ABOUT THE SPEAKER
Ivan Krastev - Public intellectual
From his home base in Bulgaria, Ivan Krastev thinks about democracy -- and how to reframe it.

Why you should listen

Political scientist Ivan Krastev is watching the Euro crisis closely, fascinated by what it reveals about Europe's place in history: What does it mean for the democratic model? Will a fragmented Europe return to nationalist identity politics?

In his latest work, Krastev places recent events on a continuum of five revolutions over the past decades:

+ The socio-cultural revolution of the 1960s.
+ Market revolutions of the 1980s.
+ Central Europe in 1989 (which brought socio-cultural and market revolutions together).
+ The communications revolution.
+ And finally the revolution in neurosciences, which lays bare the irrationality and emotional manipulation in popular politics.

As a result of these five great changes, we've become extremely open and connected, while on the flipside cementing a mistrust of elites. Can democracy flourish when a mistrust of elites is a permanent feature?

Krastev is the chair of the Centre for Liberal Strategies, in Sofia, a research and analysis NGO.

More profile about the speaker
Ivan Krastev | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2012

Ivan Krastev: Can democracy exist without trust?

Ivan Krastev: Dân chủ có thể tồn tại mà không cần tín nhiệm?

Filmed:
725,999 views

Ivan Krastev, nhà lý luận chính trị nói năm cuộc cách mạng lớn đã tạo nên văn hóa chính trị trong 50 năm qua. Ông cho thấy mỗi bước tiến lên -- từ cách mạng văn hóa những năm 60 đến những phát hiện mới trong lĩnh vực khoa học não bộ -- cũng làm xói mòn niềm tin vào các công cụ dân chủ. Ông nói, "Cái gì đúng cũng có thể là sai." Vậy dân chủ có tồn tại được không?
- Public intellectual
From his home base in Bulgaria, Ivan Krastev thinks about democracy -- and how to reframe it. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I'm afraidsợ I'm one of those speakersdiễn giả
0
371
2768
E rằng tôi không phải là diễn giả
00:19
you hopemong you're not going to meetgặp at TEDTED.
1
3139
3215
mà bạn mong muốn gặp tại TED.
00:22
First, I don't have a mobiledi động,
2
6354
1336
Thứ 1, tôi không có điện thoại di động,
00:23
so I'm on the safean toàn sidebên.
3
7690
1831
nên tôi rất thận trọng.
00:25
SecondlyThứ hai, a politicalchính trị theoristnhà lý luận
4
9521
2201
Thứ 2, tôi là một nhà lý luận chính trị
00:27
who'sai going to talk about the crisiskhủng hoảng of democracydân chủ
5
11722
2465
đang định nói về khủng khoảng dân chủ
00:30
is probablycó lẽ not the mostphần lớn excitingthú vị topicđề tài you can think about.
6
14187
4072
có lẽ không phải là chủ đề ưa thích mà bạn nghĩ đến.
00:34
And plusthêm, I'm not going to give you any answerscâu trả lời.
7
18259
2483
Ngoài ra, tôi cũng không đưa ra câu trả lời nào.
00:36
I'm much more tryingcố gắng to addthêm vào to some of the questionscâu hỏi we're talkingđang nói about.
8
20742
3834
Tôi lại càng cố gắng thêm vào
những câu hỏi mà chúng ta vẫn đang tranh luận
00:40
And one of the things that I want to questioncâu hỏi
9
24576
2166
Một trong những điều mà tôi muốn hỏi
00:42
is this very popularphổ biến hopemong these daysngày
10
26742
2717
là niềm hi vọng phổ biến trong thời đại này
00:45
that transparencyminh bạch and opennesssự cởi mở
11
29459
1934
rằng minh bạch và cởi mở
00:47
can restorephục hồi the trustLòng tin in democraticdân chủ institutionstổ chức.
12
31393
4300
có thể phục hồi niềm tin vào các thể chế dân chủ.
00:51
There is one more reasonlý do for you to be suspiciousnghi ngờ about me.
13
35693
3716
Có thêm 1 lí do nữa để bạn ngờ vực tôi.
00:55
You people, the ChurchNhà thờ of TEDTED, are a very optimisticlạc quan communitycộng đồng.
14
39409
3977
Các bạn, tín đồ của TED,
là 1 cộng đồng rất lạc quan.
00:59
(LaughterTiếng cười)
15
43386
2208
(Cười)
01:01
BasicallyVề cơ bản you believe in complexityphức tạp, but not in ambiguitysự mơ hồ.
16
45594
4917
Cơ bản là bạn tin có rắc rối,
nhưng không tin sự mơ hồ.
01:06
As you have been told, I'm BulgarianTiếng Bulgaria.
17
50511
2915
Như bạn đã biết, tôi là người Bulgaria.
01:09
And accordingtheo to the surveyskhảo sát,
18
53426
1584
Và theo các cuộc khảo sát,
01:10
we are markedđánh dấu the mostphần lớn pessimisticbi quan people in the worldthế giới.
19
55010
3567
chúng tôi là những người bi quan nhất trên đời.
01:14
(LaughterTiếng cười)
20
58577
1784
(Cười)
01:16
The EconomistNhà kinh tế học magazinetạp chí recentlygần đây wroteđã viết an articlebài báo
21
60361
3590
Tạp chí The Economist mới viết 1 bài
01:19
coveringbao gồm one of the recentgần đây studieshọc on happinesshạnh phúc,
22
63951
2551
về 1 trong các nghiên cứu về hạnh phúc,
01:22
and the titlechức vụ was "The HappyVui vẻ, the UnhappyKhông hài lòng and the BulgariansNgười Bulgari."
