TED2013
Christopher Ryan: Are we designed to be sexual omnivores?
Christopher Ryan: Cinsel hepçiller olmak üzere mi tasarlandık?
Filmed:
Readability: 4.7
2,237,814 views
Erkek ve kadının cinsel olarak daima kapalı çiftler oluşturduğu düşüncesi, ilişkilere dair güncel bakış açımızda git gide yaygınlaşıyor. Fakat tarımın doğuşundan önce insanlar aslında oldukça sevişgen olmuş olabilir. Daha incelikli bir insan cinselliği anlayışının; ayrımcılığı, utancı ve ilişkileri öldüren, gerçekçi olmayan beklentileri sonlandırabileceği umuduyla yazar Christopher Ryan bizi, insanların doğalarının gereği cinsel olarak hepçil olduklarına dair tartışmalı kanıtlar arasında dolaştırıyor.
Christopher Ryan - Psychologist
The co-author of "Sex at Dawn," Christopher Ryan explores the prehistoric roots of human sexuality. Full bio
The co-author of "Sex at Dawn," Christopher Ryan explores the prehistoric roots of human sexuality. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'm going to go off script
0
448
1267
Metnimin dışına çıkıp
00:13
and make Chris quite nervous here
1
1715
2051
seyirci katılımlı bir şey yaparak
00:15
by making this audience participation.
2
3766
2348
Chris'i biraz gereceğim.
00:18
All right. Are you with me? Yeah. Yeah. All right.
3
6114
3183
Tamam. Hazır mıyız? Evet. Evet. Tamam.
00:21
So what I'd like to do is have you raise your hand
4
9297
2444
Şimdi, yapmanızı istediğim şey şu; bugüne kadar
00:23
if you've ever heard a
heterosexual couple having sex.
heterosexual couple having sex.
5
11741
4056
heteroseksüel bir çifti seks yaparken duyduysanız elinizi kaldırın.
00:27
Could be the neighbors, hotel room,
6
15797
2551
Komşular olabilir, otel odası,
00:30
your parents. Sorry.
7
18348
2007
ebeveynleriniz. Pardon.
00:32
Okay. Pretty much everybody.
8
20355
1752
Tamam. Neredeyse herkes.
00:34
Now raise your hand if the man was making
9
22107
1827
Şimdi, eğer erkek kadından daha çok
00:35
more noise than the woman.
10
23934
3429
ses çıkardıysa elinizi kaldırın.
00:39
I see one guy there.
11
27363
2313
Orada bir adam görüyorum.
00:41
It doesn't count if it was you, sir.
12
29676
2247
Ama ses çıkaran sizseniz sayılmaz bayım.
00:43
(Laughter)
13
31923
1015
(Kahkahalar)
00:44
So his hand's down. And one woman. Okay.
14
32938
3510
Evet, eli aşağı indi. Bir kadın... Tamam.
00:48
Sitting next to a loud guy.
15
36448
2076
Gürültücü bir adamın yanında oturuyor.
00:50
Now what does this tell us?
16
38524
1624
Evet, bu bize ne anlatıyor?
00:52
It tells us that human beings
17
40148
1846
Bize anlattığı şey, insanların
00:53
make noise when they have sex,
18
41994
1368
seks yaparken ses çıkardığı
00:55
and it's generally the woman who makes more noise.
19
43362
2126
ve genellikle kadının daha çok ses çıkardığı.
00:57
This is known as female copulatory vocalization
20
45488
3054
Bu, akademisyenler arasında
dişil çiftleşme vokalizasyonu
dişil çiftleşme vokalizasyonu
olarak bilinir.
01:00
to the clipboard crowd.
21
48542
1423
01:01
I wasn't even going to mention this,
22
49965
1631
Buna değinmeyecektim bile ama
01:03
but somebody told me that Meg Ryan might be here,
23
51596
2941
biri bana Meg Ryan'ın burada olabileceğini söyledi
01:06
and she is the world's most famous
24
54537
2604
ve kendisi dünyanın en ünlü
01:09
female copulatory vocalizer.
25
57141
1949
dişil çiftleşme vokalisti.
01:11
So I thought, got to talk about that.
26
59090
2400
Dolayısıyla bu konuda konuşmalıyım diye düşündüm.
01:13
We'll get back to that a little bit later.
27
61490
2713
Az sonra buna tekrar döneceğiz.
01:16
Let me start by saying human beings
28
64203
1965
İzin verirseniz şunu
söyleyerek başlayayım:
söyleyerek başlayayım:
01:18
are not descended from apes,
29
66168
2101
İnsanlar maymundan gelmiyor;
01:20
despite what you may have heard. We are apes.
30
68269
2232
duymuş olabileceklerinizin aksine
biz maymunuz.
biz maymunuz.
01:22
We are more closely related
to the chimp and the bonobo
to the chimp and the bonobo
31
70501
2836
Şempanze ve bonobolarla olan akrabalığımız,
01:25
than the African elephant is to the Indian elephant,
32
73337
3380
Afrika filinin Hint filiyle
olan akrabalığından daha yakın;
olan akrabalığından daha yakın;
01:28
as Jared Diamond pointed
out in one of his early books.
out in one of his early books.
33
76717
3198
Jared Diamond'un erken dönem
kitaplarından birinde işaret ettiği gibi...
kitaplarından birinde işaret ettiği gibi...
