ABOUT THE SPEAKER
Veerle Provoost - Bioethicist
Veerle Provoost studies genetic and social parenthood in the context of donor conception.

Why you should listen

Veerle Provoost is a professor at the Bioethics Institute Ghent of Ghent University and a member of the Network on Ethics of Families. For her current research she coordinates a team of researchers who work on a study about genetic and social parenthood in the context of donor conception.

Using empirical research methods and Socratic conversation techniques, Provoost studies how professionals and ordinary people reason about health and how they make decisions in health-related contexts. In her courses on empirical research methods for ethics and bioethics, she teaches students how to look beyond mere experiences or general attitudes and to explore the principles and values that guide people's reasoning and decision-making. Her research shows that patients may bring their own sets of principles when making medical decisions, principles that may be very different from what medical staff anticipated and may feature around moral elements that may completely escape the attention of ethicists. For one, the moral reasoning of everyday people is centered more around relationships than around the principles that are at the core of scholarly bioethics.

In her talk TEDxGhent talk, she explains how we can gain valuable insights from families of children conceived with donor sperm and their views about what a family really is. These alternative families teach us what matters most in the decisions we all make for our children, whether or not they are genetically related to us. The parents and children she studied created their own family stories (about how their families were made) in highly diverse but very creative ways. However, some parents thought that they should strictly follow the advice of experts in their communication with their children. Because of that, they discounted their own competence. Based on her research experience, Provoost warns us for the negative effects of problematizing these families. Because no matter what a family looks like, or how it is made, parents should believe in their abilities and their creativity. As they know their families best, they are the real experts in how to find the best way to tell their own family story to their own child.

More profile about the speaker
Veerle Provoost | Speaker | TED.com
TEDxGhent

Veerle Provoost: Do kids think of sperm donors as family?

Veerle Provoost: Czy dzieci uznają dawców nasienia za członków rodziny?

