TED2017
Rutger Bregman: Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash
Rutger Bregman: Nghèo đói không phải là sự thiếu hụt trong tính cách, đó là thiếu tiền
Filmed:
Readability: 4.1
3,031,569 views
"Ý tưởng có thể thay đổi thế giới", nhà sử học Rutger Bregman, chia sẻ câu chuyện của mình về một ý tưởng đầy thách thức: thu nhập tổi thiểu được đảm bảo. Tìm hiểu sâu hơn về một ý tưởng 500 năm tuổi và một trải nghiệm hiện đại bị quên lãng, trải nghiệm cho thấy ý tưởng đó thực sự hiệu quả - và tưởng tượng có bao nhiêu năng lượng và tài năng mà chúng ta đã lãng phí, trừ khi có thể thực sự xóa bỏ nghèo đói một lần và mãi mãi.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'd like to start with a simple question:
0
1575
3107
Tôi muốn bắt đầu với một câu hỏi đơn giản
00:18
Why do the poor make
so many poor decisions?
so many poor decisions?
1
6000
3840
Tại sao người nghèo lại đưa ra
nhiều quyết định làm họ nghèo?
nhiều quyết định làm họ nghèo?
Tôi biết đây là câu hỏi khó chịu
00:23
I know it's a harsh question,
2
11852
1551
00:25
but take a look at the data.
3
13427
1965
nhưng hãy cùng xem các dữ liệu.
00:27
The poor borrow more, save less,
4
15416
1843
Người nghèo mượn nhiều, tiết kiệm ít,
00:29
smoke more, exercise less, drink more
5
17283
2659
hút thuốc nhiều, thể dục ít, uống nhiều,
00:31
and eat less healthfully.
6
19966
1520
và ăn kém khỏe mạnh.
00:34
Why?
7
22372
1161
Tại sao?
00:36
Well, the standard explanation
8
24451
1527
Vâng, lời giải thích cơ bản đã
00:38
was once summed up by the British
Prime Minister, Margaret Thatcher.
Prime Minister, Margaret Thatcher.
9
26002
3380
được nêu lên bởi Thủ tướng Anh
Margaret Thatcher
Margaret Thatcher
00:41
And she called poverty
"a personality defect."
"a personality defect."
10
29406
3385
và bà gọi sự nghèo khó là
"một khuyết điểm tính cách"
"một khuyết điểm tính cách"
00:44
(Laughter)
11
32815
1840
(Cười)
00:46
A lack of character, basically.
12
34679
1906
Về cơ bản, sự thiếu hụt trong tính cách
00:49
Now, I'm sure not many of you
would be so blunt.
would be so blunt.
13
37465
3991
Bây giờ, tôi chắc là không nhiều người
ngồi đây là người lỗ mãng
ngồi đây là người lỗ mãng
00:54
But the idea that there's something
wrong with the poor themselves
wrong with the poor themselves
14
42497
3850
Nhưng ý tưởng về việc có điểm thiếu sót
trong bản thân người nghèo
trong bản thân người nghèo
00:58
is not restricted to Mrs. Thatcher.
15
46371
1983
không chỉ được bà Thatcher nêu lên.
01:01
Some of you may believe that the poor
should be held responsible
should be held responsible
16
49285
3203
Vài người có thể tin rằng người nghèo
nên chịu trách nhiệm
nên chịu trách nhiệm
01:04
for their own mistakes.
17
52512
1753
cho những sai lầm của họ.
01:06
And others may argue that we should
help them to make better decisions.
help them to make better decisions.
18
54289
3897
Người khác có thể cho rằng chúng ta nên
giúp họ đưa ra những quyết định tốt hơn
giúp họ đưa ra những quyết định tốt hơn
01:10
But the underlying assumption is the same:
19
58854
3229
Nhưng sự thừa nhận cơ bản là giống nhau:
01:14
there's something wrong with them.
20
62650
2574
có điều gì đó không đúng ở người nghèo.
01:18
If we could just change them,
21
66057
1858
Nếu ta có thể đơn giản thay đổi họ,
01:19
if we could just teach them
how to live their lives,
how to live their lives,
22
67939
2492
nếu ta có thể chỉ dẫn họ
cách sống cuộc đời họ,
cách sống cuộc đời họ,
01:22
if they would only listen.
23
70455
1533
như thể họ chỉ cần lắng nghe.
01:25
And to be honest,
24
73233
1697
Và thực lòng mà nói,
01:26
this was what I thought for a long time.
25
74954
3338
đó là điều mà tôi đã tin tưởng khá lâu.
01:31
It was only a few years ago
that I discovered
that I discovered
26
79078
2114
Chỉ vài năm trước đây, khi tôi khám phá ra
01:33
that everything I thought I knew
about poverty was wrong.
about poverty was wrong.
27
81216
3497
rằng mọi thứ mà tôi nghĩ là tôi biết
về sự nghèo đói đều sai lầm.
về sự nghèo đói đều sai lầm.
01:38
It all started when I accidentally
stumbled upon a paper
stumbled upon a paper
28
86286
2651
Tất cả bắt đầu khi tôi vô tình
đọc một bài phân tích
đọc một bài phân tích
01:40
by a few American psychologists.
29
88961
1608
của một vài nhà tâm lý học Mỹ
01:42
They had traveled 8,000 miles,
all the way to India,
all the way to India,
30
90593
2553
Họ đã đi 8.000 dặm đường đến Ấn Độ,
01:45
for a fascinating study.
31
93170
1575
để thực hiện 1 nghiên cứu thú vị.
01:47
And it was an experiment
with sugarcane farmers.
with sugarcane farmers.
32
95245
2768
Và đó là trải nghiệm với những
nông dân trồng mía
nông dân trồng mía
01:50
You should know that these farmers
collect about 60 percent
collect about 60 percent
33
98838
3348
Bạn nên biết rằng những nông dân này
nhận khoảng 60%
nhận khoảng 60%
01:54
of their annual income all at once,
34
102210
2133
thu nhập một năm của họ trong một lần,
01:56
right after the harvest.
