TEDWomen 2016
Sisonke Msimang: If a story moves you, act on it
Sisonke Msimang: Bir Hikâye Sizi Teşvik Ediyorsa, Harekete Geçin
Filmed:
Readability: 3.7
1,365,356 views
Yazar Sisonke Msimang; hikâyeler gereklidir, fakat göründükleri kadar büyülü değillerdir, diyor. Bu eğlenceli ve düşüncelerle dolu konuşmada Msimang hikâye anlatımının önemini sorguluyor ve gerçeklerin yok oluşuna ışık tutuyor. Dinlemenin eylemle karıştırıldığı önemli bir zamanda Msimang, bizleri telefonlarımızı kapatmaya, ekranlarımızdan uzaklaşmaya ve bir adalet planı yaratmak için gerçek dünyaya adım atmaya davet ediyor.
Sisonke Msimang - Writer, activist
Sisonke Msimang untangles the threads of race, class and gender that run through the fabric of African and global culture. Full bio
Sisonke Msimang untangles the threads of race, class and gender that run through the fabric of African and global culture. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So earlier this year,
0
760
1616
Bu yılın başlarında
00:14
I was informed that I would be
doing a TED Talk.
doing a TED Talk.
1
2400
3816
bir TED konuşması
yapacağımın bilgisini aldım.
yapacağımın bilgisini aldım.
00:18
So I was excited, then I panicked,
2
6240
1976
Heyecanlandım, panikledim,
00:20
then I was excited, then I panicked,
3
8240
2016
sonra heyecanlandım, sonra panikledim,
00:22
and in between the excitement
and the panicking,
and the panicking,
4
10280
2536
heyecan ve panik arasında
00:24
I started to do my research,
5
12840
2296
araştırmamı yapmaya
başladım ve öncelikli olarak
başladım ve öncelikli olarak
00:27
and my research primarily consisted
of Googling how to give a great TED Talk.
of Googling how to give a great TED Talk.
6
15160
4456
Google'da iyi bir TED
konuşmasının nasıl yapıldığını araştırdım.
konuşmasının nasıl yapıldığını araştırdım.
00:31
(Laughter)
7
19640
1216
(Gülüşmeler)
00:32
And interspersed with that,
8
20880
1656
Bununla birlikte Google'da
00:34
I was Googling Chimamanda Ngozi Adichie.
9
22560
2696
Chimamanda Ngozi Adichie'yi araştırdım.
00:37
How many of you know who that is?
10
25280
1616
O'nu kaçınız tanıyor?
00:38
(Cheers)
11
26920
2776
(Tezahüratlar)
00:41
So I was Googling her
because I always Google her
because I always Google her
12
29720
2335
Google'da onu araştırdım,
çünkü bunu hep yaparım,
çünkü bunu hep yaparım,
00:44
because I'm just a fan,
13
32080
1256
çünkü bir hayranıyım ve
00:45
but also because she always has
important and interesting things to say.
important and interesting things to say.
14
33360
3616
çünkü daima söyleyecek
önemli ve ilginç şeyleri vardır.
önemli ve ilginç şeyleri vardır.
00:49
And the combination of those searches
15
37000
3456
Bu araştırmaların sonucunda
00:52
kept leading me to her talk
16
40480
2616
tek bir hikâyenin tehlikeleri ve
00:55
on the dangers of a single story,
17
43120
3176
bazı insanları anlamak için tek bir açıdan
00:58
on what happens
when we have a solitary lens
when we have a solitary lens
18
46320
3376
baktığımız zaman
neler olduğu üzerine yaptığı
neler olduğu üzerine yaptığı
01:01
through which to understand
certain groups of people,
certain groups of people,
19
49720
2496
konuşmasına yönlendim,
01:04
and it is the perfect talk.
20
52240
1960
muhteşem bir konuşma.
01:07
It's the talk that I would have given
if I had been famous first.
if I had been famous first.
21
55720
4336
Ondan önce meşhur olsaydım,
bu konuşmayı ben yapardım.
bu konuşmayı ben yapardım.
01:12
(Laughter)
22
60080
2176
(Gülüşmeler)
01:14
You know, and you know,
like, she's African and I'm African,
like, she's African and I'm African,
23
62280
3376
Biliyorsunuz, o Afrikalı,
ben de Afrikalıyım ve
ben de Afrikalıyım ve
01:17
and she's a feminist and I'm a feminist,
24
65680
1936
o bir feminist,
ben de bir feministim,
ben de bir feministim,
01:19
and she's a storyteller
and I'm a storyteller,
and I'm a storyteller,
25
67640
2176
o bir hikâye anlatıcı
ve ben de öyleyim,
ve ben de öyleyim,
yani gerçekten benim
konuşmammış gibi geldi.
konuşmammış gibi geldi.
01:21
so I really felt like it's my talk.