23
66502
4834
và tiêu đề là “Người hạnh phúc,
kẻ bất hạnh và người Bulgaria.”
01:27
(LaughterTiếng cười)
24
71336
1600
(Cười)
01:28
So now when you know what to expectchờ đợi,
25
72936
3847
Giờ thì bạn đã biết điều gì để mong đợi,
01:32
let's give you the storycâu chuyện.
26
76783
1436
hãy để tôi kể bạn nghe câu chuyện này.
01:34
And this is a rainymưa electioncuộc bầu cử day in a smallnhỏ bé countryQuốc gia --
27
78219
4951
Đây là 1 ngày bầu cử mưa dầm dề
ở 1 đất nước nhỏ --
01:39
that can be my countryQuốc gia, but could be alsocũng thế your countryQuốc gia.
28
83170
3332
đó có thể là đất nước của tôi,
cũng có thể là của bạn.
01:42
And because of the rainmưa untilcho đến fourbốn o'clockgiờ in the afternoonbuổi chiều,
29
86502
3800
Vì trời mưa đến tận 4 giờ chiều,
01:46
nobodykhông ai wentđã đi to the pollingbỏ phiếu stationstrạm.
30
90302
2685
nên chẳng ai tới trạm bỏ phiếu cả.
01:48
But then the rainmưa stoppeddừng lại,
31
92987
1765
Nhưng khi trời tạnh mưa,
01:50
people wentđã đi to votebỏ phiếu.
32
94752
2234
người ta đi bỏ phiếu.
01:52
And when the votesbình chọn had been countedtính,
33
96986
3150
Khi kiểm phiếu
01:56
three-fourthsba phần tư of the people have votedbình chọn with a blankchỗ trống ballotlá phiếu.
34
100136
7316
¾ số người bỏ phiếu đã bỏ phiếu trống.
02:03
The governmentchính quyền and the oppositionphe đối lập,
35
107452
2350
Chính phủ và phe đối lập,
02:05
they have been simplyđơn giản paralyzedtê liệt.
36
109802
2934
hoàn toàn sững sờ.
02:08
Because you know what to do about the protestsphản đối.
37
112736
2117
Vì bạn biết phải làm gì với các cuộc biểu tình.
02:10
You know who to arrestbắt giữ, who to negotiateđàm phán with.
38
114853
1984
Biết phải bắt giữ ai, thương lượng với ai.
02:12
But what to do about people who are votingbầu cử with a blankchỗ trống ballotlá phiếu?
39
116837
5348
Nhưng sẽ phải làm gì đây
với những người bỏ phiếu trống?
02:18
So the governmentchính quyền decidedquyết định to have the electionscuộc bầu cử onceMột lần again.
40
122185
4333
Vậy là chính phủ quyết định bầu cử lại.
02:22
And this time even a greaterlớn hơn numbercon số,
41
126518
2550
Lần này thì con số còn lớn hơn,
02:24
83 percentphần trăm of the people, votedbình chọn with blankchỗ trống ballotslá phiếu.
42
129068
5183
83% người dân đã bỏ phiếu trống.
02:30
BasicallyVề cơ bản they wentđã đi to the ballotlá phiếu boxeshộp
43
134251
2751
Chủ yếu là họ đến các hòm phiếu
02:32
to tell that they have nobodykhông ai to votebỏ phiếu for.
44
137002
3066
để nói rằng họ chẳng có ai để bầu.
02:35
This is the openingkhai mạc of a beautifulđẹp novelcuốn tiểu thuyết by JoseJose SaramagoSaramago
45
140068
5032
Đây là phần mở đầu cho tác phẩm kinh điển
của nhà văn Jose Saramago
02:41
calledgọi là "SeeingNhìn thấy."
46
145100
1483
có tên là “Nhìn thấy.”
02:42
But in my viewlượt xem it very well captureschụp lại
47
146583
2250
Nhưng theo tôi, nó nắm bắt rõ
02:44
partphần of the problemvấn đề that we have with democracydân chủ in EuropeEurope these daysngày.
48
148833
4384
1 phần của vấn đề mà chúng ta gặp phải
với nền dân chủ ở Châu Âu ngày nay.
02:49
On one levelcấp độ nobody'skhông ai questioninghỏi
49
153217
2668
Ở mức độ nào đó, chẳng ai nghi ngờ
02:51
that democracydân chủ is the besttốt formhình thức of governmentchính quyền.
50
155885
3899
rằng dân chủ là hình thức tốt nhất của chính quyền.
02:55
DemocracyDân chủ is the only gametrò chơi in townthị trấn.
51
159784
2736
Dân chủ là cuộc chơi duy nhất trong thành phố.
02:58
The problemvấn đề is that manynhiều people startkhởi đầu to believe
52
162520
2313
Vấn đề là nhiều người bắt đầu tin rằng
03:00
that it is not a gametrò chơi worthgiá trị playingđang chơi.
53
164833
2702
đó không còn là trò đáng để chơi.
03:03
For the last 30 yearsnăm, politicalchính trị scientistscác nhà khoa học have observedquan sát
54
167535
4298
30 năm nay, các nhà khoa học chính trị đã quan sát
03:07
that there is a constantkhông thay đổi declinetừ chối in electoralbầu cử turnoutturnout,
55
171833
4550
rằng có một sự sụt giảm liên tục trong kết quả bầu cử,
03:12
and the people who are leastít nhất interestedquan tâm to votebỏ phiếu
56
176383
3918
và những người ít quan tâm đến bầu cử nhất
03:16
are the people whomai you expectchờ đợi are going to gainthu được mostphần lớn out of votingbầu cử.
57
180301
4637
là người mà ta nghĩ sẽ được lợi nhất từ cuộc bầu cử.
03:20
I mean the unemployedthất nghiệp, the under-privilegeddưới đặc quyền.
58
184938
3425
Tôi muốn nói đến người thất nghiệp, người bị thiệt thòi.
03:24
And this is a majorchính issuevấn đề.
59
188363
1692
Và đây là vấn đề chủ yếu.
03:25
Because especiallyđặc biệt now with the economicthuộc kinh tế crisiskhủng hoảng,
60
190055
2731
Vì giờ đây đặc biệt với khủng hoảng kinh tế,
