TED2017
Rutger Bregman: Poverty isn't a lack of character; it's a lack of cash
Rutger Bregman: Yoksulluk karakter eksikliği değil; nakit eksikliğidir
Filmed:
Readability: 4.1
3,031,569 views
"Fikirler dünyayı değiştirebilir ve değiştiriyor da" diyen tarihçi Rutger Bregman, davasını kışkırtıcı bir olayla paylaşıyor: Garantili temel gelir. 500 yıllık geçmişi olan bir fikir ve gerçekten işe yarayan unutulmuş modern bir deney hakkında bilgi sahibi olun ve yoksulluktan tamamen kurtulduğumuzda ne kadar enerji ve yetenek kazanacağımızı düşünün.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'd like to start with a simple question:
0
1575
3107
Basit bir soruyla başlamak istiyorum:
00:18
Why do the poor make
so many poor decisions?
so many poor decisions?
1
6000
3840
Yoksul insanlar neden
çok fazla kötü kararlar alır?
çok fazla kötü kararlar alır?
Acımasız bir soru olduğunu biliyorum
00:23
I know it's a harsh question,
2
11852
1551
00:25
but take a look at the data.
3
13427
1965
fakat verilere bir göz atın.
Yoksullar daha fazla borçlanır,
daha az biriktirir,
daha az biriktirir,
00:27
The poor borrow more, save less,
4
15416
1843
00:29
smoke more, exercise less, drink more
5
17283
2659
daha çok sigara ve içki içer
00:31
and eat less healthfully.
6
19966
1520
ve daha az sağlıklı beslenir.
00:34
Why?
7
22372
1161
Neden?
00:36
Well, the standard explanation
8
24451
1527
İngiltere Başbakanı olan
00:38
was once summed up by the British
Prime Minister, Margaret Thatcher.
Prime Minister, Margaret Thatcher.
9
26002
3380
Margaret Thatcher bunun
standart açıklamasını yapmıştı.
standart açıklamasını yapmıştı.
00:41
And she called poverty
"a personality defect."
"a personality defect."
10
29406
3385
Yoksulluğu "kişilik bozukluğu"
olarak adlandırmıştı.
olarak adlandırmıştı.
00:44
(Laughter)
11
32815
1840
(Gülüşmeler)
00:46
A lack of character, basically.
12
34679
1906
Yani bir karakter yoksunluğu.
00:49
Now, I'm sure not many of you
would be so blunt.
would be so blunt.
13
37465
3991
Eminim ki, pek azınız
bu kadar pervasız olurdu.
bu kadar pervasız olurdu.
00:54
But the idea that there's something
wrong with the poor themselves
wrong with the poor themselves
14
42497
3850
Fakat ortada yoksullarla ilgili
yanlış bir şeyler olduğu fikri,
yanlış bir şeyler olduğu fikri,
00:58
is not restricted to Mrs. Thatcher.
15
46371
1983
yalnızca Bayan Thatcher'la sınırlı değil.
01:01
Some of you may believe that the poor
should be held responsible
should be held responsible
16
49285
3203
Bazılarınız yoksulların kendi
hatalarından sorumlu tutulmaları
hatalarından sorumlu tutulmaları
gerektiğine inanabilirsiniz ya da daha
01:04
for their own mistakes.
17
52512
1753
01:06
And others may argue that we should
help them to make better decisions.
help them to make better decisions.
18
54289
3897
iyi kararlar almaları için onlara yardım
etmemiz gerektiğini düşünebilirsiniz.
etmemiz gerektiğini düşünebilirsiniz.
01:10
But the underlying assumption is the same:
19
58854
3229
Fakat altında yatan varsayım aynıdır:
01:14
there's something wrong with them.
20
62650
2574
Onlarla ilgili yanlış bir şeyler var.
01:18
If we could just change them,
21
66057
1858
Onları değiştirebilsek,
01:19
if we could just teach them
how to live their lives,
how to live their lives,
22
67939
2492
nasıl yaşamaları gerektiğini öğretebilsek,
bizi dinleseler.
01:22
if they would only listen.
23
70455
1533
01:25
And to be honest,
24
73233
1697
Dürüst olmak gerekirse,
01:26
this was what I thought for a long time.
25
74954
3338
uzun bir süre ben böyle düşünüyordum.
01:31
It was only a few years ago
that I discovered
that I discovered
26
79078
2114
Birkaç yıl önce, yoksullukla ilgili
01:33
that everything I thought I knew
about poverty was wrong.
about poverty was wrong.
27
81216
3497
bildiğimi düşündüğüm her şeyin
yanlış olduğunu fark ettim.
yanlış olduğunu fark ettim.
01:38
It all started when I accidentally
stumbled upon a paper
stumbled upon a paper
28
86286
2651
Her şey, birkaç Amerikalı
psikoloğun yazdığı makaleyi
psikoloğun yazdığı makaleyi
01:40
by a few American psychologists.
29
88961
1608
tesadüfen bulmam ile başladı.
01:42
They had traveled 8,000 miles,
all the way to India,
all the way to India,
30
90593
2553
13.000 kilometre boyunca, Hindistan'a,
büyüleyici bir çalışma için
yolculuk ettiler.
yolculuk ettiler.
01:45
for a fascinating study.
31
93170
1575
01:47
And it was an experiment
with sugarcane farmers.
with sugarcane farmers.
32
95245
2768
Bu, şeker kamışı çiftçileriyle
yapılan bir deneydi.
yapılan bir deneydi.
01:50
You should know that these farmers
collect about 60 percent
collect about 60 percent
33
98838
3348
Şunu bilmelisiniz, bu çiftçiler,
hasattan hemen sonra
hasattan hemen sonra
01:54
of their annual income all at once,
34
102210
2133
yıllık gelirlerinin ortalama %60'ını
01:56
right after the harvest.
35
104367
1708
tek seferde alıyorlar.