26
69840
1816
01:23
(Laughter)
27
71680
2736
(Gülüşmeler)
01:26
So I decided that I was going
to learn how to code,
to learn how to code,
28
74440
3296
Ve karar verdim, kodlamayı öğrenecektim,
01:29
and then I was going to hack the internet
29
77760
2016
sonra internet
korsanlığını öğrenecektim ve
korsanlığını öğrenecektim ve
01:31
and I would take down all the copies
of that talk that existed,
of that talk that existed,
30
79800
3736
bu konuşmanın tüm kopyalarını bulup onları
01:35
and then I would memorize it,
31
83560
1416
ezberleyecek ve buraya gelip
01:37
and then I would come here
and deliver it as if it was my own speech.
and deliver it as if it was my own speech.
32
85000
3256
kendi konuşmammış gibi sunacaktım.
01:40
So that plan was going really well,
except the coding part,
except the coding part,
33
88280
3176
Kodlama kısmı hariç,
plan gayet iyi gidiyordu ve sonra
plan gayet iyi gidiyordu ve sonra
01:43
and then one morning a few months ago,
34
91480
3896
birkaç ay önce, bir sabah
01:47
I woke up
35
95400
1576
haberlerde
01:49
to the news that the wife
of a certain presidential candidate
of a certain presidential candidate
36
97000
5456
bir başkan adayının eşinin şöyle bir
01:54
had given a speech that --
37
102480
2976
konuşma yaptığını duydum --
01:57
(Laughter)
38
105480
1936
(Gülüşmeler)
01:59
(Applause)
39
107440
2560
(Alkışlar)
02:04
that sounded eerily like a speech
given by one of my other faves,
given by one of my other faves,
40
112960
4616
-- bu ürkütücüydü, diğer favorim olan
Michelle Obama'nın yaptığı konuşmalardan
Michelle Obama'nın yaptığı konuşmalardan
02:09
Michelle Obama.
41
117600
1216
birisine benziyordu.
02:10
(Cheers)
42
118840
2096
(Tezahüratlar)
02:12
And so I decided that I should
probably write my own TED Talk,
probably write my own TED Talk,
43
120960
4016
Böylece kendi TED konuşmamı
yazmam gerektiğine karar verdim
yazmam gerektiğine karar verdim
02:17
and so that is what I am here to do.
44
125000
2496
ve bunun için de buradayım.
02:19
I'm here to talk about
my own observations about storytelling.
my own observations about storytelling.
45
127520
4320
Hikâye anlatımı üzerine
gözlemlerimden bahsetmek için buradayım.
gözlemlerimden bahsetmek için buradayım.
02:24
I want to talk to you
about the power of stories, of course,
about the power of stories, of course,
46
132640
3976
Elbette hikâyelerin gücünden
bahsetmek istiyorum, fakat aynı zamanda
bahsetmek istiyorum, fakat aynı zamanda
02:28
but I also want to talk
about their limitations,
about their limitations,
47
136640
2936
özellikle toplumsal
adaletle ilgilenenler için, hikâyelerin
adaletle ilgilenenler için, hikâyelerin
02:31
particularly for those of us
who are interested in social justice.
who are interested in social justice.
48
139600
4040
kısıtlamalarından da bahsetmek istiyorum.
02:36
So since Adichie gave that talk
seven years ago,
seven years ago,
49
144280
2896
Adichie yedi yıl önce
bu konuşmayı yaptığından beri,
bu konuşmayı yaptığından beri,
02:39
there has been a boom in storytelling.
50
147200
2256
hikâye anlatımında bir patlama yaşanıyor.
02:41
Stories are everywhere,
51
149480
2736
Her yerde hikâyeler var ve
02:44
and if there was a danger
in the telling of one tired old tale,
in the telling of one tired old tale,
52
152240
3936
eğer eski bir masalı
anlatmak tehlikeli bir şeyse, o zaman
anlatmak tehlikeli bir şeyse, o zaman
02:48
then I think there has got to be
lots to celebrate about the flourishing
lots to celebrate about the flourishing
53
156200
4336
birçok hikâyenin ve sesin ortaya
çıkması konusunda da kutlanacak
çıkması konusunda da kutlanacak
02:52
of so many stories and so many voices.
54
160560
2776
çok şey olduğunu düşünüyorum.
02:55
Stories are the antidote to bias.
55
163360
2800
Hikâyeler, önyargının panzehiridir.
02:58
In fact, today, if you are middle class
and connected via the internet,
and connected via the internet,
56
166960
5056
Aslında günümüzde orta sınıf bir
bireyseniz ve internet bağlantınız varsa,
bireyseniz ve internet bağlantınız varsa,
03:04
you can download stories
at the touch of a button
at the touch of a button
57
172040
3136
bir tıkla ya da bir dokunuşla
03:07
or the swipe of a screen.
58
175200
1376
hikâyeler indirebilirsiniz.
03:08
You can listen to a podcast
59
176600
1816
Kalküta'da Dalit olarak büyümenin nasıl
03:10
about what it's like
to grow up Dalit in Kolkata.
to grow up Dalit in Kolkata.
60
178440
3896
bir şey olduğu hakkında
bir yayın dinleyebilirsiniz.
bir yayın dinleyebilirsiniz.
