Global Witness
Robert Palmer: The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next?
Роберт Палмер: Панамските документи истакнаа огромен глобален проблем. Што следува?
Filmed:
Readability: 5
1,097,225 views
На 3-ти април 2016 год., се случи најголемот истек на податоци во историјата. Панамските Документи ни покажаа дека богати и моќни луѓе, на офшор сметки, кријат огромни суми на пари. Што значи сето тоа? Го поканивме Роберт Палмер од Глобал Витнес да ни открие.
Robert Palmer - Campaign leader, Global Witness
Robert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes. Full bio
Robert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
На 3.04.2016 г. се случи најголемото
“протекување“ на податоци во историјата.
“протекување“ на податоци во историјата.
00:13
[On April 3, 2016 we saw
the largest data leak in history.]
the largest data leak in history.]
0
1580
3681
00:18
[The Panama Papers exposed
rich and powerful people]
rich and powerful people]
1
6061
2831
Панамските документи разоткрија
богати и моќни луѓе
богати и моќни луѓе
00:20
[hiding vast amounts of money
in offshore accounts.]
in offshore accounts.]
2
8932
2450
со тајни сметки со огромни суми
во странски банки.
во странски банки.
00:23
[What does this mean?]
3
11828
2510
Што значи ова?
00:27
[We called Robert Palmer
of Global Witness to explain.]
of Global Witness to explain.]
4
15312
2900
Го поканивме Роберт Палмер од
Глобал Витнес да објасни.
Глобал Витнес да објасни.
00:32
This week, there have been
a whole slew and deluge of stories
a whole slew and deluge of stories
5
20852
4952
Оваа недела имаше навала
на бројни приказни
на бројни приказни
00:37
coming out from the leak
of 11 million documents
of 11 million documents
6
25828
3296
појавени по истекот на
11 милиони документи
11 милиони документи
00:41
from a Panamanian-based law firm
called Mossack Fonseca.
called Mossack Fonseca.
7
29148
4424
од компанијата Мосак Фосека со седиште
во Панама.
во Панама.
00:45
The release of these papers from Panama
lifts the veil on a tiny piece
lifts the veil on a tiny piece
8
33596
5782
Објавувањето на документите од Панама
открива еден мал дел
открива еден мал дел
00:51
of the secretive offshore world.
9
39402
2238
од тајниот офшор свет.
00:53
We get an insight into how clients
and banks and lawyers
and banks and lawyers
10
41664
5308
Имаме увид како клиентите, банкарите
и адвокатите
и адвокатите
00:58
go to companies like Mossack Fonseca
11
46996
2028
се обраќаат на компании како Мосак Фонсека
01:01
and say, "OK, we want
an anonymous company,
an anonymous company,
12
49048
2507
и велат:„Ни треба анонимна компанија,
01:03
can you give us one?"
13
51579
1392
ќе ни предложите некоја?“
01:04
So you actually get to see the emails,
14
52995
1810
Всушност, може да ги видите мејловите,
01:06
you get to see the exchanges of messages,
15
54829
1963
размената на пораките
01:08
you get to see the mechanics
of how this works,
of how this works,
16
56816
3075
и да видите како фунционира
01:11
how this operates.
17
59915
1401
самата процедура.
01:13
Now, this has already started
to have pretty immediate repercussions.
to have pretty immediate repercussions.
18
61340
4053
Веќе ги гледаме последиците од ова.
01:17
The Prime Minister
of Iceland has resigned.
of Iceland has resigned.
19
65417
2601
Премиерот на Исланд си даде оставка.
01:20
We've also had news
20
68042
1215
Имаме вести
01:21
that an ally of the brutal
Syrian dictator Bashar Al-Assad
Syrian dictator Bashar Al-Assad
21
69281
5043
дека сојузникот на бруталниот Сириски
диктатор Башар Ал-Асад
диктатор Башар Ал-Асад
01:26
has also got offshore companies.
22
74348
2555
истотака поседува офшор компании.