Filmed:
1,144,738 views

Jak byśmy zdefiniowali rodzica? Rodzinę? Bioetyczka Veerle Provost próbuje znaleźć odpowiedzi na te pytania wśród rodzin nietradycyjnych, powstałych w wyniku adopcji, drugiego małżeństwa i skorzystania z banku nasienia. W swojej prelekcji pokazuje, jak rodzice wraz z dziećmi tworzą własne, rodzinne historie.
- Bioethicist
Veerle Provoost studies genetic and social parenthood in the context of donor conception. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
What is a parentrodzic?
0
842
2162
Kogo uznajemy za rodzica?
00:15
What is a parentrodzic?
1
3999
1607
Kogo nazywamy rodzicem?
00:19
It's not an easyłatwo questionpytanie.
2
7043
2108
To trudne pytanie.
00:21
TodayDzisiaj we have adoptionprzyjęcie,
3
9630
2374
Mamy adopcję,
00:24
stepfamiliesstepfamilies,
4
12028
1576
rodziny zastępcze,
00:25
surrogatezastępcze mothersmatki.
5
13628
1457
zastępcze matki.
00:27
ManyWiele parentsrodzice facetwarz toughtwardy questionspytania
6
15846
2413
Przed wieloma rodzicami
stoją ciężkie decyzje.
00:31
and toughtwardy decisionsdecyzje.
7
19151
1529
00:33
ShallCzłonkowskie we tell our childdziecko
about the spermspermy donationdarowizna?
8
21888
3253
Czy powiedzieć dziecku o dawcy nasienia?
00:39
If so, when?
9
27322
1375
Jeśli tak, to kiedy?
00:41
What wordssłowa to use?
10
29176
1600
I jak to ująć w słowa?
00:43
SpermSpermy donorsdawców are oftenczęsto referredodniesione
to as "biologicalbiologiczny fathersojcowie,"
11
31522
5861
Dawcę często określa się
mianem "ojca biologicznego",
00:49
but should we really
be usingza pomocą the wordsłowo "fatherojciec?"
12
37407
2999
ale czy "ojciec" to na pewno
właściwy tutaj termin?
00:53
As a philosopherfilozof and socialspołeczny scientistnaukowiec,
13
41843
2405
Jestem filozofką i socjolożką
00:56
I have been studyingstudiować these questionspytania
about the conceptpojęcie of parenthoodrodzicielstwa.
14
44272
4222
i badam pojęcie rodzicielstwa.
01:01
But todaydzisiaj, I will talk to you
about what I learnednauczyli
15
49088
3028
Dzisiaj opowiem o tym,
01:04
from talkingmówić to parentsrodzice and childrendzieci.
16
52140
2140
co odkryłam w rozmowach
z rodzicami i dziećmi.
01:07
I will showpokazać you that they know
what matterssprawy mostwiększość in a familyrodzina,
17
55377
4354
Pokażę, że wiedzą oni,
co się liczy w rodzinie,
01:11
even thoughchociaż theirich familyrodzina
lookswygląda a little differentróżne.
18
59755
2531
mimo tego, że ich rodzina
jest nieco specyficzna.
01:15
I will showpokazać you theirich creativetwórczy wayssposoby
of dealingpostępowanie with toughtwardy questionspytania.
19
63133
5001
Opowiem, jak w pomysłowy sposób
odpowiadają na trudne pytania,
01:21
But I will alsorównież showpokazać you
the parents'rodziców uncertaintiesniepewności.
20
69287
3750
ale także zarysuję,
co w tych rodzicach budzi niepewność.
01:27
We interviewedwywiady couplespary
21
75284
1531
Przeprowadziliśmy wywiady z parami
01:28
who receivedOdebrane fertilitypłodność treatmentleczenie
at GhentGhent UniversityUniwersytet HospitalSzpital,
22
76839
3402
korzystających z kliniki płodności
szpitala uniwersyteckiego w Gandawie,
01:33
usingza pomocą spermspermy from a donordawcy.
23
81075
1739
które musiały skorzystać z banku nasienia.
01:35
In this treatmentleczenie timelineoś czasu,
24
83183
1567
W ciągu każdej takiej terapii
przeprowadzaliśmy dwie rozmowy.
01:36
you can see two pointszwrotnica
at whichktóry we conductedprowadzona interviewswywiady.
25
84774
3292
01:40
We includedw zestawie heterosexualheteroseksualnych couplespary,
26
88994
2433
Wśród rozmówców były pary heteroseksualne,
01:44
where the man for some reasonpowód
did not have good-qualitydobrej jakości spermspermy,
27
92055
3872
w których był problem
z jakością nasienia mężczyzny,
01:48
and lesbianlesbijka couplespary who obviouslyoczywiście
neededpotrzebne to find spermspermy elsewheregdzie indziej.
28
96435
5118
oraz pary lesbijskie,
które z oczywistych powodów
potrzebowały dawcy.
01:54
We alsorównież includedw zestawie childrendzieci.
29
102996
2198
Rozmawialiśmy także z dziećmi.
01:58
I wanted to know
30
106878
1483
Zastanawiałam się,
02:00
how those childrendzieci definedefiniować conceptskoncepcje
like parenthoodrodzicielstwa and familyrodzina.
31
108385
4633
jak te dzieci rozumieją pojęcia
takie jak "rodzic" i "rodzina".
02:06
In factfakt, that is what I askedspytał them,
32
114150
2801
Pytałam je o to, ale nie bezpośrednio.
