ABOUT THE SPEAKER
Manuel Lima - Data visualization researcher
Manuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data.

Why you should listen
Data expert Manuel Lima approaches intimidatingly dry stacks of bits with the eye of a designer. His website, VisualComplexity, is an encyclopedic and visually stunning catalog of the myriad paths artists take to illuminate the shadowy corners of stockpiled information, whether it’s a taxonomy of rap names or tracking oil money.

Lima’s passion for data has also driven him to become a historian. In The Book of Trees, he digs to the 12th-century roots of the tree diagram, one of humanity’s most powerful and ancient tools for visually representing knowledge.
More profile about the speaker
Manuel Lima | Speaker | TED.com
TED2015

Manuel Lima: A visual history of human knowledge

Manuel Lima: İnsan bilgisinin görsel bir tarihi

Filmed:
1,916,809 views

Bilgi nasıl büyür? Bazen bir sezgi ile başlar ve birçok dalda büyür. İnfografik uzmanı Manuel Lima, bilgi ağaçlarını kullanarak - dillerden ailele kadar - haritalama verilerinin bin yıllık tarihini inceliyor. Bu, büyüleyici bir tarih görselleştirmesi ve ayrıca insanlığın, bildiklerini haritalama dürtüsüne bir bakış.
- Data visualization researcher
Manuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Over the pastgeçmiş 10 yearsyıl,
0
1126
1295
Geçtiğimiz 10 yıl boyunca,
00:14
I've been researchingaraştırma the way
people organizedüzenlemek and visualizegörselleştirmek informationbilgi.
1
2445
4569
insanların bilgiyi düzenleme ve
görselleştirme biçimlerini araştırdım.
00:19
And I've noticedfark an interestingilginç shiftvardiya.
2
7786
2039
İlginç bir değişim fark ettim.
00:22
For a long perioddönem of time,
3
10166
1720
Uzun bir zaman boyunca,
00:23
we believedinanılır in a naturaldoğal rankingsıralama ordersipariş
in the worldDünya around us,
4
11910
4428
çevremizdeki dünyada, büyük
yaradılış zinciri olarak da bilinen ve
00:28
alsoAyrıca knownbilinen as the great chainzincir of beingolmak,
or "ScalaScala naturaenaturae" in LatinLatin,
5
16362
4745
Latince'de "Scala naturae" olarak bilinen,
normalde en tepede Tanrı ile başlayıp
00:33
a top-downyukarıdan aşağıya structureyapı that normallynormalde startsbaşlar
with God at the very topüst,
6
21131
4175
melekler, soylular, halk,
00:37
followedtakip etti by angelsMelekler, noblemensoylu,
7
25330
2405
hayvanlar ve diğerleriyle devam eden
00:39
commonortak people, animalshayvanlar, and so on.
8
27759
3013
yukarıdan aşağı bir yapıya inandık.
00:43
This ideaFikir was actuallyaslında basedmerkezli
on Aristotle'sAristoteles'in ontologyOntoloji,
9
31999
4275
Bu düşünce esasen Aristoteles'in,
arkamda gördükleriniz gibi
00:48
whichhangi classifiedgizli bilgi all things knownbilinen to man
in a setset of opposingkarşı categorieskategoriler,
10
36298
4444
insanoğlunun bildiği her şeyi
karşılıklı kategorilerle sınıflandıran
00:52
like the onesolanlar you see behindarkasında me.
11
40766
1722
ontolojilerine dayandırılır.
00:56
But over time, interestinglyilginç biçimde enoughyeterli,
12
44687
2747
Fakat zaman içinde, gerçekten ilginç,
00:59
this conceptkavram adoptedbenimsenen
the branchingdallanma schemaşema of a treeağaç
13
47458
4146
bu kavram en eski bilgi
ağacı olarak da kabul edilen,
01:03
in what becameoldu knownbilinen
as the PorphyrianPorphyrian treeağaç,
14
51628
2873
Porfir ağacı olarak bilinen,
01:06
alsoAyrıca considereddüşünülen to be
the oldesten eski treeağaç of knowledgebilgi.
15
54525
3642
dallara ayrılan ağaç şemasını edindi.
01:11
The branchingdallanma schemedüzen
of the treeağaç was, in factgerçek,
16
59238
2174
Ağacın dallara ayrılan şeması
01:13
suchböyle a powerfulgüçlü metaphormecaz
for conveyingtaşıma informationbilgi
17
61436
2949
aslında bilgiyi iletmede
o kadar güçlü bir metafordu ki,
01:16
that it becameoldu, over time,
an importantönemli communicationiletişim toolaraç
18
64409
3270
zaman içinde çeşitli bilgi
sistemlerini haritalandırmak için
01:19
to mapharita a varietyvaryete of systemssistemler of knowledgebilgi.
19
67703
2274
önemli bir iletişim aracı hâline geldi.
01:22
We can see treesağaçlar beingolmak used
to mapharita moralityahlâk,
20
70648
3083
Ağaçların, popüler fazilet ağaçlarıyla,
ahlaksızlık ağaçlarıyla,
01:25
with the popularpopüler treeağaç of virtueserdemleri
and treeağaç of viceskötü alışkanlıklardan,
21
73755
2849
gördüğünüz gibi Orta Çağ
Avrupa'sına ait güzel görsellerle
01:28
as you can see here, with these beautifulgüzel
illustrationsçizimler from medievalOrtaçağ EuropeEurope.
