ABOUT THE SPEAKER
Nathan Myhrvold - Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer.

Why you should listen

Since leaving his post as Microsoft's Chief Technology Officer in 1999 (with fortune in tow), Nathan Myhrvold has been a professional exemplar of the spirit of the "Renaissance Man," proudly following his interests wherever they've led. His dispersed passions have triggered an impressive list of accomplishments, including world barbecue championships, major archeological finds (several Tyrannosaurus rex skeletons), prize-winning wildlife photography, building a section of Babbage's Difference Engine #2, s, and a new and consuming interest in the sous-vide cooking technique.

Malcolm Gladwell's 2008 New Yorker profile of him revealed an impish but truly inspired character whose latest company, Intellectual Ventures -- which brainstorms and patents a wide array of inventions --  has been accused in some quarters of acting like a 'patent troll' but is described by Myhrvold as "a disruptive organization providing  an efficient way for patent holders to get paid for the inventions they own, and... for technology companies to gain easy access to the invention rights they need." After funding big-vision projects such as the Allen Telescope Array, exploring active volcanoes and investigating penguin digestion, Myhrvold insists that his hobbies aren't as discursive as they seem. They do have a common denominator, after all: him.

More profile about the speaker
Nathan Myhrvold | Speaker | TED.com
TED2011

Nathan Myhrvold: Cooking as never seen before

Nathan Myhrvold: Gotowanie jakiego jeszcze nie widzieliście

Filmed:
1,606,673 views

Autor książki kucharskiej (i kulinarny maniak) Nathan Myhrvold opowiada o swojej nadzwyczajnej książce"Modernist Cuisine" i dzieli się sekretem doskonałych ilustracji, które ukazują od środka proces przygotowywania jedzenia.
- Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
So I'm going to tell you a little bitkawałek
0
0
2000
Opowiem wam trochę
00:17
about reimaginingnowe spojrzenie foodjedzenie.
1
2000
2000
o przeobrażaniu jedzenia.
00:19
I've been interestedzainteresowany in foodjedzenie for a long time.
2
4000
2000
Interesuję się gotowaniem od dawna.
00:21
I taughtnauczony myselfsiebie to cookgotować
3
6000
2000
Sam nauczyłem się gotować,
00:23
with a bunchwiązka of bigduży booksksiążki like this.
4
8000
2000
korzystając z takich ogromnych książek.
00:25
I wentposzedł to chefszef kuchni schoolszkoła in FranceFrancja.
5
10000
3000
Uczęszczałem do szkoły kucharskiej we Francji.
00:28
And there is a way
6
13000
2000
Właśnie w ten sposób
00:30
the worldświat bothobie envisionszakłada foodjedzenie,
7
15000
2000
świat postrzega jedzenie
00:32
the way the worldświat writespisze about foodjedzenie and learnsuczy się about foodjedzenie.
8
17000
3000
i pisze o nim, uczy o nim.
00:35
And it's largelyw dużej mierze what you would find in these booksksiążki.
9
20000
3000
Możecie to znaleźć w tych książkach.
00:38
And it's a wonderfulwspaniale thing.
10
23000
2000
To wspaniała rzecz.
00:40
But there's some things that have been going on
11
25000
2000
Ale niektóre rzeczy trwają od czasu,
00:42
sinceod this ideapomysł of foodjedzenie was establishedustanowiony.
12
27000
3000
gdy przyjęto taką ideę jedzenia.
00:45
In the last 20 yearslat,
13
30000
2000
W ciągu ostatnich 20 lat
00:47
people have realizedrealizowany that sciencenauka
14
32000
2000
ludzie zdali sobie sprawę, że nauka
00:49
has a tremendousogromny amountilość to do with foodjedzenie.
15
34000
2000
jest ściśle związana z jedzeniem.
00:51
In factfakt, understandingzrozumienie why cookinggotowanie worksPrace
16
36000
3000
Zrozumienie na czym polega gotowanie
00:54
requireswymaga knowingporozumiewawczy the sciencenauka of cookinggotowanie --
17
39000
2000
wymaga znajomości nauki o gotowaniu...
00:56
some of the chemistrychemia, some of the physicsfizyka and so forthnaprzód.
18
41000
3000
trochę chemii, trochę fizyki i tym podobne.
00:59
But that's not in any of those booksksiążki.
19
44000
2000
Ale nie znajdziesz tego w żadnej z tych książek.
01:01
There's alsorównież a tremendousogromny numbernumer of techniquestechniki
20
46000
2000
Jest też multum technik
01:03
that chefsszefowie kuchni have developedrozwinięty,
21
48000
2000
rozwijanych przez kucharzy,
01:05
some about newNowy aestheticsestetyka, newNowy approachesawanse to foodjedzenie.
22
50000
3000
trochę o estetyce, o nowym podejściu do jedzenia.