02:10
only not in that way.
33
118259
1439
02:13
I drewrysował an applejabłko treedrzewo insteadzamiast.
34
121437
2659
Narysowałam dla nich jabłoń.
02:17
This way, I could askzapytać abstractabstrakcyjny,
philosophicalfilozoficzny questionspytania
35
125056
3347
Dzięki temu narzędziu mogłam zadawać
abstrakcyjne, filozoficzne pytania,
02:20
in a way that did not make them runbiegać off.
36
128427
3273
ale tak, żeby dzieci nie pouciekały.
02:25
So as you can see,
37
133332
1652
Jak widzicie, na jabłoni nie ma owoców.
02:27
the applejabłko treedrzewo is emptypusty.
38
135008
1542
02:29
And that illustratesprzedstawia my researchBadania approachpodejście.
39
137630
2613
I od tego wychodzę w badaniu.
02:32
By designingprojektowanie techniquestechniki like this,
40
140659
2283
Projektując takie techniki,
02:34
I can bringprzynieść as little meaningznaczenie and contentzadowolony
as possiblemożliwy to the interviewwywiad,
41
142966
4773
mogę ograniczyć narzucanie
interpretacji i znaczenia,
02:40
because I want to hearsłyszeć that from them.
42
148533
2018
bo chcę, żeby dzieci
określiły to na swój sposób.
02:44
I askedspytał them:
43
152362
1332
Pytam: "Jak wyglądałaby twoja rodzina,
02:46
What would your familyrodzina look like
if it were an applejabłko treedrzewo?
44
154738
3090
gdyby pokazać ją na tej jabłonce?"
02:50
And they could take a paperpapier applejabłko
for everyonekażdy who, in theirich viewwidok,
45
158739
3750
Dla każdej osoby, która dla dziecka
stanowi członka rodziny,
02:54
was a memberczłonek of the familyrodzina,
46
162513
1607
02:56
writepisać a nameNazwa on it
and hangpowiesić it wherevergdziekolwiek they wanted.
47
164144
3174
dziecko bierze papierowe jabłko,
podpisuje imieniem i wiesza, gdzie chce.
02:59
And I would askzapytać questionspytania.
48
167342
1570
A ja dopytuję.
03:02
MostWiększość childrendzieci startedRozpoczęty
with a parentrodzic or a siblingelement równorzędny.
49
170153
3125
Większość dzieci zaczyna
od jabłka z rodzicem, bratem lub siostrą.
03:05
One startedRozpoczęty with "BoxerBokser,"
50
173806
2164
Jedno na pierwszym jabłku
napisało "Boxer",
03:08
the deadnie żyje dogpies of his grandparentsdziadkowie.
51
176667
2508
bo tak wabił się
nieżyjący już pies dziadków.
03:11
At this pointpunkt, noneŻaden of the childrendzieci
startedRozpoczęty mentioningwspomnieć the donordawcy.
52
179830
3858
Ale żadne z dzieci na tym etapie
nie wspominało o dawcy.
03:16
So, I askedspytał them about theirich birthnarodziny storyfabuła.
53
184465
4338
Dlatego poruszałam temat ich powstania.
03:21
I said, "Before you were bornurodzony,
54
189161
2022
"Zanim przyszłaś na świat,
byli tylko mama i tata,
03:23
it was just your mommama and dadtata,
55
191207
2363
03:25
or mommama and mommyMamusiu.
56
193594
1278
albo były tylko mamusie.
03:27
Can you tell me how you cameoprawa ołowiana witrażu
into the familyrodzina?"
57
195421
3057
A jak ty pojawiłaś się w rodzinie?"
03:31
And they explainedwyjaśnione.
58
199282
1439
I dzieci tłumaczyły.
Jedno opowiedziało to tak:
03:33
One said,
59
201602
1206
03:35
"My parentsrodzice did not have good seedsposiew,
60
203691
2473
"Rodzice nie mieli dobrych nasion,
03:38
but there are friendlyprzyjazny menmężczyźni out there
who have sparezapasowy seedsposiew.
61
206865
4022
ale niektórzy mili panowie
mają zapasowe nasienia.
03:43
They bringprzynieść them to the hospitalszpital,
62
211386
1750
Przynoszą je do szpitala,
03:45
and they put them in a bigduży jarsłoik.
63
213160
2214
a tam ktoś je chowa w słoiku.
03:48
My mommyMamusiu wentposzedł there,
64
216249
1237
Mamusia tam poszła,
03:49
and she tookwziął two from the jarsłoik,
65
217510
2571
wzięła sobie ze słoika dwa nasienia,
03:52
one for me and one for my sistersiostra.
66
220786
2138
żeby było jedno dla mnie,
a drugie dla siostry.
03:55
She put the seedsposiew in her bellybrzuszek --
67
223725
2049
Wsadziła jakoś nasienia do brzuszka,
03:58
somehowjakoś --
68
226161
1192
04:00
and her bellybrzuszek grewrósł really bigduży,
69
228236
2307
brzuszek jej urósł,
04:02
and there I was."
70
230567
1252
no i stąd jestem".
04:05
HmmHmm.
71
233289
1150
Hmm.
04:08
So only when they startedRozpoczęty
mentioningwspomnieć the donordawcy,
72
236123
4068
I dopiero kiedy dziecko
samo wspomniało dawcę,
04:12
I askedspytał questionspytania about him,
usingza pomocą theirich ownwłasny wordssłowa.
73
240215
3225
ja zaczynałam podpytywać,
