TED2018
Enric Sala: Let's turn the high seas into the world's largest nature reserve
Enric Sala: Biến biển cả thành khu bảo tồn thiên nhiên lớn nhất
Filmed:
Readability: 4.3
1,261,936 views
Sẽ ra sao nếu có thể cùng lúc giải cứu ngư nghiệp và bảo vệ đại dương? Nhà nghiên cứu sinh thái biển Enric Sala chia sẻ kế hoạch táo bạo để bảo vệ vùng biển khơi - một trong vài khu vực hoang dã cuối cùng trên Trái Đất nằm ngoài quyền hạn của mọi quốc gia - bằng cách tạo ra khu bảo tồn biển khổng lồ bao phủ 2/3 đại dương trên thế giới. Cùng với việc bảo vệ này, Sala tin rằng sẽ khôi phục được những lợi ích sinh thái, kinh tế - xã hội mà đại dương mang lại. "Khi ta liên kết nhu cầu kinh tế với việc bảo tồn, phép màu có thể xảy ra", ông nói.
Enric Sala - Marine ecologist
Dr. Enric Sala is a former university professor who saw himself writing the obituary of ocean life and quit academia to become a full-time conservationist as a National Geographic Explorer-in-Residence. Full bio
Dr. Enric Sala is a former university professor who saw himself writing the obituary of ocean life and quit academia to become a full-time conservationist as a National Geographic Explorer-in-Residence. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Nếu nhảy vào một điểm ngẫu nhiên
trong đại dương,
trong đại dương,
00:13
If you were to jump
into any random spot in the ocean,
into any random spot in the ocean,
0
1286
4452
bạn có thể sẽ bắt gặp
cảnh tượng này.
cảnh tượng này.
00:17
you would probably see
something like this.
something like this.
1
5762
2372
00:20
Empty of large animals.
2
8897
2237
Không một bóng sinh vật lớn.
Vì ta đã bắt chúng
ra khỏi nước
ra khỏi nước
00:23
Because we have taken them
out of the water
out of the water
3
11879
2357
00:26
faster than they can reproduce.
4
14260
2317
ngay cả trước khi
chúng kịp sinh sản.
chúng kịp sinh sản.
Hôm nay, tôi muốn đề xuất
một chiến lược
một chiến lược
00:29
Today I want to propose a strategy
to save ocean life,
to save ocean life,
5
17610
3531
để cứu lấy sự sống ở đại dương,
00:33
and the solution has
a lot to do with economics.
a lot to do with economics.
6
21165
2460
và giải pháp đó
có liên hệ với Kinh tế học.
có liên hệ với Kinh tế học.
00:36
In 1999, a little place
called Cabo Pulmo in Mexico
called Cabo Pulmo in Mexico
7
24316
4094
Năm 1999, một nơi nhỏ bé
có tên Cabo Pulmo ở Mexico
có tên Cabo Pulmo ở Mexico
là một sa mạc dưới lòng nước.
00:40
was an underwater desert.
8
28434
1667
00:42
The fishermen were so upset
not having enough fish to catch
not having enough fish to catch
9
30728
4024
Ngư dân quá thất vọng
vì không đủ cá để câu
vì không đủ cá để câu
đến mức họ làm một việc
mà không một ai mong đợi.
mà không một ai mong đợi.
00:46
that they did something
that no one expected.
that no one expected.
10
34776
2984
Thay vì bỏ thêm thời gian trên biển,
cố gắng bắt hết vài con cá còn lại,
cố gắng bắt hết vài con cá còn lại,
00:49
Instead of spending more time at sea,
trying to catch the few fish left,
trying to catch the few fish left,
11
37784
4103
họ ngừng hẳn việc đánh bắt
00:53
they stopped fishing completely.
12
41911
2475
00:57
They created a national park in the sea.
13
45498
2667
và tạo ra một vườn quốc gia ở biển.
Một khu bảo tồn biển cấm xâm phạm.
01:00
A no-take marine reserve.
14
48576
2715
Khi trở lại 10 năm sau,
đây là những gì chúng tôi nhìn thấy.
đây là những gì chúng tôi nhìn thấy.
01:04
When we returned, 10 years later,
this is what we saw.
this is what we saw.
15
52141
4633
Một nơi từng là mảnh đất cằn cỗi
dưới lòng biển
dưới lòng biển
01:09
What had been an underwater barren
16
57870
3722
giờ trông như kính vạn hoa với
đầy sức sống và sắc màu.
đầy sức sống và sắc màu.
01:13
was now a kaleidoscope of life and color.
17
61616
3500
Chúng tôi thấy nó trở lại
với vẻ nguyên sơ chỉ trong 10 năm,
với vẻ nguyên sơ chỉ trong 10 năm,
01:17
We saw it back to pristine
in only 10 years.
in only 10 years.
18
65140
3540
với sự trở về của
những loài săn mồi lớn,
những loài săn mồi lớn,
01:20
Including the return
of the large predators,
of the large predators,
19
68704
2214
01:22
like the groupers, the sharks, the jacks.
20
70942
3262
như cá mú, cá mập và cá măng.