01:58
This means that they're relatively
poor one part of the year
poor one part of the year
36
106099
3540
Yani yılın bir kısmında yoksul,
02:01
and rich the other.
37
109663
1594
diğer kısmında zenginler.
02:04
The researchers asked them to do
an IQ test before and after the harvest.
an IQ test before and after the harvest.
38
112595
4056
Araştırmacılar onlardan hasattan önce
ve sonra bir IQ testi yapmalarını istedi.
ve sonra bir IQ testi yapmalarını istedi.
02:09
What they subsequently discovered
completely blew my mind.
completely blew my mind.
39
117902
4020
Akabinde keşfettikleri şey,
aklımı başımdan aldı.
aklımı başımdan aldı.
02:15
The farmers scored much worse
on the test before the harvest.
on the test before the harvest.
40
123159
4449
Çiftçiler hasattan önce yapılan testte,
daha kötü sonuçlar verdiler.
daha kötü sonuçlar verdiler.
02:20
The effects of living
in poverty, it turns out,
in poverty, it turns out,
41
128457
2300
Anlaşılan o ki,
yoksullukta yaşamanın etkileri
yoksullukta yaşamanın etkileri
02:22
correspond to losing 14 points of IQ.
42
130781
3368
14 IQ puanı kaybetmeye eş değer.
02:26
Now, to give you an idea,
43
134173
1869
Şimdi, fikir vermesi açısından,
02:28
that's comparable
to losing a night's sleep
to losing a night's sleep
44
136066
2441
bu, bir gece uykusunu kaçırmak
02:30
or the effects of alcoholism.
45
138531
2173
veya alkolün etkisiyle kıyaslanabilir.
02:34
A few months later,
I heard that Eldar Shafir,
I heard that Eldar Shafir,
46
142685
2259
Birkaç ay sonra,
Princeton Üniversitesi'nde
Princeton Üniversitesi'nde
02:36
a professor at Princeton University
and one of the authors of this study,
and one of the authors of this study,
47
144968
3547
profesör ve bu çalışmanın yazarlarından
olan Eldar Shafir'in Hollanda'ya,
olan Eldar Shafir'in Hollanda'ya,
02:40
was coming over to Holland, where I live.
48
148539
2319
yaşadığım yere geleceğini duydum.
02:42
So we met up in Amsterdam
49
150882
1402
Böylece devrimsel yoksulluk
02:44
to talk about his revolutionary
new theory of poverty.
new theory of poverty.
50
152308
3551
teorisi hakkında konuşmak için,
Amsterdam'da buluştuk.
Amsterdam'da buluştuk.
02:48
And I can sum it up in just two words:
51
156390
2103
Bunu iki kelimeyle özetleyebilirim:
02:51
scarcity mentality.
52
159415
2017
Kıtlık zihniyeti.
02:54
It turns out that people
behave differently
behave differently
53
162647
2154
Görünen o ki, insanlar
kıtlık olacağını sezdiklerinde
kıtlık olacağını sezdiklerinde
02:56
when they perceive a thing to be scarce.
54
164825
2486
farklı davranıyorlar.
02:59
And what that thing is
doesn't much matter --
doesn't much matter --
55
167335
2215
Bu şeyin ne olduğu
çok da önemli değil --
çok da önemli değil --
03:01
whether it's not enough time,
money or food.
money or food.
56
169574
3013
ister zaman olsun, ister para veya yemek.
03:05
You all know this feeling,
57
173080
1658
Hepiniz bu hissi biliyorsunuz,
03:06
when you've got too much to do,
58
174762
1963
yapacak çok işiniz olduğunda
03:08
or when you've put off breaking for lunch
59
176749
2016
veya yemek için işe ara verdiğinizde,
03:10
and your blood sugar takes a dive.
60
178789
1663
kan şekeriniz düşer.
Bu da dikkatinizi birdenbire
eksikliklere kaydırır --
eksikliklere kaydırır --
03:12
This narrows your focus
to your immediate lack --
to your immediate lack --
61
180476
2828
03:15
to the sandwich you've got to have now,
62
183328
2010
şimdi yemeniz gereken sandviçe,
03:17
the meeting that's starting
in five minutes
in five minutes
63
185362
2262
beş dakika sonra
başlayacak olan toplantıya
başlayacak olan toplantıya
03:19
or the bills that have
to be paid tomorrow.
to be paid tomorrow.
64
187648
2879
veya yarın ödenmesi gereken
faturalara.
faturalara.
03:23
So the long-term perspective
goes out the window.
goes out the window.
65
191048
3216
Yani uzun vadeli düşünceler yok olur.
03:27
You could compare it to a new computer
66
195835
2531
Bunu bir kerede 10 tane
ağır programı çalıştıran
ağır programı çalıştıran
03:30
that's running 10 heavy programs at once.
67
198390
2187
yeni bir bilgisayarla kıyaslayabilirsiniz.
03:33
It gets slower and slower, making errors.
68
201201
2773
Gittikçe yavaşlar,
yavaşlar ve hatalar yapar.
yavaşlar ve hatalar yapar.
03:35
Eventually, it freezes --
69
203998
1822
Nihayetinde donar --
03:37
not because it's a bad computer,
70
205844
2106
kötü bir bilgisayar olduğu için değil,
03:39
but because it has too much to do at once.
71
207974
2620
aynı anda birçok şey yaptığı için.
03:43
The poor have the same problem.
72
211459
2868
Yoksulların problemi de aynısıdır.
03:46
They're not making dumb decisions
because they are dumb,
because they are dumb,
73
214834
2790
Aptal oldukları için
aptalca karar alıyor değiller,
aptalca karar alıyor değiller,
03:49
but because they're living in a context
74
217648
1922
bunun nedeni akılsızca
kararlar almalarına neden olan
kararlar almalarına neden olan
03:51
in which anyone would make dumb decisions.