35
104367
1708
ngay sau khi thu hoạch.
01:58
This means that they're relatively
poor one part of the year
poor one part of the year
36
106099
3540
Điều này có nghĩa là họ nghèo
trong một khoảng thời gian,
trong một khoảng thời gian,
02:01
and rich the other.
37
109663
1594
giàu trong phần còn lại của năm
02:04
The researchers asked them to do
an IQ test before and after the harvest.
an IQ test before and after the harvest.
38
112595
4056
Những người nghiên cứu đã yêu cầu họ
làm bài kiểm tra IQ trước và sau mùa vụ
làm bài kiểm tra IQ trước và sau mùa vụ
02:09
What they subsequently discovered
completely blew my mind.
completely blew my mind.
39
117902
4020
Điều mà họ khám phá sau đó
đã hoàn toàn làm tôi ngạc nhiên.
đã hoàn toàn làm tôi ngạc nhiên.
02:15
The farmers scored much worse
on the test before the harvest.
on the test before the harvest.
40
123159
4449
Những nông dân này đạt điểm thấp hơn
trong bài kiểm tra trước mùa vụ.
trong bài kiểm tra trước mùa vụ.
02:20
The effects of living
in poverty, it turns out,
in poverty, it turns out,
41
128457
2300
Tác động của việc sống trong nghèo đói,
hóa ra,
hóa ra,
02:22
correspond to losing 14 points of IQ.
42
130781
3368
tương đương với việc mất đi 14 điểm IQ.
02:26
Now, to give you an idea,
43
134173
1869
Bây giờ, để mọi người hiểu rõ hơn
02:28
that's comparable
to losing a night's sleep
to losing a night's sleep
44
136066
2441
hãy so sánh với một đêm mất ngủ
02:30
or the effects of alcoholism.
45
138531
2173
hoặc tác động của chứng nghiện rượu.
02:34
A few months later,
I heard that Eldar Shafir,
I heard that Eldar Shafir,
46
142685
2259
Vài tháng sau, tôi được biết
rằng Eldar Shafir,
rằng Eldar Shafir,
02:36
a professor at Princeton University
and one of the authors of this study,
and one of the authors of this study,
47
144968
3547
một giáo sư Đại học Princeton,
một trong các tác giả của nghiên cứu này,
một trong các tác giả của nghiên cứu này,
02:40
was coming over to Holland, where I live.
48
148539
2319
đã có chuyến thăm Hà Lan, nơi tôi sống.
02:42
So we met up in Amsterdam
49
150882
1402
Nên chúng tôi gặp ở Amsterdam
02:44
to talk about his revolutionary
new theory of poverty.
new theory of poverty.
50
152308
3551
Để nói về lý thuyết cách mạng mới
của ông về nghèo đói.
của ông về nghèo đói.
02:48
And I can sum it up in just two words:
51
156390
2103
Và tôi có thể tóm tắt trong 2 từ:
02:51
scarcity mentality.
52
159415
2017
tâm lý thiếu thốn.
02:54
It turns out that people
behave differently
behave differently
53
162647
2154
Hóa ra người ta cư xử khác đi
02:56
when they perceive a thing to be scarce.
54
164825
2486
khi họ cảm thấy có thứ trở nên khan hiếm.
02:59
And what that thing is
doesn't much matter --
doesn't much matter --
55
167335
2215
Bất kể thứ đó là gì
03:01
whether it's not enough time,
money or food.
money or food.
56
169574
3013
có thể là không đủ thời gian,
tiền bạc hoặc thực phẩm.
tiền bạc hoặc thực phẩm.
03:05
You all know this feeling,
57
173080
1658
Tất cả mọi người đều biết cảm giác
03:06
when you've got too much to do,
58
174762
1963
khi mà bạn có quá nhiều thứ để làm,
03:08
or when you've put off breaking for lunch
59
176749
2016
hay khi bạn bỏ qua bữa trưa
03:10
and your blood sugar takes a dive.
60
178789
1663
và bị tụt đường huyết.
03:12
This narrows your focus
to your immediate lack --
to your immediate lack --
61
180476
2828
Nó giới hạn sự tập trung
của bạn vào thiếu hụt tức thời
của bạn vào thiếu hụt tức thời
03:15
to the sandwich you've got to have now,
62
183328
2010
vào chiếc bánh mỳ bạn phải ăn ngay,
03:17
the meeting that's starting
in five minutes
in five minutes
63
185362
2262
cuộc hẹn bắt đầu trong 5 phút,
03:19
or the bills that have
to be paid tomorrow.
to be paid tomorrow.
64
187648
2879
hay những hóa đơn phải trả vào ngày mai.
03:23
So the long-term perspective
goes out the window.
goes out the window.
65
191048
3216
Vì vậy, cái gọi là tầm nhìn xa
bị quẳng ra ngoài cửa sổ
bị quẳng ra ngoài cửa sổ
03:27
You could compare it to a new computer
66
195835
2531
Có thể so sánh với một chiếc máy tính mới
03:30
that's running 10 heavy programs at once.
67
198390
2187
khi chạy 10 chương trình nặng cùng 1 lần.
03:33
It gets slower and slower, making errors.
68
201201
2773
Nó trở nên chậm hơn, mắc lỗi.
03:35
Eventually, it freezes --
69
203998
1822
Cuối cùng, tê liệt...
03:37
not because it's a bad computer,
70
205844
2106
không phải vì cái máy kém chất lượng,
03:39
but because it has too much to do at once.
71
207974
2620
mà bởi vì nó phải làm quá nhiều cùng lúc.
03:43
The poor have the same problem.
72
211459
2868
Người nghèo có cùng vấn đề như vậy.
03:46
They're not making dumb decisions
because they are dumb,
because they are dumb,
73
214834
2790
Họ không đưa ra những quyết định ngu ngốc
bởi vì họ ngốc,
bởi vì họ ngốc,
03:49
but because they're living in a context
74
217648
1922
mà bởi vì họ đang sống trong bối cảnh
03:51
in which anyone would make dumb decisions.
