TED@IBM
Simone Bianco and Tom Zimmerman: The wonderful world of life in a drop of water
Simone Bianco and Tom Zimmerman: Wspaniały świat w kropli wody
Filmed:
Readability: 4
1,096,293 views
„Wstrzymajcie oddech” - mówi wynalazca Tom Zimmerman. „To świat bez planktonu”. Te małe organizmy produkują dwie trzecie tlenu na Ziemi, a bez nich nie istniałoby życie, jakie znamy. W swojej prelekcji i prezentacji nowej technologii Zimmerman i Simone Bianco, który zajmuje się inżynierią komórkową, obserwują kroplę wody pod mikroskopem 3D i zapraszają na nurkowanie z planktonem. Dowiedz się więcej o tych wspaniałych istotach i pomóż ochronić je przed zmianami klimatu.
Simone Bianco - Cell engineer
A theoretical physicist by training, IBM's Simone Bianco believes that the 21st century will be the century when the synergy between AI and biology will be fully realized. Full bioTom Zimmerman - Master inventor
Tom Zimmerman is a master inventor at IBM Research – Almaden exploring the frontiers of human-machine interaction and environmental sensing. Full bio
A theoretical physicist by training, IBM's Simone Bianco believes that the 21st century will be the century when the synergy between AI and biology will be fully realized. Full bioTom Zimmerman - Master inventor
Tom Zimmerman is a master inventor at IBM Research – Almaden exploring the frontiers of human-machine interaction and environmental sensing. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Tom Zimmerman: We'd like to take you
on a fantastic journey
on a fantastic journey
0
889
3341
Tom Zimmerman: Zabierzemy was
w fascynującą podróż
w fascynującą podróż
00:16
to visit the creatures we call the Elders.
1
4254
2650
do świata stworzeń,
które nazywamy "starszyzną".
które nazywamy "starszyzną".
00:19
We call them the Elders
because a half a billion years ago
because a half a billion years ago
2
7389
3974
Nazwaliśmy je tak,
bo pół miliarda lat temu
bo pół miliarda lat temu
00:23
they tripled the amount
of oxygen in the air,
of oxygen in the air,
3
11387
2952
trzykrotnie zwiększyły
zawartość tlenu w atmosferze,
zawartość tlenu w atmosferze,
00:26
which led to an explosion of life,
4
14363
2928
powodując rozkwit różnych form życia,
00:29
which led to all of us.
5
17315
1534
w tym nas.
00:31
We call them the Elders,
but you probably know them as plankton.
but you probably know them as plankton.
6
19670
3456
Nazywamy je "starszyzną",
choć znacie je jako plankton.
choć znacie je jako plankton.
00:35
(Laughter)
7
23631
1046
(Śmiech)
00:36
Now, Simone is a physicist,
and I'm an inventor.
and I'm an inventor.
8
24701
4310
Simone jest fizykiem, a ja - wynalazcą.
Kilka lat temu wygłosiłem
prelekcję o moim wynalazku,
prelekcję o moim wynalazku,
00:41
A couple of years ago,
9
29894
1176
00:43
I was giving a talk
about an invention I made --
about an invention I made --
10
31094
2247
mikroskopie 3D.
00:45
it was a 3D microscope.
11
33365
1514
00:46
And Simone was in the audience.
12
34903
1904
Simone był na widowni.
00:49
He realized that my microscope
could solve a big problem he was having.
could solve a big problem he was having.
13
37244
4234
Ten mikroskop ułatwiłby mu kwestię
00:53
Which was, how to measure the movement
of plankton in 3D fast enough
of plankton in 3D fast enough
14
41861
4676
wystarczająco szybkiego
pomiaru ruchu planktonu w 3D,
pomiaru ruchu planktonu w 3D,
00:58
so he could mathematically model
their sensing and behavior.
their sensing and behavior.
15
46561
4067
żeby stworzyć matematyczny model
jego systemu odczuwania i zachowania.
jego systemu odczuwania i zachowania.
01:03
And I frankly needed an application
for my microscope, so ...
for my microscope, so ...
16
51665
3742
Potrzebowałem zastosowania
dla tego mikroskopu...
dla tego mikroskopu...
01:07
(Laughter)
17
55431
1408
(Śmiech)
01:08
It was like peanut butter meets chocolate.
