TEDGlobal 2017
OluTimehin Adegbeye: Who belongs in a city?
OluTimehin Adegbeye: Ai mới là người thuộc về thành thị?
Filmed:
Readability: 4.7
2,446,928 views
Khi chính phủ lập ra siêu đô thị, thông thường người nghèo sẽ là đối tượng đầu tiên bị di dời. Trong bài nói đầy cảm động và đầy chất thơ của mình, OluTimehin Adegbeye đã chi tiết hoá những vụ thâu tóm đất đai trái với hiến pháp mà chủ mưu đằng sau lại chính là chính phủ, đang huỷ hoại cuộc sống của hàng ngàn cộng đồng người dân ven biển Lagos, Nigeria như thế nào, nhằm nhường chỗ cho "Dubai mới'. Cô ấy buộc chúng ta phải ép chính phủ cũng như bản thân mình đứng lên chịu trách nhiệm trong việc biến thành phố thành một nơi an toàn cho mọi người an cư. Cô ấy nói rằng: " Một thành phố chỉ đáng sống, thực sự là nơi có một tương lai đáng trông chờ mới là nơi chúng ta thuộc về, cho dù chúng ta là ai hay chúng ta xây nên tổ ấm cho riêng mình như thế nào."
OluTimehin Adegbeye - Writer, activist
Writing on urban development, sexual and reproductive rights, gender and queerness, OluTimehin Adegbeye resists marginalization by reminding her audiences of the validity of every human experience. Full bio
Writing on urban development, sexual and reproductive rights, gender and queerness, OluTimehin Adegbeye resists marginalization by reminding her audiences of the validity of every human experience. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Cities are like siblings
in a large polygamous family.
in a large polygamous family.
0
1175
4015
Những thành thị giống như anh chị em
trong một gia đình đa thê khổng lồ vậy.
trong một gia đình đa thê khổng lồ vậy.
00:18
Each one has a unique personality
and is headed in a distinct direction.
and is headed in a distinct direction.
1
6373
4379
Mỗi người có một tính cách riêng và
hướng tới những mục tiêu khác nhau.
hướng tới những mục tiêu khác nhau.
00:23
But they all have somewhat shared origins.
2
11209
2416
Nhưng họ phần nào vẫn có chung nguồn gốc.
00:26
Sometimes I think postcolonial cities
are like the children
are like the children
3
14677
3047
Tôi đôi lúc nghĩ thành thị hậu thực dân
giống như những đứa con
giống như những đứa con
00:29
of the two least-favorite wives,
4
17748
1699
của hai bà vợ ít được sủng ái nhất,
00:31
who are constantly being asked,
5
19471
1584
và luôn luôn bị hỏi rằng:
00:33
"Ah, why can't you be
more like your sister?"
more like your sister?"
6
21079
2203
"Sao cậu không thể giống chị cậu hơn nhỉ?"
00:35
(Laughter)
7
23306
1610
(Tiếng cười)
00:38
The "why" of cities is largely the same,
no matter where they are:
no matter where they are:
8
26281
3611
Cái "tại sao"của thành thị giống nhau
trên quy mô lớn bất kể đô thị ở đâu:
trên quy mô lớn bất kể đô thị ở đâu:
00:42
an advantageous location that makes
trade and administration possible;
trade and administration possible;
9
30492
4120
một vị trí thật thuận lợi có thể biến
thương mại và quản trị trở nên có thể;
thương mại và quản trị trở nên có thể;
00:46
the potential for scalable opportunities
10
34636
2192
tiềm năng về những cơ hội rộng mở
00:48
for the skilled and unskilled alike;
11
36852
2377
như nhau cho cả người có
và không có chuyên môn;
và không có chuyên môn;
00:51
a popular willingness
to be in constant flux
to be in constant flux
12
39253
3019
sự tự nguyện của người dân
dù thay đổi liên tục nhưng
dù thay đổi liên tục nhưng
00:54
and, of course, resilience.
13
42296
1753
tất nhiên vẫn có sức bật tinh thần.
00:56
The "how" of cities, however,
is a whole other story.
is a whole other story.
14
44767
2831
Tuy nhiên,cái "thế nào"của đô thị
là cả một câu chuyện khác.
là cả một câu chuyện khác.
01:00
How are they run?
15
48175
1703
Thành thị được điều hành ra sao?
01:01
How do they grow?
16
49902
1793
Thành thị phát triển như thế nào?
01:03
How do they decide who belongs
and who doesn't?
and who doesn't?
17
51719
2878
Làm sao đô thị quyết định ai
thuộc và không thuộc về chúng?
thuộc và không thuộc về chúng?
01:07
Lagos is my home.
18
55751
1778
Lagos là quê nhà của tôi.
01:10
You can always find the Nigerians
19
58540
1671
Bạn luôn có thể tìm
ra người Nigeria
ra người Nigeria
01:12
by following the noise
and the dancing, right?
and the dancing, right?
20
60235
2230
bằng cách lần theo tiếng ồn và điệu nhảy.
01:14
(Laughter)
21
62489
1136
Đúng chứ ?
