TED2014
Aziz Abu Sarah: For more tolerance, we need more ... tourism?
Aziz Abu Sarah: W szerzeniu tolerancji pomoże nam ... turystyka?
Filmed:
Readability: 3.8
1,494,756 views
Aziz Abu Sarah to palestyński aktywista o niezwykłym podejściu do szerzenia pokoju: zostań turystą. Prelegent TED ukazuje, jak zwykły kontakt między ludźmi z różnych kultur może zniwelować spuściznę dekad nienawiści. Jego opowieść zaczyna się od Palestyńczyków w odwiedzinach u Izraelczyków i przenosi nas dalej...
Aziz Abu Sarah - Entrepreneur + educator
Aziz Abu Sarah helps people break down cultural and historical barriers through tourism. Full bio
Aziz Abu Sarah helps people break down cultural and historical barriers through tourism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm a tourism entrepreneur
and a peacebuilder,
and a peacebuilder,
0
810
3158
Jestem przedsiębiorcą turystycznym
i budowniczym pokoju,
i budowniczym pokoju,
00:15
but this is not how I started.
1
3968
2856
ale nie od tego zacząłem.
00:18
When I was seven years old,
I remember watching television
I remember watching television
2
6824
3065
Pamiętam, jak mając siedem lat,
widziałem w telewizji
widziałem w telewizji
00:21
and seeing people throwing rocks,
3
9889
2577
ludzi rzucających kamieniami
00:24
and thinking, this must be
a fun thing to do.
a fun thing to do.
4
12466
3390
i myślałem, że musi to być dobra zabawa.
00:27
So I got out to the street
and threw rocks,
and threw rocks,
5
15856
2345
Wychodziłem więc na ulicę
i rzucałem kamieniami.
i rzucałem kamieniami.
00:30
not realizing I was supposed
to throw rocks at Israeli cars.
to throw rocks at Israeli cars.
6
18201
4481
Nie rozumiałem nawet, że miałem rzucać
w samochody Izraelczyków.
w samochody Izraelczyków.
00:34
Instead, I ended up stoning
my neighbors' cars. (Laughter)
my neighbors' cars. (Laughter)
7
22682
4226
Skończyło się tym, że rozbijałem
samochody sąsiadów. (Śmiech)
samochody sąsiadów. (Śmiech)
00:38
They were not enthusiastic
about my patriotism.
about my patriotism.
8
26908
3902
Mój patriotyzm nie spotkał się
z dużym entuzjazmem.
z dużym entuzjazmem.
00:42
This is my picture with my brother.
9
30810
2094
Na tym zdjęciu jesteśmy ja i mój brat.
00:44
This is me, the little one,
and I know what you're thinking:
and I know what you're thinking:
10
32904
2835
Ja jestem ten mały.
Wiem, co myślicie.
Wiem, co myślicie.
00:47
"You used to look cute,
what the heck happened to you?"
what the heck happened to you?"
11
35739
2941
"Byłeś taki słodki, co się z tobą stało?"
00:50
But my brother, who is older than me,
12
38680
1951
Mój starszy brat
00:52
was arrested when he was 18,
13
40631
2414
został aresztowany w wieku 18 lat.
00:55
taken to prison on charges
of throwing stones.
of throwing stones.
14
43045
2949
Zabrano go do więzienia
pod zarzutem rzucania kamieniami.
pod zarzutem rzucania kamieniami.
00:57
He was beaten up when he refused
to confess that he threw stones,
to confess that he threw stones,
15
45994
3576
Pobito go, gdy odmówił
przyznania się do winy.
przyznania się do winy.
01:01
and as a result, had internal injuries
16
49570
2601
Skutkiem były obrażenia wewnętrzne,
01:04
that caused his death soon after
he was released from prison.
he was released from prison.
17
52171
4643
od których zmarł
wkrótce po wyjściu na wolność.
wkrótce po wyjściu na wolność.
01:08
I was angry, I was bitter,
18
56814
3646
Byłem wściekły i rozgoryczony.
