ABOUT THE SPEAKER
Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood.

Why you should listen

Michele Wucker's term "gray rhino" has moved markets and shaped financial policies around the world. She is the author of the international bestseller The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, which China's leadership has used to frame and communicate its efforts to crack down on financial risk.

Drawing on three decades of experience in financial media and think tank management, turnarounds and policy analysis, Wucker is founder of the Chicago-based strategy firm Gray Rhino & Company, which helps organizations to better manage gray rhino risks. She speaks regularly on risk management, leadership, macro strategy and decision-making for high-level global audiences. She has been recognized as a Young Global Leader of the World Economic Forum and a Guggenheim Fellow, among other honors.

Wucker's first two books, Lockout: Why America Keeps Getting Immigration Wrong When Our Prosperity Depends on Getting It Right and Why the Cocks Fight: Dominicans, Haitians, and the Struggle for Hispaniola, continue to influence policy debates.

More profile about the speaker
Michele Wucker | Speaker | TED.com
TED Salon U.S. Air Force

Michele Wucker: Why we ignore obvious problems -- and how to act on them

Michele Wucker: Vì sao ta phớt lờ những vấn đề hiển hiện - và đâu là giải pháp

Filmed:
2,179,064 views

Vì sao ta thường phớt lờ những vấn đề lớn như khủng hoảng tài chính và biến đổi khí hậu cho đến khi đã quá muộn? Michelle Wucker, chiến lược gia về chính sách thúc giục ta thay thế hình ảnh "thiên nga đen" huyền bí - tượng trưng cho thứ hiếm gặp, không thể lường trước hay thảm họa không thể tránh khỏi - với hình ảnh "tê giác xám" thực tế - tượng trưng cho những nguy hiểm có thể ngăn chặn mà ta lại lựa chọn bỏ qua. Qua đó, bà cho thấy lí do tại sao các cuộc khủng hoảng có thể dự đoán được lại khiến ta không kịp trở tay - và chỉ ra một vài dấu hiệu của một con tê giác đang hiện diện và lao đi trong cuộc sống của bạn.
- Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
So what if there were
a highlycao obvioushiển nhiên problemvấn đề
0
1375
3976
Sẽ thế nào khi có
một vấn đề hiển hiện
ngay trước mắt?
00:17
right in fronttrước mặt of you?
1
5375
1601
00:19
One that everyonetất cả mọi người was talkingđang nói about,
2
7000
3143
Thứ mà mọi người bàn tán,
00:22
one that affectedbị ảnh hưởng you directlytrực tiếp.
3
10167
2291
thứ trực tiếp ảnh hưởng đến bạn.
Liệu bạn có làm mọi điều
trong khả năng để giải quyết
00:25
Would you do everything
withinbên trong your powerquyền lực to fixsửa chữa things
4
13542
4309
trước khi chúng trở nên tồi tệ hơn?
00:29
before they got worsetệ hơn?
5
17875
1458
Đừng quá chắc chắn.
00:32
Don't be so sure.
6
20667
1726
00:34
We are all much more likelycó khả năng
than any of us would like to admitthừa nhận
7
22417
4434
Tất cả chúng ta
đều có xu hướng
bỏ lỡ những gì trước mắt.
00:38
to missbỏ lỡ what's right in fronttrước mặt of our eyesmắt.
8
26875
2976
Sự thật là,
00:41
And in factthực tế,
9
29875
1434
00:43
we're sometimesđôi khi mostphần lớn likelycó khả năng
to turnxoay away from things
10
31333
3726
đôi lúc, ta hoàn toàn
quay lưng lại với mọi thứ
00:47
preciselyđúng because of the threatmối đe dọa
that they representđại diện to us,