(Tiếng cười)
(Tiếng cười)
01:15
Like any major city,
that place is a lot of things,
that place is a lot of things,
22
63649
3840
Giống với bất cứ thành phố lớn nào,
Lagos tồn tại rất nhiều thứ
Lagos tồn tại rất nhiều thứ
01:19
many of which are highly contradictory.
23
67513
2299
mà phần lớn hết sức trái ngược nhau.
01:22
Our public transportation
doesn't quite work,
doesn't quite work,
24
70550
2096
Giao thông công cộng không quá hiệu quả,
01:24
so we have these privately owned
bright yellow buses
bright yellow buses
25
72670
3155
vì thế chúng ta có những chiếc
xe buýt tư nhân màu vàng
xe buýt tư nhân màu vàng
01:27
that regularly cause accidents.
26
75849
2035
thường xuyên gây tai nạn.
01:30
Luxury car showrooms line badly maintained
and often flooded roads.
and often flooded roads.
27
78735
4347
Một dãy showroom xe hơi xa xỉ
đã chiếm đóng đường xá trầm trọng
và thường gây ra ngập đường.
và thường gây ra ngập đường.
01:35
Street evangelism is only
slightly less ubiquitous
slightly less ubiquitous
28
83738
2819
Sự truyền bá Phúc âm trên đường
xuất hiện mọi nơi chỉ hơi ít
xuất hiện mọi nơi chỉ hơi ít
01:38
than street harassment.
29
86581
1464
hơn nạn quấy rối trên đường.
01:40
Sex workers sometimes
have two degrees, a bank job
have two degrees, a bank job
30
88705
3222
Người bán dâm đôi khi có đến tận
hai trình độ, nhân viên ngân hàng
hai trình độ, nhân viên ngân hàng
01:43
and a prominent role in church.
31
91951
1808
và nhân vật xuất chúng trong nhà thờ.
01:45
(Laughter)
32
93783
1004
(Tiếng cười)
01:46
On any given day,
33
94811
1162
Vào bất cứ lúc nào,
01:47
there can be either a party
or a burned body
or a burned body
34
95997
3329
cũng có thể thấy không phải một buổi tiệc
thì là một cái xác bốc cháy
thì là một cái xác bốc cháy
01:51
in the middle of a street.
35
99350
1395
ngay giữa đường.
01:54
There is so much that is possible in Lagos
36
102724
2781
Có rất nhiều khả năng là
việc đó xảy ra ở Lagos và
việc đó xảy ra ở Lagos và
01:57
and so much that isn't,
37
105529
1190
cũng không nhiều khả năng
01:58
and very often the difference
between possibility and impossibility
between possibility and impossibility
38
106743
3213
Thông thường sự khác biệt
giữa có thể và không thể
giữa có thể và không thể
02:01
is simply who you are,
39
109980
1614
đơn giản phụ thuộc vào bạn là ai,
02:03
and if you're lucky enough,
who you're connected to.
who you're connected to.
40
111618
2519
và người bạn có quan hệ nếu đủ may mắn.
02:06
Belonging in Lagos is a fluid concept
41
114852
2189
Thuộc về Lagos là một
khái niệm hay thay đổi
khái niệm hay thay đổi
02:09
determined by ethnic origin,
sexual orientation, gender,
sexual orientation, gender,
42
117065
4128
được xác định bởi nguồn gốc dân tộc,
xu hướng giới tính, giới tính,
xu hướng giới tính, giới tính,
02:13
but most visibly and often most violently,
43
121217
3335
nhưng hiển nhiên nhất và
thường mãnh liệt nhất vẫn là
thường mãnh liệt nhất vẫn là
02:16
class.
44
124576
1309
tầng lớp.
02:18
Before Nigeria became a country,
45
126492
2601
Trước khi Nigeria trở thành một quốc gia,
02:21
fisherpeople from the inland creeks
started to come down the Lagos lagoon
started to come down the Lagos lagoon
46
129117
3911
ngư dân từ những nhánh sông nội địa
bắt đầu đổ về đầm phá Lagos
bắt đầu đổ về đầm phá Lagos
02:25
and establish villages along the coast.
47
133052
2374
và hình thành nên những
ngôi làng dọc bờ biển.
ngôi làng dọc bờ biển.
02:28
About 60 years later, my grandfather,
Oludotun Adekunle Kukoyi,
Oludotun Adekunle Kukoyi,
48
136020
4434
Khoảng 60 năm sau, ông Oludotun
Adekunle Kukoyi, ông của tôi,
Adekunle Kukoyi, ông của tôi,
02:32
also arrived in Lagos.
49
140478
1522
cũng đã đặt chân đến Lagos.
02:34
Like me, he was an alumnus
of the University of Ibadan,
of the University of Ibadan,
50
142667
3416
Cũng giống như tôi, ông là cựu sinh viên
của trường đại học Ibadan,
của trường đại học Ibadan,
02:38
a young member of the educated elite
in the independence era.
in the independence era.
51
146107
3535
thành viên trẻ tuổi của thành phần
tri thức ưu tú trong kỉ nguyên độc lập.
tri thức ưu tú trong kỉ nguyên độc lập.
02:42
Over time, he built an illustrious career
as a land surveyor,
as a land surveyor,
52
150262
3593
Sau đó, ông gầy dựng sự nghiệp lẫy lừng
trong lĩnh vực vẽ bản đồ đất liền.
trong lĩnh vực vẽ bản đồ đất liền.