18
56863
2096
Dobraliśmy się jak w korcu maku.
01:10
(Laughter)
19
58983
1412
(Śmiech)
01:12
So we started working together,
studying these amazing creatures.
studying these amazing creatures.
20
60419
3643
Zaczęliśmy współpracować
i badać te stworzenia.
i badać te stworzenia.
01:16
And then we were alarmed
to discover something.
to discover something.
21
64489
2802
Jedno z odkryć nas zaniepokoiło.
01:19
And that's why we're here today.
22
67696
2113
Dlatego jesteśmy tutaj.
01:21
And I just want to do something with you.
23
69833
2373
Chcę zrobić coś z wami.
01:24
Now, please, just hold
your breath for a second.
your breath for a second.
24
72230
2936
Wstrzymajcie oddech na sekundę.
01:28
Yes, literally hold your breath.
25
76047
1690
Tak, wstrzymajcie oddech.
01:29
This is the world without plankton.
26
77761
3000
To świat bez planktonu.
01:33
You see, plankton generate
two-thirds of our oxygen using the sun.
two-thirds of our oxygen using the sun.
27
81161
4153
Plankton produkuje dwie trzecie tlenu,
korzystając ze światła.
korzystając ze światła.
01:37
OK, now you can breathe,
because they're still here.
because they're still here.
28
85875
2461
Oddychajcie, bo plankton nadal tu jest.
01:41
For now.
29
89145
1150
Do czasu.
01:43
Simone Bianco: As many of you know,
30
91458
1731
Simone Bianco: Od 1950 roku
średnia temperatura powierzchni Ziemi
średnia temperatura powierzchni Ziemi
01:45
since 1950, the average
surface temperature of the earth
surface temperature of the earth
31
93223
3005
wzrosła o jeden stopień Celsjusza
01:48
has increased by one degree Centigrade
32
96252
2468
01:50
due to all the carbon dioxide
we are pumping into the air.
we are pumping into the air.
33
98744
3147
z powodu dwutlenku węgla,
jaki uwalniamy do atmosfery.
jaki uwalniamy do atmosfery.
01:54
Now, while this temperature increase
may not seem like a big deal to us,
may not seem like a big deal to us,
34
102784
3730
Wzrost temperatury
nie jest dla nas problemem,
nie jest dla nas problemem,
01:58
it is to plankton.
35
106538
1388
ale dla planktonu tak.
01:59
Indirect measurements have shown
that the global phytoplankton population
that the global phytoplankton population
36
107950
4429
Według pośrednich pomiarów
światowa populacja fitoplanktonu
światowa populacja fitoplanktonu
02:04
may have decreased by as much
as 40 percent between 1950 and 2010
as 40 percent between 1950 and 2010
37
112403
5062
zmalała o 40 procent
między 1950 a 2010 rokiem
między 1950 a 2010 rokiem
02:09
because of climate change.
38
117489
1517
z powodu zmiany klimatu.
02:11
And you see, this is a problem
39
119030
1656
To także problem, bo głodują ryby,
które żywią się planktonem.
które żywią się planktonem.
02:12
also because it's starving
the fish that eat them.
the fish that eat them.
40
120710
3462
Dla prawie miliarda ludzi na świecie
02:16
And about a billion people
around the world
around the world
41
124196
2318
02:18
depend on fish as their primary source
of protein from animals.
of protein from animals.
42
126538
3967
ryby to główne źródło białka zwierzęcego.
02:23
So you see, this isn't just
about breathing.
about breathing.
43
131109
2317
To więc nie tylko kwestia oddychania.
02:25
No plankton means no fish.
44
133792
2181
Brak planktonu to brak ryb.
02:27
And that is a lot of food
we will need to replace.
we will need to replace.
45
135997
2461
To sporo jedzenia, które trzeba zastąpić.
02:31
There's something else
that is interesting.
that is interesting.
46
139117
2214
Kolejna kwestia jest równie ciekawa.
02:33
The bodies of plankton's ancestors
47
141355
2103
Resztki przodków dzisiejszego planktonu
02:35
actually make up a for lot
of the carbon we burn today.
of the carbon we burn today.
48
143482
2895
tworzą większość węgla, który spalamy.