01:12
and all I wanted was revenge.
19
60460
3692
Pragnąłem tylko zemsty.
01:16
But that changed when I was 18.
20
64152
2507
Zmieniło się to, gdy skończyłem 18 lat.
01:18
I decided that I needed
Hebrew to get a job,
Hebrew to get a job,
21
66659
3437
Uznałem, że muszę znać hebrajski,
aby znaleźć pracę.
aby znaleźć pracę.
01:22
and going to study Hebrew
in that classroom
in that classroom
22
70096
2507
Na kursie hebrajskiego
01:24
was the first time I ever met Jews
who were not soldiers.
who were not soldiers.
23
72603
5434
po raz pierwszy spotkałem Żydów,
którzy nie byli żołnierzami.
którzy nie byli żołnierzami.
01:30
And we connected over really small things,
like the fact that I love country music,
like the fact that I love country music,
24
78037
4882
Połączyły nas drobiazgi,
jak moje zamiłowanie do muzyki country,
jak moje zamiłowanie do muzyki country,
01:34
which is really strange
for Palestinians.
for Palestinians.
25
82919
3727
którego nie rozumieli Palestyńczycy.
01:38
But it was then that I realized also
that we have a wall of anger,
that we have a wall of anger,
26
86646
4660
Ale to wtedy zrozumiałem,
że dzieli nas mur gniewu,
że dzieli nas mur gniewu,
01:43
of hatred and of ignorance
that separates us.
that separates us.
27
91306
5613
nienawiści oraz ignorancji.
01:48
I decided that it doesn't matter
what happens to me.
what happens to me.
28
96919
4499
Uznałem, że nie jest ważne,
co mnie spotyka.
co mnie spotyka.
01:53
What really matters is how I deal with it.
29
101418
2693
Ważne jest, jak sobie z tym poradzę.
01:56
And therefore, I decided
to dedicate my life
to dedicate my life
30
104111
3344
Postanowiłem więc poświęcić życie
01:59
to bringing down the walls
that separate people.
that separate people.
31
107455
4388
burzeniu murów, które dzielą ludzi.
02:03
I do so through many ways.
32
111843
2020
Robię to na wiele sposobów.
Jednym z nich jest turystyka,
ale wykorzystuję też media i edukację.
ale wykorzystuję też media i edukację.
02:05
Tourism is one of them,
but also media and education,
but also media and education,
33
113863
3100
02:08
and you might be wondering,
really, can tourism change things?
really, can tourism change things?
34
116963
3694
Zastanawiacie się pewnie,
czy turystyka naprawdę może coś zmienić?
czy turystyka naprawdę może coś zmienić?
02:12
Can it bring down walls? Yes.
35
120657
1710
Czy może burzyć mury? Tak.
02:14
Tourism is the best sustainable way
to bring down those walls
to bring down those walls
36
122367
4720
Turystyka jest długofalowym sposobem
na burzenie tych murów
na burzenie tych murów
02:19
and to create a sustainable way
of connecting with each other
of connecting with each other
37
127087
4385
i tworzenie trwałych więzi międzyludzkich
02:23
and creating friendships.
38
131472
2554
oraz zawieranie przyjaźni.
02:26
In 2009, I cofounded Mejdi Tours,
39
134026
3785
W 2009 roku wziąłem udział
w założeniu Mejdi Tours,
w założeniu Mejdi Tours,
02:29
a social enterprise that
aims to connect people,
aims to connect people,
40
137811
3460
przedsięwzięciu społecznym,
którego celem jest jednoczenie ludzi.
którego celem jest jednoczenie ludzi.
Współzałożycielami było dwoje
moich żydowskich przyjaciół.
moich żydowskich przyjaciół.
