ABOUT THE SPEAKER
Dambisa Moyo - Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs.

Why you should listen

Dambisa Moyo's work examines the interplay between rapidly developing countries, international business, and the global economy -- while highlighting opportunities for investment. She has travelled to more than 60 countries over the past decade, studying the political, economic and financial workings of emerging economies, in particular the BRICs and the frontier economies in Asia, South America, Africa and the Middle East. Her latest book, Winner Take All: China’s Race for Resources and What It Means for the World, looks at how commodities markets influence much more than the global economy -- and examines the possible consequences of China's unprecedented rush for commodities such as oil, minerals, water, and food, including the looming specter of commodity-driven conflict.

She is the author of the brilliantly argued Dead Aid: Why Aid Is Not Working and How There Is a Better Way for Africa and How the West Was Lost: Fifty Years of Economic Folly and the Stark Choices Ahead. Previously, she was an economist at Goldman Sachs, where she worked for nearly a decade, and was a consultant to the World Bank in Washington.

More profile about the speaker
Dambisa Moyo | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2013

Dambisa Moyo: Is China the new idol for emerging economies?

Dambisa Moyo: Czy Chiny są nowym idolem rynków wschodzących?

Filmed:
2,517,517 views

Rozwinięty świat ponad wszystko przedkłada ideały kapitalizmu, demokracji i politycznych praw dla każdego. Ludzie w krajach rozwijających się nie mają tego luksusu. W emocjonalnym przemówieniu, ekonomistka Dambisa Moyo przekonuje, że Zachód nie może pozwolić sobie, by spocząć na laurach, wyobrażając sobie, że inni ślepo będą go naśladować, ponieważ inny model, uosabiany przez Chiny, staje się coraz bardziej atrakcyjny. Jest to wezwanie dla otwartości na polityczną i gospodarczą współpracę w imię zmieniania świata.
- Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
"Give me libertywolność or give me deathśmierć."
0
394
3605
"Dajcie mi wolność albo śmierć".
00:15
When PatrickPatrick HenryHenryk, the governorgubernator of VirginiaVirginia,
1
3999
2267
Gdy Patrick Henry, gubernator Virginii,
00:18
said these wordssłowa in 1775,
2
6266
2925
mówił te słowa w 1775,
00:21
he could never have imaginedwyobrażałem sobie
3
9191
1903
nie wyobrażał sobie
00:23
just how much they would come to resonaterezonować
4
11094
2065
jak wielki bedzie ich oddźwięk
00:25
with AmericanAmerykański generationspokolenia to come.
5
13159
3023
wśród kolejnych pokoleń Amerykanów.
00:28
At the time, these wordssłowa were earmarkedprzeznaczone
6
16182
2665
Wówczas te słowa
00:30
and targetedukierunkowane againstprzeciwko the BritishBrytyjskie,
7
18847
2373
skierowano do Brytyjczyków,
00:33
but over the last 200 yearslat, they'veoni come to embodyucieleśniać
8
21220
2899
ale przez ostatnie 200 lat ucieleśniały
00:36
what manywiele WesternersZ zachodu believe,
9
24119
2688
przekonanie ludzi na Zachodzie,
00:38
that freedomwolność is the mostwiększość cherishedcenionych valuewartość,
10
26807
3448
że wolność jest najcenniejsza
00:42
and that the bestNajlepiej systemssystemy of politicsPolityka and economicsEkonomia
11
30255
2921
i opierają się na niej
00:45
have freedomwolność embeddedosadzone in them.
12
33176
2214
najlepsze systemy polityczno-gospodarcze.
00:47
Who could blamewinić them?
13
35390
1794
Kto mógłby ich winić?
00:49
Over the pastprzeszłość hundredsto yearslat, the combinationpołączenie
14
37184
2914
Przez ostatnie 100 lat,
00:52
of liberalliberalne democracydemokracja and privateprywatny capitalismkapitalizm
15
40098
3043
połączenie liberalnej demokracji
i prywatnego kapitalizmu
00:55
has helpedpomógł to catapultKatapulta the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
16
43141
2420
pozwoliło Stanom Zjednoczonym
00:57
and WesternWestern countrieskraje
17
45561
1261
i krajom zachodnim
00:58
to newNowy levelspoziomy of economicgospodarczy developmentrozwój.
18
46822
2413
wznieść się na nowe poziomy
rozwoju gospodarczego.
01:01
In the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa over the pastprzeszłość hundredsto yearslat,
19
49235
2718
W tym czasie w Stanach
01:03
incomesdochodów have increasedzwiększony 30 timesczasy,
20
51953
2390
dochody wzrosły 30-sto krotnie,
01:06
and hundredssetki of thousandstysiące of people
21
54343
1671
a setki tysięcy ludzi
01:08
have been movedprzeniósł out of povertyubóstwo.
22
56014
2273
wyszły z ubóstwa.
01:10
MeanwhileTymczasem, AmericanAmerykański ingenuitypomysłowość and innovationinnowacja
23
58287
4033
Jednocześnie, amerykańska pomysłowość
i innowacyjność
01:14
has helpedpomógł to spurSpur industrializationindustrializacji
24
62320
3379
pobudziły uprzemysłowienie
01:17
and alsorównież helpedpomógł in the creationkreacja and the buildingbudynek
25
65699
2862
i przyczyniły się do wynalezienia
01:20
of things like householdgospodarstwo domowe appliancesSprzęt AGD
26
68561
1791
urządzeń gospodarstwa domowego,
01:22
suchtaki as refrigeratorslodówki and televisionstelewizory,
27
70352
2223
takich jak lodówki czy telewizory,
01:24
motorsilnik vehiclespojazdy and even the mobilemobilny phonestelefony in your pocketskieszenie.
28
72575
4048
samochodów, a nawet komórek,
które macie w kieszeni.
01:28
It's no surpriseniespodzianka, then, that even at the depthsgłębokości
29
76623
2682
Nie jest więc niespodzianką,
01:31
of the privateprywatny capitalismkapitalizm crisiskryzys,
30
79305
2264
że w głębokim kryzysie
prywatnego kapitalizmu
01:33
PresidentPrezydent ObamaObama said,
31
81569
1767
prezydent Obama rzekł:
01:35
"The questionpytanie before us is not whetherczy the marketrynek
32
83336
2896
"Nieważne czy rynek
01:38
is a forcesiła for good or illchory.
33
86232
2635
jest dobry czy zły.
01:40
Its powermoc to generateGenerować wealthbogactwo and to expandrozszerzać freedomwolność
34
88867
3223
Jego siła generowania dobrobytu
i szerzenia wolności
01:44
is unmatchedNiezrównana."
35
92090
2078
jest nieoceniona".