03:14
You can hear an indigenous
man in Australia
man in Australia
61
182360
2496
Avustralya'da yerli
bir adamın itibar ve gururla
bir adamın itibar ve gururla
03:16
talk about the trials and triumphs
of raising his children in dignity
of raising his children in dignity
62
184880
4096
çocuk yetiştirme denemeleri
ve zaferlerinden bahsedişini
ve zaferlerinden bahsedişini
03:21
and in pride.
63
189000
1336
dinleyebilirsiniz.
03:22
Stories make us fall in love.
64
190360
1976
Hikâyeler bizi âşık ederler.
03:24
They heal rifts and they bridge divides.
65
192360
3176
Çatlakları iyileştirir
ve parçaları birleştirirler.
ve parçaları birleştirirler.
03:27
Stories can even make it easier for us
66
195560
1856
Hatta hikâyeler, toplumumuzda
03:29
to talk about the deaths
of people in our societies
of people in our societies
67
197440
2656
önemli olmayan insanların
ölümleri hakkında konuşmamızı
ölümleri hakkında konuşmamızı
03:32
who don't matter,
because they make us care.
because they make us care.
68
200120
2456
bile kolaylaştırabilir,
çünkü önemsememizi sağlar.
çünkü önemsememizi sağlar.
03:34
Right?
69
202600
1200
Değil mi?
03:36
I'm not so sure,
70
204800
1256
Çok emin değilim ve
03:38
and I actually work for a place
called the Centre for Stories.
called the Centre for Stories.
71
206080
3080
aslında Hikâye Merkezi
adlı bir yer için çalışıyorum.
adlı bir yer için çalışıyorum.
03:41
And my job is to help to tell stories
72
209840
4416
İşimse bir siyah olmanın veya
bir Müslüman olmanın, bir göçmen
bir Müslüman olmanın, bir göçmen
03:46
that challenge mainstream narratives
about what it means to be black
about what it means to be black
73
214280
3536
olmanın ya da daima konuşulan
bu kategorilere ait birisi olmanın
bu kategorilere ait birisi olmanın
03:49
or a Muslim or a refugee
or any of those other categories
or any of those other categories
74
217840
3056
ne anlama geldiği hakkında,
yaygın anlatımlara meydan okuyan
yaygın anlatımlara meydan okuyan
03:52
that we talk about all the time.
75
220920
3016
hikâyelerin anlatılmasına yardım etmek.
03:55
But I come to this work
76
223960
1216
Fakat bu işe uzun süren
03:57
after a long history
as a social justice activist,
as a social justice activist,
77
225200
3496
bir toplumsal adalet
aktivistliği döneminden sonra ulaştım
aktivistliği döneminden sonra ulaştım
04:00
and so I'm really interested in the ways
78
228720
2136
ve insanların kurgusal olmayan
04:02
that people talk
about nonfiction storytelling
about nonfiction storytelling
79
230880
2696
hikâyelerden, eğlenceden
fazlasıymış gibi, toplumsal
fazlasıymış gibi, toplumsal
04:05
as though it's about
more than entertainment,
more than entertainment,
80
233600
2336
eylem için hızlandırıcı olmakla
ilgiliymiş gibi
ilgiliymiş gibi
04:07
as though it's about being
a catalyst for social action.
a catalyst for social action.
81
235960
2960
bahsetme biçimleriyle ilgileniyorum.
04:11
It's not uncommon to hear people say
82
239560
2656
İnsanların, hikâyelerin
dünyayı daha iyi bir yer hâline
dünyayı daha iyi bir yer hâline
04:14
that stories make
the world a better place.
the world a better place.
83
242240
3000
getirdiğini söylemeleri
alışılmamış bir şey değildir.
alışılmamış bir şey değildir.
04:18
Increasingly, though, I worry
that even the most poignant stories,
that even the most poignant stories,
84
246960
3216
Fakat gittikçe, en üzücü
hikâyelerin bile, özellikle de kimsenin
hikâyelerin bile, özellikle de kimsenin
04:22
particularly the stories about people
who no one seems to care about,
who no one seems to care about,
85
250200
3936
ilgilenmediği insanlar hakkındaki
hikâyelerin, toplumsal adalete doğru
hikâyelerin, toplumsal adalete doğru
04:26
can often get in the way
of action towards social justice.
of action towards social justice.
86
254160
3416
eylem yoluna girebilme
ihtimali beni endişelendiriyor.
ihtimali beni endişelendiriyor.
04:29
Now, this is not because
storytellers mean any harm.
storytellers mean any harm.
87
257600
3816
Bunun nedeni hikâye
anlatıcıların zarar vermesi değil.
anlatıcıların zarar vermesi değil.
04:33
Quite the contrary.
88
261440
1256
Tam tersi.
04:34
Storytellers are often do-gooders
like me and, I suspect, yourselves.
like me and, I suspect, yourselves.
89
262720
4240
Hikâye anlatıcılar genelde,
benim gibi ve sizin gibi, iyi niyetlidir.
benim gibi ve sizin gibi, iyi niyetlidir.
04:39
And the audiences of storytellers
90
267600
3056
Ve bu anlatıcıların dinleyicileri de
04:42
are often deeply compassionate
and empathetic people.
and empathetic people.
