TEDxSydney
Bronwyn King: You may be accidentally investing in cigarette companies
Bronwyn King: Farkında olmadan sigara şirketlerine yatırım yapıyor olabilirsiniz
Filmed:
Readability: 4.5
2,880,250 views
Tütün her yıl 7 milyondan fazla ölüme neden oluyor. Birçoğumuz zannettiğimizden daha fazla bu duruma neden oluyoruz. Bu cesur konuşmada, onkolog Dr. Bronwyn King tütün endüstrisi ve küresel finans sektörü arasındaki büyük bağları, büyük bankalar, sigorta şirketleri ve emeklilik fonları aracılığıyla sigara şirketlerine yatırım yapan paranın nasıl ortaya çıktığını anlatıyor. King'in tütün içermeyen yatırımlar yaratmak için dünya çapında bir hareketi nasıl tetiklediğini ve her birimizin bu salgını sona erdirmede nasıl bir rol oynayabileceğini öğrenin.
Bronwyn King - Oncologist, tobacco-free advocate
Dr. Bronwyn King on a mission to save a billion lives -- from tobacco, the greatest preventable cause of premature death. Full bio
Dr. Bronwyn King on a mission to save a billion lives -- from tobacco, the greatest preventable cause of premature death. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
In 2001, I was a brand new, shiny doctor,
planning to save the world.
planning to save the world.
0
1540
5368
2001'de dünyayı kurtarmaya kararlı,
genç ve yeni bir doktordum.
genç ve yeni bir doktordum.
00:19
My first job was working for three months
on a lung cancer unit.
on a lung cancer unit.
1
7563
4267
İlk işim üç ay boyunca
akciğer kanseri biriminde çalışmak oldu.
akciğer kanseri biriminde çalışmak oldu.
00:24
Nearly all of my patients
were smokers or ex-smokers,
were smokers or ex-smokers,
2
12241
3396
Neredeyse tüm hastalarım
sigara içiyordu veya eski içicilerdi
sigara içiyordu veya eski içicilerdi
00:27
and most of them had started
smoking when they were children
smoking when they were children
3
15661
3516
ve çoğunun sigarayla
tanışması çocukluklarında
tanışması çocukluklarında
00:31
or in their early teens.
4
19201
1722
veya gençliklerinde olmuştu.
00:33
And despite living
in a beautiful, wealthy country,
in a beautiful, wealthy country,
5
21427
3587
Geniş imkanlara sahip harika
bir ülkede yaşamalarına,
bir ülkede yaşamalarına,
00:37
with access to the most
sophisticated medicines,
sophisticated medicines,
6
25038
3738
en gelişmiş ilaçlara
erişimleri olmasına rağmen
erişimleri olmasına rağmen
00:40
nearly every single one
of my patients died.
of my patients died.
7
28800
3000
neredeyse tüm hastalarım
hayatını kaybetti.
hayatını kaybetti.
00:44
Everyone knows tobacco is bad,
8
32331
1945
Tütünün zararlı olduğunu herkes biliyor
00:46
but when you see the impact
firsthand, day-by-day,
firsthand, day-by-day,
9
34300
3055
ama günden güne etkilerini
kendiniz gözlerinizle gördüğünüzde
kendiniz gözlerinizle gördüğünüzde
00:49
it leaves a very deep impression.
10
37379
2420
etkisi çok daha derin oluyor.
00:52
Ten years later,
I'm a radiation oncologist,
I'm a radiation oncologist,
11
40895
3277
10 sene sonra, artık bir
radyasyon onkoloğu olduğumda
radyasyon onkoloğu olduğumda
00:56
fully aware of the suffering
caused by tobacco.
caused by tobacco.
12
44196
3301
tütünün neden olduğu
tüm sorunları biliyordum.
tüm sorunları biliyordum.
00:59
I'm sitting at the hospital cafeteria,
having my first ever meeting
having my first ever meeting
13
47990
3999
Hastane kantininde oturmuş,
emeklilik fonu temsilcimle
emeklilik fonu temsilcimle
01:04
with a representative
from my superannuation fund.
from my superannuation fund.
14
52013
3072
ilk kez görüşüyordum.
01:07
It was thrilling,
I'm sure you can imagine.
I'm sure you can imagine.
15
55109
2071
Heyecan vericiydi,
tahmin etmişsinizdir.
tahmin etmişsinizdir.
01:09
(Laughter)
16
57204
1540
(Gülüşmeler)
01:10
He tells me I'm in the default option.
17
58768
2611
Fonumun varsayılan seçeneklerden
olduğunu söyledi.
olduğunu söyledi.
01:13
And I said, "Option? Does that mean
there are other options?"
there are other options?"
18
61403
3157
Ben de "Seçenek mi? Başka
seçenekler de mi var?" diye sordum.
seçenekler de mi var?" diye sordum.
01:16
He looked at me,
rolled his eyes, and said,
rolled his eyes, and said,
19
64584
3722
Bana bakıp gözlerini devirdi ve dedi ki,
01:20
"Well, there is this one greenie option
20
68330
2976
"Daha doğrucu bir seçenek de var
01:23
for people who have a problem with
investing in mining, alcohol or tobacco."
investing in mining, alcohol or tobacco."
21
71330
4619
bu seçenek madencilik, alkol veya tütüne
yatırım yapmak istemeyenler için."
yatırım yapmak istemeyenler için."
01:29
I said, "Did you just say tobacco?"
22
77307
1699
"Tütün mü dedin?" diye sordum.
01:31
He said, "Yes."
23
79030
1150
O da "Evet." dedi.
