ABOUT THE SPEAKER
Erez Yoeli - Research scientist
Erez Yoeli's research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it.

Why you should listen

Erez (pronounced ‘EH-rez’) Yoeli is a research scientist at MIT's Sloan School of Management, where he directs the Applied Cooperation Team. His research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it. He collaborates with governments, nonprofits and companies to apply these insights to address real-world challenges like increasing energy conservation, improving antibiotic adherence, reducing smoking in public places and promoting philanthropy.

Yoeli teaches the undergraduate Game Theory course at Harvard and regularly publishes theoretical and applied academic research articles. He shares his research highlights through frequent talks and featured articles in the New York Times, The Economist, Quartz and Behavioral Scientist. His research has also been profiled nationally and internationally in publications like TIME and Huffington Post. 

Yoeli received his PhD in economics from the University of Chicago Booth School of Business. Before founding the Applied Cooperation Team, he was an economist at the US Federal Trade Commission and served as an expert witness in cases against companies that defrauded consumers. In an earlier, "pre-economist" life, he was a classical percussionist. He enjoys spicy food, hiking and spending time with his two very cuddly cats.

More profile about the speaker
Erez Yoeli | Speaker | TED.com
TEDxCambridge

Erez Yoeli: How to motivate people to do good for others

Erez Yoeli: သူများအတွက် ကောင်းတာတွေ ပိုပြီး လုပ်လာကြစေရန် လူတွေကို စေ့ဆော်ပေးနိုင်ပုံ

Filmed:
2,228,025 views

လူတွေကို ကောင်းတာတွေ ပိုပြီး လုပ်လာကြစေရန်၊ မဲပေးရုံကို သွားကြရန်၊ စွန့်ကြဲလှူဒါန်းလာကြရန်၊ အရင်းအမြစ်များကို ချွေတာထိန်းသိမ်းလာကြရန် ဒါမှမဟုတ် အခြားသူများအား ယေဘုယျအားဖြင့် ပိုပြီး သဘောထားကြီးစွာ ဆက်ဆံလာစေရန် ကျုပ်တို့ ဘာတွေ လုပ်နိုင်ကြသလဲ။ MIT သုတေသီ သိပ္ပံပညာရှင် Erez Yoeli က ဂုဏ်သိက္ခာရဲ့ စွမ်းပကားကို ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်ကျိုးကို ရှေ့ရှုသူ မဟုတ်ဘဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အခြားသူတွေ အနေနဲ့ သဘောထား ကြီးမားသူနဲ့ သနားကြင်နာသူ အဖြစ် မြင်တွေ့စေလိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကို၊ အသုံးချရင်း ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရေး ရိုးရှင်းတဲ့ စစ်ကြည့်ရန် စာရင်းကို မျှဝေပေးထားပါတယ်။ အဲဒီလိုနည်းဖြင့် လူတွေကို သူများ အကျိုးစီးပွားအတွက် လုပ်ဆောင်အောင် စေ့ဆော်ပေးနိုင်ပါတယ်။ လူတွေကို ကောင်းမွန်တဲ့ အရာများ ပြုလုပ်လာအောင် ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ချဉ်းကပ်မှုထဲတွင် အပြောင်းအလဲ အသေးလေး တချို့ကို လုပ်ပေးလိုက်ရုံနဲ့ အံ့ဖွယ် ရလဒ်တွေကို ရယူနိုင်တာကို လေ့လာကြည့်ကြပါ။
- Research scientist
Erez Yoeli's research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
How can we get people to do more good,
0
1440
3056
လူတွေကို ကောင်းတာတွေ ပိုမိုလုပ်လာကြရန်၊
00:16
to go to the polls,
give to charity, conserve resources,
1
4520
4336
မဲပေးရုံကို သွားရန်၊ လှူဒါန်းကြရန်၊
ရင်းမြစ်တွေကို ထိန်းသိမ်းကြရန်၊
00:20
or even to do something as simple
as washing their mugs at work
2
8880
3336
ဒါမှမဟုတ် အလုပ်မှာ ကိုယ့်မတ်ခွက်ကို
ကိုယ် ဆေးလာစေလျက်
လက်ဆေးကန် ညစ်ပတ်နေတဲ့ ပန်းကန်များဖြင့်
ပြည့်မနေရန် ဘယ်လိုလုပ်ကြရမလဲ။
00:24
so that the sink isn't
always full of dirty dishes?
3
12240
2381
00:26
(Laughter)
4
14645
2011
(ရယ်သံများ)
00:28
(Applause)
5
16680
4336
(လက်ခုပ်သံများ)
00:33
When I first started
working on this problem,
6
21040
2136
ဒီပြဿနာကို ကျွန်တော်
စပြီး စဉ်းစားလာတာက
ပါဝါကုမ္ပဏီ တစ်ခုနှင့် လက်တွဲလုပ်ကိုင်ရင်း
00:35
I collaborated with a power company
7
23200
1896
00:37
to recruit customers for a program
that prevents blackouts
8
25120
3536
ဓာတ်အား အများဆုံး သုံးချိန်မှာ မီးပြတ်မှု
ဟန့်တားဖို့ သုံးစွဲသူတွေကို လိုက်ပြီး
00:40
by reducing energy demand during peaks.
9
28680
2000
စည်းရုံး ရှင်းပြနေခဲ့တဲ့ အချိန်တုန်းကပါ။
စမ်းစပ်ပြီးသား မှန်ကန်တဲ့ နည်းပညာကို
အခြေခံထားတဲ့ အစီအစဉ်ပါ။
00:43
The program is based
on a tried-and-true technology.
10
31600
2616
00:46
It's one the Obama
administration even called
11
34240
2376
အိုဘားမား အစိုးရကတောင်
‘‘အမေရိကရဲ့ လျှပ်စစ် ဂရိစနစ်ကို
00:48
"the cornerstone to modernizing
America's electrical grid."
12
36640
3120
ခေတ်မီလာစေမယ့် အုတ်မြစ် တစ်ခု’’
ဆိုပြီး ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့၊ ဧရာမ နည်းပညာ အများအပြားလိုပဲ
00:52
But, like so many
great technological solutions,
13
40880
3496
၎င်းဆီမှာ သော့ချက် အားနည်းမှု ရှိခဲ့တယ်-
00:56
it has a key weakness:
14
44400
1440
00:59
people.
15
47760
1200
လူတွေပါ။
လူတွေဟာ လက်မှတ်ထိုး ပါဝင်ရန် လိုအပ်တယ်။
01:01
People need to sign up.
