TED@BCG Singapore
Rose George: Inside the secret shipping industry
Rose George: Gizli denizcilik endüstrisi içinde
Filmed:
Readability: 4.1
1,579,952 views
Neredeyse sahip olduğumuz ve kullandığımız herşey bize konteyner gemileri aracılığı ile geliyor, okyanus rotalarının geniş ağından ve çoğumuzun adını bile duymadığı limanlardan. Gazeteci Rose George bizi gemi taşımacılığı dünyasından tüketici medeniyeti açılımına doğru bir tura götürüyor.
Rose George - Curious journalist
Rose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene. Full bio
Rose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
A couple of years ago,
0
572
1451
Birkaç yıl önce,
00:14
Harvard Business School chose
1
2023
2218
Harvard İş Okulu
00:16
the best business model of that year.
2
4241
2749
o yılın en iyi iş modelini seçti.
00:18
It chose Somali piracy.
3
6990
4064
Somali korsanlığını seçti.
00:23
Pretty much around the same time,
4
11054
2216
Hemen hemen aynı zamanlarda,
00:25
I discovered that there were 544 seafarers
5
13270
5833
orada 544 gemicinin,
00:31
being held hostage on ships,
6
19103
3386
birçoğu hemen Somali açıklarında,
00:34
often anchored just off the Somali coast
7
22489
2090
herkesin gözü önünde
demirlemiş olan gemilerde
demirlemiş olan gemilerde
00:36
in plain sight.
8
24579
2428
rehin tutulduğunu keşfettim.
00:39
And I learned these two facts, and I thought,
9
27007
2625
Ve bu iki gerçeği öğrendim ve
00:41
what's going on in shipping?
10
29632
2441
gemi taşımacılığında
neler oluyor diye düşündüm?
neler oluyor diye düşündüm?
00:44
And I thought, would that happen
in any other industry?
in any other industry?
11
32073
2571
Ve bu başka bir sektörde
olabilir miydi diye düşündüm.
olabilir miydi diye düşündüm.
00:46
Would we see 544 airline pilots
12
34644
3511
544 Havayolu pilotunu
00:50
held captive in their jumbo jets
13
38155
1630
pistteki jumbo jetlerinde
00:51
on a runway for months, or a year?
14
39785
3487
aylarca veya yıllarca tutsak
tutulduğunu görebilir miyiz?
tutulduğunu görebilir miyiz?
00:55
Would we see 544 Greyhound bus drivers?
15
43272
3826
544 Greyhound otobüs
sürücüsünü görebilir miyiz?
sürücüsünü görebilir miyiz?
00:59
It wouldn't happen.
16
47098
1879
Böyle bir şey olmaz.
01:00
So I started to get intrigued.
17
48977
2778
Bu yüzden merakımı uyandırmaya başladı.
01:03
And I discovered another fact,
18
51755
2514
Ve bana daha şaşırtıcı gelen
01:06
which to me was more astonishing
19
54269
1983
bir başka gerçeği öğrendim.
01:08
almost for the fact that I hadn't known it before
20
56252
3085
Neredeyse 42, 43 yaşından önce
01:11
at the age of 42, 43.
21
59337
2659
hiç öğrenmemiş olduğum bir şey.
01:13
That is how fundamentally
we still depend on shipping.
we still depend on shipping.
22
61996
5319
O da nasıl temel olarak hala gemi
taşımacılığına bağlı olduğumuz.
taşımacılığına bağlı olduğumuz.
01:19
Because perhaps the general public
23
67315
2345
Çünkü muhtemelen halk,
01:21
thinks of shipping as an old-fashioned industry,
24
69660
3125
gemi taşımacılığının,
Moby Dicks ve Jack Sparrows
Moby Dicks ve Jack Sparrows
01:24
something brought by sailboat
25
72785
2538
nedeniyle yelkenli teknelerle yapılan
01:27
with Moby Dicks and Jack Sparrows.
26
75323
3385
eski moda bir endüstri olduğunu sanıyor.
01:30
But shipping isn't that.
27
78708
1894
Ama gemi taşımacılığı bu değildir.
01:32
Shipping is as crucial to us as it has ever been.
