TED2016
Brian Little: Who are you, really? The puzzle of personality
Brian Little: Bạn thực sự là ai? Câu đố của tính cách.
Filmed:
Readability: 4.2
9,968,069 views
Điều gì làm bạn là chính bạn? Các nhà tâm lý học thích nói về các đặc điểm, hay những nét đặc sắc riêng được xác định cho thấy chúng ta là ai. Nhưng Brian Little quan tâm hơn đến khoảnh khắc chúng ta vượt qua các đặc điểm đó - đôi lúc vì văn hoá đòi hỏi chúng ở chúng ta, và đôi lúc vì bản thân chúng ta đòi hỏi chúng. Hãy tham gia cùng Little khi ông phân tích những khác biệt đáng ngạc nhiên của người hướng nội và người hướng ngoại, và giải thích tại sao tính cách của bạn có thể dễ bị thay đổi hơn bạn nghĩ.
Brian Little - Personality researcher
Cambridge research professor Brian Little analyzes and redefines the threads of our personalities -- and suggests ways we can transform ourselves. Full bio
Cambridge research professor Brian Little analyzes and redefines the threads of our personalities -- and suggests ways we can transform ourselves. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
What an intriguing
group of individuals you are ...
group of individuals you are ...
0
1043
3261
Các bạn là nhóm những cá nhân
thật hấp dẫn...
thật hấp dẫn...
00:17
to a psychologist.
1
5505
1448
đối với một nhà tâm lý học
00:18
(Laughter)
2
6977
1439
(Cười)
00:20
I've had the opportunity
over the last couple of days
over the last couple of days
3
8440
3106
Tôi có cơ hội
trong những ngày qua
trong những ngày qua
00:23
of listening in on some
of your conversations
of your conversations
4
11570
2586
lắng nghe một số
cuộc hội thoại của các bạn
cuộc hội thoại của các bạn
00:26
and watching you interact with each other.
5
14984
2166
và xem các bạn tương tác với nhau.
00:29
And I think it's fair to say, already,
6
17174
2525
Và tôi nghĩ sẽ hợp lý
khi nói rằng, đã có,
khi nói rằng, đã có,
00:31
that there are 47 people in this audience,
7
19723
5188
47 người trong số khán giả ở đây,
00:37
at this moment,
8
25494
1218
tại thời điểm này,
00:39
displaying psychological symptoms
I would like to discuss today.
I would like to discuss today.
9
27414
4133
có các triệu chứng tâm lý
mà tôi muốn thảo luận ngày hôm nay.
mà tôi muốn thảo luận ngày hôm nay.
00:43
(Laughter)
10
31571
1347
(Cười)
00:44
And I thought you might
like to know who you are.
like to know who you are.
11
32942
3002
Và tôi nghĩ các bạn chắc
muốn biết đó là những ai.
muốn biết đó là những ai.
00:47
(Laughter)
12
35968
1423
(Cười)
00:49
But instead of pointing at you,
13
37415
1687
Nhưng thay vì chỉ ra các bạn này,
00:51
which would be gratuitous and intrusive,
14
39126
3198
điều này khá vô cớ và bất lịch sự,
00:54
I thought I would tell you
a few facts and stories,
a few facts and stories,
15
42865
3001
tôi nghĩ rằng tôi sẽ kể bạn nghe
một vài câu chuyện
một vài câu chuyện
00:57
in which you may catch
a glimpse of yourself.
a glimpse of yourself.
16
45890
3037
mà trong đó bạn có thể
thoáng thấy bản thân mình.
thoáng thấy bản thân mình.
01:02
I'm in the field of research
known as personality psychology,
known as personality psychology,
17
50089
4236
Tôi nghiên cứu trong lĩnh vực
được biết đến là tâm lý học tính cách,
được biết đến là tâm lý học tính cách,
01:06
which is part of a larger
personality science
personality science
18
54349
3440
là một phần của khoa học tính cách
01:09
which spans the full spectrum,
from neurons to narratives.
from neurons to narratives.
19
57813
5109
bao quát toàn bộ lĩnh vực,
từ thần kinh đến sự tường thuật.
từ thần kinh đến sự tường thuật.
01:15
And what we try to do,
20
63337
1453
Và điều chúng tôi cố gắng làm,
01:17
in our own way,
21
65601
1563
bằng cách riêng của mình,
01:19
is to make sense of how each of us --
22
67188
2744
là tạo ra ý nghĩa
làm thế nào mỗi chúng ta --
làm thế nào mỗi chúng ta --
01:22
each of you --
23
70793
1226
mỗi các bạn --
01:24
is, in certain respects,
24
72467
2078
ở những khía cạnh nhất định,
01:26
like all other people,
25
74569
1363
giống tất cả những người khác,
01:28
like some other people
26
76993
1384
giống một số những người khác
01:31
and like no other person.
27
79243
2018
và không giống một ai cả.
01:34
Now, already you may
be saying of yourself,
be saying of yourself,
28
82579
3167
Giờ đây, bạn có thể
đã tự nhủ,
đã tự nhủ,
01:37
"I'm not intriguing.
29
85770
1745
"Tôi chẳng hề thú vị.
01:41
I am the 46th most boring person
in the Western Hemisphere."
in the Western Hemisphere."
30
89597
5449
Tôi là người nhàm chán thứ 46
ở vùng Tây bán cầu."
ở vùng Tây bán cầu."