01:31
We're more closely related to chimps and bonobos
34
79915
4195
Şempanze ve bonobolarla olan akrabalığımız;
01:36
than chimps and bonobos are related
35
84110
1501
onların herhangi başka bir
primatla olan akrabalığından
primatla olan akrabalığından
01:37
to any other primate --
36
85611
1662
daha yakın;
01:39
gorillas, orangutans, what have you.
37
87273
2276
goril, orangutan, aklınıza ne gelirse...
01:41
So we're extremely closely related to them,
38
89549
3247
Yani onlarla inanılmaz derecede yakınız
01:44
and as you'll see in terms of our behavior,
39
92796
2426
ve göreceğinizi gibi, davranışsal olarak da
01:47
we've got some relationship as well.
40
95222
2367
bazı ilişkilerimiz var.
01:49
So what I'm asking today, the question
41
97589
1919
Yani bugün sorduğum,
sizlerle beraber incelemek
sizlerle beraber incelemek
01:51
I want to explore with you today is,
42
99508
3062
istediğim soru şu:
01:54
what kind of ape are we in terms of our sexuality?
43
102570
4168
Ne tür bir maymunuz? Cinselliğimiz açısından.
01:58
Now, since Darwin's day there's been
44
106738
2218
Şimdi, Darwin'in zamanından beri,
02:00
what Cacilda and I have called
45
108956
1502
Cacilda ve benim
02:02
the standard narrative of human sexual evolution,
46
110458
2686
insan cinsel evriminin standart anlatısı
dediğimiz şey süregelmekte
dediğimiz şey süregelmekte
02:05
and you're all familiar with it,
47
113144
1554
ve okumamış olsanız bile
02:06
even if you haven't read this stuff.
48
114698
2563
hepiniz buna aşinasınız.
02:09
The idea is that, as part of human nature,
49
117261
3068
Bu düşünceye göre,
insan doğasının bir parçası olarak,
insan doğasının bir parçası olarak,
02:12
from the beginning of our species' time,
50
120329
1989
türümüzün başladığı zamandan beri
02:14
men have sort of leased
women's reproductive potential
women's reproductive potential
51
122318
4494
erkekler kadınların üreme potansiyelini,
onlara belirli mal ve hizmetler sağlama
karşılığında bir nevi kiraladılar.
karşılığında bir nevi kiraladılar.
02:18
by providing them with certain goods and services.
52
126812
3395
02:22
Generally we're talking about meat, shelter, status,
53
130207
3670
Genel olarak; et, barınak, statü,
02:25
protection, things like that.
54
133877
2631
korunma ve bu tür şeylerden bahsediyoruz.
02:28
And in exchange, women have offered fidelity,
55
136508
2335
Ve karşılığında, kadınlar da sadakat
02:30
or at least a promise of fidelity.
56
138843
2378
ya da en azından sadakat sözü sundular.
02:33
Now this sets men and women up
in an oppositional relationship.
in an oppositional relationship.
57
141221
4270
Şimdi, bu kadın ve erkekleri
karşıt bir ilişki içinde konumlandırıyor.
karşıt bir ilişki içinde konumlandırıyor.
02:37
The war between the sexes is built right into
our DNA, according to this vision. Right?
our DNA, according to this vision. Right?
58
145491
5943
Bu bakış açısına göre, cinsler arası savaş
DNA'mıza kodlanmış, değil mi?
DNA'mıza kodlanmış, değil mi?
02:43
What Cacilda and I have argued is that no,
59
151434
3937
Cacilda ve bana göre;
hayır,
hayır,
02:47
this economic relationship,
60
155371
2441
bu ekonomik ilişki
02:49
this oppositional relationship,
61
157812
1825
bu karşıt ilişki aslında,
02:51
is actually an artifact of agriculture,
62
159637
2625
en erken kabaca
10.000 yıl önce ortaya çıkmış
10.000 yıl önce ortaya çıkmış
02:54
which only arose about 10,000
years ago at the earliest.
years ago at the earliest.
63
162262
3676
tarımın yapay bir getirisi.
02:57
Anatomically modern human beings
64
165938
2167
Anatomik olarak modern insanlar
03:00
have been around for about 200,000 years,
65
168105
2999
200.000 yıldır var;
03:03
so we're talking about five percent, at most,
66
171104
3622
yani modern, ayrışmış bir tür olduğumuz
bu zamanın
bu zamanın
03:06
of our time as a modern, distinct species.
67
174726
3688
en fazla %5'inden bahsediyoruz.
03:10
So before agriculture,
68
178414
3534
Yani, tarımdan önce,
03:13
before the agricultural revolution,
69
181948
2005
tarım devriminden önce,
03:15
it's important to understand that human beings
70
183953
2111
insanların avcı-toplayıcı gruplar
03:18
lived in hunter-gatherer groups that are
71
186064
3334
halinde yaşadığını ve
03:21
characterized wherever they're found in the world
72
189398
3016
Dünya'da nerede olurlarsa olsunlar,
antropologların
antropologların
03:24
by what anthropologists called fierce egalitarianism.
73
192414
4591
"aşırı eşitlikçilik" dediği kavramla
karakterize olduklarını anlamak önemli.
karakterize olduklarını anlamak önemli.