75
219594
2344
mà ai cũng sẽ đưa ra quyết định ngu ngốc.
03:54
So suddenly I understood
76
222542
2948
Vậy nên tôi bỗng nhận ra
03:57
why so many of our anti-poverty
programs don't work.
programs don't work.
77
225514
3966
tại sao rất nhiều chương trình
chống nghèo đói lại không hiệu quả.
chống nghèo đói lại không hiệu quả.
04:02
Investments in education, for example,
are often completely ineffective.
are often completely ineffective.
78
230647
4524
Ví như đầu tư vào giáo dục,
thường là hoàn toàn vô dụng
thường là hoàn toàn vô dụng
04:07
Poverty is not a lack of knowledge.
79
235195
2812
Nghèo khó không phải là thiếu kiến thức.
04:10
A recent analysis of 201 studies
80
238760
2555
Một thống kê gần đây từ 201 nghiên cứu
04:13
on the effectiveness
of money-management training
of money-management training
81
241339
2312
về sự hiệu quả của
đào tạo quản lý tiền bạc
đào tạo quản lý tiền bạc
04:15
came to the conclusion
that it has almost no effect at all.
that it has almost no effect at all.
82
243675
3749
cho ra kết luận rằng nó hầu như
không có bất kỳ hiệu quả nào.
không có bất kỳ hiệu quả nào.
04:19
Now, don't get me wrong --
83
247448
1445
Bây giờ, đừng hiểu sai ý tôi
04:20
this is not to say the poor
don't learn anything --
don't learn anything --
84
248917
2496
Nó không có nghĩa là
người nghèo không học được gì
người nghèo không học được gì
04:23
they can come out wiser for sure.
85
251437
1905
họ chắc chắn là trở nên thông minh hơn.
04:26
But it's not enough.
86
254012
1638
Nhưng chừng đó là không đủ.
04:27
Or as Professor Shafir told me,
87
255674
3002
Hay giống như giáo sư Shafir nói:
04:30
"It's like teaching someone to swim
88
258700
1984
"Nó giống như là dạy một người cách bơi
04:32
and then throwing them in a stormy sea."
89
260708
3026
và sau đó ném họ vào bão biển."
04:36
I still remember sitting there,
90
264688
1595
Tôi vẫn nhớ lúc ngồi đó,
04:39
perplexed.
91
267203
1255
bối rối.
04:41
And it struck me
92
269291
1157
Và tôi đã hiểu
04:42
that we could have figured
this all out decades ago.
this all out decades ago.
93
270472
2513
rằng lẽ ra ta nên biết điều này
từ vài thập kỷ trước
từ vài thập kỷ trước
04:45
I mean, these psychologists didn't need
any complicated brain scans;
any complicated brain scans;
94
273009
3251
Ý tôi là, những nhà tâm lý học này
không cần làm phân tích não
không cần làm phân tích não
04:48
they only had to measure the farmer's IQ,
95
276284
2009
họ chỉ cần kiểm tra IQ của những nông dân,
04:50
and IQ tests were invented
more that 100 years ago.
more that 100 years ago.
96
278317
2508
và kiểm tra IQ đã được phát minh
hơn 100 năm trước
hơn 100 năm trước
04:53
Actually, I realized I had read about
the psychology of poverty before.
the psychology of poverty before.
97
281219
3709
Thật ra, tôi nhận ra rằng mình
đã đọc về tâm lý học nghèo đói.
đã đọc về tâm lý học nghèo đói.
04:57
George Orwell, one of the greatest
writers who ever lived,
writers who ever lived,
98
285547
3674
George Orwell, một trong những tác giả
vĩ đại nhất từng sống
vĩ đại nhất từng sống
05:01
experienced poverty
firsthand in the 1920s.
firsthand in the 1920s.
99
289245
2903
đã trực tiếp trải nghiệm sự nghèo đói
vào những năm 1920
vào những năm 1920
05:04
"The essence of poverty,"
he wrote back then,
he wrote back then,
100
292856
2178
"Bản chất của nghèo đói,"
theo ghi chép của ông,
theo ghi chép của ông,
05:07
is that it "annihilates the future."
101
295058
2934
là nó "tiêu diệt tương lai."
05:11
And he marveled at, quote,
102
299147
2187
Và ông tự hỏi rằng,
05:13
"How people take it for granted
they have the right to preach at you
they have the right to preach at you
103
301926
3286
"Làm thế nào mà người ta cứ cho rằng
họ có quyền răn dạy bạn
họ có quyền răn dạy bạn
05:17
and pray over you
104
305236
1151
và cầu nguyện cho bạn
05:18
as soon as your income falls
below a certain level."
below a certain level."
105
306411
2472
khi thu nhập của bạn giảm
thấp hơn mức nhất định."
thấp hơn mức nhất định."
05:20
Now, those words are every bit
as resonant today.
as resonant today.
106
308907
3905
Giờ, những từ này đều có tính cộng hưởng.
05:27
The big question is, of course:
107
315145
1981
Câu hỏi quan trọng là, tất nhiên:
05:29
What can be done?
108
317150
1340
Có thể làm được gì?
05:30
Modern economists have
a few solutions up their sleeves.
a few solutions up their sleeves.
109
318514
2795
Các nhà kinh tế học hiện đại
đưa ra một số giải pháp.
đưa ra một số giải pháp.
05:33
We could help the poor
with their paperwork
with their paperwork
110
321333
2059
Ta có thể giúp người nghèo
qua việc giấy tờ
qua việc giấy tờ
05:35
or send them a text message
to remind them to pay their bills.
to remind them to pay their bills.
111
323416
2982
hoặc gửi tin nhắn nhắc nhở họ
thanh toán hóa đơn.
thanh toán hóa đơn.