01:47
Or you may say of yourself,
31
95895
2289
Hoặc bạn cũng có thể tự nhủ,
01:50
"I am intriguing,
32
98208
1907
"Tôi rất thú vị,
01:53
even if I am regarded by most people
as a great, thundering twit."
as a great, thundering twit."
33
101252
3951
kể cả khi tôi bị phần lớn mọi người
xem như một tên đại ngốc."
xem như một tên đại ngốc."
01:57
(Laughter)
34
105227
1190
(Cười)
01:58
But it is your self-diagnosed boringness
and your inherent "twitiness"
and your inherent "twitiness"
35
106441
5860
Nhưng chính sự nhàm chán tự chẩn đoán
và sự "đần độn" vốn có của bạn
và sự "đần độn" vốn có của bạn
02:04
that makes me, as a psychologist,
really fascinated by you.
really fascinated by you.
36
112325
4427
làm cho tôi, một nhà tâm lý học,
thực sự bị cuốn hút.
thực sự bị cuốn hút.
02:09
So let me explain why this is so.
37
117172
2351
Hãy để tôi giải thích tại sao.
02:12
One of the most influential approaches
in personality science
in personality science
38
120284
4161
Một trong những phương pháp tiếp cận
có ảnh hưởng nhất trong khoa học tính cách
có ảnh hưởng nhất trong khoa học tính cách
02:16
is known as trait psychology,
39
124469
1590
được biết đến là đặc điểm tâm lý,
02:18
and it aligns you along five dimensions
which are normally distributed,
which are normally distributed,
40
126083
5369
nó sẽ đặt bạn vào một cái khuôn năm chiều
đã được thiết lập sẵn,
đã được thiết lập sẵn,
02:23
and that describe universally held aspects
of difference between people.
of difference between people.
41
131476
6990
và miêu tả các khía cạnh
khác biệt phổ biến giữa con người.
khác biệt phổ biến giữa con người.
02:31
They spell out the acronym OCEAN.
42
139379
2329
Họ gọi từ viết tắt là OCEAN.
02:34
So, "O" stands for "open to experience,"
43
142105
3051
"O" là viết tắt của
" sự sẵn sàng với trải nghiệm,"
" sự sẵn sàng với trải nghiệm,"
02:37
versus those who are more closed.
44
145180
2351
trái ngược với những người khép kín.
02:39
"C" stands for "conscientiousness,"
45
147555
3175
"C" là viết tắt của "sự tận tâm,"
02:42
in contrast to those with a more
lackadaisical approach to life.
lackadaisical approach to life.
46
150754
3644
đối nghịch với những người
có cách sống ủy mị.
có cách sống ủy mị.
02:46
"E" -- "extroversion," in contrast
to more introverted people.
to more introverted people.
47
154422
4643
"E" -- "hướng ngoại", tương phản
với những người hướng nội.
với những người hướng nội.
02:51
"A" -- "agreeable individuals,"
48
159089
2692
"A" -- "cá thể dễ chịu"
02:53
in contrast to those
decidedly not agreeable.
decidedly not agreeable.
49
161805
3422
trái ngược với những người
hoàn toàn khó chịu.
hoàn toàn khó chịu.
02:57
And "N" -- "neurotic individuals,"
50
165599
2644
và "N" - cá thể nhạy cảm,"
03:00
in contrast to those who are more stable.
51
168267
2673
trái ngược với những người ổn định hơn.
03:04
All of these dimensions have
implications for our well-being,
implications for our well-being,
52
172268
3390
Những nhân tố này có quan hệ mật thiết
với hạnh phúc của chúng ta,
với hạnh phúc của chúng ta,
03:07
for how our life goes.
53
175682
2506
với việc ta sống như thế nào.
03:10
And so we know that, for example,
54
178762
2349
Và chúng ta biết rằng, ví dụ,
03:13
openness and conscientiousness
are very good predictors of life success,
are very good predictors of life success,
55
181135
4975
sự cởi mở và sự tận tâm là yếu tố dự đoán
rất tốt về thành công trong cuộc sống
rất tốt về thành công trong cuộc sống
03:18
but the open people achieve that success
through being audacious
through being audacious
56
186829
4377
nhưng những người cởi mở
thành công nhờ sự táo bạo
thành công nhờ sự táo bạo
03:23
and, occasionally, odd.
57
191230
2178
và, đôi khi, lập dị.
03:26
The conscientious people
achieve it through sticking to deadlines,
achieve it through sticking to deadlines,
58
194077
4365
Những người tận tâm đạt được nó
bằng việc tuân thủ thời hạn,
bằng việc tuân thủ thời hạn,
03:30
to persevering, as well as
having some passion.
having some passion.
59
198466
3922
để kiên trì, đồng thời
sở hữu niềm đam mê.
sở hữu niềm đam mê.
03:35
Extroversion and agreeableness
are both conducive
are both conducive
60
203662
3886
Sự hướng ngoại và tính dễ chịu đều có ích
03:39
to working well with people.
61
207572
2578
để làm việc tốt với mọi người.
03:42
Extroverts, for example,
I find intriguing.
I find intriguing.
62
210866
2988
Những người hướng ngoại, ví dụ,
tôi thấy rất thú vị.
tôi thấy rất thú vị.
03:45
With my classes, I sometimes
give them a basic fact
give them a basic fact
63
213878
2983
Trong lớp học, tôi thỉnh thoảng
đưa cho sinh viên một thực tế cơ bản
đưa cho sinh viên một thực tế cơ bản
03:48
that might be revealing
with respect to their personality:
with respect to their personality:
64
216885
2967
mà có thể ngầm tiết lộ
tính cách của họ:
tính cách của họ:
03:52
I tell them that it is virtually
impossible for adults
impossible for adults
65
220356
5046
Tôi nói rằng người lớn hầu như không thể
03:57
to lick the outside of their own elbow.