75
219594
2344
bir ortamda yaşıyor olmalarıdır.
03:54
So suddenly I understood
76
222542
2948
O nedenle birden, yoksullukla
mücadele programlarının çoğunun
mücadele programlarının çoğunun
03:57
why so many of our anti-poverty
programs don't work.
programs don't work.
77
225514
3966
neden işe yaramadığını anladım.
04:02
Investments in education, for example,
are often completely ineffective.
are often completely ineffective.
78
230647
4524
Örneğin, eğitim yatırımları
çoğu kez tamamen etkisizdir.
çoğu kez tamamen etkisizdir.
04:07
Poverty is not a lack of knowledge.
79
235195
2812
Yoksulluk bilgi yoksunluğu değildir.
04:10
A recent analysis of 201 studies
80
238760
2555
Para yönetimi eğitiminin etkinliği üzerine
04:13
on the effectiveness
of money-management training
of money-management training
81
241339
2312
en son yapılan 201 çalışmada
04:15
came to the conclusion
that it has almost no effect at all.
that it has almost no effect at all.
82
243675
3749
bunun hiçbir etkisi olmadığı
sonucuna varılmış.
sonucuna varılmış.
04:19
Now, don't get me wrong --
83
247448
1445
Şimdi, beni yanlış anlamayın--
04:20
this is not to say the poor
don't learn anything --
don't learn anything --
84
248917
2496
burada yoksulların
öğrenemediğini söylenmiyor --
öğrenemediğini söylenmiyor --
04:23
they can come out wiser for sure.
85
251437
1905
mutlaka bir şeyler öğrenmiş olabilirler.
04:26
But it's not enough.
86
254012
1638
Ama bu yeterli değil.
04:27
Or as Professor Shafir told me,
87
255674
3002
Veya Profesör Shafir'in
bana söylediği gibi,
bana söylediği gibi,
04:30
"It's like teaching someone to swim
88
258700
1984
"Bu, insana yüzmeyi öğretip de
04:32
and then throwing them in a stormy sea."
89
260708
3026
onu fırtınalı bir denize atmaya benzer."
04:36
I still remember sitting there,
90
264688
1595
Hâlâ orada oturduğumu hatırlıyorum,
04:39
perplexed.
91
267203
1255
kafam karışmış bir hâlde.
04:41
And it struck me
92
269291
1157
Ve tüm bunları
04:42
that we could have figured
this all out decades ago.
this all out decades ago.
93
270472
2513
yıllar önce hallebilecek olmamız
beni afallattı.
beni afallattı.
Yani, bu psikologların karmaşık
beyin taramalarına ihtiyacı yokmuş;
beyin taramalarına ihtiyacı yokmuş;
04:45
I mean, these psychologists didn't need
any complicated brain scans;
any complicated brain scans;
94
273009
3251
sadece çiftçilerin IQ'larına
bakmaları yeterliymiş
bakmaları yeterliymiş
04:48
they only had to measure the farmer's IQ,
95
276284
2009
ve üstelik IQ testleri
yüzlerce yıl önce keşfedildi.
yüzlerce yıl önce keşfedildi.
04:50
and IQ tests were invented
more that 100 years ago.
more that 100 years ago.
96
278317
2508
04:53
Actually, I realized I had read about
the psychology of poverty before.
the psychology of poverty before.
97
281219
3709
Aslında, daha önce yoksulluk psikolojisi
hakkında okuduğumu fark ettim.
hakkında okuduğumu fark ettim.
04:57
George Orwell, one of the greatest
writers who ever lived,
writers who ever lived,
98
285547
3674
Yaşamış en büyük yazarlardan
biri olan George Orwell,
biri olan George Orwell,
05:01
experienced poverty
firsthand in the 1920s.
firsthand in the 1920s.
99
289245
2903
1920'lerde yoksulluğu bizzat deneyimlemiş.
05:04
"The essence of poverty,"
he wrote back then,
he wrote back then,
100
292856
2178
"Yoksulluk gerçeği geleceği yok eder."
05:07
is that it "annihilates the future."
101
295058
2934
diye yazmıştı o zamanlar.
05:11
And he marveled at, quote,
102
299147
2187
Ve hayretle şunları söylemiş,
05:13
"How people take it for granted
they have the right to preach at you
they have the right to preach at you
103
301926
3286
"Geliriniz belli bir seviyenin
altına düşer düşmez
altına düşer düşmez
insanların kendilerinde
05:17
and pray over you
104
305236
1151
size vaaz verme veya sizin adınıza
dua etme hakkını bulmaları çok ilginç."
dua etme hakkını bulmaları çok ilginç."
05:18
as soon as your income falls
below a certain level."
below a certain level."
105
306411
2472
05:20
Now, those words are every bit
as resonant today.
as resonant today.
106
308907
3905
Bu kelimelerin her biri
günümüzde de yankılanıyor.
günümüzde de yankılanıyor.
05:27
The big question is, of course:
107
315145
1981
Büyük soru, tabii ki:
05:29
What can be done?
108
317150
1340
Ne yapılabilir?
05:30
Modern economists have
a few solutions up their sleeves.
a few solutions up their sleeves.
109
318514
2795
Modern iktisatçıların elinde
birkaç çözüm var.
birkaç çözüm var.
05:33
We could help the poor
with their paperwork
with their paperwork
110
321333
2059
Yoksullara evrak işlerinde
yardımcı olabilir
yardımcı olabilir
05:35
or send them a text message
to remind them to pay their bills.
to remind them to pay their bills.
111
323416
2982
veya fatura ödemelerini hatırlatmak
için mesaj gönderebilirdik.
için mesaj gönderebilirdik.
05:38
This type of solution is hugely popular
with modern politicians,
with modern politicians,
112
326422
4707
Bu tip çözümler modern politikacılar
arasında son derece popüler,
arasında son derece popüler,
05:43
mostly because,
113
331153
1703
çoğunlukla nedeni,
05:44
well, they cost next to nothing.