11
35083
4643
vì áp lực mà chúng gây ra cho ta
trong kinh doanh, cuộc sống và thế giới.
00:51
in businesskinh doanh, life and the worldthế giới.
12
39750
2125
00:55
So I want to give you an examplethí dụ
from my worldthế giới, economicthuộc kinh tế policychính sách.
13
43125
4292
Tôi muốn đưa ra một ví dụ
từ lĩnh vực của mình: chính sách kinh tế.
Alan Greenspan, người đứng đầu
Cục dự trữ liên bang,
01:00
So when AlanAlan GreenspanGreenspan
was headcái đầu of the FederalLiên bang ReserveKhu bảo tồn,
14
48708
3310
01:04
his entiretoàn bộ jobviệc làm was to watch out
for problemscác vấn đề in the US economynên kinh tê
15
52042
5476
công việc của ông là tìm ra
vấn đề của nền kinh tế Mỹ
để đảm bảo rằng nền kinh tế
không vượt khỏi tầm kiểm soát.
01:09
and to make sure that they
didn't spinquay out of controlđiều khiển.
16
57542
2726
01:12
So, after 2006,
17
60292
1934
Sau năm 2006,
01:14
when realthực estatebất động sản pricesgiá cả peakedvị trí,
18
62250
2559
khi giá thị trường chứng khoán đạt đỉnh,
01:16
more and more and more
respectedtôn trọng leaderslãnh đạo and institutionstổ chức
19
64833
4601
càng có nhiều nhà lãnh đạo
và tổ chức có uy tín
bắt đầu gióng lên hồi chuông cảnh báo
01:21
startedbắt đầu to soundâm thanh the alarmbáo thức bellschuông
20
69458
2601
01:24
about riskyrủi ro lendingcho vay
and dangerousnguy hiểm marketthị trường bubblesbong bóng.
21
72083
4042
về rủi ro cho vay
và những bong bóng thị trường nguy hiểm.
Như bạn đã biết, năm 2008,
tất cả đều đã sụp đổ.
01:29
As you know, in 2008
it all cameđã đến tumblingđánh sạch bề mặt down.
22
77250
3809
Ngân hàng sụp đổ,
01:33
BanksNgân hàng collapsedsụp đổ,
23
81083
1560
01:34
globaltoàn cầu stockcổ phần marketsthị trường
lostmất đi nearlyGần halfmột nửa theirhọ valuegiá trị,
24
82667
3226
thị trường chứng khoán toàn cầu
mất gần một nửa giá trị.
01:37
millionshàng triệu and millionshàng triệu of people
lostmất đi theirhọ homesnhà to foreclosureForeclosure.
25
85917
4601
Hàng triệu và hàng triệu người
bị tịch thu nhà cửa.
Và tệ nhất,
01:42
And at the bottomđáy,
26
90542
1267
01:43
nearlyGần one in 10 AmericansNgười Mỹ
was out of work.
27
91833
3375
cứ gần trong mười người Mỹ,
lại có một người mất việc.
Sau khi mọi thứ tạm lắng xuống,
01:48
So after things calmedBình tĩnh down a little bitbit,
28
96875
2351
01:51
GreenspanGreenspan and manynhiều othersKhác
cameđã đến out with a postmortemsau khi chết and said,
29
99250
4726
Greenspan và nhiều người khác
bắt đầu mổ xẻ:
01:56
"NobodyKhông ai could have predicteddự đoán that crisiskhủng hoảng."
30
104000
2042
"Không ai có thể lường trước được
cuộc khủng hoảng".
01:58
They calledgọi là it "a blackđen swanThiên Nga."
31
106792
2476
Họ gọi đó là " Thiên nga đen".
02:01
Something that was unimaginablekhông thể tưởng tượng được,
32
109292
2809
Thứ gì đó không thể tưởng tượng,
02:04
unforeseeablekhông lường trước and completelyhoàn toàn improbableimprobable.
33
112125
4000
không thể dự đoán
và hoàn toàn không thể.
Một bất ngờ không lường
02:09
A totaltoàn bộ surprisesự ngạc nhiên.
34
117500
2018
02:11
ExceptNgoại trừ it wasn'tkhông phải là always suchnhư là a surprisesự ngạc nhiên.
35
119542
3892
nhưng không hẳn là vậy.
02:15
For examplethí dụ, my ManhattanManhattan apartmentcăn hộ, chung cư
nearlyGần doubledtăng gấp đôi in valuegiá trị
36
123458
4393