01:46
ThusW ten sposób, there's understandablyze zrozumiałych względów
36
94168
1889
Jest więc zrozumiałe,
01:48
a deep-seatedgłęboko zakorzenione presumptiondomniemanie amongpośród WesternersZ zachodu
37
96057
3134
głębokie przekonanie Amerykanów,
01:51
that the wholecały worldświat will decidedecydować się to adoptprzyjąć
38
99191
2810
że cały świat
01:54
privateprywatny capitalismkapitalizm as the modelModel of economicgospodarczy growthwzrost,
39
102001
3084
przyjmie kapitalizm
jako model wzrostu gospodarczego
01:57
liberalliberalne democracydemokracja, and will continueKontyntynuj
40
105085
2307
i liberalnej demokracji,
01:59
to prioritizepriorytet politicalpolityczny rightsprawa over economicgospodarczy rightsprawa.
41
107392
4131
by przedkładać prawa polityczne nad gospodarcze.
02:03
HoweverJednak, to manywiele who liverelacja na żywo in the emergingwyłaniający się marketsrynki,
42
111523
2850
Jednak dla ludzi z krajów rozwijających się
02:06
this is an illusioniluzja, and even thoughchociaż
43
114373
2964
to iluzja.
02:09
the UniversalUniwersalny DeclarationDeklaracja of HumanCzłowieka RightsPrawa,
44
117337
2107
Mimo, że Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
02:11
whichktóry was signedpodpisany in 1948,
45
119444
2271
podpisana w roku 1948,
02:13
was unanimouslyjednogłośnie adoptedprzyjęty,
46
121715
2295
została jednomyślnie przyjęta,
02:16
what it did was to maskmaska a schismSchizma
47
124010
2691
tylko zamaskowała podział
02:18
that has emergedpojawiły się betweenpomiędzy developedrozwinięty
and developingrozwijanie countrieskraje,
48
126701
3506
między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się
02:22
and the ideologicalideologiczne beliefswierzenia
49
130224
2081
oraz ich poglądami
02:24
betweenpomiędzy politicalpolityczny and economicgospodarczy rightsprawa.
50
132305
3647
na prawa polityczne i gospodarcze.
02:27
This schismSchizma has only growndorosły widerszerszy.
51
135952
3537
Ten podział jest coraz głębszy.
02:31
TodayDzisiaj, manywiele people who liverelacja na żywo in the emergingwyłaniający się marketsrynki,
52
139489
2570
Obecnie, w krajach
o gospodarkach rozwijających się,
02:34
where 90 percentprocent of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy populationpopulacja liveszyje,
53
142059
2913
gdzie mieszka 90% światowej populacji,
02:36
believe that the WesternWestern obsessionobsesja
54
144972
2028
ludzie uważają, że zachodnia obsesja
02:39
with politicalpolityczny rightsprawa is besideoprócz the pointpunkt,
55
147000
2627
na punkcie praw politycznych
to przesada,
02:41
and what is actuallytak właściwie importantważny
56
149627
1978
a naprawdę liczy się
02:43
is deliveringdostarczanie on foodjedzenie, shelterschron,
57
151605
2221
zapewnienie żywności, dachu nad głową,
02:45
educationEdukacja and healthcareopieka zdrowotna.
58
153826
2098
edukacji i opieki zdrowotnej.
02:47
"Give me libertywolność or give me deathśmierć"
59
155924
2416
"Dajcie mi wolność albo śmierć".
02:50
is all well and good if you can affordpozwolić sobie it,
60
158340
2763
Wszystko bardzo ładnie,
jeśli cię na to stać,
02:53
but if you're livingżycie on lessmniej than one dollardolar a day,
61
161103
2963
ale jeśli masz mniej niż dolara dziennie,
02:56
you're fardaleko too busyzajęty tryingpróbować to surviveprzetrwać
62
164066
1968
jesteś zbyt zajęty walką o przeżycie
02:58
and to providezapewniać for your familyrodzina
63
166034
1816
i utrzymanie rodziny,
02:59
than to spendwydać your time going around
64
167850
1531
by mieć czas
03:01
tryingpróbować to proclaimgłosić and defendbronić democracydemokracja.
65
169381
3011
na głoszenie i obronę demokracji.
03:04
Now, I know manywiele people in this roompokój
66
172392
1847
Wiem, że wielu osobom tutaj
03:06
and around the worldświat will think,
67
174239
2188
i na świecie,
03:08
"Well actuallytak właściwie, this is hardciężko to graspchwycić,"
68
176427
2983
trudno to zrozumieć,
03:11
because privateprywatny capitalismkapitalizm and liberalliberalne democracydemokracja
69
179410
3227
bo kapitalizm i liberalna demokracja
03:14
are heldtrzymany sacrosanctŚwięte.
70
182637
2266
są uznawane za świętość.
03:16
But I askzapytać you todaydzisiaj, what would you do
71
184903
2369
Ale co wybralibyście dziś,
03:19
if you had to choosewybierać?
72
187272
1811
gdybyście musieli
03:21
What if you had to choosewybierać
73
189083
1814
wybrać
03:22
betweenpomiędzy a roofdach over your headgłowa
74
190897
2463
między dachem nad głową
03:25
and the right to votegłosować?
75
193360
1677
i prawem do głosowania?
03:27
Over the last 10 yearslat,
76
195037
1593
Przez ostatnie 10 lat
03:28
I've had the privilegeprzywilej to travelpodróżować to over 60 countrieskraje,
77
196630
3780
odwiedziłam ponad 60 krajów,
03:32
manywiele of them in the emergingwyłaniający się marketsrynki,
78
200410
2205
w większosci rozwijających się
03:34
in LatinŁaciński AmericaAmeryka, AsiaAsia,
79
202615
2328
w Ameryce Łacińskiej, Azji,
03:36
and my ownwłasny continentkontynent of AfricaAfryka.
80
204943
2682
i w mojej Afryce.
03:39
I've metspotkał with presidentsprezydenci, dissidentsdysydentów,
81
207625
2640
Spotykałam się z prezydentami, dysydentami,
03:42
policymakersPolitycy, lawyersprawnicy, teachersnauczyciele,
82
210265
2368
ustawodawcami, prawnikami, nauczycielami,
03:44
doctorslekarze and the man on the streetulica,
83
212633
2303
lekarzami i ludźmi z ulicy.
03:46
and throughprzez these conversationsrozmowy,
84
214936
1683
Te rozmowy
03:48
it's becomestają się clearjasny to me
85
216619
1800
uświadomiły mi
03:50
that manywiele people in the emergingwyłaniający się marketsrynki
86
218419
1928
że wiele osób w krajach rozwijających się uważa,
03:52
believe that there's actuallytak właściwie a splitrozdzielać occurringwystępujący
87
220347
3209
że rzeczywiście jest różnica
03:55
betweenpomiędzy what people believe ideologicallyideologicznie
88
223556
2766
pomiędzy politycznymi i ekonomicznymi
03:58
in termswarunki of politicsPolityka and economicsEkonomia in the WestWest
89
226322
2686
poglądami ludzi na Zachodzie
04:01
and that whichktóry people believe in the restodpoczynek of the worldświat.