05:38
This type of solution is hugely popular
with modern politicians,
with modern politicians,
112
326422
4707
Giải pháp như vậy vô cùng quen thuộc với
các chính khách hiện đại
các chính khách hiện đại
05:43
mostly because,
113
331153
1703
hầu hết bởi vì,
05:44
well, they cost next to nothing.
114
332880
2060
vâng, nó gần như không gây tốn kém.
05:48
These solutions are, I think,
a symbol of this era
a symbol of this era
115
336135
4010
Những giải pháp này, theo tôi,
là tượng trưng của thời đại này
là tượng trưng của thời đại này
05:52
in which we so often treat the symptoms,
116
340169
2177
khi mà ta thường chữa các triệu chứng,
05:54
but ignore the underlying cause.
117
342370
1843
mà lờ đi nguyên nhân sâu xa.
05:57
So I wonder:
118
345674
1254
Vì vậy, tôi tự hỏi:
05:59
Why don't we just change the context
in which the poor live?
in which the poor live?
119
347786
3347
Tại sao chúng ta không thay đổi
hoàn cảnh sống của người nghèo?
hoàn cảnh sống của người nghèo?
06:03
Or, going back to our computer analogy:
120
351725
2125
Hoặc, quay lại câu chuyện về máy tính:
06:05
Why keep tinkering around
with the software
with the software
121
353874
2137
Tại sao chúng ta cứ chắp vá
các phần mềm
các phần mềm
06:08
when we can easily solve the problem
by installing some extra memory instead?
by installing some extra memory instead?
122
356035
4065
khi mà chúng ta có thể dễ dàng giải quyết
bằng cách cài đặt thêm bộ nhớ?
bằng cách cài đặt thêm bộ nhớ?
06:12
At that point, Professor Shafir
responded with a blank look.
responded with a blank look.
123
360124
3398
Về điểm này, giáo sư Shafir
đã phản ứng bằng một cái nhìn lúng túng.
đã phản ứng bằng một cái nhìn lúng túng.
06:16
And after a few seconds, he said,
124
364292
1637
Và sau vài giây, ông nói,
06:18
"Oh, I get it.
125
366922
2125
"À, tôi hiểu rồi.
06:21
You mean you want to just hand out
more money to the poor
more money to the poor
126
369660
3731
Ý anh là anh muốn đơn giản là đưa
nhiều tiền hơn cho người nghèo
nhiều tiền hơn cho người nghèo
06:26
to eradicate poverty.
127
374144
1851
để triệt tiêu nghèo khó.
06:28
Uh, sure, that'd be great.
128
376019
2801
Uh, chắc rồi, đó sẽ là điều tuyệt vời.
06:31
But I'm afraid that brand
of left-wing politics
of left-wing politics
129
379914
2301
Nhưng, tôi e rằng
hình thức cánh tả (chính trị)
hình thức cánh tả (chính trị)
06:34
you've got in Amsterdam --
130
382239
1844
mà các anh đang có ở Amsterdam
06:36
it doesn't exist in the States."
131
384107
1663
không tồn tại ở Mỹ."
06:38
But is this really
an old-fashioned, leftist idea?
an old-fashioned, leftist idea?
132
386522
3975
Nhưng liệu đó có thực là
một ý tưởng lỗi thời, cực đoan?
một ý tưởng lỗi thời, cực đoan?
06:43
I remembered reading about an old plan --
133
391394
1987
Tôi nhớ đã đọc về một kế hoạch trước đây
06:45
something that has been proposed
by some of history's leading thinkers.
by some of history's leading thinkers.
134
393405
3484
về một dự án đã được một vài
nhà lãnh đạo trong lịch sử đề xuất.
nhà lãnh đạo trong lịch sử đề xuất.
06:48
The philosopher Thomas More
first hinted at it in his book, "Utopia,"
first hinted at it in his book, "Utopia,"
135
396913
3816
Nhà triết học Thomas More đã gợi ý
lần đầu tiên trong sách của ông,
lần đầu tiên trong sách của ông,
06:52
more than 500 years ago.
136
400753
1899
"Điều không tưởng" hơn 500 năm trước.
06:55
And its proponents have spanned
the spectrum from the left to the right,
the spectrum from the left to the right,
137
403205
3550
Và những đề xuất đó đã phát triển
ảnh hưởng từ cánh tả sang cánh hữu,
ảnh hưởng từ cánh tả sang cánh hữu,
06:58
from the civil rights campaigner,
Martin Luther King,
Martin Luther King,
138
406779
2770
từ nhà chiến dịch quyền công dân,
Martin Luther King,
Martin Luther King,
07:01
to the economist Milton Friedman.
139
409573
2751
tới nhà kinh tế Milton Friedman.
07:05
And it's an incredibly simple idea:
140
413273
2820
Và đó là ý tưởng đơn giản đến không ngờ:
07:09
basic income guarantee.
141
417243
2635
bảo đảm thu nhập cơ bản.
07:13
What it is?
142
421465
1158
Đó là gì?
07:15
Well, that's easy.
143
423004
1162
Vâng, nó rất đơn giản.
07:16
It's a monthly grant, enough to pay
for your basic needs:
for your basic needs:
144
424727
2731
Là sự trợ cấp hàng tháng, đủ để
trả cho nhu cầu cơ bản:
trả cho nhu cầu cơ bản:
07:19
food, shelter, education.
145
427482
1678
thức ăn, nhà ở, trường học.
07:21
It's completely unconditional,
146
429683
1821
Nó hoàn toàn được cấp vô điều kiện,
07:23
so no one's going to tell you
what you have to do for it,
what you have to do for it,
147
431528
2760
nên không ai sẽ bảo bạn
phải có nó như thế nào,
phải có nó như thế nào,
07:26
and no one's going to tell you
what you have to do with it.
what you have to do with it.
148
434312
2818
và không ai bảo bạn
phải dùng nó như thế nào.
phải dùng nó như thế nào.
07:29
The basic income
is not a favor, but a right.
is not a favor, but a right.