03:29
They not only share things,
74
197005
1868
Sadece eşyaları paylaşmakla kalmayıp
03:30
they demand that things be shared:
75
198873
2509
eşyaların paylaşılmasını zorunlu da kılıyorlardı.
03:33
meat, shelter, protection, all these things
76
201382
2259
Öyle görünüyor ki
bu toplumlarda,
bu toplumlarda,
03:35
that were supposedly being traded to women
77
203641
3009
kadınlarla cinsel sadakatleri karşılığında
03:38
for their sexual fidelity, it turns out,
78
206650
2830
değiş tokuş edildiği kabul edilen
et, barınak, korunma ve
et, barınak, korunma ve
03:41
are shared widely among these societies.
79
209480
2730
tüm bu şeyler geniş çapta paylaşılıyordu.
03:44
Now I'm not saying that our ancestors
80
212210
2188
Burada, atalarımızın soylu vahşiler
03:46
were noble savages, and I'm not saying
81
214398
1961
olduğunu söylemiyorum; ve günümüz
03:48
modern day hunter-gatherers
are noble savages either.
are noble savages either.
82
216359
2796
avcı-toplayıcılarının da soylu vahşiler
olduğunu söylemiyorum.
olduğunu söylemiyorum.
03:51
What I'm saying is that this is simply
83
219155
2011
Söylediğim, bir yiyecek arama bağlamında,
03:53
the best way to mitigate risk
84
221166
2440
bunun sadece riskin azaltılması için
03:55
in a foraging context.
85
223606
1930
en iyi yol olduğu. Ve gerçekten
antropologlar içinde
antropologlar içinde
03:57
And there's really no argument
about this among anthropologists.
about this among anthropologists.
86
225536
3116
bununla ilgili bir fikir ayrılığı yok.
04:00
All Cacilda and I have done is extend
this sharing behavior to sexuality.
this sharing behavior to sexuality.
87
228652
4564
Cacilda ve benim tüm yaptığımız
bu paylaşım davranışına cinselliği de katmak.
bu paylaşım davranışına cinselliği de katmak.
04:05
So we've argued that human sexuality
88
233216
2435
Yani biz, insan cinselliğinin esasen,
04:07
has essentially evolved, until agriculture,
89
235651
4484
tarım dönemine kadar, atalarımızın
çok başarılı oldukları
çok başarılı oldukları
04:12
as a way of establishing and maintaining
90
240135
3146
karmaşık ve esnek sosyal sistemleri,
ağları oluşturmanın
ağları oluşturmanın
04:15
the complex, flexible social systems, networks,
91
243281
3726
ve korumanın bir yolu olarak
04:19
that our ancestors were very good at,
92
247007
2911
evrimleştiğini iddia ettik
04:21
and that's why our species has survived so well.
93
249918
4616
ve türümüz bu yüzden bu kadar iyi hayatta kalabildi.
04:26
Now, this makes some people uncomfortable,
94
254534
2217
Şimdi, bu insanları rahatsız ediyor
04:28
and so I always need to take
a moment in these talks
a moment in these talks
95
256751
2385
ve bu tür sunumlarda şunu söylemek için
durmam gerekiyor:
durmam gerekiyor:
04:31
to say, listen,
96
259136
1844
"Dinleyin!
04:32
I'm saying our ancestors were promiscuous,
97
260980
2643
atalarımızın 'sevişgen' olduklarını söylüyorum
04:35
but I'm not saying they were
having sex with strangers.
having sex with strangers.
98
263623
2335
ama yabancılarla seks yaptıklarını söylemiyorum."
04:37
There were no strangers. Right?
99
265958
2026
Yabancı diye bir şey yoktu, değil mi?
04:39
In a hunter-gatherer band, there are no strangers.
100
267984
1844
Bir avcı-toplayıcı grubunda yabancılar yoktur.
04:41
You've known these people your entire life.
101
269828
1989
Bu insanları hayatınız boyunca tanımışsınızdır.
04:43
So I'm saying, yes, there were
overlapping sexual relationships,
overlapping sexual relationships,
102
271817
3459
Yani diyorum ki, birbiriyle çakışan
cinsel ilişkiler vardı;
cinsel ilişkiler vardı;
04:47
that our ancestors probably had
several different sexual relationships
several different sexual relationships
103
275276
4307
atalarımızın yetişkinliklerinde, büyük ihtimalle
herhangi bir anda birkaç farklı cinsel ilişkisi vardı.
04:51
going on at any given moment in their adult lives.
104
279583
3387
04:54
But I'm not saying they were
having sex with strangers.
having sex with strangers.
105
282970
2403
Ama yabancılarla seks yaptıklarını söylemiyorum;
04:57
I'm not saying that they didn't love the
people they were having sex with.
people they were having sex with.
106
285373
3111
seks yaptıkları kişileri sevmediklerini söylemiyorum
05:00
And I'm not saying there was
no pair-bonding going on.
no pair-bonding going on.
107
288484
2905
ve çiftler arası bağlanmanın olmadığını da söylemiyorum.
05:03
I'm just saying it wasn't sexually exclusive.
108
291389
3086
Sadece cinsel olarak kapalı ilişkileri
olmadığını söylüyorum.
olmadığını söylüyorum.
05:06
And those of us who have
chosen to be monogamous --
chosen to be monogamous --
109
294475
3684
Ve tek eşli olmayı tercih edenlerimiz...