01:32
I said, "So, are you telling me
I'm currently investing in tobacco?"
I'm currently investing in tobacco?"
24
80673
3444
"Yani ben şimdi tütüne yatırım
yapıyorum, öyle mi?" diye sordum.
yapıyorum, öyle mi?" diye sordum.
01:36
And he said, "Oh, yes, everyone is."
25
84141
2928
"Evet, herkes öyle yapıyor." dedi.
01:40
When you invest in a company,
you own part of that company.
you own part of that company.
26
88292
3816
Bir şirkete yatırım yaptığınızda
o şirketin bir kısmı size ait oluyor.
o şirketin bir kısmı size ait oluyor.
01:44
You want that company to grow
and succeed and thrive.
and succeed and thrive.
27
92589
3460
Şirketin gelişip büyümesini
ve başarılı olmasını istiyorsunuz.
ve başarılı olmasını istiyorsunuz.
01:48
You want that company
to attract new customers,
to attract new customers,
28
96073
2492
Yeni müşteriler çekmesini,
01:50
you want that company
to sell more of its products.
to sell more of its products.
29
98589
2643
daha çok ürün satmasını istiyorsunuz.
01:54
And when it comes to tobacco,
30
102046
1555
Ama söz konusu tütün olduğunda
01:55
I couldn't think of anything
that I wanted less.
that I wanted less.
31
103625
3267
benim için durum tam tersine dönüyor.
01:59
Now, I know you can only see
one person standing here
one person standing here
32
107846
2509
Siz burada yalnızca bir kişi görüyorsunuz,
02:02
on this big red dot,
on this enormous stage.
on this enormous stage.
33
110379
3000
bu kırmızı noktada, bu sahnede
duran yalnızca benim.
duran yalnızca benim.
02:05
But instead, I would like you to imagine
34
113942
3092
Ama şunu hayal etmenizi istiyorum,
02:09
that you're looking
at seven million people
at seven million people
35
117942
3572
burada, bu sahnede
yedi milyon insan daha var,
yedi milyon insan daha var,
02:13
crammed up here beside me today.
36
121538
3039
benim arkama yığılmış yedi milyon insan.
02:17
Seven million people across the world
have died as a result of tobacco
have died as a result of tobacco
37
125538
6753
Dünyanın her tarafından yedi milyon
insan tütün sebebiyle hayatını kaybetti
insan tütün sebebiyle hayatını kaybetti
02:24
in the past year alone.
38
132315
2357
ve bu yalnızca geçen sene içinde oldu.
02:27
Just imagine, if a brand new industry
were launched today,
were launched today,
39
135776
2826
Düşünün, yarın yeni bir
sektör işe başlıyor
sektör işe başlıyor
02:30
and by the end of next June,
40
138626
1460
ve önümüzdeki Haziran sonunda
02:32
that industry's products
had killed seven million people.
had killed seven million people.
41
140110
4906
bu sektörün ürünleri yedi milyon
kişiyi öldürmüş oluyor.
kişiyi öldürmüş oluyor.
02:37
Would any of us invest
in that new, deadly industry?
in that new, deadly industry?
42
145539
4621
Kim bu yeni, ölümcül sektöre
yatırım yapmayı ister ki?
yatırım yapmayı ister ki?
02:43
Tobacco is one of the most
pressing global issues of our time,
pressing global issues of our time,
43
151186
4079
Tütün, günümüzün en büyük
küresel sorunlarından biri
küresel sorunlarından biri
02:47
and most of us are far more complicit
in the problem than we may realize.
in the problem than we may realize.
44
155289
4859
ve çoğumuz bu soruna farkında
olmadan ortak olabiliyoruz.
olmadan ortak olabiliyoruz.
02:53
So, the super fund representative
explained to me
explained to me
45
161420
2485
Emeklilik fonu temsilcisinin
bana anlattıklarına göre
bana anlattıklarına göre
02:55
that tobacco companies would be found
46
163929
1968
tütün şirketleri
02:57
in the international shares portion
of my portfolio.
of my portfolio.
47
165921
4045
benim portföyümün uluslararası
hisseleri arasında yer alıyor.
hisseleri arasında yer alıyor.
03:02
So I asked him, "Well,
which international shares do I have?"
which international shares do I have?"
48
170386
3337
Ona hangi uluslararası hisselere
sahip olduğumu sordum.
sahip olduğumu sordum.
03:06
He got back to me
two weeks later with this list:
two weeks later with this list:
49
174220
3048
İki hafta sonra bana bir liste gönderdi.
03:09
my number one holding
in international shares
in international shares
50
177292
3886
Uluslararası hisselerimin listesinin
en başında yer alan şirket
en başında yer alan şirket
03:13
was British American Tobacco.
51
181202
1933
British American Tobacco.
03:15
Number two, Imperial Tobacco.
52
183805
2420
İkinci, Imperial Tobacco.
03:18
Number four, Philip Morris.
53
186575
1991
Dördüncü, Philip Morris.
03:21
And number five,
the Swedish Match company.
the Swedish Match company.
54
189165
2721
Beşinci de Swedish Match
Kibrit ve Çakmak Endüstri.
Kibrit ve Çakmak Endüstri.
03:23
Four of the top five companies
were tobacco companies,
were tobacco companies,
55
191910
2699
İlk beş şirketten dördü tütün şirketi
03:26
my investments, an oncologist.
56
194633
2253
ve bunlar benim,
bir onkoloğun yatırımları.
bir onkoloğun yatırımları.
03:29
And then I realized it wasn't just me.
57
197458
2302
Sonra bu konuda
yalnız olmadığımı fark ettim.
yalnız olmadığımı fark ettim.