03:28
you can see that the trustLòng tin in politicschính trị,
61
192786
2451
ta thấy niềm tin vào chính trị,
03:31
that the trustLòng tin in democraticdân chủ institutionstổ chức,
62
195237
2582
niềm tin vào các thể chế dân chủ,
03:33
was really destroyedphá hủy.
63
197819
1919
đã thực sự bị hủy hoại
03:35
AccordingTheo to the latestmuộn nhất surveykhảo sát beingđang donelàm xong by the EuropeanChâu Âu CommissionHoa hồng,
64
199738
3616
Theo khảo sát mới nhất do
Ủy Ban Châu Âu thực hiện,
03:39
89 percentphần trăm of the citizenscông dân of EuropeEurope believe that there is a growingphát triển gaplỗ hổng
65
203354
4882
89% công dân Châu Âu tin rằng
có 1 khoảng trống ngày càng lớn
03:44
betweengiữa the opinionquan điểm of the policy-makershoạch and the opinionquan điểm of the publiccông cộng.
66
208236
6326
giữa quan điểm của người làm chính sách
và quan điểm của công chúng.
03:50
Only 18 percentphần trăm of ItaliansNgười ý and 15 percentphần trăm of GreeksNgười Hy Lạp
67
214562
4008
Chỉ 18% người dân Italia và 15% người Hy Lạp
03:54
believe that theirhọ votebỏ phiếu mattersvấn đề.
68
218570
3150
tin rằng lá phiếu của họ có ý nghĩa.
03:57
BasicallyVề cơ bản people startkhởi đầu to understandhiểu không that they can changethay đổi governmentscác chính phủ,
69
221720
4066
Một cách đơn giản người ta bắt đầu hiểu rằng
họ có thể thay đổi chính phủ,
04:01
but they cannotkhông thể changethay đổi policieschính sách.
70
225786
2502
nhưng không thay đổi được chính sách.
04:04
And the questioncâu hỏi which I want to askhỏi is the followingtiếp theo:
71
228288
2616
Và câu hỏi mà tôi muốn hỏi là:
04:06
How did it happenxảy ra that we are livingsống in societiesxã hội
72
230904
3916
Làm thế nào nó lại xảy ra khi ta đang sống trong những xã hội
04:10
which are much freertự do hơn than ever before --
73
234820
2550
tự do hơn bao giờ hết –
04:13
we have more rightsquyền, we can traveldu lịch easierdễ dàng hơn,
74
237370
2684
ta có nhiều quyền lợi hơn, đi lại dễ dàng hơn
04:15
we have accesstruy cập to more informationthông tin --
75
240054
2349
nắm bắt được nhiều thông tin hơn -
04:18
at the sametương tự time that trustLòng tin in our democraticdân chủ institutionstổ chức
76
242403
3384
cùng lúc đó niềm tin vào các thể chế dân chủ của ta
04:21
basicallyvề cơ bản has collapsedsụp đổ?
77
245787
2583
lại sụp đổ?
04:24
So basicallyvề cơ bản I want to askhỏi:
78
248370
1436
Tôi muốn hỏi rằng:
04:25
What wentđã đi right and what wentđã đi wrongsai rồi in these 50 yearsnăm
79
249806
4849
Điều gì đúng và điều gì sai trong 50 năm này
04:30
when we talk about democracydân chủ?
80
254655
1801
khi ta nói về dân chủ?
04:32
And I'll startkhởi đầu with what wentđã đi right.
81
256456
3883
Tôi sẽ bắt đầu với điều đúng.
04:36
And the first thing that wentđã đi right was, of coursekhóa học,
82
260339
3062
Điều đúng đầu tiên, tất nhiên,
04:39
these fivesố năm revolutionscuộc cách mạng which, in my viewlượt xem,
83
263401
2471
là 5 cuộc cách mạng, mà theo tôi,
04:41
very much changedđã thay đổi the way we're livingsống and deepenedsâu đậm our democraticdân chủ experiencekinh nghiệm.
84
265872
4584
thay đổi rất nhiều cách chúng ta sống
và ăn sâu vào hiểu biết về dân chủ của chúng ta.
04:46
And the first was the culturalvăn hoá and socialxã hội revolutionCuộc cách mạng of 1968 and 1970s,
85
270456
5225
Đầu tiên là cách mạng văn hóa và xã hội
năm 1968 và những năm 1970,
04:51
which put the individualcá nhân at the centerTrung tâm of politicschính trị.
86
275681
2815
đã đưa con người làm trung tâm của chính trị.
04:54
It was the humanNhân loại rightsquyền momentchốc lát.
87
278496
2418
Đó là giờ phút của nhân quyền.
04:56
BasicallyVề cơ bản this was alsocũng thế a majorchính outbreakbùng phát, a culturenền văn hóa of dissentbất đồng quan điểm,
88
280914
3850
Điều quan trọng ở đây là sự bùng nổ mạnh mẽ trào lưu bất đồng quan điểm,
05:00
a culturenền văn hóa of basicallyvề cơ bản non-conformismconformism,
89
284764
3866
trào lưu của chủ nghĩa lập dị
05:04
which was not knownnổi tiếng before.
90
288630
2301
chưa từng được biết đến trước đó
05:06
So I do believe that even things like that
91
290931
2349
Nên tôi tin tưởng vào những điều đó
05:09
are very much the childrenbọn trẻ of '68 --
92
293280
3452
giống như những đứa trẻ của năm 68 –
05:12
neverthelessTuy nhiên that mostphần lớn of us had been even not bornsinh ra then.
93
296732
3415
cho dù lúc đó hầu hết chúng ta còn chưa ra đời.
05:16
But after that you have the marketthị trường revolutionCuộc cách mạng of the 1980s.
94
300147
3049
Sau đó ta có cách mạng thị trường những năm 1980.
05:19
And neverthelessTuy nhiên that manynhiều people on the left try to hateghét bỏ it,
95
303196
3634
Mặc dù nhiều người cánh tả cố gắng ghét bỏ nó,
05:22
