ABOUT THE SPEAKER
Patience Mthunzi - Laser scientist
Patience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively.

Why you should listen

Patience Mthunzi is a research group leader at the Council for Scientific and Industrial Research in Pretoria, South Africa. There, she uses laser "tweezers" to try and separate diseased cells from healthy ones. She's also developed a way to use laser pulses to target drug delivery into cells.

Born in Soweto, Patience got her PhD in physics from the University of St. Andrews in Scotland. In 2012, she was named one of 20 Youngest Power Women in Africa by Forbes magazine; that same year she was given the Order of Mapungubwe for her contribution in the field of biophotonics. She's also a TED Fellow.

More profile about the speaker
Patience Mthunzi | Speaker | TED.com
TED2015

Patience Mthunzi: Could we cure HIV with lasers?

Patience Mthunzi: Chúng ta có thể chữa trị HIV bằng tia laser?

Filmed:
1,278,466 views

Uống thuốc để thấm thuốc là một cách nhanh, không đau nhưng thường không hoàn toàn hiện quả để chữa bệnh. Một cách tiềm năng hơn? Tia laser. Trong buổi nói chuyện đầy nhiệt huyết này, TED Fellow Patience Mthuzi giải thích ý tưởng của cô dùng tia laser để đưa thuốc trực tiếp vào tế bào nhiễm HIV. Dù là mới những ngày đầu, nhưng đó có phải là một cách chữa trị phía chân trời?
- Laser scientist
Patience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
What do you do when you have a headacheđau đầu?
0
793
2310
Bạn làm gì khi bị đau đầu?
00:15
You swallownuốt an aspirinaspirin.
1
3832
1662
Bạn nuốt một viên aspirin
00:18
But for this pillViên thuốc to get
to your headcái đầu, where the painđau đớn is,
2
6247
4323
Nhưng để viên thuốc này đến đầu của bạn,
cái nơi bị đau ấy,
00:22
it goesđi throughxuyên qua your stomachDạ dày, intestinesruột
and variousnhiều other organsbộ phận cơ thể first.
3
10594
5377
nó phải đi qua bao tử, ruột và
nhiều cơ quan khác trong người bạn trước.
00:28
SwallowingNuốt pillsthuốc is the mostphần lớn effectivecó hiệu lực
and painlesskhông đau way of deliveringphân phối
4
16947
5122
Uống thuốc là cách hiệu quả nhất
mà không đau đớn, để đưa
00:34
any medicationthuốc men in the bodythân hình.
5
22093
2002
bất kỳ loại thuốc nào vào cơ thể.
00:37
The downsidenhược điểm, thoughTuy nhiên, is that swallowingnuốt
any medicationthuốc men leadsdẫn to its dilutionpha loãng.
6
25452
4976
Dù vậy, nhược điểm là, uống thuốc luôn
đi đôi với việc pha loãng nó.
00:43
And this is a biglớn problemvấn đề,
particularlyđặc biệt in HIVPHÒNG CHỐNG HIV patientsbệnh nhân.
7
31134
5625
Và đây quả là một vấn đề lớn,
đặc biệt với bệnh nhân HIV.
00:48
When they take theirhọ anti-HIVchống HIV drugsma túy,
8
36783
3153
Khi họ uống thuốc chữa trị HIV,
00:51
these drugsma túy are good for loweringgiảm
the virusvirus in the bloodmáu,
9
39960
4066
những thuốc này giúp diệt bớt
vi-rút trong máu,
00:56
and increasingtăng the CDĐĨA CD4 celltế bào countsđếm.
10
44050
2219
và tăng lượng tế bào CD4.
00:58
But they are alsocũng thế notoriouskhét tiếng
for theirhọ adversebất lợi sidebên effectshiệu ứng,
11
46618
4365
Nhưng thuốc rõ ràng cũng có
những phản ứng phụ bất lợi,
01:03
but mostlychủ yếu badxấu, because they get dilutedpha loãng
by the time they get to the bloodmáu,
12
51007
5493
hầu như là xấu, bởi vì thuốc đã loãng đi
lúc nó đến được máu,
01:08
and worsetệ hơn, by the time
they get to the sitesđịa điểm
13
56524
2877
và tệ hơn nữa, lúc nó đến được những chổ
01:11
where it mattersvấn đề mostphần lớn:
withinbên trong the HIVPHÒNG CHỐNG HIV viralvirus reservoirshồ chứa.
14
59425
5462
nơi đó cần nhất:
trong những ổ chứa vi-rút HIV
01:17
These areaskhu vực in the bodythân hình --
suchnhư là as the lymphhạch bạch huyết nodesnút,
15
65751
4523
Những vùng trong cơ thể-
như là bạch cầu,
01:22
the nervouslo lắng systemhệ thống,