02:45
mapping out now-bustling neighborhoods
53
153879
2066
Ông phác hoạ vùng đất náo nhiệt ngày nay
02:47
when they were just waist-high wild grass.
54
155969
2242
ngay khi chúng còn là
đồng cỏ dại cao tới eo.
đồng cỏ dại cao tới eo.
02:51
He died when I was nine.
55
159353
1406
Ông qua đời khi tôi lên chín.
02:52
And by that time, my family,
like the families of those fisherpeople,
like the families of those fisherpeople,
56
160783
3787
Vào thời điểm đó, cũng như nhiều
gia đình ngư dân khác, gia đình tôi
gia đình ngư dân khác, gia đình tôi
02:56
knew Lagos as home.
57
164594
1546
coi Lagos là nhà.
03:00
Among the Yoruba, we have a saying,
58
168133
2231
Trong tiếng Yoruba,
chúng tôi có một câu nói:
chúng tôi có một câu nói:
03:02
"Èkó gb’olè, ó gb’ọ̀lẹ,"
59
170388
2470
"Èkó gb’olè, ó gb’ọ̀lẹ",
03:04
which can be translated to mean
that Lagos will welcome anyone.
that Lagos will welcome anyone.
60
172882
3715
nghĩa là Lagos sẽ luôn luôn
chào đón tất cả mọi người.
chào đón tất cả mọi người.
03:09
But that saying is becoming
less and less true.
less and less true.
61
177517
2439
Nhưng câu nói đó dần trở nên
ngày càng không đúng.
ngày càng không đúng.
03:12
Many Lagosians, including
the descendants of those fisherpeople
the descendants of those fisherpeople
62
180964
3145
Rất nhiều người Lagos, bao gồm
con cháu của những ngư dân
con cháu của những ngư dân
03:16
who arrived generations
before my grandfather,
before my grandfather,
63
184133
2352
đã đến Lagos sinh sống trước cả ông tôi,
03:18
are now being pushed out
64
186509
1714
bây giờ đang bị đẩy đi
03:20
to make room for an emergent city
65
188247
1703
để nhường chỗ cho thành phố mới nổi
03:21
that has been described
as "the new Dubai."
as "the new Dubai."
66
189974
2595
nơi được miêu tả là "Dubai mới".
03:25
You see, Lagos inspires big dreams,
even in its leaders,
even in its leaders,
67
193501
4106
Bạn thấy đó, Lagos truyền cảm hứng cho
những ước mơ lớn,thậm chí các nhà lãnh đạo
những ước mơ lớn,thậm chí các nhà lãnh đạo
03:29
and successive governments
have declared aspirations
have declared aspirations
68
197631
2684
và các nhà cầm quyền kế tiếp
vẫn luôn bày tỏ khát vọng
vẫn luôn bày tỏ khát vọng
03:32
towards a megacity
where poverty does not exist.
where poverty does not exist.
69
200339
2803
về một siêu đô thị mà nơi đó
cái nghèo không còn tồn tại.
cái nghèo không còn tồn tại.
03:36
Unfortunately, instead of focusing
on the eradication of poverty
on the eradication of poverty
70
204213
3553
Không may là, thay vì chú trọng
vào việc xoá đói giảm nghèo
vào việc xoá đói giảm nghèo
03:39
as you would expect,
71
207790
1503
như bạn nghĩ tới,
03:41
the strategy of choice focuses
on eliminating the poor.
on eliminating the poor.
72
209317
3533
thì phương án chiến lược lại tập trung
vào việc đào thải người nghèo.
vào việc đào thải người nghèo.
03:47
Last October, the Governor announced plans
73
215239
2136
Tháng mười rồi,ngài Thống đốc công bố
03:49
to demolish every single
waterfront settlement in Lagos.
waterfront settlement in Lagos.
74
217399
3524
kế hoạch phá huỷ từng khu
nhà nổi trên sông ở Lagos.
nhà nổi trên sông ở Lagos.
03:53
There are more than 40
of these indigenous communities
of these indigenous communities
75
221883
2555
Có hơn 40 cộng đồng người bản xứ
03:56
all over the city,
76
224462
1162
dọc khắp thành phố, với
03:57
with over 300,000 people living in them.
77
225648
2116
hơn 300,000 người đang sinh sống trong đó.
04:00
Otodo Gbame,
78
228803
1624
Otodo Gbame
04:02
a hundred-year-old fishing village
79
230451
1966
là một ngôi làng chài có tuổi đời 100,
04:04
with a population about
three-quarters that of Monaco
three-quarters that of Monaco
80
232441
2934
có dân số vào khoảng 3/4 số dân của Monaco
04:07
and similar potential
for beachfront luxury --
for beachfront luxury --
81
235399
2637
và có tiềm năng tương tự để
thành vùng ven biển xa hoa-
thành vùng ven biển xa hoa-
04:10
(Laughter)
82
238060
1033
(Tiếng cười)
04:11
was one of the first to be targeted.
83
239117
1965
là một trong số việc
đầu tiên cần đạt được
đầu tiên cần đạt được
04:14
I first heard of Otodo Gbame
after the demolition started.
after the demolition started.