05:10
my parents, for example, have been married
110
298159
2338
Benim ebeveynim örneğin,
05:12
for 52 years monogamously,
111
300497
2508
52 yıldır tek eşli olarak evliler
05:15
and if it wasn't monogamously, Mom and Dad,
112
303005
2362
ve eğer öyle değilse, anne ve baba,
05:17
I don't want to hear about it—
113
305367
2347
bununla ilgili bir şey bilmek istemiyorum.
05:19
I'm not criticizing this and I'm not saying
114
307714
2392
Bunu eleştirmiyorum ve bununla ilgili
05:22
there's anything wrong with this.
115
310106
1556
bir şeyin yanlış olduğunu söylemiyorum.
05:23
What I'm saying is that to argue
116
311662
2159
Söylediğim şey; atalarımızın cinsel olarak
05:25
that our ancestors were sexual omnivores
117
313821
4674
hepçil olduklarını iddia etmenin,
05:30
is no more a criticism of monogamy
118
318495
2287
beslenme açısından hepçil olduklarını iddia etmenin
05:32
than to argue that our ancestors
were dietary omnivores
were dietary omnivores
119
320782
3468
vejetaryenlik eleştirisi olduğundan
daha fazla bir
daha fazla bir
05:36
is a criticism of vegetarianism.
120
324250
3323
tek eşlilik eleştirisi olmadığıdır.
05:39
You can choose to be a vegetarian,
121
327573
1881
Vejetaryen olmayı seçebilirsiniz
05:41
but don't think that just because
you've made that decision,
you've made that decision,
122
329454
2744
fakat bu kararı aldınız diye
domuz pastırmasının
domuz pastırmasının
05:44
bacon suddenly stops smelling good.
123
332198
2792
bir anda güzel kokmamaya başlayacağını
düşünmemelisiniz.
düşünmemelisiniz.
05:46
Okay? So this is my point.
124
334990
2687
Tamam mı? İşte vurgulamak istediğim nokta bu.
05:49
(Laughter)
125
337677
2351
(Kahkahalar)
05:52
That one took a minute to sink in, huh?
126
340028
3621
Bunun iyice anlaşılması biraz zaman aldı, değil mi?
05:55
Now, in addition to being a great genius,
127
343649
2330
Şimdi, büyük bir dahi,
05:57
a wonderful man, a wonderful husband,
128
345979
2065
müthiş bir adam, müthiş bir koca,
06:00
a wonderful father, Charles Darwin
129
348044
1780
müthiş bir baba olmasının yanında Charles Darwin
06:01
was also a world-class Victorian prude.
130
349824
4112
aynı zamanda birinci sınıf bir Viktoryen iffet abidesiydi.
Tamam mı?..
Tamam mı?..
06:05
All right? He was perplexed
131
353936
1940
Bazı primatların cinsel şişlikleri
06:07
by the sexual swellings of certain primates,
132
355876
2610
aklını karıştırmıştı,
06:10
including chimps and bonobos,
133
358486
1543
şempanze ve bonobolar da içinde olmak üzere,
06:12
because these sexual swellings tend to provoke
134
360029
2538
çünkü bu cinsel şişlikler birçok erkeğin
06:14
many males to mate with the females.
135
362567
2592
dişilerle çiftleşmek için kızışmasına
neden oluyordu.
neden oluyordu.
06:17
So he couldn't understand why on Earth would
the female have developed this thing
the female have developed this thing
136
365159
3171
Dolayısıyla Darwin, eğer dişilerin tüm yapması
gereken çift bağını oluşturmaksa
gereken çift bağını oluşturmaksa
06:20
if all they were supposed to be doing
is forming their pair bond, right?
is forming their pair bond, right?
137
368330
3929
hangi akla hizmet bu şişlikleri
geliştirdiklerini anlayamadı. Tamam mı?
geliştirdiklerini anlayamadı. Tamam mı?
Şempanze ve bonobolar, Darwin aslında bunu bilmiyordu,
06:24
Chimps and bonobos, Darwin didn't really know this,
138
372259
2439
06:26
but chimps and bonobos mate
139
374698
1948
ama şempanze ve bonobolar
06:28
one to four times per hour
140
376646
1654
saatte bir ila dört kez,
06:30
with up to a dozen males per day
141
378300
3416
günde 12'ye kadar erkekle çiftleşirler,
06:33
when they have their sexual swellings.
142
381716
2616
cinsel şişlikleri olduğu zamanlarda.
06:36
Interestingly, chimps have sexual swellings
143
384332
2655
İlginç biçimde, şempanzelerin
06:38
through 40 percent, roughly,
144
386987
1802
menstrual döngülerinin kabaca
%40'ı boyunca
%40'ı boyunca
06:40
of their menstrual cycle,
145
388789
1885
cinsel şişlikleri olur;
06:42
bonobos 90 percent,
146
390674
2700
bonobolarınkinin %90'ı boyunca
06:45
and humans are among the
only species on the planet
only species on the planet
147
393374
3422
ve insanlar; dişinin, menstrual döngü boyunca
06:48
where the female is available for sex
148
396796
2102
seks yapabilir olduğu
06:50
throughout the menstrual cycle,
149
398898
1988
gezegendeki yegane türlerdendir,
06:52
whether she's menstruating,
whether she's post-menopausal,
whether she's post-menopausal,
150
400886
2744
regl olsa da,
menopoz sonrasında da,
menopoz sonrasında da,
çoktan hamileyken de...