01:26
And those visionary fishermen
21
74823
2397
Và những người ngư dân
biết nhìn xa trông rộng
biết nhìn xa trông rộng
01:29
are making much more money
now, from tourism.
now, from tourism.
22
77244
3484
đã kiếm được bộn tiền nhờ du lịch.
Nếu có thể liên kết
nhu cầu kinh tế với việc bảo tồn,
nhu cầu kinh tế với việc bảo tồn,
01:34
Now, when we can align
economic needs with conservation,
economic needs with conservation,
23
82066
3835
kì tích có thể xảy ra.
01:37
miracles can happen.
24
85925
1333
01:40
And we have seen similar recoveries
all over the world.
all over the world.
25
88314
2960
Chúng ta đã thấy những khôi phục
tương tự khắp thế giới.
tương tự khắp thế giới.
Tôi đã bỏ ra 20 năm
01:44
I spent 20 years studying
human impacts in the ocean.
human impacts in the ocean.
26
92672
4178
nghiên cứu tác động
của con người lên đại dương.
của con người lên đại dương.
Nhưng trực tiếp nhìn thấy
sự hồi sinh ở những nơi như Cabo Pulmo,
sự hồi sinh ở những nơi như Cabo Pulmo,
01:50
But when I saw firsthand the regeneration
of places like Cabo Pulmo,
of places like Cabo Pulmo,
27
98379
6634
đã cho tôi thêm hi vọng.
01:57
that gave me hope.
28
105037
1356
01:59
So I decided to quit my job
as a university professor
as a university professor
29
107052
4795
Vì thế, tôi quyết định
nghỉ làm giáo sư tại trường đại học
nghỉ làm giáo sư tại trường đại học
và dành cuộc đời để giải cứu
những khu vực đại dương như thế này.
những khu vực đại dương như thế này.
02:03
to dedicate my life to save
more ocean places like this.
more ocean places like this.
30
111871
4259
02:09
In the last 10 years, our team
at National Geographic Pristine Seas
at National Geographic Pristine Seas
31
117053
4635
10 năm qua, đội ngũ của chúng tôi
ở dự án National Geographic Pristine Seas
ở dự án National Geographic Pristine Seas
đã khai thác, khảo sát và ghi lại
02:13
has explored, surveyed and documented
32
121712
3238
02:16
some of the wildest places
left in the ocean
left in the ocean
33
124974
2841
vài nơi hoang dã nhất còn sót lại
ở đại dương
ở đại dương
02:19
and worked with governments
to protect them.
to protect them.
34
127839
2460
và làm việc với các chính phủ
để bảo vệ chúng.
để bảo vệ chúng.
02:22
These are all now protected, covering
a total area half the size of Canada.
a total area half the size of Canada.
35
130704
4381
Tất cả những nơi này đều đã được bảo vệ,
bao phủ rộng bằng một nửa Canada.
bao phủ rộng bằng một nửa Canada.
02:27
(Applause)
36
135531
5403
(Vỗ tay)
Những nơi này là Yellowstones
và Serengetis của biển khơi.
và Serengetis của biển khơi.
02:32
These places are the Yellowstones
and the Serengetis of the sea.
and the Serengetis of the sea.
37
140958
5647
Là những nơi
khi bạn nhảy xuống nước
khi bạn nhảy xuống nước
02:39
These are places
where you jump in the water
where you jump in the water
38
147567
2754
sẽ lập tức bị cá mập bao vây.
02:42
and are immediately surrounded by sharks.
39
150345
2667
(Cười)
02:45
(Laughter)
40
153036
1444
02:46
And this is good,
41
154504
1633
Và điều này rất tốt,
02:48
because the sharks are a good indicator
of the health of the ecosystem.
of the health of the ecosystem.
42
156161
3892
vì cá mập là dấu hiệu tốt
của sức khoẻ hệ sinh thái.
của sức khoẻ hệ sinh thái.
02:52
These places are time machines
43
160998
2452
Những nơi này là cỗ máy thời gian
02:55
that take us to the ocean
of 1,000 years ago.
of 1,000 years ago.
44
163474
2484
đưa chúng ta về
với đại dương 1000 năm trước
với đại dương 1000 năm trước
02:58
But they also show us
what the future ocean could be like.
what the future ocean could be like.
45
166553
3611
và cũng cho thấy
đại dương tương lai sẽ trông ra sao.
đại dương tương lai sẽ trông ra sao.
03:03
Because the ocean has extraordinary
regenerative power,
regenerative power,
46
171097
4064
Vì đại dương có năng lực tái sinh
rất ấn tượng,
rất ấn tượng,
03:07
we have seen great recovery
in just a few years.
in just a few years.
47
175185
2801
chúng ta đã thấy những khôi phục
vĩ đại chỉ trong vài năm.
vĩ đại chỉ trong vài năm.
03:10
We just need to protect
many more places at risk
many more places at risk
48
178383
3729
Chúng ta chỉ cần bảo vệ thêm
những nơi có nguy cơ
những nơi có nguy cơ
để chúng có thể, một lần nữa,
trở về vẻ hoang dã đầy sức sống.
trở về vẻ hoang dã đầy sức sống.
