TED2019
Jon Gray: The next big thing is coming from the Bronx, again
Jon Gray: Het volgende grote ding komt wederom uit de Bronx
Filmed:
Readability: 4.9
1,658,209 views
"The hood is good," zegt Jon Gray van het gemeenschappelijke restaurant Ghetto Gastro uit de Bronx, New York. Het team werkt op het kruispunt van voedsel, design en kunst. Ze eren de ziel en geschiedenis van hun gemeenschap in hun onbegrensde creativiteit en indrukwekkende werken.
Leer meer over hun plan om de Bronx te helpen: door de Bronx naar de wereld te brengen en de wereld naar de Bronx.
Jon Gray - Food enthusiast, dishwasher
Culinary evangelist Jon Gray is the voice of Ghetto Gastro, a cooking advocacy collective that ignites conversations about race, class and inclusion via the medium of food. Full bio
Culinary evangelist Jon Gray is the voice of Ghetto Gastro, a cooking advocacy collective that ignites conversations about race, class and inclusion via the medium of food. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My name is Jon Gray.
0
375
2000
Ik heet Jon Gray.
00:14
They call me "The Dishwasher."
1
2417
1708
Ze noemen mij 'De vaatwasser'.
00:17
I cofounded Ghetto Gastro,
2
5583
2518
Ik was medeoprichter van Ghetto Gastro.
00:20
a Bronx-based collective
3
8125
2143
Dit initiatief is uit de Bronx
00:22
that works at the intersection
of food, design and art.
of food, design and art.
4
10292
4416
en bevindt zich op het gebied van
voedsel, ontwerp en kunst.
voedsel, ontwerp en kunst.
Wij maken voorstellingen
00:27
We create experiences that challenge
people's perceptions of the Bronx,
people's perceptions of the Bronx,
5
15750
5643
die het beeld veranderen
dat mensen van de Bronx hebben,
dat mensen van de Bronx hebben,
de plaats die ik thuis noem.
00:33
the place that I call home.
6
21417
1708
00:37
It's a funny thing.
7
25875
1726
Weet je wat grappig is?
00:39
I just touched down in Vancouver
from Paris a few days ago.
from Paris a few days ago.
8
27625
3976
Een paar dagen geleden kwam ik
in Vancouver aan vanuit Parijs.
in Vancouver aan vanuit Parijs.
00:43
We took over the Place Vendôme
with the Bronx Brasserie.
with the Bronx Brasserie.
9
31625
4393
We hielden op de 'Place Vendôme'
de Bronx Brasserie.
de Bronx Brasserie.
00:48
Oui oui, chérie.
10
36042
2184
Oui oui, chérie.
00:50
(Laughter)
11
38250
3684
(Gelach)
00:53
It's wild, because in Paris,
they have this saying,
they have this saying,
12
41958
2851
Het is grappig: in Parijs
hebben ze het gezegde
hebben ze het gezegde
00:56
"le Bronx,"
13
44833
1476
'le Bronx',
00:58
which means something
is in disarray or a problem.
is in disarray or a problem.
14
46333
5185
wat betekent dat er een probleem is.
01:03
That's the Place Vendôme.
15
51542
1559
Dat is de 'Place Vendôme'.
01:05
We shut it down one time.
16
53125
1434
We sloten de zaak.
01:06
(Laughter)
17
54583
2060
(Gelach)
Deze uitdrukking raakte in zwang
toen de Bronx in brand stond.
toen de Bronx in brand stond.
01:08
This lingo came into play
when the Bronx was burning,
when the Bronx was burning,
18
56667
3892
01:12
and movies like "The Warriors"
and "Fort Apache"
and "Fort Apache"
19
60583
3435
Films zoals 'The Warriors'
en 'Fort Apache'
en 'Fort Apache'
geven een goede impressie.
01:16
still make an impression.
20
64042
1541
01:18
Some may disagree,
21
66500
1851
Sommigen denken van niet,
maar ik geloof dat de Bronx
ontworpen was om te falen.
ontworpen was om te falen.
01:20
but I believe the Bronx
was designed to fail.
was designed to fail.
22
68375
2208
01:24
The power broker was a joker.
23
72458
2709
De energiemakelaar was een grappenmaker.