02:38
Which is kind of ironic, if you ask me.
49
146883
2123
To ciekawe, według mnie,
02:41
Because the plankton that are here today
clean that carbon out of the air.
clean that carbon out of the air.
50
149030
5198
bo istniejący plankton
oczyszcza powietrze z węgla.
oczyszcza powietrze z węgla.
02:46
But you see, they don't really
hold a grudge.
hold a grudge.
51
154252
2231
Jednak nie ma tego nikomu za złe.
02:48
(Laughter)
52
156507
1578
(Śmiech)
02:50
The problem is they cannot keep up
53
158109
2469
Nie nadąża jednak z ilością węgla,
którą wydalamy do atmosfery.
którą wydalamy do atmosfery.
02:52
with the tremendous amount
of carbon we are dumping into the air.
of carbon we are dumping into the air.
54
160602
3700
02:57
So what does all of this mean?
55
165093
1667
Co to wszystko znaczy?
02:58
Well, it means
that our big carbon footprint
that our big carbon footprint
56
166784
2364
To znaczy, że nasz ślad węglowy
03:01
is crushing the very creatures
that sustain us.
that sustain us.
57
169172
3274
niszczy organizmy,
które utrzymują nas przy życiu.
które utrzymują nas przy życiu.
03:04
And yes, like Tom said,
58
172784
1365
Jak powiedział Tom,
03:06
killing almost half of the creatures
that allow us to breathe
that allow us to breathe
59
174173
2991
zabijanie ponad połowy organizmów,
dzięki którym oddychamy,
dzięki którym oddychamy,
03:09
is a really big deal.
60
177188
1467
to duży problem.
03:11
So you're probably asking yourself:
61
179307
1984
Można zadać sobie pytanie:
03:13
Why aren't we doing something about it?
62
181315
2069
"Dlaczego tego nie zmienimy?".
03:16
Our theory is that plankton are tiny,
63
184009
3317
Przypuszczamy, że plankton jest mały,
03:19
and it's really, really hard to care
about something you cannot see.
about something you cannot see.
64
187350
3238
a trudno jest dbać o coś, czego nie widać.
03:23
You see, there's a quote I really like
in "The Little Prince" that goes,
in "The Little Prince" that goes,
65
191270
3394
Lubię pewien cytat z "Małego Księcia":
03:26
"What is essential
is invisible to the eye."
is invisible to the eye."
66
194688
2524
"Najważniejsze jest niewidoczne dla oka".
03:29
We really believe
that if more people could come
that if more people could come
67
197236
3223
Jeśli więcej osób stanie
twarzą w twarz z... rzęskami planktonu,
twarzą w twarz z... rzęskami planktonu,
03:32
face to ... cilia with plankton,
68
200483
4355
istnieje większa szansa na współpracę
03:36
there is a greater chance
we could all rally together
we could all rally together
69
204862
2533
i ratunek dla tych stworzeń,
03:39
and save these creatures
70
207419
1175
03:40
that are so important
to life on our planet.
to life on our planet.
71
208618
2181
które są tak ważne dla życia na Ziemi.
03:42
TZ: Exactly, Simone.
72
210823
1532
TZ: Właśnie.
03:44
So to do this,
73
212379
1547
Żeby tego dokonać,
03:45
we're going to bring you
scuba diving with plankton.
scuba diving with plankton.
74
213950
4428
zabierzemy was na nurkowanie z planktonem.
03:51
But I just need to shrink you
by a factor of 1000,
by a factor of 1000,
75
219013
3628
Muszę tylko zmniejszyć was tysiąckrotnie,
03:54
to a scale where the diameter
of a human hair is as big as my hand.
of a human hair is as big as my hand.
76
222665
4445
do skali, w której średnica
włosa ludzkiego jest tak duża jak dłoń.
włosa ludzkiego jest tak duża jak dłoń.
03:59
And I happen to have invented
a machine to do just that.
a machine to do just that.
77
227657
3158
Przypadkowo wymyśliłem maszynę do tego.
04:03
SB: Anyone here remember
"Fantastic Voyage"
"Fantastic Voyage"
78
231292
3317
SB: Pamiętacie "Fantastyczną podróż"
04:06
or "Innerspace?"
79
234633
1396
lub "Interkosmos"?