28
80602
4877
Gemi taşımacılığı bizim için
eskiden olduğu gibi önemli.
eskiden olduğu gibi önemli.
01:37
Shipping brings us 90 percent of world trade.
29
85479
4603
Gemi taşımacılığı dünya
ticaretinin yüzde 90'ını bize getiriyor.
ticaretinin yüzde 90'ını bize getiriyor.
01:42
Shipping has quadrupled in size since 1970.
30
90082
4565
Gemi taşımacılığı 1970'den beri dört kat artmıştır.
01:46
We are more dependent on it now than ever.
31
94647
2992
Biz şimdi ona her zamankinden daha bağımlıyız.
01:49
And yet, for such an enormous industry --
32
97639
3759
Hal böyle iken, böyle büyük bir endüstri --
01:53
there are a 100,000 working vessels on the sea —
33
101398
3477
deniz üzerinde 100.000 gemi çalışmaktadır --
01:56
it's become pretty much invisible.
34
104875
3393
hemen hemen görünmez halde.
02:00
Now that sounds absurd in Singapore to say that,
35
108268
4289
Şimdi Singapurda bunu söylemek saçma geliyor,
02:04
because here shipping is so present
36
112557
2346
çünkü gemi taşımacılığı burada hâlâ mevcut
02:06
that you stuck a ship on top of a hotel.
37
114903
3382
ki şu anda da bir otelin üzerindeki
bir gemide sıkışmış durumdasınız.
bir gemide sıkışmış durumdasınız.
02:10
(Laughter)
38
118285
1680
(Kahkaha)
02:11
But elsewhere in the world,
39
119965
2016
Ama dünyanın herhangi bir yerinde
02:13
if you ask the general public what they know
40
121981
2246
eğer halka Gemi taşımacılığı ile ilgili ne bildiklerini
02:16
about shipping and how much
trade is carried by sea,
trade is carried by sea,
41
124227
2836
ve denizdeki ticaret hacmini sorarsanız,
02:19
you will get essentially a blank face.
42
127063
4617
boş bir yüz ifadesi ile karşılaşırsınız.
02:23
You will ask someone on the street
43
131680
2033
Sokakta birisine sorun
02:25
if they've heard of Microsoft.
44
133713
1723
Microsoft'u duymuş mu?
02:27
I should think they'll say yes,
45
135436
1837
Evet dediklerini duyar gibiyim,
02:29
because they'll know that they make software
46
137273
2195
çünkü bilgisayarlarda kullanılan
02:31
that goes on computers,
47
139468
1895
ve ara sıra çalışan yazılımlar
02:33
and occasionally works.
48
141363
3145
ürettiklerini bileceklerdir.
02:36
But if you ask them if they've heard of Maersk,
49
144508
3605
Ama Maersk'i duydular mı diye sorarsanız,
02:40
I doubt you'd get the same response,
50
148113
2701
aynı yanıtı alacağınızdan şüpheliyim.
02:42
even though Maersk,
51
150814
1447
Üstelik Maersk,
02:44
which is just one shipping company amongst many,
52
152261
3691
birçok nakliye şirketinden yalnızca biri
02:47
has revenues pretty much on a par with Microsoft.
53
155952
2982
ve aşağı yukarı Microsoft'a eşit gelire sahip.
02:50
[$60.2 billion]
54
158934
1481
[60.2 milyar dolar]
02:52
Now why is this?
55
160415
1923
Peki, niçin bu böyle?
02:54
A few years ago,
56
162338
1913
Birkaç yıl önce,
02:56
the first sea lord of the British admiralty --
57
164251
3272
İngiliz Bahriyesinin ilk deniz lordu --
02:59
he is called the first sea lord,
58
167523
1805
Ordu şefi kara lordu olarak çağrılmasa da,
03:01
although the chief of the army is not called a land lord —
59
169328
4495
ilk deniz lordu olarak adlandırılıyor —
03:05
he said that we, and he meant
60
173823
2443
Dedi ki, biz,
03:08
in the industrialized nations in the West,
61
176266
2682
yani Batıdaki sanayileşmiş ülkeleri kastetti,
03:10
that we suffer from sea blindness.