Stadsplanner Robert Moses
baande zich geen weg door de Rode Zee
baande zich geen weg door de Rode Zee
01:28
Robert Moses, instead of
parting the Red Sea,
parting the Red Sea,
24
76042
3851
maar baande zich door de Bronx
met een zesbaans-snelweg
met een zesbaans-snelweg
01:31
he parted the Bronx
with a six-lane highway
with a six-lane highway
25
79917
2601
01:34
and redlined my community.
26
82542
1541
en maakte mijn gemeenschap
buitenstaanders.
buitenstaanders.
01:37
My great-grandparents
had a home on Featherbed Lane,
had a home on Featherbed Lane,
27
85375
2583
Mijn overgrootouders
hadden een huis in Featherbed Lane.
hadden een huis in Featherbed Lane.
Ondanks wat de naam doet vermoeden,
01:41
and contrary to the name,
28
89125
1768
01:42
they couldn't get a good night's rest
29
90917
2059
kregen ze geen goede nachtrust
01:45
due to the constant blasting
and drilling that was necessary
and drilling that was necessary
30
93000
3851
vanwege het voortdurende
opblazen en drillen dat nodig was
opblazen en drillen dat nodig was
om de snelweg door de Bronx te bouwen
01:48
to build the cross-Bronx expressway
31
96875
2476
01:51
a block away.
32
99375
1726
een straat verderop.
01:53
I consider these policy decisions
33
101125
3184
Ik beschouw deze beleidsbepalingen
als 'misdaad door ontwerp'.
01:56
design crimes.
34
104333
1935
01:58
(Applause)
35
106292
3750
(Applaus)
02:02
Being the resilient people
that we are uptown,
that we are uptown,
36
110542
3101
Maar we zijn veerkrachtige stadsmensen
en uit de systematische onderdrukking
02:05
out of the systematic oppression
37
113667
2892
02:08
hip-hop culture rose from the rubble
and the ashes like a phoenix.
and the ashes like a phoenix.
38
116583
5935
ontstond de hip-hopcultuur die
als een phoenix uit het as verrees.
als een phoenix uit het as verrees.
02:14
Hip-hop is now a trillion-dollar industry,
39
122542
2601
Hip-hop is nu een miljardenindustrie,
02:17
but this economic activity
doesn't make it back to the Bronx
doesn't make it back to the Bronx
40
125167
3351
maar deze economische
ontwikkeling helpt de Bronx niet,
ontwikkeling helpt de Bronx niet,
02:20
or communities like it.
41
128542
1500
noch gemeenschappen die erop lijken.
02:23
Let's take it back to 1986.
42
131542
2934
Laten we teruggaan naar 1986.
Ik werd geboren
temidden van de AIDS-crisis,
temidden van de AIDS-crisis,
02:26
I was born in the heart
of the AIDS crisis,
of the AIDS crisis,
43
134500
2893
02:29
the crack epidemic
44
137417
1767
de cocaïne-epidemie
02:31
and the War on Drugs.
45
139208
1625
en de 'War on Drugs.'
02:33
The only thing that trickled down
from Reaganomics was ghettonomics:
from Reaganomics was ghettonomics:
46
141833
4768
Het enige dat neersijpelde uit
'Reagan-economie' was 'ghetto-economie':
'Reagan-economie' was 'ghetto-economie':
02:38
pain, prison and poverty.
47
146625
4458
pijn, gevangenis en armoede.
02:44
I was raised by brilliant, beautiful
and accomplished black women.
and accomplished black women.
48
152292
6392
Ik werd opgevoed door brilliante,
prachtige, succesvolle zwarte vrouwen.
prachtige, succesvolle zwarte vrouwen.
02:50
Even so, my pops wasn't in the picture,
49
158708
3393
Mijn vader daarentegen was niet aanwezig,
02:54
and I couldn't resist
the allure of the streets.
the allure of the streets.
50
162125
3476
en ik kon niet de allure
van de straat weerstaan.
van de straat weerstaan.
02:57
Like Biggie said,
51
165625
1434
Zoals Biggie zei:
"Óf je verkoopt crack,
óf je kunt geweldige jump shots doen."
óf je kunt geweldige jump shots doen."
02:59
you're either slinging crack rock
or you got a wicked jump shot.
or you got a wicked jump shot.