03:31
It was all members of my super fund.
58
199784
1888
Benimle aynı fona sahip herkes böyle.
Hatta sırf benim fonumun değil,
tüm fonların aynı olduğunu fark ettim.
tüm fonların aynı olduğunu fark ettim.
03:34
And then I realized it wasn't just
my super fund, it was all of them.
my super fund, it was all of them.
59
202125
3253
03:37
And then I realized,
it wasn't just superannuation funds,
it wasn't just superannuation funds,
60
205402
2684
Hatta durum yalnızca
emeklilik fonlarıyla sınırlı değil,
emeklilik fonlarıyla sınırlı değil,
03:40
it was banks, insurers and fund managers.
61
208110
3094
tüm bankalar, sigortalar
ve fon yönetimleri de aynı durumda.
ve fon yönetimleri de aynı durumda.
03:43
And then I realized
it wasn't just Australia.
it wasn't just Australia.
62
211228
2873
Bu durum sırf
Avusturalya'yla da sınırlı kalmıyor,
Avusturalya'yla da sınırlı kalmıyor,
03:46
It was the entire global finance sector,
63
214125
2912
küresel finans sektörünün tamamı
03:49
completely tangled up
with the tobacco industry.
with the tobacco industry.
64
217061
2635
tütün sektörüyle iç içe geçmiş durumda.
03:51
The industry that makes products
that kill seven million people every year.
that kill seven million people every year.
65
219720
5207
Bu sektörün ürünleri her sene yedi milyon
insanın ölümüne neden oluyor.
insanın ölümüne neden oluyor.
03:57
So I started discussing the issue
with my superannuation fund,
with my superannuation fund,
66
225475
3167
Bu konuyu emeklilik fonu
yönetimine anlatmaya karar verdim
yönetimine anlatmaya karar verdim
04:00
and I've been discussing it ever since.
67
228666
2110
ve o günden beri anlatmaya devam ediyorum.
04:03
Finance leaders have many challenging
issues to deal with, these days.
issues to deal with, these days.
68
231125
3738
Finans öncülerinin bugünlerde
zor durumlarla boğuştuğu bir gerçek.
zor durumlarla boğuştuğu bir gerçek.
04:06
So I suggest they adopt a framework
69
234887
2801
Benim onlara önerim,
benimsedikleri iş etiği çerçevesinde
benimsedikleri iş etiği çerçevesinde
04:09
that clearly articulates
why it is reasonable
why it is reasonable
70
237712
3119
nedenini açık bir şekilde ifade ederek
04:12
to take a strong position on tobacco.
71
240855
2381
tütüne karşı bir duruş almaları.
04:15
I suggest finance leaders
ask a suite of three questions
ask a suite of three questions
72
243847
4602
Bizim paramızı herhangi bir
şirkete yatırmadan önce
şirkete yatırmadan önce
04:20
of any company in which
they might invest our money.
they might invest our money.
73
248473
3533
şu üç soruyu sormalarını öneriyorum.
04:24
Question one:
74
252465
1524
İlk soru:
04:26
Can the product made
by the company be used safely?
by the company be used safely?
75
254013
4617
Şirketin sunduğu ürünlerin
kullanımı güvenli mi?
kullanımı güvenli mi?
04:31
"No" is the answer for tobacco companies.
76
259156
2880
Tütün şirketleri için
bu sorunun cevabı "Hayır".
bu sorunun cevabı "Hayır".
04:34
Zero is the only safe number
of cigarettes for a human being.
of cigarettes for a human being.
77
262060
3422
Bir insanın güvenle
tüketebileceği sigara sayısı sıfır.
tüketebileceği sigara sayısı sıfır.
04:37
It could not be more black and white.
78
265506
2166
Bu oldukça net bir ayrım.
04:40
Question two:
79
268291
1524
İkinci soru:
04:41
Is the problem caused by the company
so significant on a global level
so significant on a global level
80
269839
5048
Şirketin küresel boyutta
neden olduğu sorunlar
neden olduğu sorunlar
04:46
that it is subject
to a UN treaty or convention?
to a UN treaty or convention?
81
274911
3266
bir BM anlaşmasına konu
olacak kadar ciddi mi?
olacak kadar ciddi mi?
04:50
"Yes" is the answer for tobacco.
82
278974
2119
Tütün için bunun cevabı "Evet".
04:53
Indeed there is a UN tobacco treaty
83
281117
2984
Gerçekten de tütünle
alakalı bir BM anlaşması var
alakalı bir BM anlaşması var
04:56
that has been ratified by 180 countries.
84
284125
3426
ve 180 ülke tarafından
imzalanmış bir anlaşma.
imzalanmış bir anlaşma.
05:00
The treaty was created
85
288215
1707
Bu anlaşmanın yapılma sebebi
05:01
because of the catastrophic
global impact of tobacco.
global impact of tobacco.
86
289946
3667
tütünün küresel boyuttaki yıkıcı etkileri.
05:06
The current forecast
is that the world is on track
is that the world is on track
87
294192
4044
Görünürdeki duruma göre dünya,
05:10
for one billion tobacco-related
deaths this century.
deaths this century.
88
298260
4390
içinde bulunduğumuz yüzyılda tütün
kaynaklı bir milyar ölüme sahne oluyor.
kaynaklı bir milyar ölüme sahne oluyor.
05:15
One billion deaths.
89
303292
1266
Bir milyar ölüm.
05:16
There's only seven billion of us.
90
304998
2200
Yalnızca yedi milyar insan arasından.
05:20
Question three relates
to the concept of engagement.
to the concept of engagement.