62
178948
3812
deniz körlüğü yaşıyoruz.
03:14
We are blind to the sea
63
182760
1644
Biz denizi,
03:16
as a place of industry or of work.
64
184404
2926
sanayi veya iş yeri olarak görmeyiz.
03:19
It's just something we fly over,
65
187330
2293
Üzerinden geçip gittiğimiz bir şey,
03:21
a patch of blue on an airline map.
66
189623
3005
bir havayolu haritası üzerindeki mavi bir yama.
03:24
Nothing to see, move along.
67
192628
3325
Görecek birşey yok, devam et.
03:27
So I wanted to open my own eyes
68
195953
3645
Bu yüzden kendi deniz körlüğüme
03:31
to my own sea blindness,
69
199598
3077
gözlerimi açmak için
03:34
so I ran away to sea.
70
202675
3370
denize kaçtım.
03:38
A couple of years ago, I took a passage
71
206045
2351
Birkaç yıl önce, orta boy bir
03:40
on the Maersk Kendal,
72
208396
2374
konteyner gemisi olan ve
03:42
a mid-sized container ship
73
210770
1342
yaklaşık 7.000 kutu taşıma kapasiteli,
03:44
carrying nearly 7,000 boxes,
74
212112
3228
Maersk Kendal gemisinde seyahat ettim
03:47
and I departed from Felixstowe,
75
215340
1897
ve Felixstowe'dan hareket ederek
03:49
on the south coast of England,
76
217237
1763
İngilterenin güney kıyısından
03:51
and I ended up right here in Singapore
77
219000
2161
beş hafta sonra buraya,
03:53
five weeks later,
78
221161
1493
şu ankine göre
03:54
considerably less jet-lagged than I am right now.
79
222654
4904
daha az bir jetlag ile
Singapur'a geldim.
Singapur'a geldim.
03:59
And it was a revelation.
80
227558
3242
Ve bu bir aydınlanma oldu.
04:02
We traveled through five seas,
81
230800
2195
Beş deniz, iki okyanus,
04:04
two oceans, nine ports,
82
232995
2547
dokuz liman boyunca seyahat ettik
04:07
and I learned a lot about shipping.
83
235542
2747
ve gemi taşımacılığı
hakkında çok şey öğrendim.
hakkında çok şey öğrendim.
04:10
And one of the first things that surprised me
84
238289
1718
Ve beni şaşırttan ilk şeylerden biri de
04:12
when I got on board Kendal
85
240007
2387
Kendal'e bindiğim zaman
04:14
was, where are all the people?
86
242394
2745
herkes nerede dedim?
04:17
I have friends in the Navy who tell me
87
245139
1620
Deniz kuvvetlerindeki arkadaşlarım tek seferde
04:18
they sail with 1,000 sailors at a time,
88
246759
3139
1000 denizci ile denize açıldıklarını söylediler,
04:21
but on Kendal there were only 21 crew.
89
249898
3339
ama Kendal üzerinde sadece 21 mürettebat vardı.
04:25
Now that's because shipping is very efficient.
90
253237
2877
İşte bunun nedeni gemiciliğin çok verimli olması.
04:28
Containerization has made it very efficient.
91
256114
3064
Konteyner taşımacılığı, bunun
çok verimli olmasını sağlamıştır.
çok verimli olmasını sağlamıştır.
04:31
Ships have automation now.
92
259178
2094
Şimdi gemilerde otomasyon var.
04:33
They can operate with small crews.
93
261272
2729
Küçük bir ekip ile işletilebilirler.
04:36
But it also means that, in the words
94
264001
1789
Ama bu aynı zamanda, bir zamanlar
04:37
of a port chaplain I once met,
95
265790
2460
tanıştığım iskele papazı şöyle demişti,
04:40
the average seafarer you're going to find
96
268250
2045
bir konteyner gemisinde bulacağınız denizciler
04:42
on a container ship is either tired or exhausted,
97
270295
4139
genellikle ya yorgun ya da bitik bir haldedir,
04:46
because the pace of modern shipping
98
274434
2779
çünkü modern gemiciliğin temposu
04:49
is quite punishing for what the shipping calls
99
277213
2321
gemicilikteki "insan unsuru" için
04:51
its human element,
100
279534
2431
oldukça cezalandırıcıdır ve
04:53
a strange phrase which they don't seem to realize
101
281965
2452
bu ifadenin kulağa biraz insanlık dışı gibi geldiğinin
04:56
sounds a little bit inhuman.