22
76628
3792
ahlakı haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:32
We can see treesağaçlar beingolmak used
to mapharita consanguinityakrabalık,
23
80825
3088
Ağaçların, insanların kan
bağlarını, soy ağaçlarını
01:35
the variousçeşitli bloodkan tieskravatlar betweenarasında people.
24
83937
2244
haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:39
We can alsoAyrıca see treesağaçlar beingolmak used
to mapharita genealogySoyağacı,
25
87110
3096
Ayrıca ağaçların, belki de en
ünlü ağaç diyagramı örneği olan
01:42
perhapsbelki the mostçoğu famousünlü archetypeprototip
of the treeağaç diagramdiyagram.
26
90230
2810
genleri haritalandırmada
kullanıldığını görebiliyoruz.
01:45
I think manyçok of you in the audienceseyirci
have probablymuhtemelen seengörüldü familyaile treesağaçlar.
27
93064
3316
Sanırım, çoğunuz bu aile
ağaçlarından görmüştür.
01:48
ManyBirçok of you probablymuhtemelen even have
your ownkendi familyaile treesağaçlar drawnçekilmiş in suchböyle a way.
28
96404
3705
Hatta çoğunuz, bu şekilde,
aile ağacınızı çizmişsinizdir.
01:53
We can see treesağaçlar even mappingharitalama
systemssistemler of lawhukuk,
29
101158
2911
Hukuk sistemlerinde, çeşitli
kararnamelerde, kral ve yönetici
01:56
the variousçeşitli decreeskararnameler and rulingsilgili hükümler
of kingskrallar and rulersCetveller.
30
104093
3851
idarelerinde bile haritalandırma için
ağaçlar kullanılabiliyor.
02:01
And finallyen sonunda, of coursekurs,
alsoAyrıca a very popularpopüler scientificilmi metaphormecaz,
31
109785
3758
Son olarak, elbette çok
popüler bir bilimsel metafor olarak
02:05
we can see treesağaçlar beingolmak used
to mapharita all speciesTürler knownbilinen to man.
32
113567
3560
ağaçların, bilinen türlerin haritalarında
kullanıldığını görüyoruz.
02:11
And treesağaçlar ultimatelyen sonunda becameoldu
suchböyle a powerfulgüçlü visualgörsel metaphormecaz
33
119177
3906
Sonunda ağaçlar çok güçlü
bir görsel metafor hâline geldi,
02:15
because in manyçok waysyolları,
they really embodysomutlaştırmak this humaninsan desirearzu etmek
34
123107
2868
çünkü çoğu açıdan insanların
sıralama, denge, birleştirme
02:17
for ordersipariş, for balancedenge,
for unityBirlik, for symmetrySimetri.
35
125999
3036
ve simetriye olan eğilimlerini
gerçekten cisimleştiriyorlar.
02:21
HoweverAncak, nowadaysşu günlerde we are really facingkarşı
newyeni complexkarmaşık, intricatekarmaşık challengeszorluklar
36
129999
4323
Bununla birlikte, bugünlerde,
sadece basit bir ağaç diyagramı ile
02:26
that cannotyapamam be understoodanladım by simplybasitçe
employingistihdam a simplebasit treeağaç diagramdiyagram.
37
134346
4190
anlaşılamayan yeni, karmaşık,
kompleks zorluklarla karşılaşıyoruz.
02:32
And a newyeni metaphormecaz is currentlyşu anda emerginggelişmekte olan,
38
140037
3242
Son zamanlarda yeni bir metafor
ortaya çıkıyor ve çeşitli bilgi
02:35
and it's currentlyşu anda replacingyerine the treeağaç
39
143303
2150
sistemlerini görselleştirme konusunda
02:37
in visualizinggörselleştirme variousçeşitli
systemssistemler of knowledgebilgi.
40
145477
2563
ağacın yerini almak üzere.
02:40
It's really providingsağlama us with a newyeni lenslens
to understandanlama the worldDünya around us.
41
148064
4252
Bu gerçekten bize, etrafımızdaki dünyayı
anlamamız için yeni bakış açısı sağlıyor.
02:45
And this newyeni metaphormecaz
is the metaphormecaz of the network.
42
153495
3199
Bu metafor, ağ metaforu.
02:49
And we can see this shiftvardiya
from treesağaçlar into networksağlar
43
157511
3311
Bilginin birçok alanında, ağaçlardan
02:52
in manyçok domainsetki alanları of knowledgebilgi.
44
160846
1640
ağlara doğru geçişi görebiliriz.
02:54
We can see this shiftvardiya in the way
we try to understandanlama the brainbeyin.
45
162510
4189
Beyni anlamaya çalıştığımız
zaman da bu değişimi görebiliriz.
03:00
While before, we used
to think of the brainbeyin
46
168453
2038
Önceden beyni,
belirli bir alanın hareket
03:02
as a modularmodüler, centralizedmerkezileşmiş organorgan,
47
170515
1991
ve davranışlar dizisinden sorumlu olan,
03:04
where a givenverilmiş areaalan was responsiblesorumluluk sahibi
for a setset of actionseylemler and behaviorsdavranışlar,
48
172530
4038
modüler, merkezi bir
organ olarak düşünürdük;
beyin hakkında daha fazla bilgi edindikçe,
03:08
the more we know about the brainbeyin,
49
176592
1739
03:10
the more we think of it
as a largegeniş musicmüzik symphonySenfoni,
50
178355
3286
onu yüzlerce ve binlerce müzik aletiyle
03:13
playedOyunun by hundredsyüzlerce
and thousandsbinlerce of instrumentsenstrümanlar.