90
229008
2884
i reszty świata.
04:03
Now, don't get me wrongźle.
91
231892
1871
Nie zrozumcie mnie źle.
04:05
I'm not sayingpowiedzenie people in the emergingwyłaniający się marketsrynki
92
233763
1460
Nie mówię, że ludzie
w gospodarkach rozwijających się
04:07
don't understandzrozumieć democracydemokracja,
93
235223
2091
nie rozumieją demokracji,
04:09
norani am I sayingpowiedzenie that they wouldn'tnie ideallyidealnie
94
237314
1909
ani że niechętnie wybieraliby
04:11
like to pickwybierać theirich presidentsprezydenci or theirich leadersprzywódcy.
95
239223
2485
własnych prezydentów i liderów.
04:13
Of coursekurs they would.
96
241708
1555
Oczywiście, że by chcieli.
04:15
HoweverJednak, I am sayingpowiedzenie that on balancesaldo,
97
243263
3021
Mówię jednak,
04:18
they worrymartwić się more about
98
246284
1582
że w porównaniu z tym,
04:19
where theirich livingżycie standardstandard improvementsulepszenia are going to come from,
99
247866
3031
bardziej martwią się o poprawę standardu życia,
04:22
and how it is theirich governmentsrządy can deliverdostarczyć for them,
100
250897
2283
i jak ich rządy tego dokonają,
04:25
than whetherczy or not the governmentrząd
101
253180
1905
niż o to,
04:27
was electedwybrany by democracydemokracja.
102
255085
2940
czy wybrano je demokratycznie.
04:30
The factfakt of the mattermateria
103
258025
2089
Faktycznie,
04:32
is that this has becomestają się a very poignantwzruszający questionpytanie
104
260114
2465
to paląca kwestia,
04:34
because there is for the first time in a long time
105
262579
2333
bo pierwszy raz od dawna
04:36
a realreal challengewyzwanie to the WesternWestern ideologicalideologiczne systemssystemy
106
264912
3570
istnieje realne wyzwanie
dla zachodnich ideologii
04:40
of politicsPolityka and economicsEkonomia,
107
268482
2154
politycznych i ekonomicznych.
04:42
and this is a systemsystem that is embodiedzawarte by ChinaChiny.
108
270636
3073
Jest nim system wprowadzony w Chinach.
04:45
And ratherraczej than have privateprywatny capitalismkapitalizm,
they have statestan capitalismkapitalizm.
109
273709
3962
Zamiast kapitalizmu prywatnego,
mają kapitalizm państwowy.
04:49
InsteadZamiast tego of liberalliberalne democracydemokracja,
they have de-prioritizedde-priorytet the democraticdemokratyczny systemsystem.
110
277687
4272
System demokratyczny nie jest priorytetem.
04:53
And they have alsorównież decidedzdecydowany to prioritizepriorytet
111
281959
2364
Chiny przedłożyły także
04:56
economicgospodarczy rightsprawa over politicalpolityczny rightsprawa.
112
284323
3657
prawa gospodarcze nad politycznymi.
04:59
I put it to you todaydzisiaj that it is this systemsystem
113
287980
2849
Mówię dziś o tym,
05:02
that is embodiedzawarte by ChinaChiny
114
290829
1845
bo chiński system
05:04
that is gatheringzebranie momentumpęd amongstwśród people
115
292674
1960
zyskuje na popularności wśród ludzi
05:06
in the emergingwyłaniający się marketsrynki as the systemsystem to followśledzić,
116
294634
3088
w krajach rozwijających się,
05:09
because they believe increasinglycoraz bardziej
117
297722
2020
gdzie coraz bardziej wierzą,
05:11
that it is the systemsystem
118
299742
1675
że właśnie ten system
05:13
that will promiseobietnica the bestNajlepiej and fastestnajszybszy improvementsulepszenia
119
301417
3401
zapewni im najlepszą i najszybszą
05:16
in livingżycie standardsstandardy in the shortestmożliwie najkrótszym periodokres of time.
120
304818
3611
poprawę standardu życia w najkrótszym czasie.
05:20
If you will indulgeZatrzymajcie się me, I will spendwydać a fewkilka momentschwile
121
308429
2579
Pozwólcie, że poświęcę kilka minut,
05:23
explainingwyjaśniając to you first
122
311008
1822
by uzasadnić wam
05:24
why economicallyekonomicznie they'veoni come to this beliefwiara.
123
312830
4030
ekonomiczne podstawy ich przekonań.
05:28
First of all, it's China'sW Chinach economicgospodarczy performancewydajność
124
316860
2826
Po pierwsze, to działanie chińskiej gospodarki
05:31
over the pastprzeszłość 30 yearslat.
125
319686
2042
w ostatnich 30 latach.
05:33
She's been ablezdolny to produceprodukować recordrekord economicgospodarczy growthwzrost
126
321728
2720
Odnotowano rekordowy wzrost ekonomiczny,
05:36
and meaningfullysensownie moveruszaj się manywiele people out of povertyubóstwo,
127
324448
3635
a wielu ludzi wyszło z biedy.
05:40
specificallykonkretnie puttingwprowadzenie a meaningfulznaczący dentDent in povertyubóstwo
128
328083
3179
Ubóstwo znacząco spadło,
05:43
by movingw ruchu over 300 millionmilion people
129
331262
2814
bo dzięki rozwojowi 300 milionów ludzi
05:46
out of indigenceubóstwa.
130
334076
3258
wyszło z biedy.
05:49
It's not just in economicsEkonomia,
131
337334
2514
Nie chodzi tylko o ekonomię,
05:51
but it's alsorównież in termswarunki of livingżycie standardsstandardy.
132
339848
2497
ale i o standard życia.
05:54
We see that in ChinaChiny, 28 percentprocent of people
133
342345
2844
Widzimy, że 28% Chińczyków
05:57
had secondarywtórny schoolszkoła accessdostęp.
134
345189
1823
miało dostęp do szkół średnich.
05:59
TodayDzisiaj, it's closerbliższy to 82 percentprocent.
135
347012
2377
Dziś to prawie 82%.
06:01
So in its totalitycałość, economicgospodarczy improvementpoprawa
136
349389
2595
Patrząc całościowo, poprawa gospodarcza
06:03
has been quitecałkiem significantznaczący.
137
351984
2696
była dość znacząca.