01:08
There's a chefszef kuchni in SpainHiszpania namedo imieniu FerranFerran AdriaAdria.
23
53000
3000
Pewien hiszpański kucharz Ferran Adria
01:11
He's developedrozwinięty a very avant-gardeawangardy cuisinekuchnia.
24
56000
2000
wymyślił bardzo awangardową kuchnię;
01:13
A guy in EnglandAnglia callednazywa HestonHeston BlumenthalBlumenthal,
25
58000
3000
gość z Anglii, Heston Blumenthal,
01:16
he's developedrozwinięty his avant-gardeawangardy cuisinekuchnia.
26
61000
2000
wymyślił swoją własną awangardową kuchnię.
01:18
NoneBrak of the techniquestechniki that these people have developedrozwinięty
27
63000
2000
Żadna z tych nowych technik
01:20
over the coursekurs of the last 20 yearslat
28
65000
2000
przez ostatnie 20 lat
01:22
is in any of those booksksiążki.
29
67000
2000
nie była w żadnej książce.
01:24
NoneBrak of them are taughtnauczony in cookinggotowanie schoolsszkoły.
30
69000
2000
Nie uczono ich też w szkołach kulinarnych.
01:26
In orderzamówienie to learnuczyć się them, you have to go work in those restaurantsrestauracje.
31
71000
3000
Żeby się ich nauczyć, musiałeś pracować w danej restauracji.
01:29
And finallywreszcie,
32
74000
2000
I w końcu
01:31
there's the oldstary way of viewingoglądanie foodjedzenie
33
76000
2000
mamy stary sposób postrzegania jedzenia,
01:33
is the oldstary way.
34
78000
2000
stary sposób.
01:35
And so a fewkilka yearslat agotemu -- foursFours yearslat agotemu, actuallytak właściwie --
35
80000
3000
Tak więc kilka, a tak właściwie to cztery lata temu
01:38
I setzestaw out to say, is there a way
36
83000
2000
postawiłem sobie pytanie
01:40
we can communicatekomunikować się sciencenauka and techniquetechnika and wondercud?
37
85000
4000
czy można połączyć naukę z techniką oraz ciekawością?
01:44
Is there a way we can showpokazać people foodjedzenie
38
89000
2000
Czy istnieje sposób dzięki któremu ludzie
01:46
in a way they have not seenwidziany it before?
39
91000
2000
zobaczą gotowanie w zupełne inny sposób?
01:48
So we triedwypróbowany, and I'll showpokazać you what we cameoprawa ołowiana witrażu up with.
40
93000
3000
Spróbowaliśmy i oto co z tego wyszło.
01:51
This is a pictureobrazek callednazywa a cutawaycutaway.
41
96000
3000
To jest przekrój.
01:54
This is actuallytak właściwie the first pictureobrazek I tookwziął in the bookksiążka.
42
99000
2000
Tak właściwie to jest pierwsze zdjęcie zrobione do tej książki.
01:56
The ideapomysł here is to explainwyjaśniać what happensdzieje się
43
101000
2000
Chcieliśmy tym wyjaśnić, co się dzieje,
01:58
when you steamparowy broccolibrokuły.
44
103000
2000
gdy gotujesz brokuły na parze.
02:00
And this magicmagia viewwidok allowspozwala you to see
45
105000
2000
Ten magiczny widok pozwala wam zobaczyć,
02:02
all of what's happeningwydarzenie
46
107000
2000
to co się dzieje,
02:04
while the broccolibrokuły steamsSteams.
47
109000
2000
gdy gotujesz brokuły na parze.
02:06
Then eachkażdy of the differentróżne little piecessztuk around it
48
111000
2000
Każdy podpis dookoła obrazka
02:08
explainwyjaśniać some factfakt.
49
113000
2000
wyjaśnia jakiś fakt.
02:10
And the hopenadzieja was two-folddwa razy.
50
115000
2000
To ma dwa cele.
02:12
One is you can actuallytak właściwie explainwyjaśniać what happensdzieje się when you steamparowy broccolibrokuły.
51
117000
2000
Po pierwsze, możemy wyjaśnić co się dzieje podczas gotowania na parze brokułów.
02:14
But the other thing is that maybe we could seduceuwieść people
52
119000
3000
Po drugie, może zachęci to ludzi do zagłębiania się
02:17
into stuffrzeczy that was a little more technicaltechniczny,
53
122000
2000
w sprawy bardziej techniczne,
02:19
maybe a little bitkawałek more scientificnaukowy, maybe a little bitkawałek more chef-ySzef kuchni y
54
124000
3000
może odrobinę naukowe, trochę kucharskie,
02:22
than they otherwisew przeciwnym razie would have.
55
127000
2000
którymi normalnie by się nie zainteresowali.