Ví dụ, căn nhà ở Manhattan của tôi
tăng gần gấp đôi giá trị
trong vòng chưa đầy bốn năm.
02:19
in lessít hơn than fourbốn yearsnăm.
37
127875
2059
02:21
I saw the writingviết on the wallTường
and I soldđã bán it.
38
129958
3268
Tôi thấy những dấu hiệu đáng ngờ
và đã bán nó đi.
02:25
(LaughterTiếng cười)
39
133250
2601
(Cười)
02:27
(ApplauseVỗ tay)
40
135875
2250
(Vỗ tay)
Nhiều người khác cũng thấy
những cảnh báo,
02:31
So, a lot of other people
alsocũng thế saw the warningcảnh báo,
41
139792
2226
02:34
spokenói out publiclycông khai
42
142042
1625
lên tiếng
và đã bị phớt lờ.
02:36
and they were ignoredlàm ngơ.
43
144958
1976
Ta không biết chính xác
cuộc khủng hoảng sẽ thế nào,
02:38
So we didn't know exactlychính xác
what the crisiskhủng hoảng was going to look like,
44
146958
4226
không có các thông số chính xác.
02:43
not the exactchính xác parametersthông số,
45
151208
2018
Nhưng chúng ta có thể nói rằng
02:45
but we could all tell
46
153250
1851
02:47
that the thing comingđang đến at us
was as dangerousnguy hiểm, visiblecó thể nhìn thấy and predictablecó thể dự đoán được
47
155125
6351
những điều xảy đến là mối nguy
rõ ràng và có thể dự đoán được,
như một con tê giác xám khổng lồ
lao đến ta.
02:53
as a giantkhổng lồ graymàu xám rhinotê giác
chargingsạc right at us.
48
161500
3208
"Thiên nga đen"
chỉ phù hợp với suy nghĩ rằng
02:57
The blackđen swanThiên Nga lendsvay itselfchinh no
49
165792
2017
02:59
to the ideaý kiến that we don't have
powerquyền lực over our futurestương lai.
50
167833
3875
ta không thể định đoạt tương lai.
03:04
And unfortunatelykhông may, the lessít hơn controlđiều khiển
that we think we have,
51
172750
4809
Và không may, càng cho rằng
mình ít có khả năng định đoạt,
càng nhiều khả năng
chúng ta hạ thấp
03:09
the more likelycó khả năng we are to downplaydownplay it
52
177583
3101
hoặc hoàn toàn bỏ qua nó.
03:12
or ignorebỏ qua it entirelyhoàn toàn.
53
180708
2000
Và cơ chế này
ẩn giấu một mối nguy khác.
03:16
And this dangerousnguy hiểm dynamicnăng động
masksmặt nạ anotherkhác problemvấn đề:
54
184458
3851
Hầu hết những vấn đề
mà ta đang đối mặt
03:20
that mostphần lớn of the problemscác vấn đề
that we're facingđối diện
55
188333
2185
03:22
are so probablecó thể xảy ra and obvioushiển nhiên,
56
190542
2601
là chắc chắn và rõ ràng.
03:25
they're things that we can see,
but we still don't do anything about.
57
193167
3458
Đó là những thứ ta có thể nhìn thấy
nhưng vẫn không làm gì.
Vì vậy, tôi dùng phép ẩn dụ
"tê giác xám"
03:29
So I createdtạo the graymàu xám rhinotê giác metaphorphép ẩn dụ
58
197792
2476
03:32
to meetgặp what I feltcảm thấy was an urgentkhẩn cấp need.
59
200292
3059
vì cảm thấy
đó là cấp thiết.
Để giúp ta
có một cái nhìn mới mẻ
03:35
To help us to take a freshtươi look,
60
203375
2518
03:37
with the sametương tự passionniềm đam mê
that people had for the blackđen swanThiên Nga,
61
205917
2684
nhưng cũng phấn khích
không kém "thiên nga đen",
03:40
but this time, for the things
that were highlycao obvioushiển nhiên,
62
208625
3851
nhưng lần này,
dành cho những thứ rất rõ ràng,
03:44
highlycao probablecó thể xảy ra, but still neglectedbỏ bê.
63
212500
3958
rất có thể xảy ra,
nhưng vẫn bị cho vào lãng quên.
Đó là những con "tê giác xám".
03:50
Those are the graymàu xám rhinostê giác Java.
64
218542
2809
Khi bắt đầu tìm kiếm