16
49720
1240
လူတွေ လက်မှတ်ထိုးပါလာကြရန် ပါဝါကုမ္ပဏီက
သူတို့ထံကို စာမွန်ကောင်းတွေကို ပို့လျက်
01:04
To try to get people to sign up,
the power company sent them a nice letter,
17
52000
3536
01:07
told them about
all the program's benefits,
18
55560
2016
အစီအစဉ်ရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို ရှင်းပြလျက်
01:09
and it asked them to call
into a hotline if they were interested.
19
57600
3056
သူတို့ စိတ်ဝင်စားလျှင် အရေးပေါ်လိုင်းသို့
ဖုန်းဆက်ဖို့ ပန်ကြားခဲ့ပါတယ်။
01:12
Those letters went out,
20
60680
1696
အဲဒီလို စာတွေ ထွက်သွားခဲ့ကြပေမဲ့၊
01:14
but the phones, they were silent.
21
62400
2760
ဖုန်းတွေဟာ တိတ်ဆိတ်မြဲ တိတ်နေခဲ့ကြတယ်။
အဲဒါနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ကူညီဖို့ ရောက်လာတော့
အပြောင်းအလဲလေးတစ်ခု လုပ်ရန် အကြံပေးခဲ့တယ်။
01:18
So when we got involved,
we suggested one small change.
22
66080
2760
01:21
Instead of that hotline,
23
69360
1896
အဲဒီ အရေးပေါ် ဖုန်းလိုင်းအစား၊
01:23
we suggested that they use sign-up sheets
that they'd post near the mailboxes
24
71280
4616
သူတို့ နေထိုင်ရာ အဆောက်အဦးများမှာ
ရှိကြတဲ့ စာတိုက်ပုံးထဲသို့ ထည့်ပေးရမယ့်
01:27
in people's buildings.
25
75920
1240
လက်မှတ်ထိုးရေး စာရွက်ကို
အသုံးပြုရန် ဖြစ်ပါတယ်။
01:30
This tripled participation.
26
78120
2760
အဲဒါက ပါဝင်မှုကို သုံးဆ တိုးလာစေခဲ့တယ်။
01:35
Why?
27
83160
1200
ဘာကြောင့်လဲ။
ကျုပ်တို့ အားလုံးက အခြားသူတွေ ကျုပ်တို့ကို
ဘယ်လို ထင်မြင်ကြောင်းကို အလေးထားတယ်၊
01:37
Well, we all know people care deeply
about what others think of them,
28
85680
4216
ကျုပ်တို့ဟာ သဘောထားကြီးပြီး
သနားကြင်နာသူ ဖြစ်တယ်လို့ ထင်စေလိုကြတယ်။
01:41
that we try to be seen
as generous and kind,
29
89920
2656
01:44
and we try to avoid
being seen as selfish or a mooch.
30
92600
2720
ကိုယ်ကျိုးရှာသူ၊ သူများကို အသုံးချ
လိုသူအဖြစ် မြင်ကြမှာကို မလိုချင်ကြဘူး။
01:48
Whether we are aware of it or not,
this is a big part of why people do good,
31
96120
4416
ကျုပ်တို့ သိသိမသိသိ၊ လူတွေက ကောင်းတာကို
လုပ်ကြတာ အဲဒါကြောင့်ပါ၊
01:52
and so small changes that give people
more credit for doing good,
32
100560
5216
အပြောင်းအလဲ သေးသေးလေးကတောင်
လူတွေကို ကောင်းတာကို လုပ်လာစေပြီး
အဲဒီ အပြောင်းလဲတွေကျတော့ တကယ့်ကို
ကြီးမားတဲ့ ခြားနားချက် ပေါ်လာနိုင်တယ်။
01:57
those changes can make
a really big difference.
33
105800
2336
02:00
Small changes like
switching from a hotline,
34
108160
2896
ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ကောင်းတဲ့ လုပ်ရပ်ကို
ဘယ်သူမှာမှ ဘယ်တော့မှ မြင်နိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့
02:03
where nobody will ever find out
about your good deed,
35
111080
3016
အရေးပေါ်လိုင်းကို မသုံးဘဲ ဘေးမှ
လျှောက်သွားသူတိုင်း သင့်အမည်ကို
02:06
to a sign-up sheet
36
114120
1736
မြင်နိုင်တဲ့ လက်မှတ်ထိုး စာရွက်သို့
02:07
where anyone who walks by
can see your name.
37
115880
3120
ပြောင်းလဲပစ်ရန် ဆုံးဖြတ်မှု လိုဟာမျိုး။
လူတွေကို ကောင်းတာတွေ ပိုလုပ်လာကြစေရန်
ကျုပ်တို့ ကြိုးစားစဉ် အစိုးရများ၊
02:12
In our collaborations with governments,
nonprofits, companies,
38
120520
3176
အကျိုးအမြတ်မရှာသူများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့်
လက်တွဲ လုပ်ကိုင်ကြရာတွင်
02:15
when we're trying to get people
to do more good,
39
123720
2816
02:18
we harness the power of reputations.
40
126560
2400
ကျုပ်တို့ဟာ ဂုဏ်သိက္ခာရဲ့
ပါဝါကို အသုံးချခဲ့ကြတယ်။
အဲဒါ့အတွက် ကျုပ်တို့ဆီမှာ
စစ်ကြည့်ရန် စာရင်းရိုရိုး ရှိခဲ့တယ်။
02:22
And we have a simple checklist for this.
41
130000
2376
02:24
And in fact, you already know
the first item on that checklist.
42
132400
3240
တကယ်တော့ အဲဒီစာရင်းထဲက
ပထမအရာကို ခင်ဗျားတို့ သိပြီးသားပါ။
အဲဒါက လေ့လာမှုကို တိုးချဲ့လျက်
02:28
It's to increase observability,
43
136960
2296
ကောင်းတဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို လူတွေ သေချာပေါက်
တွေ့မြင်စေရန်ပါပဲ။
02:31
to make sure people find out
about good deeds.
44
139280
2720
02:35
Now, wait a minute, I know
some of you are probably thinking,
45
143440
2896
ကောင်းပြီ၊ ခဏလေး၊ ခင်ဗျားတို့ထဲက
အချို့ ထင်မိနိုင်ကြတာက၊
02:38
there's no way people here thought,
46
146360
1696
ဒီမှာ ရှိနေကြသူတွေက
‘‘ကျွန်တော့ရဲ့ ကောင်းတဲ့ လုပ်ရပ်တွေအတွက်
ချီးကျူးခံနေရတာ၊
02:40
"Oh, well, now that
I'm getting credit for my good deed,
47
148080
2656
02:42
now it's totally worth it."
48
150760
1336
တကယ့်ကို ထိုက်တန်ပါတယ်"
ထင်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
02:44
And you're right.
49
152120
1456
ခင်ဗျားတို့ ထင်တာ မှန်ပါတယ်။
02:45
Usually, people don't.