91
308085
3883
Üçüncü soru iş birliği kavramı hakkında.
05:24
Many financial organizations genuinely
want to be good corporate citizens.
want to be good corporate citizens.
92
312355
3817
Çoğu finansal kuruluş
başarılı tüzel kişiler olmak ister.
başarılı tüzel kişiler olmak ister.
Ortaklarının gücünü şirketlerle
masaya oturmak,
masaya oturmak,
05:28
They want to use their shareholder power
93
316577
2746
05:31
to sit down with companies,
engage with them,
engage with them,
94
319347
2310
onlarla daha yakın ilişkiler kurmak
ve onları daha iyi şeyler yapmaya
özendirmek için kullanmak isterler.
özendirmek için kullanmak isterler.
05:33
and encourage them to do better things.
95
321681
2126
05:35
So the question is:
96
323831
1556
Soru şu ki:
05:37
Can engagement with the company
be an effective lever for change?
be an effective lever for change?
97
325411
4781
Şirket ile işbirliği
değişim için önemli bir yol olabilir mi?
değişim için önemli bir yol olabilir mi?
05:43
"No" is the answer for tobacco companies.
98
331026
2801
Tütün şirketleri için cevap "Hayır".
05:46
Engagement with
the tobacco industry is futile.
the tobacco industry is futile.
99
334153
2621
Tütün endüstrisi ile işbirliği
fayda sağlamaz.
fayda sağlamaz.
Kabul edilebilir tek sonuç
05:49
The only acceptable outcome would be
100
337157
1778
05:50
if tobacco companies ceased
their primary business.
their primary business.
101
338959
3334
tütün şirketlerinin
işletmelerini kapatması olur.
işletmelerini kapatması olur.
Aslında, tütün endüstrisiyle işbirliği
05:54
In fact, engagement
with the tobacco industry
with the tobacco industry
102
342712
2680
05:57
has never led to less human death.
103
345416
3820
hiçbir zaman daha az insanın
ölmesine neden olmadı.
ölmesine neden olmadı.
Sorulan üç soru çerçevesinden baktığımızda
06:02
When we consider that framework,
three simple questions,
three simple questions,
104
350387
3277
güçlü bir taraf seçmenin
ve tütün endüstrisine yatırımı önlemenin
ve tütün endüstrisine yatırımı önlemenin
06:05
we can see that is reasonable
and defensible
and defensible
105
353688
3405
mantıklı ve savunulabilir
olduğunu göreceğiz.
olduğunu göreceğiz.
06:09
to take a strong position and exclude
investment in the tobacco industry.
investment in the tobacco industry.
106
357117
5176
BM tütün anlaşmasına ek olarak,
06:15
In addition to the UN tobacco treaty,
107
363663
2365
aslında, tütün üzerinde hareket etmemizi
gerektiren bir başka küresel anlaşma var.
gerektiren bir başka küresel anlaşma var.
06:18
there is, in fact, another global treaty
that demands that we act on tobacco.
that demands that we act on tobacco.
108
366052
4322
2015 yılında, BM sürdürülebilir
kalkınma amaçlarını kabul etti.
kalkınma amaçlarını kabul etti.
06:22
In 2015, the UN adopted
the Sustainable Development Goals.
the Sustainable Development Goals.
109
370972
4772
Şimdiyse, tütün hakkında konuşuyoruz
06:28
Now, we're talking about tobacco,
110
376069
1635
ve biliyorum ki gözünüz
direkt olarak 3 numaraya çarptı:
direkt olarak 3 numaraya çarptı:
06:29
and I know you're going to jump
straight to number three:
straight to number three:
111
377728
2739
sağlık ve refah.
Aslında, tütün kontrolünü arttırmak
06:32
good health and well-being.
112
380491
1316
06:33
And indeed, ramping up
tobacco control regulation
tobacco control regulation
113
381831
2313
bu hedefe ulaşmamızda
çok önemli bir nokta.
çok önemli bir nokta.
06:36
is essential if we're going
to achieve that goal.
to achieve that goal.
114
384168
2351
Fakat, daha ayrıntılı baktığımızda
06:38
However, look a bit more deeply,
115
386543
2336
06:40
and you will find that 13
of the 17 goals cannot be achieved
of the 17 goals cannot be achieved
116
388903
5031
tütün endüstrisinde büyük bir sallantı
olmadığı sürece
olmadığı sürece
17 hedeften 13'üne ulaşamayacağız.
06:45
unless there is a major shake-up
of the tobacco industry.
of the tobacco industry.
117
393958
3596
06:50
Personally, my favorite goal is number 17:
118
398323
2989
Kendi kişisel görüşümü
söyleyecek olursam, favori hedefim 17:
söyleyecek olursam, favori hedefim 17:
06:53
partnerships for the goals.
119
401336
1800
hedefler için ortaklık.
06:55
At present, we have the entire global
health sector doing everything it can
health sector doing everything it can
120
403478
5682
Şu günlerde, tütün kullanımı yüzünden
kötü durumda olan birçok hastaya
kötü durumda olan birçok hastaya
yardım etmek için elinden geleni yapan
koca bir küresel sağlık sektörü var.
koca bir küresel sağlık sektörü var.
07:01
to help the tidal wave of patients
suffering as a result of tobacco.
suffering as a result of tobacco.
121
409184
3893
07:05
But that said, in the past year alone,
seven million people have died,
seven million people have died,
122
413450
3302
bununla birlikte, geçen yıl,
7 milyon kişi hayatını kaybetti.