"tê giác xám",
03:53
OnceMột lần you startkhởi đầu looking for graymàu xám rhinostê giác Java,
65
221375
2309
03:55
you see them in the headlinestiêu đề everymỗi day.
66
223708
2709
bạn sẽ thấy chúng
trong các tít báo mỗi ngày.
03:59
And so what I see in the headlinestiêu đề
is anotherkhác biglớn graymàu xám rhinotê giác,
67
227250
3726
Cái mà tôi thấy trong các tít báo
là một con "tê giác xám" lớn khác,
04:03
a newMới highlycao probablecó thể xảy ra financialtài chính crisiskhủng hoảng.
68
231000
4167
một cuộc khủng hoảng tài chính
có khả năng rất lớn sẽ xảy ra.
Và tôi tự hỏi liệu ta đã học được
điều gì trong 10 năm qua.
04:08
And I wonderngạc nhiên if we'vechúng tôi đã learnedđã học anything
in the last 10 yearsnăm.
69
236458
3851
Nếu nghe Washington
hoặc Wall Street,
04:12
So if you listen
to WashingtonWashington or WallBức tường StreetStreet,
70
240333
3393
04:15
you could almosthầu hết be forgiventha thứ for thinkingSuy nghĩ
that only smoothtrơn tru sailingthuyền buồm laidđặt aheadphía trước.
71
243750
6792
bạn có thể được tha thứ vì nghĩ rằng
chỉ có thuận buồm mới xuôi gió.
Nhưng ở Trung Quốc,
nơi tôi đã dành rất nhiều thời gian,
04:23
But in ChinaTrung Quốc, where I spendtiêu a lot of time,
72
251375
3101
câu chuyện hoàn toàn khác.
04:26
the conversationcuộc hội thoại is totallyhoàn toàn differentkhác nhau.
73
254500
2892
Toàn bộ đội ngũ kinh tế,
04:29
The entiretoàn bộ economicthuộc kinh tế teamđội,
74
257416
2226
04:31
all the way up to presidentchủ tịch
XiXi JinpingCẩm himselfbản thân anh ấy,
75
259666
2977
tìm đến Tập Cận Bình ,
nói rất cụ thể và rõ ràng
04:34
talk very specificallyđặc biệt and clearlythông suốt
76
262667
2726
04:37
about financialtài chính risksrủi ro as graymàu xám rhinostê giác Java,
77
265417
3851
về rủi ro tài chính
như "tê giác xám"
và cách để chế ngự nó.
04:41
and how they can tamethuần hóa them.
78
269292
2226
04:43
Now, to be sure, ChinaTrung Quốc and the US
79
271542
1601
Chắc chắn hệ thống chính phủ
ở Trung Quốc và Mỹ
04:45
have very, very differentkhác nhau
systemshệ thống of governmentchính quyền,
80
273167
2267
rất, rất khác nhau,
04:47
which affectsảnh hưởng what
they're ablecó thể to do or not.
81
275458
2310
ảnh hưởng đến những điều
có thể và không thể làm.
04:49
And manynhiều of the rootnguồn gốc causesnguyên nhân
for theirhọ economicthuộc kinh tế problemscác vấn đề
82
277792
2809
Và nhiều nguyên nhân gốc rễ
của các vấn đề kinh tế
cũng hoàn toàn khác nhau.
04:52
are totallyhoàn toàn differentkhác nhau.
83
280625
1351
04:54
But it's no secretbí mật
that bothcả hai countriesquốc gia have problemscác vấn đề
84
282000
3601
Nhưng rõ ràng
cả hai nước đều có vấn đề
04:57
with debtmón nợ, with inequalitybất bình đẳng
and with economicthuộc kinh tế productivitynăng suất.
85
285625
3958
với nợ công, bất bình đẳng
và năng suất kinh tế.
Vậy tại sao
mọi chuyện lại khác nhau đến vậy?
05:03
So how come the conversationscuộc trò chuyện
are so differentkhác nhau?
86
291042
2208
Câu hỏi này được đạt ra
05:06
You could actuallythực ra askhỏi this questioncâu hỏi,
87
294167
1851
05:08
not just about countriesquốc gia,
88
296042
2309
không chỉ ở phương diện quốc gia
05:10
but about just about everyonetất cả mọi người.
89
298375
2309
mà còn cho tất cả mọi người.
05:12
The autoTự động companiescác công ty that put safetyan toàn first
90
300708