84
242693
3378
Lần đầu tôi nghe đến Otodo Gbame
là sau khi công cuộc phá huỷ nổ ra.
là sau khi công cuộc phá huỷ nổ ra.
04:18
When I visited in November 2016,
I met Magdalene Aiyefoju.
I met Magdalene Aiyefoju.
85
246835
4142
Vào tháng 11 năm 2016, khi tôi đến đó,
tôi đã bắt gặp Magdalene Aiyefoju,
tôi đã bắt gặp Magdalene Aiyefoju,
04:24
She is a now-homeless woman
86
252123
1616
người phụ nữ hiện tại vô gia cư,
04:25
whose surname means, "the world is blind."
87
253763
2335
mà họ của cô có nghĩa là:
"Thế giới mù quáng."
"Thế giới mù quáng."
04:29
Magdalene's son Basil
was one of over 20 people
was one of over 20 people
88
257521
3891
Basil- con trai của Magdalene,
là một trong số hơn 20 người
là một trong số hơn 20 người
04:33
who were shot, drowned
89
261436
1825
bị bắn, dìm chết hoặc
04:35
or presumed dead in that land grab.
90
263285
2144
được cho là chết trong
vụ thâu tóm đất đai.
vụ thâu tóm đất đai.
04:39
Standing outside her shelter,
I saw the two white-sand football fields
I saw the two white-sand football fields
91
267632
3509
Đứng bên ngoài nơi ở cho người vô gia cư,
tôi thấy 2 sân bóng cát trắng,
tôi thấy 2 sân bóng cát trắng,
04:43
where Basil used to play.
92
271165
1490
nơi Basil vẫn thường đá banh.
04:45
Spread all around us were the ruins
of schools, churches,
of schools, churches,
93
273650
3639
Xung quanh chúng tôi là những đống
đổ nát của trường học, nhà thờ,
đổ nát của trường học, nhà thờ,
04:49
a primary health center, shops,
94
277313
2120
trung tâm chăm sóc ban đầu, các cửa hiệu,
04:51
thousands of homes.
95
279457
1542
và hàng ngàn ngôi nhà.
04:53
Young children enthusiastically helped
to put up shelters,
to put up shelters,
96
281892
3489
Trẻ nhỏ thì hào hứng giúp
mọi người dựng lều ở tạm,
mọi người dựng lều ở tạm,
04:57
and about 5,000 of the residents,
with nowhere else to go,
with nowhere else to go,
97
285405
3055
và khoảng 5,000 người dân
không có nơi nào để đi, nên họ
không có nơi nào để đi, nên họ
05:00
simply stayed put.
98
288484
1423
đơn giản lựa chọn ở lại đây.
05:02
And then in April,
99
290838
1418
Và rồi sau đó, vào tháng tư,
05:04
state security personnel came back.
100
292953
2113
cán bộ an ninh quốc gia đã trở lại.
05:08
This time, they cleared
the community out completely,
the community out completely,
101
296229
3481
Tại thời điểm đó, họ xoá bỏ hoàn toàn
cộng đồng người sinh sống ở đây
cộng đồng người sinh sống ở đây
05:11
with beatings, bullets and fire.
102
299734
2821
bằng vũ lực, xả súng và phóng hoả.
05:15
As I speak, there are construction crews
preparing Otodo Gbame's beaches
preparing Otodo Gbame's beaches
103
303967
4486
Như tôi nói, có các đội cải tạo biển
Otodo Gbame để có thể sẵn sàng phục vụ
Otodo Gbame để có thể sẵn sàng phục vụ
05:20
for anyone who can afford
a multi-million-dollar view.
a multi-million-dollar view.
104
308477
3188
cho những người có khả năng
chịu chi để có view hàng triệu đô.
chịu chi để có view hàng triệu đô.
05:24
The new development
is called "Periwinkle Estate."
is called "Periwinkle Estate."
105
312222
2841
Kế hoạch triển khai mới này gọi là:
"Periwinkle Estate."
"Periwinkle Estate."
05:30
Forced evictions are incredibly violent
and, of course, unconstitutional.
and, of course, unconstitutional.
106
318388
4891
Đó là sự cưỡng chế di dời tàn bạo đến
không ngờ và dĩ nhiên trái với hiến pháp.
không ngờ và dĩ nhiên trái với hiến pháp.
05:35
And yet, they happen so often
in so many of our cities,
in so many of our cities,
107
323303
3293
Còn nữa,việc này rất thường xảy ra
ở nhiều thành phố của chúng tôi,
ở nhiều thành phố của chúng tôi,
05:38
because the first thing we are taught
to forget about poor people
to forget about poor people
108
326620
3745
bởi vì điều đầu tiên chúng tôi được dạy
để quên lãng người nghèo
để quên lãng người nghèo
05:42
is that they are people.
109
330389
1423
là họ cũng là con người.
05:44
We believe that a home is a thing
a person absolutely has a right to,
a person absolutely has a right to,
110
332592
3383
Chúng tôi cho rằng một người hoàn toàn
có quyền hạn với nhà của mình,
có quyền hạn với nhà của mình,
05:47
unless the person is poor
and the home is built a certain way
and the home is built a certain way
111
335999
2974
trừ phi người đó nghèo và nhà
được dựng lên theo cách nào đó
được dựng lên theo cách nào đó
05:50
in a certain neighborhood.