149
437154
2290
Thu nhập cơ bản
không phải ơn huệ, mà là quyền
không phải ơn huệ, mà là quyền
07:31
There's absolutely no stigma attached.
150
439468
2133
Hoàn toàn không gắn với sự sỉ nhục.
07:34
So as I learned about the true
nature of poverty,
nature of poverty,
151
442372
2630
Vậy nên, khi tôi hiểu được bản chất
của sự nghèo đói,
của sự nghèo đói,
07:37
I couldn't stop wondering:
152
445026
1490
tôi không thể ngừng hỏi:
07:39
Is this the idea
we've all been waiting for?
we've all been waiting for?
153
447208
2840
Đây có phải là ý tưởng mà ta đang chờ đợi?
07:42
Could it really be that simple?
154
450698
2181
Nó thật sự đơn giản như vậy sao?
07:46
And in the three years that followed,
155
454348
1800
Và trong 3 năm sau đó,
07:48
I read everything I could find
about basic income.
about basic income.
156
456172
2538
tôi đã đọc mọi thứ về thu nhập cơ bản
mà tôi tìm được.
mà tôi tìm được.
07:50
I researched the dozens of experiments
157
458734
1937
Tôi nghiên cứu hàng tá các thí nghiệm
07:52
that have been conducted
all over the globe,
all over the globe,
158
460695
2121
đã được thực hiện trên toàn thế giới,
07:54
and it didn't take long before I stumbled
upon a story of a town
upon a story of a town
159
462840
3068
và không quá lâu tới khi tôi tình cờ
biết chuyện về 1 thị trấn
biết chuyện về 1 thị trấn
07:57
that had done it --
had actually eradicated poverty.
had actually eradicated poverty.
160
465932
2472
đã làm được điều đó
hoàn toàn xóa bỏ nghèo đói.
hoàn toàn xóa bỏ nghèo đói.
08:00
But then ...
161
468428
1270
Nhưng sau đó...
gần như mọi người đều quên nó.
08:02
nearly everyone forgot about it.
162
470478
1570
08:05
This story starts in Dauphin, Canada.
163
473586
2529
Câu chuyện bắt đầu ở Dauphin, Canada.
08:09
In 1974, everybody in this small town
was guaranteed a basic income,
was guaranteed a basic income,
164
477051
5580
Năm 1974, mọi người trong thị trấn này
đều được đảm bảo thu nhập cơ bản,
đều được đảm bảo thu nhập cơ bản,
08:14
ensuring that no one fell
below the poverty line.
below the poverty line.
165
482655
2735
đảm bảo rằng không ai rơi xuống
dưới ngưỡng nghèo đói.
dưới ngưỡng nghèo đói.
08:17
At the start of the experiment,
166
485414
1596
Khởi đầu của thí nghiệm này,
08:19
an army of researchers
descended on the town.
descended on the town.
167
487034
3473
nhiều nhà nghiên cứu đến thị trấn.
Trong 4 năm, mọi thứ đều tốt đẹp.
08:23
For four years, all went well.
168
491367
2531
Nhưng sau đó chính phủ mới
được thành lập,
được thành lập,
08:26
But then a new government
was voted into power,
was voted into power,
169
494511
3432
và nội các Canada mới coi
điểm nhỏ này như một thí nghiệm đắt đỏ.
điểm nhỏ này như một thí nghiệm đắt đỏ.
08:29
and the new Canadian cabinet saw
little point to the expensive experiment.
little point to the expensive experiment.
170
497967
3510
08:33
So when it became clear there was
no money left to analyze the results,
no money left to analyze the results,
171
501501
4253
Nên tất nhiên đã không có thêm
tiền để phân tích các kết quả
tiền để phân tích các kết quả
08:37
the researchers decided to pack
their files away in some 2,000 boxes.
their files away in some 2,000 boxes.
172
505778
4802
các nhà nghiên cứu đã đóng gói tài liệu
vào khoảng 2.000 thùng.
vào khoảng 2.000 thùng.
25 năm trôi qua,
08:44
Twenty-five years went by,
173
512175
2790
và khi Evelyn Forget,
một giáo sư Canada,
một giáo sư Canada,
08:46
and then Evelyn Forget,
a Canadian professor,
a Canadian professor,
174
514989
2688
tìm thấy các tài liệu đó.
Trong 3 năm nghiên cứu dữ liệu
Trong 3 năm nghiên cứu dữ liệu
08:49
found the records.
175
517701
1216
theo mọi cách phân tích
08:50
For three years, she subjected the data
to all manner of statistical analysis,
to all manner of statistical analysis,
176
518941
3967
và bất kể làm theo cách nào,
08:54
and no matter what she tried,
177
522932
1586
kết quả nhận được đều giống nhau:
08:56
the results were the same every time:
178
524542
2736
thí nghiệm này đã trở nên
một thành công nổi tiếng.
một thành công nổi tiếng.
08:59
the experiment had been
a resounding success.
a resounding success.
179
527968
3818
Evelyn Forget khám phá ra rằng
người dân ở Dauphin
người dân ở Dauphin
09:05
Evelyn Forget discovered
180
533311
1160
09:06
that the people in Dauphin
had not only become richer
had not only become richer
181
534495
2584
không chỉ giàu hơn
mà còn thông minh và khỏe mạnh hơn.
09:09
but also smarter and healthier.
182
537103
1531
09:10
The school performance of kids
improved substantially.
improved substantially.
183
538658
3506
Kết quả học tập tốt hơn.
09:15
The hospitalization rate decreased
by as much as 8.5 percent.
by as much as 8.5 percent.
184
543156
4228
Tỷ lệ nằm viện giảm tận 8.5%.
09:20
Domestic violence incidents were down,
185
548122
1810
Các vụ bạo lực gia đình giảm,
09:21
as were mental health complaints.
186
549956
1791
bệnh thần kinh cũng vậy
Và người ta không bỏ việc.
09:24
And people didn't quit their jobs.