06:55
whether she's already pregnant.
151
403630
1311
06:56
This is vanishingly rare among mammals.
152
404941
3844
Bu, memeliler arasında yok denecek kadar azdır.
07:00
So it's a very interesting aspect of human sexuality.
153
408785
3793
Yani, insan cinselliğinin çok ilginç bir yanıdır.
07:04
Now, Darwin ignored the reflections
154
412578
2675
Darwin, cinsel şişliğin
07:07
of the sexual swelling in his own day,
155
415253
3568
kendi zamanındaki yansımalarını es geçti;
07:10
as scientists tend to do sometimes.
156
418821
3631
bilim insanlarının bazen meyilli oldukları gibi...
07:14
So what we're talking about is sperm competition.
157
422452
2505
Evet, konuştuğumuz şey sperm rekabeti.
07:16
Now the average human ejaculate
has about 300 million sperm cells,
has about 300 million sperm cells,
158
424957
3410
Ortalama bir insan ejakülatında 300 milyon
civarında sperm hücresi vardır
civarında sperm hücresi vardır
07:20
so it's already a competitive environment.
159
428367
2430
yani zaten rekabetli bir ortamdır.
07:22
The question is whether these sperm are
competing against other men's sperm
competing against other men's sperm
160
430797
3213
Soru, bu spermlerin başka bir adamın
spermleriyle mi
spermleriyle mi
07:26
or just their own.
161
434030
1785
yoksa kendi aralarında mı yarıştığıdır.
07:27
There's a lot to talk about in this chart.
162
435815
2106
Bu çizelgede konuşulacak birçok şey var.
07:29
The one thing I'll call your attention to right away
163
437921
2175
Hemen dikkatinizi çekmek istediğim bir nokta
07:32
is the little musical note above the
female chimp and bonobo and human.
female chimp and bonobo and human.
164
440096
4042
dişi şempanze, bonobo ve insanın
üzerindeki küçük notalar.
üzerindeki küçük notalar.
07:36
That indicates female copulatory vocalization.
165
444138
3301
Bu dişil çiftleşme vokalizasyonunu gösteriyor.
07:39
Just look at the numbers.
166
447439
1602
Sadece sayılara bakın.
07:41
The average human has sex
167
449041
2196
Ortalama insan doğum başına
07:43
about 1,000 times per birth.
168
451237
3642
ortalama 1000 kez seks yapıyor.
07:46
If that number seems high for some of you,
169
454879
2173
Bu sayı bazılarınıza yüksek geldiyse
07:49
I assure you it seems low for others in the room.
170
457052
3213
salondaki başkalarına düşük geldiğine sizi temin ederim.
07:52
We share that ratio with chimps and bonobos.
171
460265
2950
Bu oranı şempanze ve bonobolarla paylaşıyoruz;
07:55
We don't share it with the other three apes,
172
463215
2302
diğer üç maymunla paylaşmıyoruz,
07:57
the gorilla, the orangutan and the gibbon,
173
465517
2256
goril, orangutan ve şebek,
07:59
who are more typical of mammals,
174
467773
1661
bunlar doğum başına sadece
08:01
having sex only about a dozen times per birth.
175
469434
3192
12 kez seks yapan memelilerin
tipik örneklerinden.
tipik örneklerinden.
08:04
Humans and bonobos are the only
animals that have sex face-to-face
animals that have sex face-to-face
176
472626
4213
İnsanlar ve bonobolar yüz yüze seks yapan
yegane hayvanlardır,
yegane hayvanlardır,
08:08
when both of them are alive.
177
476847
2406
ikisi de hayattayken...
08:11
(Laughter)
178
479253
3905
(Kahkahalar)
08:15
And you'll see that the human, chimp and bonobo
179
483895
3171
Ve görürsünüz ki insan, şempanze ve bonobonun
08:19
all have external testicles, which in our book
180
487066
2396
üçünün de testisleri dışarıdadır ki
bizim kitabımızda bu,
bizim kitabımızda bu,
08:21
we equate to a special fridge you have in the garage
181
489462
3988
sadece parti için
garajda hazır tuttuğunuz
garajda hazır tuttuğunuz
08:25
just for beer.
182
493450
2260
bir buzdolabına eşdeğerdir.
08:27
If you're the kind of guy who has a beer fridge
183
495710
2726
Eğer garajında buzdolabı olan tipte
08:30
in the garage, you expect a party to happen
184
498436
2342
biriyseniz her an bir partinin olmasını
08:32
at any moment, and you need to be ready.
185
500778
1789
beklersiniz ve hazır olmanız gerekir.
08:34
That's what the external testicles are.
186
502567
2155
Dışarıdaki testisler budur.
08:36
They keep the sperm cells cool
187
504722
2410
Sperm hücrelerini soğuk tutarlar ki
08:39
so you can have frequent ejaculations.
188
507132
2218
sık sık boşalabilin.
08:41
I'm sorry. It's true.
189
509350
3739
Üzgünüm. Bu doğru.
08:45
The human, some of you will be happy to hear,
190
513089
3089
İnsan, bazılarınız duymaktan memnun olacak,
08:48
has the largest, thickest penis of any primate.