the truthsự thật is that it was very much the marketthị trường revolutionCuộc cách mạng that sentgởi the messagethông điệp:
96
306830
4617
sự thật là cách mạng thị trường đã gửi đến thông điệp:
05:27
"The governmentchính quyền does not know better."
97
311447
1677
“Chính phủ chẳng biết gì hơn.”
05:29
And you have more choice-driventhúc đẩy sự lựa chọn societiesxã hội.
98
313124
2907
Và bạn có nhiều hình thái xã hội để lựa chọn.
05:31
And of coursekhóa học, you have 1989 -- the endkết thúc of CommunismChủ nghĩa cộng sản, the endkết thúc of the ColdLạnh WarChiến tranh.
99
316031
6567
Và dĩ nhiên đến năm 1989 – chủ nghĩa Cộng sản sụp đổ, kết thúc Chiến tranh lạnh
05:38
And it was the birthSinh of the globaltoàn cầu worldthế giới.
100
322598
2300
Đó là sự khai sinh của thế giới toàn cầu.
05:40
And you have the InternetInternet.
101
324898
2132
Và bạn có Internet.
05:42
And this is not the audiencethính giả to which I'm going to preachrao giảng
102
327030
2967
Tôi sẽ không phải thuyết giáo với khán giả
05:45
to what extentphạm vi the InternetInternet empoweredđược trao quyền people.
103
329997
2417
về mức độ ảnh hưởng của Internet đối với con người.
05:48
It has changedđã thay đổi the way we are communicatinggiao tiếp
104
332414
2833
Nó đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp
05:51
and basicallyvề cơ bản we are viewingxem politicschính trị.
105
335247
1750
và quan điểm về chính trị.
05:52
The very ideaý kiến of politicalchính trị communitycộng đồng totallyhoàn toàn has changedđã thay đổi.
106
336997
3018
Khái niệm về cộng đồng chính trị hoàn toàn thay đổi.
05:55
And I'm going to nameTên one more revolutionCuộc cách mạng,
107
340015
2315
Một cuộc cách mạng nữa tôi muốn nhắc đến
05:58
and this is the revolutionCuộc cách mạng in brainóc scienceskhoa học,
108
342330
1833
đó là cách mạng về khoa học tri thức,
06:00
which totallyhoàn toàn changedđã thay đổi the way
109
344163
1901
đã hoàn toàn thay đổi cách hiểu của chúng ta
06:01
we understandhiểu không how people are makingchế tạo decisionsquyết định.
110
346064
3336
về việc làm thế nào con người ra quyết định.
06:05
So this is what wentđã đi right.
111
349400
2964
Đây là chuyện đi đúng hướng.
06:08
But if we're going to see what wentđã đi wrongsai rồi,
112
352364
2334
Nhưng nếu xem xét những chuyện sai hướng,
06:10
we're going to endkết thúc up with the sametương tự fivesố năm revolutionscuộc cách mạng.
113
354698
3432
ta vẫn có 5 cuộc cách mạng đó.
06:14
Because first you have the 1960s and 1970s,
114
358130
3501
Vì đầu tiên bạn có cách mạng những năm 1960 và 1970,
06:17
culturalvăn hoá and socialxã hội revolutionCuộc cách mạng,
115
361631
1866
về văn hóa và xã hội,
06:19
which in a certainchắc chắn way destroyedphá hủy the ideaý kiến of a collectivetập thể purposemục đích.
116
363497
3567
chắc chắn đã hủy diệt lý tưỏng về một mục đích cao cả.
06:22
The very ideaý kiến, all these collectivetập thể nounsDanh từ that we have been taughtđã dạy about --
117
367064
4836
Khái niệm về những danh từ cao cả mà ta được dạy nói về
06:27
nationquốc gia, classlớp học, familygia đình.
118
371900
2797
quốc gia, tầng lớp, gia đình.
06:30
We startkhởi đầu to like divorcingly hôn, if we're marriedcưới nhau at all.
119
374697
2484
Ta bắt đầu thích li hôn, nếu ta có kết hôn.
06:33
All this was very much underDưới attacktấn công.
120
377181
3349
Toàn bộ chuyện này bị chỉ trích dữ dội
06:36
And it is so difficultkhó khăn to engagethuê people in politicschính trị
121
380530
4351
Và rất khó làm cho mọi người quan tâm đến chính trị
06:40
when they believe that what really mattersvấn đề
122
384881
2699
khi họ tin rằng điều thực sự có ý nghĩa
06:43
is where they personallycá nhân standđứng.
123
387580
2169
chính là địa vị cá nhân của họ.
06:45
And you have the marketthị trường revolutionCuộc cách mạng of the 1980s
124
389749
3750
Bạn có cách mạng thị trường những năm 1980
06:49
and the hugekhổng lồ increasetăng of inequalitybất bình đẳng in societiesxã hội.
125
393499
5961
và sự bành trướng của bất công trong xã hội.
06:55
RememberHãy nhớ, untilcho đến the 1970s,
126
399460
1906
Hãy nhớ, cho đến những năm 1970,
06:57
the spreadLan tràn of democracydân chủ has always been accompaniedđi kèm với
127
401366
3740
sự lan tỏa của dân chủ luôn song hành
07:01
by the declinetừ chối of inequalitybất bình đẳng.
128
405106
3460
với sự giảm dần bất công.
07:04
The more democraticdân chủ our societiesxã hội have been,
129
408566
2166
Càng dân chủ
07:06
the more equalcông bằng they have been becomingtrở thành.
130
410732
4033
xã hội càng trở nên công bằng.
07:10
Now we have the reverseđảo ngược tendencykhuynh hướng.
131
414765
2334
Giờ ta có xu hướng ngược lại.
07:12
The spreadLan tràn of democracydân chủ now is very much accompaniedđi kèm với
132
417099
2700