02:24
Because with that beautifulpiękny photozdjęcie,
56
129000
2000
Do takiego pięknego zdjęcia
02:26
maybe I can alsorównież packagepakiet this little boxpudełko here
57
131000
2000
mogę dodać taką oto ramkę,
02:28
that talksrozmowy about how steamingGotowanie na parze and boilingwrzenie
58
133000
2000
w której porównam czas pomiędzy
02:30
actuallytak właściwie take differentróżne amountskwoty of time.
59
135000
2000
gotowaniem w wodzie, a na parze.
02:32
SteamingGotowanie na parze oughtpowinni to be fasterszybciej.
60
137000
2000
Gotowanie na parze powinno być szybsze.
02:34
It turnsskręca out it isn't because of something callednazywa filmfilm condensationkondensacji,
61
139000
3000
Ale okazuje się, że nie jest, ze względu na kondensację,
02:37
and this explainswyjaśnia that.
62
142000
2000
a tutaj jest wyjaśnienie.
02:39
Well, that first cutawaycutaway pictureobrazek workedpracował,
63
144000
3000
Ok, to był pierwszy wykonany przekrój,
02:42
so we said, "Okay, let's do some more."
64
147000
3000
stwierdziliśmy "Zrobimy ich więcej."
02:45
So here'soto jest anotherinne one.
65
150000
2000
Oto kolejny.
02:47
We discoveredodkryty why woksWoki are the shapekształt they are.
66
152000
3000
Odkryliśmy, dlaczego woki mają taki kształt.
02:50
This shapedw kształcie wokWok doesn't work very well;
67
155000
2000
Ten wok akurat nie działał najlepiej,
02:52
this caughtzłapany fireogień threetrzy timesczasy.
68
157000
2000
trzy razy się zapalił.
02:54
But we had a philosophyfilozofia,
69
159000
2000
Ale mieliśmy filozofię,
02:56
whichktóry is it only has to look good for a thousandthtysięcznej of a seconddruga.
70
161000
3000
że to musi ładnie wyglądać tylko przez ułamek sekundy.
02:59
(LaughterŚmiech)
71
164000
2000
(Śmiech)
03:01
And one of our canningkonserwowego cutawaysodciecia.
72
166000
2000
A teraz jeden z przekrojów pakowania jedzenia.
03:03
OnceRaz you startpoczątek cuttingtnący things in halfpół, you kinduprzejmy of get carriedrealizowane away,
73
168000
3000
Jak raz zaczniesz kroić rzeczy na pół, musisz to robić dalej,
03:06
so you see we cutciąć the jarssłoiki in halfpół as well as the panpatelnia.
74
171000
3000
dlatego kroiliśmy słoiki, tak samo jak zrobiliśmy to z garnkiem.
03:09
And eachkażdy of these texttekst blocksBloki
75
174000
2000
Każdy z tych napisów
03:11
explainswyjaśnia a keyklawisz thing that's going on.
76
176000
2000
wyjaśnia kluczowe procesy.
03:13
In this casewalizka, boilingwrzenie waterwoda canningkonserwowego
77
178000
3000
W tym przypadku, gotowanie słoików
03:16
is for canningkonserwowego things that are alreadyjuż prettyładny acidickwaśne.
78
181000
2000
jest dobre do pakowania jedzenia, które jest kwaśne.
03:18
You don't have to heatciepło them up as hotgorąco
79
183000
2000
Nie musisz ich podgrzewać tak,
03:20
as you would something you do pressurenacisk canningkonserwowego
80
185000
3000
jak do zamykania próżniowego,
03:23
because bacterialbakteryjny sporeszarodniki can't growrosnąć in the acidkwas.
81
188000
3000
ponieważ bakterie nie żyją w kwasie.
03:27
So this is great for pickledmarynowane vegetableswarzywa,
82
192000
2000
To jest dobra metoda na piklowane warzywa,
03:29
whichktóry is what we're canningkonserwowego here.
83
194000
2000
czyli to co pokazaliśmy.
03:31
Here'sTutaj jest our hamburgerHamburger cutawaycutaway.
84
196000
2000
To jest przekrój hamburgera.
03:33
One of our philosophiesfilozofie in the bookksiążka
85
198000
2000
Jedną z naszych zasad ukazanych w książce, jest to,
03:35
is that no dishdanie
86
200000
2000
że nie ma potrawy
03:37
is really intrinsicallywewnętrznie any better than any other dishdanie.
87
202000
2000
zasadniczo lepszej od każdej innej.
03:39
So you can lavishrozrzutny
88
204000
2000
Możemy więc
03:41
all the samepodobnie careopieka, all the samepodobnie techniquetechnika,
89
206000
3000
poświęcić tyle samo uwagi, skorzystać z tych samych technik,
03:44
on a hamburgerHamburger
90
209000
2000
w przypadku hamburgera,
03:46
as you would on some much more fancyfantazyjny dishdanie.