01:28
There's been allegations
of a $2 billion money trail
of a $2 billion money trail
23
76927
5229
Постојат тврдења за трагата на
2 милијарди долари
2 милијарди долари
01:34
that leads back to President
Vladimir Putin of Russia
Vladimir Putin of Russia
24
82180
3903
која води до Владимир Путин,
претседателот на Русија
претседателот на Русија
01:38
via his close childhood friend,
25
86107
2461
преку негов другар од детството,
01:40
who happens to be a top cellist.
26
88592
2228
кој случајно е врвен виолончелист.
01:42
And there will be a lot
of rich individuals out there
of rich individuals out there
27
90844
2600
Има многумина од светот на богатите
01:45
and others who will be nervous
about the next set of stories
about the next set of stories
28
93468
4318
и други кои ќе се вознемират од
приказните кои ќе следат
приказните кои ќе следат
01:49
and the next set of leaked documents.
29
97810
2553
и од документи кои ќе се појават
во јавност.
во јавност.
01:52
Now, this sounds like the plot
of a spy thriller
of a spy thriller
30
100387
4186
Ова звучи како заплет на шпиунски трилер
01:56
or a John Grisham novel.
31
104597
1663
или роман на Џон Гришам.
01:58
It seems very distant
from you, me, ordinary people.
from you, me, ordinary people.
32
106284
4016
Нам, обичните луѓе тоа ни изгледа далечно.
02:02
Why should we care about this?
33
110324
2508
Зошто да се грижиме за тоа?
02:04
But the truth is that if rich
and powerful individuals
and powerful individuals
34
112856
4243
Но, фактот е: ако богатите и моќни луѓе
02:09
are able to keep their money offshore
35
117123
2654
имаат можност да ги чуваат
парите во странство
парите во странство
02:11
and not pay the taxes that they should,
36
119801
2487
и да не плаќаат даноци за кои се обврзани,
02:14
it means that there is less money
for vital public services
for vital public services
37
122312
4094
тоа значи дека ќе има помалку пари
за виталните јавни услуги
за виталните јавни услуги
02:18
like healthcare, education, roads.
38
126430
3353
како здравство, образование, патишта.
02:21
And that affects all of us.
39
129807
2321
Тоа е нешто што нѐ засега сите.
02:24
Now, for my organization Global Witness,
40
132152
2716
За мојата организација Глобал Витнес
02:26
this exposé has been phenomenal.
41
134892
4062
ова беше феноменално разоткривање.
02:30
We have the world's media
and political leaders
and political leaders
42
138978
4488
Светските медиуми и
политичките лидери
политичките лидери
02:35
talking about how individuals
can use offshore secrecy
can use offshore secrecy
43
143490
4655
зборуваат за тоа како поединци можат да ја
користат офшор доверливоста
користат офшор доверливоста
02:40
to hide and disguise their assets --
44
148169
2395
за да ги сокријат или камуфлираат
своите имоти-
своите имоти-
02:42
something we have been talking about
and exposing for a decade.
and exposing for a decade.
45
150588
4784
нешто за кое ние зборувавме и го
разоткривавме повеќе од една деценија.
разоткривавме повеќе од една деценија.
02:47
Now, I think a lot of people find
this entire world baffling and confusing,
this entire world baffling and confusing,
46
155396
4635
Мислам дека многумина се збунети
и збркани,
и збркани,
02:52
and hard to understand how
this sort of offshore world works.
this sort of offshore world works.
47
160055
4465
и не им е јасно како функционира
овој офшор свет.
овој офшор свет.
02:56
I like to think of it a bit
like a Russian doll.
like a Russian doll.
48
164544
2832
Јас ќе го споредам
со познатата руска кукла (матрешка).
со познатата руска кукла (матрешка).
02:59
So you can have one company
stacked inside another company,
stacked inside another company,
49
167400
3459
Имате една компанија вметната во друга
компанија,
компанија,
03:02
stacked inside another company,
50
170883
2111
која е вметната во трета компанија,
03:05
making it almost impossible
to really understand
to really understand
51
173018
4411
и речиси е невозможно да се разбере
кој стои зад овие структури.
03:09
who is behind these structures.