stosując słownictwo danego dziecka.
04:15
I said,
74
243926
1399
"A jakby ten miły pan z nasionami
miałby mieć swoje jabłko,
04:17
"If this would be an applejabłko
for the friendlyprzyjazny man with the seedsposiew,
75
245349
4466
04:21
what would you do with it?"
76
249839
1333
co byś z nim zrobił?"
04:24
And one boychłopak was thinkingmyślący out loudgłośny,
77
252069
2358
Po usłyszeniu takiego pytania,
04:26
holdingtrzymać the applejabłko.
78
254451
1368
chłopczyk długo się zastanawiał,
z papierowym jabłkiem w ręku.
04:27
And he said,
79
255843
1245
04:29
"I won'tprzyzwyczajenie put this one
up there with the othersinni.
80
257890
2694
"Nie zawieszę tego jabłuszka koło innych.
04:33
He's not partczęść of my familyrodzina.
81
261239
1893
On nie jest z mojej rodziny.
04:36
But I will not put him on the groundziemia.
82
264191
2194
Ale na ziemi go nie położę.
04:38
That's too coldzimno and too hardciężko.
83
266409
1910
Tam jest za zimno i za twardo.
04:41
I think he should be in the trunkbagażnik samochodowy,
84
269024
2301
Powinien być na pniu,
04:44
because he madezrobiony my familyrodzina possiblemożliwy.
85
272207
2343
bo dzięki niemu może być moja rodzina.
04:47
If he would not have doneGotowe this,
86
275264
1954
Jakby tego nie zrobił,
04:49
that would really be sadsmutny
because my familyrodzina would not be here,
87
277242
3958
byłoby smutno, bo nie miałbym rodziny
04:53
and I would not be here."
88
281224
1596
i nie byłoby mnie".
04:57
So alsorównież, parentsrodzice
constructedzbudowana familyrodzina talesopowieści --
89
285845
3528
Historie rodzinne konstruują też rodzice,
05:01
talesopowieści to tell theirich childrendzieci.
90
289397
1757
w postaci opowieści,
którymi tłumaczą sytuację pociechom.
05:04
One couplepara explainedwyjaśnione theirich inseminationzapłodnienie
91
292660
3127
Jedna para, żeby objaśnić
proces sztucznego zapłodnienia,
05:07
by takingnabierający theirich childrendzieci to a farmgospodarstwo rolne
92
295811
2523
zabrała dziecko na gospodarstwo,
żeby zobaczyło inseminację krów.
05:11
to watch a vetkształcenia i szkolenia zawodowego inseminateodpowiednim cowskrowy.
93
299291
2561
05:15
And why not?
94
303656
1371
Czemu nie?
05:17
It's theirich way of explainingwyjaśniając;
95
305051
2440
To ich sposób na wyjaśnienie.
05:19
theirich do-it-yourselfZrób to sam
with familyrodzina narrativesnarracje.
96
307515
3026
Osobiście skonstruowana opowieść rodzinna.
05:22
DIYDIY.
97
310981
1180
Ich własna historia.
05:24
And we had anotherinne couplepara
who madezrobiony booksksiążki --
98
312533
2368
Inna para napisała książeczki,
05:26
a bookksiążka for eachkażdy childdziecko.
99
314925
1455
po jednej dla każdego dziecka.
05:28
They were really worksPrace of artsztuka
100
316752
1522
Prawdziwe dzieła sztuki,
05:30
containingzawierające theirich thoughtsmyśli and feelingsuczucia
throughoutpoprzez the treatmentleczenie.
101
318298
3476
przedstawiające ich myśli i odczucia
w trakcie całego leczenia.
05:34
They even had the hospitalszpital
parkingparking ticketsbilety in there.
102
322192
2614
Wkleili do środka nawet kwitki
ze szpitalnego parkingu.
I o to chodzi - o budowanie po swojemu.
05:37
So it is DIYDIY:
103
325553
1621
05:39
findingodkrycie wayssposoby, wordssłowa and imagesobrazy
104
327198
2382
O wyszukiwanie zabiegów, słów, obrazów,
05:41
to tell your familyrodzina storyfabuła to your childdziecko.
105
329604
2750
odpowiednich do tego, żeby opowiedzieć
historię własnej rodziny dziecku.
05:45
And these storieshistorie were highlywysoko diverseróżnorodny,
106
333717
2815
Takie historie bardzo się różnią,
ale łączy je jedno:
05:48
but they all had one thing in commonpospolity:
107
336940
2936
05:53
it was a taleopowieść of longingtęsknota for a childdziecko
108
341913
3221
to opowieści o tęsknocie za dzieckiem
05:57
and a questQuest for that childdziecko.
109
345885
1678
i o szukaniu drogi
do posiadania potomstwa.
06:00
It was about how specialspecjalny
and how deeplygłęboko lovedkochany theirich childdziecko was.
110
348370
5067
Opowieści o tym,
jak wyjątkowe jest dziecko
i jak bezgranicznie je kochają.
06:07
And researchBadania so fardaleko showsprzedstawia
that these childrendzieci are doing fine.
111
355142
4648
A dotychczasowe badania wskazują,
że te dzieci radzą sobie dobrze.
06:11
They do not have
more problemsproblemy than other kidsdzieciaki.
112
359814
2594
Nie mają więcej problemów niż rówieśnicy.
06:14