66
225426
3837
liếm khuỷu tay của mình.
04:01
(Laughter)
67
229287
1254
(Cười)
04:02
Did you know that?
68
230565
1384
Bạn có biết điều đó không?
04:05
Already, some of you have tried
to lick the outside of your own elbow.
to lick the outside of your own elbow.
69
233505
4189
Một số bạn chắc đã thử
liếm khuỷu tay của mình rồi.
liếm khuỷu tay của mình rồi.
04:09
But extroverts amongst you
70
237718
1776
Nhưng những người hướng ngoại
trong số các bạn
trong số các bạn
04:11
are probably those
who have not only tried,
who have not only tried,
71
239518
2611
có thể không những thử,
04:14
but they have successfully
licked the elbow
licked the elbow
72
242153
2490
mà đã liếm thành công khuỷu tay
04:16
of the person sitting next to them.
73
244667
1691
của người ngồi bên cạnh họ.
04:18
(Laughter)
74
246382
1002
(Cười)
04:19
Those are the extroverts.
75
247408
1685
Đó chính là người hướng ngoại.
04:21
Let me deal in a bit more detail
with extroversion,
with extroversion,
76
249117
3419
Hãy để tôi giải thích chi tiết hơn
về sự hướng ngoại
về sự hướng ngoại
04:24
because it's consequential
and it's intriguing,
and it's intriguing,
77
252560
2959
bới vì nó quan trọng
và nó hấp dẫn,
và nó hấp dẫn,
04:27
and it helps us understand
what I call our three natures.
what I call our three natures.
78
255543
3481
và nó giúp ta hiểu được
cái tôi gọi là ba đặc tính tự nhiên.
cái tôi gọi là ba đặc tính tự nhiên.
04:31
First, our biogenic nature --
our neurophysiology.
our neurophysiology.
79
259048
3671
Thứ nhất, bản chất sinh học --
sinh lý thần kinh.
sinh lý thần kinh.
04:34
Second, our sociogenic or second nature,
80
262743
2983
Thứ hai, bản chất xã hội
hay đặc tính tự nhiên thứ hai,
hay đặc tính tự nhiên thứ hai,
04:38
which has to do with the cultural
and social aspects of our lives.
and social aspects of our lives.
81
266279
3858
liên quan đến văn hoá
và các khía cạnh xã hội của cuộc sống.
và các khía cạnh xã hội của cuộc sống.
04:42
And third, what makes you
individually you -- idiosyncratic --
individually you -- idiosyncratic --
82
270744
6903
Và thứ ba, điều làm bạn là chính bạn
-- đặc tính riêng --
-- đặc tính riêng --
04:50
what I call your "idiogenic" nature.
83
278190
3046
điều tôi gọi là
bản chất đặc trưng của bạn.
bản chất đặc trưng của bạn.
04:53
Let me explain.
84
281260
1156
Để tôi giải thích.
04:56
One of the things that characterizes
extroverts is they need stimulation.
extroverts is they need stimulation.
85
284901
3485
Một trong những điều định nghĩa
người hướng ngoại là họ cần sự kích thích.
người hướng ngoại là họ cần sự kích thích.
05:00
And that stimulation can be achieved
by finding things that are exciting:
by finding things that are exciting:
86
288971
4724
Và sự kích thích đó có thể đạt được
bằng cách tìm những điều thú vị:
bằng cách tìm những điều thú vị:
05:05
loud noises, parties
and social events here at TED --
and social events here at TED --
87
293719
4037
tiếng ồn, các bữa tiệc
và các sự kiện xã hội ở TED --
và các sự kiện xã hội ở TED --
05:09
you see the extroverts
forming a magnetic core.
forming a magnetic core.
88
297780
3227
bạn thấy những người hướng ngoại
tạo thành một lõi nam châm.
tạo thành một lõi nam châm.
05:13
They all gather together.
89
301031
1659
Họ tụ tập lại với nhau.
05:14
And I've seen you.
90
302714
1415
Và tôi nhìn thấy bạn.
05:16
The introverts are more likely
to spend time in the quiet spaces
to spend time in the quiet spaces
91
304153
3323
Những người hướng nội thường
dành thời gian ở những không gian yên tĩnh
dành thời gian ở những không gian yên tĩnh
05:19
up on the second floor,
92
307500
1823
trên tầng hai,
05:21
where they are able
to reduce stimulation --
to reduce stimulation --
93
309347
3792
nơi họ có thể giảm thiểu sự kích thích --
05:25
and may be misconstrued
as being antisocial,
as being antisocial,
94
313163
3935
và có thể bị hiểu nhầm
là khó gần gũi,
là khó gần gũi,
05:29
but you're not necessarily antisocial.
95
317122
2998
nhưng bạn không nhất thiết
phải là kẻ khó gần gũi.
phải là kẻ khó gần gũi.
05:33
It may be that you simply realize
that you do better
that you do better
96
321310
2898
Có thể đơn giản là bạn nhận ra
bạn làm tốt hơn
bạn làm tốt hơn
05:37
when you have a chance
to lower that level of stimulation.
to lower that level of stimulation.
97
325436
4411
khi bạn có cơ hội hạ thấp
mức độ của sự kích thích.
mức độ của sự kích thích.