02:33
with two Jewish friends, by the way,
41
141271
2461
02:35
and what we'll do, the model we did,
42
143732
2299
Postępowaliśmy wobec takiego schematu:
02:38
for example, in Jerusalem,
we would have two tour guides,
we would have two tour guides,
43
146031
3506
na przykład w Jerozolimie,
zatrudnialiśmy dwóch przewodników:
zatrudnialiśmy dwóch przewodników:
02:41
one Israeli and one Palestinian,
guiding the trips together,
guiding the trips together,
44
149537
3459
Izraelczyka i Palestyńczyka,
którzy prowadzili razem wycieczki,
którzy prowadzili razem wycieczki,
02:44
telling history and narrative
and archaeology and conflict
and archaeology and conflict
45
152996
3205
opowiadając o historii,
archeologii i konfliktach
archeologii i konfliktach
02:48
from totally different perspectives.
46
156201
2972
z zupełnie różnych perspektyw.
02:51
I remember running a trip together
with a friend named Kobi --
with a friend named Kobi --
47
159173
3358
Pamiętam wycieczkę prowadzoną
wraz z koleżanką o imieniu Kobi,
wraz z koleżanką o imieniu Kobi,
z kongregacji żydowskiej w Chicago.
Była to wycieczka po Jerozolimie.
Była to wycieczka po Jerozolimie.
02:54
Jewish congregation from Chicago,
the trip was in Jerusalem --
the trip was in Jerusalem --
48
162531
3024
02:57
and we took them to a refugee camp,
a Palestinian refugee camp,
a Palestinian refugee camp,
49
165555
3162
Zabraliśmy uczestników
do palestyńskiego obozu uchodźców
do palestyńskiego obozu uchodźców
03:00
and there we had this amazing food.
50
168717
2100
i skosztowaliśmy tam
niesamowitego posiłku.
niesamowitego posiłku.
03:02
By the way, this is my mother. She's cool.
51
170817
2883
Tak przy okazji, to jest moja matka.
Jest wspaniała.
Jest wspaniała.
03:05
And that's the Palestinian
food called maqluba.
food called maqluba.
52
173700
2554
A to jest palestyńska potrawa,
zwana maqluba.
zwana maqluba.
03:08
It means "upside-down."
53
176254
1317
Znaczy to "do góry nogami".
03:09
You cook it with rice and chicken,
and you flip it upside-down.
and you flip it upside-down.
54
177571
3224
Gotuje się ją z ryżem i kurczakiem
i przewraca do góry nogami.
i przewraca do góry nogami.
03:12
It's the best meal ever.
55
180795
1641
To najlepsza potrawa na świecie.
03:14
And we'll eat together.
56
182436
1308
Jedliśmy razem.
Potem słuchaliśmy zespołu
izraelsko-palestyńskiego
izraelsko-palestyńskiego
03:15
Then we had a joint band,
Israeli and Palestinian musicians,
Israeli and Palestinian musicians,
57
183744
2804
03:18
and we did some belly-dancing.
58
186548
1857
i spróbowaliśmy trochę tańca brzucha.
03:20
If you don't know any,
I'll teach you later.
I'll teach you later.
59
188405
3390
Jeśli nie potraficie, nauczę was później.
03:23
But when we left, both sides,
60
191795
3112
Gdy wychodziliśmy,
po obu stronach był płacz,
po obu stronach był płacz,
03:26
they were crying because
they did not want to leave.
they did not want to leave.
61
194907
2577
bo ludzie nie chcieli się rozstać.
03:29
Three years later, those
relationships still exist.
relationships still exist.
62
197484
3622
Trzy lata później wciąż utrzymują
zawarte tam znajomości.
zawarte tam znajomości.
03:33
Imagine with me
if the one billion people
if the one billion people
63
201106
2810
Wyobraźmy sobie, gdyby miliard ludzi,
03:35
who travel internationally
every year travel like this,
every year travel like this,
64
203916
3807
podróżujących co roku,
robił to w taki sposób.
robił to w taki sposób.
Nie przemieszczając się autobusem
z jednego miejsca do drugiego,
z jednego miejsca do drugiego,
03:39
not being taken in the bus
from one side to another,
from one side to another,
65
207724
2972
03:42
from one hotel to another,
66
210696
2321
z jednego hotelu do innego,
03:45
taking pictures from the windows
of their buses of people and cultures,
of their buses of people and cultures,
67
213017
3971
fotografując ludzi i kultury
zza szyb autokaru,
zza szyb autokaru,
03:48
but actually connecting with people.