YetJeszcze, these parentsrodzice alsorównież wanted
to justifyuzasadniać theirich decisionsdecyzje
113
362854
4421
Jednak rodzice takimi opowieściami
chcą też usprawiedliwić swój wybór.
06:19
throughprzez the talesopowieści they tell.
114
367299
1662
06:21
They hopedmieć nadzieję that theirich childrendzieci
would understandzrozumieć theirich reasonspowody
115
369505
3134
Mają nadzieję, że dzieci zrozumieją,
co nimi kierowało,
06:24
for makingzrobienie the familyrodzina in this way.
116
372663
1835
kiedy postanowili stworzyć rodzinę
akurat w taki sposób.
06:27
UnderlyingU podstaw was a fearstrach
that theirich childrendzieci mightmoc disapproveodrzucenia
117
375865
3954
Pod tym kryje się lęk przed potępieniem
ze strony dziecka,
06:31
and would rejectodrzucić the non-genetic-genetyczne parentrodzic.
118
379843
2242
i przed odrzuceniem
rodzica niebiologicznego.
06:34
And that fearstrach is understandablezrozumiale,
119
382511
2620
Ten lęk łatwo zrozumieć,
06:37
because we liverelacja na żywo in a very heteronormativeheteronormatywny
120
385155
3041
pamiętając, że żyjemy w społeczeństwie
bardzo heteronormatywnym
06:40
and geneticizedgeneticized societyspołeczeństwo --
121
388220
1738
i skupionym na dziedziczeniu i genach;
06:42
a worldświat that still believeswierzy
122
390438
1492
w świecie, w którym wciąż
panuje przekonanie,
06:43
that trueprawdziwe familiesrodziny consistskładać się
of one mommama, one dadtata
123
391954
4152
że prawdziwa rodzina
to jedna matka, jeden ojciec
06:48
and theirich geneticallygenetycznie relatedzwiązane z childrendzieci.
124
396130
2337
i spokrewnione z nimi genetycznie dzieci.
06:51
Well.
125
399738
1155
Cóż powiedzieć...
06:54
I want to tell you about a teenagenastoletni boychłopak.
126
402165
3101
Opowiem o pewnym nastolatku.
06:57
He was donor-conceivedpoczęty dawcy
but not partczęść of our studybadanie.
127
405290
2769
Został poczęty dzięki dawcy,
ale nie uczestniczył w naszym badaniu.
07:00
One day, he had an argumentargument
with his fatherojciec,
128
408658
2618
Kiedyś, kłócąc się z tatą, krzyknął:
07:03
and he yelledkrzyknął,
129
411300
1292
07:05
"You're tellingwymowny me what to do?
130
413305
2097
"Ty mi chcesz rozkazywać?
07:07
You're not even my fatherojciec!"
131
415426
1881
Nawet nie jesteś moim ojcem!"
07:11
That was exactlydokładnie what
the parentsrodzice in our studybadanie fearedobawiać się.
132
419601
3382
Dokładnie to, czego bali się rodzice,
z którymi rozmawialiśmy.
07:15
Now, the boychłopak soonwkrótce feltczułem sorry,
and they madezrobiony up.
133
423984
3229
Chłopak szybko się zreflektował,
pogodził się z tatą.
07:19
But it is the reactionreakcja of his fatherojciec
that is mostwiększość interestingciekawy.
134
427629
3771
Jednak najciekawsza w tym
jest reakcja ojca.
07:24
He said,
135
432169
1173
Skomentował to tak:
07:25
"This outburstwybuch had nothing to do
with the lackbrak of a geneticgenetyczny linkpołączyć.
136
433772
5362
"Ten wybuch nie miał nic wspólnego
z brakiem pokrewieństwa w genach.
07:31
It was about pubertypokwitanie --
137
439765
2877
To okres dorastania.
Dzieci w tym wieku są nieznośne.
07:35
beingistota difficulttrudny.
138
443005
1441
07:36
It's what they do at that agewiek.
139
444470
1763
Tak to po prostu jest z nastolatkami.
07:38
It will passprzechodzić."
140
446792
1274
To przejściowe".
07:41
What this man showsprzedstawia us
141
449462
1856
Reakcja tego człowieka pokazuje,
07:43
is that when something goesidzie wrongźle,
142
451342
2588
że jeżeli coś idzie nie tak,
07:46
we should not immediatelynatychmiast think
143
454564
1601
nie należy automatycznie zakładać,
07:48
it is because the familyrodzina
is a little differentróżne.
144
456189
2407
że to dlatego, że dana rodzina
jest niestandardowa.
07:51
These things happenzdarzyć in all familiesrodziny.
145
459330
3086
Takie rzeczy zdarzają się
w każdej rodzinie.
07:55
And everykażdy now and then,
146
463936
1490
A od czasu do czasu
każdy rodzic zastanawia się:
07:57
all parentsrodzice maymoże wondercud:
147
465818
1677
08:00
Am I a good enoughdość parentrodzic?
148
468412
2029
"Czy ja jestem dobrym rodzicem?"
08:03
These parentsrodzice, too.
149
471164
1324
I u takich rodziców jest tak samo.
08:05
They, abovepowyżej all, wanted to do
what's bestNajlepiej for theirich childdziecko.
150
473099
4093
Najważniejsze dla nich jest dobro dziecka.
08:09
But they alsorównież sometimesczasami wonderedzastanawiałem się:
151
477748
1895
Jednak dręczy ich czasem też inne pytanie:
08:12
Am I a realreal parentrodzic?
152
480034
1776
"Czy jestem prawdziwym rodzicem?"
08:14
And theirich uncertaintiesniepewności were presentteraźniejszość
long before they even were parentsrodzice.
153
482288
3969
A taką niepewność odczuwali
długo zanim zostali rodzicami.
08:18
At the startpoczątek of treatmentleczenie,
154
486281
1432
Na początku leczenia,
08:19
when they first saw the counselorDoradca,
155
487737
1715
kiedy zaczynają spotykać się
z psychologiem-doradcą,
08:22
they paidpłatny closeblisko attentionUwaga
to the counselorDoradca,
156
490146
2695
trzymają się każdego zalecenia,
08:24
because they wanted to do it right.
157
492865
2007
bo chcą wszystko zrobić tak, jak trzeba.
08:27
Even 10 yearslat laterpóźniej,
158
495853
1478
I takie rady pamiętają
nawet 10 lat później.
08:30
they still rememberZapamiętaj
the adviceRada they were givendany.
159
498053
2619
08:36
So when they thought about the counselorDoradca
160
504981
2901
Dlatego rozmawialiśmy też o tym,
08:40
and the adviceRada they were givendany,
161
508854
1799
jakie porady otrzymali dani rodzice
w procesie leczenia.
08:42
we discussedomówione that.
162
510677
1163
08:43
And we saw one lesbianlesbijka couplepara who said,
163
511864
3564
Od pewnej pary lesbijskiej usłyszałam:
08:48
"When our sonsyn askspyta us,
164
516627
1604
"Kiedy synek spyta,
08:50
'Do I have a dadtata?'
165
518255
2049
czy ma ojca,
08:53
we will say 'No' No, you do not have a dadtata.'
166
521482
2812
powiemy mu, że nie ma.
08:56
But we will say nothing more,
not unlesschyba że he askspyta,
167
524839
3068
Ale nie dodamy nic więcej,
chyba że zapyta sam z siebie.
09:00
because he mightmoc not be readygotowy for that.
168
528287
2028
Bo może nie być na to gotowy.
09:02
The counselorDoradca said so."
169
530339
1500
Tak nam poradzono w klinice".
09:05
Well.
170
533350
1170
No cóż...
09:07
I don't know; that's quitecałkiem differentróżne
171
535091
1902
Sama nie wiem,
ale to różni się od sposobu,
09:09
from how we respondodpowiadać
to children'sdzieci questionspytania.
172
537017
2693
w jaki zazwyczaj odpowiadamy
na pytania dzieci.
09:12
Like, "MilkMleko -- is that madezrobiony in a factoryfabryka?"
173
540473
2801
Kiedy dziecko pyta,
czy mleko robi się w fabryce,
09:15
We will say, "No, it comespochodzi from cowskrowy,"
174
543783
3162
odpowiemy, że nie, że mleko jest od krowy,
09:18
and we will talk about the farmerrolnik,
175
546969
1756
a potem opowiemy jeszcze o gospodarstwie
09:20
and the way the milkmleko endskończy się up in the shopsklep.
176
548749
2223
i o tym, jak mleko dociera do sklepu.
09:23
We will not say,
177
551806
1547
Nie skończymy przecież na odpowiedzi
"Nie, mleka nie robi się w fabryce".
09:26
"No, milkmleko is not madezrobiony in a factoryfabryka."
178
554102
3608
09:32
So something strangedziwne happenedstało się here,
179
560042
2430
Więc tutaj dzieje się coś dziwnego,
09:34
and of coursekurs these childrendzieci noticedzauważyłem that.
180
562496
2358
a dzieci oczywiście
natychmiast to wyczuwają.
09:37
One boychłopak said,
181
565571
1285
Jeden chłopczyk oświadczył:
09:39
"I askedspytał my parentsrodzice loadsmasa of questionspytania,
182
567445
2392
"Pytałem rodziców o różne rzeczy,
09:41
but they acteddziałał really weirddziwne.
183
569861
1809
ale zawsze robią się wtedy bardzo dziwni.
09:44
So, you know, I have a friendprzyjaciel at schoolszkoła,
and she's madezrobiony in the samepodobnie way.
184
572788
3944
W szkole mam koleżankę,
którą zrobili tak samo, jak mnie.
09:49
When I have a questionpytanie,
I just go and askzapytać her."
185
577241
3000
No i jak chcę coś wiedzieć,
to po prostu jej pytam".
09:53
CleverSprytny guy.
186
581760
1208
Sprytny.
09:55
ProblemProblem solvedrozwiązany.
187
583630
1297
Tak rozwiązał sobie problem.
09:57
But his parentsrodzice did not noticeogłoszenie,
188
585765
2584
Ale jego rodzice nie rozumieli sytuacji,
10:00
and it certainlyna pewno was not
what they had in mindumysł,
189
588875
2582
no i na pewno nie taki wynik
chcieli osiągnąć,
10:03
norani what the counselorDoradca had in mindumysł
190
591481
1934
i nie takiego rezultatu chciał doradca,
10:05
when they were sayingpowiedzenie how importantważny
it is to be an open-communicationOpen komunikacja familyrodzina.
191
593439
5197
kiedy tłumaczył im, że w rodzinie
istotna jest otwartość w komunikacji.
10:12