04:08
Yeah, yeah.
80
236387
1151
Właśnie.
04:09
Martin Short is one of my all-time
favorite actors.
favorite actors.
81
237562
3864
Martin Short to mój ulubiony
aktor wszech czasów.
aktor wszech czasów.
04:13
And now this -- this is just like that.
82
241450
2778
To przypomina te filmy.
04:16
TZ: Indeed, yes.
83
244641
1191
TZ: Właśnie.
Jako dziecko widziałem
"Fantastyczną podróż"
"Fantastyczną podróż"
04:17
When I was a boy,
I saw "Fantastic Voyage,"
I saw "Fantastic Voyage,"
84
245856
2030
04:19
and I really loved how I could travel
through the bloodstream
through the bloodstream
85
247910
3204
i bardzo podobało mi się
podróżowanie przez krwiobieg
podróżowanie przez krwiobieg
04:23
and see biology work on a cellular level.
86
251138
2987
i obserwowanie działania biologii
na poziomie komórkowym.
na poziomie komórkowym.
04:26
I've always been inspired
by science fiction.
by science fiction.
87
254149
2333
Zawsze inspirowało mnie science fiction.
04:28
As an inventor, I try
and turn fantasy into reality.
and turn fantasy into reality.
88
256815
3534
Jako wynalazca próbuję zamienić
fantazję w rzeczywistość.
fantazję w rzeczywistość.
04:32
And I once invented this glove
89
260966
2682
Raz wymyśliłem rękawicę,
04:35
which let me travel and help
people like you explore the virtual world.
people like you explore the virtual world.
90
263672
4596
która pozwalała mi podróżować,
a innym - odkrywać wirtualny świat.
a innym - odkrywać wirtualny świat.
04:40
So now I've invented this machine
91
268292
1841
Wymyśliłem tę maszynę
04:42
to let us explore the microscopic world.
92
270157
2920
do badania mikroskopijnego świata.
04:45
It's not virtual, it's real.
93
273101
1960
To nie świat wirtualny, a rzeczywistość.
04:47
Just really, really tiny.
94
275085
1667
Bardzo mała.
04:49
It's based on the microscope
that got Simone's attention.
that got Simone's attention.
95
277203
2953
Bazuje na mikroskopie,
który zainteresował Simone.
który zainteresował Simone.
04:52
So, here's how it works.
96
280180
1405
Oto jak działa.
04:54
I have an image sensor
97
282434
1936
Tu jest matryca światłoczuła,
04:56
like the kind in your cell phone,
behind the lens.
behind the lens.
98
284394
2770
jak za obiektywem w komórkach.
04:59
And then I have a little tray
of plankton water
of plankton water
99
287188
2468
Tu jest zbiornik wody z planktonem,
05:01
like you might find from a river
100
289680
1748
takiej jak w rzekach
05:03
or my fish tank, which I never
change the water on.
change the water on.
101
291452
2435
czy moim akwarium,
w którym nie zmieniam wody.
w którym nie zmieniam wody.
05:05
(Laughter)
102
293911
1190
(Śmiech)
05:07
Because I love plankton.
103
295125
1175
Tak kocham plankton.
05:08
(Laughter)
104
296324
3524
(Śmiech)
05:11
And underneath I have a light, an LED,
105
299872
3126
Poniżej znajduje się dioda LED,
05:15
which is going to cast shadows
of the plankton on the image sensor.
of the plankton on the image sensor.
106
303022
4398
dzięki której cień planktonu
pada na matrycę.
pada na matrycę.
05:19
And now this silver thing
is an XY plotter,
is an XY plotter,
107
307887
2706
Ta srebrna rzecz to ploter XY,
05:22
so I can move the image sensor
to follow the plankton as they swim.
to follow the plankton as they swim.
108
310617
4011
który umożliwia ruszanie matrycą,
żeby śledzić plankton.
żeby śledzić plankton.
05:27
Now comes the fantasy part.
109
315752
2709
Czas na element fantazji.
05:30
(Laughter)
110
318485
1245
(Śmiech)
05:32
I put a tilt sensor on this helmet
111
320141
3420
Na hełm nałożyłem czujnik pochylenia,
05:35
so I can control
the microscope with my head.
the microscope with my head.