68
216988
3181
ale naprawdę nawiązując z nimi kontakty.
03:52
You know, I remember having
a Muslim group from the U.K.
a Muslim group from the U.K.
69
220169
3924
Pamiętam grupę muzułmanów
z Wielkiej Brytanii.
z Wielkiej Brytanii.
03:56
going to the house
of an Orthodox Jewish family,
of an Orthodox Jewish family,
70
224093
2786
Odwiedzili dom ortodoksyjnej
żydowskiej rodziny,
żydowskiej rodziny,
03:58
and having their first Friday night
dinners, that Sabbath dinner,
dinners, that Sabbath dinner,
71
226879
4389
jedli po raz pierwszy kolację szabatową,
04:03
and eating together hamin,
which is a Jewish food, a stew,
which is a Jewish food, a stew,
72
231268
3575
kosztowali razem haminu,
tradycyjnej żydowskiej potrawy, gulaszu.
tradycyjnej żydowskiej potrawy, gulaszu.
04:06
just having the connection
of realizing, after a while,
of realizing, after a while,
73
234843
2879
Poznając się, zdali sobie sprawę,
04:09
that a hundred years ago,
their families came out
their families came out
74
237722
2972
że ich rodziny pochodzą
z tego samego miejsca
z tego samego miejsca
04:12
of the same place in Northern Africa.
75
240694
3079
w północnej Afryce, sto lat temu.
04:15
This is not a photo profile
for your Facebook.
for your Facebook.
76
243773
3075
Nie zdjęcia na facebooku,
04:18
This is not disaster tourism.
77
246848
1834
nie turystyka katastroficzna.
04:20
This is the future of travel,
78
248682
2368
To jest przyszłość podróżowania.
04:23
and I invite you to join me to do that,
to change your travel.
to change your travel.
79
251050
3064
Dołączcie do mnie
w przekształcaniu turystyki.
w przekształcaniu turystyki.
04:26
We're doing it all over the world now,
80
254114
1951
Robimy to teraz na całym świecie,
04:28
from Ireland to Iran to Turkey,
81
256065
2438
od Irlandii przez Iran po Turcję.
04:30
and we see ourselves going
everywhere to change the world.
everywhere to change the world.
82
258503
2996
I mamy zamiar wybrać się wszędzie,
aby zmieniać świat.
aby zmieniać świat.
04:33
Thank you.
83
261499
1230
Dziękuję.
04:34
(Applause)
84
262729
1904
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Aziz Abu Sarah - Entrepreneur + educatorAziz Abu Sarah helps people break down cultural and historical barriers through tourism.
Why you should listen
When Aziz Abu Sarah was a boy, his older brother was arrested on charges of throwing stones. He was taken to prison and beaten — and died of his injuries. Sarah grew up angry, bitter and wanting revenge. But when later in life he met, for the first time, Jews who were not soldiers, Sarah had an epiphany: Not only did they share his love of small things, namely country music, but coming face to face with the “enemy” compelled him to find ways to overcome hatred, anger and fear.
Sarah founded MEJDI Tours to send tourists to Jerusalem with two guides, one Jewish and one Palestinian, each offering a different history and narrative of the city. Sarah tells success stories of tourists from the US visiting a Palestinian refugee camp and listening to joint Arab and Jewish bands play music, and of a Muslim family from the UK sharing Sabbath dinner with a Jewish family and realizing that 100 years ago, their people came from the same town in Northern Africa. MEJDI is expanding its service to Iran, Turkey, Ireland and other regions suffering from cultural conflict. If more of the world’s 1 billion tourists were to engage with real people living real lives, argues Sarah, it would be a powerful force for shattering sterotypes and promoting understanding, friendship and peace.
Aziz Abu Sarah | Speaker | TED.com