50
153600
1240
ပုံမှန်အားဖြင့် လူတွေ အဲဒီလို မလုပ်ကြပါ။
02:47
Rather, when they're making
decisions in private,
51
155760
3056
အဲဒါအစား၊ လူတွေက သူတို့ရဲ့
ကိုယ်ရေးကို ဆုံးဖြတ်ကြရာတွင်၊
02:50
they worry about their own problems,
52
158840
1736
သူတို့ဟာ ကိုယ့်ပြဿနာတွေကို စိုးရိမ်ကြတယ်၊
02:52
about what to put on the table for dinner
or how to pay their bills on time.
53
160600
4136
ညစာအတွက် စားပွဲပေါ် ဘာကို ချပေးမလဲ၊
ငွေတောင်းခံလွှာ အချိန်မီ ဘယ်လိုပေးရမလဲ။
02:56
But, when we make
their decision more observable,
54
164760
3096
ဒါပေမဲ့ လူတွေက လေ့လာကြည့်ရနိုင်မယ့်
ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ကြတဲ့ အခါမှာ၊
02:59
they start to attend more
to the opportunity to do good.
55
167880
3080
ပိုကောင်းမွန်စွာ လုပ်နိုင်မယ့်
အခွင့်အလမ်းကို ပိုပြီး ဂရုစိုက်တတ်ကြတယ်။
03:03
In other words, what's
so powerful about our approach
56
171760
2816
တနည်းဆိုရပါက၊ ကျုပ်တို့ ချဉ်းကပ်ပုံရဲ့
အားကောင်းချက်က
03:06
is that it could turn on
people's existing desire to do good,
57
174600
4856
လူတွေမှာ ကိန်းဝပ်နေတဲ့ ကောင်းမှု လုပ်လို
စိတ်ကို အဲဒါက ခလုတ်ဖွင့်ပေးနိုင်ခြင်းပါပဲ၊
03:11
in this case, to help
to prevent a blackout.
58
179480
2080
ဒီကိစ္စမှာ မီးပြတ်ခံရမှာကို
ရှောင်ရှားနိုင်အောင် ကူညီပေးရန်ပါ။
လေ့လာရနိုင်မှုဆီ ပြန်သွားကြရအောင်။
03:15
Back to observability.
59
183160
1656
နောက်ဥပမာ တစ်ခုကို ပေးချင်တယ်။
03:16
I want to give you another example.
60
184840
1856
လူတွေ မဲပေးကြရန်ကို ကြိုးစားတဲ့
အကျိုးအမြတ်မရှာတဲ့
03:18
This one is from a collaboration
61
186720
1736
03:20
with a nonprofit that gets out the vote,
62
188480
2376
အဖွဲ့အစည်းနဲ့
ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ဥပမာပါ၊
03:22
and it does this by sending hundreds
of thousands of letters every election
63
190880
3576
၎င်းဟာ ရွေးကောက်ပွဲတိုင်းမှာ စာတွေကို
ရာချီ၊ ထောင်ချီ ပို့ပေးလျက်
03:26
in order to remind people and try
to motivate them to go to the polls.
64
194480
3320
လူတွေကို မဲပေးရန် သတိပေးခြင်းနဲ့
မဲပေးရုံ သွားဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးတယ်။
ကျုပ်တို့က အောက်ပါ ဝါကျလေးကို ထည့်ပေးရန်
အကြံပြုခဲ့ကြတယ်-
03:30
We suggested adding
the following sentence:
65
198760
2160
03:34
"Someone may call you to find out
about your experience at the polls."
66
202440
3400
"မဲပေးစဉ်က သင်ရဲ့ အတွေ့အကြုံကိုမေးမြန်းရန်
တစ်ဦးဦး သင့်ကို ရှာနိုင်ပါတယ်။ "
03:38
This sentence makes it feel
more observable when you go to the polls,
67
206520
3400
အဲဒီဝါကျက သင် မဲပေးမှာကို လေ့လာဖြစ်မယ့်
အလားအလာ တိုးလာသလို ခံစားလာစေမယ်၊
03:43
and it increased the effect
of the letter by 50 percent.
68
211040
3040
အဲဒီအချက်က စာရဲ့ ထိရောက်မှုကို ၅၀
ရာခိုင်နှုန်း မြှင့်ပေးလိုက်တယ်။
03:48
Making the letter more effective reduced
the cost of getting an additional vote
69
216680
3736
စာရဲ့ ထိရောက်မှုကို ပိုမြှင့်ပေးလိုက်လျက်
မဲတစ်ခု တိုးရမှုရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကို
03:52
from 70 dollars down to about 40 dollars.
70
220440
1960
ဒေါ်လာ ၇၀ မှ ၄၀ သို့ လျှော့ချပေးခဲ့တယ်။
လေ့လာရနိုင်စွမ်းက
လုပ်ပြနိုင်တာတွေ များပါတယ်၊
03:55
Observability has been used to do things
71
223200
1936
သွေးလှူရှင်တွေရဲ့ အမည်များကို ဒေသခံ
သတင်းစာများထဲ ဖေါ်ပြပေးခြင်းဖြင့်
03:57
like get people
to donate blood more frequently
72
225160
2656
03:59
by listing the names of donors
on local newsletters,
73
227840
2976
လူတွေကို သွေးကို မကြာခဏ လှူလာစေတာမျိုး၊
04:02
or to pay their taxes on time
74
230840
1640
အခွန်ပေးရန် ပျက်ကွက်သူများရဲ့
အမည်စာရင်းကို
04:05
by listing the names of delinquents
on a public website.
75
233440
2816
အများပြည်သူ ဝဘ်ဆိုက်မှာ
ကြေညာပေးတာမျိုး။
04:08
(Laughter)
76
236280
1840
(ရယ်သံများ)
04:12
What about this example?
77
240200
1200
ဥပမာတွေနဲ့ ပြောရမယ်ဆိုရင်
04:14
Toyota got hundreds of thousands of people
to buy a more fuel-efficient car
78
242560
4056
တိုယိုတာဟာ Prius ကားကို သူများနဲ့မတူတာတွေ
ထည့်ပေးလျက် လူတွေ ထောင်နဲ့ချီတို့အား
04:18
by making the Prius so unique ...
79
246640
3616
အဲဒါကို ဝယ်လာစေရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့တယ်။
04:22
(Laughter)
80
250280
1600
(ရယ်သံများ)
သူတို့ရဲ့ အဲဒီလို ကောင်းတဲ့အရာကို
အဝေးကြီးမနေပြီး လေ့လာတွေ့နိုင်ခဲ့လို့ပါ။
04:24
that their good deed
was observable from a mile away.