05:42
Sometimes it's an internal
stimulant, from your body.
stimulant, from your body.
98
330998
4148
Thỉnh thoảng nó là sự kích thích
từ bên trong, từ cơ thể bạn.
từ bên trong, từ cơ thể bạn.
05:47
Caffeine, for example, works much better
with extroverts than it does introverts.
with extroverts than it does introverts.
99
335170
4915
Caffeine, ví dụ, có tác dụng nhiều hơn
với người hướng ngoại hơn là hướng nội.
với người hướng ngoại hơn là hướng nội.
05:52
When extroverts come into the office
at nine o'clock in the morning
at nine o'clock in the morning
100
340109
3179
Khi người hướng ngoại
đến văn phòng vào 9h sáng
đến văn phòng vào 9h sáng
05:55
and say, "I really need a cup of coffee,"
101
343312
2885
và nói "Tôi thực sự cần một ly cà phê,"
05:58
they're not kidding --
102
346221
1151
họ không đùa đâu --
05:59
they really do.
103
347396
1173
họ thật sự cần nó.
Người hướng nội không làm tốt được như thế
06:01
Introverts do not do as well,
104
349531
1806
06:03
particularly if the tasks
they're engaged in --
they're engaged in --
105
351361
2517
đặc biệt ở công việc họ đang làm --
06:06
and they've had some coffee --
106
354913
1545
và họ đã uống cà phê --
06:08
if those tasks are speeded,
107
356482
2138
ở những công việc được đẩy nhanh,
06:10
and if they're quantitative,
108
358644
1879
và được ước lượng,
06:12
introverts may give the appearance
of not being particularly quantitative.
of not being particularly quantitative.
109
360547
4394
người hướng nội có thể tỏ ra
không biết ước lượng.
không biết ước lượng.
06:17
But it's a misconstrual.
110
365580
1640
Nhưng đó là một sự hiểu nhầm.
06:19
So here are the consequences
that are really quite intriguing:
that are really quite intriguing:
111
367244
3044
Vì thế đây sẽ là kết luận khá thú vị:
06:22
we're not always what seem to be,
112
370312
2083
chúng ta không giống với những
gì trông thấy,
gì trông thấy,
06:24
and that takes me to my next point.
113
372419
3284
điều đó sẽ đưa đến ý tiếp theo.
06:28
I should say, before getting to this,
114
376196
2556
Tôi muốn nói,
trước khi đề cập đến điều này,
trước khi đề cập đến điều này,
06:30
something about sexual intercourse,
115
378776
2680
một vài thứ
về sự quan hệ tình dục,
về sự quan hệ tình dục,
06:33
although I may not have time.
116
381480
2101
mặc dù có thể tôi không có đủ thời gian.
06:35
And so, if you would like me to --
117
383605
2872
Nên, nếu các bạn muốn tôi --
06:38
yes, you would?
118
386501
1151
vâng, các bạn muốn chứ?
06:39
OK.
119
387676
1151
Được thôi.
06:40
(Laughter)
120
388851
1085
(Cười)
06:41
There are studies done
121
389960
1160
Có nhiều nghiên cứu được thực hiện
06:43
on the frequency with which
individuals engage in the conjugal act,
individuals engage in the conjugal act,
122
391144
5325
về mức độ thường xuyên mà các cá nhân
tham gia vào quan hệ vợ chồng,
tham gia vào quan hệ vợ chồng,
06:49
as broken down by male, female;
introvert, extrovert.
introvert, extrovert.
123
397406
3239
được chia theo nam, nữ;
hướng nội, hướng ngoại.
hướng nội, hướng ngoại.
06:53
So I ask you:
124
401100
1151
Tôi muốn hỏi các bạn:
06:54
How many times per minute --
125
402275
2072
Bao nhiêu lần một phút --
ôi, tôi xin lỗi,
đó là nghiên cứu trên chuột --
đó là nghiên cứu trên chuột --
06:57
oh, I'm sorry, that was a rat study --
126
405162
1884
06:59
(Laughter)
127
407070
2007
(Cười)
07:02
How many times per month
128
410151
1802
Bao nhiêu lần một tháng
07:06
do introverted men engage in the act?
129
414715
3259
những người đàn ông hướng nội
tham gia quan hệ?
tham gia quan hệ?
07:10
3.0.
130
418486
1390
3.0.
07:11
Extroverted men?
131
419900
1632
Đàn ông hướng ngoại?
07:13
More or less?
132
421556
1610
Nhiều hơn hay ít hơn?
07:15
Yes, more.
133
423616
1628
Vâng, nhiều hơn.
07:17
5.5 -- almost twice as much.
134
425607
2367
5.5 -- gần như là gấp đôi.
07:21
Introverted women: 3.1.
135
429264
2568
Phụ nữ hướng nội: 3.1.
07:23
Extroverted women?
136
431856
1596
Phụ nữ hướng ngoại?
07:25
Frankly, speaking as an introverted male,
137
433476
3346
Thành thật mà nói,
trên cương vị một người đàn ông hướng nội
trên cương vị một người đàn ông hướng nội
07:28
which I will explain later --
138
436846
1737
mà tôi sẽ giải thích sau --
07:30
they are heroic.
139
438607
1581
tôi thấy họ là những người hùng.
07:32
7.5.
140
440973
1775
7.5.