Sự lan tỏa của dân chủ gắn liền với
07:15
by the increasetăng in inequalitybất bình đẳng.
133
419799
1884
gia tăng bất công.
07:17
And I find this very much disturbingphiền
134
421683
3234
Tôi thấy rất nhiễu loạn
07:20
when we're talkingđang nói about what's going on right and wrongsai rồi
135
424917
3948
khi ta nói về cái gì đúng và cái gì sai.
07:24
with democracydân chủ these daysngày.
136
428865
1884
với dân chủ ngày nay.
07:26
And if you go to 1989 --
137
430749
2002
Nếu trở về 1989 –
07:28
something that basicallyvề cơ bản you don't expectchờ đợi that anybody'sbất kỳ ai going to criticizechỉ trích --
138
432751
3514
điều mà bạn không nghĩ rằng ai đó sẽ phê bình –
07:32
but manynhiều are going to tell you, "Listen, it was the endkết thúc of the ColdLạnh WarChiến tranh
139
436265
3951
nhưng nhiều người sẽ nói,
“Nghe này, chính sự kết thúc Chiến tranh lạnh
07:36
that torexé toạc the socialxã hội contracthợp đồng betweengiữa the elitestầng lớp and the people in WesternTây EuropeEurope."
140
440216
5300
đã xé tan liên minh xã hội giữa tầng lớp ưu tú
và người dân Đông Âu rồi."
07:41
When the SovietLiên Xô UnionLiên minh was still there,
141
445516
1917
Khi Liên bang Xô Viết còn tồn tại,
07:43
the richgiàu có and the powerfulquyền lực, they neededcần the people,
142
447433
3383
Người giàu có và nhà cầm quyền, họ cần nhân dân,
07:46
because they fearedsợ hãi them.
143
450816
2283
vì họ sợ người dân.
07:48
Now the elitestầng lớp basicallyvề cơ bản have been liberatedgiải phóng.
144
453099
3301
Giờ tầng lớp ưu tú được giải phóng.
07:52
They're very mobiledi động. You cannotkhông thể taxthuế them.
145
456400
2165
Họ đi khắp nơi.
Bạn không thể đánh thuế họ được.
07:54
And basicallyvề cơ bản they don't fearnỗi sợ the people.
146
458565
2334
Và cơ bản là họ không sợ người dân.
07:56
So as a resultkết quả of it, you have this very strangekỳ lạ situationtình hình
147
460899
3017
Kết quả của điều đó là bạn ở trong 1 tình huống kì lạ
07:59
in which the elitestầng lớp basicallyvề cơ bản got out of the controlđiều khiển of the voterscử tri.
148
463916
4517
tầng lớp ưu tú thoát khỏi kiểm soát bởi người bầu cử.
08:04
So this is not by accidentTai nạn
149
468433
1499
Cho nên không phải ngẫu nhiên
08:05
that the voterscử tri are not interestedquan tâm to votebỏ phiếu anymorenữa không.
150
469932
2986
mà người bầu cử không còn quan tâm đến bỏ phiếu nữa.
08:08
And when we talk about the InternetInternet,
151
472918
2114
Rồi khi chúng ta nói về Internet,
08:10
yes, it's truethật, the InternetInternet connectedkết nối all of us,
152
475032
2501
vâng, đúng là Internet kết nối tất cả chúng ta,
08:13
but we alsocũng thế know that the InternetInternet createdtạo these echoecho chambersChambers and politicalchính trị ghettosghettos
153
477533
6683
nhưng chúng ta cũng biết Internet tạo ra
những phòng cách âm và biệt khu chính trị
08:20
in which for all your life you can stayở lại with the politicalchính trị communitycộng đồng you belongthuộc về to.
154
484216
5102
trong đó bạn sống cả đời mình với cộng đồng chính trị của bạn.
08:25
And it's becomingtrở thành more and more difficultkhó khăn
155
489318
1932
Và càng lúc càng khó hơn
08:27
to understandhiểu không the people who are not like you.
156
491250
2766
để hiểu những người không thích bạn.
08:29
I know that manynhiều people here
157
494016
1868
Tôi biết nhiều người ở đây
08:31
have been splendidlysplendidly speakingnói about the digitalkỹ thuật số worldthế giới and the possibilitykhả năng for cooperationhợp tác,
158
495884
4764
đã nói rất hay về thế giới số và khả năng hợp tác,
08:36
but [have you] seenđã xem what the digitalkỹ thuật số worldthế giới has donelàm xong to AmericanNgười Mỹ politicschính trị these daysngày?
159
500648
4034
nhưng bạn [có từng] thấy những gì thế giới số
làm với chính trị Mỹ ngày nay?
08:40
This is alsocũng thế partlytừng phần a resultkết quả of the InternetInternet revolutionCuộc cách mạng.
160
504682
3851
Một phần sự việc này là do cách mạng Internet.
08:44
This is the other sidebên of the things that we like.
161
508533
2666
Đây là mặt trái của những gì ta yêu thích.
08:47
And when you go to the brainóc scienceskhoa học,
162
511199
2018
Tiếp đến, với khoa học tri thức
08:49
what politicalchính trị consultantstư vấn learnedđã học from the brainóc scientistscác nhà khoa học
163
513217
4366
những gì các chuyên gia tư vấn chính trị
học từ nhà khoa học trí não
08:53
is don't talk to me about ideasý tưởng anymorenữa không,
164
517583
3352
là đừng nói với tôi về các lý tưởng nữa,
08:56
don't talk to me about policychính sách programschương trình.
165
520935
2265
đừng nói với tôi về các chương trình chính sách.
08:59
What really mattersvấn đề is basicallyvề cơ bản to manipulatevận dụng the emotionscảm xúc of the people.
166
523200
5767