112
338997
1349
trên một vùng đất lân cận.
05:52
But there is no single definition
of the word "home."
of the word "home."
113
340891
3438
Nhưng không có một định nghĩa
duy nhất cho từ "nhà".
duy nhất cho từ "nhà".
05:57
After all, what is a slum
besides an organic response
besides an organic response
114
345450
3241
Sau tất cả, khu nhà ổ chuột
là gì khi vẫn còn tồn tại
là gì khi vẫn còn tồn tại
06:00
to acute housing deficits
and income inequality?
and income inequality?
115
348715
3086
sự thiếu hụt nhà ở trầm trọng
và bất bình đẳng về thu nhập?
và bất bình đẳng về thu nhập?
06:04
And what is a shanty if not a person
making a home for themselves
making a home for themselves
116
352811
3183
Khu nhà lụp xụp là gì nếu một người
không thể xây tổ ấm đúng nghĩa
không thể xây tổ ấm đúng nghĩa
06:08
against all odds?
117
356018
1566
bất chấp mọi thứ?
06:11
Slums are an imperfect housing solution,
118
359195
2512
Khu ổ chuột không phải là
giải pháp nhà ở hoàn hảo,
giải pháp nhà ở hoàn hảo,
06:13
but they are also prime examples
of the innovation, adaptability
of the innovation, adaptability
119
361731
3693
nhưng lại là minh chứng quan trọng nhất
cho sự cải cách, khả năng thích ứng
cho sự cải cách, khả năng thích ứng
06:17
and resilience at the foundation --
120
365448
2726
và sức bật ngay từ lúc nó được hình thành
06:20
and the heart --
121
368198
1387
và trong chính cốt lõi
06:21
of every functional city.
122
369609
1665
của mỗi thành phố hiện đại.
06:24
You don't need to be the new Dubai
123
372483
2351
Lagos không cần phải
trở thành một Dubai mới
trở thành một Dubai mới
06:26
when you're already Lagos.
124
374858
1570
khi Lagos đã là chính nó rồi.
06:29
(Applause)
125
377549
5989
(Vỗ tay)
06:36
We have our own identity,
126
384951
2046
Chúng tôi có nét đặc trưng của riêng mình,
06:39
our own rhythm,
127
387021
1700
nhịp điệu, tiết tấu của riêng mình.
06:40
and as anyone who knows
Lagos can tell you,
Lagos can tell you,
128
388745
2295
Theo như những người
biết đến Lagos kể rằng
biết đến Lagos kể rằng
06:43
poor Lagosians are very often
the source of the city's character.
the source of the city's character.
129
391064
3536
người dân Lagos nghèo thường là người
làm nên nét đặc sắc của thành phố.
làm nên nét đặc sắc của thành phố.
06:47
Without its poor, Lagos would not
be known for its music
be known for its music
130
395108
2749
Không có người nghèo,Lagos
sẽ không nổi tiếng về âm nhạc,
sẽ không nổi tiếng về âm nhạc,
06:49
or its endless energy
131
397881
1278
năng lượng bất tận
06:51
or even the fact that you can buy
an ice cold drink or a puppy
an ice cold drink or a puppy
132
399183
3649
hoặc nổi tiếng vì bạn có thể mua
đồ uống lạnh hay một chú cún
đồ uống lạnh hay một chú cún
06:54
through your car window.
133
402856
1403
chỉ qua cửa sổ xe hơi.
06:56
(Laughter)
134
404283
2608
(Tiếng cười)
07:00
The conditions that cause us
to define certain neighborhoods as slums
to define certain neighborhoods as slums
135
408399
3421
Điều kiện sống của những vùng khiến
chúng ta nhận định nó là khu ổ chuột
chúng ta nhận định nó là khu ổ chuột
07:03
can be effectively improved,
136
411844
1971
có thể được cải thiện rõ rệt nhưng
07:05
but not without recognizing
the humanity and the agency
the humanity and the agency
137
413839
3063
không thể thiếu sự công nhận về
quyền làm người và tự quyết
quyền làm người và tự quyết
07:08
of the people living in them.
138
416926
1540
của người dân sinh sống ở đó.
07:11
In Lagos, where public goods
are rarely publicly available,
are rarely publicly available,
139
419192
3026
Lagos là nơi hàng hoá công cộng
hiếm khi bày bán công khai,
hiếm khi bày bán công khai,
07:14
slum dwellers are often at the forefront
of innovating solutions.
of innovating solutions.
140
422242
3602
nên người dân khu ổ chuột thường
đi đầu trong việc tìm ra các giải pháp.
đi đầu trong việc tìm ra các giải pháp.
07:18
After being disconnected
from the grid for months
from the grid for months
141
426640
2462
Sau khi bị ngắt điện
trong nhiều tháng liền
trong nhiều tháng liền
07:21
because the power company
couldn't figure out how to collect bills,
couldn't figure out how to collect bills,
142
429126
3265
do công ty điện lực không
tìm được cách thu tiền điện,
tìm được cách thu tiền điện,
07:24
one settlement designed a system
that collectivized remittances
that collectivized remittances
143
432415
3461
một nhóm người đã thiết kế ra một
hệ thống giúp tập hợp các khoản tiền
hệ thống giúp tập hợp các khoản tiền
07:27
and got everyone cheaper rates
into the bargain.
into the bargain.