51
181665
2610
çalınan bir müzik senfonisi
gibi düşünmeye başladık.
03:16
This is a beautifulgüzel snapshotenstantane fotoğraf
createdoluşturulan by the BlueMavi BrainBeyin ProjectProje,
52
184299
3676
Bu, on bin nöron ve otuz
milyon bağlantıyı görebileceğiniz
03:19
where you can see 10,000 neuronsnöronlar
and 30 millionmilyon connectionsbağlantıları.
53
187999
4063
"Blue Brain Project" tarafından
çekilmiş, güzel bir fotoğraf.
03:24
And this is only mappingharitalama 10 percentyüzde
of a mammalianmemeli neocortexneokorteks.
54
192736
3888
Bir memeli neokorteksinin sadece
%10'luk kısmını haritalandırmış.
03:30
We can alsoAyrıca see this shiftvardiya in the way
we try to conceivegebe of humaninsan knowledgebilgi.
55
198815
4160
Bu değişimi insan bilgisini
kavramaya çalıştığımızda da görebiliriz.
03:36
These are some remarkabledikkat çekici treesağaçlar
of knowledgebilgi, or treesağaçlar of scienceBilim,
56
204062
3148
Bunlar birkaç göze çarpan
bilgi ağaçları, bilim ağaçları;
03:39
by Spanishİspanyolca scholarbilim adamı RamonRamon LlullLlull.
57
207234
2221
İspanyol bilim adamı Ramon Llull
tarafından yapıldı.
03:41
And LlullLlull was actuallyaslında the precursorhaberci,
58
209999
1810
Llull aslında öncü,
03:43
the very first one who createdoluşturulan
the metaphormecaz of scienceBilim as a treeağaç,
59
211833
3714
bilim metaforunu bir
ağaç biçiminde yaratan ilk kişi,
03:47
a metaphormecaz we use
everyher singletek day, when we say,
60
215571
2968
"Biyoloji, bilimin
bir dalıdır" dediğimizde
ya da "Genetik, bilimin bir dalıdır"
03:50
"BiologyBiyoloji is a branchşube of scienceBilim,"
61
218563
1665
03:52
when we say,
62
220252
1153
dediğimizde bu metaforu
03:53
"GeneticsGenetik is a branchşube of scienceBilim."
63
221429
1933
her gün kullanmış oluyoruz.
03:56
But perhapsbelki the mostçoğu beautifulgüzel of all
treesağaçlar of knowledgebilgi, at leasten az for me,
64
224283
3595
Fakat belki de, en azından
benim için, bilgi ağaçlarının en güzeli
03:59
was createdoluşturulan for the FrenchFransızca encyclopediaansiklopedi
by DiderotDiderot and d'Alembertd'Alembert in 1751.
65
227902
4452
1751'de, Diderot ve d'Alembert tarafından
Fransız ansiklopedisi için yapıldı.
04:04
This was really the bastionBastion
of the FrenchFransızca EnlightenmentAydınlanma,
66
232378
2635
O gerçekten de Fransız
Aydınlanması'nın kalesiydi ve
04:07
and this gorgeousmuhteşem illustrationörnekleme
was featuredSeçme as a tabletablo of contentsiçindekiler
67
235037
3825
bu görkemli görseller, ansiklopedinin
04:10
for the encyclopediaansiklopedi.
68
238886
1571
içerik tablosu olarak kullanıldı.
04:12
And it actuallyaslında mapsharitalar out
all domainsetki alanları of knowledgebilgi
69
240481
4187
Aslında ağacın ayrı dalları olarak,
04:16
as separateayrı branchesdalları of a treeağaç.
70
244692
2118
bilginin bütün
alanlarını haritalandırıyor.
04:19
But knowledgebilgi is much more
intricatekarmaşık than this.
71
247866
2333
Fakat bilgi, bundan çok daha karmaşık.
04:22
These are two mapsharitalar of WikipediaWikipedia
showinggösterme the inter-linkagearası bağlantı of articleshaberler --
72
250794
4640
Bunlar, makaleler arası bağlantıları
gösteren iki Vikipedi haritası,
04:27
relatedilgili to historytarih on the left,
and mathematicsmatematik on the right.
73
255458
3890
tarihle ilgili olanlar solda,
matematikle ilgili olanlar sağda.
04:31
And I think by looking at these mapsharitalar
74
259966
1739
Bence, bu ve diğer Vikipedi
04:33
and other onesolanlar that have been
createdoluşturulan of WikipediaWikipedia --
75
261729
2544
haritalarına bakarak,
-- insanoğlu tarafından yapılmış
04:36
arguablytartışmalı one of the largesten büyük rhizomaticrhizomatic
structuresyapıları ever createdoluşturulan by man --
76
264297
3392
en geniş kökten gövdeye yapılar --
insan bilgisinin nasıl çok daha
04:39
we can really understandanlama
how humaninsan knowledgebilgi is much more intricatekarmaşık
77
267713
3822
karmaşık ve tıpkı
bir ağ gibi birbirine bağlı
04:43
and interdependentbirbirine bağlı, just like a network.
78
271559
2436
olduğunu gerçekten anlayabiliriz.
04:47
We can alsoAyrıca see this interestingilginç shiftvardiya
79
275455
2163
İnsanlar arası sosyal bağları
04:49
in the way we mapharita
socialsosyal tieskravatlar betweenarasında people.
80
277642
2700
haritalandırırken de, bu
ilginç değişimi görebiliriz.