Điều quan trọng là điều khiển cảm xúc của con người.
09:04
And you have this very stronglymạnh mẽ
167
528967
2067
Điều này vô cùng quan trong
09:06
to the extentphạm vi that, even if you see when we talk about revolutionscuộc cách mạng these daysngày,
168
531034
4401
ở mức độ nào đó, ngay cả bạn hiểu rằng
khi nói về cách mạng ngày nay,
09:11
these revolutionscuộc cách mạng are not namedđặt tên anymorenữa không around ideologiestư tưởng or ideasý tưởng.
169
535435
5999
những cuộc cách mạng đó không còn
được đặt tên theo ý tưởng hay tư tưởng nữa.
09:17
Before, revolutionscuộc cách mạng used to have ideologicaltư tưởng namestên.
170
541434
2466
Trước kia, cách mạng thường đặt tên theo lý tưởng.
09:19
They could be communistĐảng Cộng sản, they could be liberaltự do,
171
543900
1933
Đó là cộng sản, là giải phóng,
09:21
they could be fascistphát xít or IslamicHồi giáo.
172
545833
1785
chúng cũng có thể là phát xít hoặc Hồi giáo.
09:23
Now the revolutionscuộc cách mạng are calledgọi là underDưới the mediumTrung bình which is mostphần lớn used.
173
547618
4248
Giờ đây cách mạng được gọi tên
theo phương tiện được dùng chủ yếu.
09:27
You have FacebookFacebook revolutionscuộc cách mạng, TwitterTwitter revolutionscuộc cách mạng.
174
551866
3134
Bạn có cách mạng Facebook, cách mạng Twitter.
09:30
The contentNội dung doesn't mattervấn đề anymorenữa không, the problemvấn đề is the mediaphương tiện truyền thông.
175
555000
4400
Nội dung truyền tải không phải là vấn đề,
vấn đề là phương tiện truyền thông
09:35
I'm sayingnói this because one of my majorchính pointsđiểm
176
559400
2535
Tôi nói thế vì một trong những điểm chính
09:37
is what wentđã đi right is alsocũng thế what wentđã đi wrongsai rồi.
177
561935
4799
là những gì đúng cũng có thể là sai.
09:42
And when we're now tryingcố gắng to see how we can changethay đổi the situationtình hình,
178
566734
3733
Khi giờ đây ta cố hiểu mình có thể
thay đổi tình hình ra sao,
09:46
when basicallyvề cơ bản we're tryingcố gắng to see what can be donelàm xong about democracydân chủ,
179
570467
2949
khi ta cố hiểu điều gì có thể làm cho nền dân chủ,
09:49
we should keep this ambiguitysự mơ hồ in mindlí trí.
180
573416
2567
ta nên giữ sự mơ hồ này trong tâm trí.
09:51
Because probablycó lẽ some of the things that we love mostphần lớn
181
575983
3018
Vì có khi những gì ta yêu thích nhất
09:54
are going to be alsocũng thế the things that can hurtđau us mostphần lớn.
182
579001
3201
sẽ trở thành những gì làm ta tổn thương nhất.
09:58
These daysngày it's very popularphổ biến to believe
183
582202
3184
Ngày nay, đa phần người dân tin rằng
10:01
that this pushđẩy for transparencyminh bạch,
184
585386
2314
sự thúc đẩy minh bạch này,
10:03
this kindloại of a combinationsự phối hợp betweengiữa activeđang hoạt động citizenscông dân, newMới technologiescông nghệ
185
587700
6385
một sự kết hợp giữa công dân năng động,
công nghệ mới
10:09
and much more transparency-friendlythân thiện với tính minh bạch legislationpháp luật
186
594085
3664
và pháp luật hướng tới sự minh bạch
10:13
can restorephục hồi trustLòng tin in politicschính trị.
187
597749
3068
có thể phục hồi niềm tin vào chính trị.
10:16
You believe that when you have these newMới technologiescông nghệ and people who are readysẳn sàng to use this,
188
600817
3683
Bạn tin rằng khi bạn có công nghệ mới
và người ta sẵn sàng sử dụng nó,
10:20
it can make it much more difficultkhó khăn for the governmentscác chính phủ to lienói dối,
189
604500
3684
thì làm cho chính phủ
khó nói dối hơn rất nhiều,
10:24
it's going to be more difficultkhó khăn for them to steallấy trộm
190
608184
2515
Sẽ rất khó cho họ làm việc mờ ám
10:26
and probablycó lẽ even going to be more difficultkhó khăn for them to killgiết chết.
191
610699
3685
và thậm chí giết người trở nên vô vùng khó khăn.
10:30
This is probablycó lẽ truethật.
192
614384
2016
Điều này có thể thành sự thật.
10:32
But I do believe that we should be alsocũng thế very cleartrong sáng
193
616400
3050
Nhưng tôi tin chúng ta cũng nên hiểu rõ
10:35
that now when we put the transparencyminh bạch at the centerTrung tâm of politicschính trị
194
619450
5267
rằng giờ đây khi ta đặt sự minh bạch vào trung tâm của chính trị
10:40
where the messagethông điệp is, "It's transparencyminh bạch, stupidngốc nghếch."
195
624717
3599
nơi mà tồn tại câu nói , “Minh bạch đấy, đồ ngốc.”
10:44
TransparencyMinh bạch is not about restoringkhôi phục trustLòng tin in institutionstổ chức.
196
628316
3583
Minh bạch không phải là phục hồi niềm tin vào thể chế.
10:47
TransparencyMinh bạch is politics'chính trị' managementsự quản lý of mistrusttin tưởng.
197
631899
4719
Minh bạch là quản lí sự bất tín trong chính trị.
10:52
We are assuminggiả định that our societiesxã hội are going to be baseddựa trên on mistrusttin tưởng.