03:14
so they can become wild
and full of life again.
and full of life again.
49
182136
3200
03:18
But today, only two percent of the ocean
50
186069
3928
Nhưng hôm nay, chỉ 2% đại dương
được bảo vệ hoàn toàn khỏi
đánh bắt và những hoạt động khác.
đánh bắt và những hoạt động khác.
03:22
is fully protected from fishing
and other activities.
and other activities.
51
190021
3600
03:26
And that's not enough.
52
194030
1466
Vẫn là chưa đủ.
03:28
Studies suggest that we need at least
30 percent of the ocean under protection
30 percent of the ocean under protection
53
196409
4810
Nghiên cứu chỉ ra
cần phải bảo vệ ít nhất 30% đại dương
cần phải bảo vệ ít nhất 30% đại dương
không chỉ để cứu sự sống ở đó,
mà còn cả chúng ta.
mà còn cả chúng ta.
03:33
not just to save marine life,
but to save us, too.
but to save us, too.
54
201243
3017
03:36
Because the ocean gives us more than half
of the oxygen we breathe, food,
of the oxygen we breathe, food,
55
204284
5399
Vì đại dương không chỉ cho ta
hơn một nửa lượng oxi để thở, thức ăn,
hơn một nửa lượng oxi để thở, thức ăn,
mà còn hấp thụ phần lớn khí cacbon
thải ra bầu khí quyển.
thải ra bầu khí quyển.
03:41
it absorbs much of the carbon pollution
56
209707
2497
03:44
that we throw in the atmosphere.
57
212228
1887
Chúng ta cần
một đại dương trong lành để tồn tại.
một đại dương trong lành để tồn tại.
03:46
We need a healthy ocean to survive.
58
214720
2713
Vậy có cách nào để tăng tốc
việc bảo vệ đại dương?
việc bảo vệ đại dương?
03:50
Now, is there a way
to accelerate ocean protection?
to accelerate ocean protection?
59
218529
3238
Tôi nghĩ là có.
03:55
I think so.
60
223490
1150
03:57
And it involves us looking
at the high seas.
at the high seas.
61
225077
3722
Và nó có liên quan đến vùng biển khơi
Biển khơi là gì?
04:01
Now, what are the high seas?
62
229165
1611
04:02
Now coastal countries have authority
over 200 nautical miles from shore.
over 200 nautical miles from shore.
63
230800
5515
Hiện nay, các quốc gia ven biển
có thẩm quyền đến 200 hải lý từ bờ biển.
có thẩm quyền đến 200 hải lý từ bờ biển.
Mọi thứ nằm ngoài khu vực đó
được gọi là biển khơi
được gọi là biển khơi
04:09
Everything beyond those areas
are called the high seas.
are called the high seas.
64
237187
3954
04:13
In dark blue on this map.
65
241165
1666
Phần màu xanh thẫm trên bản đồ.
04:15
No country owns the high seas,
66
243363
2428
Không quốc gia nào
chiếm hữu vùng biển khơi,
chiếm hữu vùng biển khơi,
04:17
no country is responsible for them,
67
245815
2310
không quốc gia nào
chịu trách nhiệm,
chịu trách nhiệm,
04:20
but they all are, so it's a little
like the Wild West.
like the Wild West.
68
248149
3166
nhưng mọi vùng biển khơi đều bị kiểm soát,
hơi giống miền Viễn Tây.
hơi giống miền Viễn Tây.
Có hai kiểu đánh bắt chính
ngoài khơi.
ngoài khơi.
04:23
And there are two main types
of fishing in the high seas.
of fishing in the high seas.
69
251923
2698
04:26
At the bottom and near the surface.
70
254645
2381
Ở đáy biển và gần mặt biển.
04:29
Bottom trawling is the most
destructive practice in the world.
destructive practice in the world.
71
257668
4763
Kéo lưới dưới đáy biển là hành động
gây huỷ hoại nhất thế giới.
gây huỷ hoại nhất thế giới.
04:35
Super trawlers, the largest
fishing vessels in the ocean,
fishing vessels in the ocean,
72
263067
3532
Tàu kéo lưới lớn, những chiếc thuyền
đánh cá lớn nhất đại dương,
đánh cá lớn nhất đại dương,
04:38
have nets so large
that they can hold a dozen 747 jets.
that they can hold a dozen 747 jets.
73
266623
6439
có những tấm lưới lớn đến mức
có thể giữ khoảng 747 chiếc phi cơ.
có thể giữ khoảng 747 chiếc phi cơ.
Những tấm lưới khổng lồ này phá huỷ
mọi thứ trên đường đi --
mọi thứ trên đường đi --
04:46
These huge nets destroy
everything in their paths --
everything in their paths --
74
274417
4794
gồm cả rặng san hô sâu
mọc lên từ những gò biển,
mọc lên từ những gò biển,
04:51
including deep corals
that grow on sea mounds,
that grow on sea mounds,
75
279235
3333
04:54
which can be thousands of years old.
76
282592
2668
có tuổi đời hàng ngàn năm.