52
177453
2227
03:11
It can be very difficult
for law enforcement
for law enforcement
53
179704
2913
Тешко можат до нив да допрат
законски регулативи
законски регулативи
даночниот систем, новинарите или
граѓанското општество
граѓанското општество
03:14
or tax authorities,
journalists, civil society
journalists, civil society
54
182641
2963
03:17
to really understand what's going on.
55
185628
2262
за да сфатат што се случува навистина.
Сметам дека интересен податок
е тоа што
е тоа што
03:20
I also think it's interesting
56
188318
1437
03:21
that there's been less coverage
of this issue in the United States.
of this issue in the United States.
57
189779
3207
во САД помалку се занимаваат
со овој проблем.
со овој проблем.
03:25
And that's perhaps because
some prominent US people
some prominent US people
58
193010
3763
Можеби затоа што некои угледни луѓе во САД
03:28
just haven't figured
in this exposé, in this scandal.
in this exposé, in this scandal.
59
196797
4538
не се откриени во овој скандал.
03:33
Now, that's not because
there are no rich Americans
there are no rich Americans
60
201359
3935
Не поради тоа што нема богати Американци
03:37
who are stashing their assets offshore.
61
205318
2810
кои ги трупаат своите богатства
во странство,
во странство,
03:40
It's just because of the way
in which offshore works,
in which offshore works,
62
208152
3822
туку поради начинот на кој
функционира офшорот.
функционира офшорот.
03:43
Mossack Fonseca has fewer
American clients.
American clients.
63
211998
3490
Мосак Фонсека има само неколку
американски клиенти.
американски клиенти.
Мислам дека ако видиме тајни документи
од Кајманските острови
од Кајманските острови
03:47
I think if we saw leaks
from the Cayman Islands
from the Cayman Islands
64
215512
3256
од Делавер, од Вајоминг или Невада,
03:50
or even from Delaware
or Wyoming or Nevada,
or Wyoming or Nevada,
65
218792
3651
ќе видиме многу повеќе случаи и примери
кои водат до американците.
кои водат до американците.
03:54
you would see many more cases
and examples linking back to Americans.
and examples linking back to Americans.
66
222467
5792
04:00
In fact, in a number of US states
you need less information,
you need less information,
67
228283
5918
Всушност, во многу држави на САД помалку
информации се потребни,
информации се потребни,
04:06
you need to provide less
information to get a company
information to get a company
68
234225
4174
помалку информации ви требаат за
да добиете компанија
да добиете компанија
отколку што ви требаат за членска
карта во библиотека.
карта во библиотека.
04:10
than you do to get a library card.
69
238423
2793
Ова во Америка овозможува, вработените
во школските региони,
во школските региони,
04:13
That sort of secrecy in America
has allowed employees of school districts
has allowed employees of school districts
70
241240
5782
да вршат грабеж врз учениците
04:19
to rip off schoolchildren.
71
247046
1906
и измамниците да ограбуваат
ранливи инвеститори.
ранливи инвеститори.
04:20
It has allowed scammers
to rip off vulnerable investors.
to rip off vulnerable investors.
72
248976
4896
Ваквото однесување нѐ засега сите.
04:26
This is the sort of behavior
that affects all of us.
that affects all of us.
73
254452
3690
Ние во Глобал Витнес
04:30
Now, at Global Witness,
74
258166
1871
04:32
we wanted to see what this
actually looked like in practice.
actually looked like in practice.
75
260061
3261
сакаме да видиме како изгледа
ова во пракса.
ова во пракса.
04:35
How does this actually work?
76
263346
2413
Како всушност функционира ова?
04:37
So what we did
77
265783
1175
Еве што направивме.
04:38
is we sent in an undercover investigator
to 13 Manhattan law firms.
to 13 Manhattan law firms.
78
266982
6237
Пративме таен истражувач во 13
адвокатски фирми на Менхетен.
адвокатски фирми на Менхетен.
04:45
Our investigator posed
as an African minister
as an African minister
79
273763
3774
Тој се претстави како африкански министер
04:49
who wanted to move suspect funds
into the United States
into the United States
80
277561
4127
кој сака да префрли сомнителни
средства во САД
средства во САД
04:53
to buy a house, a yacht, a jet.