52
167083
3625
Raak niet in de war,
mijn jumper [trui] was nat.
mijn jumper [trui] was nat.
03:03
Don't get it twisted, my jumper was wet.
53
171875
2125
(Gelach)
03:06
(Laughter)
54
174500
2059
03:08
My shit was wet.
55
176583
1268
Mijn spullen waren nat.
03:09
(Applause)
56
177875
3934
(Applaus)
03:13
But when I turned 15,
I started selling weed,
I started selling weed,
57
181833
2935
Maar toen ik 15 werd,
begon ik wiet te verkopen,
begon ik wiet te verkopen,
03:16
I didn't finish high school,
58
184792
1767
ik maakte high school niet af.
03:18
the New York Board of Education
banned me from all of those,
banned me from all of those,
59
186583
3185
De New York Board of Education
bande me van alle scholen.
bande me van alle scholen.
03:21
but I did graduate
to selling cocaine when I turned 18.
to selling cocaine when I turned 18.
60
189792
3476
Maar ik slaagde wel
in cocaïne verkopen toen ik 18 was.
in cocaïne verkopen toen ik 18 was.
03:25
I did well.
61
193292
1642
Ik deed het goed.
03:26
That was until I got jammed up,
caught a case, when I was 20.
caught a case, when I was 20.
62
194958
4935
Dat was totdat ik
gepakt werd toen ik 20 was.
gepakt werd toen ik 20 was.
Ik riskeerde 10 jaar cel.
03:31
I was facing 10 years.
63
199917
1541
03:34
I posted bail, signed up
at the Fashion Institute,
at the Fashion Institute,
64
202417
4101
Ik betaalde de borg en schreef me in
bij het 'Fashion Institute'.
bij het 'Fashion Institute'.
03:38
I applied the skills
that I learned in the streets
that I learned in the streets
65
206542
2392
Ik paste de vaardigheden van de straat toe
03:40
to start my own fashion brand.
66
208958
1851
om mijn eigen modemerk te starten.
03:42
My lawyer peeked my ambition,
67
210833
2643
Mijn advocaat zag mijn ambitie,
dus hij vroeg de rechter
om voorwaardelijke straf.
om voorwaardelijke straf.
03:45
so he suggested that the judge
grant me a suspended sentence.
grant me a suspended sentence.
68
213500
3000
Voor één keer in mijn leven
een straf die goed uitpakte.
een straf die goed uitpakte.
03:49
For once in my life,
a suspension was a good thing.
a suspension was a good thing.
69
217292
2517
03:51
(Laughter)
70
219833
2167
(Gelach)
03:55
Over the course of two years
and many court dates,
and many court dates,
71
223292
3541
Na twee jaar en vele rechtszittingen
werd mijn zaak geseponeerd.
03:59
my case got dismissed.
72
227958
1500
04:02
Both of my brothers have done jail time,
73
230667
3059
Mijn beide broers hebben
in de gevangenis gezeten.
in de gevangenis gezeten.
04:05
so escaping the clutches
of the prison industrial system
of the prison industrial system
74
233750
3059
Dus het gevangenissysteem ontkomen
leek mij niet realistisch.
04:08
didn't seem realistic to me.
75
236833
2018
04:10
Right now, one of my brothers
is facing 20 years.
is facing 20 years.
76
238875
2583
Op dit moment riskeert
mijn broer 20 jaar gevangenis.
mijn broer 20 jaar gevangenis.
04:15
My mother put in great effort
in taking me out to eat,
in taking me out to eat,
77
243042
3642
Mijn moeder deed grote moeite
om me uit eten te nemen,
om me uit eten te nemen,
04:18
making sure we visited museums
78
246708
2018
naar museums te nemen
04:20
and traveled abroad,
79
248750
1934
en naar het buitenland te reizen.
04:22
basically exposing me
to as much culture as she could.
to as much culture as she could.
80
250708
2959
Om me bloot te stellen
aan zoveel mogelijk cultuur.
aan zoveel mogelijk cultuur.
04:28
I remembered how as a kid,
81
256000
1726
Ik herinner mezelf als kind.
04:29
I used to take over the dinner table
and order food for everybody.
and order food for everybody.
82
257750
4226
Mijn gewoonte was om eten te
bestellen voor iedereen aan tafel.
bestellen voor iedereen aan tafel.
04:34
Breaking bread has always
allowed me to break the mold
allowed me to break the mold
83
262000
3059
Het brood breken heeft me
altijd geholpen het ijs te breken
altijd geholpen het ijs te breken
04:37
and connect with people.
84
265083
1375
en vrienden te maken.
04:39
Me and my homie Les,
85
267250
1351
Ik en mijn beste vriend Les
04:40
we grew up on the same block in the Bronx,
86
268625
2059
groeiden op in dezelfde wijk in de Bronx,
04:42
two street dudes.
87
270708
1310
twee straatjongens.
04:44
He happened to be a chef.
88
272042
1309
Hij was een kok.
04:45
We always discussed the possibility
of doing something in the food game
of doing something in the food game
89
273375
3393
We hadden het altijd over het idee
om een restaurant te openen,
om een restaurant te openen,
04:48
for the benefit of our neighborhood.
90
276792
1750
om onze wijk te helpen.
04:51
Les had just won the food show "Chopped."
91
279083
2709
Les had net de voedselwedstrijd
'Chopped' gewonnen.
'Chopped' gewonnen.
04:54
Our homie Malcolm was gearing up
to run a pastry kitchen at Noma,
to run a pastry kitchen at Noma,
92
282667
4142
Onze vriend Malcolm begon juist
een pastakeuken in Noma.
een pastakeuken in Noma.
04:58
yeah, world's best Noma in Copenhagen,
you know the vibes.
you know the vibes.
93
286833
2959
Ja, 's werelds beste Noma in Kopenhagen,
je kent het wel.
je kent het wel.
05:03
My man P had just
finished training in I-I-Italy,
finished training in I-I-Italy,
94
291000
4143
Mijn vriend P had
zojuist training afgerond in Ítalië.
zojuist training afgerond in Ítalië.
Milano om precies te zijn.
05:07
Milano to be exact.
95
295167
1666
05:09
We decided the world needed
some Bronx steasoning on it,
some Bronx steasoning on it,
96
297750
3351
We besloten dat de wereld
wat Bronx-smaken nodig had,
wat Bronx-smaken nodig had,
05:13
so we mobbed up and formed Ghetto Gastro.
97
301125
3125
dus we verzamelden wat mensen
en vormden Ghetto Gastro.
en vormden Ghetto Gastro.
05:16
(Applause)
98
304875
3250
(Applaus)
05:26
While I'm aware our name
makes a lot of people uncomfortable,
makes a lot of people uncomfortable,
99
314167
3267
Ik weet dat sommigen
moeite hebben met de naam,
moeite hebben met de naam,
maar voor ons betekent 'getto' thuis.
05:29
for us "ghetto" means home.
100
317458
1417
05:31
Similar to the way
someone in Mumbai or Nairobi
someone in Mumbai or Nairobi
101
319583
3268
Op dezelfde manier dat
iemand uit Mumbai of Nairobi
iemand uit Mumbai of Nairobi
05:34
might use the word "slum,"
102
322875
2268
het woord 'sloppenwijk' gebruikt,
om ons soort mensen te bereiken
05:37
it's to locate our people
103
325167
1684
05:38
and to indict the systems of neglect
that created these conditions.
that created these conditions.
104
326875
3542
en het systeem aan te klagen
dat onze verwaarlozing heeft gecreëerd.
dat onze verwaarlozing heeft gecreëerd.
05:43
(Applause)
105
331542
4291
(Applaus)
05:48
So what is Ghetto Gastro?
106
336583
1935
Dus wat is Ghetto Gastro?
05:50
Ultimately, it's a movement
and a philosophy.
and a philosophy.
107
338542
3767
Uiteindelijk is het een beweging
en een filosofie.
en een filosofie.
05:54
We view the work we do as gastrodiplomacy,
108
342333
3518
We zien ons werk als gastrodiplomatiek,
05:57
using food and finesse
109
345875
2393
om voedsel en finesse te gebruiken
06:00
to open borders and connect culture.
110
348292
2875
om grenzen te verleggen
en culturen te verbinden,
en culturen te verbinden,
06:04
Last year in Tokyo,
111
352458
2101
Vorig jaar in Tokyo
06:06
we did a Caribbean patty,
112
354583
3226
maakten we een Caraïbische hamburger,
06:09
we do jerk wagyu beef,
113
357833
2393
we maakten gedroogd wagyu rundvlees,
06:12
shio kombu.
114
360250
1434
'shio kombu'.
06:13
We remixed the Bronx classic
with the Japanese elements.
with the Japanese elements.
115
361708
3959
We mixten de klassieke Bronx
elementen met Japanse elementen.
elementen met Japanse elementen.
06:18
And for Kwanzaa,
116
366875
1726
En voor het Kwanzaa feest
06:20
we had to pay homage to our Puerto Ricans,
117
368625
2976
moesten we hulde brengen
aan onze Puerto Ricanen.
aan onze Puerto Ricanen.
06:23
and we did a coconut charcoal
cognac coquito. Dímelo!
cognac coquito. Dímelo!
118
371625
7184
We maakten een 'Coquito'
van kokosnoot, houtskool en cognac.
van kokosnoot, houtskool en cognac.
Dímelo!
06:30
(Laughter)
119
378833
2768
(Gelach)
06:33
This here is our Black Power waffle
120
381625
3268
Dit hier is onze 'Black Power Wavel'
06:36
with some gold leaf syrup.
121
384917
3809
met wat bladgoudsiroop.
Glijdt niet uit over die druppel!
06:40
Make sure you don't slip on the drip.
122
388750
1851
06:42
(Laughter)
123
390625
1893
(Gelach)
Hier zie je de
'36 Brix Veganistische Velato'
'36 Brix Veganistische Velato'
06:44
Here we got the 36 Brix
plant-based velato.
plant-based velato.
124
392542
4041
06:49
Strawberry fields, you know the deal.
125
397292
2000
Aardbeienvelden, je weet het wel.
06:53
Compressed watermelon,
126
401292
1892
Samengeperste watermeloen,
06:55
basil seeds,
127
403208
1476
basilicumzaadjes,
06:56
a little bit of strawberries up there.
128
404708
2476
en een paar aardbeien daar.
06:59
Back to the Bronx Brasserie,
129
407208
2768
Nu terug naar de 'Bronx Brasserie',
07:02
you know we had to hit them in the head
with that caviar and cornbread.
with that caviar and cornbread.
130
410000
4601
We wilden de mensen confronteren
met dat caviaar en maïsbrood.
met dat caviaar en maïsbrood.
07:06
(Laughter)
131
414625
1768
(Gelach)
07:08
(Applause)
132
416417
2583
(Applaus)
07:14
We also practice du-rag diplomacy.
133
422083
2726
We oefenen ook 'du-rag diplomatiek'.
07:16
(Laughter)
134
424833
1560
(Gelach)
07:18
Because, we don't edit who we are
when we do our thing.
when we do our thing.
135
426417
4101
Want we doen ons niet anders voor
als we ons ding doen.
als we ons ding doen.
07:22
Due to our appearance,
136
430542
1309
Vanwege ons uiterlijk
07:23
we often get mistaken
for rappers or athletes.
for rappers or athletes.
137
431875
2809
worden we vaak aangezien
voor rappers of athleten.
voor rappers of athleten.
07:26
It happened here last year at TED.
138
434708
2268
Dat gebeurde vorig jaar hier bij TED.
07:29
This dude ran down on me
139
437000
1643
Deze vent rende naar me toe
07:30
and asked me when I was going to perform.
140
438667
2000
en vroeg me wanneer ik ging optreden.
07:33
How about now?
141
441458
1435
Wat denk je van nu?
07:34
(Applause)
142
442917
4666
(Applaus)
07:42
So you see,
143
450750
1684
Dus je ziet het,
07:44
we've been bringing the Bronx to the world
144
452458
2351
we hebben de Bronx
naar de wereld gebracht.
naar de wereld gebracht.
07:46
but now we focus on bringing
the world to the Bronx.
the world to the Bronx.
145
454833
2709
Maar nu gaan we de wereld
naar de Bronx brengen.
naar de Bronx brengen.
07:50
We just opened our spot,
146
458750
1893
We hebben net een plek geopend,
07:52
an idea kitchen
147
460667
1809
een ideekeuken,
waar we producten ontwerpen en maken,
07:54
where we make and design products,
148
462500
2000
07:57
create content --
149
465958
1435
content maken.
07:59
(Music)
150
467417
6333
(Muziek)
[Pak de dag]
08:12
and host community events.
151
480083
2435
We houden ook gezamenlijke evenementen.
08:14
The intention is
to build financial capital
to build financial capital
152
482542
2684
Het idee is om
financiëel kapitaal te maken
financiëel kapitaal te maken
08:17
and creative capital in our hood.
153
485250
1958
en creatief kapitaal in onze buurt.
08:21
We're also collaborating
with world-renowned chef
with world-renowned chef
154
489292
2309
We werken ook samen met de
wereldberoemde chef
wereldberoemde chef
08:23
Massimo Bottura
155
491625
2601
Massimo Bottura,
die een refettorio doet in de Bronx.
08:26
on a refettorio in the Bronx.
156
494250
2351
08:28
A refettorio is a design-focused
soup kitchen and community center.
soup kitchen and community center.
157
496625
4809
Een refettorio is een
op ontwerp gebaseerde gemeenschapskeuken.
op ontwerp gebaseerde gemeenschapskeuken.
Zie die vibe.
08:33
You see the vibes.
158
501458
1268
08:34
(Applause)
159
502750
3458
(Applaus)
08:40
The recent outpouring of grief
about the murder
about the murder
160
508917
3226
Er was recent nog rouw
om de moord op rapper
en ondernemer Nipsey Hussle.
en ondernemer Nipsey Hussle.
08:44
of rapper and entrepreneur Nipsey Hussle
161
512167
2934
08:47
is largely due to the fact that he decided
to stay and evolve in place,
to stay and evolve in place,
162
515125
5226
Dat komt omdat hij besloot
in zijn eigen gevaarlijke buurt te blijven
in zijn eigen gevaarlijke buurt te blijven
in plaats van zijn wijk te verlaten.
08:52
rather than leave his hood.
163
520375
2143
08:54
After his death, some may see
this decision as foolish,
this decision as foolish,
164
522542
3226
Na zijn dood denken sommigen
dat zijn beslissing dom was,
dat zijn beslissing dom was,
maar ik neem elke dag
diezelfde beslissing:
diezelfde beslissing:
08:57
but I'm making that same
decision every day:
decision every day:
165
525792
2517
om in de Bronx te leven,
09:00
to live in the Bronx,
166
528333
1393
09:01
to create in the Bronx,
167
529750
1559
in de Bronx te creëren
09:03
to invest in the Bronx.
168
531333
1976
en te investeren in de Bronx.
09:05
(Applause)
169
533333
4334
(Applaus)
Bij Ghetto Gastro vluchten we
niet voor het woord 'getto',
niet voor het woord 'getto',
09:14
At Ghetto Gastro, we don't run
from the word "ghetto,"
from the word "ghetto,"
170
542333
2851
09:17
and we don't run from the ghetto.
171
545208
2351
en we vertrekken niet uit het getto.
09:19
Because at the end of the day,
172
547583
1810
Want uiteindelijk
is Ghetto Gastro's doel
te laten zien wat wij al weten:
te laten zien wat wij al weten:
09:21
Ghetto Gastro is about showing you
what we already know:
what we already know:
173
549417
3226
09:24
the hood
174
552667
1976
de wijk
is goed.
09:26
is good.
175
554667
1250
09:28
(Applause)
176
556583
4435
(Applaus)
09:33
Thank you.
177
561042
1601
Bedankt.
09:34
(Applause)
178
562667
2434
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Jon Gray - Food enthusiast, dishwasherCulinary evangelist Jon Gray is the voice of Ghetto Gastro, a cooking advocacy collective that ignites conversations about race, class and inclusion via the medium of food.
Why you should listen
Jon Gray is interesting because he's interested. His curiosity has taken him around the globe and has had him seated across the table from world renowned thinkers, artists and chefs, but he's most passionate about home. A cofounder of the Bronx based collective Ghetto Gastro, he's building his own proverbial table, to which he'd like to invite the world. Founded in 2012, Ghetto Gastro honors the block to block shifts and overlap in international cuisine and culture that happens in his borough. The collective is committed to feeding, inspiring and growing young entrepreneurs in the Bronx.
Jon Gray | Speaker | TED.com