as well as the lungsphổi --
16
70298
2885
hệ thần kinh, cũng như phổi -
01:25
where the virusvirus is sleepingngủ,
17
73207
2504
nơi vi-rút đang yên ngủ.
01:27
and will not readilydễ dàng
get deliveredđã giao hàng in the bloodmáu
18
75735
3208
chuẩn bị để tràn vào máu
01:30
of patientsbệnh nhân that are underDưới
consistentthích hợp anti-HIVchống HIV drugsma túy therapytrị liệu.
19
78967
5027
của những bệnh nhân đang trong
quá trình điều trị HIV bằng thuốc.
01:36
HoweverTuy nhiên, upontrên discontinuationngưng of therapytrị liệu,
20
84502
3686
Tuy nhiên, khi ngừng điều trị,
01:40
the virusvirus can awaketỉnh táo
and infectlây nhiễm newMới cellstế bào in the bloodmáu.
21
88212
3657
vi-rút có thể thức dậy và lây nhiễm sang
những tế bào mới trong máu.
01:44
Now, all this is a biglớn problemvấn đề in treatingđiều trị
HIVPHÒNG CHỐNG HIV with the currenthiện hành drugthuốc uống treatmentđiều trị,
22
92728
6585
Hiện nay, đây là vấn đề lớn trong
việc điều trị HIV bằng thuốc,
01:51
which is a life-longsuốt đời treatmentđiều trị
that mustphải be swallowednuốt by patientsbệnh nhân.
23
99337
4034
khi bệnh nhân phải uống thuốc cả đời.
01:55
One day, I satngồi and thought,
24
103395
2371
Một ngày nọ, tôi ngồi và chợt nghĩ,
01:57
"Can we delivergiao hàng anti-HIVchống HIV directlytrực tiếp
withinbên trong its reservoirHồ chứa sitesđịa điểm,
25
105790
5737
"Liệu chúng ta có thể đưa thuốc chống HIV
trực tiếp vào những ổ bệnh,
02:03
withoutkhông có the riskrủi ro of drugthuốc uống dilutionpha loãng?"
26
111551
2577
mà không cần phải pha loãng thuốc không?"
02:06
As a laserlaser scientistnhà khoa học,
the answercâu trả lời was just before my eyesmắt:
27
114525
4593
Là một nhà khoa học về laser,
câu trả lời đã nằm ngay trước mắt:
02:11
LasersLaser, of coursekhóa học.
28
119142
1810
Lasers, dĩ nhiên rồi.
02:12
If they can be used for dentistryNha khoa,
29
120976
2864
Nếu laser có thể dùng cho nha khoa,
02:15
for diabeticbệnh tiểu đường wound-healingchữa lành vết thương and surgeryphẫu thuật,
30
123864
2851
cho liền vết thương và phẩu thuật
bệnh tiểu đường
02:18
they can be used for anything imaginabletưởng tượng,
31
126739
2705
laser có thể dùng cho bất cứ lĩnh vực gì
02:21
includingkể cả transportingvận chuyển drugsma túy into cellstế bào.
32
129468
3264
cả việc là đưa thuốc vào trong tế bào.
02:25
As a mattervấn đề of factthực tế,
we are currentlyhiện tại usingsử dụng laserlaser pulsesxung
33
133403
5230
Thật ra thì, chúng tôi đang dùng tia laser
02:30
to pokepoke or drillmáy khoan extremelyvô cùng tinynhỏ bé holeslỗ hổng,
34
138657
3629
để chọc hay khoan những lỗ cực kỳ nhỏ,
02:34
which openmở and closegần almosthầu hết
immediatelyngay in HIV-infectedNhiễm HIV cellstế bào,
35
142310
4912
có thể mở và đóng gần như ngay tức khắc
trong những tế nào bị nhiễm HIV,
02:39
in ordergọi món to delivergiao hàng drugsma túy withinbên trong them.
36
147246
2270
để đưa thuốc vào đó.
02:42
"How is that possiblekhả thi?" you mayTháng Năm askhỏi.
37
150380
2088
"Làm cách nào có thể?" bạn có thể hỏi.
02:45
Well, we shinetỏa sáng a very powerfulquyền lực
but super-tinysiêu nhỏ laserlaser beamchùm
38
153119
6333
Vâng, chúng tôi chiếu một tia laser
cực mỏng
02:51
ontotrên the membranemàng of HIV-infectedNhiễm HIV cellstế bào
39
159476
3804
lên màng của tế bào nhiễm HIV
02:55
while these cellstế bào are immersedđắm mình
in liquidchất lỏng containingcó chứa the drugthuốc uống.
40
163304
4051
khi những tế bào này đang
ngập trong chất lỏng chứa thuốc.
03:00
The laserlaser piercesxuyên qua the celltế bào,
while the celltế bào swallowsnuốt the drugthuốc uống
41
168395
4858
Tia laser sẽ đâm thủng tế bào,
khi tế bào đang ngấm thuốc
03:05
in a mattervấn đề of microsecondsmiligiây.
42
173277
1838
chỉ trong vài phần triệu giây.
03:07
Before you even know it,
43
175446
1572
Trước khi bạn nhận ra nó,