81
281712
3139
за да купи куќа, јахта или авион.
04:57
Now, what was truly shocking
was that all but one of those lawyers
was that all but one of those lawyers
82
285288
5061
Навистина шокантно беше што сите
освен еден од адвокатите
освен еден од адвокатите
05:02
provided our investigator with suggestions
83
290373
4593
му предложија на нашиот истражувач
05:06
on how to move those suspect funds.
84
294990
1964
како да ги префрли средствата.
05:08
These were all preliminary meetings,
85
296978
1812
Сите овие беа прелиминарни средби
05:10
and none of the lawyers
took us on as a client
took us on as a client
86
298814
2272
и ниеден адвокат не нѐ превзеде
како клиент
како клиент
05:13
and of course no money moved hands,
87
301110
2289
и се разбира, никави пари
не беа разменети,
не беа разменети,
05:15
but it really shows the problem
with the system.
with the system.
88
303423
3458
но тоа го покажува проблемот со системот.
05:18
It's also important
89
306905
1919
Истотака е важно
05:20
to not just think about this
as individual cases.
as individual cases.
90
308848
3366
да не се размислува за ова како за
поединечен случај.
поединечен случај.
05:24
This is not just about
an individual lawyer
an individual lawyer
91
312238
2213
Не се работи само за еден адвокат
05:26
who's spoken to our undercover
investigator and provided suggestions.
investigator and provided suggestions.
92
314475
3854
кој разговараше со нашиот таен истражувач
и му даде предлози.
и му даде предлози.
05:30
It's not just about
a particular senior politician
a particular senior politician
93
318353
2855
Не се работи само за еден
висок функционер
висок функционер
05:33
who's been caught up in a scandal.
94
321232
1629
кој е фатен во скандал.
05:34
This is about how a system works,
95
322885
3056
Се работи за функционирањето на системот
05:37
that entrenches corruption,
tax evasion, poverty and instability.
tax evasion, poverty and instability.
96
325965
5943
кој овозможува корупција, даночно
избегнување, сиромаштија и нестабилност.
избегнување, сиромаштија и нестабилност.
05:43
And in order to tackle this,
97
331932
1815
За да се справиме со ова
05:45
we need to change the game.
98
333771
1671
треба да ја смениме играта.
05:47
We need to change the rules of the game
99
335466
2522
треба да ги смениме правилата на игра
05:50
to make this sort of behavior harder.
100
338012
1992
за да го оневозможиме ова однесување.
05:52
This may seem like doom and gloom,
101
340028
2944
Може да ни звучи безнадежно,
05:54
like there's nothing we can do about it,
102
342996
1921
бесмислено за да сториме нешто,
05:56
like nothing has ever changed,
103
344941
1630
дека никогаш ништо не се сменило
05:58
like there will always be rich
and powerful individuals.
and powerful individuals.
104
346595
3336
дека секогаш ќе има богати и сиромашни.
06:01
But as a natural optimist,
105
349955
2447
Но, јас сум по природа оптимист,
06:04
I do see that we are starting
to get some change.
to get some change.
106
352426
3478
гледам дека почнуваат да се
случуваат промени.
случуваат промени.
06:07
Over the last couple of years,
107
355928
1875
Изминативе години
06:09
we've seen a real push towards
greater transparency
greater transparency
108
357827
3668
видовме огромен чекор напред кон
поголема транспарентност
поголема транспарентност
06:13
when it comes to company ownership.
109
361519
1834
во однос на сопственоста на компаниите.
06:15
This issue was put on the political agenda
110
363755
2337
Овој проблем беше ставен
на политичка агенда
на политичка агенда
06:18
by the UK Prime Minister David Cameron
111
366116
2494
од страна на британскиот премиер
Дејвид Камерон
Дејвид Камерон
06:20
at a big G8 Summit that was held
in Northern Ireland in 2013.
in Northern Ireland in 2013.
112
368634
4760
на големиот Г8 самит кој се одржа
во 2013 во Северна Ирска.
во 2013 во Северна Ирска.