07:35
They not only handle
all the male extroverts,
all the male extroverts,
141
443782
2352
Họ không những làm với
đàn ông hướng ngoại,
đàn ông hướng ngoại,
07:38
they pick up a few introverts as well.
142
446158
2093
mà còn với cả một vài người hướng nội nữa.
07:40
(Laughter)
143
448275
1896
(Cười)
07:42
(Applause)
144
450195
2320
(Vỗ tay)
07:48
We communicate differently,
extroverts and introverts.
extroverts and introverts.
145
456796
4301
Chúng ta giao tiếp khác nhau,
người hướng ngoại và người hướng nội.
người hướng ngoại và người hướng nội.
Người hướng ngoại, khi họ giao tiếp,
07:54
Extroverts, when they interact,
146
462576
1506
07:56
want to have lots of social encounter
punctuated by closeness.
punctuated by closeness.
147
464106
4465
muốn có nhiều sự va chạm
theo sau bởi sự gần gũi.
theo sau bởi sự gần gũi.
08:00
They'd like to stand close
for comfortable communication.
for comfortable communication.
148
468595
2991
Họ thích đứng gần
để giao tiếp thoải mái.
để giao tiếp thoải mái.
08:04
They like to have a lot of eye contact,
149
472547
2199
Họ thích nhìn vào mắt,
08:06
or mutual gaze.
150
474770
1344
hay chia sẻ ánh nhìn.
Chúng tôi thấy trong một số nghiên cứu
08:09
We found in some research
151
477241
1207
08:10
that they use more diminutive terms
when they meet somebody.
when they meet somebody.
152
478472
2998
họ sử dụng các từ ngữ thân mật nhiều hơn
khi họ gặp một ai đó.
khi họ gặp một ai đó.
08:13
So when an extrovert meets a Charles,
153
481873
2713
Khi một người hướng ngoại gặp Charles,
08:16
it rapidly becomes "Charlie,"
and then "Chuck,"
and then "Chuck,"
154
484610
2885
nó nhanh chóng trở thành "Charlie,"
rồi "Chuck,"
rồi "Chuck,"
08:19
and then "Chuckles Baby."
155
487519
1679
và rồi "Chuckles bé bỏng."
08:21
(Laughter)
156
489222
1492
(Cười)
08:23
Whereas for introverts,
157
491032
1405
Trong khi đối với những người hướng nội,
08:24
it remains "Charles," until he's given
a pass to be more intimate
a pass to be more intimate
158
492461
4905
nó vẫn là "Charles," cho tới khi họ được
cho phép trở nên thân mật hơn
cho phép trở nên thân mật hơn
08:29
by the person he's talking to.
159
497390
2220
bởi người mà họ đang nói chuyện cùng.
08:32
We speak differently.
160
500044
2785
Chúng ta nói chuyện
theo những cách khác nhau.
theo những cách khác nhau.
08:36
Extroverts prefer black-and-white,
concrete, simple language.
concrete, simple language.
161
504934
5237
Người hướng ngoại thích ngôn ngữ
trắng đen phân biệt, chắc chắn, đơn giản.
trắng đen phân biệt, chắc chắn, đơn giản.
08:43
Introverts prefer --
and I must again tell you
and I must again tell you
162
511854
3794
Người hướng nội thích --
và tôi phải nói lại với bạn rằng
và tôi phải nói lại với bạn rằng
08:47
that I am as extreme an introvert
as you could possibly imagine --
as you could possibly imagine --
163
515672
4357
tôi là một người cực hướng nội
mà bạn có thể tưởng tượng ra --
mà bạn có thể tưởng tượng ra --
08:52
we speak differently.
164
520853
1717
chúng tôi nói khác nhau.
08:54
We prefer contextually complex,
165
522594
3995
Chúng tôi thích các ngữ cảnh phức tạp,
08:58
contingent,
166
526613
1932
nhiều nghĩa,
09:00
weasel-word sentences --
167
528569
2016
câu từ lắt léo --
09:02
(Laughter)
168
530609
1023
(Cười)
09:03
More or less.
169
531656
1362
Nhiều hay ít hơn.
09:05
(Laughter)
170
533385
1436
(Cười)
09:06
As it were.
171
534845
1200
Là nó vốn có.
09:08
(Laughter)
172
536069
1015
(Cười)
09:09
Not to put too fine a point upon it --
173
537108
2000
Không đặt quá nhiều trọng điểm vào nó --
09:11
like that.
174
539848
1173
như vậy.
09:13
When we talk,
175
541955
1402
Khi chúng tôi nói,
09:15
we sometimes talk past each other.
176
543381
1742
thỉnh thoảng chúng tôi nói qua nhau.
09:17
I had a consulting contract
I shared with a colleague
I shared with a colleague
177
545724
2628
Tôi có một hợp đồng
tôi chia sẻ với một đồng nghiệp
tôi chia sẻ với một đồng nghiệp
09:20
who's as different from me
as two people can possibly be.
as two people can possibly be.
178
548376
3004
người mà khác tôi hoàn toàn
như hai người có thể khác nhau.
như hai người có thể khác nhau.
09:23
First, his name is Tom.
179
551739
1779
Đầu tiên, tên anh ấy là Tom.
09:26
Mine isn't.
180
554499
1214
Tên tôi thì không.
09:27
(Laughter)
181
555737
1271
(Cười)
09:29
Secondly, he's six foot five.
182
557032
1931
Thứ hai, anh ấy cao 6ft5.
09:30
I have a tendency not to be.
183
558987
1952
Tôi có xu hướng không được như thế.