04:57
And fishing near the surface
targets mostly species
targets mostly species
77
285284
3309
Và đánh cá gần mặt biển
nhắm đến phần lớn các loài
nhắm đến phần lớn các loài
di cư giữa vùng khơi
và vùng biển quốc gia,
và vùng biển quốc gia,
05:00
that migrate between
the high seas and country's waters,
the high seas and country's waters,
78
288617
3039
như cá ngừ và cá mập.
05:03
like tuna and sharks.
79
291680
1400
05:05
And many of these species are threatened
because of too much fishing
because of too much fishing
80
293720
3357
Rất nhiều những loài này
bị đe doạ vì đánh bắt quá mức
bị đe doạ vì đánh bắt quá mức
05:09
and bad management.
81
297101
1267
và quản lý yếu kém.
05:11
Now, who fishes in the high seas?
82
299133
2200
Vậy, ai đánh bắt ở vùng khơi?
Đến nay vẫn rất khó để biết chính xác,
05:14
Until now, it was difficult
to know exactly,
to know exactly,
83
302228
3222
vì các quốc gia đều
giữ kín bí mật về đánh bắt cá xa bờ.
giữ kín bí mật về đánh bắt cá xa bờ.
05:17
because countries have been very secretive
84
305474
2317
05:19
about the long-distance fishing.
85
307815
2134
Nhưng hiện nay, công nghệ vệ tinh
cho phép ta
cho phép ta
05:22
But now, satellite technology
allows us to track individual boats.
allows us to track individual boats.
86
310252
5720
theo dõi từng con thuyền.
05:28
This is a game-changer.
87
316799
1534
Một bước đột phá.
05:31
And this is the first time
88
319583
1279
Và đây là lần đầu tiên
05:32
we are presenting the data
that you are going to see.
that you are going to see.
89
320886
3440
chúng tôi trình bày dữ liệu
cho các bạn thấy.
cho các bạn thấy.
05:37
I'm going to show you
the tracks of two boats
the tracks of two boats
90
325179
2651
Tôi sẽ cho các bạn thấy đường đi
của hai chiếc thuyền
của hai chiếc thuyền
trong thời gian một năm,
05:39
over the course of a year,
91
327854
2334
05:42
using a satellite automated
identification system.
identification system.
92
330212
3400
sử dụng hệ thống nhận diện
tự động hoá bằng vệ tinh.
tự động hoá bằng vệ tinh.
05:46
This is a long-liner, fishing
around the southern coast of Africa.
around the southern coast of Africa.
93
334386
4251
Đây là tàu đánh cá dây câu dài, đánh bắt
quanh bờ biển Nam châu Phi.
quanh bờ biển Nam châu Phi.
Sau vài tháng ở đó,
con thuyền quay lại Nhật để tiếp tế,
con thuyền quay lại Nhật để tiếp tế,
05:51
After a few months fishing there,
the boat goes to Japan to resupply,
the boat goes to Japan to resupply,
94
339457
4644
không lâu sau, nó đã đến
đánh bắt quanh vùng Madagascar.
đánh bắt quanh vùng Madagascar.
05:56
and shortly after, here it is,
fishing around Madagascar.
fishing around Madagascar.
95
344125
3484
06:00
This is a Russian trawler
fishing, probably, for cod,
fishing, probably, for cod,
96
348371
5325
Đây là con tàu kéo lưới của Nga,
có lẽ là săn cá tuyết, trong vùng biển Nga
có lẽ là săn cá tuyết, trong vùng biển Nga
06:05
in Russian waters,
97
353720
1214
sau đó, đi dọc vùng khơi
phía Bắc Đại Tây Dương.
phía Bắc Đại Tây Dương.
06:06
and then across the high seas
of the north Atlantic.
of the north Atlantic.
98
354958
3067
06:10
Thanks to Global Fishing Watch,
99
358895
2111
Nhờ vào Giám sát Đánh bắt cá Toàn cầu,
06:13
we have been able to track
over 3,600 boats
over 3,600 boats
100
361030
4444
chúng tôi đã có thể
theo dõi hơn 3600 tàu
theo dõi hơn 3600 tàu
từ hơn 20 quốc gia,
đánh bắt ở vùng biển khơi.
đánh bắt ở vùng biển khơi.
06:17
from more than 20 countries,
fishing in the high seas.
fishing in the high seas.
101
365498
3342
06:21
They use satellite positioning
and machine-learning technology
and machine-learning technology
102
369625
3683
Dùng công nghệ xác định vị trí
bằng vệ tinh và máy học
bằng vệ tinh và máy học
06:25
to automatically identify
if a boat is just sailing or fishing,
if a boat is just sailing or fishing,
103
373332
4784
để tự động nhận diện xem một con tàu
đang căng buồm hay đánh bắt cá,
đang căng buồm hay đánh bắt cá,
những điểm trắng ở đây.
06:30
which are the white spots here.
104
378140
1518
Vì thế, với một nhóm
đồng nghiệp quốc tế,
đồng nghiệp quốc tế,
06:32
So with an international
group of colleagues,
group of colleagues,
105
380719
2119
06:34
we decided to investigate
106
382862
1817
chúng tôi quyết định điều tra
06:36
not only who fishes in the high seas,
but who benefits from it.
but who benefits from it.