7 milyon kişi hayatını kaybetti.
açıkça görüyoruz ki
bu yardımlar hiç yeterli değil.
bu yardımlar hiç yeterli değil.
07:08
so clearly, that is not enough.
123
416776
1936
Sigaraya karşı birlik olmuş
180 hükûmet,
180 hükûmet,
07:11
We also have governments
aligned on tobacco, 180 of them,
aligned on tobacco, 180 of them,
124
419323
3564
yoğun bir şekilde BM tütün anlaşması
hükümlerini uygulamaya çalışıyor.
hükümlerini uygulamaya çalışıyor.
07:14
busily trying to implement
the provisions of the UN tobacco treaty.
the provisions of the UN tobacco treaty.
125
422911
3999
07:18
But that, too, is not enough.
126
426934
2444
Ancak, bu bile yeterli değil.
07:22
If the global finance sector continues
to lend money to tobacco companies,
to lend money to tobacco companies,
127
430038
6301
Küresel finans sektörü tütün şirketlerine
para aktarmaya,
para aktarmaya,
onlara yatırım yapmaya
07:28
to invest in tobacco companies,
128
436363
2357
ve onlardan gelir elde etmeye
devam ettiği sürece,
devam ettiği sürece,
07:30
and to strive to profit
from tobacco companies,
from tobacco companies,
129
438744
2992
boşa çalışıyor olacağız.
07:33
we are working against each other.
130
441760
2267
Şu an, doktorların söylediği
07:36
Now, if we are going to disrupt
131
444411
2388
"kürsel tütün salgınını" engelleyeceksek,
07:38
what doctors call
"the global tobacco epidemic,"
"the global tobacco epidemic,"
132
446823
3699
toplumdaki her sektörün yan yana durmasına
07:42
we need every sector of society
to stand side by side
to stand side by side
133
450546
4118
07:46
and be part of the solution.
134
454688
1867
ve çözümün bir parçası olmasına
ihtiyacımız var.
ihtiyacımız var.
07:49
So I call on finance leaders
135
457385
2246
Buradan finans patronlarına
hassas konuları ele almaları için
bir bakış açısı uygulamalarını
bir bakış açısı uygulamalarını
07:51
to implement a framework
to deal with sensitive issues.
to deal with sensitive issues.
136
459655
3730
ve küresel teamülleri
desteklemelerini söylüyorum.
desteklemelerini söylüyorum.
07:55
And I call on them to uphold
global conventions.
global conventions.
137
463409
3340
Ancak ek olarak, ticari riskler de var.
07:59
But in addition, there are business risks.
138
467307
2691
Uzun vadede salt finansal riskler
08:02
Pure financial risks, associated with
being invested in the tobacco industry
being invested in the tobacco industry
139
470022
4698
tütün endüstrisine yatırımla ilişkili
08:06
over the long term,
140
474744
1412
08:08
and I ask finance leaders
to consider them.
to consider them.
141
476180
3069
ve finans patronlarından bunları
göz önünde bulundurmalarını istiyorum.
göz önünde bulundurmalarını istiyorum.
İlk risk tütün düzenlemelerinin artmasıyla
08:12
The first risk is that fewer
and fewer people will smoke,
and fewer people will smoke,
142
480006
4091
daha az insanın sigara içecek olması.
08:16
as a result of increasing
tobacco regulation.
tobacco regulation.
143
484121
3067
08:19
When these warnings were put
on cigarette packets in Canada,
on cigarette packets in Canada,
144
487891
3695
Kanada'da sigara paketlerine
uyarıcılar konulduğunda
uyarıcılar konulduğunda
[Sigara içmek
cinsel iktidarsızlığa neden olur.]
cinsel iktidarsızlığa neden olur.]
08:23
[Tobacco can make you impotent]
145
491610
1562
08:25
the first response of smokers was
to give them right back to the salespeople
to give them right back to the salespeople
146
493196
3678
sigara içenlerin gösterdiği ilk tepki
sigara paketini satıcıya geri verip
sigara paketini satıcıya geri verip
08:28
and say, "Could you please just give me
the ones that say they'll kill me?"
the ones that say they'll kill me?"
147
496898
3583
"Sigara içmek öldürür"
yazılı paketlerden istemeleri oldu.
yazılı paketlerden istemeleri oldu.
(Gülüşmeler)
08:32
(Laughter)
148
500505
1553
Düzenleme fark edildi, tüketimi azalttı
08:34
Regulation gets noticed,
regulation reduces consumption,
regulation reduces consumption,
149
502082
3737
ve daha fazla düzenlemeyi
yürürlüğe koyacak 180 ülke daha var.
yürürlüğe koyacak 180 ülke daha var.
08:37
and we have 180 countries
committed to more regulation.
committed to more regulation.
150
505843
4464
Biraz da davalardan ve ortaya çıkardığı
risk hakkında konuşalım.
risk hakkında konuşalım.
08:43
Let's talk about litigation
and the risk that presents.
and the risk that presents.
151
511061
3127
Bu günlerde, rekabet içerisinde olmak
08:46
At present, it's the business model
of the tobacco industry
of the tobacco industry
152
514664
4143
08:50
that is being challenged.
153
518831
1667
tütün endüstrisinde
iş modeli olarak görülmekte.
iş modeli olarak görülmekte.
08:53
Currently, the tobacco industry
externalizes all of the health costs
externalizes all of the health costs
154
521133
4923
Şu anda, tütün endüstrisi
tütün ile ilişkili tüm sağlık maliyetini
tütün ile ilişkili tüm sağlık maliyetini
haricileştiriyor..
08:58
associated with tobacco.