102
284417
2404
farkında değiller gibi görünüyorlar.
04:58
So most seafarers now working on container ships
103
286821
2675
O nedenle, konteyner gemileri
üzerinde çalışan çoğu denizcinin
üzerinde çalışan çoğu denizcinin
05:01
often have less than two hours in port at a time.
104
289496
4077
limanda genellikle iki saatten az bir zamanı olur.
05:05
They don't have time to relax.
105
293573
1638
Dinlenmek için zamanları yok.
05:07
They're at sea for months at a time,
106
295211
2244
Tek seferde aylarca denizde kalıyorlar
05:09
and even when they're on board,
107
297455
1315
ve gemide olsalar bile,
05:10
they don't have access to what
108
298770
1302
beş yaşındaki bir çocuğun bile
05:12
a five-year-old would take for granted, the Internet.
109
300072
4434
rahatlıkla erişebildiği internete erişimleri yok.
05:16
And another thing that surprised me
when I got on board Kendal
when I got on board Kendal
110
304506
2826
Kendal'da yolculuk ederken
beni şaşırtan bir başka şey ise,
beni şaşırtan bir başka şey ise,
05:19
was who I was sitting next to --
111
307335
2982
yanında oturduğum kişiydi--
05:22
Not the queen; I can't imagine why
they put me underneath her portrait --
they put me underneath her portrait --
112
310327
5249
Kraliçe değil; Neden onun portresinin altına beni koyduklarını hayal bile edemiyorum --
05:27
But around that dining table in the officer's saloon,
113
315576
2769
Fakat görevlilerin salonundaki
o yemek masasının etrafında,
o yemek masasının etrafında,
05:30
I was sitting next to a Burmese guy,
114
318345
1828
Birmanyalı bir adamın yanında oturuyordum,
05:32
I was opposite a Romanian, a Moldavian, an Indian.
115
320173
3265
karşımda ise bir Romen,
bir Moldovyalı, bir Hintli vardı.
bir Moldovyalı, bir Hintli vardı.
05:35
On the next table was a Chinese guy,
116
323438
2237
Yandaki masada Çinli bir adam vardı,
05:37
and in the crew room, it was entirely Filipinos.
117
325675
3042
ve mürettebat odasının tamamı Filipinliydi.
05:40
So that was a normal working ship.
118
328717
2960
Yani bu normal çalışan bir gemiydi.
05:43
Now how is that possible?
119
331677
2023
Şimdi bu nasıl mümkün olabilir?
05:45
Because the biggest dramatic change
120
333700
1892
Çünkü 60 yıl içinde gemi taşımacılığındaki
05:47
in shipping over the last 60 years,
121
335592
1844
en çarpıcı değişiklik,
05:49
when most of the general public stopped noticing it,
122
337436
2512
genel çoğunluğun açık tescil
05:51
was something called an open registry,
123
339948
2619
ya da kolay bayrak denen şeyi
05:54
or a flag of convenience.
124
342567
2805
fark etmeyi bıraktığı zaman meydana geldi.
05:57
Ships can now fly the flag of any nation
125
345372
2587
Gemiler artık bayrak kayıtı sağlayan
05:59
that provides a flag registry.
126
347959
2952
herhangi bir ulusun bayrağını dalgalandırabilir.
06:02
You can get a flag from the landlocked nation
127
350911
2275
Bolivya veya Moğolistan gibi ya da
06:05
of Bolivia, or Mongolia,
128
353186
2124
Kuzey Kore gibi denize kıyısı olmayan
06:07
or North Korea, though that's not very popular.
129
355310
2975
bir ülkenin bile bayrağını alabilirsiniz,
ki pek popüler değildir.
ki pek popüler değildir.