114
332880
2060
neredeyse hiç maliyeti olmaması.
05:48
These solutions are, I think,
a symbol of this era
a symbol of this era
115
336135
4010
Bence bu çözümler,
semptomları tedavi ettiğimiz
semptomları tedavi ettiğimiz
05:52
in which we so often treat the symptoms,
116
340169
2177
ancak altta yatan nedeni
görmezden geldiğimiz
görmezden geldiğimiz
05:54
but ignore the underlying cause.
117
342370
1843
bu çağın bir sembolüdür.
05:57
So I wonder:
118
345674
1254
Ben de merak ediyorum:
05:59
Why don't we just change the context
in which the poor live?
in which the poor live?
119
347786
3347
Neden sadece yoksulların
yaşam şartlarını değiştirmiyoruz?
yaşam şartlarını değiştirmiyoruz?
06:03
Or, going back to our computer analogy:
120
351725
2125
Veya bilgisayar benzetmemize dönersek:
06:05
Why keep tinkering around
with the software
with the software
121
353874
2137
Problemi hafıza ekleyerek
kolayca çözebilecekken
kolayca çözebilecekken
06:08
when we can easily solve the problem
by installing some extra memory instead?
by installing some extra memory instead?
122
356035
4065
neden yazılımla oyalanıp duruyoruz?
06:12
At that point, Professor Shafir
responded with a blank look.
responded with a blank look.
123
360124
3398
Bu noktada, Profesör Shafir
boş bir bakışla cevap verdi.
boş bir bakışla cevap verdi.
06:16
And after a few seconds, he said,
124
364292
1637
Ve birkaç saniye sonra, şöyle dedi:
06:18
"Oh, I get it.
125
366922
2125
"Anladım.
06:21
You mean you want to just hand out
more money to the poor
more money to the poor
126
369660
3731
Yani, yoksulluğu bitirmek için sadece
yoksullara elden para vermek
yoksullara elden para vermek
06:26
to eradicate poverty.
127
374144
1851
istediğini söylüyorsun.
06:28
Uh, sure, that'd be great.
128
376019
2801
Tabii, bu harika olurdu.
06:31
But I'm afraid that brand
of left-wing politics
of left-wing politics
129
379914
2301
Ama korkarım ki Amsterdam'daki
06:34
you've got in Amsterdam --
130
382239
1844
sol siyaset cinsi
06:36
it doesn't exist in the States."
131
384107
1663
ABD'de yok."
06:38
But is this really
an old-fashioned, leftist idea?
an old-fashioned, leftist idea?
132
386522
3975
Peki bu gerçekten
çağdışı, sol eğilimli bir fikir mi?
çağdışı, sol eğilimli bir fikir mi?
06:43
I remembered reading about an old plan --
133
391394
1987
Tarihin önde gelen düşünürlerinden
biri tarafından
biri tarafından
06:45
something that has been proposed
by some of history's leading thinkers.
by some of history's leading thinkers.
134
393405
3484
teklif edilen eski bir plan
okuduğumu hatırlıyorum.
okuduğumu hatırlıyorum.
06:48
The philosopher Thomas More
first hinted at it in his book, "Utopia,"
first hinted at it in his book, "Utopia,"
135
396913
3816
Filozof Thomas More bunu
ilk olarak 500 yıl önce
ilk olarak 500 yıl önce
06:52
more than 500 years ago.
136
400753
1899
"Ütopya" kitabında ima etmişti.
06:55
And its proponents have spanned
the spectrum from the left to the right,
the spectrum from the left to the right,
137
403205
3550
Ve onun taraftarları, yelpazeyi
06:58
from the civil rights campaigner,
Martin Luther King,
Martin Luther King,
138
406779
2770
sivil hakları savunucusu
Martin Luther King'den
Martin Luther King'den
07:01
to the economist Milton Friedman.
139
409573
2751
ekonomist Milton Friedman'a doğru
soldan sağa çevirdi.
soldan sağa çevirdi.
07:05
And it's an incredibly simple idea:
140
413273
2820
Ve çok müthiş basit bir fikir:
07:09
basic income guarantee.
141
417243
2635
Temel gelir garantisi.
07:13
What it is?
142
421465
1158
Bu nedir?
07:15
Well, that's easy.
143
423004
1162
Çok kolay.
07:16
It's a monthly grant, enough to pay
for your basic needs:
for your basic needs:
144
424727
2731
Temel ihtiyaçlarınızı ödemeye
yetecek aylık bir hibe:
yetecek aylık bir hibe:
Yiyecek, barınma, eğitim.
07:19
food, shelter, education.
145
427482
1678
07:21
It's completely unconditional,
146
429683
1821
Hiçbir koşul yok,
07:23
so no one's going to tell you
what you have to do for it,
what you have to do for it,
147
431528
2760
yani kimse size bunun için
ne yapacağınızı söylemeyecek
ne yapacağınızı söylemeyecek
ve kimse bununla
ne yapacağınızı söylemeyecek.
ne yapacağınızı söylemeyecek.
07:26
and no one's going to tell you
what you have to do with it.
what you have to do with it.
148
434312
2818
Temel gelir bir lütuf değil, bir haktır.
07:29
The basic income
is not a favor, but a right.
is not a favor, but a right.
149
437154
2290
07:31
There's absolutely no stigma attached.
150
439468
2133
Utanç verici bir şey değildir.
07:34
So as I learned about the true
nature of poverty,
nature of poverty,
151
442372
2630
Yoksulluğun gerçek doğasını öğrendikçe,
07:37
I couldn't stop wondering:
152
445026
1490
merak etmeden duramadım:
07:39
Is this the idea
we've all been waiting for?
we've all been waiting for?
153
447208
2840
Hepimizin beklediği fikir bu muydu?