191
516178
2811
tüm primatlardaki en uzun, en kalın penise sahiptir.
08:50
Now, this evidence goes way beyond anatomy.
192
518989
2510
Şimdi bu kanıt anatominin çok ötesine gidiyor;
08:53
It goes into anthropology as well.
193
521499
2561
antropolojiye de giriyor.
08:56
Historical records are full of accounts of people
194
524060
2617
Tarihsel kayıtlar, insanın cinsel evrimiyle ilgili
08:58
around the world who have sexual practices
195
526677
1809
varsaydıklarımız göz önünde bulundurulduğunda
09:00
that should be impossible
196
528486
1630
imkansız olması gereken
cinsel pratikleri olan
cinsel pratikleri olan
09:02
given what we have assumed
about human sexual evolution.
about human sexual evolution.
197
530116
3926
dünyanın birçok
yerinden insanların hikayeleriyle dolu.
yerinden insanların hikayeleriyle dolu.
09:06
These women are the Mosuo
from southwestern China.
from southwestern China.
198
534042
2700
Bu kadınlar güneybatı Çin'den Mosuolar.
09:08
In their society, everyone, men and women,
199
536742
2567
Toplumlarında herkes, erkekler ve kadınlar,
09:11
are completely sexually autonomous.
200
539309
1741
cinsel olarak tamamen bağımsız.
09:13
There's no shame associated with sexual behavior.
201
541050
2959
Cinsel davranışla utanç ilişkilendirilmemiş.
09:16
Women have hundreds of partners.
202
544009
2246
Kadınların yüzlerce eşi var.
09:18
It doesn't matter. Nobody cares.
Nobody gossips. It's not an issue.
Nobody gossips. It's not an issue.
203
546255
3182
Bu önemli değil. Kimse umursamıyor.
Kimse dedikodu yapmıyor. Bir mevzu değil.
Kimse dedikodu yapmıyor. Bir mevzu değil.
09:21
When the woman becomes pregnant,
204
549437
1796
Kadın hamile kaldığında çocuğa
09:23
the child is cared for by her,
her sisters, and her brothers.
her sisters, and her brothers.
205
551233
2858
kendisi, kız kardeşleri ve
erkek kardeşleri tarafından bakılıyor.
erkek kardeşleri tarafından bakılıyor.
09:26
The biological father is a nonissue.
206
554091
2839
Biyolojik baba önem taşımıyor.
09:28
On the other side of the planet, in the Amazon,
207
556930
2406
Dünya'nın öbür tarafında, Amazonlar'da
09:31
we've got many tribes which practice
208
559336
2869
antropologların "bölünebilir babalık" olarak
09:34
what anthropologists call partible paternity.
209
562205
2732
adlandırdıkları pratiği uygulayan birçok
kabile var.
kabile var.
09:36
These people actually believe --
210
564937
2597
Bu insanlar aslında şuna inanıyorlar --
09:39
and they have no contact among them,
211
567534
1715
ve kendi aralarında bir temasları yok,
09:41
no common language or anything,
212
569249
1656
ortak dilleri ya da herhangi bir şeyleri yok.
09:42
so it's not an idea that spread,
213
570905
1737
Yani bu yayılmış bir fikir değil,
09:44
it's an idea that's arisen around the world --
214
572642
2137
Dünya'nın birçok yerinde ortaya çıkmış bir fikir,
09:46
they believe that a fetus is literally made
215
574779
2157
fetüsün gerçek anlamda birikmiş meniden
09:48
of accumulated semen.
216
576936
2276
oluştuğuna inanıyorlar.
09:51
So a woman who wants to have a child
217
579212
1988
Dolayısıyla zeki, eğlenceli ve güçlü
09:53
who's smart and funny and strong
218
581200
1832
bir bebek isteyen bir kadın
09:55
makes sure she has lots of sex with the smart guy,
219
583032
2131
zeki adamla, eğlenceli adamla ve güçlü adamla,
09:57
the funny guy and the strong guy,
220
585163
1944
bunların her birinin özünü bebeğe
aktarmak için
aktarmak için
09:59
to get the essence of each of
these men into the baby,
these men into the baby,
221
587107
2224
bol bol seks yaptığından emin oluyor
10:01
and then when the child is born,
222
589331
2512
ve sonra çocuk doğduğunda
10:03
these different men will come forward
223
591843
2142
bu farklı adamlar ortaya çıkıyor
10:05
and acknowledge their paternity of the child.
224
593985
2870
ve babalıklarını onaylıyorlar.
10:08
So paternity is actually sort of a team endeavor
225
596855
2838
Yani bu toplumda babalık bir nevi
10:11
in this society.
226
599693
1616
takım çalışması.
10:13
So there are all sorts of examples like this
227
601309
1988
Kitapta ele aldığımız bunun gibi
10:15
that we go through in the book.
228
603297
2450
çok çeşitli örnekler var.
10:17
Now, why does this matter?
229
605747
3460
Peki bu neden önemli?
10:21
Edward Wilson says we need to understand
230
609207
2560
Edward Wilson, insan cinselliğinin öncelikle
10:23
that human sexuality is first a bonding device
231
611767
3046
bir bağlanma mekanizması olduğunu
ve ancak
ve ancak
10:26
and only secondarily procreation.