144
435900
2629
và thêm nữa có thể đánh thuế
địa phương thấp hơn.
địa phương thấp hơn.
07:31
Another settlement created
a reform program
a reform program
145
439668
2146
Một nhóm khác xây dựng
chương trình cải cách
chương trình cải cách
07:33
that hires local bad boys as security.
146
441838
2754
khuyến khích thuê những thiếu niên
hư hỏng làm bảo vệ.
hư hỏng làm bảo vệ.
07:36
They know every trick and every hideout,
147
444616
2126
Vì họ đều biết mọi mánh khoé và nơi ẩn náu
07:38
so now troublemakers are more likely
to get caught and reported to police
to get caught and reported to police
148
446766
3430
nên những kẻ gây rối nhiều khả năng
sẽ bị bắt,bị tố giác với cảnh sát hơn
sẽ bị bắt,bị tố giác với cảnh sát hơn
07:42
and fewer of the youth end up
engaging in criminal activity.
engaging in criminal activity.
149
450220
3327
và số thanh niên có kết cục
rơi vào vòng lao lý sẽ ít lại.
rơi vào vòng lao lý sẽ ít lại.
07:46
Yet another settlement recently completed
150
454266
2167
Song, một nhóm người nữa
gần đây đã hoàn thành
gần đây đã hoàn thành
07:48
a flood-safe, eco-friendly
communal toilet system.
communal toilet system.
151
456457
3114
hệ thống toilet công cộng chống rỉ nước,
thân thiện môi trường.
thân thiện môi trường.
07:52
Models like these are being
adopted across Lagos.
adopted across Lagos.
152
460266
2900
Những mô hình giống thế đang
được áp dụng rộng rãi ở Lagos.
được áp dụng rộng rãi ở Lagos.
07:56
Informal settlements are incorrectly
named as the problem.
named as the problem.
153
464444
3429
Các giải pháp không chính thống này
bị đặt tên sai với vấn đề.
bị đặt tên sai với vấn đề.
08:00
In fact, the real problems
are the factors that create them,
are the factors that create them,
154
468554
3425
Thực tế, vấn đề thực sự chính là
những yếu tố sản sinh ra chúng
những yếu tố sản sinh ra chúng
08:04
like the entrenchment of poverty,
155
472003
1933
như sự nghèo đói bền vững
08:05
social exclusion
156
473960
1195
sự cách ly xã hội,
08:07
and state failures.
157
475179
1427
sự thất bại của nhà nước.
08:09
When our governments
frame slums as threats
frame slums as threats
158
477386
2622
Khi chính phủ định hình khu ổ chuột
là một mối đe doạ
là một mối đe doạ
08:12
in order to justify violent land grabs
or forced evictions,
or forced evictions,
159
480032
2890
để biện hộ cho các vụ thâu tóm đất,
cưỡng chế di dời tàn bạo,
cưỡng chế di dời tàn bạo,
08:14
they're counting on those of us
who live in formal housing
who live in formal housing
160
482946
2965
họ nghĩ chúng ta, những người đang
sống trong ngôi nhà hợp pháp
sống trong ngôi nhà hợp pháp
08:17
to tacitly and ignorantly agree with them.
161
485935
3798
sẽ ngầm đồng ý và tin tưởng
chính phủ một cách ngu ngốc.
chính phủ một cách ngu ngốc.
08:22
Rather, we must remind them
162
490635
2018
Đúng hơn là,ta nên nhắc nhở người dân rằng
08:24
that governments exist to serve
not only those who build
not only those who build
163
492677
2621
chính phủ tồn tại để phục vụ
không chỉ cho người xây nên
không chỉ cho người xây nên
08:27
and live in luxury homes,
164
495322
1503
và sống trong các căn nhà xa xỉ
08:28
but also those who clean and guard them.
165
496849
2377
mà còn cho người có thể
lau dọn và giữ gìn nhà cửa.
lau dọn và giữ gìn nhà cửa.
08:32
Our --
166
500223
1159
Hiện thực-
08:33
(Applause)
167
501406
3362
(Vỗ tay)
08:37
our realities may differ,
168
505805
2212
Hiện thực cuộc sống chúng ta
có thể khác nhau,
có thể khác nhau,
08:40
but our rights don't.
169
508041
1982
nhưng quyền lợi thì không khác gì cả.
08:44
The Lagos state government,
170
512121
1673
Giống như nhiều lục địa khác,
08:45
like far too many on our continent,
171
513818
1923
chính quyền thành phố Lagos
08:47
pays lip service to ideas of inclusion,
172
515765
2673
chỉ nói ngoài miệng những ý định
sẽ thực hiện ,
sẽ thực hiện ,
08:50
while acting as though
progress can only be achieved
progress can only be achieved
173
518462
3047
trong khi họ lại hành động như thể
sự phát triển chỉ đạt được
sự phát triển chỉ đạt được
08:53
by the erasure, exploitation
and even elimination of groups
and even elimination of groups
174
521533
3432
thông qua việc xoá bỏ, khai thác và
thậm chí trừ khử những nhóm người
thậm chí trừ khử những nhóm người
08:56
it considers expendable.
