bile hala büyük bir sorunumuz var.
12:18
and that actuallyaslında bringsgetiriyor us back to
234
722391
3564
Bizi insan gen haritası konusuna
12:21
the mappingharitalama of the humaninsan genomegenom, because
235
725955
2384
geri getiren bir sorun:
12:24
we're all differentfarklı.
236
728339
2711
Hepimiz farklıyız.
12:26
We know from the sequencingdizileme of the humaninsan genomegenom
237
731050
2832
İnsan genlerinin sıralaması
12:29
that it's showngösterilen us all of the A'sA'ın, C'sC, G'sG and T'sT
238
733882
2557
genetik kodlarımızı oluşturan
12:32
that make up our geneticgenetik codekod,
239
736439
2468
A, C, G ve T'lerin sıralanması, yani DNA'larımız,
12:34
but that codekod, by itselfkendisi, our DNADNA,
240
738907
4269
elmizde bir bilgisayar olmadan
12:39
is like looking at the onesolanlar and zeroessıfır of the computerbilgisayar codekod
241
743176
4599
1 ve 0'lardan oluşan bir bilgisayar kodunu
12:43
withoutolmadan havingsahip olan a computerbilgisayar that can readokumak it.
242
747775
2825
anlamaya çalışmaya benziyor.
12:46
It's like havingsahip olan an appUygulamanın withoutolmadan havingsahip olan a smartphoneSmartphone.
243
750600
3288
Akıllı bir cep telefonu olmadan, bir cep telefonu uygulamasına sahip olmak gibi.
12:49
We neededgerekli to have a way of bringinggetiren the biologyBiyoloji
244
753888
3884
Biyolojiyi bu inanılmaz data ile birleştirmenin
12:53
to that incredibleinanılmaz dataveri,
245
757772
2209
bir yolunu bulmamız gerekiyordu.
12:55
and the way to do that was to find
246
759981
3115
Ve bunu yapmanın yolu,
12:58
a stand-inçağırmak zorunda kaldım, a biologicalbiyolojik stand-inçağırmak zorunda kaldım,
247
763096
2687
bütün genetik bilgiyi bir avatar
13:01
that could containiçermek all of the geneticgenetik informationbilgi,
248
765783
4025
oluşturabilecek şekilde
13:05
but have it be arrayedserilir in suchböyle a way
249
769808
2528
sıralanmış olarak barındıran
13:08
as it could be readokumak togetherbirlikte
250
772336
2864
bir dublör, biyolojik
13:11
and actuallyaslında createyaratmak this incredibleinanılmaz avataravatar.
251
775200
3256
bir dublör bulmaktı.
13:14
We need to have stemkök cellshücreler from all the geneticgenetik sub-typesalt türleri
252
778456
3704
Kim olduğumuzu belirleyen tüm genetik alt tiplerden
13:18
that representtemsil etmek who we are.
253
782160
2952
kök hücreleri almamız gerekiyor.
13:21
So this is what we'vebiz ettik builtinşa edilmiş.
254
785112
2760
Bizim oluşturduğumuz bu.
13:23
It's an automatedotomatikleştirilmiş roboticrobotik technologyteknoloji.
255
787872
3320
Bir otomatik robot teknolojisi.
13:27
It has the capacitykapasite to produceüretmek thousandsbinlerce and thousandsbinlerce
256
791192
2608
Binlerce ve binlerce genetik olarak düzenlenmiş kök hücre
13:29
of stemkök cellhücre lineshatlar. It's geneticallygenetik olarak arrayedserilir.
257
793800
4239
dizisi oluşturabilecek kapasiteye sahip.
13:33
It has massivelyağır parallelparalel processingişleme capabilitykabiliyet,
258
798039
3749
Muazzam bir paralel işlem kapasitesi var
13:37
and it's going to changedeğişiklik the way drugsilaçlar are discoveredkeşfedilen,
259
801788
3320
ve ilaçların bulunma şeklini değiştirecek.
13:41
we hopeumut, and I think eventuallysonunda what's going to happenolmak
260
805108
3835
Umuyoruz ki ve inanıyorum ki, sonunda
13:44
is that we're going to want to re-screenyeniden ekran drugsilaçlar,
261
808943
2199
şu anda var olan ilaçları
13:47
on arraysdiziler like this, that alreadyzaten existvar olmak,
262
811142
2491
bu gen dizileri üzerinde tekrar
13:49
all of the drugsilaçlar that currentlyşu anda existvar olmak,
263
813633
1871
incelemek isteyeceğiz.
13:51