06:06
SecondDrugi, ChinaChiny has been ablezdolny
138
354680
3036
Po drugie, Chinom udało się
06:09
to meaningfullysensownie improveulepszać its incomedochód inequalitynierówność
139
357716
3136
znacząco zmniejszyć
nierówności w rozkładzie dochodów,
06:12
withoutbez changingwymiana pieniędzy the politicalpolityczny constructzbudować.
140
360852
2665
bez zmiany ustroju politycznego.
06:15
TodayDzisiaj, the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and ChinaChiny
141
363517
2430
Obecnie, Chiny i Stany Zjednoczone
06:17
are the two leadingprowadzący economiesgospodarki in the worldświat.
142
365947
2526
to największe gospodarki świata.
06:20
They have vastlybardzo differentróżne politicalpolityczny systemssystemy
143
368473
2249
Mają kompletnie różne
06:22
and differentróżne economicgospodarczy systemssystemy,
144
370722
2322
systemy polityczne i gospodarcze,
06:25
one with privateprywatny capitalismkapitalizm,
145
373044
1470
jeden z prywatnym kapitalizmem,
06:26
anotherinne one broadlyszeroko with statestan capitalismkapitalizm.
146
374514
2439
a drugi z szeroko zakrojonym
kapitalizmem państwowym.
06:28
HoweverJednak, these two countrieskraje
147
376953
2073
Pomimo to, oba kraje
06:31
have the identicalidentyczny GINIGINI CoefficientWspółczynnik,
148
379026
2107
mają taki sam spółczynnik Giniego,
06:33
whichktóry is a measurezmierzyć of incomedochód equalityrówność.
149
381133
2547
który mierzy równomierność rozkładu dochodów.
06:35
PerhapsByć może what is more disturbingniepokojące
150
383680
2232
Martwić może fakt,
06:37
is that China'sW Chinach incomedochód equalityrówność
151
385912
2094
że ostatnio w Chinach
06:40
has been improvingpoprawa in recentniedawny timesczasy,
152
388006
2321
dochody stawały się bardziej wyrównane,
06:42
whereasnatomiast that of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
153
390327
1617
zaś w USA
06:43
has been decliningspadek.
154
391944
3063
ten wskaźnik malał.
06:47
ThirdlyPo trzecie, people in the emergingwyłaniający się marketsrynki
155
395007
2556
Po trzecie, ludzie w krajach rozwijających się
06:49
look at China'sW Chinach amazingniesamowity and legendarylegendarny
156
397563
2394
patrzą na niesamowity i legendarny
06:51
infrastructureinfrastruktura rolloutrollout.
157
399957
2326
rozwój infrastruktury w Chinach.
06:54
This is not just about ChinaChiny
158
402283
1659
Nie chodzi tylko
06:55
buildingbudynek roadsdrogi and portsporty and railwayslinie kolejowe
159
403942
2360
o budowę dróg, portów i kolei
06:58
in her ownwłasny countrykraj --
160
406302
1436
w samych Chinach.
06:59
she's been ablezdolny to buildbudować 85,000 kilometerskilometrów
161
407738
3088
Udało się im zbudować
07:02
of roadDroga networksieć in ChinaChiny
162
410826
1591
sieć dróg o długości 85 tys. km,
07:04
and surpassprześcignąć that of the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa --
163
412417
2948
i prześcignąć USA.
07:07
but even if you look to placesmiejsca like AfricaAfryka,
164
415365
2811
Spójrzmy na przykład na Afrykę.
07:10
ChinaChiny has been ablezdolny to help tartar the distancedystans
165
418176
3057
Chiny pomogły w asfaltowaniu dróg
07:13
of CapePrzylądek TownMiasto to CairoCairo,
166
421233
1654
od Kapsztadu do Kairu,
07:14
whichktóry is 9,000 milesmile,
167
422887
1625
czyli 9 tys. mil,
07:16
or threetrzy timesczasy the distancedystans of NewNowy YorkYork to CaliforniaCalifornia.
168
424512
3911
czyli trzykrotną odległość
z Nowego Jorku do Kalifornii.
07:20
Now this is something that people can see and pointpunkt to.
169
428423
4440
Oto coś, co ludzie zauważają.
07:24
PerhapsByć może it's no surpriseniespodzianka
170
432863
1682
Nie jest niespodzianką,
07:26
that in a 2007 PewPew surveyAnkieta, when surveyedbadanych,
171
434545
3721
że w badaniu Pew w 2007
07:30
AfricansAfrykanie in 10 countrieskraje said
172
438266
1868
Afrykańczycy ankietowani w 10 krajach
07:32
they thought that the ChineseChiński were doing
173
440134
1668
uznali, że Chińczycy
07:33
amazingniesamowity things to improveulepszać theirich livelihoodsźródła utrzymania
174
441802
1894
robię niesamowite rzeczy,
07:35
by wideszeroki marginsmarginesy, by as much as 98 percentprocent.
175
443696
4498
znacząco, bo nawet o 98%,
poprawiając ich warunki życia.
07:40
FinallyWreszcie, ChinaChiny is alsorównież providingże innovativeinnowacyjne solutionsrozwiązania
176
448194
4520
Chiny dostarczają też innowacyjnych rozwiązań
07:44
to age-oldodwieczny socialspołeczny problemsproblemy that the worldświat facestwarze.
177
452714
3371
dla starych jak świat problemów społecznych.
07:48
If you travelpodróżować to MogadishuMogadiszu, MexicoMeksyk CityMiasto or MumbaiBombaj,
178
456085
3268
Jeśli pojedziecie do Mogadiszu,
Meksyku czy Mumbaju,
07:51
you find that dilapidatedzniszczone infrastructureinfrastruktura and logisticsLogistyka
179
459353
3252
przekonacie się, że opłakany stan
infrastruktury i logistyki
07:54
continueKontyntynuj to be a stumblingZawada blockblok
180
462605
2227
wciąż stanowią przeszkodę
07:56
to the deliverydostawa of medicinelekarstwo and healthcareopieka zdrowotna
181
464832
2101
dla zapewnienia leków i opieki medycznej
07:58
in the ruralwiejski areasobszary.
182
466933
1870
na wsi.
08:00
HoweverJednak, throughprzez a networksieć of state-ownedpaństwowych enterprisesprzedsiębiorstw,
183
468803
2878
Jednak, przez sieć państwowych przedsiębiorstw,
08:03
the ChineseChiński have been ablezdolny to go into these ruralwiejski areasobszary,
184
471681
2896
Chińczycy dotarli do tych obszarów,
08:06
usingza pomocą theirich companiesfirmy
185
474577
1490
i przy użyciu własnych firm
08:08
to help deliverdostarczyć on these healthcareopieka zdrowotna solutionsrozwiązania.