155
526080
1904
Hükûmetler ödüyor, topluluklar ödüyor,
sizler ödüyorsunuz, ben ödüyorum.
sizler ödüyorsunuz, ben ödüyorum.
09:00
Governments pay,
communities pay, you pay, I pay.
communities pay, you pay, I pay.
156
528326
3388
09:04
The tobacco industry
externalizes all those costs,
externalizes all those costs,
157
532222
4027
Tahmini 1 trilyon Amerikan Doları ile
tütün endüstrisi
tüm bu maliyetleri haricileştiriyor.
tüm bu maliyetleri haricileştiriyor.
09:08
with an estimated one trillion
US dollars per year.
US dollars per year.
158
536273
3809
Yine de gelirlerini benimseyip
özelleştiriyorlar.
özelleştiriyorlar.
09:12
Yet they internalize
and privatize the profits.
and privatize the profits.
159
540527
3200
09:16
In 2015, in Quebec province,
160
544614
2906
2015 yılında, Quebec'de
mahkemeler tütün endüstrisinin
tüm sağlık maliyetinden
tüm sağlık maliyetinden
09:19
the courts determined
that the tobacco industry
that the tobacco industry
161
547544
2207
09:21
was indeed responsible
for those health costs,
for those health costs,
162
549775
2800
sorumlu olduğuna karar verdi
ve 15 milyar Amerikan Doları
ödemelerine hükmetti.
ödemelerine hükmetti.
09:24
and ordered them to pay
15 billion US dollars.
15 billion US dollars.
163
552599
2476
Dava temyiz altında.
09:27
That case is under appeal.
164
555457
1779
Bu durum şu soruyu aklımıza getiriyor:
Neden herhangi birimiz, herhangi ülkeden,
Neden herhangi birimiz, herhangi ülkeden,
09:29
But it begs the question,
why should any of us, in any country,
why should any of us, in any country,
165
557260
6119
tütün endüstrisi maliyetleri için
ödeme yapalım ki?
ödeme yapalım ki?
09:35
be paying for the costs
of the tobacco industry?
of the tobacco industry?
166
563403
3475
09:40
Let's move on to supply chain
and the risk there.
and the risk there.
167
568301
3761
Birazda tedarik zinciri
ve oradaki risklere bakalım.
ve oradaki risklere bakalım.
09:44
It is not well known
168
572086
1873
Çok iyi bilinmese de
tütün endüstrisi mühim seviyede
çocuk iş gücüne dayanıyor.
çocuk iş gücüne dayanıyor.
09:45
that the tobacco industry
significantly relies on child labor.
significantly relies on child labor.
169
573983
5499
Mayıs 2017'de Uluslararası Çalışma Örgütü
09:53
In March 2017, the International
Labour Organization
Labour Organization
170
581394
3374
bir raporunda,
"Tütün temelli topluluklarda
"Tütün temelli topluluklarda
09:56
issued a report which stated:
171
584792
2786
çocuk işçi çalıştırmanın
önlenemez düzeyde" olduğunu belirtmiştir.
önlenemez düzeyde" olduğunu belirtmiştir.
09:59
"In tobacco-growing communities,
child labor is rampant."
child labor is rampant."
172
587602
5063
10:05
The US Department of Labor
173
593499
1492
Amerika Çalışma Bakanlığı,
10:07
currently lists 16 countries
that use children to produce tobacco leaf.
that use children to produce tobacco leaf.
174
595015
6484
şu ana kadar tütün yaprağı üretiminde
çocuk işçi çalıştıran 16 ülkeyi listeledi.
çocuk işçi çalıştıran 16 ülkeyi listeledi.
10:14
Scrutiny of supply chains is intensifying,
175
602155
2468
Tedarik zincirlerinin denetlenmesi artıyor
ve halkın dikkatinden kaçmıyor.
10:16
and that cannot continue
to escape public attention.
to escape public attention.
176
604647
3230
10:20
Finally, there is also
reputation risk to consider
reputation risk to consider
177
608218
3177
Son olarak, tütün endüstrisiyle
ortaklığını sürdürmeye devam eden
ortaklığını sürdürmeye devam eden
10:23
for individuals and organizations
that continue to maintain an affiliation
that continue to maintain an affiliation
178
611419
4991
bireylerin ve kuruluşların
göz önünde bulundurması gereken
göz önünde bulundurması gereken
saygınlık riski var.
10:28
with the tobacco industry.
179
616434
1508
10:29
In countless surveys,
180
617966
1721
Yapılan birçok ankette,
tütün endüstrisi dünyada en az saygı
duyulan endüstri olarak yer almakta.
duyulan endüstri olarak yer almakta.
10:31
the tobacco industry ranks
as the world's least reputable industry.
as the world's least reputable industry.
181
619711
4200
Birazda çocuklar üzerinde
olan etkiye bakalım.
olan etkiye bakalım.
10:36
Let's just look at the impact on children.
182
624640
2279
Küresel olarak, her gün,
10:39
Globally, every single day,
183
627355
3628
tahmini 100.000 çocuk
sigara içmeye başlıyor.
sigara içmeye başlıyor.
10:43
it is estimated that
100,000 children start smoking.
100,000 children start smoking.
184
631007
5419
10:48
That's enough children to fit
inside the Melbourne Cricket Ground.
inside the Melbourne Cricket Ground.
185
636807
3841
Melbourne Kriket Sahasını
doldurmaya yetecek sayıda çocuk.
doldurmaya yetecek sayıda çocuk.
10:53
And most of those children
are from the poorest communities on earth.
are from the poorest communities on earth.