07:42
Could it really be that simple?
154
450698
2181
Bu kadar kolay olabilir miydi?
07:46
And in the three years that followed,
155
454348
1800
Ve bunu takip eden üç yıl içinde,
07:48
I read everything I could find
about basic income.
about basic income.
156
456172
2538
temel gelir hakkında bulabildiğim
her şeyi okudum.
her şeyi okudum.
07:50
I researched the dozens of experiments
157
458734
1937
Dünya çapında yapılan
düzinelerce deneyi araştırdım
07:52
that have been conducted
all over the globe,
all over the globe,
158
460695
2121
ve bunu başararak yoksulluğun
kökünü kurutan bir kasabayla karşılaşmam
kökünü kurutan bir kasabayla karşılaşmam
07:54
and it didn't take long before I stumbled
upon a story of a town
upon a story of a town
159
462840
3068
07:57
that had done it --
had actually eradicated poverty.
had actually eradicated poverty.
160
465932
2472
çok uzun sürmedi.
Ama sonra...
08:00
But then ...
161
468428
1270
08:02
nearly everyone forgot about it.
162
470478
1570
neredeyse herkes bunu unutmuş.
08:05
This story starts in Dauphin, Canada.
163
473586
2529
Bu hikâye Dauphin, Kanada'da başlıyor.
08:09
In 1974, everybody in this small town
was guaranteed a basic income,
was guaranteed a basic income,
164
477051
5580
1974 yılında, bu küçük kasabadaki herkese
temel gelir garantisi verilerek
temel gelir garantisi verilerek
kimsenin yoksulluk sınırı altında
kalmayacağı garantilenmiş.
kalmayacağı garantilenmiş.
08:14
ensuring that no one fell
below the poverty line.
below the poverty line.
165
482655
2735
08:17
At the start of the experiment,
166
485414
1596
Deneyin başlangıcında,
08:19
an army of researchers
descended on the town.
descended on the town.
167
487034
3473
bir araştırmacılar ordusu
kasabaya hücum etmiş.
kasabaya hücum etmiş.
08:23
For four years, all went well.
168
491367
2531
Dört yıl, her şey iyiymiş.
08:26
But then a new government
was voted into power,
was voted into power,
169
494511
3432
Ama sonra seçimle
yeni bir hükûmet iktidara gelmiş
yeni bir hükûmet iktidara gelmiş
08:29
and the new Canadian cabinet saw
little point to the expensive experiment.
little point to the expensive experiment.
170
497967
3510
ve yeni Kanada kabinesi
pahalı deneyi çok anlamlı bulmamış.
pahalı deneyi çok anlamlı bulmamış.
08:33
So when it became clear there was
no money left to analyze the results,
no money left to analyze the results,
171
501501
4253
O yüzden, sonucu analiz etmek için
yeterli para kalmadığı anlaşılınca
yeterli para kalmadığı anlaşılınca
08:37
the researchers decided to pack
their files away in some 2,000 boxes.
their files away in some 2,000 boxes.
172
505778
4802
araştırmacılar dosyalarını 2.000 kadar
kutu ile götürmeye karar vermişler.
kutu ile götürmeye karar vermişler.
08:44
Twenty-five years went by,
173
512175
2790
25 yıl geçti
08:46
and then Evelyn Forget,
a Canadian professor,
a Canadian professor,
174
514989
2688
ve Kanadalı Profesör Evelyn Forget
08:49
found the records.
175
517701
1216
kayıtları buldu.
08:50
For three years, she subjected the data
to all manner of statistical analysis,
to all manner of statistical analysis,
176
518941
3967
Üç yıl boyunca, verileri her türlü
istatistiksel analize tabi tuttu
istatistiksel analize tabi tuttu
08:54
and no matter what she tried,
177
522932
1586
ve ne denediyse
08:56
the results were the same every time:
178
524542
2736
sonuçlar her seferinde aynıydı:
08:59
the experiment had been
a resounding success.
a resounding success.
179
527968
3818
Deney ses getiren bir başarı olmuştu.
Evelyn Forget Dauphin'de insanların
09:05
Evelyn Forget discovered
180
533311
1160
daha varlıklı olmalarının yanında
09:06
that the people in Dauphin
had not only become richer
had not only become richer
181
534495
2584
daha zeki ve sağlıklı
olduklarını keşfetti.
olduklarını keşfetti.
09:09
but also smarter and healthier.
182
537103
1531
Çocukların okul performansı
ciddi anlamda gelişmişti.
ciddi anlamda gelişmişti.
09:10
The school performance of kids
improved substantially.
improved substantially.
183
538658
3506
09:15
The hospitalization rate decreased
by as much as 8.5 percent.
by as much as 8.5 percent.
184
543156
4228
Hastaneye yatma oranı
yüzde 8,5 kadar düşmüştü.
yüzde 8,5 kadar düşmüştü.
09:20
Domestic violence incidents were down,
185
548122
1810
Ev içi şiddet olayları azalmıştı,
09:21
as were mental health complaints.
186
549956
1791
aynı şekilde ruh sağlığı
şikâyetleri de.
şikâyetleri de.
09:24
And people didn't quit their jobs.
187
552153
2056
Ve insanlar işlerinden ayrılmamıştı.
09:26
The only ones who worked a little less
were new mothers and students --
were new mothers and students --
188
554509
3734
Daha az çalışan tek kesim
yeni anneler ve öğrencilerdi --
yeni anneler ve öğrencilerdi --
09:30
who stayed in school longer.
189
558267
1445
okulda uzun süre kaldıkları için.
09:32
Similar results have since been found
190
560888
1875
Benzer sonuçlar
ABD'den Hindistan'a kadar
dünya çapında yapılan
dünya çapında yapılan
09:34
in countless other experiments
around the globe,
around the globe,
191
562787
2396
09:37
from the US to India.
192
565207
2247
sayısız diğer deneyler de görüldü.