107
384703
4495
không chỉ những người đánh bắt
ngoài khơi mà cả những kẻ kiếm lợi từ đó.
ngoài khơi mà cả những kẻ kiếm lợi từ đó.
Đồng nghiệp của tôi, Juan Mayorga,
ở Đại học California tại Santa Barbara,
ở Đại học California tại Santa Barbara,
06:42
My colleague, Juan Mayorga,
108
390140
1433
06:43
at the University of California,
Santa Barbara,
Santa Barbara,
109
391597
2226
đã vẽ vài bản đồ chi tiết
về số liệu đánh bắt,
về số liệu đánh bắt,
06:45
has produced detailed
maps of fishing effort,
maps of fishing effort,
110
393847
2190
06:48
which means how much time
and fuel is spent fishing
and fuel is spent fishing
111
396061
2979
lượng thời gian và nhiên liệu
dành cho việc đánh bắt
dành cho việc đánh bắt
trên mỗi điểm trong đại dương.
06:51
in every pixel in the ocean.
112
399064
1933
Chúng tôi lập bản đồ cho mọi quốc gia.
06:53
We have a map for every country.
113
401680
2134
06:56
China, Taiwan, Japan,
Korea and Spain alone
Korea and Spain alone
114
404561
3548
Chỉ riêng Trung Quốc, Nhật Bản,
Hàn Quốc và Tây Ban Nha
Hàn Quốc và Tây Ban Nha
đã chiếm gần 80%
hoạt động đánh bắt ngoài khơi.
hoạt động đánh bắt ngoài khơi.
07:00
account for almost 80 percent
of the fishing in the high seas.
of the fishing in the high seas.
115
408133
3824
Khi kết hợp các nước này với nhau,
07:04
When we put all of the countries together,
116
412768
2635
đây là kết quả.
07:07
this is what we get.
117
415427
1333
Vì biết danh tính
của mọi chiếc thuyền trong bộ dữ liệu,
của mọi chiếc thuyền trong bộ dữ liệu,
07:09
Because we know the identity
of every boat in the database,
of every boat in the database,
118
417792
5571
chúng tôi biết kích cỡ, tải trọng,
sức mạnh động cơ của chúng,
sức mạnh động cơ của chúng,
07:15
we know its size, its tonnage,
the power of its engines,
the power of its engines,
119
423387
4341
07:19
how many crew are on board.
120
427752
1733
và có bao nhiêu ngư dân trên tàu.
07:22
With this information, we can calculate
fuel costs, labor costs, etc.
fuel costs, labor costs, etc.
121
430046
4501
Với thông tin này, chúng tôi có thể tính
chi phí nhiên liệu, nhân công,...
chi phí nhiên liệu, nhân công,...
07:27
So for the first time,
122
435157
1930
Vì thế, lần đầu tiên,
07:29
we have been able to map
the costs of fishing in the high seas.
the costs of fishing in the high seas.
123
437111
4250
chúng tôi có thể ghi lại
chi phí đánh bắt ở vùng khơi.
chi phí đánh bắt ở vùng khơi.
Màu đỏ càng đậm, chi phí càng cao.
07:34
The darker the red, the higher the costs.
124
442315
2734
07:37
Thanks to our colleagues
at the University of British Columbia,
at the University of British Columbia,
125
445855
2992
Nhờ các đồng nghiệp
ở Đại học British Columbia,
ở Đại học British Columbia,
chúng tôi biết được mọi quốc gia
đang thực sự đánh bắt tới mức nào.
đang thực sự đánh bắt tới mức nào.
07:40
we know how much every country
is actually fishing.
is actually fishing.
126
448871
3055
07:44
And we know the price of the fish
as it comes off the vessel.
as it comes off the vessel.
127
452268
3245
và biết cả giá cá
khi được vận chuyển ra khỏi tàu.
khi được vận chuyển ra khỏi tàu.
Kết hợp với dữ liệu đã thu nhận,
07:48
Combined with the data on effort,
128
456038
2365
chúng tôi đã có thể ghi lại doanh thu
của việc đánh cá ở vùng khơi.
của việc đánh cá ở vùng khơi.
07:50
we have been able to map
the revenue of fishing the high seas.
the revenue of fishing the high seas.
129
458427
3710
07:54
The darker the blue,
the higher the revenue.
the higher the revenue.
130
462879
2436
Màu xanh càng đậm,
doanh thu càng cao.
doanh thu càng cao.
Có chi phí,
chúng tôi có doanh thu.
chúng tôi có doanh thu.
07:57
We have costs, and we have revenue.
131
465982
2267
08:00
So for the first time,
132
468887
1619
Vì thế, đây là lần đầu tiên,
08:02
we have been able to map the profitability
of fishing in the high seas.
of fishing in the high seas.
133
470530
5128
chúng tôi có thể ghi lại biên lợi nhuận
của việc đánh bắt vùng khơi.
của việc đánh bắt vùng khơi.
Tôi sẽ đưa ra một bản đồ.
08:08
Now I'm going to show you a map.