06:10
(Laughter)
130
358285
1423
(Kahkaha)
06:11
So we have these very multinational,
131
359708
2111
Bu yüzden gemi mürettebatında
06:13
global, mobile crews on ships.
132
361819
4781
bu çok ulusluluk ve globallik
ve değişkenlik söz konusu.
ve değişkenlik söz konusu.
06:18
And that was a surprise to me.
133
366600
2712
Ve bu benim için sürpriz oldu.
06:21
And when we got to pirate waters,
134
369312
3117
Ve korsan sularına vardığımızda,
06:24
down the Bab-el-Mandeb strait
and into the Indian Ocean,
and into the Indian Ocean,
135
372429
3126
Bab-el-Mandeb Boğazından aşağı
ve Hint Okyanusunun içine doğru
ve Hint Okyanusunun içine doğru
06:27
the ship changed.
136
375555
1752
gemi değişti.
06:29
And that was also shocking, because suddenly,
137
377307
3143
Ve bu da şok ediciydi, çünkü aniden,
06:32
I realized, as the captain said to me,
138
380450
2214
kaptan bana söylediğinde farkettim ki,
06:34
that I had been crazy to choose to go
139
382664
2002
konteyner gemisi ile
korsan sularına girmeyi
korsan sularına girmeyi
06:36
through pirate waters on a container ship.
140
384666
3052
tercih etmek için deli olmak gerekirdi.
06:39
We were no longer allowed on deck.
141
387718
1991
Artık güverteye izin yoktu.
06:41
There were double pirate watches.
142
389709
2596
Çift korsan gemi nöbeti vardı.
06:44
And at that time, there were those
544 seafarers being held hostage,
544 seafarers being held hostage,
143
392305
4277
Ve o zamanlar, 544 gemici rehin olarak tutuluyordu
06:48
and some of them were held hostage for years
144
396582
1968
ve onların bazıları gemi taşımacılığının
06:50
because of the nature of shipping
and the flag of convenience.
and the flag of convenience.
145
398550
2771
doğası gereği ve kolay bayrak yüzünden
yıllardır rehin tutuluyorlardı.
yıllardır rehin tutuluyorlardı.
06:53
Not all of them, but some of them were,
146
401321
2082
Hepsi değil, ama bazıları öyle idi,
06:55
because for the minority
of unscrupulous ship owners,
of unscrupulous ship owners,
147
403403
4714
çünkü vicdansız gemi sahiplerinin azınlığı için
07:00
it can be easy to hide behind
148
408117
2545
kolay bayrak uygulamasının
07:02
the anonymity offered by some flags of convenience.
149
410662
4999
anonimliği ardına saklanmak kolay olabilir.
07:07
What else does our sea blindness mask?
150
415661
3939
Deniz körlüğüm maskemiz
daha başka nelere sebep oluyor?
daha başka nelere sebep oluyor?
07:11
Well, if you go out to sea on a ship
151
419600
2319
Eğer bir gemiyle veya bir
yolcu gemisi ile denize açılıp
yolcu gemisi ile denize açılıp
07:13
or on a cruise ship, and look up to the funnel,
152
421919
1995
gemisi bacasına bakarsanız,
07:15
you'll see very black smoke.
153
423914
2869
çok siyah duman görürsünüz.
07:18
And that's because shipping
154
426783
2535
Çünkü gemi taşımacılığı
07:21
has very tight margins,
and they want cheap fuel,
and they want cheap fuel,
155
429318
2587
çok dar bir paya sahip
ve ucuz yakıt istiyorlar,
ve ucuz yakıt istiyorlar,
07:23
so they use something called bunker fuel,
156
431905
2171
bu yüzden de ambar yakıtı diye bir şey kullanıyorlar,
07:26
which was described to me
by someone in the tanker industry
by someone in the tanker industry
157
434076
2516
ki o da, tanker sanayindeki
birinin bana söylediğine göre,
birinin bana söylediğine göre,
07:28
as the dregs of the refinery,
158
436592
2166
rafinerinin tortusu,
07:30
or just one step up from asphalt.
159
438758
3257
ya da asfalttan bir önceki ürünmüş.
07:34
And shipping is the greenest method of transport.