198
636618
4532
Giả dụ rằng xã hội của ta sẽ dựa trên sự bất tín.
10:57
And by the way, mistrusttin tưởng was always very importantquan trọng for democracydân chủ.
199
641150
2826
Nhân tiện, bất tín luôn rất quan trọng cho nền dân chủ.
10:59
This is why you have checkskiểm tra and balancessố dư.
200
643976
2140
Đó là lí do bạn có bảng cân đối tài chính.
11:02
This is why basicallyvề cơ bản you have all this creativesáng tạo mistrusttin tưởng
201
646116
4151
Đó là lí do bạn sự nghi ngờ nảy sinh
11:06
betweengiữa the representativesđại diện and those whomai they representđại diện.
202
650267
3084
giữa người đại diện
và người mà họ đại diện cho.
11:09
But when politicschính trị is only managementsự quản lý of mistrusttin tưởng,
203
653351
4899
Nhưng khi chính trị chỉ là quản lý sự bất tín nhiệm,
11:14
then -- I'm very gladvui vẻ that "1984" has been mentionedđề cập --
204
658250
3083
thì – tôi rất mừng là “1984” đã được đề cập vừa nãy –
11:17
now we're going to have "1984" in reverseđảo ngược.
205
661333
3750
sẽ có trở thành năm “1984” đảo ngược.
11:20
It's not going to be the BigLớn BrotherAnh trai watchingxem you,
206
665083
2117
Sẽ không có Người Giấu Mặt theo dõi bạn,
11:23
it's going to be we beingđang the BigLớn BrotherAnh trai
207
667200
2300
mà chính chúng tôi là Người Giấu Mặt
11:25
watchingxem the politicalchính trị classlớp học.
208
669500
1750
theo dõi tầng lớp chính khách.
11:27
But is this the ideaý kiến of a freemiễn phí societyxã hội?
209
671250
3616
Nhưng đây có phải là ý tưởng về 1 xã hội tự do?
11:30
For examplethí dụ, can you imaginetưởng tượng
210
674866
1534
Ví dụ, bạn có thể tưởng tượng
11:32
that decentPhong Nha, civiccông dân, talentedcó tài people are going to runchạy for officevăn phòng
211
676400
6118
người dân thường, có quyền và tài năng sẽ chạy đua vào chính quyền
11:38
if they really do believe
212
682518
1782
nếu họ thực sự tin rằng
11:40
that politicschính trị is alsocũng thế about managingquản lý mistrusttin tưởng?
213
684300
3800
chính trị là quản lý sự bất tín nhiệm?
11:44
Are you not afraidsợ with all these technologiescông nghệ
214
688100
3034
Bạn có lo ngại tất cả những công nghệ này
11:47
that are going to tracktheo dõi down
215
691134
2000
sẽ ghi lại
11:49
any statementtuyên bố the politicianschính trị gia are going to make on certainchắc chắn issuesvấn đề,
216
693134
3615
bất kì tuyên bố nào mà chính trị gia
nói ra về các vấn đề cụ thể,
11:52
are you not afraidsợ that this is going to be a very strongmạnh signaltín hiệu to politicianschính trị gia
217
696749
3867
hay bạn có lo ngại điều này sẽ là
tín hiệu mạnh mẽ với các chính trị gia
11:56
to repeatnói lại theirhọ positionsvị trí, even the very wrongsai rồi positionsvị trí,
218
700616
4634
để giữ vị trí của họ, kể cả là vị trí sai,
12:01
because consistencyTính nhất quán is going to be more importantquan trọng than commonchung sensegiác quan?
219
705250
4017
vì sự nhất quán sẽ quan trọng hơn
luân lý thông thường?
12:05
And the AmericansNgười Mỹ who are in the roomphòng,
220
709267
1682
Và với những người Mỹ trong căn phòng này,
12:06
are you not afraidsợ that your presidentstổng thống are going to governquản lý
221
710949
3052
bạn không lo ngại các tổng thống của bạn sẽ quản lý
12:09
on the basisnền tảng of what they said in the primarysơ cấp electionscuộc bầu cử?
222
714001
3375
dựa trên những gì họ nói
trong cuộc tổng tuyển cử?
12:13
I find this extremelyvô cùng importantquan trọng,
223
717376
1991
Tôi thấy điều này cực kỳ quan trọng,
12:15
because democracydân chủ is about people changingthay đổi theirhọ viewslượt xem
224
719367
4032
vì dân chủ nghĩa là người ta thay đổi quan điểm
12:19
baseddựa trên on rationalhợp lý argumentslập luận and discussionsthảo luận.
225
723399
3150
dựa trên thảo luận và tranh luận lý trí.
12:22
And we can losethua this with the very noblequý tộc ideaý kiến
226
726549
3484
Ta sẽ mất điều này với ý tưởng cao cả
12:25
to keep people accountablecó trách nhiệm
227
730033
2016
về việc người dân sẽ có trách nhiệm
12:27
for showinghiển thị the people that we're not going to toleratetha thứ
228
732049
2618
chứng minh cho người dân thấy chúng ta sẽ không khoan dung
12:30
politicianschính trị gia the opportunismopportunism in politicschính trị.
229
734667
2718
các chính trị gia chủ nghĩa cơ hội trong chính trị.
12:33
So for me this is extremelyvô cùng importantquan trọng.
230
737385
2332
Với tôi điều này cực kỳ quan trọng.
12:35
And I do believe that when we're discussingthảo luận politicschính trị these daysngày,
231
739717
3266
Và tôi tin khi ta bàn về chính trị ngày nay,
12:38
probablycó lẽ it makeslàm cho sensegiác quan
232
742983
2199
có lẽ cũng có lí
12:41
to look alsocũng thế at this typekiểu of a storycâu chuyện.
233
745182
3402