81
252800
2680
04:28
(Laughter)
82
256040
2816
(ရယ်သံများ)
04:30
Alright, so observability is great,
83
258880
2375
ဒီတော့ လေ့လာလို့ရနိုင်စွမ်းဟာ
သိပ်အရေးပါပါတယ်၊
04:33
but we all know, we've all seen
84
261279
3537
ကျုပ်တို့ အားလုံးသိကြ မြင်ခဲ့ဘူးကြသလို၊
04:36
people walk by an opportunity to do good.
85
264840
2160
လူတွေဟာ ကောင်းတာကို လုပ်ဖို့ အခွင့်ရရင်
လိုက်လုပ်ကြပါတယ်။
04:40
They'll see somebody
asking for money on the sidewalk
86
268080
3296
တချို့က တစ်ယောက်ယောက် လမ်းဘေးမှာ
ငွေတောင်းနေတာကို မြင်တာနဲ့
သူတို့ဖုန်းကို ထုတ်ယူလျက် သိပ်ကို
အလုပ်များနေတဲ့ ပုံစံမျိုး ဆောင်ကြမယ်၊
04:43
and they'll pull out their phones
and look really busy,
87
271400
2616
04:46
or they'll go to the museum and they'll
waltz right on by the donation box.
88
274040
3560
ဒါမှမဟုတ် သူတို့ဟာ ပြတိုက်ကိုသွားပြီး
အလှူသေတ္တာနားမှာ ရစ်ဝဲနေကြမယ်။
လူတွေ အနားယူကြတဲ့ ကာလကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ၊
04:50
Imagine it's the holiday season
89
278320
2096
သင်ဟာ စူပါမားကက်ကို သွားတုန်း ကယ်တင်ရေး
တပ်မှ အလှူခံသူကို မြင်ရတယ် ဆိုပါစို့၊
04:52
and you're going to the supermarket,
and there's a Salvation Army volunteer,
90
280440
3696
ထိုသူဟာ ခေါင်းလောင်းဖြင့် အသံပေးနေတယ်။
04:56
and he's ringing his bell.
91
284160
1256
04:57
A few years ago, researchers in San Diego
92
285440
1976
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်တုန်းက၊ San Diego မှ
သုတေသီတွေဟာ
04:59
teamed up with a local chapter
from the Salvation Army
93
287440
3456
ဒေသခံ ကယ်တင်ရေး တပ်နဲ့ အတူ လိုက်ပါလျက်
05:02
to try to find ways to increase donations.
94
290920
2200
အလှူငွေ တိုးမြှင့်ရေး နည်းလမ်း
တွေကို ရှာကြံလိုခဲ့တယ်။
သူတို့ ရှာတွေ့လိုက်တာက
ရယ်စရာတောင် ကောင်းနေတယ်။
05:06
What they found was kind of funny.
95
294240
1620
05:08
When the volunteer
stood in front of just one door,
96
296680
2400
အလှူခံသူဟာ တံခါးတစ်ခုတည်းရဲ့
ရှေ့မှာ ရပ်နေရင်၊
05:12
people would avoid giving
by going out the other door.
97
300040
2560
လူတွေက မလှူဘဲနဲ့ အခြားတံခါးပေါက်မှ
ထွက်သွားနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
05:16
Why?
98
304880
1200
ဘာကြောင့်လဲ။
05:19
Well, because they can always claim,
"Oh, I didn't see the volunteer,"
99
307080
3696
"အို၊ ကျွန်တော်ဟာ
အလှူခံသူကို မမြင်မိလို့ပါ၊"
ဒါမှမဟုတ် "ငါဟိုမှာ
ကျွန်တော် တစ်ခုခု ရှာကြည့်နေခဲ့တာ"
05:22
or, "I wanted to get
something from over there,"
100
310800
2256
05:25
or, "That's where my car is."
101
313080
1400
"ကျွန်တော့ကားက အဲဒီဖက်မှာလေ"
ဖြေနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
05:27
In other words, there's lots of excuses.
102
315560
1920
တနည်းအားဖြင့် ပေးလို့ရတဲ့
ဆင်ခြေတွေ များလှပါတယ်။
ဒါနဲ့ ကျွန်တော်တို့ စစ်ရမယ့်
စာရင်းရဲ့ ဒုတိယ အချက်ဆီ ခေါ်ဆောင်လာတယ်-
05:30
And that brings us
to the second item on our checklist:
103
318640
2976
05:33
to eliminate excuses.
104
321640
1720
ဆင်ခြေများကို ဖယ်ရှားပစ်ရန်ပါပဲ။
ကယ်တင်ရေး တပ်ရဲ့ ကိစ္စထဲမှာ၊
05:36
In the case of the Salvation Army,
105
324800
1656
ဆင်ခြေများကို ဖျက်သိမ်းမှုဆိုတာ တံခါး
နှစ်ဖက်စလုံးမှာ ရပ်ခိုင်းခြင်း ဖြစ်ခဲ့တယ်။
05:38
eliminating excuses just means
standing in front of both doors,
106
326480
3256
05:41
and sure enough, when they did this,
107
329760
2056
သူတို့ အဲဒီလို စပြီးရပ်လာကြတာနဲ့
အလှူငွေတွေ
05:43
donations rose.
108
331840
1200
သေချာပေါက် မြင့်တက်လာခဲ့တယ်။
05:47
But that's when things got kind of funny,
109
335280
2176
ဒီနေရာမှာ ပိုလို့ကို ရယ်ရတဲ့ အချက်ကို
05:49
even funnier.
110
337480
1200
သတိထားမိပါသေးတယ်။
သုတေသီတို့ဟာ ကားတွေ ရပ်နားထားတဲ့
နေရာမှာ စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြပြီး
05:51
The researchers
were out in the parking lot,
111
339960
2536
စတိုးဆိုင်ထဲသို့ ဝင်သွားသူ၊ စတိုးဆိုင်ထဲမှ
ထွက်လာသူတို့ကို ရေတွက်နေခဲ့ကြရာ၊
05:54
and they were counting people
as they came in and out of the store,
112
342520
3176
05:57
and they noticed that when the volunteers
stood in front of both doors,
113
345720
3816
အလှူခံသူတို့ တံခါးဝ နှစ်ခုစလုံးရဲ့ ရှေ့မှာ
ရပ်နေကြချိန်မှာ၊
လူတွေ စတိုးဆိုင်ထဲမှ ထွက်လာမှု
လုံးဝကို ရပ်သွားခဲ့တယ်။
06:01
people stopped coming
out of the store at all.