134
476863
1531
08:10
Red colors mean we are losing money
by fishing in that part of the ocean.
by fishing in that part of the ocean.
135
478712
5194
Màu đỏ nghĩa là thua lỗ
khi đánh bắt ở khu vự đó.
khi đánh bắt ở khu vự đó.
Màu xanh nghĩa là
đem lại lợi nhuận.
đem lại lợi nhuận.
08:16
Blue colors mean it's profitable.
136
484641
2200
Và nó đây.
08:19
Here it is.
137
487619
1150
Có vẻ như phần lớn là tạo ra lợi nhuận.
08:21
It seems mostly profitable.
138
489707
2039
08:23
But there are two more factors
we have to take into account.
we have to take into account.
139
491770
4337
Nhưng có hai yếu tố khác cần xem xét.
Đầu tiên, những cuộc điều tra
gần đây hé lộ
gần đây hé lộ
08:28
First, recent investigations reveal
140
496635
3571
việc sử dụng lao động ép buộc,
hay nô lệ lao động,
hay nô lệ lao động,
08:32
the use of forced labor, or slave labor,
141
500230
3482
khi đánh bắt ngoài khơi.
08:35
in high seas fishing.
142
503736
1309
08:37
Companies use it to cut costs,
to generate profits.
to generate profits.
143
505641
3539
Các công ty dùng nó
để cắt giảm chi phí, tạo ra lợi nhuận.
để cắt giảm chi phí, tạo ra lợi nhuận.
Thứ hai, mỗi năm, các chính phủ
trợ cấp cho đánh bắt vùng khơi
trợ cấp cho đánh bắt vùng khơi
08:42
And second, every year,
governments subsidize high seas fishing
governments subsidize high seas fishing
144
510135
5332
hơn bốn tỷ đô-la.
08:47
with more than four billion dollars.
145
515491
2401
Hãy quay lại bản đồ lợi nhuận.
08:51
Let's go back to the map of profits.
146
519270
1738
Nếu giả định lương được trả công bằng,
08:53
If we assume fair wages,
147
521032
2276
nghĩa là không dùng nô lệ lao động,
08:55
which means not slave labor,
148
523332
2517
08:57
and we remove the subsidies
from our calculation,
from our calculation,
149
525873
4293
và loại bỏ trợ cấp khỏi phép tính,
bản đồ sẽ biến thành thế này.
09:02
the map turns into this.
150
530190
2053
Đánh bắt cá chỉ thực sự có lợi nhuận cao
ở một nửa khu vực đánh bắt ngoài khơi.
ở một nửa khu vực đánh bắt ngoài khơi.
09:05
Fishing is truly profitable in only half
of the high seas fishing grounds.
of the high seas fishing grounds.
151
533807
6031
Thực tế, nếu tổng hợp lại,
09:12
In fact, on aggregate,
152
540992
2269
09:15
subsidies are four times
larger than the profits.
larger than the profits.
153
543285
4032
tiền trợ cấp cao
gấp bốn lần lợi nhuận.
gấp bốn lần lợi nhuận.
Vậy ta có năm quốc gia đánh bắt cá
nhiều nhất ở vùng biển khơi
nhiều nhất ở vùng biển khơi
09:20
So we have five countries doing
most of the fishing in the high seas
most of the fishing in the high seas
154
548548
3484
09:24
and the economics are dependent
on huge government subsidies,
on huge government subsidies,
155
552056
3516
và tình hình kinh tế còn lệ thuộc vào
các khoản trợ cấp khổng lồ từ chính phủ
các khoản trợ cấp khổng lồ từ chính phủ
09:27
and for some countries,
on human rights violations.
on human rights violations.
156
555596
3467
vài quốc gia còn lệ thuộc vào cả
các vi phạm quyền con người.
các vi phạm quyền con người.
Bản phân tích kinh tế này
tiết lộ thực tế
tiết lộ thực tế
09:32
What this economic analysis reveals,
157
560099
2255
09:34
is that practically the entire high seas
fishing proposition is misguided.
fishing proposition is misguided.
158
562378
3729
rằng đề xuất đánh bắt
trên toàn vùng biển khơi đã bị hiểu sai.
trên toàn vùng biển khơi đã bị hiểu sai.
09:38
What sane government
would subsidize an industry
would subsidize an industry
159
566647
3771
Có chính phủ mất trí nào
lại muốn trợ cấp cho một ngành
lại muốn trợ cấp cho một ngành
09:42
anchored in exploitation
and fundamentally destructive?
and fundamentally destructive?
160
570442
3607
phụ thuộc vào việc bóc lột
và có nguy cơ phá hoại lớn
và có nguy cơ phá hoại lớn
và cũng không đem về
nhiều lợi nhuận?
nhiều lợi nhuận?
09:46
And not so profitable, anyway.
161
574625
2000
Thế tại sao không ngăn cấm
đánh bắt ở vùng biển khơi?
đánh bắt ở vùng biển khơi?
09:49
So, why don't we close
all of the high seas to fishing?
all of the high seas to fishing?
162
577307
6856
Hãy tạo ra khu bảo tồn vùng biển khơi
khổng lồ, chiếm 2/3 đại dương.
khổng lồ, chiếm 2/3 đại dương.