91
270680
3240
genelde derinden
şefkatli ve anlayışlı insanlardır.
şefkatli ve anlayışlı insanlardır.
04:46
Still, good intentions
can have unintended consequences,
can have unintended consequences,
92
274360
4816
Yine de, iyi niyet istenmeyen
sonuçlar doğurabilir ve bu hikâyelerin
sonuçlar doğurabilir ve bu hikâyelerin
04:51
and so I want to propose that stories
are not as magical as they seem.
are not as magical as they seem.
93
279200
4040
göründükleri kadar büyülü
olmadıklarını söylemek istiyorum.
olmadıklarını söylemek istiyorum.
04:55
So three -- because
it's always got to be three --
it's always got to be three --
94
283680
2896
Hikâyelerin muhakkak
dünyayı iyi bir yer hâline
dünyayı iyi bir yer hâline
04:58
three reasons why I think
95
286600
2216
getirmediklerini düşünmemin
05:00
that stories don't necessarily
make the world a better place.
make the world a better place.
96
288840
4680
üç - çünkü hep üç olur -
nedeni var.
nedeni var.
05:06
Firstly, stories can create
an illusion of solidarity.
an illusion of solidarity.
97
294320
4056
Birincisi, hikâyeler bir
dayanışma illüzyonu yaratabilir.
dayanışma illüzyonu yaratabilir.
05:10
There is nothing
like that feel-good factor you get
like that feel-good factor you get
98
298400
2536
Dağa tırmandığınızı hissettiren veya
05:12
from listening to a fantastic story
99
300960
2136
ölüm hücresindeki bir mahkûma
05:15
where you feel like you
climbed that mountain, right,
climbed that mountain, right,
100
303120
3376
arkadaşlık ettiğinizi hissettiren
fantastik bir hikâyeden aldığınız
fantastik bir hikâyeden aldığınız
05:18
or that you befriended
that death row inmate.
that death row inmate.
101
306520
2840
iyi hissetme faktöründen
öte bir şey yoktur.
öte bir şey yoktur.
05:21
But you didn't.
102
309840
1416
Aslında yapmadınız.
05:23
You haven't done anything.
103
311280
1816
Hiçbir şey yapmadınız.
05:25
Listening is an important
104
313120
1776
Sosyal eylem açısından dinlemek,
05:26
but insufficient step
towards social action.
towards social action.
105
314920
2960
önemli fakat yetersiz bir adımdır.
05:31
Secondly, I think often we are drawn
106
319120
2856
İkincisi, sempatik ve insan olan
05:34
towards characters and protagonists
107
322000
2936
karakterlere ve kahramanlara
05:36
who are likable and human.
108
324960
3456
sıklıkla kapıldığımızı düşünüyorum.
05:40
And this makes sense, of course, right?
109
328440
1896
Bu mantıklı geliyor, değil mi?
05:42
Because if you like someone,
then you care about them.
then you care about them.
110
330360
3056
Çünkü birisini severseniz,
onunla ilgilenirsiniz.
onunla ilgilenirsiniz.
05:45
But the inverse is also true.
111
333440
1400
Fakat tam tersi de doğru.
05:47
If you don't like someone,
112
335400
1776
Birisini sevmezseniz,
05:49
then you don't care about them.
113
337200
1936
onunla ilgilenmezsiniz.
05:51
And if you don't care about them,
114
339160
1856
Onunla ilgilenmezseniz, kendinizi,
05:53
you don't have to see yourself
as having a moral obligation
as having a moral obligation
115
341040
3896
onun hayatını şekillendiren
durumları düşünmek için gereken
durumları düşünmek için gereken
05:56
to think about the circumstances
that shaped their lives.
that shaped their lives.
116
344960
3240
manevi yükümlülüğe sahipmiş
gibi görmek zorunda olmazsınız.
gibi görmek zorunda olmazsınız.
06:01
I learned this lesson
when I was 14 years old.
when I was 14 years old.
117
349000
3296
Ben bunu 14 yaşımdayken öğrendim.
06:04
I learned that actually,
you don't have to like someone
you don't have to like someone
118
352320
2776
Aslında öğrendiğim şey şuydu;
insanların bilgeliğini görmek
insanların bilgeliğini görmek
06:07
to recognize their wisdom,
119
355120
1376
ve onların yanında olmak için,
06:08
and you certainly
don't have to like someone
don't have to like someone
120
356520
2096
insanları sevmenize
06:10
to take a stand by their side.
121
358640
1440
gerek yoktur.
06:12
So my bike was stolen
122
360800
1800
Bisikletim çalınmıştı,
06:15
while I was riding it --
123
363520
1456
hem de ben üzerindeyken --
06:17
(Laughter)
124
365000
1136
(Gülüşmeler)
06:18
which is possible if you're
riding slowly enough, which I was.
riding slowly enough, which I was.
125
366160
3576
eğer yavaş sürüyorsanız
bu mümkündür, ben öyle yapıyordum.
bu mümkündür, ben öyle yapıyordum.