114
349560
2176
06:03
(Laughter)
115
351760
3056
(ရယ်သံများ)
06:06
Obviously, they were surprised by this,
so they decided to look into it further,
116
354840
4136
သူတို့ဟာ အဲဒီအချက်ကို နားလည်မရ အံ့အားသင့်
နေခဲ့ကြလို့ ရှေ့ဆက် စုံစမ်းကြည့်ခဲ့ကြရာ၊
06:11
and that's when they found that there
was actually a third, smaller utility door
117
359000
5096
ပြန်ပြီး အသုံးချလို့ ရနိုင်မယ့်ပစ္စည်းများ
အပြင်ကို ထုတ်ပစ်ရန် အတွင်းတံခါး တစ်ခု
06:16
usually used to take out the recycling --
118
364120
1976
ရှိနေခဲ့တာကို သူတို့ ရှာတွေ့ခဲ့ကြပါတယ် --
06:18
(Laughter)
119
366120
1536
(ရယ်သံများ)
06:19
and now people were going out that door
in order to avoid the volunteers.
120
367680
3496
လူတွေဟာ အလှူခံသူတွေကို ရှောင်ရှားရန်
အဲဒီ တံခါးကို သုံးလာခဲ့ကြပါတယ်။
06:23
(Laughter)
121
371200
2360
(ရယ်သံများ)
အဲဒါကလည်း ကျုပ်တို့ကို အရေးကြီးတဲ့
သင်ခန်းစာကို ပေးခဲ့ပါသေးတယ်။
06:26
This teaches us
an important lesson though.
122
374320
2320
ဆင်ခြေတွေကို ဖယ်ရှားပစ်ရန် ကြိုးပမ်းရာတွင်
ကျုပ်တို့ဟာ စေ့စပ်ရန် လိုအပ်ပါတယ်၊
06:30
When we're trying to eliminate excuses,
we need to be very thorough,
123
378480
3536
06:34
because people are
really creative in making them.
124
382040
2376
လူတွေဟာ ကြံဖန်ရှာဖွေနိုင်ကြလို့ပါ။
06:36
(Laughter)
125
384440
2200
(ရယ်သံများ)
06:41
Alright, I want to switch to a setting
126
389760
1856
ကောင်းပြီ၊ အခုတော့ ဆင်ခြေများဟာ
06:43
where excuses can have
deadly consequences.
127
391640
2200
သေရေးရှင်ရေး အကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်တဲ့
အခြေအနေကို တင်ပြပေးချင်တယ်။
06:48
What if I told you that the world's
deadliest infectious disease has a cure,
128
396160
3720
ကမ္ဘာပေါ်က လူတွေကို အများဆုံး သေစေနေတဲ့
ကူးစက်ရောဂါ တစ်ခုအတွက် ကုသနည်းရှနေပြီ၊
06:52
in fact, that it's had one for 70 years,
129
400960
2936
နှစ်ပေါင်း ၇၀ အတွင်းမှာ
ပေါ်လာတဲ့ ကုသနည်းပါ၊
06:55
a good one, one that works
almost every time?
130
403920
2200
စိတ်ချရပြီး လူတိုင်းအတွက်
အကြိမ်တိုင်း ကုသပေးခဲ့တယ် ဆိုပါစို့။
အဲဒါကို ယုံရခက်ပေမဲ့၊ တကယ် အမှန်ပါ။
06:59
It's incredible, but it's true.
131
407920
1560
အဲဒါ တီဘီရောဂါပါ။
07:02
The disease is tuberculosis.
132
410400
1976
တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို လူ ၁၀ သန်းလောက်
အဲဒီရောဂါကို ကူးစက်ခံကြရတယ်၊
07:04
It infects some 10 million people a year,
133
412400
2296
07:06
and it kills almost two million of them.
134
414720
2120
သူတို့အထဲက နှစ်သန်းနီးပါး သေဆုံးကြရတယ်။
07:09
Like the blackout prevention program,
we've got the solution.
135
417680
4056
မီးပြတ်မှု ပြဿနာကိစ္စမှာလိုပဲ
ကျုပ်တို့ဟာ အဖြေကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။
07:13
The problem is people.
136
421760
1240
ပြဿနာက လူတွေပါ။
07:16
People need to take their medication
137
424000
1736
လူတွေဟာ ဆေးကို သောက်လျက်
07:17
so that they're cured,
138
425760
1896
သူတို့ရဲ့ ရောဂါ ပျောက်ကင်းစေခြင်းဖြင့်
07:19
and so that they don't
get other people sick.
139
427680
2160
အခြားလ​ေူတွေ ရောဂါမရအောင်
ကူပေးနိုင်ကြတယ်။
တီဘီလူနာတွေကို ကူညီပံ့ပိုးပေးနေပြီး
ကုသပေးနေတဲ့
07:23
For a few years now,
we've been collaborating
140
431520
2136
Keheala ခေါ် ရွေ့လျားနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေး
လုပ်ငန်းထဲမှာ
07:25
with a mobile health startup
called Keheala
141
433680
2296
07:28
to support TB patients
as they undergo treatment.
142
436000
2680
ကျုပ်တို့ စပြီး ပူးပေါင်း
ကူညီလာခဲ့ကြပါတယ်။
တီဘီဆိုင်ရာ ကုသမှုဟာ သိပ်ကို ခက်ထန်တာကို
ခင်ဗျားတို့ နားလည်ရန် လိုပါတယ်။
07:31
Now, you have to understand,
TB treatment, it's really tough.
143
439280
3096
07:34
We're talking about taking
a really strong antibiotic
144
442400
2576
သိပ်ကို အားကောင်းတဲ့ ပဋိဇီဝဆေးကို
ခြောက်လ ဒါမှမဟုတ် ပိုကြာစွာ
နေ့စဉ် သောက်ရန် လိုမယ်။
07:37
every single day for six months or more.
145
445000
2336
အဲဒီ ပဋိဇီဝဆေးတွေ ပြင်းထန်လွန်းလို့
ကိုယ်ဟာ ဖျားတောင် လာနိုင်ပါတယ်။
07:39
That antibiotic is so strong
that it will make you feel sick.
146
447360
2896
07:42
It will make you feel nauseous and dizzy.
147
450280
1976
အဲဒါကြောင့် ပျို့အန်ခြင်း၊
ခေါင်းမူခြင်း ခံစားရမယ်။
07:44
It will make your pee turn funny colors.