09:41
So ...
193
569613
1220
Yani...
09:43
here's what I've learned.
194
571680
1334
şunları öğrendim.
09:45
When it comes to poverty,
195
573995
2156
Konu yoksulluk olunca,
09:48
we, the rich, should stop
pretending we know best.
pretending we know best.
196
576175
5116
biz, zenginler, her şeyin en iyisini
biliyormuş gibi yapmayı bırakmalıyız.
biliyormuş gibi yapmayı bırakmalıyız.
09:54
We should stop sending shoes
and teddy bears to the poor,
and teddy bears to the poor,
197
582211
2754
Hiç karşılaşmadığımız bu yoksul insanlara
ayakkabı ve oyuncak ayı
göndermeyi bırakmalıyız.
göndermeyi bırakmalıyız.
09:56
to people we have never met.
198
584989
1521
09:58
And we should get rid of the vast
industry of paternalistic bureaucrats
industry of paternalistic bureaucrats
199
586534
3533
Ataerkil bürokrat
endüstrisinden kurtulmalı
endüstrisinden kurtulmalı
10:02
when we could simply
hand over their salaries
hand over their salaries
200
590091
2181
ve gelirlerini yardım etmeleri gereken
10:04
to the poor they're supposed to help.
201
592296
1806
yoksullara teslim etmeliyiz.
10:06
(Applause)
202
594126
2296
(Alkışlar)
Çünkü, yani, para meselesinin
harika tarafı, insanların parayı
harika tarafı, insanların parayı
10:08
Because, I mean, the great
thing about money
thing about money
203
596446
2873
kendinden menkul uzmanların ihtiyaçları
olduğunu düşündükleri şeyler yerine,
olduğunu düşündükleri şeyler yerine,
10:11
is that people can use it
to buy things they need
to buy things they need
204
599343
2351
10:13
instead of things that self-appointed
experts think they need.
experts think they need.
205
601718
3153
ihtiyaçlarını almak için
kullanabilmesidir.
kullanabilmesidir.
10:17
Just imagine how many brilliant scientists
and entrepreneurs and writers,
and entrepreneurs and writers,
206
605882
4404
Şimdi, kaç tane parlak bilim adamı
ve girişimci ve yazarın
ve girişimci ve yazarın
10:22
like George Orwell,
207
610310
1151
-George Orwell gibi-
10:23
are now withering away in scarcity.
208
611485
2790
yokluk içinde yitip gittiğini düşünün.
10:26
Imagine how much energy
and talent we would unleash
and talent we would unleash
209
614299
2456
Kati olarak yoksulluktan kurtulsak
10:28
if we got rid of poverty once and for all.
210
616779
2739
ne kadar enerji ve yeteneği
salıvereceğimizi hayal edin.
salıvereceğimizi hayal edin.
10:31
I believe that a basic income would work
like venture capital for the people.
like venture capital for the people.
211
619542
4352
Bence temel gelir, insanlar için
risk sermayesi gibi çalışırdı.
risk sermayesi gibi çalışırdı.
10:37
And we can't afford not to do it,
212
625093
2044
Ve bunu yapmadan edemezdik,
10:39
because poverty is hugely expensive.
213
627161
2845
çünkü yoksulluk çok masraflı.
10:42
Just look at the cost of child poverty
in the US, for example.
in the US, for example.
214
630546
3392
Örneğin, ABD'deki çocuk yoksulluğunun
maliyetine bakın.
maliyetine bakın.
10:45
It's estimated at 500 billion
dollars each year,
dollars each year,
215
633962
4232
Yüksek sağlık harcamaları,
yüksek oranda okulu bırakma
yüksek oranda okulu bırakma
10:50
in terms of higher health care
spending, higher dropout rates,
spending, higher dropout rates,
216
638218
2948
ve daha fazla suç, tahmini her yıl
10:53
and more crime.
217
641190
1383
500 milyar dolara mal oluyor.
10:54
Now, this is an incredible waste
of human potential.
of human potential.
218
642597
3880
Bu inanılmaz bir insan potansiyeli israfı.
11:00
But let's talk about
the elephant in the room.
the elephant in the room.
219
648365
2201
Ama göz ardı edilen konuya gelelim.
11:03
How could we ever afford
a basic income guarantee?
a basic income guarantee?
220
651326
3012
Temel gelir garantisini
nasıl karşılayabiliriz?
nasıl karşılayabiliriz?
11:07
Well, it's actually a lot cheaper
than you may think.
than you may think.
221
655052
3099
Aslında, düşündüğünüzden
çok daha ucuz.
çok daha ucuz.
11:10
What they did in Dauphin is finance it
with a negative income tax.
with a negative income tax.
222
658175
3564
Dauphin'de bunu negatif
gelir vergisi ile finanse ettiler.
gelir vergisi ile finanse ettiler.
11:13
This means that your income is topped up
223
661763
2008
Bu da demek oluyor ki,
yoksulluk sınırı altına indiğiniz anda
geliriniz dolduruluyor.
geliriniz dolduruluyor.
11:15
as soon as you fall
below the poverty line.
below the poverty line.
224
663795
2412
11:18
And in that scenario,
225
666231
1362
Ve bu senaryoda,
11:19
according to our economists'
best estimates,
best estimates,
226
667617
2514
iktisatçılarımızın
en iyi tahminlerine göre,
en iyi tahminlerine göre,
11:22
for a net cost of 175 billion --
227
670155
3025
net 175 milyarlık maliyet ile --
11:25
a quarter of US military spending,
one percent of GDP --
one percent of GDP --
228
673204
4907
ABD ordusu harcamalarının çeyreği,
GSMH'nın yüzde biri --
GSMH'nın yüzde biri --
11:30
you could lift all impoverished Americans
above the poverty line.
above the poverty line.