112
323585
3067
dzięki czemu kontroluję mikroskop głową.
05:39
And now let's look at the video
from this image sensor.
from this image sensor.
113
327871
3769
Spójrzmy na wideo z tej matrycy.
05:44
These are all plankton.
114
332466
2071
To plankton.
05:46
This is in that little tray,
115
334561
1921
Znajduje się w tym zbiorniczku,
05:48
and with my head,
I can move the microscope.
I can move the microscope.
116
336506
4388
a ja poruszam mikroskop głową.
05:53
So now we're ready
to go scuba diving with plankton.
to go scuba diving with plankton.
117
341212
3079
Wszystko gotowe do nurkowania.
05:56
My head will be the navigator,
118
344807
2310
Moja głowa będzie pilotem,
05:59
and Simone will be our tour guide.
119
347141
1888
a Simone - przewodnikiem.
SB: Tak.
06:01
SB: Yes.
120
349053
1151
06:02
(Laughter)
121
350228
1001
Witamy we wspaniałym świecie
życia w kropli wody.
życia w kropli wody.
06:03
So welcome all to the wonderful world
of life in a drop of water.
of life in a drop of water.
122
351253
4451
06:07
Actually, as you can see,
123
355728
1305
Zauważcie,
06:09
with this instrument, we are not
at all limited to a single drop.
at all limited to a single drop.
124
357057
3729
że z tym instrumentem nie jesteśmy
ograniczeni do pojedynczej kropli.
ograniczeni do pojedynczej kropli.
06:13
Alright, let's find something.
125
361106
1619
Znajdźmy coś.
06:15
The little creatures you see
in the center of your screen,
in the center of your screen,
126
363178
3142
Małe istoty w centrum obrazu
06:18
they are called rotifer.
127
366344
1492
nazywane są wrotkami.
06:19
They are the garbage collectors
of our waters.
of our waters.
128
367860
2558
Oczyszczają wodę.
06:22
They break down organic matter
129
370442
2056
Rozkładają materię organiczną
06:24
and allow it to be reclaimed
by the environment.
by the environment.
130
372522
2444
i oddają ją naturze do przetworzenia.
06:27
Now, you know,
nature is an amazing recycler.
nature is an amazing recycler.
131
375347
3056
Natura świetnie przetwarza śmieci.
06:30
Structures are continuously built,
they are decomposed and recycled,
they are decomposed and recycled,
132
378427
4523
Ciągle powstają struktury,
które rozkładają się i są przetwarzane,
które rozkładają się i są przetwarzane,
06:34
and all of that is powered
by solar energy.
by solar energy.
133
382974
2023
a to wszystko napędza energia słoneczna.
06:37
But just think.
134
385403
1166
Pomyślmy jednak,
06:38
Think about what will happen
if, you know, our garbage collectors
if, you know, our garbage collectors
135
386593
3992
co by było, gdyby "śmieciarze" zniknęli?
06:42
didn't come anymore, if they disappeared.
136
390609
2430
06:45
Something else?
Let's look for something else.
Let's look for something else.
137
393362
2143
Poszukajmy czegoś innego.
06:47
Oh, look at that.
138
395529
1160
Spójrzmy.
06:48
You see the big
ice-cream-cone-shaped things?
ice-cream-cone-shaped things?
139
396713
3389
Widzicie te istoty
w kształcie rożka do lodów?
w kształcie rożka do lodów?
06:52
Those are called Stentor,
those are amazing creatures.
those are amazing creatures.
140
400126
3800
Te wspaniałe istoty to trębacze.
06:55
You know, they are big,
but they are a single cell.
but they are a single cell.
141
403950
2746
Są duże, ale składają się
z pojedynczej komórki.
z pojedynczej komórki.
06:58
You remember the rotifer we just met?
142
406720
2190
Pamiętacie jeszcze wrotki?
07:00
That's about half a millimeter,
it's about 1,000 cells --
it's about 1,000 cells --
143
408934
3334
Mają pół milimetra
i około tysiąca komórek,
i około tysiąca komórek,
07:04
it's typically 15 for the brain,
15 for the stomach
15 for the stomach
144
412292
4103
zazwyczaj po 15 na mózg oraz żołądek
07:08
and you know, about the same
for reproduction,
for reproduction,
145
416419
2190
i tyle samo do reprodukcji,
07:10
which is kind of the right mix,
if you ask me.
if you ask me.