148
452280
1920
အဲဒီဆေးကြောင့် သင့်ဆီးဟာ ရောင်စုံဖြစ်
လာလျက် ရယ်စရာကောင်းလိမ့်မယ်။
07:46
It's also a problem because
you have to go back to the clinic
149
454720
2896
ပြဿနာတစ်ခုက သင်ဟာ ဆေးခန်းကို မကြာခဏ
07:49
about every week
in order to get more pills,
150
457640
2416
အပတ်စဉ် ဆေးလုံးအသစ်တွေကို
ရယူရန် သွားရပါမယ်။
07:52
and in sub-Saharan Africa
or other places where TB is common,
151
460080
3456
ပြီးတော့ အာဖရိကထဲက ဆာဟာရ ဝန်းကျင်
ဒါမှမဟုတ် တီဘီအဖြစ်များတဲ့ ဒေသများမှာ
အတော့်ကို ဝေးတဲ့ နေရာများကို
သွားရမယ့် သဘောပါ၊
07:55
now you're talking
about going someplace pretty far,
152
463560
2456
ပင်ပမ်းဖွယ် ကောင်းပြီး နှေးကွေးကြတဲ့
ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်တွေနဲ့ သွားရမယ်၊
07:58
taking tough and slow public transport,
153
466040
3016
08:01
maybe the clinic is inefficient.
154
469080
2056
ဒီကြားထဲ ဆေးကုခန်းဟာ
ထိရောက်မှု ရှိချင်မှ ရှိမှာပါ။
08:03
So now you're talking about taking
a half day off of work every week
155
471160
3216
ဒီတော့ ကိုယ်ဟာ ဘယ်လိုမှ အရှုံးမခံလိုတဲ့
အလုပ်ကနေပြီး အပတ်စဉ် နေ့ဝက်ခွင့်ကို
08:06
from a job you desperately
can't afford to lose.
156
474400
2880
မယူမနေရ ယူရန် လိုအပ်လာမှာပါ။
ဒီရောဂါဟာ ကြောက်မက်ဘွယ် အမည်းစက်ဖြစ်နေတော့
အခြေအနေဟာ ပိုတောင် ဆိုးပါတယ်၊
08:09
It's even worse when you consider the fact
that there's a terrible stigma,
157
477920
3496
ကိုယ့်ဆီမှာ အဲဒီရောဂါ ရှိနေတာကို တစ်ယောက်
ယောက် သိသွားမှာကို ကိုယ်က အသည်းထိတ်နေရတယ်။
08:13
and you desperately don't want people
to find that you have the disease.
158
481440
3416
ရင့်နင့်ဘွယ် အကောင်းဆုံး ဖြစ်ရပ်တွေကို
ကြားခဲ့ကြရတာက အမျိုးသမီးများထံမှပါ၊
08:16
Some of the toughest stories we hear
are actually from women
159
484880
2856
08:19
who, in these places where
domestic violence can be kind of common,
160
487760
3536
အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုတွေ ပုံမှန်တွေ့နေကျ
နေရာများလည်း ဖြစ်နေလို့ပါ။
08:23
they tell us that they have to
hide it from their husbands
161
491320
2736
သူတို့ဟာ ဆေးခန်းကို သွားနေရတာကိုတောင်
သူတို့ရဲ့ ခင်ပွန်းများထံမှ
08:26
that they're coming to the clinic.
162
494080
1640
ဝှက်ထားရန် လိုတာ သူတို့ ပြောပြကြတယ်။
ဒီတော့ လူတွေက ကုသမှုကို ပြီးအောင်
မလုပ်နိုင်ကြတာ အံ့သြစရာ မဟုတ်ပါဘူး။
08:29
So it's no surprise
that people don't complete treatment.
163
497800
2800
ကျုပ်တို့ရဲ့ ချဉ်းကပ်မှုက သူတို့ကို
တကယ် ကူညီပေးနိုင်မလား။
08:33
Can our approach really help them?
164
501840
2136
08:36
Can we really get them to stick it out?
165
504000
1880
အဲဒါကို လိုက်နာဖြစ်အောင် ကျုပ်တို့
တကယ် လုပ်နိုင်ကြမလား။
08:40
Yeah.
166
508040
1200
တကယ်ပါပဲ။
နေ့တိုင်း သူတို့ရဲ့ ဆေးကို သောက်ကြဖို့
ကျနော်တို့က လူနာများထံ စာတို ပို့ပေးကြတယ်၊
08:42
Every day, we text patients
to remind them to take their medication,
167
510080
4096
ဒါပေမဲ့၊ ကျုပ်တို့က အဲဒါနဲ့တင်
ရပ်လိုက်ကြမယ်ဆိုရင်၊
08:46
but if we stopped there,
168
514200
1536
08:47
there'd be lots of excuses.
169
515760
2056
ပေးနိုင်မယ့် ဆင်ခြေတွေ
အများကြီးရှိပါလိမ့်မယ်။
08:49
"Well, I didn't see the text."
170
517840
1456
"အော်၊ ကျွန်မ
အဲဒီစာတိုကို မမြင်လိုက်ဘူး။ "
08:51
Or, "You know, I saw the text,
but then I totally forgot,
171
519320
2695
"စာတိုကို မြင်လိုက်ပေမဲ့
လုံးဝကို မေ့သွားတယ်၊
08:54
put the phone down
and I just forgot about it."
172
522039
2217
ဖုန်းချလိုက်တာနဲ့
အဲဒီအကြောင်း မေ့သွားတယ်။ "
08:56
Or, "I lent the phone out to my mom."
173
524280
1800
ဒါမှမဟုတ် "ဖုန်းကို
အခြားသူကို ပေးထားလို့ပါ။ "
08:59
We have to eliminate these excuses
174
527600
2016
ကျုပ်တို့ဟာ အဲဒီ ဆင်ခြေတွေကို ချေဖျက်ရန်
09:01
and we do that by asking patients
175
529640
2016
လူနာများကို လက်မှတ်ထိုး ဝင်လျက်
09:03
to log in and verify
that they've taken their medication.
176
531680
2960
သူတို့ရဲ့ ဆေးကို သောက်ပြီးကြောင်း
အတည်ပြုချက် ရယူရတယ်။
သူတို့ လက်မှတ်ထိုး ဝင်မလာပါက၊ ကျုပ်တို့က
ထပ်ပြီး စာတို ပို့ကြတယ်။
09:07
If they don't log in, we text them again.
177
535680
2256
09:09
If they don't log in,
we text them yet again.
178
537960
2096
သူတို့ လက်မှတ်ထိုး ဝင်မလာပါက၊ ကျုပ်တို့က
ထပ်ပြီး စာတို ပို့ကြတယ်။
09:12
If, after three times,
they still haven't verified,
179
540880
3216
သုံးကြိမ်ပြီးသွားလို့ သူတို့ လက်မှတ်ထိုး
အတည်မပြုကြရင်တော့၊
ကျုပ်တို့က ကူညီရေး အဖွဲ့ကို
အကြောင်းကြားတယ်၊
09:16
we notify a team of supporters
180
544120
1816
09:17
and that team will call and text them
181
545960
2256
အဲဒီအဖွဲ့က သူတို့ကို ထပ်ပြီး စာတိုပို့လျက်
09:20
to try to get them back on the wagon.