06:25
And since then, the European Union
is going to be creating
is going to be creating
113
373872
4350
Оттогаш Европската Унија почнува
да создава
да создава
06:30
central registers at a national level
114
378246
2157
централен регистер на национално ниво
06:32
of who really owns and controls
companies across Europe.
companies across Europe.
115
380427
3407
за да се види кој поседува и контролира
компании ширум Европа.
компании ширум Европа.
06:35
One of the things that is sad is that,
actually, the US is lagging behind.
actually, the US is lagging behind.
116
383858
4679
Една од работите кои се кажаа е дека
САД заостануваат.
САД заостануваат.
06:40
There's bipartisan legislation
that had been introduced
that had been introduced
117
388958
2700
Постои двопартиски закон кој е претставен
06:43
in the House and the Senate,
118
391682
1903
во Домот и Сенатот,
06:45
but it isn't making as much progress
as we'd like to see.
as we'd like to see.
119
393609
3157
но не напредува како што очекувавме.
06:48
So we'd really want to see
the Panama leaks,
the Panama leaks,
120
396790
3087
Навистина сакаме да видиме како
“протекувањето“ од Панама
“протекувањето“ од Панама
06:51
this huge peek into the offshore world,
121
399901
3794
овoј врвен дострел во офшор светот,
06:55
be used as a way of opening up
in the US and around the world.
in the US and around the world.
122
403719
5052
ќе се примени како отворање на пат
кон САД и ширум светот.
кон САД и ширум светот.
07:00
For us at Global Witness,
this is a moment for change.
this is a moment for change.
123
408795
4790
За нас во Глобал Витнес, овој е миг
на промена.
на промена.
07:05
We need ordinary people to get angry
124
413950
3748
Сакаме обичните луѓе да се разлутат
07:09
at the way in which people
can hide their identity
can hide their identity
125
417722
3253
за начинот на кој богатите го кријат
својот идентитет
својот идентитет
07:12
behind secret companies.
126
420999
1913
зад тајните компании.
07:14
We need business leaders
to stand up and say,
to stand up and say,
127
422936
3587
Ни требаат бизнис лидери да
се спротивстават и речат:
се спротивстават и речат:
07:18
"Secrecy like this is not
good for business."
good for business."
128
426547
3284
„Овој вид на тајност не е добар
за бизнисот.“
за бизнисот.“
07:21
We need political leaders
to recognize the problem,
to recognize the problem,
129
429855
4380
Ни требаат политички лидери за да
го препознаат проблемот
го препознаат проблемот
07:26
and to commit to changing the law
to open up this sort of secrecy.
to open up this sort of secrecy.
130
434259
5007
и да се посветат на промена на законите
и да ја разоткријат оваа тајност.
и да ја разоткријат оваа тајност.
07:31
Together, we can end the secrecy
131
439639
3279
Заеднички можеме да ја прекинеме тајноста
07:34
that is currently allowing tax evasion,
132
442942
3057
која во моментов дозволува затајувањето
на даноци,
на даноци,
07:38
corruption, money laundering to flourish.
133
446023
3191
корупцијата и перењето на пари
да цветаат.
да цветаат.
ABOUT THE SPEAKER
Robert Palmer - Campaign leader, Global WitnessRobert Palmer investigates how the financial system facilitates corruption and other crimes.
Why you should listen
Robert Palmer is the Banks and Corruption Campaign Leader for Global Witness, whose founder Charmian Gooch won the TED Prize in 2014. The Nobel-prize nominated organization is dedicated to breaking the links between natural resources, conflict and corruption.
Palmer has led a number of high profile investigations. These include exposing how corrupt Nigerian politicians used British high street banks to move bribe money; uncovering which global banks held $65 billion of Libyan government funds; and organizing an undercover sting to show how corrupt officials can move suspect funds into the U.S. with the help of New York lawyers.
Palmer is an expert in the global anti-money laundering framework and helps to develop practical policy solutions to improve its effectiveness. He helps to lead a global coalition of civil society groups campaigning for an end to the abuse of the financial system by corrupt officials. This has led to new transparency laws in the UK and EU to tackle anonymously owned companies.
Robert Palmer | Speaker | TED.com