232
614813
2835
ikincil olarak üremeyle
ilgili olduğunu söylüyor.
ilgili olduğunu söylüyor.
10:29
I think that's true. This matters because
233
617648
2184
Bence bu doğru. Bu önemli çünkü
10:31
our evolved sexuality is in direct conflict
234
619832
3038
evrimleşmiş cinselliğimiz modern dünyanın
10:34
with many aspects of the modern world.
235
622870
2587
birçok boyutuyla çatışma halinde.
10:37
The contradictions between what we're told
236
625457
2138
Ne hissetmemiz gerektiği söylenenlerle
10:39
we should feel and what we actually do feel
237
627595
3427
gerçekte neler hissettiğimiz
arasındaki çelişkiler
arasındaki çelişkiler
10:43
generates a huge amount of unnecessary suffering.
238
631022
5137
muazzam miktarda gereksiz acı üretiyor.
10:48
My hope is that a more accurate,
239
636159
2416
Umudum o ki, daha doğru,
10:50
updated understanding of human sexuality
240
638575
2375
güncellenmiş bir insan cinselliği anlayışı,
10:52
will lead us to have greater tolerance for ourselves,
241
640950
3020
bizi kendimize ve birbirimize karşı
10:55
for each other,
242
643970
1597
daha toleranslı olmaya,
10:57
greater respect for unconventional
relationship configurations
relationship configurations
243
645567
3623
alışıldık olmayan ilişki biçimlerine
daha saygılı olmaya götürecek,
daha saygılı olmaya götürecek,
11:01
like same-sex marriage or polyamorous unions,
244
649190
5281
hemcins evliliği ya da çoklu birliktelikler gibi
11:06
and that we'll finally put to rest the idea
245
654471
3348
ve sonunda, erkeklerin kadınların
cinsel davranışını
cinsel davranışını
takip ve kontrol etmek gibi içkin ve içgüdüsel
11:09
that men have some innate, instinctive right
246
657819
2574
11:12
to monitor and control women's sexual behavior.
247
660393
4228
bir hakkı olduğu düşüncesini çöpe atacağız.
11:16
(Applause)
248
664621
2992
(Alkış)
11:19
Thank you.
249
667613
2154
Teşekkür ederim.
11:21
And we'll see that it's not only gay people
250
669767
2256
Ve dolaptan çıkması gerekenlerin sadece
11:24
that have to come out of the closet.
251
672023
1669
eşcinseller olmadığını göreceğiz.
11:25
We all have closets we have to come out of. Right?
252
673692
3529
Hepimizin içinden çıkmamız gereken
dolapları var. Değil mi?
dolapları var. Değil mi?
11:29
And when we do come out of those closets,
253
677221
1761
Ve o dolaplardan çıktığımızda
11:30
we'll recognize that our fight is not with each other,
254
678982
3559
kavgamızın birbirimizle olmadığını fark edeceğiz.
11:34
our fight is with an outdated,
Victorian sense of human sexuality
Victorian sense of human sexuality
255
682541
4504
Kavgamız; arzuyu mülk haklarıyla
bir araya getiren,
bir araya getiren,
11:39
that conflates desire with property rights,
256
687045
3555
anlayış ve empati yerine
11:42
generates shame and confusion
257
690600
2765
utanç ve kafa karışıklığı yaratan,
11:45
in place of understanding and empathy.
258
693365
2835
tarihi geçmiş, Viktoryen bir
insan cinselliği anlayışıyla.
insan cinselliği anlayışıyla.
11:48
It's time we moved beyond Mars and Venus,
259
696200
2716
Mars ve Venüs'ün ötesine geçme zamanı geldi
11:50
because the truth is
260
698916
1730
çünkü gerçek şudur ki
11:52
that men are from Africa
261
700646
1337
erkekler Afrika'dandır
11:53
and women are from Africa.
262
701983
1996
ve kadınlar da Afrika'dandır.
11:55
Thank you.
263
703979
1945
Teşekkür ederim.
11:57
(Applause)
264
705924
5459
(Alkış)
Chris Anderson: Teşekkür ederim.
Christopher Ryan: Teşekkür ederim.
Christopher Ryan: Teşekkür ederim.
12:06
Chris Anderson: Thank you.
Christopher Ryan: Thank you.
Christopher Ryan: Thank you.
265
714530
2494
12:09
CA: So a question.
266
717024
1742
CA: O zaman bir soru.
12:10
It's so perplexing, trying to use arguments
267
718766
3899
Evrim tarihiyle ilgili argümanları
12:14
about evolutionary history
268
722665
3067
bugün ne yapmamız
gerektiğine yönelik
gerektiğine yönelik
12:17
to turn that into what we ought to do today.
269
725732
2584
kullanmayı denemek oldukça şaşırtıcı.
12:20
Someone could give a talk and say,
270
728316
2406
Birisi bir konuşma yapabilirdi
ve şöyle diyebilirdi,
ve şöyle diyebilirdi,
12:22
look at us, we've got these really sharp teeth
271
730722
2745
bize bakın, bu gerçekten keskin
dişlere,
dişlere,
12:25
and muscles and a brain that's really good
272
733467
1727
kaslara ve silah atmakta
12:27
at throwing weapons,
273
735194
1561
bayağı iyi bir beyne sahibiz
12:28
and if you look at lots of societies around the world,
274
736755
3064
ve dünyadaki birçok topluma bakarsan
12:31
you'll see very high rates of violence.