146
418633
2563
co jest idealną kombinacją.
07:13
(Laughter)
147
421220
1001
(Śmiech)
07:14
But ... right?
148
422245
1847
Prawda?
07:16
TZ: I agree.
149
424116
1163
TZ: Zgadzam się.
07:17
SB: But a Stentor is only a single cell.
150
425303
2250
SB: Trębacz to pojedyncza komórka.
07:19
And it's able to sense
and react to its environment.
and react to its environment.
151
427577
2691
Ma zdolność odczuwania
i reagowania na otoczenie.
i reagowania na otoczenie.
07:22
You see, it will swim forward
when it's happy;
when it's happy;
152
430292
2896
Płynie do przodu, kiedy jest zadowolony.
07:25
it will swim backward when it's trying
to get away from something
to get away from something
153
433212
3064
Płynie do tyłu, kiedy chce uciec,
07:28
like, you know, a toxic chemical.
154
436300
2022
na przykład od toksyn.
07:30
With our friends in the Center
for Cellular Construction
for Cellular Construction
155
438713
2896
Razem z kolegami
z Center for Cellular Construction
z Center for Cellular Construction
07:33
and the help of the National
Science Foundation,
Science Foundation,
156
441633
2436
i z pomocą Narodowej Fundacji Nauki
07:36
we are using Stentor to sense the presence
of contamination in food and water,
of contamination in food and water,
157
444093
4548
używamy trębaczy do wykrywania
zanieczyszczeń w wodzie i jedzeniu,
zanieczyszczeń w wodzie i jedzeniu,
07:40
which I think is really cool.
158
448665
1690
co jest świetne.
07:42
Alright, last one.
159
450379
1404
Teraz ostatni.
07:43
So the dots that you see there
that are, let's say, behind everything,
that are, let's say, behind everything,
160
451807
3696
Kropki, które znajdują się za wszystkim,
07:47
they're algae.
161
455527
1185
to algi.
07:48
They are the creatures that provide
the majority of oxygen in the air.
the majority of oxygen in the air.
162
456736
4674
Dostarczają większość tlenu do atmosfery.
07:53
They convert solar light
and carbon dioxide
and carbon dioxide
163
461434
2929
Przetwarzają światło słoneczne
oraz dwutlenek węgla
oraz dwutlenek węgla
07:56
into the oxygen that is filling
your lungs right now.
your lungs right now.
164
464387
2801
w tlen wypełniający nasze płuca.
07:59
So you see, we all got algae breath.
165
467212
1929
Wszyscy mamy "algowy" oddech.
08:01
TZ: (Exhales)
166
469165
1151
TZ: (Wydech)
08:02
SB: Yay! (Laughter)
167
470340
1594
SB: Hurra! (Śmiech)
08:03
You know, there's something interesting.
168
471958
1913
Mam taką ciekawostkę.
08:05
About a billion years ago, ancient plants
got their photosynthesis capability
got their photosynthesis capability
169
473895
5039
Miliard lat temu pradawne rośliny
uzyskały zdolność fotosyntezy,
uzyskały zdolność fotosyntezy,
08:10
by incorporating tiny,
tiny plankton into their cells.
tiny plankton into their cells.
170
478958
3713
wchłaniając drobny plankton
do swoich komórek.
do swoich komórek.
08:14
That's exactly like us putting
solar panels on top of our roofs.
solar panels on top of our roofs.
171
482695
4493
To jak panele słoneczne na dachach.
08:19
So you see, the microscopic world
is even more amazing than science fiction.
is even more amazing than science fiction.
172
487212
4405
Mikroskopijny świat
jest lepszy od science fiction.
jest lepszy od science fiction.
08:23
TZ: Oh, indeed.
173
491641
1158
TZ: To prawda.
08:24
So now you've seen
how vital plankton are to our lives
how vital plankton are to our lives
174
492823
3675
Wiecie, jak istotny jest plankton
dla życia ludzkiego
dla życia ludzkiego
08:28
and how much we need them.
175
496522
1460
oraz jak bardzo go potrzebujemy.