09:32
(Laughter)
184
560963
1043
(Cười)
09:34
And thirdly, he's as extroverted
a person as you could find.
a person as you could find.
185
562030
3723
Và thứ ba, anh ấy là người hướng ngoại
tiêu biểu bạn có thể tìm được.
tiêu biểu bạn có thể tìm được.
09:37
I am seriously introverted.
186
565777
2380
Tôi thì lại rất hướng nội.
09:40
I overload so much,
187
568670
1695
Tôi bị quá tải rất nhiều,
09:42
I can't even have a cup of coffee
after three in the afternoon
after three in the afternoon
188
570389
4814
Tôi còn không thể uống cà phê
sau 3h vào buổi chiều
sau 3h vào buổi chiều
09:47
and expect to sleep in the evening.
189
575227
2288
mà buổi tối có thể ngủ được.
09:50
We had seconded to this project
a fellow called Michael.
a fellow called Michael.
190
578178
3952
Chúng tôi phái đến dự án này
một người tên là Michael.
một người tên là Michael.
09:55
And Michael almost brought
the project to a crashing halt.
the project to a crashing halt.
191
583320
4172
Và Michael xém nữa
đã phá hỏng dự án.
đã phá hỏng dự án.
10:00
So the person who seconded him
asked Tom and me,
asked Tom and me,
192
588528
3796
Người đã phái anh ta đến
hỏi Tom và tôi,
hỏi Tom và tôi,
10:05
"What do you make of Michael?"
193
593244
1459
"Các bạn nghĩ gì về Michael?"
10:06
Well, I'll tell you
what Tom said in a minute.
what Tom said in a minute.
194
594727
2270
Vâng, tôi sẽ kể bạn nghe
Tom nói gì trong một phút nữa.
Tom nói gì trong một phút nữa.
10:09
He spoke in classic "extrovert-ese."
195
597021
2316
Anh ấy nói bằng giọng
hướng ngoại điển hình.
hướng ngoại điển hình.
10:11
And here is how extroverted ears
heard what I said,
heard what I said,
196
599955
3575
Và sau đây là những gì đôi tai hướng ngoại
nghe những gì tôi nói,
nghe những gì tôi nói,
10:15
which is actually pretty accurate.
197
603554
1953
mà nó thực sự khá chính xác.
10:17
I said, "Well Michael does have
a tendency at times
a tendency at times
198
605531
4260
Tôi nói, "Vâng, Michael đúng là
có khuynh hướng nhiều lần
có khuynh hướng nhiều lần
10:22
of behaving in a way
that some of us might see
that some of us might see
199
610385
3286
hành xử một cách
mà nhiều người chúng ta thấy
mà nhiều người chúng ta thấy
10:26
as perhaps more assertive
than is normally called for."
than is normally called for."
200
614489
4135
có lẽ quyết đoán hơn
bình thường cần thiết."
bình thường cần thiết."
10:30
(Laughter)
201
618941
2310
(Cười)
10:33
Tom rolled his eyes and he said,
202
621611
1777
Tom đảo mắt và nói,
10:35
"Brian, that's what I said:
203
623412
2529
"Brian, đó là những gì tôi vừa nói:
10:38
he's an asshole!"
204
626629
1400
nó là một thằng khốn!"
10:40
(Laughter)
205
628053
2177
(Cười)
10:42
(Applause)
206
630254
1821
(Vỗ tay)
Đối với một người hướng nội,
10:45
Now, as an introvert,
207
633509
1267
10:46
I might gently allude to certain
"assholic" qualities
"assholic" qualities
208
634800
5181
Tôi có thể nhẹ nhàng ám chỉ
một số phẩm chất "khốn" nhất định
một số phẩm chất "khốn" nhất định
trong hành vi của người này,
10:52
in this man's behavior,
209
640005
1295
10:53
but I'm not going to lunge for the a-word.
210
641324
2804
nhưng tôi sẽ không dùng đến một từ đó.
10:56
(Laughter)
211
644152
1776
(Cười)
10:59
But the extrovert says,
212
647228
1266
Nhưng người hướng ngoại nói,
11:00
"If he walks like one, if he talks
like one, I call him one."
like one, I call him one."
213
648518
2874
"Nếu nó đi như thế, nói như thế,
thì tôi gọi nó là như thế."
thì tôi gọi nó là như thế."
11:03
And we go past each other.
214
651416
1412
Và chúng tôi hiểu sai nhau.
11:05
Now is this something
that we should be heedful of?
that we should be heedful of?
215
653498
3966
Đó là một điều gì đó chúng ta nên chú ý?
11:09
Of course.
216
657488
1166
Đương nhiên.
11:10
It's important that we know this.
217
658678
1584
Nó rất quan trọng rằng
chúng ta biết điều này.
chúng ta biết điều này.
11:12
Is that all we are?
218
660286
1539
Đó có phải tất cả
những gì chúng ta là?
những gì chúng ta là?
11:14
Are we just a bunch of traits?
219
662670
2041
Có phải chúng ta chỉ là
một loạt các tính trạng?
một loạt các tính trạng?
11:17
No, we're not.
220
665563
1262
Không, không phải.
11:20
Remember, you're like some other people
221
668116
2256
Nên nhớ rằng, chúng ta giống một vài người
11:23
and like no other person.
222
671266
1709
và không giống một ai.
11:25
How about that idiosyncratic you?
223
673487
2435
Làm thế nào điều đó
mang phong cách của riêng bạn?
mang phong cách của riêng bạn?