160
442015
3397
Ve gemi taşımacılığı nakliyenin en yeşil yöntemidir.
07:37
In terms of carbon emissions per ton per mile,
161
445412
2343
Mil başına düşen karbon emisyonu tonu açısından
07:39
it emits about a thousandth of aviation
162
447755
2971
havacılık sektörünün yaklaşık binde birini
07:42
and about a tenth of trucking.
163
450726
2115
ve kamyon taşımacılığının ise
yaklaşık onda birini yayar.
yaklaşık onda birini yayar.
07:44
But it's not benign, because there's so much of it.
164
452841
3236
Ama o kadar da tehlikesiz
sayılmaz çünkü çok fazlalar.
sayılmaz çünkü çok fazlalar.
07:48
So shipping emissions are
about three to four percent,
about three to four percent,
165
456077
2530
Yani gemi taşımacılığı emisyonların
yaklaşık yüzde 3-4'ü kadardır,
yaklaşık yüzde 3-4'ü kadardır,
07:50
almost the same as aviation's.
166
458607
2175
hemen hemen havacılıkla aynı.
07:52
And if you put shipping emissions
167
460782
1389
Ve ülkelerin karbon emisyonları listesine
07:54
on a list of the countries' carbon emissions,
168
462171
3380
gemi taşımacılığı emisyonlarını koyarsanız,
07:57
it would come in about sixth,
169
465551
1613
yaklaşık altıncı sırada gelir,
07:59
somewhere near Germany.
170
467164
2114
Almanya'ya yakın bir yerde.
08:01
It was calculated in 2009 that the 15 largest ships
171
469278
4018
2009 yılındaki hesaplamalara göre,
08:05
pollute in terms of particles and soot
172
473296
2595
en büyük 15 gemi
08:07
and noxious gases
173
475891
1400
parçacıklar, is ve zehirli gazlar açısından
08:09
as much as all the cars in the world.
174
477291
2578
dünyadaki tüm arabaların
toplamı kadar kirletmektedir
toplamı kadar kirletmektedir
08:11
And the good news is that
175
479869
1400
Ve iyi haber ise,
08:13
people are now talking about sustainable shipping.
176
481269
2195
insanlar artık sürdürülebilir
gemi taşımacılığı hakkında konuşuyorlar.
gemi taşımacılığı hakkında konuşuyorlar.
08:15
There are interesting initiatives going on.
177
483464
2487
İlginç girişimler oluyor.
08:17
But why has it taken so long?
178
485951
2255
Ama neden bu kadar uzun sürdü?
08:20
When are we going to start talking and thinking
179
488206
2347
hava milleri kadar gemicilik
milleri hakkında da
milleri hakkında da
08:22
about shipping miles as well as air miles?
180
490553
4036
konuşmaya ve düşünmeye
ne zaman başlayacağız?
ne zaman başlayacağız?
08:26
I also traveled to Cape Cod to look
181
494589
2805
Ayrıca Kuzey Atlantik buzul balinasının
08:29
at the plight of the North Atlantic right whale,
182
497394
3927
ne durumda olduğuna bakmak için
Cape Cod'a da seyahat ettim.
Cape Cod'a da seyahat ettim.
08:33
because this to me was one
of the most surprising things
of the most surprising things
183
501321
2156
Çünkü bu denizde geçirdiğim süre boyunca
08:35
about my time at sea,
184
503477
1956
beni en çok şaşırtan,
08:37
and what it made me think about.
185
505433
1797
ve düşündüren şey oldu.
08:39
We know about man's impact on the ocean
186
507230
3153
İnsanın okyanus üzerinde balık tutma
08:42
in terms of fishing and overfishing,
187
510383
2432
ve aşırı avlanma konusunda
yaptığı etkiyi biliyoruz.
yaptığı etkiyi biliyoruz.
08:44
but we don't really know much about
188
512815
1808
Ama gerçekten suyun altında
ne olduğu hakkında
ne olduğu hakkında
08:46
what's happening underneath the water.
189
514623
2183
çok fazla birşey bilmiyoruz.