175
524989
1759
mà chính quyền cho là có thể loại bỏ.
08:59
People living with disabilities
who hawk or beg on Lagos streets
who hawk or beg on Lagos streets
176
527898
3477
Những người tàn tật bán rong
hoặc ăn xin trên đường
hoặc ăn xin trên đường
09:03
are rounded up, extorted
177
531399
2195
bị vây bắt, cướp tiền
09:05
and detained.
178
533618
1213
và bị giam giữ.
09:07
Women in low-income
neighborhoods are picked up
neighborhoods are picked up
179
535335
2238
Phụ nữ sống trong vùng
thu nhập thấp bị chọn
thu nhập thấp bị chọn
09:09
and charged with prostitution,
180
537597
1495
và giao việc của người bán dâm,
09:11
regardless of what they actually
do for a living.
do for a living.
181
539116
2884
mà không cần quan tâm việc họ
thật sự kiếm sống bằng nghề gì.
thật sự kiếm sống bằng nghề gì.
09:14
Gay citizens are scapegoated
to distract from real political problems.
to distract from real political problems.
182
542024
4519
Cộng đồng gay bị đưa ra làm
bia đỡ nhằm lái sự quan tâm
bia đỡ nhằm lái sự quan tâm
của người dân khỏi các
vấn đề chính trị nóng hổi.
vấn đề chính trị nóng hổi.
09:19
But people, like cities, are resilient,
183
547931
3604
Cũng giống như các thành phố,
người dân có thể thích ứng,
người dân có thể thích ứng,
09:24
and no amount of legislation
or intimidation or violence
or intimidation or violence
184
552092
3405
và không có một luật pháp nào, và
lời đe doạ nào, sự bạo lực nào có thể
lời đe doạ nào, sự bạo lực nào có thể
09:27
can fully eliminate any of us.
185
555521
1935
triệt để đào thải một ai trong chúng ta.
09:30
Prostitutes, women
and women who work as prostitutes
and women who work as prostitutes
186
558308
3638
Người mại dâm, phụ nữ và
phụ nữ hành nghề mại dâm
phụ nữ hành nghề mại dâm
09:33
still haven't gone extinct,
187
561970
1511
vẫn sẽ không biến mất, mặc dù
09:35
despite centuries of active suppression.
188
563505
2656
số người này đã chủ động
suy giảm trong nhiều thế kỉ.
suy giảm trong nhiều thế kỉ.
09:38
Queer Africans continue to exist,
189
566894
2631
Người châu Phi đồng giới
vẫn tiếp tục tồn tại,
vẫn tiếp tục tồn tại,
09:41
even though queerness is now criminalized
in most parts of the continent.
in most parts of the continent.
190
569549
3785
dù đồng giới bị quy là bất hợp pháp
ở phần lớn các nước trên lục địa này.
ở phần lớn các nước trên lục địa này.
09:45
And I'm fairly certain that poor people
don't generally tend to just disappear
don't generally tend to just disappear
191
573358
4549
Và tôi khá chắc chắn rằng người nghèo
thông thường không có xu hướng biến mất
thông thường không có xu hướng biến mất
09:49
because they've been stripped
of everything they have.
of everything they have.
192
577931
2727
bởi vì họ sẽ không dễ dàng
từ bỏ những gì mà họ có.
từ bỏ những gì mà họ có.
09:53
We are all already here,
193
581435
3437
Chúng ta đang ở đây rồi,
09:56
and that answers the question
194
584896
2239
việc chúng ta ở đây chính là
đáp án cho câu hỏi
đáp án cho câu hỏi
09:59
of whether or not we belong.
195
587159
1805
chúng ta có thuộc về nơi này không.
10:03
When those fisherpeople
started to sail down the lagoon
started to sail down the lagoon
196
591764
3114
Khi những ngư dân đó bắt đầu
xuôi mái chèo về Lagoon
xuôi mái chèo về Lagoon
10:06
in search of new homes,
197
594902
1435
để tìm kiếm một nơi an cư mới,
10:08
it could not have occurred to them
198
596361
2063
người dân đánh cá chắc chắn không ngờ được
10:10
that the city that would
rise up around them
rise up around them
199
598448
2124
thành phố sẽ mọc lên xung quanh họ,
10:12
would one day insist
that they do not belong in it.
that they do not belong in it.
200
600596
2729
có một ngày thành phố khẳng định
họ không thuộc nơi đây.
họ không thuộc nơi đây.
10:16
I like to believe that my grandfather,
201
604825
2192
Tôi rất muốn tin rằng,trong lúc đang vẽ ra
10:19
in mapping new frontiers for Lagos,
202
607041
1865
biên giới mới cho Lagos,
10:20
was trying to open it up
203
608930
1911
ông đang cố gắng vẽ rộng thêm nữa
10:22
to make room for other people
to be welcomed by the city
to be welcomed by the city
204
610865
3014
nhằm giành ra nhiều chỗ cho người
sẽ được thành phố chào đón
sẽ được thành phố chào đón
10:25
in the same way that he was.