91
211000
2000
co w przypadku bardziej wyrafinowanych potraw.
03:48
And if you do lavishrozrzutny as much techniquetechnika as possiblemożliwy,
92
213000
3000
Jeżeli skupiasz się na technice
03:51
and you try to make the highestnajwyższy qualityjakość hamburgerHamburger,
93
216000
2000
i próbujesz zrobić hamburgera najlepszej jakości,
03:53
it getsdostaje to be a little bitkawałek involvedzaangażowany.
94
218000
2000
to technika się przyda.
03:55
The NewNowy YorkYork TimesRazy ranpobiegł a piecekawałek
95
220000
2000
W The New York Times ukazał się artykuł
03:57
after my bookksiążka was delayedopóźniony
96
222000
2000
o opóźnieniu wydania mojej książki
03:59
and it was callednazywa "The Wait for the 30-Hour-Godziny HamburgerHamburger
97
224000
3000
i został nazwany "30 godzinne oczekiwanie na hamburgera
04:02
Just Got LongerDłuższe."
98
227000
2000
wydłużyło się."
04:04
Because our hamburgerHamburger recipePrzepis, our ultimateostateczny hamburgerHamburger recipePrzepis,
99
229000
3000
Ponieważ nasz przepis na doskonałego hamburgera,
04:07
if you make the bunsbułeczki and you marinatemarynować the meatmięso and you do all this stuffrzeczy,
100
232000
3000
jeśli wliczać w to pieczenie bułki, marynowanie mięsa i inne,
04:10
it does take about 30 hoursgodziny.
101
235000
2000
wymaga 30 godzin.
04:12
Of coursekurs, you're not actuallytak właściwie workingpracujący the wholecały time.
102
237000
2000
Oczywiście nie gotujesz przez całe 30 godzin.
04:14
MostWiększość of the time is kinduprzejmy of sittingposiedzenie there.
103
239000
2000
Większość czasu to siedzenie i czekanie.
04:16
The pointpunkt of this cutawaycutaway
104
241000
2000
Celem tego zdjęcia
04:18
is to showpokazać people a viewwidok of hamburgershamburgery they haven'tnie mam seenwidziany before
105
243000
2000
jest pokazanie ludziom hamburgera, jakiego wcześniej nie widzieli
04:20
and to explainwyjaśniać the physicsfizyka of hamburgershamburgery
106
245000
2000
i wyjaśnienie fizyki hamburgera,
04:22
and the chemistrychemia of hamburgershamburgery,
107
247000
2000
chemii hamburgera,
04:24
because, believe it or not, there is something to the physicsfizyka and chemistrychemia --
108
249000
3000
ponieważ, wierzcie lub nie, jest tu dużo z chemii i fizyki,
04:27
in particularszczególny, those flamespłomienie underneathpod spodem the burgerburger.
109
252000
3000
chodzi głównie o płomienie pod hamburgerem.
04:30
MostWiększość of the characteristicCharakterystyka char-grilledz grilla tastesmak
110
255000
3000
Charakterystyczny smak grillowanego mięsa
04:33
doesn't come from the wooddrewno or the charcoalwęgiel drzewny.
111
258000
3000
nie powstaje przez palenie drewnem lub węglem drzewnym.
04:36
BuyingZakup mesquiteMesquite charcoalwęgiel drzewny will not actuallytak właściwie make that much differenceróżnica.
112
261000
3000
Kupienie świetnego węgla drzewnego nie robi żadnej różnicy.
04:39
MostlyGłównie it comespochodzi from fatgruby pyrolyzingpyrolizy, or burningpalenie.
113
264000
3000
Smak powstaje w skutek pyrolizy lub spalania tłuszczu.
04:42
So it's the fatgruby that dripskapie down and flaresflary up
114
267000
3000
Tak więc to ściekający i płonący tłuszcz
04:45
that causesprzyczyny the characteristicCharakterystyka tastesmak.
115
270000
2000
jest odpowiedzialny za ten smak.
04:47
Now you mightmoc wondercud, how do we make these cutawaysodciecia?
116
272000
2000
Pewnie się zastanawiacie, jak robiliśmy te przekroje?
04:49
MostWiększość people assumezałożyć we use PhotoshopPhotoshop.
117
274000
2000
Większość powie, że korzystaliśmy z Photoshopa.
04:51
And the answerodpowiedź is: no, not really;
118
276000
2000
Odpowiem im, że nie, używaliśmy
04:53
we use a machinemaszyna shopsklep.
119
278000
3000
mnóstwa maszyn.
04:56
And it turnsskręca out, the bestNajlepiej way to cutciąć things in halfpół
120
281000
3000
Okazuje się, że najlepszym sposobem zrobienia przekroju
04:59
is to actuallytak właściwie cutciąć them in halfpół.