186
476067
3272
rozwiązali problemy opieki medycznej.
08:11
LadiesPanie and gentlemenpanowie, it's no surpriseniespodzianka
187
479339
2206
Nic dziwnego, że o tym co robią Chiny
08:13
that around the worldświat, people are pointingwskazując
at what ChinaChiny is doing and sayingpowiedzenie,
188
481545
3250
ludzie na całym świecie mówią:
08:16
"I like that. I want that.
189
484795
2142
"Podoba mi się to.
08:18
I want to be ablezdolny to do what China'sW Chinach doing.
190
486937
2194
Chcę robić to, co oni.
08:21
That is the systemsystem that seemswydaje się to work."
191
489131
2770
Ten system działa".
08:23
I'm here to alsorównież tell you
192
491901
1673
Jestem tu, by powiedzieć,
08:25
that there are lots of shiftszmiany occurringwystępujący
193
493574
1747
że w związku z tym, co robią Chiny,
08:27
around what ChinaChiny is doing
194
495321
1960
zachodzi wiele zmian
08:29
in the democraticdemokratyczny stancepostawa.
195
497281
2075
w postawie wobec demokracji.
08:31
In particularszczególny, there is growingrozwój doubtwątpić
196
499356
2665
Zwątpienie zwłaszcza narasta
08:34
amongpośród people in the emergingwyłaniający się marketsrynki,
197
502021
2102
wśród ludzi w krajach rozwijających się,
08:36
when people now believe that democracydemokracja
198
504123
1707
gdzie uważa się,
08:37
is no longerdłużej to be viewedobejrzeli
199
505830
2284
że demokracji nie należy uważać
08:40
as a prerequisitewarunkiem wstępnym for economicgospodarczy growthwzrost.
200
508114
3483
za konieczną dla rozwoju gospodarczego.
08:43
In factfakt, countrieskraje like TaiwanTajwan, SingaporeSingapur, ChileChile,
201
511597
4241
Kraje, takie jak Tajwan, Singapur, czy Chile,
08:47
not just ChinaChiny, have shownpokazane that actuallytak właściwie,
202
515838
2908
nie tylko Chiny, pokazały
08:50
it's economicgospodarczy growthwzrost that is a prerequisitewarunkiem wstępnym
203
518746
2686
że naprawdę to wzrost gospodarczy
08:53
for democracydemokracja.
204
521432
1764
warunkuje demokrację.
08:55
In a recentniedawny studybadanie, the evidencedowód has shownpokazane
205
523196
3246
Niedawne badanie wykazało,
08:58
that incomedochód is the greatestnajwiększy determinantwyznacznik
206
526442
2498
że wysokość dochodów najsilniej wpływa
09:00
of how long a democracydemokracja can last.
207
528940
2748
na trwałość demokracji.
09:03
The studybadanie founduznany that if your perza capitacapita incomedochód
208
531688
2733
Wyniki pokazały, że jeśli dochód na osobę
09:06
is about 1,000 dollarsdolarów a yearrok,
209
534421
2212
wynosi około 1000 $ rocznie,
09:08
your democracydemokracja will last about eightosiem and a halfpół yearslat.
210
536633
2998
to demokracja przetrwa około 8,5 roku.
09:11
If your perza capitacapita incomedochód is betweenpomiędzy
211
539631
1718
Jeśli dochód na głowę wynosi
09:13
2,000 and 4,000 dollarsdolarów perza yearrok,
212
541349
2400
od 2 do 4 tys. rocznie,
09:15
then you're likelyprawdopodobne to only get 33 yearslat of democracydemokracja.
213
543749
3042
demokracja może przetrwać około 33 lata.
09:18
And only if your perza capitacapita incomedochód
214
546791
1824
Dopiero przy rocznym dochodzie
09:20
is abovepowyżej 6,000 dollarsdolarów a yearrok
215
548615
2131
ponad 6 tysięcy,
09:22
will you have democracydemokracja come hellpiekło or highwysoki waterwoda.
216
550746
3744
demokracja będzie naprawdę stabilna.
09:26
What this is tellingwymowny us
217
554490
1712
Stąd wniosek,
09:28
is that we need to first establishustalić a middleśrodkowy classklasa
218
556202
2573
że najpierw trzeba stworzyć klasę średnią,
09:30
that is ablezdolny to holdutrzymać the governmentrząd accountableodpowiedzialny.
219
558775
3117
która powierzy rządowi
odpowiedzialność państwową.
09:33
But perhapsmoże it's alsorównież tellingwymowny us
220
561892
2375
Lecz może to też oznaczać,
09:36
that we should be worriedzmartwiony about going
221
564267
1582
że powinniśmy zastanowić się
09:37
around the worldświat and shoehorningshoehorning democracydemokracja,
222
565849
2910
nad słusznością narzucania demokracji
całemu światu,
09:40
because ultimatelyostatecznie we runbiegać the riskryzyko
223
568759
1810
bo w ten sposób ryzykujemy
09:42
of endingkończący się up with illiberalilliberal democraciesdemokracje,
224
570569
2130
stworzenie demokracji nieliberalnych,
09:44
democraciesdemokracje that in some sensesens
225
572699
2061
a te mogą okazać się gorsze
09:46
could be worsegorzej than the authoritarianautorytarnych governmentsrządy
226
574760
2167
niż autorytarne rządy,
09:48
that they seekszukać to replacezastąpić.
227
576927
3687
które chcą zastąpić.
09:52
The evidencedowód around illiberalilliberal democraciesdemokracje
228
580614
2266
Fakty dotyczące demokracji nieliberalnych
09:54
is quitecałkiem depressingprzygnębiający.
229
582880
1820
są dość przygnębiające.
09:56
FreedomWolność HouseDom findsznajduje that althoughmimo że 50 percentprocent
230
584700
2446
Według Freedom House,
09:59
of the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy countrieskraje todaydzisiaj are democraticdemokratyczny,
231
587146
3157
mimo, że połowa państw na świecie
to demokracje,
10:02
70 percentprocent of those countrieskraje are illiberalilliberal
232
590303
2706
70% z nich jest nieliberalnych,
10:05
in the sensesens that people don't have freewolny speechprzemówienie
233
593009
2353
to znaczy, że ludzie nie mają
10:07
or freedomwolność of movementruch.
234
595362
2745
wolności słowa ani swobody przemieszczania się.
10:10
But alsorównież, we're findingodkrycie from FreedomWolność HouseDom
235
598107
2319
Z badania Freedom House,
10:12
in a studybadanie that they publishedopublikowany last yearrok
236
600426
2121
opublikowanego w ubiegłym roku
10:14
that freedomwolność has been on the declineupadek
237
602547
2115
dowiadujemy się też,
10:16
everykażdy yearrok for the pastprzeszłość sevensiedem yearslat.