06:21
(Laughter)
126
369760
1496
(Gülüşmeler)
06:23
So one minute
I'm cutting across this field
I'm cutting across this field
127
371280
2976
Bir an, büyüdüğüm
yer olan Nairobi civarında
yer olan Nairobi civarında
06:26
in the Nairobi neighborhood
where I grew up,
where I grew up,
128
374280
2296
kestirmeden gidiyordum,
06:28
and it's like a very bumpy path,
129
376600
2456
çok tümsekli bir yoldu ve
06:31
and so when you're riding a bike,
130
379080
1816
bisiklete binerken, aslında
06:32
you don't want to be like, you know --
131
380920
2256
şöyle olmasını istemezsiniz, bilirsiniz --
06:35
(Laughter)
132
383200
1400
(Gülüşmeler)
06:38
And so I'm going like this,
slowly pedaling,
slowly pedaling,
133
386160
4616
Öyle gidiyordum,
yavaşça pedalı çevirerek ve
yavaşça pedalı çevirerek ve
06:42
and all of a sudden, I'm on the floor.
134
390800
2576
birden kendimi yerde buldum.
06:45
I'm on the ground, and I look up,
135
393400
2176
Yerdeydim, yukarıya baktım ve
06:47
and there's this kid peddling away
in the getaway vehicle,
in the getaway vehicle,
136
395600
2776
bisiklet üzerinde kaçan bir çocuk gördüm,
06:50
which is my bike,
137
398400
1496
bu benim bisikletimdi ve
06:51
and he's about 11 or 12 years old,
and I'm on the floor,
and I'm on the floor,
138
399920
3256
çocuk 11 veya 12
yaşındaydı ve ben yerdeydim.
yaşındaydı ve ben yerdeydim.
06:55
and I'm crying because I saved
a lot of money for that bike,
a lot of money for that bike,
139
403200
2856
Ağlıyordum çünkü o
bisiklet için çok para biriktirmiştim,
bisiklet için çok para biriktirmiştim,
06:58
and I'm crying and I stand up
and I start screaming.
and I start screaming.
140
406080
2576
ağlıyordum ve ayağa
kalkıp çığlık atmaya başladım.
kalkıp çığlık atmaya başladım.
07:00
Instinct steps in,
and I start screaming, "Mwizi, mwizi!"
and I start screaming, "Mwizi, mwizi!"
141
408680
4256
İçgüdülerim devreye girdi ve
"Mwizi, mwizi!" diye bağırmaya başladım,
"Mwizi, mwizi!" diye bağırmaya başladım,
07:04
which means "thief" in Swahili.
142
412960
1640
Svahilicede bu "hırsız" demek.
07:07
And out of the woodworks,
all of these people come out
all of these people come out
143
415560
5016
Ağaçların ardından
insanlar ortaya çıktı ve
insanlar ortaya çıktı ve
07:12
and they start to give chase.
144
420600
1416
kovalamaya başladılar.
07:14
This is Africa, so mob justice in action.
145
422040
2256
Burası Afrika, halk adaleti
hareket hâlinde.
hareket hâlinde.
07:16
Right?
146
424320
1456
Değil mi?
07:17
And I round the corner,
and they've captured him,
and they've captured him,
147
425800
2776
Ve köşede onu sıkıştırdılar
07:20
they've caught him.
148
428600
1456
ve yakaladılar.
07:22
The suspect has been apprehended,
149
430080
2056
Suçlu yakalandı ve
07:24
and they make him give me my bike back,
150
432160
3576
bisikletimi geri vermesini ve
07:27
and they also make him apologize.
151
435760
1616
özür dilemesini sağladılar.
07:29
Again, you know,
typical African justice, right?
typical African justice, right?
152
437400
3576
Bilirsiniz, tipik
Afrika adaleti, değil mi?
Afrika adaleti, değil mi?
07:33
And so they make him say sorry.
153
441000
1496
Özür dilemesini sağladılar.
07:34
And so we stand there facing each other,
154
442520
2336
Orada yüz yüze duruyorduk,
07:36
and he looks at me, and he says sorry,
155
444880
2936
bana baktı ve üzgün olduğunu söyledi
07:39
but he looks at me
with this unbridled fury.
with this unbridled fury.
156
447840
3496
fakat bana aşırı kızgınlıkla bakıyordu.
07:43
He is very, very angry.
157
451360
3040
Çok, çok öfkeliydi.
07:47
And it is the first time that I have been
confronted with someone
confronted with someone
158
455440
3056
Temsil ettiğim şey yüzünden
beni sevmeyen birisiyle ilk kez
beni sevmeyen birisiyle ilk kez
07:50
who doesn't like me
simply because of what I represent.
simply because of what I represent.
159
458520
2616
karşılaştığım an buydu.
07:53
He looks at me
with this look as if to say,
with this look as if to say,
160
461160
2056
Bana, şunu dermiş gibi bakıyordu;
07:55
"You, with your shiny skin
and your bike, you're angry at me?"
and your bike, you're angry at me?"
161
463240
3880
"Sen, parlak ciltli ve bisikletli,
bana kızgınsın öyle mi?"
bana kızgınsın öyle mi?"