3893
Có những công ty ô tô
đặt sự an toàn lên hàng đầu
trong khi những hãng khác
không bận tâm đến việc thu hồi
05:16
and the onesnhững người that don't botherbận tâm
to recallhồi tưởng theirhọ shoddydệt carsxe hơi
91
304625
2768
05:19
untilcho đến after people diechết.
92
307417
2500
những chiếc xe tồi
cho đến khi xảy ra tai nạn.
Có những người già chuẩn bị mọi thứ
cho điều không tránh khỏi -
05:24
The grandparentsông bà who,
in preparingchuẩn bị for the inevitablechắc chắn xảy ra --
93
312417
5476
viết lời tạm biệt,
05:29
the onesnhững người who have the eulogyca tụng writtenbằng văn bản,
94
317917
1791
lên thực đơn cho bữa trưa tang lễ.
05:33
the menuthực đơn for the funeraltang lễ lunchBữa trưa.
95
321125
1893
05:35
(LaughterTiếng cười)
96
323042
1476
(Cười)
Ông bà tôi là những người như vậy.
05:36
My grandparentsông bà did.
97
324542
1309
05:37
(LaughterTiếng cười)
98
325875
1476
(Cười)
05:39
And everything but the finalsau cùng datengày
chiseledđục into the gravestoneông đã được đặt.
99
327375
5101
Mọi thứ ngoại trừ ngày mất
được khắc trên bia mộ.
Cũng có những ông bà
05:44
But then you have the grandparentsông bà
on the other sidebên,
100
332500
2477
không thu vén
những việc cuối cùng ,
05:47
who don't put
theirhọ finalsau cùng affairsvấn đề in ordergọi món,
101
335001
2517
không bỏ đi những thứ
05:49
who don't get ridthoát khỏi of all the junkrác rưởi
102
337542
1601
05:51
they'vehọ đã been hoardingtích trữ
for decadesthập kỷ and decadesthập kỷ
103
339167
2101
mà họ đã tích trữ hàng thập kỉ
05:53
and leaverời khỏi theirhọ kidstrẻ em to dealthỏa thuận with it.
104
341292
1791
và để lại cho con cháu giải quyết.
05:56
So what makeslàm cho the differenceSự khác biệt
betweengiữa one sidebên and the other?
105
344208
4060
Điều gì làm nên khác biệt
giữa hai trường phái này?
Tại sao có người nhìn thấy mọi thứ
và đương đầu với chúng
06:00
Why do some people
see things and dealthỏa thuận with them,
106
348292
2601
06:02
and the other onesnhững người just look away?
107
350917
2250
và người khác lại đơn thuần
ngoảnh mặt?
Điều đầu tiên phải kể đến
là văn hóa, xã hội
06:06
So the first one has to do
with culturenền văn hóa, societyxã hội,
108
354958
3310
và những người xung quanh.
06:10
the people around you.
109
358292
1458
06:12
If you think that someonengười nào around you
110
360917
2684
Nếu nghĩ rằng người xung quanh
06:15
is going to help
pickchọn you up when you fallngã,
111
363625
2768
sẽ giúp đỡ khi bạn sa cơ,
06:18
you're much more likelycó khả năng
to see a dangernguy hiểm as beingđang smallernhỏ hơn.
112
366417
3208
bạn có xu hướng
xem nhẹ mối nguy hơn.
Điều đó cho phép ta nắm bắt
cả cơ hội tốt lẫn xấu.
06:22
And that allowscho phép us to take
good chancescơ hội, not just the badxấu onesnhững người.
113
370542
4684
Ví dụ như việc mạo hiểm chỉ trích
06:27
For examplethí dụ, like riskingmạo hiểm criticismsự chỉ trích
114
375250
2393
06:29
when you talk about the dangernguy hiểm
that nobodykhông ai wants you to talk about.
115
377667
3517
khi nói về một mối nguy
mà không ai muốn đề cập tới
hoặc nắm lấy những cơ hội
hơi đáng sợ
06:33
Or takinglấy the opportunitiescơ hội
that are kindloại of scaryđáng sợ,
116
381208
2893
như "tê giác xám".
06:36
so in theirhọ ownsở hữu way are graymàu xám rhinostê giác Java.
117
384125
3268
Mỹ có nền văn hóa rất cá nhân:
hãy đi một mình
06:39
So the US has a very
individualistnghĩa culturenền văn hóa -- go it alonemột mình.
118
387417
3958
Nghịch lý thay,
06:44
And paradoxicallynghịch lý,
119
392125
1601
06:45
this makeslàm cho manynhiều AmericansNgười Mỹ
much lessít hơn openmở to changethay đổi
120
393750
3726
điều này khiến nhiều người Mỹ
ít cởi mở hơn với việc thay đổi
và chấp nhận rủi ro.
06:49
and takinglấy good risksrủi ro.
121
397500
1559
06:51
In ChinaTrung Quốc, by contrasttương phản,
122
399083
1935
Trung Quốc thì ngược lại,
06:53
people believe that the governmentchính quyền
is going to keep problemscác vấn đề from happeningxảy ra,
123
401042
3726
người dân tin rằng chính phủ đang
ngăn chặn những vấn đề có thể xảy ra,
06:56
which mightcó thể not always be what happensxảy ra,
but people believe it.
124
404792
3434
không phải lúc nào cũng đúng
nhưng mọi người tin là thế.
Họ tin rằng có thể dựa vào
gia đình mình
07:00
They believe they can relydựa
on theirhọ familiescác gia đình,
125
408250
2101
07:02
so that makeslàm cho them more likelycó khả năng
to take certainchắc chắn risksrủi ro.
126
410375
3018
khiến họ dễ gặp
một số rủi ro nhất định.
Như việc mua nhà đất ở Bắc Kinh,
07:05
Like buyingmua BeijingBeijing realthực estatebất động sản,
127
413417
1601
07:07
or like beingđang more openmở about the factthực tế
that they need to changethay đổi directionphương hướng,
128
415042
3892
hay như việc cởi mở hơn về sự thật
rằng cần phải đổi hướng.
07:10
and in factthực tế, the pacetốc độ of changethay đổi in ChinaTrung Quốc
is absolutelychắc chắn rồi amazingkinh ngạc.
129
418958
3875
Thực tế, những bước thay đổi
ở Trung Quốc là đáng kinh ngạc.
Thứ hai ,
07:15
SecondThứ hai of all,
130
423958
1851
07:17
how much do you know about a situationtình hình,
131
425833
2143
bạn biết bao nhiêu
về một tình huống
07:20
how much are you willingsẵn lòng to learnhọc hỏi?
132
428000
1875
và sẵn sàng học hỏi bao nhiêu?
07:22
And are you willingsẵn lòng to see things
even when it's not what you want?
133
430958
3726
Bạn có sẵn lòng nhìn thấy những thứ
mình không muốn?
Nhiều người trong số chúng ta
07:26
So manynhiều of us are so unlikelykhông chắc
134
434708
2893
07:29
to paytrả attentionchú ý to the things
that we just want to blackđen out,
135
437625
3268
ít khi để ý đến những thứ
mà mình không muốn.
Chúng ta không thích.
07:32
we don't like them.
136
440917
1267
07:34
We paytrả attentionchú ý to what we want to see,
what we like, what we agreeđồng ý with.
137
442208
3750
Chúng ta chỉ thấy những gì
ta muốn thấy, thích và đồng thuận.
Nhưng chúng ta có cơ hội và khả năng
07:39
But we have the opportunitycơ hội
and the abilitycó khả năng
138
447125
2434
07:41
to correctchính xác those blindmù quáng spotsđiểm.
139
449583
2601
sửa chữa những điểm mù này.
07:44
I spendtiêu a lot of time
talkingđang nói with people of all walksđi bộ of life
140
452208
3268
Tôi đã dành thời gian nói chuyện
với nhiều loại người
về những con "tê giác xám"
trong cuộc đời và thái độ của họ.
07:47
about the graymàu xám rhinostê giác Java in theirhọ life
and theirhọ attitudesthái độ.
141
455500
3018
Và bạn có thể nghĩ rằng
07:50
And you mightcó thể think
142
458542
1559
07:52
that the people
who are more afraidsợ of riskrủi ro,
143
460125
2476
những người sợ
hay nhạy cảm hơn với rủi ro,
07:54
who are more sensitivenhạy cảm to them,