nếu xem xét kiểu câu chuyện này.
12:44
But alsocũng thế don't forgetquên, any unveilingKhánh is alsocũng thế veilingVeiling.
234
748584
3550
Nhưng cũng đừng quên,
vạch trần nào cũng là sự che đậy.
12:48
[RegardlessBất kể of] how transparenttrong suốt our governmentscác chính phủ want to be,
235
752134
3765
[Bất kể] chính phủ của bạn muốn minh bạch thế nào,
12:51
they're going to be selectivelychọn lọc transparenttrong suốt.
236
755899
2402
họ sẽ minh bạch 1 cách có chọn lọc.
12:54
In a smallnhỏ bé countryQuốc gia that could be my countryQuốc gia,
237
758301
2032
Ở 1 nước nhỏ có thể là đất nước tôi,
12:56
but could be alsocũng thế your countryQuốc gia,
238
760333
1433
cũng có thể là đất nước bạn,
12:57
they tooklấy a decisionphán quyết -- it is a realthực casetrường hợp storycâu chuyện --
239
761766
2185
họ quyết định – trường hợp trong thực tế --
12:59
that all of the governmentalchính phủ decisionsquyết định,
240
763951
2615
rằng tất cả quyết định của chính phủ,
13:02
discussionsthảo luận of the councilhội đồng of ministersbộ trưởng,
241
766566
2566
các thảo luận của hội đồng bộ trưởng,
13:05
were going to be publishedđược phát hành on the InternetInternet
242
769132
3301
sẽ được công bố trên Internet
13:08
24 hoursgiờ after the councilhội đồng discussionsthảo luận tooklấy placeđịa điểm.
243
772433
4400
24 giờ sau khi cuộc thảo luận diễn ra.
13:12
And the publiccông cộng was extremelyvô cùng all for it.
244
776833
2168
Và công chúng cực kỳ quan tâm đến nó.
13:14
So I had the opportunitycơ hội to talk to the primenguyên tố ministerbộ trưởng, mục sư,
245
779001
2451
Rồi tôi có cơ hội nói chuyện với thủ tướng,
13:17
why he madethực hiện this decisionphán quyết.
246
781452
1598
tại sao ông ta quyết định như thế.
13:18
He said, "Listen, this is the besttốt way
247
783050
1716
Ông ấy nói, “Nghe này, đây là cách tốt nhất
13:20
to keep the mouthsmiệng of my ministersbộ trưởng closedđóng.
248
784766
4628
để làm các bộ trưởng của tôi im miệng.
13:25
Because it's going to be very difficultkhó khăn for them to dissentbất đồng quan điểm
249
789394
3085
vì sẽ rất khó cho họ phản biện
13:28
knowingbiết that 24 hoursgiờ after
250
792479
2182
khi biết rằng 24 giờ sau đó
13:30
this is going to be on the publiccông cộng spacekhông gian,
251
794661
1904
chuyện này sẽ được đưa ra công chúng,
13:32
and this is in a certainchắc chắn way going to be a politicalchính trị crisiskhủng hoảng."
252
796565
3946
nó chắc chắn sẽ trở thành khủng hoảng chính trị.”
13:36
So when we talk about transparencyminh bạch,
253
800511
1467
Nên khi ta nói về minh bạch,
13:37
when we talk about opennesssự cởi mở,
254
801978
1599
khi nói về cởi mở,
13:39
I really do believe that what we should keep in mindlí trí
255
803577
2117
Tôi thực sự tin những gì ta cần nhớ
13:41
is that what wentđã đi right is what wentđã đi wrongsai rồi.
256
805694
3750
là cái gì đúng cũng có thể sai.
13:45
And this is GoetheGoethe, who is neithercũng không BulgarianTiếng Bulgaria norcũng không a politicalchính trị scientistnhà khoa học,
257
809444
4184
Và nhà văn Goethe, không phải người Bulgaria
cũng không phải nhà khoa học chính trị,
13:49
some centuriesthế kỉ agotrước he said,
258
813628
2482
vài thế kỉ trước ông đã nói,
13:52
"There is a biglớn shadowbóng tối where there is much lightánh sáng."
259
816110
3337
“Có 1 khoảng rất tối trong một vùng rất sáng.”
13:55
Thank you very much.
260
819447
1532
Cảm ơn rất nhiều.
13:56
(ApplauseVỗ tay)
261
820979
1650
(Vỗ tay)
Translated by Ming Ming
Reviewed by Nguyen Trang (Rin)

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Ivan Krastev - Public intellectual
From his home base in Bulgaria, Ivan Krastev thinks about democracy -- and how to reframe it.

Why you should listen

Political scientist Ivan Krastev is watching the Euro crisis closely, fascinated by what it reveals about Europe's place in history: What does it mean for the democratic model? Will a fragmented Europe return to nationalist identity politics?

In his latest work, Krastev places recent events on a continuum of five revolutions over the past decades:

+ The socio-cultural revolution of the 1960s.
+ Market revolutions of the 1980s.
+ Central Europe in 1989 (which brought socio-cultural and market revolutions together).
+ The communications revolution.
+ And finally the revolution in neurosciences, which lays bare the irrationality and emotional manipulation in popular politics.

As a result of these five great changes, we've become extremely open and connected, while on the flipside cementing a mistrust of elites. Can democracy flourish when a mistrust of elites is a permanent feature?

Krastev is the chair of the Centre for Liberal Strategies, in Sofia, a research and analysis NGO.

More profile about the speaker
Ivan Krastev | Speaker | TED.com