04:53
This is the typicaltipik organizationorganizasyon chartgrafik.
81
281524
2295
Bu tipik kuruluş şeması.
04:55
I'm assumingvarsayarak manyçok of you have seengörüldü
a similarbenzer chartgrafik as well,
82
283843
2794
Sanırım, çoğunuz, şirketinizde
veya başkalarının şirketinde
04:58
in your ownkendi corporationsşirketler, or othersdiğerleri.
83
286661
1746
buna benzer bir şema gördünüz.
05:00
It's a top-downyukarıdan aşağıya structureyapı
84
288431
1485
Bu normalde tepede
05:01
that normallynormalde startsbaşlar
with the CEOCEO at the very topüst,
85
289940
2861
CEO ile başlayıp, en altta
bireysel işçiye kadar erişim
05:04
and where you can drillmatkap down all the way
to the individualbireysel workmenişçi on the bottomalt.
86
292825
3960
sağlayabileceğiniz, baş aşağı bir yapı.
05:09
But humansinsanlar sometimesara sıra are, well, actuallyaslında,
all humansinsanlar are uniquebenzersiz in theironların ownkendi way,
87
297634
4848
Ama insanlar bazen, pekâlâ, aslında,
bütün insanlar kendi yollarında eşsizdir
05:14
and sometimesara sıra you really don't playoyun well
underaltında this really rigidkatı structureyapı.
88
302506
4698
ve bazen bu sabit yapının altında
çok da iyi oynayamayabilirsiniz.
05:20
I think the InternetInternet is really changingdeğiştirme
this paradigmparadigma quiteoldukça a lot.
89
308711
3110
Sanırım internet, bu
paradigmayı oldukça değiştiriyor.
05:23
This is a fantasticfantastik mapharita
of onlineinternet üzerinden socialsosyal collaborationişbirliği
90
311845
3365
Bu, Perl geliştiricileri arasındaki
çevrimiçi sosyal işbirliğinin
05:27
betweenarasında PerlPerl developersgeliştiriciler.
91
315234
1629
fantastik haritası.
05:28
PerlPerl is a famousünlü programmingprogramlama languagedil,
92
316887
2088
Perl ünlü bir programlama dilidir, burada
05:30
and here, you can see
how differentfarklı programmersprogramcılar
93
318999
2723
farklı yazılımcıların dosyaları nasıl
05:33
are actuallyaslında exchangingalışverişi filesdosyaları,
and workingçalışma togetherbirlikte on a givenverilmiş projectproje.
94
321746
3827
değiş-tokuş ettiklerini ve bir projede
nasıl beraber çalıştıklarını görüyoruz.
05:37
And here, you can noticeihbar that this is
a completelytamamen decentralizedMerkezi olmayan processsüreç --
95
325597
4178
Fark edebileceğiniz üzere, bu
tamamen merkezsiz bir süreç ve
05:41
there's no leaderlider in this organizationorganizasyon,
96
329799
2156
bu organizasyonun bir lideri yok,
05:43
it's a network.
97
331979
1157
bu bir ağ.
05:46
We can alsoAyrıca see this interestingilginç shiftvardiya
when we look at terrorismterörizm.
98
334337
4705
Terörizme baktığımızda da
bu ilginç değişimi görebiliyoruz.
05:51
One of the mainana challengeszorluklar
of understandinganlayış terrorismterörizm nowadaysşu günlerde
99
339613
3104
Günümüzde terörizmi anlamanın
ana zorluklarından birisi,
05:54
is that we are dealingmuamele with
decentralizedMerkezi olmayan, independentbağımsız cellshücreler,
100
342741
3730
tüm süreci yürüten bir liderin olmadığı;
merkezsiz, bağımsız hücrelerle
05:58
where there's no leaderlider
leadingönemli the wholebütün processsüreç.
101
346495
2822
uğraşıyor olmamızdır.
06:02
And here, you can actuallyaslında see
how visualizationgörüntüleme is beingolmak used.
102
350518
3298
Burada, görselleştirmenin aslında
nasıl kullanıldığını görebilirsiniz.
06:05
The diagramdiyagram that you see behindarkasında me
103
353840
1657
Arkamda gördüğünüz şema,
06:07
showsgösterileri all the terroriststeröristler involvedilgili
in the MadridMadrid attacksaldırı in 2004.
104
355521
3818
2004 yılında Madrid saldırısına dâhil
olmuş tüm teröristleri gösteriyor.
06:11
And what they did here is,
they actuallyaslında segmentedparçalara the network
105
359942
2927
Orada yaptıkları şey ise, ağı,
arkamda gördüğünüz dikey
06:14
into threeüç differentfarklı yearsyıl,
106
362893
1499
katmanlarda gösterilen
06:16
representedtemsil by the verticaldikey layerskatmanlar
that you see behindarkasında me.
107
364416
3042
üç farklı yıla bölmüş olmalarıdır.
06:19
And the bluemavi lineshatlar tiekravat togetherbirlikte
108
367482
1969
Mavi çizgiler ise yıllar geçtikçe o ağda
06:21
the people that were presentmevcut
in that network yearyıl after yearyıl.
109
369475
3618
bulunan insanları birbirlerine bağlıyor.
06:25
So even thoughgerçi there's no leaderlider perbaşına sese,
110
373117
2028
Yani tek başına bir lider olmasa bile,
06:27
these people are probablymuhtemelen the mostçoğu
influentialetkili onesolanlar in that organizationorganizasyon,
111
375169
3635
bu organizasyonda, bu insanlar
muhtemelen en etkili insanlar,
06:30
the onesolanlar that know more about the pastgeçmiş,
112
378828
2008
bu hücrenin geçmişi, geleceği ve amaçları
06:32
and the futuregelecek plansplanları and goalshedefleri
of this particularbelirli cellhücre.