187
552153
2056
09:26
The only ones who worked a little less
were new mothers and students --
were new mothers and students --
188
554509
3734
Những người duy nhất làm việc ít hơn
là các bà mẹ mới sinh
hoặc sinh viên học tập lâu hơn.
hoặc sinh viên học tập lâu hơn.
09:30
who stayed in school longer.
189
558267
1445
09:32
Similar results have since been found
190
560888
1875
Kết quả tương tự được tìm thấy
09:34
in countless other experiments
around the globe,
around the globe,
191
562787
2396
trong các thí nghiệm khác trên toàn cầu
09:37
from the US to India.
192
565207
2247
từ Mỹ tới Ấn Độ.
Vì vậy...
09:41
So ...
193
569613
1220
đây là điều mà tôi đã học.
09:43
here's what I've learned.
194
571680
1334
09:45
When it comes to poverty,
195
573995
2156
Khi đề cập đến nghèo đói,
chúng ta, người giàu, nên ngừng
giả bộ mình biết tất cả.
giả bộ mình biết tất cả.
09:48
we, the rich, should stop
pretending we know best.
pretending we know best.
196
576175
5116
Chúng ta nên dừng gửi giày
và gấu teddy cho người nghèo,
và gấu teddy cho người nghèo,
09:54
We should stop sending shoes
and teddy bears to the poor,
and teddy bears to the poor,
197
582211
2754
cho những người ta chưa từng gặp.
09:56
to people we have never met.
198
584989
1521
09:58
And we should get rid of the vast
industry of paternalistic bureaucrats
industry of paternalistic bureaucrats
199
586534
3533
Và ta nên xóa bỏ nền công nghiệp to lớn
của chế độ quan liêu gia trưởng
của chế độ quan liêu gia trưởng
khi chúng ta có thể đơn giản
là đưa cho họ tiền lương
là đưa cho họ tiền lương
10:02
when we could simply
hand over their salaries
hand over their salaries
200
590091
2181
10:04
to the poor they're supposed to help.
201
592296
1806
mà người nghèo đáng được nhận.
(Vỗ tay)
10:06
(Applause)
202
594126
2296
Bởi vì, theo tôi, điều tốt đẹp của tiền
10:08
Because, I mean, the great
thing about money
thing about money
203
596446
2873
10:11
is that people can use it
to buy things they need
to buy things they need
204
599343
2351
là người ta có thể dùng nó
để mua những thứ họ cần
để mua những thứ họ cần
10:13
instead of things that self-appointed
experts think they need.
experts think they need.
205
601718
3153
thay vì thứ các chuyên gia tự phong
cho là họ cần.
cho là họ cần.
Thử tượng tưởng có bao nhiêu nhà khoa học
doanh nhân và tác giả,
doanh nhân và tác giả,
10:17
Just imagine how many brilliant scientists
and entrepreneurs and writers,
and entrepreneurs and writers,
206
605882
4404
như George Orwell,
10:22
like George Orwell,
207
610310
1151
đang làm giảm thiếu thốn.
10:23
are now withering away in scarcity.
208
611485
2790
Tưởng tượng những năng lượng và
tài năng mà ta có thể mở ra
tài năng mà ta có thể mở ra
10:26
Imagine how much energy
and talent we would unleash
and talent we would unleash
209
614299
2456
nếu chúng ta có thể
xóa bỏ nghèo khó mãi mãi.
xóa bỏ nghèo khó mãi mãi.
10:28
if we got rid of poverty once and for all.
210
616779
2739
Tôi tin thu nhập cơ bản sẽ hoạt động
như một dạng đầu tư mạo hiểm.
như một dạng đầu tư mạo hiểm.
10:31
I believe that a basic income would work
like venture capital for the people.
like venture capital for the people.
211
619542
4352
Và chúng ta không thể không thực hiện,
10:37
And we can't afford not to do it,
212
625093
2044
bởi vì sự nghèo đói vô cùng đắt.
10:39
because poverty is hugely expensive.
213
627161
2845
Hãy thử xem chi phí cho trẻ em nghèo
ở Mỹ làm ví dụ.
ở Mỹ làm ví dụ.
10:42
Just look at the cost of child poverty
in the US, for example.
in the US, for example.
214
630546
3392
Con số ước tính khoảng 500 tỷ
đô la mỗi năm,
đô la mỗi năm,
10:45
It's estimated at 500 billion
dollars each year,
dollars each year,
215
633962
4232
trong điều kiện chi nhiều hơn cho
chăm sóc sức khỏe, phá thai,
chăm sóc sức khỏe, phá thai,
10:50
in terms of higher health care
spending, higher dropout rates,
spending, higher dropout rates,
216
638218
2948
10:53
and more crime.
217
641190
1383
và tội phạm nhiều hơn.
Lãng phí tiềm năng con người
10:54
Now, this is an incredible waste
of human potential.
of human potential.
218
642597
3880
Nhưng hãy bàn về vấn đề quan trọng ở đây.
11:00
But let's talk about
the elephant in the room.
the elephant in the room.
219
648365
2201
Làm thế nào để có thể
chi cho thu nhập cơ bản?
chi cho thu nhập cơ bản?
11:03
How could we ever afford
a basic income guarantee?
a basic income guarantee?
220
651326
3012
Thật ra thì nó tốn ít tiền hơn nhiều
mức mà bạn có thể nghĩ đến.
mức mà bạn có thể nghĩ đến.
11:07
Well, it's actually a lot cheaper
than you may think.
than you may think.
221
655052
3099
Điều mà họ làm ở Dauphin là cung cấp
bằng mức thuế thu nhập âm.
bằng mức thuế thu nhập âm.
11:10
What they did in Dauphin is finance it
with a negative income tax.
with a negative income tax.
222
658175
3564
Nghĩa là thu nhập của bạn sẽ được đội lên
11:13
This means that your income is topped up
223
661763
2008
ngay khi bạn tụt xuống dưới mức nghèo
11:15
as soon as you fall
below the poverty line.
below the poverty line.