08:01
So it was a hard lesson
that he didn't like me,
that he didn't like me,
162
469240
3256
Beni sevmediğini öğrenmek zor bir dersti,
08:04
but you know what, he was right.
163
472520
2056
ama biliyor musunuz, o haklıydı.
08:06
I was a middle-class kid
living in a poor country.
living in a poor country.
164
474600
3496
Fakir bir ülkede yaşayan
orta sınıf bir çocuktum ben.
orta sınıf bir çocuktum ben.
08:10
I had a bike, and he barely had food.
165
478120
3240
Benim bisikletim vardı,
onun ise çok az yiyeceği vardı.
onun ise çok az yiyeceği vardı.
08:13
Sometimes, it's the messages
that we don't want to hear,
that we don't want to hear,
166
481760
2936
Bazen duymayı istediğimiz,
gizlendiğimiz yerden çıkmayı
gizlendiğimiz yerden çıkmayı
08:16
the ones that make us
want to crawl out of ourselves,
want to crawl out of ourselves,
167
484720
2496
istememizi sağlayan şey,
aslında duymak istemediğimiz
aslında duymak istemediğimiz
08:19
that we need to hear the most.
168
487240
2576
mesajlardır.
08:21
For every lovable storyteller
who steals your heart,
who steals your heart,
169
489840
3176
Kalbinizi çalan her
cana yakın hikâye anlatıcı için,
cana yakın hikâye anlatıcı için,
08:25
there are hundreds more
whose voices are slurred and ragged,
whose voices are slurred and ragged,
170
493040
4376
sesleri kısılmış ve alay edilen,
böyle güzel kıyafetlerle bir sahneye
böyle güzel kıyafetlerle bir sahneye
08:29
who don't get to stand up on a stage
dressed in fine clothes like this.
dressed in fine clothes like this.
171
497440
4680
çıkma noktasına gelemeyen
yüzlerce insan vardır.
yüzlerce insan vardır.
08:34
There are a million
angry-boy-on-a-bike stories
angry-boy-on-a-bike stories
172
502640
4296
Bisiklet üzerindeki kızgın çocuk
hikâyesinden milyonlarca vardır ve
hikâyesinden milyonlarca vardır ve
08:38
and we can't afford to ignore them
173
506960
1656
sırf kahramanlarını sevmiyoruz diye
08:40
simply because we don't like
their protagonists
their protagonists
174
508640
3136
veya yetimhaneden alıp
eve getirdiğimiz çocuk o değil diye,
eve getirdiğimiz çocuk o değil diye,
08:43
or because that's not the kid
that we would bring home with us
that we would bring home with us
175
511800
2936
onların hikâyelerini
08:46
from the orphanage.
176
514760
1200
göz ardı edemeyiz.
08:48
The third reason that I think
177
516600
1856
Hikâyelerin dünyayı daha iyi
08:50
that stories don't necessarily
make the world a better place
make the world a better place
178
518480
3616
bir yer hâline getirmediğini
düşünmemin üçüncü nedeni şu;
düşünmemin üçüncü nedeni şu;
08:54
is that too often we are so invested
in the personal narrative
in the personal narrative
179
522120
3456
kişisel anlatıma kendimizi
öyle çok kaptırıyoruz ki,
öyle çok kaptırıyoruz ki,
08:57
that we forget
to look at the bigger picture.
to look at the bigger picture.
180
525600
2840
büyük resmi görmeyi unutuyoruz.
09:00
And so we applaud someone
181
528880
1896
Birileri bize utanç
09:02
when they tell us
about their feelings of shame,
about their feelings of shame,
182
530800
2656
hislerinden bahsettiği
zaman onları takdir ediyoruz,
zaman onları takdir ediyoruz,
09:05
but we don't necessarily
link that to oppression.
link that to oppression.
183
533480
3160
fakat bunu baskıyla ilişkilendirmiyoruz.
09:09
We nod understandingly
when someone says they felt small,
when someone says they felt small,
184
537080
3656
Birileri mahcup hissettiğini
söylediğinde anlayışla kafamızı sallıyoruz
söylediğinde anlayışla kafamızı sallıyoruz
09:12
but we don't link that to discrimination.
185
540760
2040
ama bunu ayrımcılıkla ilişkilendirmiyoruz.
09:15
The most important stories,
especially for social justice,
especially for social justice,
186
543600
2816
Özellikle de toplumsal
adalet için, en önemli hikâyeler
adalet için, en önemli hikâyeler
09:18
are those that do both,
187
546440
1816
hem kişiseldir,
09:20
that are both personal and allow us
to explore and understand the political.
to explore and understand the political.
188
548280
4760
hem de politik olanı
keşfedip anlamamızı sağlarlar.
keşfedip anlamamızı sağlarlar.
09:25
But it's not just
about the stories we like
about the stories we like
189
553920
2016
Fakat mesele yalnızca
sevdiğimiz hikâyelere karşı
sevdiğimiz hikâyelere karşı
09:27
versus the stories we choose to ignore.
190
555960
1896
göz ardı ettiğimiz hikâyeler değil.