121
284000
3000
jest krojenie rzeczy na pół.
05:02
So we have two halvespołówki of one of the bestNajlepiej kitchenskuchnie in the worldświat.
122
287000
2000
Mamy więc dwie połówki najlepszych kuchni na świecie.
05:04
(LaughterŚmiech)
123
289000
2000
(Śmiech)
05:06
We cutciąć a $5,000 restaurantrestauracja ovenpiekarnik in halfpół.
124
291000
4000
Przekroiliśmy na pół piec za 5,000 dolarów.
05:10
The manufacturerproducent said,
125
295000
2000
Producent pytał,
05:12
"What would it take for you to cutciąć one in halfpół?"
126
297000
2000
"Co by się stało gdybyście go nie cięli na pół?"
05:14
I said, "It would have to showpokazać up freewolny."
127
299000
2000
Powiedziałem, "Użylibyśmy go za darmo."
05:16
And so it showedpokazał up, we used it a little while,
128
301000
2000
Tak więc dostaliśmy go, użyliśmy przez chwilę
05:18
we cutciąć it in halfpół.
129
303000
2000
i przecięliśmy na pół.
05:20
Now you can alsorównież see a little bitkawałek how we did some of these shotsstrzały.
130
305000
3000
Możecie teraz zobaczyć choć trochę, jak te zdjęcia były robione.
05:23
We would gluekleju a piecekawałek of PyrexPyrex
131
308000
2000
Przyklejaliśmy wszystko do Pyrexu
05:25
or heat-resistantodporne na ciepło glassszkło in frontz przodu.
132
310000
3000
albo żaroodpornej tafli szkła.
05:28
We used a redczerwony, very high-temperaturewysokiej temperatury siliconkrzem to do that.
133
313000
3000
Do tego używaliśmy specjalnego czerwonego sylikonu.
05:31
The great thing is, when you cutciąć something in halfpół,
134
316000
2000
Fajne było to, że gdy kroisz coś na pół,
05:33
you have anotherinne halfpół.
135
318000
2000
to mamy drugą połówkę.
05:35
So you photographfotografia that in exactlydokładnie the samepodobnie positionpozycja,
136
320000
2000
Można więc zrobić zdjęcie w dokładnie tej samej pozycji,
05:37
and then you can substitutezastąpić in --
137
322000
2000
a później wspomóc się,
05:39
and that partczęść does use PhotoshopPhotoshop -- just the edgeskrawędzie.
138
324000
3000
z drobną pomocą Photoshopa drugą połówką.
05:42
So it's very much like in a HollywoodHollywood moviefilm
139
327000
2000
To jest bardzo podobne do Hollywoodzkich produkcji,
05:44
where a guy fliesmuchy throughprzez the airpowietrze, supportedutrzymany by wiresprzewody,
140
329000
2000
w których ludzie latają za pomocą drutów,
05:46
and then they take the wiresprzewody away digitallycyfrowo
141
331000
2000
które później usuwa się cyfrowo,
05:48
so you're flyinglatający throughprzez the airpowietrze.
142
333000
2000
czyli po prostu się lata.
05:50
In mostwiększość casesprzypadki, thoughchociaż, there was no glassszkło.
143
335000
2000
W większości zdjęć nie korzystaliśmy z szyby.
05:52
Like for the hamburgerHamburger, we just cutciąć the damncholerny barbecueSprzęt do grillowania.
144
337000
3000
Na przykład przy hamburgerze, po prostu przecięliśmy grilla.
05:55
And so those coalswęgle that kepttrzymane fallingspadanie off the edgekrawędź,
145
340000
3000
Dlatego wszystkie spadające rozżarzone węgle
05:58
we kepttrzymane havingmający to put them back up.
146
343000
2000
musieliśmy co chwilę wkładać z powrotem.
06:00
But again, it only has to work for a thousandthtysięcznej of a seconddruga.
147
345000
2000
I tak chodzi o to, żeby to działało przez ułamek sekundy.
06:02
The wokWok shotstrzał caughtzłapany fireogień threetrzy timesczasy.
148
347000
3000
Przekrojony wok podpalił się trzy razy.
06:05
What happensdzieje się when you have your wokWok cutciąć in halfpół
149
350000
2000
Co się stanie, jeśli masz przekrojonego wpół woka,
06:07
is the oilolej goesidzie down into the fireogień
150
352000
2000
z którego olej kapie na ogień
06:09
and whooshwhoosh!
151
354000
2000
i bum!
06:11
One of our cookskucharze lostStracony his eyebrowsbrwi that way.
152
356000
2000
Jeden z naszych kucharzy stracił przy tym brwi.
06:13
But hey, they growrosnąć back.
153
358000
2000
Spokojnie, odrosły.