09:56
Let's create a giant high seas reserve,
two-thirds of the ocean.
two-thirds of the ocean.
163
584842
4627
Một nghiên cứu mô hình từ --
10:03
A modeling study from --
164
591438
1787
10:05
(Applause)
165
593249
4078
(Vỗ tay)
Một nghiên cứu mô hình từ
các đồng nghiệp ở UC Santa Barbara,
các đồng nghiệp ở UC Santa Barbara,
10:09
A modeling study from colleagues
at UC Santa Barbara,
at UC Santa Barbara,
166
597351
2885
gợi ý rằng bảo tồn như vậy
sẽ giúp loài di cư như cá ngừ
sẽ giúp loài di cư như cá ngừ
10:12
suggests that such reserve
would help migratory species like tuna
would help migratory species like tuna
167
600260
3619
hồi phục ở vùng biển khơi.
10:15
recover in the high seas.
168
603903
1650
10:17
And part of that increased abundance would
spill over into the countries' waters,
spill over into the countries' waters,
169
605577
4281
Một phần của sự hồi phục này
sẽ tràn qua vùng biển nước khác,
sẽ tràn qua vùng biển nước khác,
và giúp chúng phục hồi.
10:21
helping to replenish them.
170
609882
1754
10:23
That would also increase
the catch in these waters,
the catch in these waters,
171
611660
3071
Điều đó cũng sẽ tăng lượng cá
đánh bắt được ở các vùng biển đó,
đánh bắt được ở các vùng biển đó,
10:26
and so would the profits,
172
614755
1317
và cả lợi nhuận,
vì chi phí đánh bắt cá sẽ giảm.
vì chi phí đánh bắt cá sẽ giảm.
10:28
because the cost of fishing
would be lowered.
would be lowered.
173
616096
2255
Những lợi ích sinh thái sẽ rất lớn,
10:30
And the ecological benefits would be huge,
174
618787
2585
10:34
because these species of large predators,
like tuna and sharks,
like tuna and sharks,
175
622463
3292
vì những giống săn mồi lớn,
như cá ngừ và cá mập,
như cá ngừ và cá mập,
có vai trò quan trọng
với sức khoẻ của toàn bộ hệ sinh thái.
với sức khoẻ của toàn bộ hệ sinh thái.
10:37
are key to the health
of the entire ecosystem.
of the entire ecosystem.
176
625779
2962
Do đó, bảo vệ vùng biển khơi
10:41
Therefore, protecting the high seas
177
629606
2503
10:44
would have ecological, economic
and social benefits.
and social benefits.
178
632133
3533
sẽ đem lại những lợi ích sinh thái,
kinh tế và cả xã hội.
kinh tế và cả xã hội.
Nhưng sự thật là
phần lớn các công ty đánh bắt
phần lớn các công ty đánh bắt
10:48
But the truth is that most
fishing companies
fishing companies
179
636395
2309
không quan tâm đến môi trường.
10:50
don't care about the environment.
180
638728
1865
10:52
But they would make more money
by not fishing in the high seas.
by not fishing in the high seas.
181
640617
3666
Nhưng họ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn
nếu không đánh bắt ở vùng khơi.
nếu không đánh bắt ở vùng khơi.
10:56
And this would not affect our ability
to feed our growing population,
to feed our growing population,
182
644307
5469
Và điều này sẽ không ảnh hưởng tới
khả năng nuôi sống dân số ngày càng tăng,
khả năng nuôi sống dân số ngày càng tăng,
11:01
because the high seas provide only
five percent of the global marine catch,
five percent of the global marine catch,
183
649800
5109
vì biển khơi chỉ cung cấp
5% lượng thuỷ sản đánh bắt toàn cầu,
5% lượng thuỷ sản đánh bắt toàn cầu,
và không đem lại năng suất cao
bằng vùng gần bờ.
bằng vùng gần bờ.
11:08
because the high seas are not
as productive as near-shore waters.
as productive as near-shore waters.
184
656184
3460
Phần lớn lượng cá bắt được ngoài khơi
được bán như thực phẩm cao cấp,
được bán như thực phẩm cao cấp,
11:12
And most of the catch of the high seas
is sold as upscale food items,
is sold as upscale food items,
185
660438
4957
như sashimi cá ngừ và súp vi cá mập.
11:17
like tuna sashimi or shark fin soup.
186
665419
3438
Đánh bắt ở vùng khơi không đóng góp
vào an ninh lương thực toàn cầu.
vào an ninh lương thực toàn cầu.
11:21
The high seas catch does not contribute
to global food security.
to global food security.
187
669895
4411
Vậy ta sẽ làm gì
để có thể bảo vệ vùng biển lớn?
để có thể bảo vệ vùng biển lớn?
11:28
So how are we going to do it?
188
676117
1420
11:29
How are we going to protect the high seas?
189
677561
2437
Ngay thời điểm này,
các nhà đàm phán ở Liên Hiệp Quốc
các nhà đàm phán ở Liên Hiệp Quốc
11:32
As we speak, negotiators
at the United Nations
at the United Nations
190
680022
2603
11:34
are beginning discussions
on a new agreement to do just that.
on a new agreement to do just that.