229
678135
3554
tüm fakirleştirilmiş Amerikalıları
yoksulluk sınırı üstüne çekebilirsiniz.
yoksulluk sınırı üstüne çekebilirsiniz.
11:34
You could actually eradicate poverty.
230
682566
3141
Aslında yoksulluğun
kökünü kazıyabilirdiniz.
kökünü kazıyabilirdiniz.
11:38
Now, that should be our goal.
231
686142
1802
Şimdi, amacımız bu olmalıdır.
11:40
(Applause)
232
688716
1084
(Alkışlar)
11:41
The time for small thoughts
and little nudges is past.
and little nudges is past.
233
689824
2932
Küçük düşüncelerin ve azıcık
itelemelerin zamanı geçti.
itelemelerin zamanı geçti.
11:44
I really believe that the time has come
for radical new ideas,
for radical new ideas,
234
692780
3308
Radikal, yeni fikirlerin zamanının
geldiğine ve temel gelirin
geldiğine ve temel gelirin
11:48
and basic income is so much more
than just another policy.
than just another policy.
235
696112
3200
bir politikadan çok daha fazlası
olduğuna gerçekten inanıyorum.
olduğuna gerçekten inanıyorum.
11:51
It is also a complete rethink
of what work actually is.
of what work actually is.
236
699336
4638
Bu ayrıca işin aslında ne olduğunu
yeni baştan düşünmektir.
yeni baştan düşünmektir.
11:55
And in that sense,
237
703998
1670
Ve bu bağlamda,
11:57
it will not only free the poor,
238
705692
1792
sadece yoksulu değil,
12:00
but also the rest of us.
239
708532
1468
ayrıca bizleri de özgürleştirecek.
12:03
Nowadays, millions of people feel
240
711261
2246
Günümüzde, milyonlarca insan işlerinin
12:05
that their jobs have little
meaning or significance.
meaning or significance.
241
713531
2506
çok az anlamı veya önemi
olduğunu hissediyor.
olduğunu hissediyor.
12:08
A recent poll among 230,000 employees
242
716061
2817
142 ülkede, 230.000 işçiyle yapılan
12:10
in 142 countries
243
718902
1906
yeni bir anket,
12:12
found that only 13 percent of workers
actually like their job.
actually like their job.
244
720832
4665
işçilerin sadece %13'ünün
işinden memnun olduğunu gösteriyor.
işinden memnun olduğunu gösteriyor.
12:18
And another poll found that as much
as 37 percent of British workers
as 37 percent of British workers
245
726600
3667
Ve başka bir ankete göre,
İngiliz işçilerin %37 kadarı
İngiliz işçilerin %37 kadarı
12:22
have a job that they think
doesn't even need to exist.
doesn't even need to exist.
246
730291
2930
olmasa da olur işlerde
çalıştıklarını düşünüyor.
çalıştıklarını düşünüyor.
Brad Pitt'in "Dövüş Kulübü"nde
dediği gibi:
dediği gibi:
12:26
It's like Brad Pitt says in "Fight Club,"
247
734387
2294
"İhtiyacımız olmayan şeyleri alabilelim
diye nefret ettiğimiz işlerde çalışıyoruz"
diye nefret ettiğimiz işlerde çalışıyoruz"
12:28
"Too often we're working jobs we hate
so we can buy shit we don't need."
so we can buy shit we don't need."
248
736705
3656
12:32
(Laughter)
249
740385
1478
(Gülüşmeler)
12:33
Now, don't get me wrong --
250
741887
1397
Şimdi, beni yanlış anlamayın.
12:35
I'm not talking about the teachers
and the garbagemen
and the garbagemen
251
743308
2554
Burada öğretmenler,
çöpçüler ve bakıcılardan
çöpçüler ve bakıcılardan
12:37
and the care workers here.
252
745886
1482
bahsetmiyorum.
12:39
If they stopped working,
253
747392
1614
Eğer çalışmayı bırakırlarsa,
12:41
we'd be in trouble.
254
749030
1317
başımız belaya girer.
12:42
I'm talking about all those well-paid
professionals with excellent résumés
professionals with excellent résumés
255
750990
3625
Paralarını ağ toplumunda
yıkıcı işbirliğinin
yıkıcı işbirliğinin
12:46
who earn their money doing ...
256
754639
1805
katma değeri hakkında
12:48
strategic transactor peer-to-peer meetings
257
756468
2036
beyin fırtınası yaparak kazanan
12:50
while brainstorming the value
add-on of disruptive co-creation
add-on of disruptive co-creation
258
758528
3032
çok iyi özgeçmişleri olan tüm o
yüksek maaşlı profesyoneller
yüksek maaşlı profesyoneller
12:53
in the network society.
259
761584
1173
hakkında konuşuyorum.
12:54
(Laughter)
260
762781
1023
(Gülüşmeler)
12:55
(Applause)
261
763828
1018
(Alkışlar)
12:56
Or something like that.
262
764870
1202
Veya bunun gibi bir şey.
12:58
Just imagine again how much
talent we're wasting,
talent we're wasting,
263
766096
2924
Çocuklarımıza "hayatlarını
kazanmaları" gerektiğini söyleyerek
kazanmaları" gerektiğini söyleyerek
13:01
simply because we tell our kids
they'll have to "earn a living."
they'll have to "earn a living."
264
769044
3840
ne kadar yeteneği
heba ediyoruz bir düşünün.
heba ediyoruz bir düşünün.
13:05
Or think of what a math whiz working
at Facebook lamented a few years ago:
at Facebook lamented a few years ago:
265
773638
3742
Facebook'ta çalışan matematik dahisinin
birkaç yıl önce yakındığı şeyi düşünün:
birkaç yıl önce yakındığı şeyi düşünün:
13:09
"The best minds of my generation
266
777404
1862
"Neslimin en iyi kafaları
13:11
are thinking about how
to make people click ads."
to make people click ads."