06:15
In additiondodanie to cutawaysodciecia,
154
360000
2000
Oprócz przekrojów,
06:17
we alsorównież explainwyjaśniać physicsfizyka.
155
362000
2000
objaśniamy też fizykę.
06:19
This is Fourier'sFouriera lawprawo of heatciepło conductionprzewodzenia.
156
364000
2000
To jest prawo Fouriera o przewodzeniu ciepła.
06:21
It's a partialczęściowy differentialmechanizm różnicowy equationrównanie.
157
366000
2000
To jest częściowe równanie różniczkowe.
06:23
We have the only cookbookksiążka kucharska in the worldświat
158
368000
2000
To jest jedyna książka kucharska na świecie
06:25
that has partialczęściowy differentialmechanizm różnicowy equationsrównania in it.
159
370000
2000
z równaniami różniczkowymi.
06:27
But to make them palatablesmaczny,
160
372000
2000
Żeby było widoczne
06:29
we cutciąć it out of a steelstal platetalerz and put it in frontz przodu of a fireogień
161
374000
3000
wycięliśmy je ze stalowej blachy, położyliśmy przed ogniem
06:32
and photographedsfotografowany it like this.
162
377000
2000
i sfotografowaliśmy w ten sposób.
06:34
We'veMamy got lots of little tidbitsCiekawostki in the bookksiążka.
163
379000
3000
W książce przemyciliśmy wiele ciekawostek.
06:37
EverybodyKażdy knowswie that your variousróżnorodny appliancesSprzęt AGD
164
382000
2000
Każdy wie, że większość urządzeń
06:39
have wattagemocy, right?
165
384000
3000
ma określoną moc w watach, prawda?
06:42
But you probablyprawdopodobnie don't know that much about JamesJames WattWatt.
166
387000
2000
Ale najprawdopodobniej nie wiecie zbyt wiele o Jamesie Watt'cie.
06:44
But now you will; we put a biographyBiografia of JamesJames WattWatt in.
167
389000
3000
Ale będziecie, w środku jest jego biografia.
06:47
It's a little couplepara paragraphspkt
168
392000
2000
Parę akapitów wyjaśniających
06:49
to explainwyjaśniać why we call that unitjednostka of heatciepło the wattWatt,
169
394000
3000
dlaczego jednostką ciepła jest wat,
06:52
and where he got his inspirationInspiracja.
170
397000
2000
i co go inspirowało.
06:54
It turnedobrócony out he was hiredzatrudniony by a ScottishSzkocki distillerygorzelnia
171
399000
3000
Okazuje się, że zatrudnił się w szkockiej destylarni,
06:57
to understandzrozumieć why they were burningpalenie so damncholerny much peatTorf
172
402000
2000
aby dowiedzieć się, dlaczego pali się tak dużo torfu
06:59
to distilldestylować the whiskeywhisky.
173
404000
2000
przy destylacji whiskey.
07:01
We alsorównież did a lot of calculationobliczenie.
174
406000
2000
Wykonaliśmy też wiele obliczeń.
07:03
I personallyosobiście wrotenapisał thousandstysiące of lineskwestia of codekod
175
408000
2000
Sam napisałem tysiące linii kodu
07:05
to writepisać this cookbookksiążka kucharska.
176
410000
2000
użytych w tej książce.
07:07
Here'sTutaj jest a calculationobliczenie
177
412000
2000
Oto schemat,
07:09
that showsprzedstawia how the intensityintensywność of a barbecueSprzęt do grillowania,
178
414000
2000
który pokazuje intensywność smażenia na grillu
07:11
or other radiantpromienna heatciepło sourceźródło, goesidzie
179
416000
2000
albo na innym źródle ciepła, w zależności
07:13
as you moveruszaj się away from it.
180
418000
2000
od odległości.
07:15
So as you moveruszaj się verticallypionowo away from this surfacepowierzchnia,
181
420000
2000
Tak więc, jeśli odsuniesz jedzenie pionowo,
07:17
the heatciepło fallsspada off.
182
422000
2000
ciepło spada.
07:19
As you moveruszaj się sidebok to sidebok, it movesporusza się off.
183
424000
2000
Jeśli poruszasz na boki, też spada.
07:21
That horn-shapedkształcie rogu regionregion
184
426000
2000
Ten obszar w kształcie rogu
07:23
is what we call the sweetSłodkie spotmiejsce.
185
428000
2000
nazywamy doskonałym miejscem.
07:25
That's the placemiejsce where the heatciepło is even to withinw ciągu 10 percentprocent.
186
430000
3000
W tym miejscu ciepło mieści się nawet w 10 procentach.
07:28
So that's the placemiejsce where you really want to cookgotować.
187
433000
2000
W tym miejscu powinno się gotować.