238
604662
2572
że w ciągu ostatnich 7 lat
zakres wolności stale się zmniejszał.
10:19
What this saysmówi
239
607234
1784
Dla ludzi takich jak ja,
10:21
is that for people like me
240
609018
1338
zainteresowanych liberalną demokracją,
10:22
who careopieka about liberalliberalne democracydemokracja,
241
610356
2610
oznacza to,
10:24
is we'vemamy got to find a more sustainablepodtrzymywalny way
242
612966
2347
że musimy znaleźć pewniejszy sposób
10:27
of ensuringzapewnienie that we have a sustainablepodtrzymywalny formformularz
243
615313
2345
zapewnienia stabilnej,
10:29
of democracydemokracja in a liberalliberalne way,
244
617658
2201
lecz liberalnej formy demokracji,
10:31
and that has its rootskorzenie in economicsEkonomia.
245
619859
3000
a to ma korzenie w ekonomii.
10:34
But it alsorównież saysmówi that as ChinaChiny movesporusza się
246
622859
2929
Oznacza to również,
10:37
towardw kierunku beingistota the largestNajwiększa economygospodarka in the worldświat,
247
625788
2532
że ponieważ Chiny zmierzają w kierunku
10:40
something that is expectedspodziewany to happenzdarzyć
248
628320
2021
zostania największą światową gospodarką,
10:42
by expertseksperci in 2016,
249
630341
2075
co według ekspertów nastąpi w 2016 roku,
10:44
that this schismSchizma betweenpomiędzy the politicalpolityczny
250
632416
2270
ta podział między politycznymi i gospodarczymi
10:46
and economicgospodarczy ideologiesideologie of the WestWest and the restodpoczynek
251
634686
3362
ideologiami Zachodu i reszty świata
10:50
is likelyprawdopodobne to widenposzerzenia.
252
638048
2931
tylko się powiększy.
10:52
What mightmoc that worldświat look like?
253
640979
2555
Co może wydarzyć się na świecie?
10:55
Well, the worldświat could look like
254
643534
1562
Może się okazać,
10:57
more statestan involvementuwikłanie and statestan capitalismkapitalizm;
255
645096
3265
że mamy więcej państwowego interwencjonizmu
i kapitalizmu,
11:00
greaterwiększy protectionismsprotectionisms of nation-statespaństwa narodowe;
256
648361
2839
większy protekcjonizm państwowy,
11:03
but alsorównież, as I just pointedspiczasty out a momentza chwilę agotemu,
257
651200
2509
ale też, jak wspomniałam,
11:05
ever-decliningkiedykolwiek spada politicalpolityczny rightsprawa
258
653709
2167
coraz słabsze prawa polityczne
11:07
and individualindywidualny rightsprawa.
259
655876
2061
i osobiste.
11:09
The questionpytanie that is left for us in generalgenerał
260
657937
2762
Pytanie brzmi,
11:12
is, what then should the WestWest be doing?
261
660699
3116
co powinien robić Zachód?
11:15
And I suggestsugerować that they have two optionsopcje.
262
663815
2705
Moim zdaniem, są dwie możliwości.
11:18
The WestWest can eitherzarówno competerywalizować or cooperatewspółpracy.
263
666520
4417
Można konkurować albo współpracować.
11:22
If the WestWest chooseswybiera to competerywalizować with the ChineseChiński modelModel,
264
670937
3188
Jeśli Zachód zdecyduje się konkurować
z modelem chińskim,
11:26
and in effectefekt go around the worldświat
265
674125
2007
a w rezultacie
11:28
and continueKontyntynuj to try and pushPchać an agendaprogram
266
676132
2327
nadal forsować na świecie
11:30
of privateprywatny capitalismkapitalizm and liberalliberalne democracydemokracja,
267
678459
3040
idee prywatnego kapitalizmu
i liberalnej demokracji,
11:33
this is basicallygruntownie going againstprzeciwko headwindsheadwinds,
268
681499
2656
będzie to droga pod wiatr.
11:36
but it alsorównież would be a naturalnaturalny stancepostawa
269
684155
2024
Byłaby to jednak
11:38
for the WestWest to take
270
686179
1461
naturalna postawa dla Zachodu,
11:39
because in manywiele wayssposoby it is the antithesisantyteza
271
687640
2033
który po wieloma względami jest antytezą
11:41
of the ChineseChiński modelModel
272
689673
2147
modelu chińskiego,
11:43
of de-prioritizingde-priorytet democracydemokracja, and statestan capitalismkapitalizm.
273
691820
4128
deprecjonującego demokrację i prywatny kapitalizm.
11:47
Now the factfakt of the mattermateria is,
274
695948
1779
Prawdą jest,
11:49
if the WestWest decidesdecyduje to competerywalizować,
275
697727
1958
że jeśli Zachód zdecyduje się na walkę,
11:51
it will createStwórz a widerszerszy schismSchizma.
276
699685
3398
pogłębi podziały.
11:55
The other optionopcja is for the WestWest to cooperatewspółpracy,
277
703083
2853
Drugą możliwością jest współpraca,
11:57
and by cooperatingwspółpracujących I mean
278
705936
1594
przez którą rozumiem
11:59
givingdający the emergingwyłaniający się marketrynek countrieskraje the flexibilityelastyczność
279
707530
3510
umożliwienie krajom rozwijającym się
12:03
to figurepostać out in an organicorganiczny way
280
711040
2047
samodzielnego stwierdzenia,
12:05
what politicalpolityczny and economicgospodarczy systemsystem
281
713087
1762
jaki system polityczny i ekonomiczny
12:06
worksPrace bestNajlepiej for them.
282
714849
1693
jest dla nich najlepszy.
12:08
Now I'm sure some of you in the roompokój
283
716542
1730
Na pewno niektórzy pomyślą,
12:10
will be thinkingmyślący, well, this is like cedingcesji to ChinaChiny,
284
718272
2874
że to oddanie pola Chinom,
12:13
and this is a way, in other wordssłowa,
285
721146
2071
innymi słowy,
12:15
for the WestWest to take a back seatsiedzenie.
286
723217
1912
że Zachód odsunie się na dalszy plan.
12:17
But I put it to you
287
725129
1455
Ale ja twierdzę,
12:18
that if the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa and EuropeanEuropejski countrieskraje
288
726584
2350
że jeśli USA i kraje europejskie
12:20
want to remainpozostawać globallyglobalnie influentialwpływowych,
289
728934
2651
chcą zachować światowe wpływy,
12:23
they maymoże have to considerrozważać cooperatingwspółpracujących
290
731585
1870
to będą musiały wziąć pod uwagę
12:25
in the shortkrótki termsemestr in orderzamówienie to competerywalizować,
291
733455
2549
chwilową współpracę, żeby móc konkurować.