08:48
And in fact, shipping has a role to play here,
190
516806
2605
Ve aslında, bunda gemi
taşımacılığının da bir payı var,
taşımacılığının da bir payı var,
08:51
because shipping noise has contributed
191
519411
3646
çünkü deniz yaratıklarının
akustik ortamlarının zarar görmesine
akustik ortamlarının zarar görmesine
08:55
to damaging the acoustic
habitats of ocean creatures.
habitats of ocean creatures.
192
523057
3193
gemi taşımacılığı gürültüsü de neden olmuştur.
08:58
Light doesn't penetrate beneath
the surface of the water,
the surface of the water,
193
526250
2992
Işık, su yüzeyinin altına nüfuz etmez,
09:01
so ocean creatures like whales and dolphins
194
529242
2627
bu yüzden balinalar ve
yunuslar gibi okyanus yaratıkları,
yunuslar gibi okyanus yaratıkları,
09:03
and even 800 species of fish
195
531869
2304
ve hatta 800 balık türü
09:06
communicate by sound.
196
534173
2891
ses ile iletişim kurarlar.
09:09
And a North Atlantic right whale
197
537064
1713
Ve Kuzey Atlantik buzul balinası
09:10
can transmit across hundreds of miles.
198
538777
3207
yüzlerce mil boyunca ses iletebilir.
09:13
A humpback can transmit a sound
199
541984
1963
Bir kambur balina
09:15
across a whole ocean.
200
543947
1938
bir okyanus boyunca ses iletebilir.
09:17
But a supertanker can also be heard
201
545885
1955
Ama bir supertanker de
09:19
coming across a whole ocean,
202
547840
2071
bir okyanus boyunca duyulabilir.
09:21
and because the noise that
propellers make underwater
propellers make underwater
203
549911
2564
ve bazen su altındaki
pervanelerin gürültüsü ile
pervanelerin gürültüsü ile
09:24
is sometimes at the same frequency that whales use,
204
552475
3337
balinaların kullandıkları
seslerin aynı frekansta olması,
seslerin aynı frekansta olması,
09:27
then it can damage their acoustic habitat,
205
555812
3034
akustik yaşama zarar verebilir,
09:30
and they need this for breeding,
206
558846
1690
ve üremek için, besleme alanı bulmak,
09:32
for finding feeding grounds,
207
560536
1651
eş bulmak için,
09:34
for finding mates.
208
562187
2523
buna ihtiyaçları vardır.
09:36
And the acoustic habitat of the
North Atlantic right whale
North Atlantic right whale
209
564710
2841
Ve Kuzey Atlantik buzul balinasının akustik ortamı
09:39
has been reduced by up to 90 percent.
210
567551
3350
yüzde 90 oranında azaltılmıştır.
09:42
But there are no laws governing
acoustic pollution yet.
acoustic pollution yet.
211
570901
4612
Fakat henüz akustik kirlilik
hakkında hiçbir yasa yok.
hakkında hiçbir yasa yok.
09:47
And when I arrived in Singapore,
212
575513
3256
Ve Singapur'a vardığımda,
09:50
and I apologize for this, but I
didn't want to get off my ship.
didn't want to get off my ship.
213
578769
4904
bunun için özür dilerim ama
gemimden ayrılmak istemedim.
gemimden ayrılmak istemedim.
09:55
I'd really loved being on board Kendal.
214
583676
2959
Kendal'da olmayı gerçekten sevmiştim.
09:58
I'd been well treated by the crew,
215
586635
1895
Mürettebat tarafından çok iyi ağırlandım,
10:00
I'd had a garrulous and entertaining captain,
216
588530
3541
konuşkan ve eğlenceli bir kaptanımız vardı,
10:04
and I would happily have signed up
for another five weeks,
for another five weeks,
217
592071
4072
ve ben bir beş hafta için daha
memnuniyetle imza atardım.
memnuniyetle imza atardım.
10:08
something that the captain also said
218
596143
1831
Kaptan da bunu düşünmemin
10:09
I was crazy to think about.
219
597974
2273
çılgınlık olduğunu söyledi.