07:30
And it's got this funnyzabawny horn-shapedkształcie rogu thing,
188
435000
2000
W dodatku ma śmieszny kształt rogu
07:32
whichktóry as fardaleko as I know, again,
189
437000
2000
i o ile się dobrze orientuję,
07:34
the first cookbookksiążka kucharska to ever do this.
190
439000
2000
w tej książce opisaliśmy to jako pierwsi.
07:36
Now it maymoże alsorównież be the last cookbookksiążka kucharska that ever does it.
191
441000
3000
Możliwe także, że jako ostatni.
07:39
You know, there's two wayssposoby
192
444000
2000
Wiecie, produkt można zrobić
07:41
you can make a productprodukt.
193
446000
2000
na dwa sposoby.
07:43
You can do lots of marketrynek researchBadania
194
448000
2000
Możesz przeprowadzić badania rynku,
07:45
and do focusskupiać groupsgrupy
195
450000
2000
przeprowadzić grupy fokusowe,
07:47
and figurepostać out what people really want,
196
452000
2000
dowiedzieć się czego ludzie oczekują,
07:49
or you can just kinduprzejmy of go for it
197
454000
2000
lub możesz go zrobić
07:51
and make the bookksiążka you want and hopenadzieja other people like it.
198
456000
3000
i wtedy mieć nadzieję, że ludziom się spodoba.
07:54
Here'sTutaj jest a step-by-stepkrok po kroku that showsprzedstawia grindingszlifowanie hamburgerHamburger.
199
459000
3000
Oto jak krok po kroku robi się kotlet na hamburgera.
07:57
If you really want great hamburgerHamburger,
200
462000
2000
Jeżeli masz ochotę na świetnego hamburgera,
07:59
it turnsskręca out it makesczyni a differenceróżnica if you alignwyrównać the grainziarno.
201
464000
3000
okazuje się, że dużą rolę odgrywa ziarnistość.
08:02
And it's really simpleprosty, as you can see here.
202
467000
2000
To naprawdę proste, możecie to tu zobaczyć.
08:04
As it comespochodzi out of the grinderMłynek, you just have a little trayZasobnik,
203
469000
2000
Po wyjściu z maszynki, masz małą tackę,
08:06
and you just take it off in little passesKarnety,
204
471000
2000
wyjmujesz je po prostu w małych kawałkach,
08:08
buildbudować it up, sliceplasterek it verticallypionowo.
205
473000
2000
układasz jedno na drugim, a potem kroisz pionowo.
08:10
Here'sTutaj jest the finalfinał hamburgerHamburger.
206
475000
2000
Oto gotowy hamburger.
08:12
This is the 30-hour-godzina hamburgerHamburger.
207
477000
2000
Ten 30 godzinny hamburger.
08:14
We make everykażdy aspectaspekt of this burgerburger.
208
479000
2000
Zbadaliśmy każdy aspekt hamburgera.
08:16
The lettucesałata has got liquidciekły smokepalić infusedpodawać into it.
209
481000
3000
Sałata zawiera w sobie płynny dym wchłonięty z kotleta.
08:19
We alsorównież have things about how to make the bunkok.
210
484000
3000
Opisane jest również, jak zrobić dobrą bułkę.
08:22
There's a mushroomGrzyb, ketchupKetchup -- it goesidzie on and on.
211
487000
3000
Tutaj o grzybach, ketchupie i tak dalej.
08:25
Now watch closelydokładnie. This is popcornpopcorn. I'll explainwyjaśniać it here.
212
490000
3000
Teraz skupcie się. To jest popcorn. Zaraz wszystko wyjaśnię.
08:28
The popcornpopcorn is illustratingilustrujące
213
493000
2000
Ten popcorn pokazuje
08:30
a keyklawisz thing in physicsfizyka.
214
495000
2000
kluczową zasadę fizyki.
08:32
Isn't that beautifulpiękny?
215
497000
2000
Czyż to nie wspaniałe?
08:34
We have a very high-speedwysoka prędkość cameraaparat fotograficzny,
216
499000
3000
Korzystaliśmy z szybkiej kamery,
08:37
whichktóry we had lots of funzabawa with on the bookksiążka.
217
502000
2000
było z nią mnóstwo zabawy przy książce.
08:39
The keyklawisz physicsfizyka principlezasada here
218
504000
2000
Tą kluczową zasadą fizyki jest to,
08:41
is when waterwoda boilswrze to steamparowy
219
506000
2000
że gdy woda zmienia się w parę wodną,
08:43
it expandsrozszerza się by a factorczynnik of 1,600.
220
508000
2000
zwiększa swą objętość 1,6 raza.
08:45
That's what's happeningwydarzenie to the waterwoda insidewewnątrz that popcornpopcorn.
221
510000
2000
Właśnie to się dzieje wewnątrz ziarna kukurydzy.
08:47
So it's a great illustrationilustracja of that.
222
512000
2000
To świetne przedstawienie tego.