12:28
and by that, they mightmoc have to focusskupiać
292
736004
2243
Będą musiały bardziej się skupić
12:30
more aggressivelyagresywnie on economicgospodarczy outcomeswyniki
293
738247
3235
na gospodarce,
12:33
to help createStwórz the middleśrodkowy classklasa
294
741482
1709
by pomóc tworzyć klasę średnią,
12:35
and thereforew związku z tym be ablezdolny to holdutrzymać governmentrząd accountableodpowiedzialny
295
743191
2671
a tym samym, odpowiedzialny rząd,
12:37
and createStwórz the democraciesdemokracje that we really want.
296
745862
4027
i stworzyć demokrację, jakiej chcemy.
12:41
The factfakt of the mattermateria is that
297
749889
2589
Prawdą jest,
12:44
insteadzamiast of going around the worldświat
298
752478
1903
że zamiast atakować inne kraje
12:46
and haranguingpertraktacji countrieskraje for engagingujmujący with ChinaChiny,
299
754381
3487
za kontakty z Chinami,
12:49
the WestWest should be encouragingzachęcający its ownwłasny businessesbiznes
300
757868
2960
Zachód powinien zachęcać
własne przedsiębiorstwa
12:52
to tradehandel and investinwestować in these regionsregiony.
301
760828
2499
do robienia interesów i inwestowania
w tych rejonach.
12:55
InsteadZamiast tego of criticizingkrytykując ChinaChiny for badzły behaviorzachowanie,
302
763327
4252
Zamiast krytykować Chiny za złe praktyki,
12:59
the WestWest should be showingseans how it is
303
767579
2600
Zachód powinien pokazywać
13:02
that theirich ownwłasny systemsystem of politicsPolityka and economicsEkonomia
304
770179
2387
dlaczego ich system polityczny i ekonomiczny
13:04
is the superiorlepszy one.
305
772566
2150
jest lepszy.
13:06
And insteadzamiast of shoehorningshoehorning democracydemokracja
306
774716
2020
I zamiast na siłę
13:08
around the worldświat,
307
776736
1491
wciskać światu demokrację,
13:10
perhapsmoże the WestWest should take a leafliść
308
778227
1275
być może Zachód powinien
13:11
out of its ownwłasny historyhistoria bookksiążka
309
779502
1852
spojrzeć na swoją historię,
13:13
and rememberZapamiętaj that it takes a lot of patiencecierpliwość
310
781354
2850
i przypomnieć sobie,
13:16
in orderzamówienie to developrozwijać the modelsmodele
311
784204
1570
że rozwój obecnych modeli i systemów
13:17
and the systemssystemy that you have todaydzisiaj.
312
785774
2333
wymagał wiele cierpliwości.
13:20
IndeedW rzeczywistości, the SupremeNajwyższy CourtSąd JusticeSprawiedliwości StephenStephen BreyerBreyer
313
788107
3472
Sędzia Sądu Najwyższego Stephen Breyer
13:23
remindsprzypomina us that it tookwziął the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa
314
791579
2629
przypomina nam, że w Stanach
13:26
nearlyprawie 170 yearslat
315
794208
2646
minęło prawie 170 lat
13:28
from the time that the ConstitutionKonstytucja was writtenpisemny
316
796854
2669
między napisaniem Konstytucji
13:31
for there to be equalrówny rightsprawa in the UnitedStany Zjednoczone StatesPaństwa.
317
799523
2960
i rzeczywistym wprowadzeniem równych praw.
13:34
Some people would arguespierać się that todaydzisiaj
318
802483
1362
Niektórzy powiedzą,
13:35
there is still no equalrówny rightsprawa.
319
803845
1514
że dzisiaj nadal nie ma równych praw.
13:37
In factfakt, there are groupsgrupy who would arguespierać się
320
805359
1846
Są grupy społeczne,
13:39
that they still do not have equalrówny rightsprawa underpod the lawprawo.
321
807205
5328
które powiedzą, że nie są równe wobec prawa.
13:44
At its very bestNajlepiej,
322
812533
1582
Model zachodni w najlepszym wydaniu
13:46
the WesternWestern modelModel speaksmówi for itselfsamo.
323
814115
2252
mówi sam za siebie.
13:48
It's the modelModel that put foodjedzenie on the tablestół.
324
816367
2161
To on zapewnia jedzenie na stołach.
13:50
It's the refrigeratorslodówki.
325
818528
1591
Stworzył lodówki.
13:52
It put a man on the moonksiężyc.
326
820119
2032
Wysłał człowieka na Księżyc.
13:54
But the factfakt of the mattermateria is,
327
822151
1790
Jednakże,
13:55
althoughmimo że people back in the day
328
823941
1650
podczas gdy kiedyś
13:57
used to pointpunkt at the WesternWestern countrieskraje and say,
329
825591
2066
ludzie wskazując kraje zachodnie, mówili:
13:59
"I want that, I like that,"
330
827657
2043
"Tego chcę, to mi się podoba".
14:01
there's now a newNowy personosoba in townmiasto
331
829700
2159
Teraz pojawił się nowy gracz,
14:03
in the formformularz of a countrykraj, ChinaChiny.
332
831859
2439
Chiny.
14:06
TodayDzisiaj, generationspokolenia are looking at ChinaChiny
333
834298
2086
Dzisiaj, całe pokolenia patrzą na nie i mówią:
14:08
and sayingpowiedzenie, "ChinaChiny can produceprodukować infrastructureinfrastruktura,
334
836384
2640
"Chiny potrafią budować infrastrukturę,
14:11
ChinaChiny can produceprodukować economicgospodarczy growthwzrost,
335
839024
2116
tworzyć wzrost gospodarczy,
14:13
and we like that."
336
841140
1568
i to nam się podoba".
14:14
Because ultimatelyostatecznie, the questionpytanie before us,
337
842708
2714
W końcu pytanie,
14:17
and the questionpytanie before
338
845422
1856
dla nas
14:19
sevensiedem billionmiliard people on the planetplaneta
339
847278
1705
i siedmiu miliardów ludzi na świecie brzmi,
14:20
is, how can we createStwórz prosperitydobrobytu?
340
848983
3100
jak możemy tworzyć dobrobyt?
14:24
People who careopieka and will pivotPivot towardsw kierunku the modelModel
341
852083
2915
Ludzie, którym na tym zależy,
14:26
of politicsPolityka and economicsEkonomia
342
854998
1525
będą w sposób racjonalny
14:28
in a very rationalracjonalny way,
343
856523
1567
wybierać polityczno-gospodarczy model,
14:30
to those modelsmodele that will ensurezapewnić
344
858090
2465
który zapewni im
14:32
that they can have better livingżycie standardsstandardy
345
860555
1981
lepsze warunki życia
14:34
in the shortestmożliwie najkrótszym periodokres of time.