10:12
But I wasn't there for nine months at a time
220
600247
2244
Ama bana işlerini tarif etmelerini istediğimde
10:14
like the Filipino seafarers,
221
602491
1955
"vatan hasreti için dolar" diyen
10:16
who, when I asked them to describe their job to me,
222
604446
2239
Filipinli denizciler gibi
10:18
called it "dollar for homesickness."
223
606685
2322
tek seferde dokuz ay kalmamıştım.
10:21
They had good salaries,
224
609007
1478
Maaşları iyiydi,
10:22
but theirs is still an isolating and difficult life
225
610485
3031
ama onlarınki zor ve
çoğunlukla tehlikeli bir yerde
çoğunlukla tehlikeli bir yerde
10:25
in a dangerous and often difficult element.
226
613516
3689
hâlâ izole edilmiş ve zor bir hayat.
10:29
But when I get to this part, I'm in two minds,
227
617205
2086
Ama bu söz konusu olunca
ne yapsam bilemiyorum.
ne yapsam bilemiyorum.
10:31
because I want to salute those seafarers
228
619291
2925
çünkü her şeyin yüzde 90'ını bize getiren
10:34
who bring us 90 percent of everything
229
622216
2187
ve çok az teşekküre veya farkındalığa
10:36
and get very little thanks or recognition for it.
230
624403
3666
sahip olan o denizcileri selamlamak istiyorum
10:40
I want to salute the 100,000 ships
231
628069
2721
Her gün, bize istediğimizi getiren,
10:42
that are at sea
232
630790
1323
denizde olan,
10:44
that are doing that work, coming in and out
233
632113
2533
gelip bu işi yapan, kâh içeride
kâh dışarıda olan,
kâh dışarıda olan,
10:46
every day, bringing us what we need.
234
634646
3229
100,000 gemiyi selamlamak istiyorum.
10:49
But I also want to see shipping,
235
637875
3020
Ama aynı zamanda gemi taşımacılığının
10:52
and us, the general public,
who know so little about it,
who know so little about it,
236
640895
3479
ve bizim, onun hakkında çok az şey bilen halkın,
10:56
to have a bit more scrutiny,
237
644374
2040
bu konuyu biraz daha falza incelediğini,
10:58
to be a bit more transparent,
238
646414
2104
daha şeffaf olduğunu,
11:00
to have 90 percent transparency.
239
648518
3272
yüzde 90 şeffaflığa sahip
olduğunu görmek istiyorum.
olduğunu görmek istiyorum.
11:03
Because I think we could all benefit
240
651790
2901
Çünkü bence, çok basit bir şey olan
11:06
from doing something very simple,
241
654691
2105
denizi görmeyi öğrenmek
11:08
which is learning to see the sea.
242
656796
3082
hepimizin yararına olabilir.
11:11
Thank you.
243
659878
2158
Teşekkür ederim.
11:14
(Applause)
244
662036
4308
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Rose George - Curious journalistRose George looks deeply into topics that are unseen but fundamental, whether that's sewers or latrines or massive container ships or pirate hostages or menstrual hygiene.
Why you should listen
Rose George thinks, researches, writes and talks about the hidden, the undiscussed. Among the everyone-does-it-no-one-talks-about-it issues she's explored in books and articles: sanitation (and poop in general). Diarrhea is a weapon of mass destruction, says the UK-based journalist and author, and a lack of access to toilets is at the root of our biggest public health crisis. In 2012, two out of five of the world’s population had nowhere sanitary to go.
The key to turning around this problem, says George: Let’s drop the pretense of “water-related diseases” and call out the cause of myriad afflictions around the world as what they are -- “poop-related diseases” that are preventable with a basic toilet. George explores the problem in her book The Big Necessity: The Unmentionable World of Human Waste and Why It Matters and in a fabulous special issue of Colors magazine called "Shit: A Survival Guide." Read a sample chapter of The Big Necessity >>
Her latest book, on an equally hidden world that touches almost everything we do, is Ninety Percent of Everything: Inside Shipping, the Invisible Industry That Puts Clothes on Your Back, Gas in Your Car, Food on Your Plate. Read a review >>
In the UK and elsewhere, you'll find the book titled Deep Sea and Foreign Going: Inside Shipping, the Invisible Industry the Brings You 90% of Everything.
Rose George | Speaker | TED.com