182
548240
1800
လိုအပ်တာ လုပ်ဖြစ်ဖို့ သူတို့ကို
ပြန်ပြီး တိုက်တွန်းကြမယ်။
09:22
No excuses.
183
550960
1200
ဆင်ခြေ လုံးဝ ပေးမရနိုင်ပါ။
ကျုပ်တို့ ချဉ်းကပ်မှုဟာ၊ ပြုမူရေးဆိုင်ရာ
နည်းစနစ်မျိုးစုံ သုံးမှု ဝန်ခံရပေမဲ့၊
09:25
Our approach, which, admittedly,
uses all sorts of behavioral techniques,
184
553520
3776
09:29
including, as you've
probably noticed, observability,
185
557320
3216
ခင်ဗျားတို့ မြင်ခဲ့ကြသလို လေ့လာရနိုင်စွမ်း
အပါအဝင်ဟာဖြင့်
09:32
it was very effective.
186
560560
1240
အလွန် ထိရောက်တဲ့ နည်းပါ။
ကျုပ်တို့ရဲ့ ပလက်ဖောင်းကို မသုံးနိုင်ကြတဲ့
လူနာများဟာ
09:34
Patients without access to our platform
187
562800
2176
09:37
were three times more likely
not to complete treatment.
188
565000
3160
သူတို့ရဲ့ ကုသမှု မပြီးဆုံးဖို့
အလားအလာ သုံးဆ ပိုများခဲ့ပါတယ်။
ကောင်းပြီ၊
09:43
Alright,
189
571520
1376
ကိုယ်က လေ့လာရနိုင်စွမ်းကို
တိုးမြှင့်လိုက်ပြီ၊
09:44
you've increased observability,
190
572920
1536
09:46
you've eliminated excuses,
191
574480
2216
ဆင်​ခြေတွေကို ကိုယ်က ရှင်းပစ်လိုက်ပြီ၊
09:48
but there's still a third thing
you need to be aware of.
192
576720
2640
ကိုယ် သတိထားရမယ့် တတိယ အချက်
တစ်ချက် ရှိပါသေးတယ်။
ခင်ဗျားတို့ ဝါရှင်တန်၊ ဒီစီ၊ ဂျပန် ဒါမှ
မဟုတ် လန်ဒန်ကို ရောက်ခဲ့ဖူးရင်၊
09:52
If you've been to Washington, DC
or Japan or London,
193
580800
3256
အဲဒီက မြေအောက် မီးရထား စီးကြသူတို့ဟာ
09:56
you know that metro riders there
194
584080
1696
09:57
will be very careful to stand
on the right-hand side of the escalator
195
585800
3456
စက်လှေကားရဲ့ ညာဘက်ခြမ်းမှာ
ဂရုတစိုက် ရပ်ကြတာကို သတိထားမိကြပါမယ်၊
10:01
so that people can go by on the left.
196
589280
1920
လမ်းလျှောက် ဆင်းလိုသူတွေ ဘယ်ဘက်မှ
ဆင်းသွားကြဖို့ အတွက်ပါ။
ကံဆိုးချင်တော့ နေရာတိုင်းမှာ အဲဒီစနစ်ကို
ပုံမှန် မလိုက်နာကြပါဘူး၊
10:04
But unfortunately,
not everywhere is that the norm,
197
592160
2376
10:06
and there's plenty of places
where you can just stand on both sides
198
594560
3176
နှစ်ဖက်စလုံးမှာ လူတွေ ပြည့်ကြပ်
ရပ်နေကြတဲ့ နေရာတွေ အများကြီးပါပဲ
10:09
and block the escalator.
199
597760
1256
စက်လှေကားကို ပိတ်ဆို့ထားကြတယ်။
10:11
Obviously, it's better for others
200
599040
1616
ကျုပ်တို့က ညာဖက်တွင် ရပ်နေကြလျှင်
အခြားသူတွေ
10:12
when we stand on the right
and let them go by,
201
600680
2296
အောက်ကို ဆင်းသွားနိုင်ကြတာ အဆင်ပြေပေမဲ့၊
10:15
but we're only expected
to do that some places.
202
603000
2720
အဲဒီလို စနစ်ကို တချို့နေရာများမှာသာ
လိုက်နာကြမယ် မျှော်လင့်နိုင်တယ်။
10:18
This is a general phenomenon.
203
606720
1416
အဲဒါက ယေဘုယျ ဖြစ်စဉ်ပါ။
တခါတရံမှာ ကျုပ်တို့ဟာ ကောင်းတာကို
မျှော်လင့်နိုင်ပေမဲ့၊
10:20
Sometimes we're expected to do good
204
608160
2056
10:22
and sometimes not,
205
610240
1816
တခါတရံမှာ မဖြစ်နိုင်ပါ။
10:24
and it means that people
are really sensitive to cues
206
612080
3376
ဒီတော့ လူတွေဟာ အကြံပေးချက်တွေကို
တကယ့်ကို နားလည်ကာ လိုက်နာလိုကြ​တယ်၊
10:27
that they're expected to do good
in a particular situation,
207
615480
2960
သူတို့ဟာ အခြေအနေကပေးရင် ကောင်းတဲ့
အရာများ လုပ်ကြမှာ မျှော်လင့်နိုင်တယ်၊
အဲဒီကနေပြီး ကျုပ်တို့ရဲ့ စစ်ဆေးရေး
စာရင်းရဲ့ နောက်ဆုံး အချက်ကို ရောက်လာပါပြီ-
10:31
which brings us to the third
and final item on our checklist:
208
619600
3696
မျှော်လင့်ချက်များကို
ဆက်သွယ်ပြောဆိုထားရန်ပါပဲ။
10:35
to communicate expectations,
209
623320
1776
‘‘ကောင်းတဲ့ အရာကို အခုကို လုပ်ကြပါ’’
10:37
to tell people,
210
625120
1416
10:38
"Do the good deed right now."
211
626560
2080
လူတွေကို ပြောပြကြရန် လိုပါတယ်။
မျှော်လင့်ချက်များကို ဆက်သွယ်ပြောပြဖို့
ရိုးရှင်းတဲ့ နည်းကး-
10:42
Here's a simple way
to communicate expectations;
212
630680
2256
"ဟုတ်ပြီ၊ လူတိုင်း ကောင်းတဲ့ အရာတွေ လုပ်
ကိုင်နေကြတယ်။ " သူတို့ကို ပြောရုံပါပဲ။
10:44
simply tell them, "Hey, everybody else
is doing the good deed."