275
739819
2286
çok yüksek şiddet oranları görürsün.
12:34
Nonviolence is a choice like vegetarianism,
276
742105
3169
Şiddete başvurmamak,
vejetaryenlik gibi bir seçim
vejetaryenlik gibi bir seçim
12:37
but it's not who you are.
277
745274
2144
fakat bu senin doğan değil.
12:39
How is that different
278
747418
2050
Bunun senin yaptığın konuşmadan
12:41
from the talk you gave?
279
749468
3365
farkı ne?
12:44
CR: Well first of all, the evidence
280
752833
3184
CR: Peki, her şeyden önce
12:48
for high levels of violence in prehistory
281
756017
2775
tarih öncesinde yüksek düzeyde
şiddet olduğuna dair kanıtlar
şiddet olduğuna dair kanıtlar
12:50
is very debatable.
282
758792
2606
çok tartışmalıdır,
12:53
But that's just an example.
283
761398
2201
fakat bu sadece bir örnek.
12:55
Certainly, you know, lots of people say to me,
284
763599
3604
Kesinlikle, tahmin edersin ki, birçok kişi bana,
12:59
just because we lived a certain way in the past
285
767203
2540
sadece geçmişte belli bir biçimde yaşadık diye
13:01
doesn't mean we should live that
way now, and I agree with that.
way now, and I agree with that.
286
769743
3199
bugün de aynı biçimde yaşamamız
gerekmediğini söylüyor ve buna katılıyorum.
gerekmediğini söylüyor ve buna katılıyorum.
13:04
Everyone has to respond to the modern world.
287
772942
2527
Herkes modern dünyayı
hesaba katarak hareket etmeli.
hesaba katarak hareket etmeli.
13:07
But the body does have its inherent
288
775469
4422
Fakat vücudun kendi doğasında olan,
13:11
evolved trajectories.
289
779891
2857
evrimleşmiş gidişatları var.
13:14
And so you could live on
McDonald's and milkshakes,
McDonald's and milkshakes,
290
782748
3480
Yani, McDonald's ve milkshake'lerle
beslenebilirsin
beslenebilirsin
13:18
but your body will rebel against
that. We have appetites.
that. We have appetites.
291
786228
3456
fakat vücudun buna isyan eder.
Arzularımız var.
Arzularımız var.
13:21
I think it was Schopenhauer who said,
292
789702
1688
Sanıyorum Schopenhauer'di şunu söyleyen:
13:23
a person can do what they want
293
791390
2864
Bir kişi, ne istiyorsa yapabilir
13:26
but not want what they want.
294
794254
2057
fakat ne isteyeceğini isteyemez.
13:28
And so what I'm arguing against
295
796311
1723
Yani benim karşı çıktığım,
13:30
is the shame that's associated with desires.
296
798034
2464
arzularla ilişkilendirilen utançtır.
13:32
It's the idea that if you love your husband or wife
297
800498
3359
Kocanı ya da karını seviyorsan ama gene de
13:35
but you still are attracted to other people,
298
803857
2210
başkalarından da etkileniyorsan
13:38
there's something wrong with you,
299
806067
1499
sende bir problem olduğu,
13:39
there's something wrong with your marriage,
300
807566
1937
evliliğinde bir problem olduğu,
13:41
something wrong with your partner.
301
809503
1460
eşinde bir problem olduğu düşüncesidir.
13:42
I think a lot of families are fractured
302
810963
2023
Bence birçok aile,
insan cinselliğiyle ilgili bu yanlış bakış
üzerinde temellenen
üzerinde temellenen
13:44
by unrealistic expectations
303
812986
1985
gerçekçi olmayan beklentiler
yüzünden parçalanıyor.
yüzünden parçalanıyor.
13:46
that are based upon this false
vision of human sexuality.
vision of human sexuality.
304
814971
3045
13:50
That's what I'm trying to get at.
305
818016
1464
İşaret etmek istediğim nokta bu.
13:51
CA: Thank you. Communicated
powerfully. Thanks a lot.
powerfully. Thanks a lot.
306
819480
2499
CA: Teşekkür ederim. Güçlü bir şekilde
aktardın. Çok teşekkürler.
aktardın. Çok teşekkürler.
13:53
CR: Thank you, Chris.
(Applause)
(Applause)
307
821979
3991
CR: Teşekkür ederim, Chris.
(Alkış)
(Alkış)
Translated by Some Anon
ABOUT THE SPEAKER
Christopher Ryan - PsychologistThe co-author of "Sex at Dawn," Christopher Ryan explores the prehistoric roots of human sexuality.
Why you should listen
In the fascinating book Sex at Dawn, Christopher Ryan and co-author Cacilda Jethá, MD, explore how humans' prehistoric promiscuity (perhaps similar to the bonobos') may have influenced our current attitudes toward pair-bonding, monogamy and long-lasting passion. Their thesis draws on evidence from anthropology, archeology, primatology, anatomy and psychosexuality.
As a psychologist, Ryan’s research focuses on trying to distinguish the human from the cultural. His book, he hopes, is "pointing toward a more optimistic future illuminated by our innate capacities for love, cooperation and generosity."
Christopher Ryan | Speaker | TED.com