224
663795
2412
Và trong kịch bản đó,
theo các đánh giá tốt nhất
theo các đánh giá tốt nhất
11:18
And in that scenario,
225
666231
1362
11:19
according to our economists'
best estimates,
best estimates,
226
667617
2514
của các nhà kinh tế học
tốn khoảng 175 tỷ đô la Mỹ
11:22
for a net cost of 175 billion --
227
670155
3025
1/4 chi tiêu quân đội Mỹ,
1% GDP
1% GDP
11:25
a quarter of US military spending,
one percent of GDP --
one percent of GDP --
228
673204
4907
bạn có thể đưa tất cả người nghèo ở Mỹ
lên khỏi mức nghèo khó.
lên khỏi mức nghèo khó.
11:30
you could lift all impoverished Americans
above the poverty line.
above the poverty line.
229
678135
3554
Bạn hoàn toàn có thể xóa bỏ sự nghèo khó.
11:34
You could actually eradicate poverty.
230
682566
3141
Bây giờ, đây nên là mục tiêu của chúng ta.
11:38
Now, that should be our goal.
231
686142
1802
(Vỗ tay)
Thời đại của ý tưởng nhỏ
Thời đại của ý tưởng nhỏ
11:40
(Applause)
232
688716
1084
11:41
The time for small thoughts
and little nudges is past.
and little nudges is past.
233
689824
2932
và cú huých nhẹ đã qua
Tôi tin rằng đây là thời đại của những
ý tưởng tiến bộ mới,
ý tưởng tiến bộ mới,
11:44
I really believe that the time has come
for radical new ideas,
for radical new ideas,
234
692780
3308
và thu nhập cơ bản có ý nghĩa cao hơn
chỉ là một chính sách.
chỉ là một chính sách.
11:48
and basic income is so much more
than just another policy.
than just another policy.
235
696112
3200
Nó còn là sự cân nhắc lại những điều
thực sự hiệu quả.
thực sự hiệu quả.
11:51
It is also a complete rethink
of what work actually is.
of what work actually is.
236
699336
4638
Và trong khía cạnh đó,
11:55
And in that sense,
237
703998
1670
11:57
it will not only free the poor,
238
705692
1792
không chỉ giải phóng người nghèo,
mà còn giải phóng tất cả chúng ta.
12:00
but also the rest of us.
239
708532
1468
Ngày nay, cả triệu người thấy
12:03
Nowadays, millions of people feel
240
711261
2246
rằng công việc của họ có it ý nghĩa.
12:05
that their jobs have little
meaning or significance.
meaning or significance.
241
713531
2506
Một cuộc khảo sát gần đây giữa
12:08
A recent poll among 230,000 employees
242
716061
2817
230,000 nhân viên ở 142 nước
12:10
in 142 countries
243
718902
1906
cho thấy chỉ 13% thực sự thích công việc
12:12
found that only 13 percent of workers
actually like their job.
actually like their job.
244
720832
4665
Và một khảo sát khác cho thấy
có tới 37% công nhân Anh
có tới 37% công nhân Anh
12:18
And another poll found that as much
as 37 percent of British workers
as 37 percent of British workers
245
726600
3667
đang làm công việc mà họ cho rằng
không cần tồn tại.
không cần tồn tại.
12:22
have a job that they think
doesn't even need to exist.
doesn't even need to exist.
246
730291
2930
Như Brad Pitt nói trong "Sàn đấu sinh tử"
12:26
It's like Brad Pitt says in "Fight Club,"
247
734387
2294
"Quá nhiều người làm việc ta ghét
để mua thứ mà ta không cần."
để mua thứ mà ta không cần."
12:28
"Too often we're working jobs we hate
so we can buy shit we don't need."
so we can buy shit we don't need."
248
736705
3656
(Cười)
12:32
(Laughter)
249
740385
1478
Bây giờ, đừng hiểu lầm tôi
12:33
Now, don't get me wrong --
250
741887
1397
Tôi không nói về nhà giáo
12:35
I'm not talking about the teachers
and the garbagemen
and the garbagemen
251
743308
2554
và người dọn rác
và những người hộ lý ở đây.
và những người hộ lý ở đây.
12:37
and the care workers here.
252
745886
1482
Nếu họ dừng làm việc,
12:39
If they stopped working,
253
747392
1614
chúng ta sẽ gặp rắc rối.
12:41
we'd be in trouble.
254
749030
1317
Tôi nói về các chuyên gia
12:42
I'm talking about all those well-paid
professionals with excellent résumés
professionals with excellent résumés
255
750990
3625
được trả lương cao với hồ sơ tuyệt vời
người kiếm tiền nhờ
người kiếm tiền nhờ
12:46
who earn their money doing ...
256
754639
1805
các cuộc thương lượng chiến dịch
12:48
strategic transactor peer-to-peer meetings
257
756468
2036
khi bàn về giá trị thặng dư
12:50
while brainstorming the value
add-on of disruptive co-creation
add-on of disruptive co-creation
258
758528
3032
của sự đồng sáng tạo mang tính phá vỡ
trong mạng lưới xã hội.
trong mạng lưới xã hội.
12:53
in the network society.
259
761584
1173
(Cười)
12:54
(Laughter)
260
762781
1023
(Vỗ tay)
12:55
(Applause)
261
763828
1018
Hay cái gì đó như thế
12:56
Or something like that.
262
764870
1202
Thử tưởng tượng tài năng
12:58
Just imagine again how much
talent we're wasting,
talent we're wasting,
263
766096
2924
mà ta lãng phí, chỉ bằng dạy con
rằng chúng phải "kiếm sống"
rằng chúng phải "kiếm sống"
13:01
simply because we tell our kids
they'll have to "earn a living."
they'll have to "earn a living."