08:30
If we kill the plankton, we will die
176
498418
2810
Jeśli zabijemy plankton, to umrzemy
08:33
of asphyxiation or starvation,
take your pick.
take your pick.
177
501252
2968
z głodu lub niedotlenienia, wybierzcie.
08:37
Oh, yes, I know it's sad, yes.
178
505720
1753
To smutne.
08:39
(Laughter)
179
507497
1429
(Śmiech)
08:40
In the game of plankton,
you win or you die.
you win or you die.
180
508950
3912
W igrzyskach planktonu
wygrywasz lub umierasz.
wygrywasz lub umierasz.
08:44
(Laughter)
181
512886
2976
(Śmiech)
08:47
Now, what amazes me is,
we have known about global warming
we have known about global warming
182
515886
5382
O globalnym ociepleniu
wiemy od ponad stulecia,
wiemy od ponad stulecia,
08:53
for over a century.
183
521292
1935
08:55
Ever since the Swedish
scientist, Arrhenius,
scientist, Arrhenius,
184
523251
2698
od kiedy naukowiec Arrhenius ze Szwecji
08:57
calculated the effect
of burning fossil fuel
of burning fossil fuel
185
525973
2644
obliczył efekt spalania paliw kopalnych
09:00
on the earth's temperature.
186
528641
1634
na temperaturę Ziemi.
09:02
We've known about this for a long time,
but it's not too late if we act now.
but it's not too late if we act now.
187
530299
4134
Wiemy o tym od dawna,
ale nie jest za późno na działanie.
ale nie jest za późno na działanie.
09:07
Yes, yes, I know, I know,
our world is based on fossil fuels,
our world is based on fossil fuels,
188
535211
4239
Wiem, że świat bazuje
na paliwach kopalnych,
na paliwach kopalnych,
09:11
but we can adjust our society
to run on renewable energy from the Sun
to run on renewable energy from the Sun
189
539474
4571
ale można to zamienić
na odnawialną energię słoneczną,
na odnawialną energię słoneczną,
09:16
to create a more sustainable
and secure future.
and secure future.
190
544069
2595
żeby stworzyć bezpieczną
i ekologiczną przyszłość.
i ekologiczną przyszłość.
09:19
That's good for the little creatures
here, the plankton,
here, the plankton,
191
547093
2715
To dobre dla planktonu i dla nas,
09:21
and that good for us -- here's why.
192
549832
2200
już wyjaśniam dlaczego.
09:25
The three greatest concerns
of people all around the globe
of people all around the globe
193
553077
3667
Trzy największe obawy ludzkości
09:28
typically are jobs, violence and health.
194
556768
2904
dotyczą pracy, przemocy i zdrowia.
09:32
A job means food and shelter.
195
560379
1933
Praca daje jedzenie i schronienie.
09:34
Look at these creatures,
they're swimming around,
they're swimming around,
196
562640
2286
Spójrzcie, jak te istoty pływają,
09:36
they're looking for a place
to eat and reproduce.
to eat and reproduce.
197
564950
2651
szukając pokarmu i miejsca do reprodukcji.
09:39
If a single cell is programmed to do that,
198
567990
2928
Pojedyncza komórka ma tę potrzebę,
09:42
it's no surprise that 30 trillion cells
have the same agenda.
have the same agenda.
199
570942
3832
tak samo jak 30 bilionów komórek.
09:48
Violence.
200
576053
1150
Przemoc.
09:49
Dependence on fossil fuels
makes a country vulnerable.
makes a country vulnerable.
201
577625
4156
Zależność od paliw kopalnych
czyni kraje bezbronnymi.
czyni kraje bezbronnymi.
09:54
Which leads to conflicts
all around the oil resources.
all around the oil resources.
202
582195
5253
To prowadzi do konfliktów o zasoby ropy.
10:00
Solar energy, on the other hand,
is distributed around the whole globe,
is distributed around the whole globe,
203
588085
3818
Energia słoneczna jest wszędzie dostępna
10:03
and no one can blockade the sun.
204
591927
2645
i nikt nie może jej zablokować.
10:06
(Laughter)
205
594596
1370
(Śmiech)
10:07
And then, finally, health.
206
595990
1692
Na końcu, zdrowie.
10:10
Fossil fuels are like a global cigarette.