144
462625
1684
07:56
would be the onesnhững người
who would be lessít hơn openmở to changethay đổi.
145
464333
3435
là những người ít cởi mở hơn
với việc thay đổi.
07:59
But the oppositeđối diện is actuallythực ra truethật.
146
467792
2017
Nhưng điều ngược lại
cũng hoàn toàn đúng.
08:01
I've foundtìm that the people
147
469833
1310
Tôi nhận thấy những người
08:03
who are wilingsuy nghĩ to recognizenhìn nhận
the problemscác vấn đề around them
148
471167
2476
sẵn sàng nhận ra vấn đề xung quanh
và lên kế hoạch
08:05
and make planscác kế hoạch
149
473667
1351
08:07
are the onesnhững người who are ablecó thể
to toleratetha thứ more riskrủi ro, good riskrủi ro,
150
475042
3559
là những người có khả năng chịu đựng
nhiều rủi ro hơn, những rủi ro tốt
và đương đầu với những rủi ro xấu.
08:10
and dealthỏa thuận with the badxấu riskrủi ro.
151
478625
2643
08:13
And it's because as we seektìm kiếm informationthông tin,
152
481292
2976
Đó là vì việc tìm kiếm thông tin,
08:16
we increasetăng our powerquyền lực to do something
about the things that we're afraidsợ of.
153
484292
4583
tiếp thêm cho ta sức mạnh
làm điều mình sợ hãi,
08:21
And that bringsmang lại me to my thirdthứ ba pointđiểm.
154
489708
2101
dẫn đến điều thứ ba.
Bạn cảm thấy mình có thể
kiểm soát được bao nhiêu
08:23
How much controlđiều khiển do you feel that you have
155
491833
3393
con "tê giác xám" trong đời?
08:27
over the graymàu xám rhinostê giác Java in your life?
156
495250
1958
Một trong những lí do
ta không hành động
08:30
One of the reasonslý do we don't acthành động
157
498167
2142
đó là ta cảm thấy bất lực.
08:32
is that we oftenthường xuyên feel too helplessbơ vơ.
158
500333
2768
08:35
Think of climatekhí hậu changethay đổi,
it can feel so biglớn,
159
503125
2934
Biến đổi khí hậu,
có vẻ quá lớn lao
08:38
that not a singleĐộc thân one of us
could make a differenceSự khác biệt.
160
506083
4018
mà không một cá nhân nào
có thể tạo ra sự khác biệt.
Vì vậy, một số người
đơn giản là phớt lờ nó.
08:42
So some people go about life denyingtừ chối it.
161
510125
2643
08:44
Other people blamekhiển trách everyonetất cả mọi người
exceptngoại trừ themselvesbản thân họ.
162
512792
3184
Người khác thì đổ lỗi
cho mọi người trừ chính bản thân mình.
Như một người bạn đã nói rằng
sẽ không bao giờ từ bỏ con SUV
08:48
Like my friendngười bạn who saysnói
he's not ever going to give up his SUVSUV
163
516000
2933
08:50
untilcho đến they stop buildingTòa nhà
coalthan plantscây in ChinaTrung Quốc.
164
518957
2186
cho đến khi họ dừng xây
nhà máy than ở Trung Quốc.
08:53
But we have an opportunitycơ hội to changethay đổi.
165
521167
3392
Nhưng chúng ta
thực sự có cơ hội để thay đổi.
08:56
No two of us are the sametương tự.
166
524583
2143
Không có hai người giống hệt nhau.
08:58
EveryMỗi singleĐộc thân one of us has the opportunitycơ hội
to changethay đổi our attitudesthái độ,
167
526750
4893
Mỗi người trong chúng ta
đều có cơ hội thay đổi thái độ
của chính mình và
những người xung quanh.
09:03
our ownsở hữu and those of people around us.
168
531667
2726
Vì vậy hôm nay,
tôi muốn mời gọi tất cả các bạn
09:06
So todayhôm nay, I want to invitemời gọi all of you
169
534417
3226
09:09
to jointham gia me in helpinggiúp to sparktia lửa
an openmở and honestthật thà conversationcuộc hội thoại
170
537667
4684