264
769044
3840
Hay nghĩ về một mọt sách làm việc ở
Facebook than thở vài năm trước:
Facebook than thở vài năm trước:
13:05
Or think of what a math whiz working
at Facebook lamented a few years ago:
at Facebook lamented a few years ago:
265
773638
3742
"Các bộ não tốt nhất trong thế hệ của tôi
đang nghĩ làm thế nào
đang nghĩ làm thế nào
13:09
"The best minds of my generation
266
777404
1862
13:11
are thinking about how
to make people click ads."
to make people click ads."
267
779290
3113
để người ta nhấn vào quảng cáo."
Tôi là một sử gia,
13:16
I'm a historian.
268
784699
1245
Và nếu lịch sử dạy chúng ta điều gì đó,
13:18
And if history teaches us anything,
269
786992
2069
thì đó là mọi thứ có thể khác biệt.
13:21
it is that things could be different.
270
789085
2792
Không có gì là chắc chắn
về cách chúng ta cấu trúc
về cách chúng ta cấu trúc
13:23
There is nothing inevitable
271
791901
1391
13:25
about the way we structured our society
and economy right now.
and economy right now.
272
793316
2957
xã hội và kinh tế hiện tại.
13:28
Ideas can and do change the world.
273
796297
2356
Ý tưởng có thể và đang thay đổi thế giới.
Và đặc biệt là trong các năm gần đây,
13:30
And I think that especially
in the past few years,
in the past few years,
274
798677
2511
nó đã trở nên rõ ràng hơn
13:33
it has become abundantly clear
275
801212
1429
rằng ta không thể đứng yên
13:34
that we cannot stick to the status quo --
276
802665
1953
mà cần nhiều ý tưởng mới.
13:36
that we need new ideas.
277
804642
1575
Tôi biết nhiều người thấy bi quan
13:40
I know that many of you
may feel pessimistic
may feel pessimistic
278
808499
3213
về một tương lai có nhiều bất công,
13:43
about a future of rising inequality,
279
811736
2063
bài trừ ngoại quốc,
13:45
xenophobia
280
813823
1277
và thay đổi khí hậu.
13:47
and climate change.
281
815124
1196
Nhưng đó không phải là tất cả.
13:48
But it's not enough
to know what we're against.
to know what we're against.
282
816986
2218
Ta cần phải tồn tại vì một điều gì đó
13:51
We also need to be for something.
283
819228
1612
Martin Luther King không nói
"Tôi gặp ác mộng"
"Tôi gặp ác mộng"
13:52
Martin Luther King didn't say,
"I have a nightmare."
"I have a nightmare."
284
820864
2534
(Cười)
13:55
(Laughter)
285
823422
1873
Ông có một giấc mơ.
13:57
He had a dream.
286
825319
1159
(Vỗ tay)
13:58
(Applause)
287
826502
1079
Vì thế...
13:59
So ...
288
827605
1152
đây là ước mơ của tôi:
14:01
here's my dream:
289
829835
1225
Tôi tin vào một tương lai
14:04
I believe in a future
290
832303
1638
nơi công việc không được đánh giá
14:05
where the value of your work
is not determined
is not determined
291
833965
2353
bằng giá trị của tiền lương,
14:08
by the size of your paycheck,
292
836342
1477
14:09
but by the amount of happiness you spread
293
837843
2032
mà bằng hạnh phúc bạn tạo ra
14:11
and the amount of meaning you give.
294
839899
1977
và ý nghĩa mà bạn cho đi.
14:13
I believe in a future
295
841900
1232
Tôi tin vào một tương lai
14:15
where the point of education is not
to prepare you for another useless job
to prepare you for another useless job
296
843156
3660
nơi mà điểm số không phải
để kiếm một công việc vô ích
mà là cho một cuộc sống tốt đẹp
mà là cho một cuộc sống tốt đẹp
14:18
but for a life well-lived.
297
846840
1610
Tôi tin vào một tương lai
14:21
I believe in a future
298
849204
1279
nơi mà không có nghèo đói
14:22
where an existence
without poverty is not a privilege
without poverty is not a privilege
299
850507
3094
không phải là một đặc ân
mà là quyền lợi mà ai cũng đáng có.
mà là quyền lợi mà ai cũng đáng có.
14:25
but a right we all deserve.
300
853625
2013
Vậy nên chúng ta ở đây.
14:27
So here we are.
301
855662
1465
Chúng ta ở đây.
14:29
Here we are.
302
857151
1151
Có nghiên cứu, chứng cớ
14:30
We've got the research,
we've got the evidence
we've got the evidence
303
858326
2190
và chúng ta có phương tiện.
14:32
and we've got the means.
304
860540
1163
Hơn 500 năm từ khi Thomas More
14:33
Now, more than 500 years after Thomas More
first wrote about a basic income,
first wrote about a basic income,
305
861727
3909
đề cập đến thu nhập cơ bản
và 100 năm sau khi George Orwell
và 100 năm sau khi George Orwell
14:37
and 100 years after George Orwell
discovered the true nature of poverty,
discovered the true nature of poverty,
306
865660
4055
khám phá ra bản chất của nghèo đói,
ta cần thay đổi cái nhìn của thế giới
ta cần thay đổi cái nhìn của thế giới
14:41
we all need to change our worldview,
307
869739
2441
bởi vì nghèo khó
không phải thiếu hụt về tính cách
không phải thiếu hụt về tính cách
14:44
because poverty
is not a lack of character.
is not a lack of character.
308
872204
2989
Nghèo khó là thiếu tiền bạc.
14:47
Poverty is a lack of cash.
309
875832
2568
Cảm ơn.
14:51
Thank you.
310
879321
1184
(Vỗ tay)
14:52
(Applause)
311
880529
4423
ABOUT THE SPEAKER
Rutger Bregman - HistorianRutger Bregman is the author of "Utopia for Realists."
Why you should listen
Rutger Bregman is one of Europe's most prominent young thinkers. The 28-year-old historian and author has published four books on history, philosophy and economics. His book Utopia for Realists -- on universal basic income and other radical ideas -- has been translated in more than 20 languages. His work has been featured in The Washington Post and The Guardian and on the BBC.
Rutger Bregman | Speaker | TED.com