11:28
As Elizabeth or as George,
224
676485
3251
Như Elizabeth hay George,
11:31
you may share your extroversion
or your neuroticism.
or your neuroticism.
225
679760
2880
bạn có thể chia sẻ sự hướng ngoại
hay loạn thần kinh.
hay loạn thần kinh.
11:36
But are there some distinctively
Elizabethan features of your behavior,
Elizabethan features of your behavior,
226
684251
4007
Nhưng có những tính năng đặc trưng
của Elizabeth trên hành vi của bạn,
của Elizabeth trên hành vi của bạn,
11:40
or Georgian of yours,
227
688282
2197
hay của George trên bạn,
11:43
that make us understand you
better than just a bunch of traits?
better than just a bunch of traits?
228
691732
3850
làm chúng ta hiểu bạn hơn
là một loạt các tính trạng?
là một loạt các tính trạng?
11:48
That make us love you?
229
696240
2403
Làm chúng tôi yêu bạn?
11:51
Not just because you're
a certain type of person.
a certain type of person.
230
699461
2994
Không chỉ vì bạn
là một loại người nhất định.
là một loại người nhất định.
11:55
I'm uncomfortable putting
people in pigeonholes.
people in pigeonholes.
231
703188
2624
Tôi thấy không thoải mái đặt mọi người
vào những chuồng chim bồ câu.
vào những chuồng chim bồ câu.
Tôi còn không nghĩ rằng chim bồ câu
thuộc về chuồng chim bồ câu.
thuộc về chuồng chim bồ câu.
11:59
I don't even think pigeons
belong in pigeonholes.
belong in pigeonholes.
232
707081
2591
12:03
So what is it that makes us different?
233
711235
2069
Vậy điều gì làm chúng ta khác biệt?
12:06
It's the doings that we have
in our life -- the personal projects.
in our life -- the personal projects.
234
714004
4897
Đó là những điều chúng ta làm
trong cuộc sống -- các dự án cá nhân.
trong cuộc sống -- các dự án cá nhân.
12:11
You have a personal project right now,
235
719403
1821
Bạn có một dự án cá nhân ngay lúc này,
12:13
but nobody may know it here.
236
721248
3086
nhưng có thể không ai biết nó ở đây.
12:17
It relates to your kid --
237
725504
1808
nó liên quan đến con bạn --
12:19
you've been back three times
to the hospital,
to the hospital,
238
727336
2200
bạn đã quay lại bệnh viện ba lần,
12:21
and they still don't know what's wrong.
239
729560
1896
và họ vẫn không biết bệnh gì.
12:25
Or it could be your mom.
240
733373
1324
Hay nó có thể là mẹ bạn.
12:28
And you'd been acting out of character.
241
736092
2102
Và bạn đã nổi điên.
12:30
These are free traits.
242
738218
1562
Đây là những tính trạng tự do.
12:33
You're very agreeable,
but you act disagreeably
but you act disagreeably
243
741521
3080
Bạn rất dễ chịu,
nhưng bạn hành xử không dễ chịu
nhưng bạn hành xử không dễ chịu
12:36
in order to break down those barriers
of administrative torpor
of administrative torpor
244
744625
3873
để có thể phá vỡ
những rào cản hành chính
những rào cản hành chính
12:40
in the hospital,
245
748522
1151
trong bệnh viện
12:41
to get something
for your mom or your child.
for your mom or your child.
246
749697
2626
để có thể có điều gì đó
cho mẹ bạn, hay con bạn.
cho mẹ bạn, hay con bạn.
12:45
What are these free traits?
247
753814
1507
Những đặc tính tự do là gì?
12:47
They're where were enact a script
248
755345
2570
Chúng là khi chúng ta
khởi động một kịch bản
khởi động một kịch bản
12:49
in order to advance
a core project in our lives.
a core project in our lives.
249
757939
2653
để có thể đẩy nhanh
một dự án cốt lõi trong cuộc sống.
một dự án cốt lõi trong cuộc sống.
12:53
And they are what matters.
250
761744
2058
Và nó là những gì quan trọng.
12:55
Don't ask people what type you are;
251
763826
2272
Đừng hỏi mọi người bạn thuộc loại nào;
hỏi họ "Những dự án cốt lõi
trong cuộc sống của bạn là gì?
trong cuộc sống của bạn là gì?
12:58
ask them, "What are your core
projects in your life?"
projects in your life?"
252
766742
2754
và chúng ta kích thích những
tính trạng tự do đó.
tính trạng tự do đó.
13:01
And we enact those free traits.
253
769520
1784
13:03
I'm an introvert,
254
771328
1315
Tôi là người hướng nội,
13:04
but I have a core project,
which is to profess.
which is to profess.
255
772667
4586
Nhưng tôi có dự án cốt lõi là dạy học.
13:09
I'm a professor.
256
777640
1208
Tôi là một giáo sư.
13:11
And I adore my students,
257
779798
1857
Và tôi yêu quý các học sinh của mình,
Và tôi yêu quý lĩnh vực mình nghiên cứu.
13:15
and I adore my field.
258
783080
1587
13:16
And I can't wait to tell them
about what's new, what's exciting,
about what's new, what's exciting,
259
784691
5778
Và tôi không thể đợi để kể với họ
những điều mới, những điều thú vị,
những điều mới, những điều thú vị,
13:23
what I can't wait to tell them about.
260
791366
2252
những điều tôi không thể đợi
để kể với họ.
để kể với họ.