and in the futuregelecek, you're going to be takingalma drugsilaçlar
264
815504
2911
Ve gelecekte beyin, kalp ve karaciğer hücreleri gibi
13:54
and treatmentstedaviler that have been testedtest edilmiş for sideyan effectsetkileri
265
818415
2872
ilgili hücreler üzerinde
13:57
on all of the relevantuygun cellshücreler,
266
821287
2303
yan etkiler için test edilmiş
13:59
on brainbeyin cellshücreler and heartkalp cellshücreler and liverkaraciğer cellshücreler.
267
823590
3153
ilaçlar kullanıyor olacağız.
14:02
It really has broughtgetirdi us to the thresholdeşik
268
826743
3329
Bu bizi gerçekten kişiye özel tedavinin
14:05
of personalizedkişiselleştirilmiş medicinetıp.
269
830072
2214
eşiğine getirdi.
14:08
It's here now, and in our familyaile,
270
832286
4441
Bu şu anda burda, ailemde.
14:12
my sonoğul has typetip 1 diabetesdiyabet,
271
836727
2938
Benim oğlum tip 1 diyabet hastası
14:15
whichhangi is still an incurabletedavi edilemez diseasehastalık,
272
839665
2648
ve bu hala iyileşmesi olanaksız bir hastalık.
14:18
and I lostkayıp my parentsebeveyn to heartkalp diseasehastalık and cancerkanser,
273
842313
3442
Anne ve babamı kalp hastalıklarından ve kanserden dolayı kaybettim.
14:21
but I think that my storyÖykü probablymuhtemelen soundssesleri familiartanıdık to you,
274
845755
3733
Sanırım benim hikayem sizlerin hikayelerinin değişik bir
14:25
because probablymuhtemelen a versionversiyon of it is your storyÖykü.
275
849488
4230
versiyonu olduğu için tanıdık geliyor.
14:29
At some pointpuan in our liveshayatları, all of us,
276
853718
3944
Hayatımızın bir noktasında hepimiz hastalanıyoruz veya
14:33
or people we carebakım about, becomeolmak patientshastalar,
277
857662
2736
bizim için önemli olan insanlar hasta oluyor.
14:36
and that's why I think that stemkök cellhücre researchAraştırma
278
860398
2609
Ve ben bu yüzden kök hücre araştırmalarının
14:38
is incrediblyinanılmaz importantönemli for all of us.
279
863007
3383
hepimiz için fazlasıyla önemli olduğunu düşünüyorum.
14:42
Thank you. (ApplauseAlkış)
280
866390
3668
Teşekkürler. (Alkışlar)
14:45
(ApplauseAlkış)
281
870058
7108
(Alkışlar)
Translated by Derya Akçakaya
Reviewed by Diba Szamosi

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Susan Solomon - Stem cell research advocate
Susan Solomon enables support for human stem cell research, aiming to cure major diseases and empower more personalized medicine.

Why you should listen

Susan Solomon’s health care advocacy stems from personal medical trials—namely, her son’s Type 1 diabetes and her mother’s fatal cancer. Following a successful career as a lawyer and business entrepreneur, Solomon, frustrated by the slow pace of medical research, was inspired to use those skills to follow another passion: accelerating medical research with real-world results as a social entrepreneur. And through her own research and conversations with medical experts, she decided that stem cells (cells that have the ability to morph into any other kind of cell) had the greatest potential to impact peoples’ health.

In 2005, Solomon founded the New York Stem Cell Foundation, now one of the largest nonprofit research institutions and laboratories in this field in the world. The NYSCF Research Institute conducts all facets of stem cell research from growing the cells to drug discovery.

At TEDGlobal 2012, Solomon announced the NYSCF Global Stem Cell Array, the new technology to create thousands of stem cell avatars and genetically array them to functionalize the data from the human genome to revolutionize the way we develop cures and treatments so they are better, safer, less expensive and happen much more quickly.

More profile about the speaker
Susan Solomon | Speaker | TED.com