205
613903
1659
như cách mà nơi đây chào đón ông.
10:28
On my way here, my grandma called me
206
616728
2845
Trên đường đến đây, bà đã gọi tôi
10:31
to remind me how proud she was,
207
619597
2737
để nhắc nhở tôi rằng bà
tự hào về tôi như thế nào,
tự hào về tôi như thế nào,
10:34
how proud [my grandfather]
and my mother would have been.
and my mother would have been.
208
622358
2992
[ông tôi] và mẹ tôi chắc chắn
cũng tự hào về tôi như vậy.
cũng tự hào về tôi như vậy.
10:37
I am their dreams come true.
209
625735
2577
Tôi chính là ước mơ đã
thành hiện thực của họ.
thành hiện thực của họ.
10:41
But there is no reason why their dreams --
or mine, for that matter --
or mine, for that matter --
210
629463
4994
Nhưng lại không có một đáp án nào cho
câu hỏi tại sao ước mơ của họ hay của tôi
câu hỏi tại sao ước mơ của họ hay của tôi
10:46
are allowed to come true
211
634481
1372
được phép thành hiện thực
10:47
while those of others
are turned to nightmares.
are turned to nightmares.
212
635877
2434
trong khi giấc mơ của người khác
lại thành ác mộng.
lại thành ác mộng.
10:51
And lest we forget:
213
639300
1517
Chúng ta không nên quên là :
10:53
the minimum requirement for a dream
214
641384
2199
yêu cầu tối thiểu của một giấc mơ là
10:56
is a safe place to lay your head.
215
644331
2161
phải có một nơi an toàn
để chìm vào giấc ngủ.
để chìm vào giấc ngủ.
11:01
It is too late now for Basil,
216
649808
1987
Bây giờ đã quá trễ cho anh bạn Basil rồi,
11:04
but not for Magdalene,
217
652545
1899
nhưng lại không quá muộn cho Magdalene,
11:06
not for the hundreds of thousands,
218
654468
1939
và cho hàng trăm, hàng ngàn,
11:08
the millions still under threat in Lagos
219
656431
2394
hàng triệu người đang bị đe doạ
mạng sống ở Lagos
mạng sống ở Lagos
11:10
or any of our cities.
220
658849
1718
hay bất cứ đâu trong các thành phố.
11:13
The world does not have to remain blind
221
661368
2826
Thế giới không cần phải làm ngơ
11:16
to the suffering that is created
when we deny people's humanity,
when we deny people's humanity,
222
664218
4429
với nỗi đau của một người bị
cự tuyệt quyền làm người nữa,
cự tuyệt quyền làm người nữa,
11:20
or even to the incredible potential
for growth that exists
for growth that exists
223
668671
3290
hoặc thậm chí khi chúng ta nhận ra
và coi trọng những đóng góp mà
và coi trọng những đóng góp mà
11:23
when we recognize and value
all contributions.
all contributions.
224
671985
4021
Lagos đem lại, thế giới sẽ không làm ngơ
với tiềm năng phát triển không ngờ của nó.
với tiềm năng phát triển không ngờ của nó.
11:29
We must hold our governments
225
677379
2615
Chúng ta phải ép chính phủ
11:32
and ourselves
226
680018
1705
cụng như chính mình
11:33
accountable
227
681747
1420
đứng lên chịu trách nhiệm
11:35
for keeping our shared cities safe
for everyone in them,
for everyone in them,
228
683191
3708
trong việc biến thành phố chia sẻ trở nên
an toàn cho mọi cư dân đang sinh sống
an toàn cho mọi cư dân đang sinh sống
11:40
because the only cities worth building --
229
688092
2189
vì chỉ những thành phố đáng xây dựng-
11:42
indeed, the only futures
worth dreaming of --
worth dreaming of --
230
690305
3958
thực chất là nơi có một
tương lai đáng ước mơ
tương lai đáng ước mơ
11:46
are those that include all of us,
231
694287
2033
mới là nơi chúng ta thuộc về,
11:49
no matter who we are
232
697009
2253
cho dù chúng ta là ai
11:51
or how we make homes for ourselves.
233
699286
2327
hoặc chúng ta xây dựng
tổ ấm bằng cách nào.
tổ ấm bằng cách nào.
11:54
Thank you.
234
702459
1188
Cám ơn.
11:55
(Applause)
235
703671
4694
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
OluTimehin Adegbeye - Writer, activistWriting on urban development, sexual and reproductive rights, gender and queerness, OluTimehin Adegbeye resists marginalization by reminding her audiences of the validity of every human experience.
Why you should listen
OluTimehin Adegbeye is a writer and speaker who does rights-based work in the areas of urban development, gender, sexualities and sexualized violence. Her social commentary takes the form of non-fiction, auto-fiction and poetry -- as well as sometimes quite strongly worded Twitter threads. A firm believer in lived experience as a legitimate source of knowledge, she often draws her broader political analyses from personal stories.
Adegbeye identifies as a de-colonial feminist, with a political praxis rooted in Womanist and Black Feminist thought. In deconstructing how power, social services, housing, capital and other resources are distributed and/or denied within globalized societies, her ultimate goal is to reinscribe the intrinsic value of human life.
OluTimehin Adegbeye | Speaker | TED.com