186
641188
3611
Bu çocuklardan çoğu dünyanın
daha fakir kesimlerinden.
daha fakir kesimlerinden.
10:57
Here in Australia, the average age
that people start smoking
that people start smoking
187
645252
4698
Avustralyayı ele alırsak,
ortalama sigaraya başlama yaşı 16,2.
11:01
is 16 years and two months.
188
649974
2571
11:05
They look pretty young to me,
but the worst thing here
but the worst thing here
189
653338
2541
Bana oldukça genç görünüyorlar,
ama daha da kötüsü
ama daha da kötüsü
dünyanın tüm ülkelerinden
veriye sahip olmadığımız için
veriye sahip olmadığımız için
11:07
is that while we don't have
data from every country on earth,
data from every country on earth,
190
655903
2888
bunun en yaşlısı olduğuna inanıyoruz.
11:10
we believe that is the oldest age.
191
658815
2158
Bu yaş çoğu yerde daha aşağıda.
11:13
Everywhere else is younger.
192
661427
2221
Sıra iyi haberlerde.
11:16
Now for the good news.
193
664760
1809
Koşullar değişiyor.
11:18
Things are changing.
194
666593
1309
11:19
The finance sector is coming to the party.
195
667926
2675
Finans sektörü sahneye çıkıyor.
Finans patronlarıyla
2000 civarında toplantıdan sonra,
2000 civarında toplantıdan sonra,
11:22
After around 2,000 meetings
with finance leaders,
with finance leaders,
196
670974
3238
genelde, Melbourne'daki kafelerde,
Sydney'de,
Sydney'de,
11:26
primarily in the cafés
of Melbourne and Sydney
of Melbourne and Sydney
197
674236
2540
Londora, Paris, New York,
dünyanın her yerinde
dünyanın her yerinde
11:28
and London and Paris and New York
and all across the globe,
and all across the globe,
198
676800
3507
tütün şirketlerine yatırım yapmama durumu
11:32
momentum, moving away from investment
in the tobacco industry,
in the tobacco industry,
199
680331
3971
git gide artıyor.
11:36
is starting to snowball.
200
684326
1745
11:38
Finance leaders are alarmed
when they're presented with the facts,
when they're presented with the facts,
201
686095
3191
Gerçekler anlatıldığında
finans patronları endişelendiler
finans patronları endişelendiler
11:41
and overwhelmingly,
they want to be part of the solution.
they want to be part of the solution.
202
689310
3491
ve kararlı bir şekilde
çözümün bir parçası olmak istediler.
çözümün bir parçası olmak istediler.
Burada, Avustralya'da, şu anda
11:45
Here, in Australia, we now have
203
693357
2990
10.636.101 adet tütün kullanmayan
11:48
10,636,101 superannuation accounts
204
696371
6651
emeklilik hesabı var.
11:55
that are tobacco-free.
205
703046
1340
Bu arada, onlardan biri de benim.
11:56
That one is mine, by the way.
206
704410
1728
(Alkışlar)
11:58
(Applause)
207
706162
6915
12:05
There is still a lot of work to be done,
208
713101
1913
Daha yapacak çok işimiz var.
"Sigarayı bırakmalı mıyız?"dan başlayıp
12:07
but I've watched the conversation go
from "Should we go tobacco-free?"
from "Should we go tobacco-free?"
209
715038
3618
"Neden hâlâ bırakmadık?" sorusuna
kadar giden konuşmalar duydum.
kadar giden konuşmalar duydum.
12:10
to "Why haven't we done it yet?"
210
718680
1920
12:13
In the past year alone,
211
721174
1214
Geçen yıl,
12:14
major tobacco-free moves have been made
by leading financial organizations
by leading financial organizations
212
722412
4254
başlıca tütünsüz yaşam hareketleri,
8 farklı ülkede,
8 farklı ülkede,
önde gelen finansal kuruluşlari
tarafından gerçekleştirildi.
tarafından gerçekleştirildi.
12:18
in eight different countries.
213
726690
2095
12:20
In Australia, New Zealand,
the Netherlands, Sweden,
the Netherlands, Sweden,
214
728809
3038
Avustralya, Yeni Zelanda, Hollanda, İsveç,
Danimarka, Fransa, İzlanda ve Amerika.
12:23
Denmark, France, Ireland and the USA.
215
731871
3063
İktidar partileri varlık fonları,
fon sorumluları, emeklilik fonları
fon sorumluları, emeklilik fonları
12:26
By sovereign wealth funds,
fund managers, pension funds,
fund managers, pension funds,
216
734958
3302
bankalar, sigortacılar ve
reasürörler tarafınadan.
reasürörler tarafınadan.
12:30
banks, insurers and reinsurers.
217
738284
2301
Sigarasız yaşam kampanyaları
başladığından beri,
başladığından beri,
12:32
Since tobacco-free portfolios began,
218
740609
2135
12:34
more than six billion dollars
has been redirected
has been redirected
219
742768
3378
8 milyardan fazla para
tütün endüstrisine yatırımdan
uzaklaştırıldı.
uzaklaştırıldı.
12:38
away from investment
in the tobacco industry.
in the tobacco industry.
220
746170
3137
Örnek olay kesin olarak kanıtlandı.
12:41
The case study is well and truly proven.
221
749331
2667
Bu yıl, Mart ayında
tütünsüz yaşam duyuruları yapılırken
tütünsüz yaşam duyuruları yapılırken
12:45
When making the tobacco-free
announcement in March this year,
announcement in March this year,
222
753069
3103
AMP Capital'in yönetim kurulu başkanı
şunları söyledi:
şunları söyledi:
12:48
the CEO of AMP Capital said,
223
756196
2873
"Topluma herhangi bir maliyetle
yatırım getirisi vermeye
yatırım getirisi vermeye
12:51
"We are not prepared to deliver
investment returns
investment returns
224
759093
3706
hazır değiliz."