267
779290
3113
insanları nasıl reklamlara
tıklatabiliriz diye düşünüyor."
tıklatabiliriz diye düşünüyor."
13:16
I'm a historian.
268
784699
1245
Ben bir tarihçiyim.
13:18
And if history teaches us anything,
269
786992
2069
Ve eğer tarih bize bir şey öğretmişse,
13:21
it is that things could be different.
270
789085
2792
o da işlerin farklı olabileceğidir.
Şu anda toplumumuzu ve
13:23
There is nothing inevitable
271
791901
1391
ekonomiyi yapılandırma şeklimiz
açısından kaçınılmaz olan bir şey yok.
açısından kaçınılmaz olan bir şey yok.
13:25
about the way we structured our society
and economy right now.
and economy right now.
272
793316
2957
13:28
Ideas can and do change the world.
273
796297
2356
Fikirler dünyayı değiştirebilir
ve değiştiriyor da.
ve değiştiriyor da.
13:30
And I think that especially
in the past few years,
in the past few years,
274
798677
2511
Ve bence, özellikle son birkaç yıldır,
13:33
it has become abundantly clear
275
801212
1429
fazlasıyla aşikâr olan şey
13:34
that we cannot stick to the status quo --
276
802665
1953
mevcut duruma bağlı kalamayacağımız --
13:36
that we need new ideas.
277
804642
1575
yeni fikirlere ihtiyacımız var.
13:40
I know that many of you
may feel pessimistic
may feel pessimistic
278
808499
3213
Artan eşitsizlik, yabancı düşmanlığı
ve iklim değişiminin getireceği
ve iklim değişiminin getireceği
13:43
about a future of rising inequality,
279
811736
2063
gelecek hakkında
birçoğunuzun
13:45
xenophobia
280
813823
1277
kötümser olabileceğini biliyorum.
13:47
and climate change.
281
815124
1196
13:48
But it's not enough
to know what we're against.
to know what we're against.
282
816986
2218
Ama neye karşı olduğumuzu
bilmek yeterli değil.
bilmek yeterli değil.
13:51
We also need to be for something.
283
819228
1612
Ayrıca bir amacımız olmalı.
13:52
Martin Luther King didn't say,
"I have a nightmare."
"I have a nightmare."
284
820864
2534
Martin Luther King şöyle demedi:
"Bir kâbusum var."
"Bir kâbusum var."
13:55
(Laughter)
285
823422
1873
(Gülüşmeler)
13:57
He had a dream.
286
825319
1159
Onun bir hayali vardı.
13:58
(Applause)
287
826502
1079
(Alkışlar)
13:59
So ...
288
827605
1152
Evet ...
14:01
here's my dream:
289
829835
1225
işte benim hayalim:
14:04
I believe in a future
290
832303
1638
İşinizin değerinin
14:05
where the value of your work
is not determined
is not determined
291
833965
2353
maaşınızın çokluğuyla değil,
14:08
by the size of your paycheck,
292
836342
1477
yaydığınız mutluluk ve
14:09
but by the amount of happiness you spread
293
837843
2032
kazandırdığınız değerle ölçüleceği
14:11
and the amount of meaning you give.
294
839899
1977
bir geleceğe inanıyorum.
14:13
I believe in a future
295
841900
1232
Amacı sizi faydasız bir işe değil,
14:15
where the point of education is not
to prepare you for another useless job
to prepare you for another useless job
296
843156
3660
güzel yaşanacak bir hayata
hazırlayan eğitimin olduğu
hazırlayan eğitimin olduğu
14:18
but for a life well-lived.
297
846840
1610
bir geleceğe inanıyorum.
14:21
I believe in a future
298
849204
1279
Yoksulluk olmadan var olmanın
14:22
where an existence
without poverty is not a privilege
without poverty is not a privilege
299
850507
3094
bir ayrıcalık değil, hepimizin
hak ettiği bir hak olduğu
hak ettiği bir hak olduğu
14:25
but a right we all deserve.
300
853625
2013
bir geleceğe inanıyorum.
14:27
So here we are.
301
855662
1465
Ve işte buradayız.
14:29
Here we are.
302
857151
1151
İşte buradayız.
Araştırma elimizde, kanıt elimizde
14:30
We've got the research,
we've got the evidence
we've got the evidence
303
858326
2190
ve araçlar elimizde.
14:32
and we've got the means.
304
860540
1163
Şimdi, Thomas More'un temel gelir
hakkında yazmasından 500 yıl sonra
hakkında yazmasından 500 yıl sonra
14:33
Now, more than 500 years after Thomas More
first wrote about a basic income,
first wrote about a basic income,
305
861727
3909
14:37
and 100 years after George Orwell
discovered the true nature of poverty,
discovered the true nature of poverty,
306
865660
4055
ve George Orwell'in yoksulluğun gerçek
doğasını keşfetmesinden 100 yıl sonra
doğasını keşfetmesinden 100 yıl sonra
14:41
we all need to change our worldview,
307
869739
2441
hepimiz dünya görüşümüzü değiştirmeliyiz,
14:44
because poverty
is not a lack of character.
is not a lack of character.
308
872204
2989
çünkü yoksulluk bir
karakter eksikliği değildir.
karakter eksikliği değildir.
14:47
Poverty is a lack of cash.
309
875832
2568
Yoksulluk nakit eksikliğidir.
14:51
Thank you.
310
879321
1184
Teşekkür ederim.
14:52
(Applause)
311
880529
4423
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Rutger Bregman - HistorianRutger Bregman is the author of "Utopia for Realists."
Why you should listen
Rutger Bregman is one of Europe's most prominent young thinkers. The 28-year-old historian and author has published four books on history, philosophy and economics. His book Utopia for Realists -- on universal basic income and other radical ideas -- has been translated in more than 20 languages. His work has been featured in The Washington Post and The Guardian and on the BBC.
Rutger Bregman | Speaker | TED.com