346
862536
2623
w najkrótszym czasie.
14:37
As you leavepozostawiać here todaydzisiaj,
347
865159
1711
Zanim stąd wyjdziecie,
14:38
I would like to leavepozostawiać you
348
866870
1405
chciałabym pozostawić wam
14:40
with a very personalosobisty messagewiadomość,
349
868275
1653
bardzo osobiste przesłanie,
14:41
whichktóry is what it is that I believe
350
869928
2086
w kwestii tego,
14:44
we should be doing as individualsosoby prywatne,
351
872014
2404
co każdy z nas powinien robić.
14:46
and this is really about beingistota open-mindedotwarty,
352
874418
3369
Mam na myśli otwartość umysłu.
14:49
open-mindedotwarty to the factfakt that our hopesnadzieje and dreamsmarzenia
353
877787
3339
Nasze nadzieje i marzenia
14:53
of creatingtworzenie prosperitydobrobytu for people around the worldświat,
354
881126
3235
na stworzenie dobrobytu na całym świecie,
14:56
creatingtworzenie and meaningfullysensownie puttingwprowadzenie a dentDent in povertyubóstwo
355
884361
2924
i wyciągnięcie z biedy
14:59
for hundredssetki of millionsmiliony of people,
356
887285
1676
setek milionów ludzi,
15:00
has to be basedna podstawie in beingistota open-mindedotwarty,
357
888961
2784
muszą opierać się na otwartości,
15:03
because these systemssystemy have good things
358
891745
2227
ponieważ systemy mają
15:05
and they have badzły things.
359
893972
2477
dobre i złe strony.
15:08
Just to illustratezilustrować,
360
896449
1709
Dla przykładu
15:10
I wentposzedł into my annalsroczniki of myselfsiebie.
361
898158
2486
opowiem jak oglądałam swoje albumy.
15:12
That's a pictureobrazek of me.
362
900644
1782
To moje zdjęcie.
15:14
AwwwAWW. (LaughterŚmiech)
363
902426
2240
Ooooo. (Śmiech)
15:16
I was bornurodzony and raisedpodniesiony in ZambiaZambia in 1969.
364
904666
4226
Urodziłam się w Zambii w 1969 roku.
15:20
At the time of my birthnarodziny,
365
908892
1947
W tych czasach
15:22
blacksczarni were not issuedwydany birthnarodziny certificatesCertyfikaty,
366
910839
2082
czarni nie dostawali aktów urodzenia.
15:24
and that lawprawo only changedzmienione in 1973.
367
912921
2344
Prawo zmieniło się dopiero w 1973.
15:27
This is an affidavitoświadczenie from the ZambianZambii governmentrząd.
368
915265
3145
Oto oświadczenie zambijskiego rządu.
15:30
I bringprzynieść this to you to tell you that in 40 yearslat,
369
918410
2452
Pokazuję to, żebyście zobaczyli, że w ciągu 40 lat
15:32
I've goneodszedł from not beingistota recognizeduznane as a humanczłowiek beingistota
370
920862
2885
przeszłam drogę od narodzin,
kiedy nie byłam uznawana za człowieka,
15:35
to standingna stojąco in frontz przodu of the illustriousZnakomity TEDTED crowdtłum todaydzisiaj
371
923747
2947
do dzisiejszego wystąpienia
przed słynną widownią TED,
15:38
to talk to you about my viewswidoki.
372
926694
2578
i przekazywania moich poglądów.
15:41
In this veinżyły, we can increasezwiększać economicgospodarczy growthwzrost.
373
929272
3724
Podobnie możemy zwiększyć wzrost gospodarczy.
15:44
We can meaningfullysensownie put a dentDent in povertyubóstwo.
374
932996
3417
Możemy znacząco zmniejszyć ubóstwo.
15:48
But alsorównież, it's going to requirewymagać
375
936413
2201
Lecz będzie to wymagało
15:50
that we look at our assumptionszałożenia,
376
938614
1994
przyjrzenia się naszym założeniom
15:52
assumptionszałożenia and strictureszwężenia that we'vemamy growndorosły up with
377
940608
2227
i strukturom, na których zostaliśmy wychowani,
15:54
around democracydemokracja, around privateprywatny capitalismkapitalizm,
378
942835
1979
a które dotyczą demokracji,
prywatnego kapitalizmu,
15:56
around what createstworzy economicgospodarczy growthwzrost
379
944814
1935
tego, co tworzy wzrost gospodarczy,
15:58
and reducesredukuje povertyubóstwo and createstworzy freedomswolności.
380
946749
2632
zmniejsza ubóstwo i daje wolność.
16:01
We mightmoc have to tearłza those booksksiążki up
381
949381
1877
Być może będziemy musieli podrzeć nasze książki,
16:03
and startpoczątek to look at other optionsopcje
382
951258
2571
i zacząć szukać innych opcji,
16:05
and be open-mindedotwarty to seekszukać the truthprawda.
383
953829
2857
i z otwartym umysłem szukać prawdy.
16:08
UltimatelyOstatecznie, it's about transformingtransformatorowy the worldświat
384
956686
2247
W sumie chodzi o zmienianie świata
16:10
and makingzrobienie it a better placemiejsce.
385
958933
1686
na lepsze.
16:12
Thank you very much.
386
960619
2218
Dziękuję bardzo.
16:14
(ApplauseAplauz)
387
962837
3600
(Oklaski)
Translated by Anna Snela
Reviewed by Małgosia Makowska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dambisa Moyo - Global economist
Dambisa Moyo is an international economist who analyzes the macroeconomy and global affairs.

Why you should listen

Dambisa Moyo's work examines the interplay between rapidly developing countries, international business, and the global economy -- while highlighting opportunities for investment. She has travelled to more than 60 countries over the past decade, studying the political, economic and financial workings of emerging economies, in particular the BRICs and the frontier economies in Asia, South America, Africa and the Middle East. Her latest book, Winner Take All: China’s Race for Resources and What It Means for the World, looks at how commodities markets influence much more than the global economy -- and examines the possible consequences of China's unprecedented rush for commodities such as oil, minerals, water, and food, including the looming specter of commodity-driven conflict.

She is the author of the brilliantly argued Dead Aid: Why Aid Is Not Working and How There Is a Better Way for Africa and How the West Was Lost: Fifty Years of Economic Folly and the Stark Choices Ahead. Previously, she was an economist at Goldman Sachs, where she worked for nearly a decade, and was a consultant to the World Bank in Washington.

More profile about the speaker
Dambisa Moyo | Speaker | TED.com