03:09
the inducedgây ra holelỗ
becomestrở thành immediatelyngay repairedsửa chữa.
44
177042
3024
lỗ bị khoan đã được sửa ngay lập tức.
03:13
Now, we are currentlyhiện tại testingthử nghiệm
this technologyCông nghệ in testthử nghiệm tubesống
45
181246
4420
Chúng tôi đang thử nghiệm công nghệ này
trong ống nghiệm
03:17
or in PetriPetri disheschén đĩa,
46
185690
1507
hay trong dĩa Petri,
03:19
but the goalmục tiêu is to get
this technologyCông nghệ in the humanNhân loại bodythân hình,
47
187221
4336
nhưng mục tiêu là đưa công nghệ này
vào trong cơ thể người
03:23
applyứng dụng it in the humanNhân loại bodythân hình.
48
191581
1658
ứng dụng nó lên cơ thể người.
03:25
"How is that possiblekhả thi?" you mayTháng Năm askhỏi.
49
193928
1883
Bạn sẽ thắc mắc, "Sao có thể làm được?"
03:28
Well, the answercâu trả lời is:
throughxuyên qua a three-headedba đầu devicethiết bị.
50
196422
4180
Câu trả lời là: qua một thiết bị ba đầu.
03:33
UsingBằng cách sử dụng the first headcái đầu, which is our laserlaser,
51
201506
2922
Dùng đầu đầu tiên, đó là tia laser,
03:36
we will make an incisionvết mổ
in the siteđịa điểm of infectionnhiễm trùng.
52
204452
3157
chúng ta sẽ mổ chổ bị nhiễm bệnh.
03:40
UsingBằng cách sử dụng the secondthứ hai headcái đầu, which is a cameraMáy ảnh,
53
208498
2628
Dùng đầu thứ hai, đó là máy quay phim,
03:43
we meanderđi lang thang to the siteđịa điểm of infectionnhiễm trùng.
54
211150
2227
chúng ta luồn lách quanh chổ
bị nhiễm bệnh.
03:45
FinallyCuối cùng, usingsử dụng a thirdthứ ba headcái đầu,
which is a drug-spreadingma túy-lây lan sprinklervòi phun nước,
55
213813
4767
Cuối cùng, dùng đầu thứ ba,
đó là một vòi phun thuốc,
03:50
we delivergiao hàng the drugsma túy directlytrực tiếp
at the siteđịa điểm of infectionnhiễm trùng,
56
218604
3007
chúng ta đưa thuốc trực tiếp
vào chổ bị nhiễm bệnh,
03:53
while the laserlaser is again used
to pokepoke those cellstế bào openmở.
57
221635
4101
trong khi tia laser một lần nữa
được dùng để mở những tế bào này.
03:58
Well, this mightcó thể not seemhình như
like much right now.
58
226815
3230
Vâng, điều này dường như chưa thể
có ngay bây giờ.
04:02
But one day, if successfulthành công,
this technologyCông nghệ can leadchì
59
230680
5063
Nhưng một ngày, nếu thành công,
thiết bị này có thể giúp
04:07
to completehoàn thành eradicationdiệt trừ
of HIVPHÒNG CHỐNG HIV in the bodythân hình.
60
235767
3229
tiêu huỷ hoàn toàn HIV
trong cơ thể người.
04:11
Yes. A curechữa khỏi for HIVPHÒNG CHỐNG HIV.
61
239401
2365
Vâng, chữa khỏi HIV.
04:14
This is everymỗi HIVPHÒNG CHỐNG HIV researcher'scủa nhà nghiên cứu dreammơ tưởng --
62
242147
2914
Đây là một giấc mơ của
những nhà nghiên cứu HIV
04:17
in our casetrường hợp, a curechữa khỏi leadchì by laserslaser.
63
245085
3527
và trong trường hợp này,
một sự chữa trị bằng tia laser
04:20
Thank you.
64
248636
1153
Cảm ơn.
(Vỗ tay)
04:21
(ApplauseVỗ tay)
65
249813
1935
Translated by Hanh Tran
Reviewed by Phuong Nguyen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Patience Mthunzi - Laser scientist
Patience Mthunzi wants to use lasers to deliver medicines more effectively.

Why you should listen

Patience Mthunzi is a research group leader at the Council for Scientific and Industrial Research in Pretoria, South Africa. There, she uses laser "tweezers" to try and separate diseased cells from healthy ones. She's also developed a way to use laser pulses to target drug delivery into cells.

Born in Soweto, Patience got her PhD in physics from the University of St. Andrews in Scotland. In 2012, she was named one of 20 Youngest Power Women in Africa by Forbes magazine; that same year she was given the Order of Mapungubwe for her contribution in the field of biophotonics. She's also a TED Fellow.

More profile about the speaker
Patience Mthunzi | Speaker | TED.com