08:49
Now I'm going to closeblisko with a videowideo that is kinduprzejmy of unusualniezwykły.
223
514000
3000
Chciałbym zakończyć niecodziennym filmem.
08:52
We have a chapterrozdział on gelsŻele.
224
517000
2000
Mamy rozdział o żelach.
08:54
And because people watch MythbustersPogromcy mitów and CSICSI,
225
519000
3000
Ponieważ ludzie oglądają Pogromców Mitów i CSI,
08:57
I thought, well, let's put in a recipePrzepis
226
522000
2000
pomyślałem, że mogę tu zamieścić przepis
08:59
for a ballisticsbalistyka gelatinżelatyna.
227
524000
3000
na żel balistyczny.
09:02
Well, if you have a high-speedwysoka prędkość cameraaparat fotograficzny,
228
527000
2000
Jeśli masz szybką kamerę
09:04
and you have a blockblok of ballisticsbalistyka gelatinżelatyna lyingkłamstwo around,
229
529000
3000
i blok balistycznego żelu leżący przed tobą,
09:07
prettyładny soonwkrótce somebodyktoś does this.
230
532000
2000
możesz zrobić coś takiego.
09:11
(GaspsWzdycha)
231
536000
2000
(Zdziwienie)
09:13
Now the amazingniesamowity thing here
232
538000
2000
Ciekawą rzeczą jest to,
09:15
is that a ballisticsbalistyka gelatinżelatyna is supposeddomniemany to mimicimitować
233
540000
2000
że żel balistyczny powinien zachowywać się
09:17
what happensdzieje się to humanczłowiek fleshciało when you get shotstrzał -- that's why you shouldn'tnie powinien get shotstrzał.
234
542000
3000
w ten sam sposób, co ludzkie ciało podczas postrzału... Właśnie dlatego nie warto zostać postrzelonym.
09:20
The other amazingniesamowity thing is, when this ballisticsbalistyka gelatinżelatyna comespochodzi down,
235
545000
3000
Inną ciekawostką jest to, że jeżeli upuścisz blok balistycznego żelu,
09:23
it fallsspada back down as a nicemiły blockblok.
236
548000
2000
to po upadku nadal będzie ładnym blokiem.
09:25
AnywayW każdym razie, here'soto jest the bookksiążka.
237
550000
3000
W każdym razie, to jest książka.
09:28
Here it is.
238
553000
2000
To właśnie ona.
09:32
2,438 pagesstrony.
239
557000
3000
2,438 stron.
09:36
And they're nicemiły bigduży pagesstrony too.
240
561000
3000
Są też ładne duże strony.
09:39
(ApplauseAplauz)
241
564000
8000
(Aplauz)
09:47
A friendprzyjaciel of minekopalnia complainedskarżył się
242
572000
2000
Mój znajomy narzekał,
09:49
that this was too bigduży and too prettyładny to go in the kitchenkuchnia,
243
574000
2000
że to jest zbyt duże i zbyt ładne, żeby leżało w kuchni,
09:51
so there's a sixthszósty volumeTom
244
576000
2000
tak więc szósty tom
09:53
that has washabledo prania w pralce, waterproofwodoodporny paperpapier.
245
578000
2000
został wydrukowany na wodoodpornym papierze.
09:55
(ApplauseAplauz)
246
580000
4000
(Aplauz)
Translated by Piotr Ożga
Reviewed by Anna Ułanowicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Nathan Myhrvold - Polymath
Nathan Myhrvold is a professional jack-of-all-trades. After leaving Microsoft in 1999, he's been a world barbecue champion, a wildlife photographer, a chef, a contributor to SETI, and a volcano explorer.

Why you should listen

Since leaving his post as Microsoft's Chief Technology Officer in 1999 (with fortune in tow), Nathan Myhrvold has been a professional exemplar of the spirit of the "Renaissance Man," proudly following his interests wherever they've led. His dispersed passions have triggered an impressive list of accomplishments, including world barbecue championships, major archeological finds (several Tyrannosaurus rex skeletons), prize-winning wildlife photography, building a section of Babbage's Difference Engine #2, s, and a new and consuming interest in the sous-vide cooking technique.

Malcolm Gladwell's 2008 New Yorker profile of him revealed an impish but truly inspired character whose latest company, Intellectual Ventures -- which brainstorms and patents a wide array of inventions --  has been accused in some quarters of acting like a 'patent troll' but is described by Myhrvold as "a disruptive organization providing  an efficient way for patent holders to get paid for the inventions they own, and... for technology companies to gain easy access to the invention rights they need." After funding big-vision projects such as the Allen Telescope Array, exploring active volcanoes and investigating penguin digestion, Myhrvold insists that his hobbies aren't as discursive as they seem. They do have a common denominator, after all: him.

More profile about the speaker
Nathan Myhrvold | Speaker | TED.com