113
380860
2877
hakkında daha çok şey bilen insanlar.
06:37
We can alsoAyrıca see this shiftvardiya
from treesağaçlar into networksağlar
114
385232
3006
Türleri sıralama ve sınıflandırma
biçimimizde de ağaçlardan
06:40
in the way we classifysınıflandırmak
and organizedüzenlemek speciesTürler.
115
388262
2991
ağlara doğru olan bu değişimi görebiliriz.
06:45
The imagegörüntü on the right
is the only illustrationörnekleme
116
393245
2829
Sağdaki resim, Darwin'in
"Türlerin Kökeni" adlı eserinde
06:48
that DarwinDarwin includeddahil
in "The OriginKöken of SpeciesTürler,"
117
396098
3112
kullandığı bir illüstrasyon ve Darwin onu
06:51
whichhangi DarwinDarwin calleddenilen the "TreeAğaç of Life."
118
399234
2261
"Hayat Ağacı" olarak adlandırıyor.
06:54
There's actuallyaslında a lettermektup
from DarwinDarwin to the publisherYayımcı,
119
402098
2885
Darwin'in yayıncıya yazdığı, bu
şemanın önemini belirten
06:57
expandinggenişleyen on the importanceönem
of this particularbelirli diagramdiyagram.
120
405007
2656
bir mektup vardır.
06:59
It was criticalkritik for Darwin'sDarwin'in
theoryteori of evolutionevrim.
121
407687
2642
Darwin'in evrim teorisi
için bu çok önemlidir.
07:03
But recentlyson günlerde, scientistsBilim adamları discoveredkeşfedilen
that overlayingoverlaying this treeağaç of life
122
411408
3567
Fakat son zamanlarda bilim adamları,
bu hayat ağacının üzerindeki
07:06
is a denseyoğun network of bacteriabakteriler,
123
414999
2435
tabakanın, yoğun bir bakteri ağı olduğunu
07:09
and these bacteriabakteriler
are actuallyaslında tyingbağlama togetherbirlikte
124
417458
2161
ve bu bakterilerin de aslında daha önce
07:11
speciesTürler that were completelytamamen
separatedayrıldı before,
125
419643
2172
tamamen ayrı olan türleri birbirine
07:13
to what scientistsBilim adamları are now callingçağrı
not the treeağaç of life,
126
421839
3080
bağladığını keşfettiler ve
buna hayat ağacı değil,
07:16
but the web of life, the network of life.
127
424943
2856
hayat ağı, yaşam ağı diyorlar.
07:21
And finallyen sonunda, we can really
see this shiftvardiya, again,
128
429489
2514
Son olarak, bu değişimi,
tekrardan, gezegenimizin
07:24
when we look at ecosystemsekosistemler
around our planetgezegen.
129
432027
2424
etrafındaki ekosistemlere
baktığımızda da görüyoruz.
07:27
No more do we have these simplifiedbasitleştirilmiş
predator-versus-preyav ve avcı diagramsdiyagramlar
130
435599
3166
Artık okulda öğrendiğimiz,
basitleştirilmiş türden,
07:30
we have all learnedbilgili at schoolokul.
131
438789
1447
yırtıcı hayvan ve av şemaları yok.
07:33
This is a much more accuratedoğru
depictiontasvir of an ecosystemekosistem.
132
441201
2989
Bu, bir ekosistemin
daha doğru bir tasviri.
07:36
This is a diagramdiyagram createdoluşturulan
by ProfessorProfesör DavidDavid LavigneLavigne,
133
444214
2904
Profesör David Lavigne'in
yarattığı bu şema, Kanada'da
07:39
mappingharitalama closekapat to 100 speciesTürler
that interactetkileşim with the codfishmorina
134
447142
3500
Newfoundland kıyısında morina balığı
ile etkileşimde bulunan 100'e yakın
07:42
off the coastsahil of NewfoundlandNewfoundland in CanadaKanada.
135
450666
2951
türü haritalandırıyor.
07:46
And I think here, we can really understandanlama
the intricatekarmaşık and interdependentbirbirine bağlı naturedoğa
136
454244
3937
Sanırım bu noktada, gezegenimizde
bol miktarda bulunan çoğu ekosistemin
07:50
of mostçoğu ecosystemsekosistemler
that aboundbol on our planetgezegen.
137
458205
2523
karışık ve bağımsız doğasını
gerçekten anlayabiliriz.
07:54
But even thoughgerçi recentson,
this metaphormecaz of the network,
138
462442
3644
Ancak bu ağ metaforu,
güncel olmasına rağmen,
07:58
is really alreadyzaten adoptingbenimseyerek
variousçeşitli shapesşekiller and formsformlar,
139
466110
3103
çeşitli biçimler ve
formlar edinmiş durumda
08:01
and it's almostneredeyse becomingolma
a growingbüyüyen visualgörsel taxonomytaksonomisi.
140
469237
2463
ve büyüyen görsel bir
sınıflama hâline gelmekte.
08:03
It's almostneredeyse becomingolma
the syntaxsözdizimi of a newyeni languagedil.
141
471724
2647
Yeni bir dilin söz dizimi
hâline bile gelmekte.
08:06
And this is one aspectGörünüş
that trulygerçekten fascinatesbüyüleyen me.