213
632960
3176
Opower ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီဟာ လူတွေဆီကို
ပို့ပေးတဲ့ လျှပ်စစ် ငွေတောင်းခံလွှာထဲတွင်
10:48
The company Opower
sends people in their electricity bill
214
636160
4176
သူတို့ရဲ့ စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုကို ဆင်တူ
နေအိမ်ရှိသူတွေရဲ့ သုံးစွဲမှုနှင့်
10:52
a small insert that compares
their energy consumption
215
640360
2776
10:55
with that of people
with similarly sized homes.
216
643160
3240
နှိုင်းယှဉ်ထားတဲ့
အချက်ကလေးကို ထည့်ပေးတတ်တယ်။
10:59
And when people find out that their
neighbors are using less electricity,
217
647000
3456
လူတွေက သူတို့ အိမ်နီးချင်းတွေ ဓာတ်အား
သုံးတာ နည်းတာ တွေ့ရတဲ့အခါမှာ
11:02
they start to consume less.
218
650480
1896
သူတို့လည်း စပြီး လျော့သုံးလာကြတယ်။
11:04
That same approach, it's been used
to get people to vote or give to charity
219
652400
3656
အလားတူ ချဉ်းကပ်မှုကိုပဲ၊ လူတွေ မဲပေးလာ
ကြအောင်၊ လှူဒါန်းလာကြအောင်၊
11:08
or even reuse their towels in hotels.
220
656080
2120
ဟိုတယ်တွေမှာ သူတို့ရဲ့
မျက်နှာသုတ်ပုဝါများကို ပြန်သုံးလာစေပါတယ်။
ဒါနဲ့ နောက်တစ်ခုကျတော့ကော။
11:12
What about this one?
221
660240
1200
မျှော်လင့်ချက်များကို ဆက်သွယ်ပြောပြရေး
နောက် နည်းလမ်းရှိပါသေးတယ်-
11:14
Here's another way
to communicate expectations;
222
662240
2496
11:16
simply do it by saying, "Do the good deed"
just at the right time.
223
664760
4080
အချိန်မှန်မှာ "ကောင်းတဲ့ အရာကို လုပ်ကြပါ"
ဟု ပြောဆိုရုံပါပဲ။
11:23
What about this one?
224
671840
1200
ဒါကိုကော ဘယ်လို မြင်ကြလဲ။
11:26
This ticker reframes
225
674320
2616
ဒီမှာ ကပ်ထားတဲ့ ပုံက
11:28
the kind of mundane task
of turning off the lights
226
676960
2816
မီးပိတ်ခြင်းလို သာမန်
တာဝန်ကို ပုံစံ ပြောင်းပစ်လိုက်ပြီး
11:31
and turns it instead
into an environmental contribution.
227
679800
2840
အဲဒါကို ပတ်ဝန်းကျင်အား အကျိုးပြုရေး
အသွင်သို့ ပြောင်းလဲလိုက်ပါတယ်။
ဒီတော့ နောက်ဆုံး ဆိုလိုရင်းက ဒါကို
လုပ်လို့ ရနိုင်တဲ့ နည်းတွေ မျိုးစုံပါပဲ၊
11:36
The bottom line is,
lots of different ways to do this,
228
684320
2816
11:39
lots of ways to communicate expectations.
229
687160
2056
မျှော်လင့်ချက်တွေ ရှင်းပြရေး
နည်းတွေ အများအပြားပါပဲ။
11:41
Just don't forget to do it.
230
689240
1286
အဲဒါကို လုပ်ဖြစ်ဖို့ မမေ့ကြပါနဲ့။
11:43
And that's it.
231
691320
1296
ရှင်းရှင်းလေးပါ။
11:44
That's our checklist.
232
692640
1200
ကျုပ်တို့ရဲ့စစ်ကြည့်ရန် စာရင်းက အဲဒါပါပဲ။
11:48
Many of you are working on problems
with important social consequences,
233
696440
4336
ခင်ဗျးတို့ တော်တော်များများ လုပ်ကိုင်ကြတာ
လူမှုရေးဆိုင်ရာ အရေးကြီးတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။
11:52
and sometimes you might need
to motivate people to do more good.
234
700800
3400
တခါတရံမှာ သင်ဟာ လူတွေကို ပိုကောင်းတဲ့
အရာများ လုပ်ကိုင်ဖို့ စေ့ဆော်ပေးရနိုင်တယ်။
ဒီနေ့ သင်တို့ သင်ယူလိုက်ရတဲ့ ကိရိယာတွေက
အဲဒီထဲ ကူညီပေးနိုင်ကြတယ်။
11:57
The tools you learned today
can help you with this.
235
705520
3016
12:00
And these tools, they don't require
that you raise additional funds
236
708560
3176
ပြီးတော့ ဒီကိရိယာတွေဟာ ငွေ​ေကြေးများကို
ထပ်မတောင်းဆိုကြသလို
12:03
or that you develop
any more fancy technologies.
237
711760
2896
အသစ်အဆန်း နည်းပညာတွေကို တီထွင်ရန်လည်း
မလိုအပ်ပါ။
လူတွေရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို အကျိုးရှိစွာ
အသုံးချဖို့သာ လိုအပ်တာပါ၊
12:06
They just require harnessing reputations
238
714680
2776
12:09
by increasing observability,
eliminating excuses
239
717480
3416
လေ့လာရနိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်လျက်
ဆင်ခြေများကို ရှင်းလင်းပစ်ပါ၊
12:12
and communicating expectations.
240
720920
1600
ပြီးတော့ ဆက်သွယ် ပြောပြရေး
မျှော်လင့်ချက်များကို သုံးပါ။
12:16
Thank you.
241
724120
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
12:17
(Applause)
242
725360
4440
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by Myo Aung
Reviewed by Sanda Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Erez Yoeli - Research scientist
Erez Yoeli's research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it.

Why you should listen

Erez (pronounced ‘EH-rez’) Yoeli is a research scientist at MIT's Sloan School of Management, where he directs the Applied Cooperation Team. His research focuses on altruism: understanding how it works and how to promote it. He collaborates with governments, nonprofits and companies to apply these insights to address real-world challenges like increasing energy conservation, improving antibiotic adherence, reducing smoking in public places and promoting philanthropy.

Yoeli teaches the undergraduate Game Theory course at Harvard and regularly publishes theoretical and applied academic research articles. He shares his research highlights through frequent talks and featured articles in the New York Times, The Economist, Quartz and Behavioral Scientist. His research has also been profiled nationally and internationally in publications like TIME and Huffington Post. 

Yoeli received his PhD in economics from the University of Chicago Booth School of Business. Before founding the Applied Cooperation Team, he was an economist at the US Federal Trade Commission and served as an expert witness in cases against companies that defrauded consumers. In an earlier, "pre-economist" life, he was a classical percussionist. He enjoys spicy food, hiking and spending time with his two very cuddly cats.

More profile about the speaker
Erez Yoeli | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM