TED2017
Peter Calthorpe: 7 principles for building better cities
Peter Calthorpe: 7 nguyên lý để phát triển đô thị tốt hơn
Filmed:
Readability: 4.2
2,298,685 views
Hơn một nửa dân số thế giới đang sống ở thành thị, và 2,5 tỷ người khác đang có kế hoạch di chuyển tới thành thị cho đến năm 2050. Cách mà chúng ta xây dựng đô thị sẽ là nguyên nhân của rất nhiều vấn đề, từ việc biến đổi khí hậu đến kinh tế thiết yếu đến sức khỏe con người và cả sự kết nối. Peter Calthorpe đang hoạch định cho các đô thị tương lai và lý giải việc nên thiết kế những cộng đồng tập trung vào sự tương tác của con người. Ông chia sẻ bảy nguyên lý chung để giải quyết sự bùng phát và tạo nên những thành phố bền vững hơn, những tòa nhà thông minh hơn.
Peter Calthorpe - Urban designer
Through his writing and his realized projects, Peter Calthorpe has spread the vision of New Urbanism, a framework for creating sustainable, human-scaled places. Full bio
Through his writing and his realized projects, Peter Calthorpe has spread the vision of New Urbanism, a framework for creating sustainable, human-scaled places. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, let me add to the complexity
0
674
1982
Tôi sẽ nói thêm về sự phức tạp
00:14
of the situation we find ourselves in.
1
2680
2566
của tình huống chúng ta đang đối mặt.
00:17
At the same time that we're solving
for climate change,
for climate change,
2
5270
4326
Cùng một lúc, chúng ta,
vừa giải quyết biến đổi khí hậu
vừa giải quyết biến đổi khí hậu
00:21
we're going to be building cities
for three billion people.
for three billion people.
3
9620
3803
vừa chuẩn bị xây
các thành phố ba tỷ người.
các thành phố ba tỷ người.
00:26
That's a doubling
of the urban environment.
of the urban environment.
4
14577
2608
Môi trường đô thị tăng gấp đôi.
00:29
If we don't get that right,
5
17907
1673
Nếu không nhận thức đúng điều này,
00:31
I'm not sure all the climate solutions
in the world will save mankind,
in the world will save mankind,
6
19604
4531
tôi không chắc sẽ có giải pháp
cứu loài người,
cứu loài người,
00:36
because so much depends
on how we shape our cities:
on how we shape our cities:
7
24807
3775
bởi cách xây dựng các đô thị
sẽ tác động đến nhiều thứ,
sẽ tác động đến nhiều thứ,
00:40
not just environmental impacts,
8
28606
2230
không chỉ về mặt môi trường,
00:42
but our social well-being,
9
30860
1636
mà còn hạnh phúc xã hội,
00:44
our economic vitality,
10
32520
2282
sức sống của nền kinh tế,
00:46
our sense of community and connectedness.
11
34826
2799
ý thức cộng đồng và sự kết nối.
00:50
Fundamentally, the way we shape cities
is a manifestation
is a manifestation
12
38154
3171
Quan trọng là, cách mà chúng ta
xây các thành phố là biểu hiện
xây các thành phố là biểu hiện
cách con người đang sống hiện nay.
00:53
of the kind of humanity we bring to bear.
13
41349
2659
00:56
And so getting it right is, I think,
14
44032
3110
Mà nếu tôi hiểu đúng, thì đó là
00:59
the order of the day.
15
47166
1646
yêu cầu của thời đại này.
01:00
And to a certain degree, getting it right
can help us solve climate change,
can help us solve climate change,
16
48836
3628
Một mức độ nào đó, xây đô thị đúng
có thể giúp giải quyết biến đổi khí hậu,
có thể giúp giải quyết biến đổi khí hậu,
01:04
because in the end,
17
52488
1152
bởi vì suy cho cùng,
01:05
it's our behavior that seems
to be driving the problem.
to be driving the problem.
18
53664
3428
chính hành vi của chúng ta
đã gây ra vấn đề này.
đã gây ra vấn đề này.
01:09
The problem isn't free-floating,
19
57116
1878
Vấn đề này không tự phát
01:11
and it isn't just ExxonMobil
and oil companies.
and oil companies.
20
59018
3906
và không phải chỉ do ExxonMobil
hay các tập đoàn xăng dầu.
hay các tập đoàn xăng dầu.
01:14
It's us; how we live.
21
62948
1713
Mà do cách chúng ta sống.
01:18
How we live.
22
66341
1219
Cách chúng ta sống.
01:20
There's a villain in this story.
23
68044
1565
Nhân vật phản diện ở đây,
01:21
It's called sprawl,
and I'll be upfront about that.
and I'll be upfront about that.
24
69633
3513
là sự bùng phát
và giờ tôi sẽ lý giải về nó.
và giờ tôi sẽ lý giải về nó.
01:25
But it's not just the kind of sprawl
you think of, or many people think of,
you think of, or many people think of,
25
73170
3785
Nhưng đây không phải là sự bùng phát
mà các bạn hay nhiều người đang nghĩ đến
mà các bạn hay nhiều người đang nghĩ đến
01:28
as low-density development
26
76979
1630
như là phát triển mật độ thấp
01:30
out at the periphery
of the metropolitan area.
of the metropolitan area.
27
78633
2648
ở những khu vực ngoài đô thị.
01:34
Actually, I think sprawl can happen
anywhere, at any density.
anywhere, at any density.
28
82132
4520
Thực sự, tôi cho rằng bùng phát có thể
xảy ra ở bất cứ đâu, ở bất cứ mật độ nào.
xảy ra ở bất cứ đâu, ở bất cứ mật độ nào.
01:39
The key attribute
is that it isolates people.
is that it isolates people.
29
87340
3157
Hậu quả chính là nó cô lập con người.
01:43
It segregates people
into economic enclaves
into economic enclaves
30
91054
3890
Nó chia con người ra
thành các vùng kinh tế khác nhau
thành các vùng kinh tế khác nhau
01:46
and land-use enclaves.
31
94968
1592
vào các vùng đất khác nhau.
01:48
It separates them from nature.
32
96584
2096
Nó tách biệt con người với thiên nhiên.
01:50
It doesn't allow the cross-fertilization,
33
98704
3154
Nó ngăn cản sự thụ tinh chéo,
01:53
the interaction,
34
101882
1264
sự tương tác,
01:55
that make cities great places
35
103170
2423
mà những điều đó mới tạo nên
những đô thị tuyệt vời
những đô thị tuyệt vời
01:57
and that make society thrive.
36
105617
2246
và giúp xã hội phát triển.
02:00
So the antidote to sprawl is really
what we all need to be thinking about,
what we all need to be thinking about,
37
108389
4742
Vì thế, giải pháp cho bùng phát là điều
tất cả mọi người cần suy nghĩ đến
tất cả mọi người cần suy nghĩ đến
02:05
especially when we're taking on
this massive construction project.
this massive construction project.
38
113155
4423
đặc biệt khi chúng ta đang có
một dự án xây dựng khổng lồ
một dự án xây dựng khổng lồ
02:10
So let me take you through one exercise.
39
118105
2485
Tôi sẽ dẫn bạn đến một bài tập.
02:12
We developed the model
for the state of California
for the state of California
40
120614
3766
Chúng tôi đã phát triển một mô hình
cho bang California
cho bang California
02:16
so they could get on
with reducing carbon emissions.
with reducing carbon emissions.
41
124404
3083
để họ có thể giảm lượng khí thải carbon.
02:20
We did a whole series of scenarios
for how the state could grow,
for how the state could grow,
42
128046
5496
Chúng tôi đã có nhiều viễn cảnh làm sao
để California có thể phát triển,
để California có thể phát triển,
02:25
and this is just one
overly simplified one.
overly simplified one.
43
133566
3123
và đây là một trong những cảnh
được đơn giản hóa quá mức.
được đơn giản hóa quá mức.
02:28
We mixed different development prototypes
44
136713
2796
Chúng tôi kết hợp các
nguyên mẫu phát triển khác nhau
nguyên mẫu phát triển khác nhau
02:31
and said they're going to carry us
through the year 2050,
through the year 2050,
45
139533
3811
và nói rằng chúng sẽ đưa ta
xuyên đến năm 2050,
xuyên đến năm 2050,
02:35
10 million new crew
in our state of California.
in our state of California.
46
143368
4756
10 triệu thành viên mới
trong bang California.
trong bang California.
02:40
And one was sprawl.
47
148691
1252
Một viễn cảnh là bùng phát
02:41
It's just more of the same:
shopping malls, subdivisions,
shopping malls, subdivisions,
48
149967
3532
Nó như là các khu mua sắm,
02:45
office parks.
49
153523
1184
hay những khu văn phòng.
02:46
The other one was dominated by,
not everybody moving to the city,
not everybody moving to the city,
50
154731
3790
Viễn cảnh khác được đưa ra,
là không phải ai cũng đến thành phố ở,
là không phải ai cũng đến thành phố ở,
02:50
but just compact development,
51
158545
1683
đó là sự phát triển tinh gọn,
02:52
what we used to think of
as streetcar suburbs,
as streetcar suburbs,
52
160252
2558
mà chúng ta quen nghĩ
là các xe bus ngoại ô
là các xe bus ngoại ô
02:54
walkable neighborhoods,
53
162834
1239
hàng xóm kế cận nhau,
02:56
low-rise, but integrated,
mixed-used environments.
mixed-used environments.
54
164097
4265
môi trường tích hợp, không nhà cao tầng
03:00
And the results are astounding.
55
168969
2436
và kết quả thật đáng kinh ngạc.
03:03
They're astounding not just
for the scale of the difference
for the scale of the difference
56
171429
3163
Kinh ngạc không chỉ vì mức độ khác biệt
03:06
of this one shift
in our city-making habit
in our city-making habit
57
174616
4235
của viễn cảnh này là nó giúp thay đổi
thói quen xây dựng đô thị của chúng ta
thói quen xây dựng đô thị của chúng ta
03:10
but also because each one represents
a special interest group,
a special interest group,
58
178875
4714
mà còn bởi mỗi viễn cảnh đại diện
cho một nhóm lợi ích đặc biệt khác nhau
cho một nhóm lợi ích đặc biệt khác nhau
03:16
a special interest group
that used to advocate for their concerns
that used to advocate for their concerns
59
184233
4389
nhóm mà thường biện họ
cho những mối quan tâm của họ
cho những mối quan tâm của họ
03:20
one at a time.
60
188646
1165
từng mối quan tâm một.
03:21
They did not see the, what I call,
"co-benefits" of urban form
"co-benefits" of urban form
61
189835
5099
Họ không nhìn thấy, điều tôi gọi đó
là "lợi ích chung" của xây dựng đô thị
là "lợi ích chung" của xây dựng đô thị
03:26
that allows them to join with others.
62
194958
2475
cho phép họ có thể tham gia cùng nhau.
03:29
So, land consumption:
63
197457
1588
Nên, việc sử dụng đất:
03:31
environmentalists are really
concerned about this,
concerned about this,
64
199069
2814
các nhà môi trường học thực sự
lo lắng về điều này,
lo lắng về điều này,
03:33
so are farmers;
65
201907
1185
người nông dân cũng vậy,
03:35
there's a whole range of people,
66
203696
2222
và tất nhiên là,
tất cả mọi người
tất cả mọi người
03:37
and, of course, neighborhood groups
that want open space nearby.
that want open space nearby.
67
205942
3387
và dĩ nhiên, cả người muốn
quanh nhà mình có khoảng không thoáng đãng
quanh nhà mình có khoảng không thoáng đãng
03:41
The sprawl version of California
68
209861
2086
Phiên bản bùng phát của California
03:43
almost doubles the urban
physical footprint.
physical footprint.
69
211971
3626
gần như đã lớn gấp đôi
mô hình đô thị hiện tại.
mô hình đô thị hiện tại.
03:48
Greenhouse gas: tremendous savings,
70
216429
2675
Khí nhà kính: tích trữ khổng lồ,
03:51
because in California, our biggest
carbon emission comes from cars,
carbon emission comes from cars,
71
219128
4815
vì ở California,
lượng carbon lớn nhất đến từ xe hơi,
lượng carbon lớn nhất đến từ xe hơi,
03:55
and cities that don't depend
on cars as much
on cars as much
72
223967
3700
những thành phố
không phụ thuộc nhiều vào xe hơi
không phụ thuộc nhiều vào xe hơi
03:59
obviously create huge savings.
73
227691
3047
thì sẽ giảm được lượng lớn điều này.
04:03
Vehicle miles traveled:
that's what I was just talking about.
that's what I was just talking about.
74
231601
3076
Quãng đường mà phương tiện di chuyển:
là những gì tôi vừa nói.
là những gì tôi vừa nói.
04:06
Just reducing the average 10,000 miles
per household per year,
per household per year,
75
234701
4985
Nếu giảm trung bình
10,000 dặm trên một hộ gia đình mỗi năm
10,000 dặm trên một hộ gia đình mỗi năm
04:11
from somewhere
in the mid-26,000 per household,
in the mid-26,000 per household,
76
239710
5330
từ mức trung bình 26,000 trên mỗi hộ,
04:17
has a huge impact
not just on air quality and carbon
not just on air quality and carbon
77
245064
4880
sẽ tác động lớn đến
không chỉ chất lượng không khí và carbon
không chỉ chất lượng không khí và carbon
04:21
but also on the household pocketbook.
78
249968
2571
mà còn đến túi tiền của gia đình.
04:24
It's very expensive to drive that much,
79
252563
2993
Lái nhiều như vậy thì khá đắt đỏ,
04:27
and as we've seen,
80
255580
1392
và như đã thấy,
04:28
the middle class is struggling to hold on.
81
256996
2515
tầng lớp trung lưu đang
khó khăn để duy trì,
khó khăn để duy trì,
04:32
Health care: we were talking about
how do you fix it once we broke it --
how do you fix it once we broke it --
82
260313
3985
Sức khỏe: chúng ta đang nói về việc
làm sao để khôi phục sau khi phá hỏng nó
làm sao để khôi phục sau khi phá hỏng nó
04:36
clean the air.
83
264322
1159
việc làm sạch không khí
04:37
Why not just stop polluting?
84
265505
1991
Sao không dừng việc gây ô nhiễm lại?
04:39
Why not just use our feet and bikes more?
85
267520
3428
Sao không đi bộ và đi xe đạp nhiều hơn?
04:42
And that's a function of the kinds
of cities that we shape.
of cities that we shape.
86
270972
3191
Chúng ta đã tạo ra
những thành phố như vậy.
những thành phố như vậy.
04:47
Household costs:
87
275314
1392
Phí hộ gia đình:
04:49
2008 was a mark in time,
88
277243
2298
2008 đánh dấu một năm,
04:51
not of just the financial
industry running amok.
industry running amok.
89
279565
3562
không chỉ ngành tài chính mất kiểm soát.
04:55
It was that we were trying to sell
too many of the wrong kind of housing:
too many of the wrong kind of housing:
90
283643
4659
Chúng ta đã cố mua bán
quá nhiều bất động sản sai lầm
quá nhiều bất động sản sai lầm
05:00
large lot, single family, distant,
91
288326
2951
những lô đất lớn, ở xa,
cho một hộ gia đình
cho một hộ gia đình
05:03
too expensive for the average
middle-class family to afford
middle-class family to afford
92
291301
4201
quá đắt đỏ cho
người có thu nhập trung bình,
người có thu nhập trung bình,
05:07
and, quite frankly, not a good fit
to their lifestyle anymore.
to their lifestyle anymore.
93
295526
3602
nói thẳng ra là, không hợp
với lối sống của họ một chút nào.
với lối sống của họ một chút nào.
05:11
But in order to move inventory,
94
299152
1916
Nhưng để dọn hết kho hàng tồn,
05:13
you can discount the financing
and get it sold.
and get it sold.
95
301466
3206
bạn có thể giảm giá và bán tháo ra.
05:16
I think that's a lot of what happened.
96
304696
1848
Tôi cho rằng họ đã giảm giá khá nhiều.
05:18
Reducing cost by 10,000 dollars --
97
306568
2666
Giảm giá đến 10.000 đô.
05:21
remember, in California
the median is 50,000 --
the median is 50,000 --
98
309258
2837
hãy nhớ, ở California,
mức trung bình là 50,000
mức trung bình là 50,000
05:24
this is a big element.
99
312119
1881
đây là một vấn đề lớn.
05:26
That's just cars and utility costs.
100
314024
2629
Đó mới chỉ là giá xe và phí dịch vụ.
05:28
So the affordable housing advocates,
who often sit off in their silos
who often sit off in their silos
101
316677
4200
Người nhiều tiền, những người thường ngồi
trong tòa tháp của mình đã thấy rằng
trong tòa tháp của mình đã thấy rằng
05:32
separate from the environmentalists,
separate from the politicians,
separate from the politicians,
102
320901
4464
tách biệt với các nhà môi trường,
tách biệt với các chính trị gia,
tách biệt với các chính trị gia,
05:37
everybody fighting with everyone,
103
325389
1978
thì con người lại đang tranh giành nhau,
05:39
now begin to see common cause,
104
327391
1918
và họ bắt đầu có cái nhìn chung,
05:41
and I think the common cause
is what really brings about the change.
is what really brings about the change.
105
329333
3436
và tôi cho rằng cái nhìn chung đó
là thứ thực sự tạo ra sự thay đổi.
là thứ thực sự tạo ra sự thay đổi.
05:45
Los Angeles, as a result of these efforts,
106
333837
2880
Los Angeles, sau những nỗ lực này,
05:48
has now decided to transform itself
107
336741
3024
đã quyết định tự chuyển đổi
05:51
into a more transit-oriented environment.
108
339789
3372
thành một môi trường
định hướng quá cảnh nhiều hơn
định hướng quá cảnh nhiều hơn
05:55
As a matter of fact, since '08,
109
343185
1734
Thực tế là, kể từ năm '08,
05:56
they've voted in 400 billion dollars
of bonds for transit
of bonds for transit
110
344943
3949
họ đã quyên 400 tỷ đô
trái phiếu vào xây dựng trạm trung chuyển
trái phiếu vào xây dựng trạm trung chuyển
06:00
and zero dollars for new highways.
111
348916
2849
và không xu nào cho các đường cao tốc mới.
06:03
What a transformation:
112
351789
1168
Cú chuyển đổi ngoạn mục:
06:04
LA becomes a city of walkers and transit,
113
352981
3331
LA trở thành một thành phố
của người đi bộ và trung chuyển
của người đi bộ và trung chuyển
06:08
not a city of cars.
114
356336
1179
không phải của xe hơi.
(Vỗ tay)
06:09
(Applause)
115
357539
1007
Điều đó xảy ra thế nào?
06:10
How does it happen?
116
358570
1200
Bạn dùng những dải đất,
miền đất ít được mong đợi nhất
miền đất ít được mong đợi nhất
06:11
You take the least
desirable land, the strip,
desirable land, the strip,
117
359794
2137
thì thêm khoảng trống,
chỗ trung chuyển vào
chỗ trung chuyển vào
06:13
you add where there's space, transit
118
361955
2047
06:16
and then you infill mixed-use development,
119
364026
4263
và sau đó phát triển những khu phức hợp
06:20
you satisfy new housing demands
120
368313
2183
nhu cầu nhà ở được thỏa mãn
06:22
and you make the existing neighborhoods
121
370520
1991
và bạn làm cho những khu vực xung quanh
06:24
all around it more complex,
122
372535
1465
đều trở nên đa dụng hơn,
06:26
more interesting, more walkable.
123
374024
1905
thú vị hơn, dễ đi bộ hơn.
06:28
Here's another kind of sprawl:
124
376840
2233
Một loại hình bùng phát khác:
06:31
China, high-density sprawl,
what you think of as an oxymoron,
what you think of as an oxymoron,
125
379787
3508
Trung Quốc, bùng phát mật độ cao,
cái bạn nghĩ là một phép nghịch hợp,
cái bạn nghĩ là một phép nghịch hợp,
06:35
but the same problems,
everything isolated in superblocks,
everything isolated in superblocks,
126
383319
3434
nhưng lại cùng vấn đề:
mọi thứ bị cô lập trong những khu nhà,
mọi thứ bị cô lập trong những khu nhà,
06:38
and of course this amazing smog
that was just spoken to.
that was just spoken to.
127
386777
3528
và dĩ nhiên là cả lượng khói lớn
mà chúng ta đã nói.
mà chúng ta đã nói.
06:42
Twelve percent of GDP
in China now is spent
in China now is spent
128
390329
3229
12% GDP của Trung Quốc hiện nay
được chi
được chi
06:45
on the health impacts of that.
129
393582
2197
để giải quyết những hậu quả về sức khỏe.
06:47
The history, of course,
of Chinese cities is robust.
of Chinese cities is robust.
130
395803
3265
Lịch sử đô thị Trung Quốc, dĩ nhiên,
rất bền vững.
rất bền vững.
06:51
It's like any other place.
131
399092
1252
Như bất kỳ nơi nào khác.
06:52
Community was all about small, local shops
132
400368
3012
Cộng đồng chỉ là
các cửa hàng địa phương nhỏ,
các cửa hàng địa phương nhỏ,
06:55
and local services and walking,
interacting with your neighbors.
interacting with your neighbors.
133
403404
4143
các dịch vụ địa phương,
đi bộ, tương tác với hàng xóm.
đi bộ, tương tác với hàng xóm.
06:59
It may sound utopian, but it's not.
134
407571
2124
Có vẻ không tưởng,
nhưng không phải vậy.
nhưng không phải vậy.
07:01
It's actually what people really want.
135
409719
1967
Đó lại là điều người dân thực sự muốn.
07:03
The new superblocks --
136
411710
1547
Những khu nhà mới:
07:05
these are blocks that would have
5,000 units in them,
5,000 units in them,
137
413281
3920
mỗi khu gồm 5,000 căn hộ
07:09
and they're gated as well,
because nobody knows anybody else.
because nobody knows anybody else.
138
417225
3812
và tách biệt nhau,
bởi vì chẳng ai quen biết ai.
bởi vì chẳng ai quen biết ai.
07:13
And of course, there isn't even
a sidewalk, no ground floor shops --
a sidewalk, no ground floor shops --
139
421061
3500
Và dĩ nhiên, thậm chí không có vỉa hè,
không có cửa hàng ở dưới đất.
không có cửa hàng ở dưới đất.
07:16
a very sterile environment.
140
424585
1864
một môi trường không sức sống.
07:19
I found this one case
here in one of the superblocks
here in one of the superblocks
141
427018
4616
Tôi phát hiện ra điều này
ở một trong những khu tòa nhà
ở một trong những khu tòa nhà
07:23
where people had illicitly set up
shops in their garages
shops in their garages
142
431658
3226
trong đó người ta mở cửa hàng trái phép
trong các gara
trong các gara
07:26
so that they could have that kind
of local service economy.
of local service economy.
143
434908
3698
để họ có thể cung cấp
dịch vụ kinh tế địa phương.
dịch vụ kinh tế địa phương.
07:30
The desire of people
to get it right is there.
to get it right is there.
144
438630
4757
Khao khát của người dân
ở ngay ngoài kia.
ở ngay ngoài kia.
07:35
We just have to get the planners
on board and the politicians.
on board and the politicians.
145
443411
3288
Chúng ta cần những chính trị gia và
nhà hoạch định tham gia vào.
nhà hoạch định tham gia vào.
07:39
All right. Some technical planning stuff.
146
447162
3807
Đúng vậy. Vài vấn đề về
kỹ thuật quy hoạch.
kỹ thuật quy hoạch.
07:42
Chongqing is a city of 30 million people.
147
450993
3173
Trùng Khánh là một thành phố 30 triệu dân.
07:46
It's almost as big as California.
148
454190
2363
Nó lớn gần như California.
07:48
This is a small growth area.
149
456577
1690
Nhưng lại là khu phát triển thấp.
07:50
They wanted us to test
the alternative to sprawl
the alternative to sprawl
150
458291
3612
Họ muốn chúng tôi thử nghiệm
thay thế sự bùng phát
thay thế sự bùng phát
07:53
in several cities across China.
151
461927
2774
ở một vài thành phố
khắp Trung Quốc.
khắp Trung Quốc.
07:57
This is for four-and-a-half
million people.
million people.
152
465072
3282
Đây là thành phố của 4.5 triệu người.
08:00
What the takeaway from this image is,
153
468378
1931
Điều chúng tôi thấy từ hình ảnh này là,
08:02
every one of those circles
is a walking radius
is a walking radius
154
470333
2649
tất cả những phòng tròn này
là bán kính đi bộ
là bán kính đi bộ
08:05
around a transit station --
155
473006
1616
xung quanh một trạm trung chuyển
08:07
massive investment in metro and BRT,
156
475280
2955
họ có khoản đầu tư khổng lồ
vào tàu điện và BRT,
vào tàu điện và BRT,
08:10
and a distribution that allows everybody
157
478944
2332
và tuyến đi cho phép mọi người
08:13
to work within walking distance of that.
158
481300
2611
một khoảng cách có thể
đi bộ tới nơi làm được.
đi bộ tới nơi làm được.
08:15
The red area, this is a blow-up.
159
483935
2297
Khu vực màu đỏ này, là điểm đánh dấu.
08:18
All of a sudden, our principles
called for green space
called for green space
160
486256
3157
Tuy nhiên chúng tôi lại gọi đó là
không gian xanh
không gian xanh
08:21
preserving the important
ecological features.
ecological features.
161
489437
3690
là nơi giữ gìn những đặc tính
sinh thái quan trọng.
sinh thái quan trọng.
08:25
And then those other streets in there
are auto-free streets.
are auto-free streets.
162
493151
4327
Và những đường phố
là những con đường tự do.
là những con đường tự do.
08:29
So instead of bulldozing,
leveling the site
leveling the site
163
497502
3623
Vì vậy thay vì san bằng,
tạo những khu công trình
tạo những khu công trình
08:33
and building right up to the river,
164
501149
2063
hay xây dựng ngay bên sông,
08:35
this green edge was something
that really wasn't normative in China
that really wasn't normative in China
165
503236
4224
thì khu vực màu xanh này là một điều
thường không có ở Trung Quốc
thường không có ở Trung Quốc
08:39
until these set of practices
166
507484
2571
cho đến khi những việc chúng tôi làm
08:42
began experimentation there.
167
510079
2554
được thử nghiệm ở đây.
08:45
The urban fabric, small blocks,
168
513063
1955
Cấu trúc đô thị, những tòa nhà nhỏ,
08:47
maybe 500 families per block.
169
515042
2616
mỗi tòa có khoảng 500 gia đình.
08:49
They know each other.
170
517682
1269
Họ quen biết nhau.
08:50
The street perimeter has shops
171
518975
2363
Trên đường phố có những cửa hàng
08:53
so there's local destinations.
172
521362
1922
và những điểm đến tại địa phương.
08:55
And the streets themselves become smaller,
173
523308
2355
Đường phố cũng trở nên nhỏ hơn,
08:57
because there are more of them.
174
525687
1530
bởi vì đã có nhiều đường hơn.
08:59
Very simple,
175
527241
1551
Rất đơn giản,
09:00
straightforward urban design.
176
528816
2555
những thiết kế đô thị thực sự.
09:03
Now, here you have something
I dearly love.
I dearly love.
177
531395
3210
Giờ đây, các bạn có thứ gì đó
mà tôi rất yêu thích.
mà tôi rất yêu thích.
09:06
Think of the logic.
178
534629
1274
Hãy nghĩ về logic này.
09:08
If only a third of the people have cars,
179
536352
2147
Nếu chỉ một phần ba thế giới có xe hơi,
09:10
why do we give 100 percent
of our streets to cars?
of our streets to cars?
180
538523
3764
tại sao phải
dành 100% đường phố cho chúng?
dành 100% đường phố cho chúng?
09:14
What if we gave 70 percent of the streets
181
542928
3179
Sẽ ra sao nếu chúng ta dành 70% đường phố
09:18
to car-free, to everybody else,
182
546131
2175
cho người không xe hơi,
cho những người khác,
cho những người khác,
09:20
so that the transit
could move well for them,
could move well for them,
183
548330
2245
để cho việc lưu thông tiện lợi cho họ,
09:22
so that they could walk,
so they could bike?
so they could bike?
184
550599
2325
để mà họ có thể đi bộ,
có thể đạp xe?
có thể đạp xe?
09:24
Why not have --
185
552948
1398
Tại sao không có --
09:26
(Applause)
186
554370
1453
(Vỗ tay)
09:27
geographic equity
187
555847
2153
sự công bằng về địa lý
09:30
in our circulation system?
188
558024
2371
trong hệ thống lưu thông của chúng ta?
09:32
And quite frankly,
cities would function better.
cities would function better.
189
560698
3393
Khá thẳng thắn là,
những thành phố này sẽ hoạt động tốt hơn.
những thành phố này sẽ hoạt động tốt hơn.
09:36
No matter what they do,
190
564480
1290
Không quan trọng họ làm gì,
09:37
no matter how many ring roads
they build in Beijing,
they build in Beijing,
191
565794
2430
hay họ đã xây bao nhiêu
đường vành đai ở Bắc Kinh,
đường vành đai ở Bắc Kinh,
09:40
they just can't overcome
complete gridlock.
complete gridlock.
192
568248
2928
họ vẫn không thể hoàn toàn
giải quyết được kẹt xe.
giải quyết được kẹt xe.
09:43
So this is an auto-free street,
mixed use along the edge.
mixed use along the edge.
193
571200
3688
Đây là một con phố không xe cộ,
hai bên vỉa hè có hàng quán.
hai bên vỉa hè có hàng quán.
09:47
It has transit running down the middle.
194
575666
1859
Nó có trạm trung chuyển ở giữa,
09:49
I'm happy to make that transit
autonomous vehicles,
autonomous vehicles,
195
577549
3104
Tôi rất vui khi có
những phương tiện lưu thông tự động,
những phương tiện lưu thông tự động,
09:52
but maybe I'll have a chance
to talk about that later.
to talk about that later.
196
580677
2910
nhưng có lẽ tôi sẽ có cơ hội
nói về nó ở phần sau.
nói về nó ở phần sau.
09:55
So there are seven principles
that have now been adopted
that have now been adopted
197
583611
3723
Vậy, có bảy nguyên tắc
đang được áp dụng hiện nay
đang được áp dụng hiện nay
09:59
by the highest levels
in the Chinese government,
in the Chinese government,
198
587358
2700
bởi chính phủ cấp cao nhất của Trung Quốc,
10:02
and they're moving to implement them.
199
590082
1795
và họ đang thực thi chúng.
10:03
And they're simple,
200
591901
1162
Chúng đơn giản,
10:05
and they are globally,
I think, universal principles.
I think, universal principles.
201
593087
2613
mang tính toàn cầu,
tôi nghĩ đó là nguyên lý toàn cầu.
tôi nghĩ đó là nguyên lý toàn cầu.
10:07
One is to preserve
the natural environment, the history
the natural environment, the history
202
595724
3653
Một là, bảo tồn
môi trường tự nhiên, lịch sử
môi trường tự nhiên, lịch sử
10:11
and the critical agriculture.
203
599401
1967
và nền nông nghiệp thiết yếu.
10:14
Second is mix.
204
602306
1323
Thứ hai: là kết hợp.
10:15
Mixed use is popular,
but when I say mixed,
but when I say mixed,
205
603653
2517
Kết hợp rất phổ biến,
nhưng ở đây
nhưng ở đây
tôi muốn nói là gộp chung các nhóm tuổi,
nhóm thu nhập
nhóm thu nhập
10:18
I mean mixed incomes, mixed age groups
206
606194
2439
10:20
as well as mixed-land use.
207
608657
2492
cũng như dùng đất chung.
10:24
Walk.
208
612190
1154
Đi bộ.
10:25
There's no great city
that you don't enjoy walking in.
that you don't enjoy walking in.
209
613368
3020
Chẳng có thành phố lớn nào
mà ở đó bạn không thích đi bộ.
mà ở đó bạn không thích đi bộ.
10:28
You don't go there.
210
616412
1318
Nếu không bạn sẽ không đến.
10:29
The places you go on vacation
are places you can walk.
are places you can walk.
211
617754
2552
Những nơi bạn đi nghỉ
là những nơi bạn có thể quốc bộ.
là những nơi bạn có thể quốc bộ.
10:32
Why not make it everywhere?
212
620330
1762
Sao không tạo ra điều này ở khắp nơi?
10:34
Bike is the most efficient
means of transportation we know.
means of transportation we know.
213
622561
3572
Xe đạp là phương tiện hiệu quả nhất
mà chúng ta biết đến.
mà chúng ta biết đến.
10:38
China has now adopted policies
that put six meters of bike lane
that put six meters of bike lane
214
626506
3748
Trung Quốc giờ đây đang thi hành
chính sách dành sáu mét cho làn xe đạp
chính sách dành sáu mét cho làn xe đạp
10:42
on every street.
215
630278
1329
trên mỗi tuyến phố.
10:43
They're serious about getting back
to their biking history.
to their biking history.
216
631631
3942
Họ thực sự nghiêm túc dành lại
lịch sử đạp xe của mình.
lịch sử đạp xe của mình.
10:47
(Applause)
217
635597
1456
(Vỗ tay)
10:49
Complicated planner-ese here:
218
637077
2303
Vấn đề phức tạp cho các nhà hoạch định là:
10:51
connect.
219
639404
1329
kết nối.
10:52
It's a street network
that allows many routes
that allows many routes
220
640757
3512
Là mạng lưới thông nhiều tuyến đường
10:56
instead of singular routes
221
644293
1811
hơn là một tuyến đơn lẻ
10:58
and provides many kinds of streets
instead of just one.
instead of just one.
222
646128
3547
và gồm nhiều loại đường
hơn là chỉ một loại đường.
hơn là chỉ một loại đường.
11:02
Ride.
223
650752
1344
Các chuyến đi.
11:04
We have to invest more in transit.
224
652120
2310
Ta phải đầu tư nhiều hơn
vào trạm trung chuyển.
vào trạm trung chuyển.
11:06
There's no silver bullet.
225
654454
1775
Không có giải pháp đơn giản nào hết.
11:08
Autonomous vehicles are not
going to solve this for us.
going to solve this for us.
226
656253
3064
Các phương tiện tự động
cũng không giải quyết được việc này.
cũng không giải quyết được việc này.
11:11
As a matter of fact, they're going
to generate more traffic, more VMT,
to generate more traffic, more VMT,
227
659341
5166
Thực tế, chúng đang làm tăng lưu lượng,
tăng quãng đường,
tăng quãng đường,
11:16
than the alternative.
228
664531
1362
so với những loại khác.
11:17
And focus.
229
665917
1214
Tập trung.
11:19
We have a hierarchy of the city
based on transit
based on transit
230
667155
4156
Chúng ta xếp hạng các thành phố
dựa trên sự trung chuyển
dựa trên sự trung chuyển
11:23
rather than the old armature of freeways.
231
671335
3163
chứ không phải là các đường cao tốc cũ kỹ.
11:26
It's a big paradigm shift,
232
674522
2150
Đó là một thay đổi lớn,
11:29
but those two things
have to get reconnected
have to get reconnected
233
677245
2667
nhưng hai thứ này cần được tái kết nối
11:31
in ways that really shape
the structure of the city.
the structure of the city.
234
679936
4520
theo cách mà thực sự
tạo nên cấu trúc đô thị.
tạo nên cấu trúc đô thị.
11:37
So I'm very hopeful.
235
685443
2233
Vậy nên tôi rất hy vọng,
11:39
In California, the United States, China --
these changes are well accepted.
these changes are well accepted.
236
687700
4773
Ở California - Mỹ, Trung Quốc --
những thay đổi này được chấp nhận rộng rãi
những thay đổi này được chấp nhận rộng rãi
11:44
I'm hopeful for two reasons.
237
692497
2635
Tôi hy vọng bởi hai lý do.
11:47
One is, most people get it.
238
695156
2079
Đầu tiên, hầu hết mọi người hiểu điều này.
11:49
They understand intrinsically
239
697259
1882
Họ hiểu cặn kẽ
11:51
what a great city can and should be.
240
699165
2642
một thành phố tuyệt vời
có thể và nên như thế nào.
có thể và nên như thế nào.
11:53
The second is that the kind of analysis
we can bring to bear now
we can bring to bear now
241
701831
4841
Hai là, những phân tích
mà chúng ta đang có
mà chúng ta đang có
11:58
allows people to connect the dots,
242
706696
2728
cho phép con người kết nối
những thông tin còn thiếu
những thông tin còn thiếu
12:01
allows people to shape
political coalitions
political coalitions
243
709936
2969
cho phép họ hình thành
những liên minh chính trị
những liên minh chính trị
12:04
that didn't exist in the past.
244
712929
1429
mà trước đấy không tồn tại.
12:06
That allows them to bring into being
the kinds of communities we all need.
the kinds of communities we all need.
245
714719
3740
Điều này mang đến cho nhân loại
những kiểu cộng đồng mà chúng ta cần.
những kiểu cộng đồng mà chúng ta cần.
12:10
Thank you.
246
718483
1189
Cảm ơn các bạn.
12:11
(Applause)
247
719696
6577
(Vỗ tay)
12:20
Chris Anderson: So, OK:
autonomous driving, self-driving cars.
autonomous driving, self-driving cars.
248
728018
3437
Chris Anderson: Được rồi:
lái xe tự động, xe tự lái.
lái xe tự động, xe tự lái.
12:23
A lot of people here
are very excited about them.
are very excited about them.
249
731479
3345
Nhiều người ở đây
rất hào hứng về điều này.
rất hào hứng về điều này.
12:27
What are your concerns
or issues about them?
or issues about them?
250
735443
2959
Vậy những lo lắng
hay vấn đề về chúng là gì?
hay vấn đề về chúng là gì?
12:30
Peter Calthorpe: Well, I think
there's almost too much hype here.
there's almost too much hype here.
251
738426
3142
Peter Calthorpe: Ồ, tôi nghĩ
là phóng đại quá nhiều rồi.
là phóng đại quá nhiều rồi.
12:33
First is, everybody says
we're going to get rid of a lot of cars.
we're going to get rid of a lot of cars.
252
741592
3574
Đầu tiên, mọi người nói rằng
con người chúng ta sẽ dần rời xa xe hơi.
con người chúng ta sẽ dần rời xa xe hơi.
12:37
What they don't say is you're going
to get a lot more vehicle miles.
to get a lot more vehicle miles.
253
745190
3294
Điều họ không đề cập
là các bạn sẽ di chuyển nhiều hơn.
là các bạn sẽ di chuyển nhiều hơn.
12:40
You're going to get a lot more
cars moving on streets.
cars moving on streets.
254
748508
2547
Sẽ có nhiều xe hơi trên phố hơn.
12:43
There will be more congestion.
255
751079
1869
Tắc nghẽn nhiều hơn.
12:44
CA: Because they're so appealing --
256
752972
2308
CA: vì thật hấp dẫn
12:47
you can drive while reading or sleeping.
257
755304
2054
bạn có thể vừa lái xe vừa đọc hay vừa ngủ.
12:49
PC: Well, a couple of reasons.
258
757382
1497
PC: Ồ, có vài lý do đấy.
12:50
One is, if they're privately owned,
people will travel greater distances.
people will travel greater distances.
259
758903
3971
Một là, nếu chúng thuộc sở hữu cá nhân
mọi người sẽ di chuyển khoảng cách xa hơn.
mọi người sẽ di chuyển khoảng cách xa hơn.
12:54
It'll be a new lease on life to sprawl.
260
762898
1941
Là một cơ hội mới để bùng phát.
12:56
If you can work on your way to work,
261
764863
2015
Nếu bạn có thể vừa di chuyển vừa làm việc,
12:58
you can live in more remote locations.
262
766902
2067
bạn có thể sống ở những nơi xa hơn.
13:00
It'll revitalize sprawl
263
768993
2542
Nó sẽ kích hoạt lại sự bùng phát
13:03
in a way that I'm deeply frightened.
264
771559
2333
theo cách mà tôi rất hoảng sợ.
13:05
Taxis:
265
773916
1854
Taxi:
13:07
about 50 percent of the surveys say
that people won't share them.
that people won't share them.
266
775794
3748
khoảng 50% nghiên cứu cho thấy rằng
mọi người không dùng chung taxi.
mọi người không dùng chung taxi.
13:11
If they don't share them,
267
779566
1374
Nếu họ không dùng chung,
13:12
you can end up with a 90 percent
increase in vehicle miles traveled.
increase in vehicle miles traveled.
268
780964
5197
kết quả các bạn sẽ gia tăng
tổng quãng đường di chuyển lên 90%
tổng quãng đường di chuyển lên 90%
13:18
If you share them,
269
786597
1321
Nếu các bạn dùng chung,
13:19
you're still at around
a 30 percent increase in VMT.
a 30 percent increase in VMT.
270
787942
3530
các bạn vẫn ở mức gia tăng
30% tổng quãng đường di chuyển
30% tổng quãng đường di chuyển
13:23
CA: Sharing them, meaning
having multiple people riding at once
having multiple people riding at once
271
791496
3038
CA: dùng chung, nghĩa là
nhiều người cùng đi một lúc
nhiều người cùng đi một lúc
13:26
in some sort of intelligent ride-sharing?
272
794558
1976
theo cách dùng chung thông minh nào đó?
13:28
PC: Yeah, so the Uber share
without a steering wheel.
without a steering wheel.
273
796558
2531
PC: như là Uber chẳng cần
một chiếc xe nào cả.
một chiếc xe nào cả.
13:31
The reality is, the efficiency
of vehicles -- you can do it
of vehicles -- you can do it
274
799113
3849
Thực tế là, sự hiệu quả của phương tiện,
các bạn có thể tạo ra
các bạn có thể tạo ra
13:34
with or without a steering wheel,
it doesn't matter.
it doesn't matter.
275
802986
2491
dù có xe hay không có xe,
điều này không quan trọng.
điều này không quan trọng.
13:37
They claim they're the only ones
that are going to be efficient electric,
that are going to be efficient electric,
276
805501
3493
Uber cho rằng đó là cách duy nhất
dùng điện hiệu quả
dùng điện hiệu quả
13:41
but that's not true.
277
809018
1154
nhưng không phải vậy.
13:42
But the real bottom line
is that walking, biking and transit
is that walking, biking and transit
278
810196
3570
Mấu chốt thực sự là đi bộ,
đạp xe và trung chuyển
đạp xe và trung chuyển
13:45
are the way cities and communities thrive.
279
813790
3164
là cách mà đô thị và cộng đồng phát triển.
13:48
And putting people
in their private bubbles,
in their private bubbles,
280
816978
2807
Việc tách riêng mọi người,
13:51
whether they have a steering wheel or not,
281
819809
2297
dù họ có xe hơi hay không,
13:54
is the wrong direction.
282
822130
1571
cũng là cách sai.
13:55
And quite frankly,
283
823725
1151
Và khá thẳng thắn,
13:56
the image of an AV on its way
to McDonald's to pick up a pack
to McDonald's to pick up a pack
284
824900
5679
hình ảnh một chiếc xe không người lái
đang trên đường tới Mc Donald lấy đồ ăn
đang trên đường tới Mc Donald lấy đồ ăn
14:02
without its owner,
285
830603
1684
không có chủ nhân,
14:04
just being sent off on these
kind of random errands
kind of random errands
286
832311
3710
hay tự lái đi giải quyết
những việc không đâu
những việc không đâu
14:08
is really frightening to me.
287
836045
1397
thực sự khiến tôi kinh hoảng.
14:09
CA: Well, thank you for that,
and I have to say, the images you showed
and I have to say, the images you showed
288
837466
3358
CA: ồ, cảm ơn ông, và phải nói rằng,
những hình ảnh mà ông chỉ ra
những hình ảnh mà ông chỉ ra
14:12
of those mixed-use streets
were really inspiring, really beautiful.
were really inspiring, really beautiful.
289
840848
3176
về việc phố dùng chung thực sự
rất truyền cảm hứng, rất đẹp.
rất truyền cảm hứng, rất đẹp.
14:16
PC: Thank you.
CA: Thank you for your work.
CA: Thank you for your work.
290
844048
2159
PC: Cảm ơn.
CA: Cảm ơn về bài thuyết trình.
CA: Cảm ơn về bài thuyết trình.
14:18
(Applause)
291
846231
1459
(Vỗ tay).
ABOUT THE SPEAKER
Peter Calthorpe - Urban designerThrough his writing and his realized projects, Peter Calthorpe has spread the vision of New Urbanism, a framework for creating sustainable, human-scaled places.
Why you should listen
Peter Calthorpe’s 30-year design practice is informed by the idea that successful places -- whether neighborhoods, towns, urban districts or metropolitan regions -- must be diverse in uses and users, must be scaled to the pedestrian and human interaction, and must be environmentally sustainable.
In the early 1990s, Calthorpe developed the concept of Transit Oriented Development (described in his book The Next American Metropolis: Ecology, Community and the American Dream) -- an idea that is now the foundation of many regional policies and city plans around the world. His 2010 book is Urbanism in the Age of Climate Change. Calthorpe Associates' work in Europe, Asia and the Middle East has demonstrated that community design with a focus on sustainability and scale can be adapted throughout the globe. His current work throughout China is focused on developing standards and examples of Low Carbon Cities in Beijing, Chongqing, Kunming, Zhuhai, Jinan and other major cities.
Peter Calthorpe | Speaker | TED.com