09:29
Increasingly, we are living in a society
where there are larger forces at play,
where there are larger forces at play,
191
557880
3936
Gitgide daha büyük güçlerin
oynadığı ve hikâyelerin,
oynadığı ve hikâyelerin,
09:33
where stories are actually for many people
beginning to replace the news.
beginning to replace the news.
192
561840
4360
haberlerin yerini almaya
başladığı bir toplumda yaşıyoruz.
başladığı bir toplumda yaşıyoruz.
09:38
Yeah?
193
566640
1216
Değil mi?
09:39
We live in a time where we are witnessing
the decline of facts,
the decline of facts,
194
567880
3376
Gerçeklerin yok oluşuna şahit olduğumuz,
09:43
when emotions rule
195
571280
2216
duyguların ve analizlerin yönettiği
09:45
and analysis, it's kind of boring, right?
196
573520
3096
bir zamanda yaşıyoruz, sıkıcı, değil mi?
09:48
Where we value what we feel
more than what we actually know.
more than what we actually know.
197
576640
4200
Bildiğimiz şeyden çok,
hissettiğimiz şeye değer veriyoruz.
hissettiğimiz şeye değer veriyoruz.
09:54
A recent report by the Pew Center
on trends in America
on trends in America
198
582040
4296
Pew Center'a ait, Amerika'daki
eğilimler üzerine yazılan bir rapor,
eğilimler üzerine yazılan bir rapor,
09:58
indicates that only 10 percent
of young adults under the age of 30
of young adults under the age of 30
199
586360
5776
30 yaş altındaki
gençlerin yalnızca %10'unun
gençlerin yalnızca %10'unun
10:04
"place a lot of trust in the media."
200
592160
3376
"medyaya çok güvendiğini" belirtiyor.
10:07
Now, this is significant.
201
595560
1800
Şimdi, bu önemli.
10:09
It means that storytellers
are gaining trust
are gaining trust
202
597840
2616
Halkın çoğunluğunun medyaya olan güveni
10:12
at precisely the same moment
203
600480
1376
azalmaya başladığı anda,
10:13
that many in the media
are losing the confidence in the public.
are losing the confidence in the public.
204
601880
3320
hikâye anlatıcıların güven
kazandığı anlamına geliyor.
kazandığı anlamına geliyor.
10:18
This is not a good thing,
205
606040
2576
Bu iyi bir şey değil,
10:20
because while stories are important
206
608640
1776
çünkü hikâyeler önemlidir ve birçok
10:22
and they help us
to have insights in many ways,
to have insights in many ways,
207
610440
2216
açıdan sezgi sahibi olmamızı sağlarlar,
10:24
we need the media.
208
612680
1856
fakat medyaya ihtiyacımız var.
10:26
From my years
as a social justice activist,
as a social justice activist,
209
614560
2496
Toplumsal adalet
aktivisti olduğum yıllardan
aktivisti olduğum yıllardan
10:29
I know very well that we need
credible facts from media institutions
credible facts from media institutions
210
617080
6096
biliyorum, medya kuruluşlarının,
güçlü hikâye anlatıcıların sesleriyle
güçlü hikâye anlatıcıların sesleriyle
10:35
combined with the powerful voices
of storytellers.
of storytellers.
211
623200
4016
birleştirilmiş güvenilir
gerçeklerine ihtiyacımız var.
gerçeklerine ihtiyacımız var.
10:39
That's what pushes the needle forward
in terms of social justice.
in terms of social justice.
212
627240
3520
Toplumsal adalet anlamında
ibreyi döndüren şey budur.
ibreyi döndüren şey budur.
10:43
In the final analysis, of course,
213
631840
2720
Son analizde, elbette,
10:48
it is justice
214
636480
1816
dünyayı daha iyi bir yer
10:50
that makes the world a better place,
215
638320
1736
hâline getiren şey adalettir,
10:52
not stories. Right?
216
640080
1960
hikâyeler değil. Değil mi?
10:55
And so if it is justice that we are after,
217
643080
3056
Ve peşinde olduğumuz şey adaletse eğer,
10:58
then I think we mustn't focus
on the media or on storytellers.
on the media or on storytellers.
218
646160
3416
bence medyaya ya da hikâye
anlatıcılara odaklanmamalıyız.
anlatıcılara odaklanmamalıyız.
11:01
We must focus on audiences,
219
649600
2696
Seyircilere, radyoyu açanlara,
11:04
on anyone who has ever turned on a radio
220
652320
3096
internet yayını dinlemiş olanlara
11:07
or listened to a podcast,
221
655440
1816
odaklanmalıyız, yani
11:09
and that means all of us.
222
657280
2096
bu hepimiz demek oluyor.
11:11
So a few concluding thoughts
223
659400
2136
Seyircilerin dünyayı daha iyi bir yer
11:13
on what audiences can do
to make the world a better place.
to make the world a better place.
224
661560
3880
hâline getirmek için neler
yapabileceğine dair birkaç düşünce daha.
yapabileceğine dair birkaç düşünce daha.