191
682649
3665
đang tranh luận
về một thoả thuận mới về vấn đề này.
về một thoả thuận mới về vấn đề này.
11:38
But this cannot happen
behind closed doors.
behind closed doors.
192
686728
2934
Đừng để nó diễn ra
một cách kín đáo.
một cách kín đáo.
Đây là cơ hội lớn nhất của ta.
11:42
This is our greatest opportunity.
193
690077
2222
Và tất cả chúng ta nên đảm bảo rằng
11:44
And we all should ensure
194
692323
1715
11:46
that our countries will support
the protection of the high seas
the protection of the high seas
195
694062
5071
đất nước của mình sẽ hỗ trợ
việc bảo vệ vùng biển khơi
việc bảo vệ vùng biển khơi
và loại bỏ những khoản trợ cấp
cho đánh bắt công nghiệp.
cho đánh bắt công nghiệp.
11:51
and get rid of subsidies
to industrial fishing.
to industrial fishing.
196
699157
3200
Năm 2016, 24 quốc gia
và Liên minh châu Âu
và Liên minh châu Âu
11:55
In 2016, 24 countries
and the European Union
and the European Union
197
703395
5365
đã đồng ý bảo vệ Biển Ross,
12:00
agreed to protect the Ross Sea,
198
708784
3245
nơi hoang sơ nhất Nam Cực,
đầy động vật hoang dã
đầy động vật hoang dã
12:04
the wildest places in Antarctica,
199
712053
2381
12:06
full of wildlife like killer whales,
leopard seals, penguins.
leopard seals, penguins.
200
714458
4182
như cá voi sát thủ,
hải cẩu báo, chim cánh cụt.
hải cẩu báo, chim cánh cụt.
12:10
And this included fishing nations,
like China, Japan, Spain, Russia.
like China, Japan, Spain, Russia.
201
718974
5230
Và nó bao gồm cả các quốc gia đánh bắt
như Trung Quốc, Nhật, Tây Ban Nha, Nga.
như Trung Quốc, Nhật, Tây Ban Nha, Nga.
12:16
But they decided that protecting
such a unique environment
such a unique environment
202
724228
4941
Nhưng họ quyết định rằng
bảo vệ môi trường độc nhất như vậy
bảo vệ môi trường độc nhất như vậy
12:21
would be worth more than exploiting it
for relatively little benefit.
for relatively little benefit.
203
729193
4194
sẽ có giá trị hơn
việc bóc lột với chút ít lợi ích.
việc bóc lột với chút ít lợi ích.
12:25
And this is exactly
the type of cooperation
the type of cooperation
204
733883
3496
Và đây chính là dạng hợp tác
12:29
and willingness to set aside differences
205
737403
1961
và sẵn sàng bỏ qua những khác biệt
mà ta cần.
mà ta cần.
12:31
that we are going to need.
206
739388
1313
Chúng ta có thể thực hiện điều đó
một lần nữa.
một lần nữa.
12:32
We can do it again.
207
740725
1643
Trong 20 năm tới,
12:35
If 20 years from now,
208
743315
2588
12:37
our children were to jump
into any random spot in the ocean,
into any random spot in the ocean,
209
745927
4189
nếu con cái ta nhảy vào
một điểm bất kì trong đại dương,
một điểm bất kì trong đại dương,
chúng sẽ thấy gì?
12:43
what would they see?
210
751451
1334
Một khung cảnh tan hoang,
như phần lớn vùng biển hiện nay,
như phần lớn vùng biển hiện nay,
12:45
A barren landscape,
like much of our seas today,
like much of our seas today,
211
753737
4496
hay sự sống đa dạng,
di sản mà ta để lại?
di sản mà ta để lại?
12:50
or an abundance of life,
our legacy to the future?
our legacy to the future?
212
758257
2888
Xin cảm ơn rất nhiều.
12:53
Thank you very much.
213
761665
1327
12:55
(Applause)
214
763016
2960
(Vỗ tay)
Xin cảm ơn.
12:58
Thank you.
215
766000
1202
12:59
(Applause)
216
767226
4789
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Enric Sala - Marine ecologistDr. Enric Sala is a former university professor who saw himself writing the obituary of ocean life and quit academia to become a full-time conservationist as a National Geographic Explorer-in-Residence.
Why you should listen
Dr. Enric Sala founded and leads Pristine Seas, a project that combines exploration, research and media to inspire country leaders to protect the last wild places in the ocean. To date, Pristine Seas has helped to create 18 of the largest marine reserves on the planet, covering an area of more than five million square km (half the size of Canada).
Sala has received many honors, including 2008 World Economic Forum’s Young Global Leader, 2013 Explorers Club Lowell Thomas Award, 2013 Environmental Media Association Hero Award, 2016 Russian Geographical Society Award, and he's a fellow of the Royal Geographical Society. He serves on the boards of the Leonardo DiCaprio Foundation, Global Fishing Watch and the National Aquarium, and he advises international organizations and governments.
Enric Sala | Speaker | TED.com