142
474395
2633
Bu, beni büyüleyen bir yön.
08:09
And these are actuallyaslında
15 differentfarklı typologiestipolojileri
143
477678
2533
Aslında bunlar, zamanla
topladığım 15 farklı tipoloji
08:12
I've been collectingtoplama over time,
144
480235
2135
ve gerçekten, bu yeni metaforun da
08:14
and it really showsgösterileri the immenseengin
visualgörsel diversityçeşitlilik of this newyeni metaphormecaz.
145
482394
4022
uçsuz bucaksız görsel
çeşitliliğini gösteriyor.
08:19
And here is an exampleörnek.
146
487001
1222
İşte bir örnek.
08:20
On the very topüst bandgrup,
you have radialRadyal convergenceyakınsama,
147
488818
3933
En üstteki çizgide, son beş yılda
gerçekten popüler bir hâl alan
08:24
a visualizationgörüntüleme modelmodel that has becomeolmak
really popularpopüler over the last fivebeş yearsyıl.
148
492775
3939
bir görselleştirme modeli
olan radikal yaklaşım var.
08:29
At the topüst left, the very first projectproje
is a genegen network,
149
497198
4354
En üstte solda, ilk
proje bir gen ağı, ardından
08:33
followedtakip etti by a network
of IPIP addressesadresler -- machinesmakineler, serverssunucular --
150
501576
4009
-- makinelerin, sunucuların --
IP adreslerinin ağı geliyor ve sonra,
08:37
followedtakip etti by a network of FacebookFacebook friendsarkadaşlar.
151
505609
2972
Facebook arkadaşlarının bir ağı var.
08:41
You probablymuhtemelen couldn'tcould find
more disparatefarklı topicskonular,
152
509240
2508
Muhtemelen daha
farklı şeyler bulamazdınız,
08:43
yethenüz they are usingkullanma the sameaynı metaphormecaz,
the sameaynı visualgörsel modelmodel,
153
511772
3794
fakat hepsi, kendi konularının
bitmeyen karmaşıklıklarını haritalamak
08:47
to mapharita the never-endinghiç bitmeyen complexitieskarmaşıklıklar
of its ownkendi subjectkonu.
154
515590
3606
için aynı metaforu,
aynı görsel modeli kullanıyor.
08:52
And here are a fewaz more examplesörnekler
of the manyçok I've been collectingtoplama,
155
520545
3124
Gitgide büyüyen ağ sınıflamasına
dair topladığım örneklerden
08:55
of this growingbüyüyen visualgörsel
taxonomytaksonomisi of networksağlar.
156
523693
2738
birkaçı daha.
09:00
But networksağlar are not just
a scientificilmi metaphormecaz.
157
528248
2865
Fakat ağlar yalnızca
bilimsel bir metafor değildir.
09:04
As designerstasarımcılar, researchersaraştırmacılar, and scientistsBilim adamları
try to mapharita a varietyvaryete of complexkarmaşık systemssistemler,
158
532192
5541
Tasarımcılar, araştırmacılar ve bilim
adamları karmaşık sistem çeşitliliğini
09:09
they are in manyçok waysyolları influencingetkileyen
traditionalgeleneksel artSanat fieldsalanlar,
159
537757
2813
haritalamaya çalıştıkça;
resim ve heykel gibi geleneksel
09:12
like paintingboyama and sculptureheykel,
160
540594
1402
sanat alanlarına ve birçok
09:14
and influencingetkileyen manyçok differentfarklı artistssanatçılar.
161
542020
1993
sanatçıya ilham verirler.
09:16
And perhapsbelki because networksağlar have
this hugeKocaman aestheticalestetik forcekuvvet to them --
162
544718
4042
Belki de, ağların, devasa
estetik güçleri olduğu için,
09:20
they're immenselyson derece gorgeousmuhteşem --
163
548784
1958
-- son derece görkemli oldukları için --
09:22
they are really becomingolma a culturalkültürel memememe,
164
550766
2056
kültürel bir öge hâline geliyorlar ve
09:24
and drivingsürme a newyeni artSanat movementhareket,
whichhangi I've calleddenilen "networkismnetworkism."
165
552846
4325
benim "ağcılık" olarak adlandırdığım, yeni
bir sanat hareketini de başlatıyorlar.
09:30
And we can see this influenceetki
in this movementhareket in a varietyvaryete of waysyolları.
166
558544
3208
Bu hareketin etkisini
birçok biçimde görebiliriz.
09:33
This is just one of manyçok examplesörnekler,
167
561776
1793
Bu, birçok örnekten yalnızca birisi,
09:35
where you can see this influenceetki
from scienceBilim into artSanat.
168
563593
2725
burada, bilimden sanata
giden bu etkiyi görebilirsiniz.
09:38
The exampleörnek on your left sideyan
is IP-mappingIP eşleştirmesi,
169
566342
2871
Solunuzdaki örnek,
-- sunucu ve makinelerin --
09:41
a computer-generatedbilgisayar tarafından oluşturulan mapharita of IPIP addressesadresler;
again -- serverssunucular, machinesmakineler.
170
569237
3659
IP adreslerinin, bilgisayarda
üretilen bir haritası.
09:45
And on your right sideyan,
171
573253
1205
Sağınızda, Sharon Molloy
09:46
you have "TransientGeçici StructuresYapıları
and UnstableKararsız NetworksAğlar" by SharonSharon MolloyMolloy,
172
574482
4618
tarafından üretilen "Geçici Yapılar
ve Değişen Ağlar" var ve bunu,
09:51
usingkullanma oilsıvı yağ and enamelemaye on canvastuval.