12:54
at any cost to society."
225
762823
2325
Kendimize sormamız gereken soru şu ki:
12:58
And that is the question
we need to ask ourselves.
we need to ask ourselves.
226
766117
2539
13:01
Is there no baseline standard
below which we will not sink
below which we will not sink
227
769030
4682
Gelir elde ederken batmayacağımız
standart dayanağımız yok mu?
13:05
to make profit?
228
773736
1150
13:08
Along the way, I've had a lot of help
and incredible support.
and incredible support.
229
776363
2968
Bu mücadelem boyunca,
birçok yardım ve destek gördüm.
birçok yardım ve destek gördüm.
Şimdiyse, eğer bir şeyler
yapmak istiyorsanız,
yapmak istiyorsanız,
13:11
Now, if you're trying to do something,
230
779355
1833
13:13
I highly recommend that you have
a princess on your team.
a princess on your team.
231
781212
2889
takımınızda bir prenses olmasını
tavsiye ederim.
tavsiye ederim.
13:16
Her Royal Highness, Princess Dina Mired,
232
784871
2301
Prenses hazretleri, Dina Mired,
13:19
is the global ambassador for this work.
233
787196
2841
bu işin küresel elçisi.
Ayrıca prens, şövalye, eski bir başbakan
13:22
We also have a lord,
a knight, a former premier,
a knight, a former premier,
234
790061
2851
13:24
a former federal minister
and a stack of CEOs.
and a stack of CEOs.
235
792936
3005
federal bakan ve birden fazla
yönetim kurulu başkanına da sahibiz.
yönetim kurulu başkanına da sahibiz.
Ancak bir şeyleri değiştirmek için bu güç,
13:28
But the capacity to change things
236
796373
2143
sadece bu önemli insanlarla sınırlı değil.
13:30
does not rest exclusively
with these highly influential people.
with these highly influential people.
237
798540
3972
13:34
The power to do that is with all of us.
238
802992
3031
Güç hepimizde.
Buradaki herkes
çözümün bir parçası olabilir.
çözümün bir parçası olabilir.
13:38
Everyone here can be part of the solution.
239
806696
2643
13:41
In fact, everyone here must be
part of the solution.
part of the solution.
240
809363
3900
Aslında buradaki herkes
çözümün bir parçası olmalı.
çözümün bir parçası olmalı.
13:45
Most people in this room own companies
241
813809
4047
Bu salondaki çoğu kişi emeklilik fonları,
bankları ve sigortacıları yoluyla
bankları ve sigortacıları yoluyla
şirketlere bağlılar.
13:49
via their superannuation funds,
their banks and their insurers.
their banks and their insurers.
242
817880
4267
13:54
And it is time for us to ask them:
243
822483
2790
Şu an şu soruyu sormanın vakti:
Paramızı her yıl 7 milyon kişinin
ölmesine neden olan
ölmesine neden olan
13:57
Are they investing our money
in companies that make products
in companies that make products
244
825297
4252
şirketlere mi yatırıyorlar?
14:01
that kill seven million people every year?
245
829573
2745
Sizin paranızı.
14:04
It's your money.
246
832342
1270
Benim paramı, bizim paramızı.
14:05
It's my money, it's our money.
247
833636
1687
Bu kesinlikle sorulması gereken bir soru.
14:07
And that is a very reasonable question.
248
835347
3198
14:11
Pretty cramped up here,
249
839379
1595
Şu an burada
oldukça sıkışık bir durumdayız
oldukça sıkışık bir durumdayız
14:13
with seven million people beside me today.
250
841824
2558
arkamdaki 7 milyon insan ile.
14:16
But if we don't act now, and act together,
251
844823
3269
Ama şu an bir şeyleri
beraber yapmaya başlamazsak,
beraber yapmaya başlamazsak,
14:20
we'll need to make way
for one billion people
for one billion people
252
848116
3380
bu yüzyıl bitmeden
1 milyar insan için daha
mezar yeri bulmamız gerekecek.
mezar yeri bulmamız gerekecek.
14:23
before the end of this century.
253
851520
2067
14:25
And this is a very big stage.
254
853960
2405
Bu çok büyük bir sahne.
Ancak daha fazla yer kalmadı.
14:28
But there is no more room.
255
856841
1960
Teşekkürler.
14:30
Thank you.
256
858825
1167
(Alkışlar)
14:32
(Applause)
257
860016
4872
ABOUT THE SPEAKER
Bronwyn King - Oncologist, tobacco-free advocateDr. Bronwyn King on a mission to save a billion lives -- from tobacco, the greatest preventable cause of premature death.
Why you should listen
After stumbling upon what she calls "the missing piece of global tobacco control," Dr. Bronwyn King abandoned plans for a career in medicine to start Tobacco Free Portfolios, a charity that brings the reality of tobacco into corporate boardrooms across the globe.
By working collaboratively with the global finance sector -- big banks, insurers and pension funds -- Dr. King and her team have been instrumental in major financial organizations in a dozen countries moving to tobacco-free finance, shifting more than twelve billion US dollars away from investment in tobacco. And she is just getting started.
Dr. King previously worked as Team Doctor for the Australian Swimming Team, was listed in 2014 as one of the Westpac/Australian Financial Review 100 Women of Influence and has received a host of medals and awards for building a bridge between the global health and finance sectors.
Bronwyn King | Speaker | TED.com