And that's the strangedziwne thing about adviceRada.
192
600462
2254
I to właśnie jest trudne w dawaniu porad.
10:14
When we offeroferta people pillspigułki,
we gatherzbierać evidencedowód first.
193
602740
3296
Zanim zaczniemy przepisywać lek,
musimy mieć dowód, że zadziała.
10:18
We do teststesty,
194
606536
1256
Przeprowadzamy badania,
10:19
we do follow-updziałania następcze studiesstudia.
195
607816
1301
potem badania kontrolne.
10:21
We want to know, and rightlysłusznie so,
what this pillpigułka is doing
196
609141
3927
Nie bez powodu chcemy upewnić się,
jak ten lek działa
10:25
and how it affectsma wpływ people'sludzie liveszyje.
197
613092
2496
i jak wpływa na ludzkie życie.
10:28
And adviceRada?
198
616035
1321
Natomiast porady?
10:30
It is not enoughdość for adviceRada,
199
618748
1846
Tak samo nie wystarczy,
10:32
or for professionalsprofesjonaliści to give adviceRada
that is theoreticallyteoretycznie sounddźwięk,
200
620618
4823
żeby osoby zawodowo pomagające innym
udzielały wskazówek
tylko poprawnych teoretycznie,
10:37
or well-meantdobrej wierze.
201
625465
1301
czy płynących z dobroci serca.
10:39
It should be adviceRada
that there is evidencedowód for --
202
627447
3381
Muszą to być rady wsparte dowodami,
10:42
evidencedowód that it actuallytak właściwie
improvespoprawia się patients'pacjentów liveszyje.
203
630852
3901
danymi, które wskazują, że takie zalecenia
naprawdę polepszą jakość życia pacjentów.
10:48
So the philosopherfilozof in me
would now like to offeroferta you a paradoxparadoks:
204
636174
4563
Jako rasowa filozofka,
obarczę was paradoksem:
10:54
I advisedoradzić you to stop followingnastępujący adviceRada.
205
642308
4084
Radzę wam przestać słuchać rad.
10:59
But, yes.
206
647897
1392
Ale jak to?
11:02
(ApplauseAplauz)
207
650221
2917
(Brawa)
11:06
I will not endkoniec here with what wentposzedł wrongźle;
208
654591
2563
Nie skończę prelekcji,
wyliczając błędy rodziców.
11:09
I would not be doing justicesprawiedliwość
to the warmthciepło we founduznany in those familiesrodziny.
209
657178
4236
Chciałabym raczej, żebyście zrozumieli,
jak wielkie ciepło
panuje w tych rodzinach.
11:14
RememberNależy pamiętać the booksksiążki
and the tripwycieczka to the farmerrolnik?
210
662931
2630
Pamiętacie książeczki
i wycieczkę na gospodarstwo?
11:17
When parentsrodzice do things that work for them,
211
665585
3614
Kiedy rodzice sięgają po rozwiązania
właściwe dla ich konkretnej rodziny,
11:21
they do brilliantznakomity things.
212
669572
1573
wtedy idzie im genialnie.
11:24
What I want you to rememberZapamiętaj
as membersczłonków of familiesrodziny,
213
672391
3643
Chciałabym, żebyście zapamiętali jedno,
jako członkowie rodzin -
11:28
in no mattermateria what formformularz or shapekształt,
214
676058
2491
nieważne, jaką postać ma wasza rodzina.
11:30
is that what familiesrodziny need
are warmciepły relationshipsrelacje.
215
678930
5347
Pamiętajcie, że każda rodzina potrzebuje
relacji pełnych ciepła.
11:37
And we do not need to be
professionalsprofesjonaliści to createStwórz those.
216
685409
3461
A żeby takie zbudować,
nie trzeba być psychologiem.
11:41
MostWiększość of us do just fine,
217
689644
2302
Potrafi to większość z nas,
11:44
althoughmimo że it maymoże be hardciężko work,
218
692986
1709
choć niekiedy wymaga to wysiłku,
11:47
and from time to time,
we can do with some adviceRada.
219
695038
2870
a czasem i porada może się tu przydać.
11:51
In that casewalizka,
220
699209
1271
Jeśli jednak po nią sięgniecie,
pamiętajcie o trzech rzeczach.
11:52
bearNiedźwiedź in mindumysł threetrzy things.
221
700504
2023
11:55
Work with adviceRada
that worksPrace for your familyrodzina.
222
703760
3287
Przyjmijcie taką radę, która pasuje
do waszej konkretnej rodziny.
12:00
RememberNależy pamiętać -- you're the expertekspert,
because you liverelacja na żywo your familyrodzina life.
223
708008
5478
Wiedzcie, że to wy jesteście ekspertami,
bo to wy, nikt inny,
żyjecie waszym rodzinnym życiem.
12:06
And finallywreszcie,
224
714681
1284
I ostatnie:
12:08
believe in your abilitiesumiejętności
and your creativitykreatywność,
225
716478
3990
ufajcie swoim umiejętnościom
i swojej pomysłowości,
12:13
because you can do it yourselfsiebie.
226
721027
3345
bo naprawdę - poradzicie sobie sami.
12:17
Thank you.
227
725259
1154
Dziękuję.
12:18
(ApplauseAplauz)
228
726437
6478
(Brawa)
Translated by Krystian Aparta
Reviewed by Kinga Garnette-Skorupska