13:25
And so I act in an extroverted way,
261
793642
1820
Nên tôi hành xử như một người hướng ngoại,
13:27
because at eight in the morning,
262
795486
1528
bởi vì vào 8h sáng,
13:29
the students need a little bit of humor,
263
797038
2344
các sinh viên cần một chút hài hước,
13:31
a little bit of engagement
to keep them going
to keep them going
264
799406
2722
một chút để giữ họ tỉnh táo
13:34
in arduous days of study.
265
802152
1451
trong những ngày học tập gian khổ.
13:36
But we need to be very careful
266
804277
1437
Nhưng chúng ta cần cẩn thận
13:38
when we act protractedly out of character.
267
806456
2956
khi chúng ta hành động
khỏi nhân vật của mình.
khỏi nhân vật của mình.
13:42
Sometimes we may find
that we don't take care of ourselves.
that we don't take care of ourselves.
268
810679
4732
Thỉnh thoảng chúng ta thấy
chúng ta không chăm sóc bản thân.
chúng ta không chăm sóc bản thân.
13:49
I find, for example, after a period
of pseudo-extroverted behavior,
of pseudo-extroverted behavior,
269
817309
4614
Tôi thấy, ví dụ, sau một thời gian
giả hướng ngoại
giả hướng ngoại
13:53
I need to repair somewhere on my own.
270
821947
2300
Tôi cần một nơi nào đó
để sửa chữa chính mình.
để sửa chữa chính mình.
13:57
As Susan Cain said in her "Quiet" book,
271
825916
3119
Như Susan Cain nói trong cuốn sách
"Im lặng (Quiet)"
"Im lặng (Quiet)"
14:01
in a chapter that featured
the strange Canadian professor
the strange Canadian professor
272
829059
2972
Trong chương nói về
giáo sư kỳ lạ người Canada
giáo sư kỳ lạ người Canada
14:04
who was teaching at the time at Harvard,
273
832055
1995
người lúc đó đang giảng dạy ở Harvard,
tôi thỉnh thoảng vào nhà vệ sinh nam
14:07
I sometimes go to the men's room
274
835145
1660
14:08
to escape the slings and arrows
of outrageous extroverts.
of outrageous extroverts.
275
836829
3696
để thoát khỏi đám đông
những người hướng ngoại quá khích.
những người hướng ngoại quá khích.
14:13
(Laughter)
276
841069
1084
(Cười)
14:14
I remember one particular day
when I was retired to a cubicle,
when I was retired to a cubicle,
277
842177
6372
Tôi nhớ một ngày nọ,
khi tôi đang nghỉ trong một buồng vệ sinh,
khi tôi đang nghỉ trong một buồng vệ sinh,
14:20
trying to avoid overstimulation.
278
848573
1925
cố gắng tránh sự quá kích thích.
14:23
And a real extrovert came
in beside me -- not right in my cubicle,
in beside me -- not right in my cubicle,
279
851117
5247
Và một người hướng ngoại đến bên tôi --
không phải trong buồng vệ sinh tôi ngồi,
không phải trong buồng vệ sinh tôi ngồi,
14:28
but in the next cubicle over --
280
856388
1955
nhưng ở buồng bên cạnh --
14:30
and I could hear various
evacuatory noises,
evacuatory noises,
281
858367
2323
và tôi có thể nghe
nhiều tiếng ồn,
nhiều tiếng ồn,
14:32
which we hate -- even our own,
282
860714
2269
mà chúng tôi ghét --
ngay cả của chính mình,
ngay cả của chính mình,
14:35
that's why we flush
during as well as after.
during as well as after.
283
863007
2730
đó là lý do tại sao chúng tôi
giật nước trong và sau khi hành sự.
giật nước trong và sau khi hành sự.
14:37
(Laughter)
284
865761
1732
(Cười)
14:40
And then I heard
this gravelly voice saying,
this gravelly voice saying,
285
868360
4590
Và tôi nghe giọng nói,
14:44
"Hey, is that Dr. Little?"
286
872974
2435
"Hey, có phải Tiến sĩ Little đó không?"
14:47
(Laughter)
287
875433
1929
(Cười)
14:50
If anything is guaranteed
to constipate an introvert for six months,
to constipate an introvert for six months,
288
878664
6367
Nếu có thể làm gì để chắc chắn làm táo bón
một người hướng nội trong sáu tháng,
một người hướng nội trong sáu tháng,
14:57
it's talking on the john.
289
885055
1761
đó là nói chuyện trong lúc hành sự.
14:58
(Laughter)
290
886840
1230
(Cười)
15:00
That's where I'm going now.
291
888094
2100
Đó là nơi tôi đi đây.
15:02
Don't follow me.
292
890696
1356
Đừng đi theo tôi.
15:04
Thank you.
293
892564
1179
Cảm ơn.
15:05
(Applause)
294
893767
9118
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Brian Little - Personality researcherCambridge research professor Brian Little analyzes and redefines the threads of our personalities -- and suggests ways we can transform ourselves.
Why you should listen
Brian Little is an unapologetic introvert -- but in front of a classroom or a lecture hall, he delivers impassioned and witty explorations of contemporary personality psychology. In Little's view, we are as driven by spontaneous, "out of character" moments (and the projects we are passionate about) as we are by innate and learned traits.
Little's book Me, Myself and Us not only beautifully outlines Little's personality theories, but also imparts potentially life-changing advice for readers, while it warns of the hidden costs of hiding your true personality.
Brian Little | Speaker | TED.com