11:18
So firstly, the world
would be a better place, I think,
would be a better place, I think,
225
666000
3936
Birincisi, eğer seyirciler
daha meraklı ve daha şüpheci olup
daha meraklı ve daha şüpheci olup
11:21
if audiences were more curious
and more skeptical
and more skeptical
226
669960
3576
sevdikleri hikâyeleri oluşturan
sosyal bağlam hakkında daha çok
sosyal bağlam hakkında daha çok
11:25
and asked more questions
about the social context
about the social context
227
673560
2616
soru sorarlarsa eğer,
dünya daha iyi bir yer hâline
dünya daha iyi bir yer hâline
11:28
that created those stories
that they love so much.
that they love so much.
228
676200
3080
gelebilir diye düşünüyorum.
11:32
Secondly, the world
would be a better place
would be a better place
229
680200
2256
İkincisi, seyirciler
hikâye anlatımının düşünsel
hikâye anlatımının düşünsel
11:34
if audiences recognized
that storytelling is intellectual work.
that storytelling is intellectual work.
230
682480
3680
bir iş olduğunu fark ederlerse,
dünya daha iyi bir yer hâline gelebilir.
dünya daha iyi bir yer hâline gelebilir.
11:39
And I think it would
be important for audiences
be important for audiences
231
687640
2936
Ayrıca seyircilerin en
sevdikleri web sitelerde daha fazla
sevdikleri web sitelerde daha fazla
11:42
to demand more buttons
on their favorite websites,
on their favorite websites,
232
690600
5336
düğme talep etmelerinin
önemli olduğunu düşünüyorum,
önemli olduğunu düşünüyorum,
11:47
buttons for example that say,
233
695960
2696
örneğin, şöyle düğmeler;
11:50
"If you liked this story,
234
698680
1616
"Eğer bu hikâyeyi sevdiyseniz,
11:52
click here to support a cause
your storyteller believes in."
your storyteller believes in."
235
700320
4056
hikâyeyi anlatanın inandığı bir
amacı desteklemek için buraya tıklayın."
amacı desteklemek için buraya tıklayın."
11:56
Or "click here to contribute
to your storyteller's next big idea."
to your storyteller's next big idea."
236
704400
5160
Veya "hikâye anlatıcının bir sonraki
büyük fikrini desteklemek için tıklayın."
büyük fikrini desteklemek için tıklayın."
12:02
Often, we are committed to the platforms,
237
710480
2576
Genelde kendimizi platformlara adıyoruz,
12:05
but not necessarily
to the storytellers themselves.
to the storytellers themselves.
238
713080
2456
hikâyeyi anlatan kişilere değil.
12:07
And then lastly, I think that audiences
can make the world a better place
can make the world a better place
239
715560
5096
Ve son olarak, seyircilerin
telefonlarını kapatarak, ekranlarından
telefonlarını kapatarak, ekranlarından
12:12
by switching off their phones,
240
720680
2080
uzaklaşarak ve güvenli görünenin
12:15
by stepping away from their screens
241
723560
2016
ardındaki gerçek dünyaya adım atarak
12:17
and stepping out into the real world
beyond what feels safe.
beyond what feels safe.
242
725600
4480
dünyayı daha iyi bir yer hâline
getirebileceklerini düşünüyorum.
getirebileceklerini düşünüyorum.
12:22
Alice Walker has said,
243
730840
2016
Alice Walker şöyle demişti;
12:24
"Look closely at the present
you are constructing.
you are constructing.
244
732880
3776
"Oluşturduğunuz şimdiki
zamana yakından bakın.
zamana yakından bakın.
12:28
It should look like the future
you are dreaming."
you are dreaming."
245
736680
3160
O, hayal ettiğiniz geleceğe benzemeli."
12:32
Storytellers can help us to dream,
246
740640
2216
Hikâye anlatıcılar
hayal kurmamızı sağlayabilir
hayal kurmamızı sağlayabilir
12:34
but it's up to all of us
to have a plan for justice.
to have a plan for justice.
247
742880
3800
fakat bir adalet planına
sahip olmak, bizim elimizdedir.
sahip olmak, bizim elimizdedir.
12:39
Thank you.
248
747480
1216
Teşekkürler.
12:40
(Applause)
249
748720
4350
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sisonke Msimang - Writer, activistSisonke Msimang untangles the threads of race, class and gender that run through the fabric of African and global culture.
Why you should listen
Sisonke Msimang tells stories about justice and human rights. In the early part of her career, Msimang set up a fund fight for people whose health had been compromised by their race, class and gender identities. In 2008 she became the executive director of the Open Society Initiative for Southern Africa, responsible for making grants on human rights projects. Msimang is now the head of programs at the Centre for Stories, a new initiative that collects, preserves and shares stories about migrants, refugees and diverse people and places linked to the Indian Ocean Rim.
Msimang has been awarded a number of fellowships including from Yale University, the University of the Witwatersrand and the Aspen Institute. She also contributes regularly to the New York Times, Newsweek, the Guardian and a range of other outlets. You can watch her Moth talk on the power of listening here.
Sisonke Msimang | Speaker | TED.com