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Veerle Provoost - Bioethicist
Veerle Provoost studies genetic and social parenthood in the context of donor conception.

Why you should listen

Veerle Provoost is a professor at the Bioethics Institute Ghent of Ghent University and a member of the Network on Ethics of Families. For her current research she coordinates a team of researchers who work on a study about genetic and social parenthood in the context of donor conception.

Using empirical research methods and Socratic conversation techniques, Provoost studies how professionals and ordinary people reason about health and how they make decisions in health-related contexts. In her courses on empirical research methods for ethics and bioethics, she teaches students how to look beyond mere experiences or general attitudes and to explore the principles and values that guide people's reasoning and decision-making. Her research shows that patients may bring their own sets of principles when making medical decisions, principles that may be very different from what medical staff anticipated and may feature around moral elements that may completely escape the attention of ethicists. For one, the moral reasoning of everyday people is centered more around relationships than around the principles that are at the core of scholarly bioethics.

In her talk TEDxGhent talk, she explains how we can gain valuable insights from families of children conceived with donor sperm and their views about what a family really is. These alternative families teach us what matters most in the decisions we all make for our children, whether or not they are genetically related to us. The parents and children she studied created their own family stories (about how their families were made) in highly diverse but very creative ways. However, some parents thought that they should strictly follow the advice of experts in their communication with their children. Because of that, they discounted their own competence. Based on her research experience, Provoost warns us for the negative effects of problematizing these families. Because no matter what a family looks like, or how it is made, parents should believe in their abilities and their creativity. As they know their families best, they are the real experts in how to find the best way to tell their own family story to their own child.

More profile about the speaker
Veerle Provoost | Speaker | TED.com