207
598130
3237
Paliwa kopalne są jak globalny papieros.
10:13
And in my opinion,
coal is like an unfiltered type.
coal is like an unfiltered type.
208
601773
3293
Węgiel jest, według mnie,
jak papieros bez filtra.
jak papieros bez filtra.
10:18
Now, just like smoking,
the best time to quit is when?
the best time to quit is when?
209
606305
4574
A kiedy najlepiej rzucić palenie?
10:22
Audience: Now.
210
610903
1166
Publiczność: Teraz.
10:24
TZ: Now! Not when you get lung cancer.
211
612093
1865
TZ: Teraz! Nie kiedy dostaniesz raka płuc!
10:26
Now I know if you look around,
some people may abandon facts and reason.
some people may abandon facts and reason.
212
614513
5534
Niektórzy odrzucają fakty i rozum
10:32
Only until suffering --
213
620458
1699
do momentu, aż nie zaczną cierpieć.
10:34
(Laughter)
214
622181
1001
(Śmiech)
10:35
Yes, they will abandon facts and reason.
215
623206
2847
Tak, odrzucą fakty i rozum.
10:38
But suffering will eventually
and inevitably force change.
and inevitably force change.
216
626077
5253
Lecz cierpienie w końcu wymusza zmianę.
10:43
But let's instead use
our neocortex, our new brain,
our neocortex, our new brain,
217
631354
4365
Zamiast tego ruszmy głową,
10:47
to save the Elders, some of the oldest
creatures on the earth.
creatures on the earth.
218
635743
3079
żeby uratować jedne
z najstarszych istot na Ziemi.
z najstarszych istot na Ziemi.
10:50
And let's apply science
to harness the energy
to harness the energy
219
638846
3953
Wykorzystajmy naukę
do ujarzmienia energii,
do ujarzmienia energii,
10:54
that has fueled the Elders
for millions of years --
for millions of years --
220
642823
3529
która napędzała "starszyznę"
przez miliony lat, słońce.
przez miliony lat, słońce.
10:59
the sun.
221
647649
1383
11:01
Thank you.
222
649056
1158
Dziękuję.
11:02
(Applause)
223
650238
2849
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKERS
Simone Bianco - Cell engineerA theoretical physicist by training, IBM's Simone Bianco believes that the 21st century will be the century when the synergy between AI and biology will be fully realized.
Why you should listen
Simone Bianco, PhD, is research staff member and IBM rock star at IBM Research – Almaden, where he leads the Cellular Engineering group. He's passionate about making biology a quantitative science by using tools from mathematics, physics, engineering and computer science. He believes this interdisciplinary approach will not only impact biological and medical fields but also will advance biologically inspired engineering and computer science. His research spans many scientific fields, from genomic and evolutionary biology to bioengineering, epidemiology, statistical physics and computer science.
Bianco studied physics at the University of Pisa, Italy, the school of Galileo Galilei and Enrico Fermi, and he got his PhD from the University of North Texas. He held research appointments at the College of William and Mary and at the University of California San Francisco. Bianco is a founding principal investigator of the Center for Cellular Construction, an NSF funded multi-institution initiative which aims to build self-organized devices from living organisms.
Simone Bianco | Speaker | TED.com
Tom Zimmerman - Master inventor
Tom Zimmerman is a master inventor at IBM Research – Almaden exploring the frontiers of human-machine interaction and environmental sensing.
Why you should listen
Tom Zimmerman has more than 60 patents on user input devices, wireless communication, image and audio signal processing, biometrics, encryption and microscopy. His Data Glove and PowerGlove inventions helped establish the field of virtual reality. His electric field Personal Area Network invention sends data through the human body, and it can prevent airbags from injuring children in cars. Zimmerman's environmental work includes research on the yaw stability of wind turbines and solar thermal storage at MIT, and building wireless sensors to monitor sea turtles in the US and Costa Rica.
Zimmerman is currently developing AI-powered microscopes to monitor plankton in their natural environment and studying the response of plankton to toxins in his work with the Center For Cellular Construction. He supports the DIY community through articles in Make Magazine and his passion for volunteering in the public schools earned him the California Medal for Service from Governor Arnold Schwarzenegger and First Lady Maria Shriver.
Tom Zimmerman | Speaker | TED.com