173
579124
2094
tuval üzerinde yağ ve
emaye kullanarak yaptı.
09:53
And here are a fewaz more
paintingsresimlerinde by SharonSharon MolloyMolloy,
174
581870
3105
Birkaç Sharon Molloy resmi daha,
09:56
some gorgeousmuhteşem, intricatekarmaşık paintingsresimlerinde.
175
584999
1932
birkaç muhteşem, karmaşık resim.
10:00
And here'sburada anotherbir diğeri exampleörnek
of that interestingilginç cross-pollinationÇapraz tozlaşma
176
588375
3306
Bilim ve sanat arasındaki bu
ilginç çapraz-tozlaşmaya dair
10:03
betweenarasında scienceBilim and artSanat.
177
591705
1404
birkaç örnek daha.
10:05
On your left sideyan,
you have "Operationİşlemi SmileGülümseme."
178
593475
2665
Solunuzda "Gülümseme Operasyonu".
10:08
It is a computer-generatedbilgisayar tarafından oluşturulan mapharita
of a socialsosyal network.
179
596164
2889
Sosyal bir ağın, bilgisayarda
üretilmiş bir haritası.
10:11
And on your right sideyan,
you have "FieldAlan 4," by EmmaEmma McNallyMcNally,
180
599077
3726
Sağınızda ise, kâğıt üzerinde yalnızca
grafit kullanan Emma McNally tarafından
10:14
usingkullanma only graphiteGrafit on paperkâğıt.
181
602827
2086
üretilen "4. Alan".
10:17
EmmaEmma McNallyMcNally is one of the mainana
leadersliderler of this movementhareket,
182
605374
3517
Emma McNally bu hareketin
liderlerinden biri ve geleneksel ağ
10:20
and she createsyaratır these strikingdikkat çekici,
imaginaryhayali landscapesmanzaralar,
183
608915
2569
görselleştirmesinden
gelen etkiyi görebileceğiniz bu
10:23
where you can really noticeihbar the influenceetki
from traditionalgeleneksel network visualizationgörüntüleme.
184
611508
4665
çarpıcı, hayali manzaraları yaratıyor.
10:30
But networkismnetworkism doesn't happenolmak
only in two dimensionsboyutlar.
185
618324
3007
Fakat ağcılık, yalnızca
iki boyutta var olmuyor.
10:33
This is perhapsbelki
one of my favoritesevdiğim projectsprojeler
186
621355
2278
Bu yeni harekette benim
favori projelerimden
10:35
of this newyeni movementhareket.
187
623657
1405
bir tanesi de bu.
10:37
And I think the titleBaşlık really
saysdiyor it all -- it's calleddenilen:
188
625086
2634
Sanırım başlık her şeyi
anlatıyor -- başlık şöyle:
10:39
"GalaxiesGökada FormingŞekillendirme AlongBoyunca FilamentsFilamentler,
189
627744
2167
"Galaksilerin, bir Örümcek
Ağının İplikleri
10:41
Like DropletsDamlacıklar AlongBoyunca the StrandsLifler
of a Spider'sÖrümcek WebWeb."
190
629935
3332
İçerisindeki Damlacıklar
Gibi, Filamanlar Yaratmaları."
10:46
And I just find this particularbelirli projectproje
to be immenselyson derece powerfulgüçlü.
191
634616
3080
Bu projeyi oldukça güçlü buluyorum.
10:49
It was createdoluşturulan by TomTomás SaracenoSaraceno,
192
637720
1960
Bunu Tomás Saraceno üretti ve
10:51
and he occupieskaplar these largegeniş spacesalanlarda,
193
639704
2698
bu büyük alanları alıp
yalnızca elastik ipler kullanarak
10:54
createsyaratır these massivemasif installationsteçhizatları
usingkullanma only elasticElastik ropeshalatlar.
194
642426
3342
bu büyük donanımları yaratıyor.
10:57
As you actuallyaslında navigategezinmek that spaceuzay
and bouncehemen çıkma alonguzun bir those elasticElastik ropeshalatlar,
195
645792
3817
Alandan geçip elastik ipler
arasında zıpladığınız zaman,
11:01
the entiretüm network kindtür of shiftskaymalar,
almostneredeyse like a realgerçek organicorganik network would.
196
649633
4575
tüm ağ neredeyse değişiyor, tıpkı
gerçek, organik bir ağın değişeceği gibi.
11:07
And here'sburada yethenüz anotherbir diğeri exampleörnek
197
655414
2032
Şimdi, tamamen başka bir seviyeye
11:09
of networkismnetworkism takenalınmış
to a wholebütün differentfarklı levelseviye.
198
657470
2389
taşınmış olan ağcılıktan başka bir örnek.
11:12
This was createdoluşturulan
by JapaneseJaponca artistsanatçı ChiharuSana ShiotaShiota
199
660303
3213
Japon sanatçı Chiharu Shiota,
bunu "Sessizlikte"
11:15
in a pieceparça calleddenilen "In SilenceSessizlik."
200
663540
1755
adlı bir parçada yarattı.