cùng tôi khơi dậy những cuộc trò chuyện
cởi mở và trung thực
với những người xung quanh
09:14
with the people around you,
171
542375
1476
09:15
about the graymàu xám rhinostê giác Java in our worldthế giới,
172
543875
3351
về những con "tê giác xám"
trong thế giới này,
09:19
and be brutallydã man honestthật thà
about how well we're dealingxử lý with them.
173
547250
3934
và thành thật một cách phũ phàng
về cách để đối mặt với chúng.
Tôi từng nghe rất nhiều lần ở Mỹ:
09:23
I hearNghe so manynhiều timeslần in the StatesTiểu bang,
174
551208
2643
"Chà ,tất nhiên nên giải quyết
những vấn đề hiển hiện,
09:25
"Well, of coursekhóa học we should
dealthỏa thuận with obvioushiển nhiên problemscác vấn đề,
175
553875
2684
09:28
but if you don't see
what's in fronttrước mặt of you,
176
556583
2060
nhưng nếu không thấy
gì trước mắt,
09:30
you're eitherhoặc dumbngớ ngẩn or ignorantdốt."
177
558667
2142
thì bạn hoặc ngờ nghệch
hoặc là hững hờ".
09:32
That's what they say,
and I could not disagreekhông đồng ý more.
178
560833
3768
Đó là những gì họ nói,
và tôi không hoàn toàn đồng ý.
Nếu không thấy
gì trước mắt
09:36
If you don't see what's in fronttrước mặt of you,
179
564625
2684
09:39
you're not dumbngớ ngẩn, you're not ignorantdốt,
180
567333
3268
thì bạn không ngốc nghếch
cũng chẳng hững hờ,
bạn là con người.
09:42
you're humanNhân loại.
181
570625
1684
09:44
And onceMột lần we all recognizenhìn nhận
that sharedchia sẻ vulnerabilitytính dễ tổn thương,
182
572333
5226
Việc nhận ra điểm chungi
là sự dễ tổn thương đó
cho ta sức mạnh
mở mang tầm nhìn
09:49
that givesđưa ra us the powerquyền lực to openmở our eyesmắt,
183
577583
4393
để thấy những gì trước mắt
09:54
to see what's in fronttrước mặt of us
184
582000
1934
09:55
and to acthành động before we get trampledchà đạp.
185
583958
3459
và hành động trước khi
bị sa lầy.
(Vỗ tay)
10:01
(ApplauseVỗ tay)
186
589208
3292
Translated by Khanh Huyen Vo
Reviewed by Nhu PHAM

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Michele Wucker - Author, policy analyst
Michele Wucker coined the term "gray rhino" as a metaphor for obvious risks that are neglected despite -- in fact, often because of -- their size and likelihood.

Why you should listen

Michele Wucker's term "gray rhino" has moved markets and shaped financial policies around the world. She is the author of the international bestseller The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, which China's leadership has used to frame and communicate its efforts to crack down on financial risk.

Drawing on three decades of experience in financial media and think tank management, turnarounds and policy analysis, Wucker is founder of the Chicago-based strategy firm Gray Rhino & Company, which helps organizations to better manage gray rhino risks. She speaks regularly on risk management, leadership, macro strategy and decision-making for high-level global audiences. She has been recognized as a Young Global Leader of the World Economic Forum and a Guggenheim Fellow, among other honors.

Wucker's first two books, Lockout: Why America Keeps Getting Immigration Wrong When Our Prosperity Depends on Getting It Right and Why the Cocks Fight: Dominicans, Haitians, and the Struggle for Hispaniola, continue to influence policy debates.

More profile about the speaker
Michele Wucker | Speaker | TED.com