11:17
And ChiharuSana, like TomTomás SaracenoSaraceno,
fillsdolguları these roomsOdalar with this denseyoğun network,
201
665834
5355
Tıpkı Tomás Saraceno gibi, Chiharu da
bu odaları yoğun ağlarla, sıkı elastik ip
11:23
this denseyoğun web of elasticElastik ropeshalatlar
and blacksiyah woolyün and threadiplik,
202
671213
3762
ağlarıyla, siyah yün ve ipliklerle
dolduruyor ve bazen de,
11:26
sometimesara sıra includingdahil olmak üzere objectsnesneleri,
as you can see here,
203
674999
2759
burada gördüğünüz gibi,
kurgularına nesneleri ve hatta
11:29
sometimesara sıra even includingdahil olmak üzere people,
in manyçok of her installationsteçhizatları.
204
677782
3022
insanları da dâhil ediyor.
11:35
But networksağlar are alsoAyrıca
not just a newyeni trendakım,
205
683374
2691
Fakat ayrıca, ağlar yalnızca
yeni bir moda değil ve
11:38
and it's too easykolay for us
to dismissgörevden it as suchböyle.
206
686089
2364
öyle zannedip gözden
kaçırmamız da kolay bir şey.
11:41
NetworksAğlar really embodysomutlaştırmak
notionskavramlar of decentralizationademi,
207
689029
3607
Ağlar gerçekten merkezsizlik,
11:44
of interconnectednessiç içe, of interdependenceDayanışma.
208
692660
3134
bağlantısızlık, bağımsızlık
kavramlarını somutlaştırırlar.
11:48
And this newyeni way of thinkingdüşünme is criticalkritik
209
696303
2476
Bu yeni düşünce biçimi
de, bizlerin günümüzde
11:50
for us to solveçözmek manyçok of the complexkarmaşık
problemssorunlar we are facingkarşı nowadaysşu günlerde,
210
698803
3730
karşılaştığı; insan beyninin
çözümlenmesinden, oradaki engin
11:54
from decodingkod çözme the humaninsan brainbeyin,
211
702557
1841
evrenin anlaşılmasına kadar, karmaşık
11:56
to understandinganlayış
the vastgeniş universeEvren out there.
212
704422
2403
problemler açısından çok önemlidir.
11:59
On your left sideyan, you have a snapshotenstantane fotoğraf
of a neuralsinirsel network of a mousefare --
213
707746
4489
Solunuzda, bir farenin sinirsel
ağının bir fotoğrafı var -- bu ölçekte,
12:04
very similarbenzer to our ownkendi
at this particularbelirli scaleölçek.
214
712259
2420
bizimkine çok benziyor.
12:07
And on your right sideyan, you have
the MillenniumMillennium SimulationSimülasyon.
215
715500
2966
Solunuzda ise, Bin Yıl Simülasyonu var.
12:10
It was the largesten büyük
and mostçoğu realisticgerçekçi simulationsimülasyon
216
718490
2748
Bu, kozmik yapının büyümesine
ait olan en büyük ve
12:13
of the growthbüyüme of cosmickozmik structureyapı.
217
721262
1790
en gerçekçi simülasyon.
12:15
It was ableyapabilmek to recreateyeniden oluşturun the historytarih
of 20 millionmilyon galaxiesgalaksiler
218
723490
4516
Ortalama 25 terabaytlık çıktı ile,
20 milyon galaksinin tarihini
12:20
in approximatelyyaklaşık olarak 25 terabytesterabayt of outputçıktı.
219
728030
3090
yeniden yaratmayı başardı.
12:24
And coincidentallytesadüfen or not,
220
732081
1413
Tesadüfen ya da değil, ben,
12:25
I just find this particularbelirli comparisonkarşılaştırma
221
733518
1873
bilginin en küçük ölçeği - beyin - ile
12:27
betweenarasında the smallestEn küçük scaleölçek
of knowledgebilgi -- the brainbeyin --
222
735415
2703
bilginin en büyük ölçeği
- evrenin kendisi - arasında
12:30
and the largesten büyük scaleölçek of knowledgebilgi --
the universeEvren itselfkendisi --
223
738142
2829
yapılan bu karşılaştırmanın gerçekten
12:32
to be really quiteoldukça strikingdikkat çekici
and fascinatingbüyüleyici.
224
740995
2277
çok çarpıcı ve büyüleyici
olduğunu düşünüyorum.
12:35
Because as BruceBruce MauMau oncebir Zamanlar said,
225
743807
2634
Çünkü, Bruce Mau'nun da dediği gibi,
12:38
"When everything is connectedbağlı
to everything elsebaşka,
226
746465
2412
"Her şey, başka her şeyle
bağlantılı olduğu zaman,
12:40
for better or for worsedaha da kötüsü,
everything mattershususlar."
227
748901
2397
öyle ya da böyle, her şey önemli olur."
12:43
Thank you so much.
228
751322
1151
Çok teşekkürler.
12:44
(ApplauseAlkış)
229
752497
3802
(Alkışlar)
Translated by Gözde Zülal Solak
Reviewed by Yunus Aşık

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Manuel Lima - Data visualization researcher
Manuel Lima studies how information can be organized -- into elegant and beautiful diagrams that illustrate the many unexpected twists of big data.

Why you should listen
Data expert Manuel Lima approaches intimidatingly dry stacks of bits with the eye of a designer. His website, VisualComplexity, is an encyclopedic and visually stunning catalog of the myriad paths artists take to illuminate the shadowy corners of stockpiled information, whether it’s a taxonomy of rap names or tracking oil money.

Lima’s passion for data has also driven him to become a historian. In The Book of Trees, he digs to the 12th-century roots of the tree diagram, one of humanity’s most powerful and ancient tools for visually representing knowledge.
More profile about the speaker
Manuel Lima | Speaker | TED.com